MIBRELRIIRGNCHE COFRAIT.
137° Jaargang.
Maandag
16 Februari.
Plaatselijks keuze.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
R1 39
1914
Deze conrant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
i per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 11.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
AdvertentiSn bij abonnement op voordoelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
AdvertentiSn voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óón uur
aan het bureau bezorgd zyn.
AdvertentiSn 20 cent per regel Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel mee
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote lettert naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Barea*
A. DE IiA HAR Az., 51.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij1 dit nummer behoort een Bijvoegsel.
(Slot).
Na» de zaken zoo staan dal de hui
dige adresbeweging weinig kans heeft op
bereiking van het doel, heeft hel geen
zin om na te gaan of alle onderr
deciel» van het door de Commissie ont
wikkelde program" doeltreffend zijn.
Maar we kunnen niet nalafen nog een
paar opmerkingen te maken over de "be
weging zelf, die in verschillende opzich
ten zeer merkwaardig is.
Het niet deelnemen, en hel zelfs op
hoog bevel zich terug trekken der ka
tholieke drankbestrijders uit de bewe
ging is blijkbaar weer een staaltje van
katholieke afscheiding, dal toch wel erg
kras is.
Dat de talrijke anti-revolutionairen in
een adresbeweging nu sterk ijveren voor
het toelaten ook van de vrouw bij die
plaatselijke stemmingen, zullen wij zeker
niet betreuren. "We verwachten echter,
dat die meestemmende wouwen van
anti-revolutionairen huize er ietwat ver
wonderd over zullen zijn, dat ze haar stem
we) zullen mogen uitbrengen over zoo'n
volksbelang als drankmisbruik, en dat zij
mef geringscliattende termen worden te
rug gewezen, als er sprake van is haar
ook stem te geven bij de verkiezing van
de personen die (andere volksbelangen be
hartigen.
Want men vergete niet dat een derge
lijke volksstemming een zeldzame pro
pagandistische kracht heeft. Reeds nu,
terwijl men nog bezig is om handteeke-
ningen voor het adres te vragen heeft
dat reeds aanleiding gegeven tot het be
spreken der kwestie in kringen waar men
er tot nu toe zelden of nooit over
dacht of sprak.
Ten slotte een woord over de houders
van koffiehuizen en herbergen.
Als men drankbestrijders over hen
iioort, zou men kunnen meenen, dat men
met die menschen weinig rekening be
hoeft te houden. Zoo minachtend laten
zij zich over hen uit.
Toen onlangs de heer Schaper zelf
een voorstander van plaatselijke keuze
in de Kamer het denkbeeld bepleitte om
de herziening van de Drankwet op te
dragen aan een commissie en daarin ook
„een paar fatsoenlijke leden van het gilde
der vergunninghouders op te nemen",
kreeg hij dadelijk van den heer Rutgers
te hooren dat hij het aan den drankhan
del zelf kon overlaten voor zijn belangen
op te komen! Dat is nu toch wat al te
mal. Als een handelaars groep zich krach
tig uit eigenbelang weert, is dat nog geen
reden voor de Kamerleden om over hen
te zwijgen. Maar tegenover vergunning-
(bouders schijnt men het zoo nauw niet te
een opinie over te vormen. Het is een zaak
die buiten iedere partij-politiek staat. We
hopen dat ze er buiten zal blijven ook.
GRONDWETTELIJKE GELIJKSTEL
LING VAN MAN EN VROUW.
Gisteren heeft te Amsterdam de betoo
ging voor het hier bovengenoemd doel
plaats gelild, belegd door de Verceniging
voor Vrouwenkiesrecht. Eerst werd een
optocht gehouden, waaraan 14 1500 be-
toogsters uit verschillende deelen van het
land deelnamen.
Daarna had in hel Paleis voor Volks
vlijt een vergadering plaats waarheen ook
de Vrijz. Dein. Partij en de S. D. A. P
een vertegenwoordiger gezonden hadden.
Hel woord werd gevoerd door de dames
dr. Aletla H. Jacobs, .1 S. R. Baerveldt-
Haver, J, C, van de Meer van Kuffeler,
E. Bergsma, en \V ltallie van Einbden,
en door de heeren Herman Snijders!,
voorzitter van den Vrijz -Dem. Bond en
F. M. Wibaut, afgevaardigde der S. D.
A. P.
Ten slotte werd onder gejuich een
motie aangenomen ter aanbeveling van
liet volkspetitionemeut dat .de Ver. voor
Vr. Kiésr. zal organiseeren.
De Rijksmiddelen in 1914.
De opbrengst der rijksmiddelen (hooid-
8om en opceDten) over de maand Jan.
1914 bedroeg f 14.643.167.96j.
Het éón-twaalfde der raming over bet
geheele jaar bedraagt f 16.287.916 59.
Wij kten hieronder volgen de inkomsten
over Jannari 1914, vergeleken met die
over Jan. 1913.
Er is geen ontkennen aan dat ieen zeer
groot aantal menschen door de toepas
sing van „plaatselijke keuze" uit hun
broodwinning worden verdreven, of al
thans dat hun een deel van hun in
komsten wordt ontnomen.
Dat mag niet gebeuren zonder schade
vergoeding, en het is voor ons een van de
goede onderdeelen van het „program"
der commissie dat zij zich voor schade
vergoeding uitspreekt. Hoe die geregeld
moet worden, en wie haar moet beta
len, het rijk, de gemeente of de voor
stemmende ingezetenen, geeft ze niet aan.
Toch is het een vraag van gewicht.
In de regeling die dezenzomer door
bdt Britsche parlement is gemaakt voor
Schotland wordt niet van schadeloos
stelling gesproken. Maar daarin wordt
wel bepaald, dal de stemmingen eerst
vanaf 1920 kunnen plaats hebl>en. De
Drankhandel heeft dus zes jaar tijd zich
op d© verandering voor te bereiden
Dit laatste is het ©enige wat cms in
dieze methode aanlokt. "Want het zal wel
niet mogelijk zijn de schade te bepalen
«n te vergoeden voor de meest elders ge
vestigde drank-industrie, hoewel die scha
de enorm zal zijn. Een verbod nu dadelijk
zat» die industrie ruïneeren. Geef dus
daaraan een uitstel van ©enige jaren,
om voorbreiding op een omkeer en an
deren afzet mogelijk te maken.
We hebben met aeze opmerkingen het
onderwerp verre van uitgeput. Maar het
Aangevoerde zal toch voldoende zijn om
den lezer een denkbeeld te geven, van
de kwestie waarom het gaat, en er zelf
Middelen.
GronAbelast f
Peraoneel
Bedrjjfsbel
Vermog.bel.
Mijnrechten
Invoerreoht.
Formaat i eg
Suiker
Wpn
Qediatilleerd
Zout i
Bier en Azjjn
Gealaoht a
Goud, zilver i
Eaanailoon
Zegelrechten a
Registrator
Hypotheokr
Succesbier.
Domeinen
Posterijen a
fijjkaielegr.
Staatsloterij a
Jacht, visach
Loodsgolden
1914
321 764.ti4J f
451010.404
819.578.30
242 616 27J
1 338 148 79
2 556 45
2 440 740 84
22 000.10
2.473 09218
186.403 48
95 297 65
470 550.74
51.267.15
50 58
730.274 50
781.710.624
73 169 904
1 581.889 87
74 508 86
1476 41313
592 441
17.109 03
820.42
299.707.98
1913.
374 28441
487 307 734
918 823 40
217 357 584
5.500.—
1 379 061.66
2 680 424
2 443 61186
23.60942
2 404 056 90
167.654.58
91 747 98
478 514.25
50 853 374
42.614
638 541.15
676 745.274
73 734 404"
1.022 952 74
88.281.06
1 428 530 384
542 195
17.047.87
252.75
309 744 74
Totaal f 14.543 167.964 f 13.843.730.57
Bij het bedrag der bedrijfsbelasting is
inbegrepen hetgeeu aan Ned.-Indiö zal zijn
uit te keeren.
Onder het bedrag der posterijen zijn be
grepen de saldo's van buitenlandscbe afre
keningen en do porten in afrekening.
Utf Middelburg.
Het voorloopig comité dat van de Vrij
dag 23 Januari alhier gehouden verga
dering tot oprichting van een ijsvereeni-
ging de opdracht kreeg de plannen uit te
werken, heeft tegen morgen, Dinsdag
avond een vergadering belegd op de bo
venzaal van „De Vergenoeging", waar de
(Ontworpen slatulen zullen worden be
sproken en de bestuursverkiezing zal
plaats hebben.
Behalve voor allen die zich reeds
voor het lidmaatschap hébben opgege
ven, is deze vergadering ook toegankelijk
voor hen die hel nog zouden willen doen.
Op 16 Februari 1874 werd de heer E.
G. J. Doornbos, beëedigd klerk aan het
hypotheekkantoor alhier, als zoodanig
benoemd.
H. M. de Koningin, heeft den heer D.
ter zake van zijn 40-jarig jubileum, doen
opnemen in de Orde van Oranje Nassau.
Hedenmorgen werd de heer D. op het
hypotheekkantoor geluk gewenscht door
den directeur en den inspecteur der
Registratie, de notarissen uil het arr
Middelburg en verdere belangstellenden-
Door zijn chefs en oud-chefs, de no
tarissen en het personeel werden hem
stoffelijke blijken van belangstelling aan
geboden
Bij het vertrek van «enige Vlissingers,
die den voetbalwedstrijd 'Zeelandia E. M.
M. hadden bijgewoond, kwam hel gister
middag op de Markt tot een relletje,
doordat een dier jongens met zijn wan
delstok naar op de Marlet slaande Middel
burgers had geslagen, De politie kwam
dadelijk lusschenbeide.
Zaterdag is door dc politie alhier
proces-verbaal opgemaakt tegen V. S B.
wegens overtreding der wapenwet. Het
geweer, aan B. loebehoorende, werd in
beslag genomen.
Oolc is pro ces-verbaal opgemaakt tegen
B. en de N. wegens overtreding der
melkverordening en tegen de wed. v. B.
K. ter zake van overtreding der arbeids
wet.
Ecu dame hier Ler slede ontving dezer
dagen een onge frankeerden brief uit
Amerika, waarin haar een schitterende
positie werd aangeboden. Waarin deze
bestond werd niet vermeld Wel werd
verzocht le antwoorden (en den brief niet
121/2 cent le frankceren. Indien de toe
gezonden brief „toevallig" niet van een
postzegel was voorzien, verzocht men het
envelop mei postzegel op te zenden, dan
zullen de kosten vergoed worden.
De dame aan wie de brief gericht was
meent hier le doen te hebben met een
poging van een postzegelhandelaar om op
goedkoope wijze aan postzegels le komen.
Daar bij den brief een gedrukt stukje
was ingesloten in de Nederlandsche taal.
schijnt men op „Amerjkaansche" schaal
Le werken. Men zij dus gewaarschuwd -en
weiger© ongefrankeerde brieven van het
„Verordeningkantoor" le "Washington.
In onze advertentiekolommen vindt
men weer een der bekende goedkoope
boekaanbiedingen van Gebr. E. en M. Co-
hen te Amsterdam, waarin uitstekende
werken van bekende auteurs zijn opge
nomen.
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
Zaterdagavond hield de heer Jac. Wel-
leman, burgemeester van Krabbendijke,
in de zaal van den heer J. Rottier te R 1-
1 a n d, een rede over „De Landarbei-
derswet". De zaal was vrij goed bezet.
De spreker werd ingeleid door den heer
W. Koning.
Na afloop stelde de heer J. Reijnhout
enkele vragen, welke uitvoerig werden
beantwoord.
Uit Zeeuwsch Vlaanderen Wi. D
Vrijdagavond gal' de afel Schoon-
d ij k e van den Bond van Staatspension-
neering bij J. J. vau Rosevelt een feest
avond. De beslaande verceniging „de
Rederijkers" te dezer plaatse en enkele
leden der muziekvereeniging hadden zich
bereid verklaard don leden van den Bond
met genoodigden een genoegelijken avond
te verschaffen. En deze is uitermate
geslaagd Voor een stampvolle zaal hioid
de heer Anth. Luteijn Sr., als voorzitter
een toespraak lol do aanwezige rente
trekkers en -trekslers en voorts hen, die
dezen avond zouden maken tot een on-
vergetelijlcen voor de ouden van dagen
in de eerste plaats.
Daarna werd opgevoerd „Te laat",
drama in 3 bedrijven door W. Tromp,
een pleidooi voor staatspensionneering.
Dat hel stuk indruk maakte, bewezen
de aandoeningen, die op hel gelaat van
velen le lezen waren.
Later werd gegeven „Een nacht op
straat kluchtspel van II Hoogheem.
Ten slotte werden nog enkele voor
drachten ten gehoorc gebracht, zoodat
het reeds vrij laat was, eer men scheidde.
De af deeling mag niet trots neerzien
op dezen goedgeslaagden feestavond
Uit Schouwen-Dttiveland.
Zaterdagavond trad le Zierikzee
voor de S. I) A. P. op de heer G. Mid
delburg, onderwijzer te 's-Gravenhage.
Ondanks de moeite die men zich gaf
abonné's te werven voor „Het Volk" of
,De Baanbreker" bleven de pogingen
staande de vergadering vruchteloos.
De opkonisl was niet groot.
Zondagavond had Zierikzee een
volle concertzaal, waar het harmoniege
zelschap „Kunst en Eer" eene buitenge
wone uil voering gaf aan hare donateurs,
die van het „elk wat wils" hebben geno
ten. Muziek, zang en de opvoering van
het stuk „Ruslende kavalerie", parodie
op Mascagni's „Cavalleria Rusticana" vul
den den avond op aangename wijze.
Aan den directeur, den heer S. Klim
merboom, die de leiding der piano had,
komt zeker wel een woord van lof toe,
voor het aangename dien avond ver
schaft Een gezellig bal hield velen bijeen
A. s. Donderdag wordt de uitvoering
nog eens herhaald
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D
Hoe gevaarlijk het wezen kan, prikkel
draad te gebruiken tot omheining langs
publieke wegen, bleek weer dezer dagen
te Philippine. Hel paard van den
landbouwer E. T. sprong verschrikt op
zij en kwam met de pooten in een prik
keldraad terecht. Om zeer ernstige ver
wondingen te voorkomen moest men den
draad op verschillende plaatsen doen
doorknippen.
Onze correspondent acht het dan ook
heel goed gezien van sommige gemeente
besturen om bij verordening het gebruik
van prikkeldraad langs publieke wegen
te verbieden
De Lokaalspoorwegen op
Zuid-Beveland.
Omtrent de in de tweede oplage van
ons Zaterdag verschenen nummer reeds
kort vermelde bijeenkomst tc Utrecht
kunnen we nog het volgende meedeelen
afkomstig van den vertegenwoordiger der
Zeeuwsche bladen, die den tocht mee
maakte
De dag van eergisteren was een dag
van groot gewicht voor Zeeland, in 't bij
zónder voor Zuid-"Bevëlandj een'dag,_die
met gulden letteren in onze gescliiedrol-
len vermeld zal worden.
Immers op den 14den Februari van
het jaar 1900 en veertien is te Utrecht
opgericht de N. V. Spoorweg-Maatschap
pij Zuid-Beveland, ais vrucht van dc op
energieke wijze getroffen voorbereidingen
van enkele heeren, wier namen straks
meermalen met lof zullen genoemd wor
den,
Zuid-Beveland's spoorlijn wordt uitgc-.
breid tot een (werkelijk spoorwegnet. Niet
liet getingel van .de stoomtram, maar het
schel gefluit van de locomotieven zal zich
binnen afzienbaren tijd tot in de meeste
verwijderde hoeken van ons schier
eiland doen hooren.
Doch laat ons over de bekende din
gen zwijgen. Onze lezers kennen de plan
nen reeds op him duimpje en willen dus
slechts hooren op welke wijze deze Za
terdag bezegeld zijn geworden.
't Was een regenachtige morgen, toen
we op het station Goes een der salon-
rijtuigen bestegen, die de S. S zoo be
reidwillig was af te staan, om de heeren
spooroprichters naar Utrecht te leiden.
Van Utrecht gaat als 't ware de stuw
kracht uit, die het ijzeren stoomros tot
naar de versie hoeken van ons vaderland
oert. Daar moest ook de beslissende
stoot gegeven worden, die ons eiland uit
zijn waarlijk aL te lang geduld isolement
zal hebben, te verlossen
't Was een regenachtige morgen, zei
den we. Een krachtige, ofschoon niet
koude wind, joeg den fijnen motregen
n\el een hoek van niet meer dan 'n 10
graden neer, en deed de vette landerijen
glinsteren. Een miserige Februarimorgen
dus, die herinnerde aan de Maartsche
buien
Doch daarbinnen konden we 't ons
recht behagelijk maken, dank zij de uit
nemende zorgen van onze gastheeren, die
niets verzuimd hadden te doen, wat tot
veraangenaming van de reis zou kunnen
strekken. De beide ineenloopeude salon
wagons leenden zich er bijzonder voor,
om met elkander voeling te houden en
pratende met den een en den ander den
tijd te korten.
Nauwelijks lag Kloetinge achter ons,
en hadden we dus dat gedeelte, dat
onder de geprojecteerde lijnen is opge
nomen, verlaten heeft iemand er wel
aan gedacht? of er werd over niets
anders gesproken dan over de Zuid-Be-
Iandsche lokaalspoorwegen. Burgemeester
A vond dit, Secretaris B. dat. koopman
C zag het gaarne zus, wethouder D 7.00.
Doch in het algemeen was men vrijwel
eenstemmig in het uiten van lofredenen
op de nieuw ontworpen plannen, die
Zeeland in het groot Europeesch ver
keer willen opnemen.
Waar de lijnen echter betrekkelijk
voorloopig zijn uitgestippeld, werden van
verschillende zijden nog wcuschen verno-
nomen. waarvan sommige zekqr zoo mo
gelijk in. vervulling zullen gaan, doch an
dere eren zeker tot de vrome wenschen
zullen blijven beliooren. Want 't is nu
eenmaal niet mogelijk, dat de trein langs
ieders stoep, of langs ieders peeën- of
aardappelveld rijdt. A. zal er direct meer
door gebaat worden dan B., de gemeente
X. meer dan de gemeente Y Doch daar
van zij men zeker, <lal Zuid-Beveland
meer dan ooit zal groeien en bloeien.
De geheele Zuidhoek lot in tie binnen
ste binnenlanden zal, doordat de lijn en
kele mijlen van de kusten verwijderd
blijft, van liaar profileercn kunnen, om
van de voordeden van dc verbindingen
van Iloedekenskerke en Borssele met
Zeeuwsch-Vlaanderen niet meer tc spre
ken. Via Wolfaartsdijk Wordt Noord-Bere-
land een «"akkclijk bereikbaar oord, ter
wijl de booten, die nu Zierikzee, Brui-
nissé. Zijpe, Oollgensplaat, St Hlipsland,
Stavenisse, en weel ik welke andere
plaatsen aandoen, straks meer dan ooit
op Wolfaartsdijk, Wcineldingc en Ierseke
aangewezen zijn. Ierseke is straks uit
den nood, Kruiningen gepromoveerd tol
sneltreinstation. Ilansweerl misschien
vereenigd met Kruiningen, een door-
gangsgemeentc voor reizigers van- en
naar Zeeuwsch-Vlaanderen en België.
Wemeldïnge een veelgezoclitc haven
plaats, vooral wanneer de lijn Hans-
weert—Ierseke tot het Kanaal (O. Z
doorgetrokken wordt wat mettertijd een
punt van ernstige overweging zal uit
malven. Als de sloombooten maar willen
aanleggen. Dat de lijnen O. en W -zijde
door een brug verbonden worden is niet
eens noodig Trouwens het bouwen van
een spoorbrug zou al tc veel bezwaren
met zich meebrengen, vooral in verband
met de scheepvaart, die elke stremming
■zou botreuren.
Dan komen de wenschen1 De lijn
Wolfaartsdijk—Goes zagen sommigen lie
ver wat verder van 's Heer Arendskerke
verwijderd, dus een meer rechtstreek-
sche verbinding, en wel met het oog
op de Gocsche belangen, anderen willen
genoemde gemeente in het traject op
nemen De een stelt voor de lijn te We-
meldinge naar de buitenhaven te leiden,
de ander pleit voor een station aan de
zuidzijde, als eenige mogelijkheid.
Zonder in deze punten van onderge
schikt belang partij te kiezen hoe
zou het kunnen, zonder de locale toe
standen le kennen willen wc wel zeg
gen, dat naar onze overtuiging zooveel
mogelijk aan de verlangens, voor zoover
ze niet op al te groote bezwaren stuiten
of met het provinciaal belang in botsing
komen, zal worden voldaan. Doch on
vervulde wenschen zullen er steeds blij
ven.
"De aanleg van spoorwegen schept al
tijd ahder# toestanden Ook hier.
Vele vrachtrijders zullen hun klassiek
gerij kunnen opdoeken, en naar een con-
I ducteurs- of ander baantje sollicileeren
het Decauville-trammetje, dat sinds en
kele maanden een schakel vormt tus-
schen boot en spoor, sjokt welhaast
voor 'l laatst van Vlake naar Hansweert
of gelooft men 't niet? De toekomst
zal het leeren Ook waar de lerseksehe
statie zal verx'ijzen, bij <Jc oesterputten,
dan wel op „de wei van Sonke".
Doch genoeg hierover
De hoofdzaak is, dat alle teekenen er
op wijzen, dat het isolement van een der
bloeiendsle en vruchtbaarste streken zal
worden opgeheven, na weinige jaren
reeds. Dat er met bekwamen spoed ge-
arbeid is, bewijst wel het feit; dat
men op 19 April van het vorige jaar
eerst in overleg getreden is met de hee
ren van de Staatsspoor, en thans is de
Maatschappij er al
Tc Utrecht begaf hel gezelschap zich
naar het hotel Noord-Brabant, waar zij
verwelkomd werden door den heer jhr J.
A. Kretschmar van Veen, directeur-ge
neraal van de S S en generaal M. Onncn.
De heeren dr Jenny Weijerman, J. A.
van Heel en ingenieur Ankersmit waren
vanaf Middelburg medegereisl. Aan den
feestelijk versierden- disch zaten mede
aan de heeren mr dr K H. Beijen, chef
van den centralen dienst, jhr. mr. C
Beelaerts van Blokland afdcelingchef een-
trale dienst, J. L. Huijsinga, chef van
de bewegingsdienst der exploitatie) en
A. G. A. Everts, chef van de beweging,
en jhr. de Casembroot lid van Gcd. Sta
len van Zeeland.
Tijdens en na het noenmaal had de
gewichtig», handeling plaats van de opj