r; 36.
IS7- Jaaroang.
1914
Donderdag
12 Februari.
BINNENLAND.
Dit Stad en Provincie.
FEUILLETON.
Kunst en Wetenschappen.
Deie courant vorscbynt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feettdagen.
i oer kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. t 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan "net bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eorstvolgende nummer moeten des middags vóór éóu uur
aan het bureau bezorgd zijn.
-•k>9
Advertentiën '20 cent per regel Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- on
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
'20 cent. Reclames 40 cent per regel Groote letters naar de plaats, dio zy inuemon.
Tot de plaatsing van advertantiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende'
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adverfentle-Bareas
A. 1>83 LA MAK Az., K.Z. Voorbargwal 266, Amsterdam.
LBHMRRCOMMANDANT IN NED.-1NDIÊ.
Kon. besluit is. met ingang van 2
Aprfi, benoemd tot luitenant-generaal,
fiymmaiiitani van het leger en chef van
bet departement van oorlog in Nederl.
Iadië, de generaal-majoor J. I' Micliiel-
w.». chef van den genei-alen stal' van dat
leger.
STATISTIEK-VERBETERING.
minister van financiën heeft bij de
Tweede Kamer een wetsontwerp inge
diend ter verbetering van de reeds lang
aoo erterk gecritiseerde statistiek van in-,
ud- en doorvoer, waarvan de voornaam
ste gebreken als volgt door den minister
■worden aangegeven
1. de gebrekkige nomenclatuur, waar
naar dc meeste der statistische opgaven
woonden bewerkt,
'J de onbetrouwbaarheid der cijfers,
inzonderheid dié betreffende den in- en
uitvoer van onbelaste goederen en de
«Utóamedc samenhangende onjuistheid der
opgaven omtrent den doorvoer;
3 onjuiste waardebepaling van de
meeste goederensoorten
4. de gebrekkige aanwijzing der lan
de» van herkomst en bestemming der
goederen,
5. de te late verschijning der opgaven.
Het ontwerp tracht daarin verbetering
te brengen
U.it Middelburg.
Qmder zeer veel belangstelling werd
hedenmiddag hel stoffelijk hulsel van
■wijlen mr. A. P. Snouck Hurgronje in het
tanritiegraf op de algeineene begraaf
plaats alhier bijgezet.
Onder de aanwezigen merkten wij op
vielo leden en oud-leden van colleges en
blesturen, waarin de overledene zitting
heeft gehad. De vader van het oude man
nen- en vrouwenhuis, de vader van het
■weeshuis en een deputatie der weezen,
het personeel en vele pachters van den
overledene.
Ben neef van den gestorvene dankte
voor de laatste eer zijn oom bewezen.
Een tweetal kransen, waaronder een
v»n de woe zen, dekte de baar.
De vereeuiging „Uil het Volk—Voor het
.Vofli" alhier zal dit jaar o.a iu ver
bond met de landbouwtentoonstelling, die
ongeveer in den zelfden tijd zou plaats
hebben, geen Floraliatentoonstelling or-
Het Tweede Kamerlid, de heer W. J
B. H. M. de Jong zal 26 Februari voor de
Vrijzinnige Propaganda-vereeniging a 1-
hier in de groote zaal van het Schut
tershof optreden met een rede over den
politieken toestand en de laak der vrij
zinnigen
O
Uit iWitlcheren.
Woensdagavond werd te StLaurens
iu de openbare lagere school aldaar her
dacht den Hen Februari 1811, op welken
datum de boerenopstand in Walcheren
tegen de Franscho ovcrheersching plaats
had. Door hel hoofd der school werden
lichtbeelden vertoond, onderwerpen be
treffende uit den lijd der ovcrheersching
en het 'herstel van Nederland's onaf
hankelijkheid Voor afwisseling werden
door de kinderen ecnigc zangstukjes ten
gehoore gebracht, terwijl zij werden ge
trakteerd op broodjes en chocolademelk.
Van den heer Burgemeester kregen zij
nog een versnapering mede naar huis.
Dinsdagavond gaf te Westkapelle
de hoogste klas van de openb. school en
Woensdagavond hel kinderkoor „De
kleine Westkappelaars" beide onder lei
ding van den heer G. Houtekamer een
zang .uitvoering in de openb. school
Beide uitvoeringen waren goed be
zocht, vooral Woensdagavond, waarop
het lokaal geheel gevuld was met belang
stellenden om te komen hooren, wat de
kleinen konden presteeren.
Een hartelijk applaus na ieder stukje,
dat gezongen werd, bewees wel, dal het
publiek genoot
Beide avonden werd de zang afgewis
seld door voordrachten, waarbij de klei
nen, die op de planken kwamen, luide
toegejuicht werden.
De heer en mevrouw Viruly met hun
zoontje bevonden zich Woensdagavond
mede onder de belangstellenden.
Een der kleinen, die als „Roodkapje"
op het looneel verscheen, bood met een
toespraakje mevrouw Viruly een mooi
bouquet aan, waarvoor zij „Roodkapje"
vriendelijk dank zei.
De beer Houtekamer sprak op het
laatst zijn leerlingetje, de jonge juffr.
Postma, die eerlang met haar ouders de
gemeente verlaat, eenige hartelijke woor
den van afscheid toe, en overhandigde
haar namens haai' medeleerlingen, vrien
dinnetjes, als herinnering een souvenir
aan, waarvoor zij vriendelijk haar dank
betuigde.
Aan het eind van de uilvoering bracht
de burgemeester, de heer Viruly, harte
lijk dank aan degenen, die hebben mede
gewerkt tot zulk een genoeglijken avond
en inzonderheid den heer G. Houtekamer
voor hetgeen hij met het kinderkoor*
heeft doen hooren.
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
Woensdag vergaderde te N i s s e de ge
meenteraad Het kohier van den hoofde-
lijken omslag werd vastgesteld tot een be
drag van f 1987 en het kohier der hon
denbelasting tot een bedrag van f 84. Be
sloten werd de begrooting van 1913 af
en over te schrijven tot een bedrag van
f 203.57 Besloten werd een lantaarn aan
te schaffen en te plaatsen op den grint
JWJN TWEEDE REIS NAAR JAPAN.
Naar het Engelsch.
24)
Ik zie maar steeds de juistheid van
fityn redeneering niet in, dat het niet vei
lig of niet verstandig voor een vrouw zou
wezen om in dit land te reizen, terwijl hij
zoo opgewonden is over de aanwezigheid
▼an die Engelsche. Neen, Jack weet niet
meer wat hij zegt. Het zal hard voor hem
aijn te bedenken dat het verstand alleen
oen ijskoude plaatsvervanger is van lief
de. Dat kan toch niet zijn, is 't wel
Mate dat hij doet zooals andere mannen
die zoo volkomen zeker van die eene zijn,
dat zij zich ook eens amuseeren met een
ander Natuurlijk lach je mij uit. Dat zou
Jack ook doen, beiden ronden zeggen:
het is onwaardig. Dat is het juist. Die
kleine dingen knagen aan je levensgeluk
en maken je wanhopig. En ach, ik ben
doodsbang voor nog meer akeligheid, nog
meer hartzeer, ik deins er voor terug
als voor een vlam. O zeker, ik heb mijn
doel gehad. De droefheid van de jaren
die zijn voorbij gegaan bekruipt mij en
bedekt het tegenwoordige als met een
weg naai" Heinkenszund. Op een adres om
subsidie voor den handelscursus te Goes
werd besloten hiermede te wachten lol
er een goede treinverbinding was verkre
gen met Goes. Op .een ander adres van
eenige ingezetenen ter verbetering van
den Oudelandsclien dijk besloot men den
dijk zoo goed mogelijk te onderhouden
Besloten werd ook den verschillenden po
litieambtenaren de gewone jaarlijksche
gralificaliën toe te kennen
Uit Schouwen-Duiveland.
Als een bijzonderheid kan zeker wel
gemeld worden dat in C a p e 11 e op Dui-
veland de meekrapfabrick „dc Kapel"
nog dagelijksch méekrap verwerkt. Dit
is in ScliouWen-Diöveland, van de vele
fabrieken die er bestaan hebben, dc eeni
ge die nog in weijking is. Eenige jaren
geleden werd die op Sir Jansland aan
haar bestaan onttrokken zoodat die eer
tijds bloeiende tak van beslaan ook hier
bijna verdwenen i s. In Bruinisse worden
nog jaarlijks eenige stukken land met
meekrap beplant dal iu de Kapel" ver
werkt wordt
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D
De St. Gt. van héden bevat dc statuten
(bijv no. 230) van de muziekverecniging
„Vlijt en Volharding" te Hulst
Maandagnamiddag omstreeks half vijf
uur is op den dijk van den Hulsternieuw-
landpolder onder de gemeente S t o p-
p e 1 d ij k; even voorbij hel gehucht de
Patrijs, mej. M M. door een haar onbe
kend manspersoon aangevallen, op den
grond gegooid en van het in haar bezit
zijnde geld beroofd. De politic is met de
zaak in kennis gesteld
Uit Zeeuwsch Vlaanderen W. D
Op 9 dezer is te Nieuw vliet een
vergadering gehouden over het onder
werp afschaffing van de drankhuizen of
beperking daarvan. Er waren 23 personen
aanwezig, welke alle lid zijn geworden
van een staande de vergadering opge
richte vereenïging.
Als bestuursleden werden gekozen de
navolgende heeren ds J. Jansen, voorzit
ter; C. Roole, secretaris; J. Sonnevijlle,
penningmeester, C. Quaak, J. M. Diele-
man, alle te Nieuwvliet en die alle hun
benoeming aannamen.
Besmettelijke ziekten
Blijkens opgave van den centralen ge-
gezondheidraad werden in de week van
4 tot en met 10 Februari 1914 in Zeeland
geconstateerd 1 geval van roodvonk te
Groede en te Wolfaartsdijk en 1 geval
van diphterilis te Kruiningen, Middelburg
en Zierikzee
CHRISTENDOM EN SOCIALISME.
Over bovengenoemd onderwerp sprak
gisteravond Enka (meja A. van dor Vlies)
)in Schuttershof alhier, voor de afdee-
ling Middelburg der S D. A. P.
De heer L. Onderdijk opende de ver
gadering met een kort woord, waarin hij
erkende, dal weinig Christelijke arbei
ders in de zaal aanwezig waren, doch He
hoop uitsprak, dat deze toch door de
aanwezigen in de werkplaats zouden
worden bereikt.
Enka trachtte vervolgens op haar be
kende beknopte en heldere wijze uiteen
te zetten dat wat ook sommige socialis
tische kopstukken hebben mogen zeggen
hel socialisme niet het Christendom
uitsluit.
Zeker er is onder de socialisten een
groep voor wie. het socialisme een afge
ronde wereldbeschouwing uitmaakt, waar
in voor Godsdienst geen plaats is.
De kern van het socialisme bevat ech
ter niets wat strijdig is met het Christen
dom, integendeel liet wezen van het
Christendom slaat sympathiek tegenover
het socialisme.
De Christenen, die een afkeer hebben
van het socialisme, de socialisten, idie
het christendom met hun leer niet vcr-
eenigbaar achten, zijn lieden, die in de
ze voor hen vreemde begrippen niet heb
ben willen of kunnen doordringen
Een eisch van het Christendom is op
elk 'terrein te leven naar den wil Gods
en hij die leeft naar het bijbelwoord
moet telkens in strijd komen met het
anti-christelijke kapitalisme, dat onze hui
dige maatschappij regeert.
Het feit dat de arbeidsmiddelen privaat
bezit zijn, maakt dat het overgroote deel
der mcnschheid, die dc arbeidskracht be
zitten, deze gedwongen moet verkoopen
tegen een loon, dat in geen verhouding
staat tot den gelevcrden arbei.
Tegen dal privaatbezit der productie
middelen strijden de socialisten.
Vele Christenen verdedigen dit privaat-
zit op grond der historie, doch zij verlie
zen uit het oog, dal het in den loop
der tijden geheel van karakter veranderd
is. Vroeger had elke familie haar pri
vaatbezit, kom daar thans echter eens
om. Men lean onzen tijd niet vergelijken
met den lijd der mozaïsche wetgeving
of de middeleeuwen met hun gildewezen.
Het huidige stelsel van privaatbezit is
in strijd met den Christelijken geest.
De huidige maatschappij en de geest
van hel Christendom vloeken met elkan
der, heeft dr. Kuyper in 1891 gezegd en
hiermee zijn de socialisten het volkomen
eens.
Het kapitalisme vecht dag aan dag te
gen het hoogste gebod: Liefde. Hoe kun
nen dan de Christenen zeggen, dat het
fout niet ligt in het stelsel, doch in perso
nen, wanneer zij zien dat het stelsel
kapitalisme de tnenschen tegen elkaar
opzet. En niet alleen mensch tegen
mensch, doch klasse tegen klasse.
Christenen zeggen vaak wij kunnen
geen socialist zijn, omdat wij den klasse-
strijd niel kunnen aanvaarden Zij hebben
echter niets te aanvaarden, want zij zit
ten er midden in.
Het Kapitalisme stelt man tegen man,
klasse teegn klasse en volk tegen volk
Het kapitalisme is de oorzaak van het
militarisme en van de oorlogen, van den
strijd van broeders, tegen broeders, die
pas nog op den Balkan 400 000 men-
schcn heeft doen vallen. Van het militai
risme, dat in vele landen de invooring
van sociale maatregelen belet cn het pa
rasitisme in de hand werkt
Nadat spreekster haai" .uiteenzetting van
de vereenigbaarheid van Christendom en
Socialisme had beëindigd, daagde zij de
Christenen van Middelburg uit nu ook
eens aan te toonen dat Christendom en
kapitalisme vereenigbaar zijn
Hierop werd een oogenblik gepauzeerd,
waarna spreekster nog in het bijzonder
eenige bezwaren die vaak van Christelijke
zijde tegen het socialisme worden aange
voerd trachtte (c weerleggen
Dc rede van Enlta werd herhaaldelijk
door teeltenen van instemming van 'de
zijde der vergadering onderbrolten.
Van de gelegenheid lol debat werd
gebruik gemaakt door den lieer Kroon,
een Christelijk werkman
lijkkleed.
Er is nog maar één ding tegen te
doen en dat is werken. Werken en slo
ven totdat er geen sikkepit kracht meer
in je is om te tobben. Iedere minuut,
waarover ik beschikken lean, breng ik in
de fröbelschool door. De vriendschap
van de kinderen, die je door niemand
wordt misgund, is de troost voor zoo
menig geknakt leven.
En dan de lange wandelingen, wan
neer de schoonheid van het land je op
wekt en goed doet. Ik ga er heel alleen
op uit. De jeugdige Zweed vraagt menig
maal of hij mee mag gaan. In 't begin
vond ik het wel prettig. Maar hij wordt
al te teeder. Ik kan mij op 't oogenblik j
niet interesseeren voor een paar jonge
menschen; een meisje met een gebroken'
hart en een dikke jongen die heimwee
heeft, dat is mij te veel. Hij gaat zoo
snel vooruit, dat ik het veel beter voor
hem vind over liefde en poëzie met ecu
ander te praten, iemand die het meer
apprecieert dan ik. Ik ben niet in een
[heel poëtische stemming Hij kon even
goed met het knappe onderwijzeresj'e zelf
pralen als den lieelcn tijd over haar.
Ik heb massa's vrienden hier en daar
verspreid langs den buitenweg waar ik
loop. De schippers op de zilverkleurige
rivier wuiven mij altijd toe, de vrouwen
die in het veld schoffelen met kinderen
op haar rug, blijven zoo lang staan tot
ze mij goeden dag kunnen zeggën en het
beste toewenschcn De lachende koelie
- In Parijs wil men in liet midden
van liet Plein der Verdediging in 1920
ter herdenking van het 50-jarig bestaan
der derde republiek een groot Paleis der
Herinnering stichten.
Het ontwerp daartoe vertoont een ge
bouw van 70 M. hoog en 42 M. breed
Als een bewijs, tot welke fabelach
tig© hoogte de prijzen van sommige schil
derijen in de laatste jaren gestegen zijn.
geeft de „Köln. Ztg." het volgende lijstje
Rembrandt's Kolen (1911) 2 miljoen,
Frans Hals, zelfportretten met familie
(1910) ook twee miljoen. VelasquezFilips
IV (1910) 1.600.000, de Hertogin, door
Holbein '1909) 1 420 000, Rembrandt's
Bethseba (1913) 880 000, Anna van Po
len door Romney (1913) 830.000, alles
in marken uitgedrukt
Men bemerkt, dat de oude Hollanders
bovenaan staan, wat de marktwaarde
hunner stukken aangaat.
Beet s-T entoonstelling
Tijdens het Taal- en Letterkundig Con
gres te Haarlem in Augustus 1911, wor
den door het Hildebrand-comité tentoon
gesteld de ontwerpen, die zullen inko
men naar aanleiding van de prijsvraag
door dat comité uitgeschreven, voor een
monument ter huldiging van den schrij
ver van de „Camera Obscura".
Het ligt in het voornemen om aan deze
expositie een tentoonstelling te verbin
den, op Beets betrekking hebbende.
De heer J. D. Rutgers van der Loeff,
bibliothecaris van de s tadsbibliothcek
der gemeente Haarlem, is bereid gevon
den, om de organisatie der tentoonstel
ling op zich te nemen.
De tentoonstelling wordt georganiseerd
met medewerking van het comité voor hel
Taal- en Letterkundig Congres.
meisjes met haar roode wangen, staken goede seizoen is zeven cent per dag
haar werk, dal bestaat uit het aanbrengen hun geheele verdienste In andere maan-
van hout voor de nieuwe brug, om een den twee cent Van dat bedrag gelukt
praatje te maken over de wonderen van het hun rond te komen, te lachen en
het hoofd van een vreemdeling. Met in- een familie te onderhouden,
gehouden adem slaan zij toe te kijken j Het is alles zoo eenvoudig en zoo kin-
terwijl ik hun een bewijs wil geven, datjderlijk. Zoo vrij van pretentie, haast en
de lange hoedenspelden niet regelrecht drukte. Soms vraag ik mij af of wij het
door mijn hoofd gaan. De vroolijkc groet j niet zijn, ract onze duizenden belangen,
van een menigte kinderen verdrijft dcdie zijn afgedwaald van dc ware levens-
schaduwen van den donkersten dag; en wijze.
dan is daar altijd de prachtige natuur, j Op den weg staat een ruw gesneden
de geheimzinnigheid der boschrijke ber-1 Boeddhabeeld Het is zoo leelijk, dat
gen, een turkooizen lucht, bloemen enzij het in een kooi hebben gezel van hou-
bamboe. De koesterende schoonheid en ten latjes. Op sommige dagen is het mo-
kalmte geven mij weldra rust en vrede.
Op weg naar huis, in de rivier bij den
oever, ligt een aardig klein theehuisje.
Hel is gemeubeld met drie matten en een
gelijk je fortuin te beproeven. Je koopt
een gebed op papier bij den priester in
den tempel, kauwt het, maakt er een bal
letje van en werpt het door de tralies
lampion Het aardige waardinnetje, frischnaar het beeld. Als het plakken blijft op
en gezond door haar leven in de open het beeld, dan zul je gelukkig zijn
lucht, brengt mij rijst, thee en een ver-
sche paling Zij zet het mij voor met een
bevallige gastvrijheid, die mij het hart
verwarmt. Terwijl ik zit te eten, doet ze
mij verhalen van het leven op de rivier.
Ik leer veel van het maatschappelijk en
familieleven der visschen en hun talrijke
betrekkingen die rondspartelen in de ri
vier; de gewoonten van de wilde gan
zen met hun rooden kop, die in dc nabij
heid hun nest hebben, van den god en
de godinnen, die het rivierleven regeeren,
de grappen die zij uithalen, de wraak die
zij nemen En ook neem ik een lesje in
Ik had niet goed gegooid of het geluk
was dien dag tegen mij. Al mijn papieren
gebeden liggen aan den voet van den
grijnzenden Boeddha.
O Mate, Mate, ik voel mij zoo eenzaam
en zoo onrustig.
Jack is in Mantsjoerije en Sada is bij
Oom. Ik heb geen woord van haar ge
hoord sedert zij vertrokken is. Ik maak er
mij waarlijk ongerust over
Hiroshima, December 1911.
Mate,
Ik weet niet of ik je kalm kan schrij-
geduld van die nederige visschers. In hetven, ja, of neen Maar schrijven moet ik
je. Het is het eenige waardoor ik lucht
lean geven aan mijn vreeselijlcen angst.
Ik ben juist naar het dorp geweest om
Billy Hilton in Nebraska te telegrafecren,
Jdat hij met dc eerste boot komen moet
I Ik heb geen flauw denkbeeld wat bij
doen zal als hij hier is en hoe ik hem,
I helpen kan. Maar hij is mijn eenige
hoop.
Gisteren kreeg ik een wanhopigen brief
van Sada San, in haast geschreven en in
't geheim verzonden, waarin zij mij het
vreeselijke lol beschrijft dat haar wacht
Zij heeft gehoord dat Hara, de man
met wicn haar oom haar wil laten trou
wen, een vrouw en drie kinderen heeft!
Onder een onbeduidend voorwendsel
heeft hij de vrouw naar huis gezonden
I om zijn woning voor de nieuwe vrouw
vrij te maken. En Mate, 't is tiaast niet
te gelooven. hij heeft de kinderen ge
houden, het jongste nog maar drie maan
den oud
Een geisha-meisje uit het theehuis is
op een avond bij Sada binnengeslopen en
heeft het haar verteld. Zij ging dadelijk
naar haar oom en vroeg hem of het waar
was. Hij zei, dat hot waar was en dat
Sada als lialfbloed al heel blij moest zijn
dal zulk een man haar tot vrouw begeer
de Toen zij zei, dat zij liever sterven zou
dan met zulk een man trouwen, lachte
liij haar uit. Sedert dat oogenblik mag
zij haar kamer niet meer verlaten.
(Wordt vervolgd).
