M1DDELBURGSCHE COERAIT,
r. 3i
157» Jaargang.
Vrijdag
6 Februari.
Kameroverzicht.
Uit Stad en Provincie.
Kerknieuws,
1914
Deze coarunt verschijnt dagelijks, met uitzondering van 7on- en Ficitdsgen.
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen in Nederland franco pp-, 11.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentie n by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Ad»ertentifn voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertenuën 20 neut per regel Bij abonnement veel lager, •eboorte-, dood cn
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel mea<
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote lettere naar de plaa's, die zij innemen
Tot do plaatsing van advertentie en reclnmes, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AlgemeM Adverteatie-Sarersw
A. DE liA SAtt As., -\.Z. Voorbargwal 266, Amsterdam.
ïiij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
K>E LOKAALSPOORWEGEN IN
ZUID-BEVELAND.
Bij koninklijk besluit van 31 Januari
1914 no. 39 is de koninklijke bewilliging
verleend op de ontwerp-akfe van oprich
ting dei- N. V Spoorwegmaatschappij
Ziüd-Bcveland Deze maatschappij zalals-
n« worden opgericht op Zaterdag 14 Fe
bruari a.s Circa 40 heeren uit Zuid-Beve-
larad die daartoe medewerken, zullen zich
dien dag naar Utrecht begeven.
Dinsdag a.s. zullen de gemeenteraden
en polderbesturen in de gelegenheid wor
den gesteld om van het tracé van den
spoorweg op de kaart inzage te nemen.
Deae besturen worden daartoe bij brief
uitgenoodigd Men vraagt ons echter, om
te berichten, dat, wanneer eenig bestuur
bij vergissing geen uitnoodiging mocht
ontvangen, zij toch welkom zullen zijn.
Van 9/30 tot 11.30 uur vm. zal de kaart
ter inzage liggen in de Prins van Oranje
le Goes, en 's middags te één uur zal
aldaar een samenkomst van allen plaats
hebben, en zai gelegenheid worden ge
geven |om inlichtingen te ontvangen en op
merkingen. die alsnog tot verbetering
kunnen leiden, le maken
De werkzaamheden, als opmeting enz.
zullen dadelijk beginnen. Reeds zijn te
Goes bureaulocaleii gehuurd en zijn de
ingenieurs en opzichters aangewezen, die
mef de werkzaamheden worden belast.
DE OPCENTEN.
Nwr het „Vaderl." verneemt, zijn de
aangekondigde wetsvoorstellen in zake
de opoenten op enkele belastingen thans
bèf don Raad van State,
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag.
'1 Slot van de zitting was ongetwijfeld
hel mooiste toen de heer Ketelaar,
willende spreken over het onderwijs aan
schipperskinderen, deze redevoering bin
nenhield omdat er toch reeds een te
veel aan redevoeringen is, en minister
Gort van der Linden op die onuitgespro
ken redevoering antwoordde met een on
uitgesproken antwoord.
Want overigens, hoeveel woorden zijn
er niet gesproken, en met 't resultaat
dat de Kamer in een motie-Ter Laan nog
eens uitdrukkelijk heeft gezegd dat zij
de onderwijzers-salarissen wil verbete
ren en de beslaande minima met f 100
wil verhoogen. Een motie, welker on
schuldig en voor de regecring volkomen
tje (aanvaarden karakter, nog meer in het
licht trad door de verklaringen van den
heer Bos Kalm en bedaard als altijd
hoeft deze eerst aan 't einde toen de
discussie een onverwachten geweldigen
omvang had genomen, het woord ge
vraagd, maar toen ook den heeren van
rechts, die altijd 't grootste woord heb
ben, den heeren Van Wijnbergen en Oos-
tierbaan, en den heer Rutgers, die al
aardig kan meedoen, eens kalmpjes ver
teld dat men vim rechts nu niet altijd
en overal en vooral niet tegenover dit
kabinet met de verkiezingen en de daar
bij gegeven beloften moet aankomen, i
want dat men van links dan wel eens
zou kunnen gaan vragen naar dat enorm
vele, dat de Minister Heemskerk, toen
bij geld en een volgzame meerderheid
had, deed voor de onderwijzers!
Er waren twee voorstellen: een van
den heer Van R a a 11 e, om in een
memoriepost de urgentie der salarisver-
haogingen uit te spreken, en een motie van
den heer Ter Laan, om de bestaande
minima alle met f 100 le verhoogen
Beide werden verdedigd met 't oog op
de urgentie der verbetering, maar waai
de heer Van Raai te in zijn sobere
toelichting de regeering na haar verkla
ring dat er geen geld was, bleek niet te
zeer te willen pressen, wilde de heer
Ter Laan alvast voorloopig iets verbe
teren, in afwachting van de definitieve
regeling.
De memoriepost-Van Raalte werd staats
rechtelijk bestreden door den heer Do
Geer; men bond zich daarmede zonder
■wetsverandering, bond ook de Eerste
Kamer op indirecte wijze; dat was een
verwerpelijk systeem.
Minister Cort van der Linden
onderschreef dit betoog; toen kwam ook
de heer Van Raalte met een motie,
die vrijwel hetzelfde inhield als zijn
amendement
Minister Cort van der Linden fieeft zich
schrap gezet en geen enkele belofte afge
geven, niettegenstaande het optreden van
rechts niet in allo opzichten viel te
loven en van een allerdikst erop liggend
effect niet vrij was. Minister Cort van
der Linden heeft over zijn hoofd heen
de heeren Troelstra en Ter Laan
laten ruziën met de lieeren Oosler-
baan en Van Wijnbergen, uitne
mende nianneu van hel woord; hij
heeft alle verantwoordelijkheid van de
verkiezingen afgewezen. Er is thans geen
geld, zoodra het er is, wordt aan de
onderwijzers, wier belangen mij na ter
harte gaan, gedacht. Men heeft meer
aan een ernstige opvatting dan aan schijn-
beloften; ik ken de opvatting der Ka
mer, maai- ik moet denken aan 's lands
financiën Aldus de Minister, die de Ka
mer van het feit overtuigde dat er maar
niet altijd geld is ook in dit opzicht
vindt dit kabinet een heerlijke erfenis
van de zijde van den royalen Minister
Kolkman hij hoeft zich een krachtige
persoonlijkheid getoond en den heer Ter,
Laan gezegd, dat hij dc regeling van
reeds twee groote dingen op zich nam
de electorale regeling en de sociale voor
zieningen, en gaarne aan den man, die
er nog meer bij kon dragen, zijn plaats
overliet.
De zitting was werkelijk ©enigszins be
wogen. Dal kwam vooral door de heeren
der rechterzijde, die met alle geweld
in dit gansch niet politieke vraagstuk dc
politiek wilden halen en zich nu eens
klaps geen zuinigheid met den nationalen
lijd die zoo kostbaar was toen mi-
nister Talma's verzekeringswetten er door
gejakkerd dienden meer voor oogen'
stellen. Ze hebben ook heden weer eens
getoond hoe gemakkelijk het is eikezaak I
een verkeerde uitlegging te geven en de
heer Oosterbaan, die een vorig jaar
met dat toeslagwetje al zoo bijster vol
daan was en al zijn liefde voor het
onderwijs aan het infame Bouwwetleke
had geschonken, wist nu in zijn liefde
voor de onderwijzers geen grens meer!
Een vorig maal was men als regeerings-
partij gebonden voor een daadnu heette
men tot zulk een daad niet in staat!
Minister Cort van der Linden heeft
omtrent de motie do duidelijke toelichting
van de links voorstemmende leden ge-
eischt, dat zij daarin alleen een nieu
wen krachtigen aandrang in de richting
der salarisverhoogingen zien, en toen hij
deze toelichting van den heer Bos
had verkregen, werd de motie aange
nomen met 40 stemmen, bijna alle van
links, tegen 31 stemmen. Men mag deze
stemming gerust een zeer verwarde noe
men.
De aanneming dezer motie, die den
toestand feitelijk laat gelijk deze is, is
het resultaat van den dag. Verder wer
den nog eenigc artikelen afgehandeld;
onder meer die, welke op het toeslag
wetje dat zelfs in Amsterdam nog
niet eens allen onderwijzers bekend
schijnt te zijn beirekking hebben en
die aangaande de lichamelijke opvoeding,
waarbij de heer Ketelaar er nog eens op
aandrong deze los te maken van eiken
militairen invloed.
Morgen moet nu de rest afgedaan
worden; desnoods zou Zaterdag er ook
nog zijn Want de volgende week is
voor de Eerste Kamer'
V d. M
Uit Middelburg.
Wij zijn onze lezers nog altijd een hand
leiding voor de weer-telegraaf schuldig,
die wij hier laten volgen
Men lette in de eerste plaats op den
stand der wijzers op de ronde instrumen
ten, de thermoln groscoop (vochtwarmle-
meter) en de barometer, en vergelijkt
deze met den stand der figuren, die daar
onder op oen emailbord is aangegeven
Men leest dan de verwachting voor dc
eerstvolgende 30 uren af
De beste tijd voor de weervoorspelling
is tusschen één uur vóór en één uur na
zonsondergang.
Onder de Thermohygroscoop en den
Holosteric-barometer slaat een plaatje
waarop men leest „Wijzerstand tegen 8
uur 's morgens" Eiken morgen worden
de wijzertjes op dit plaatje zoo gezet als
de groote wijzers op de Thermohygros
coop en op den Holosteric-barometer
toen stonden
Op do émail-platen zijn negen stan
den aangegeven, dc wijzers kunnen ech
ter eenigszins van deze standen afwijken
en dan vergelijkt men de neiging tot da
len of stijgen met den wijzerstand van
8 uur 's morgens
Men moet nu den gang en de neiging
der instrumenten lot dalen of stijgen
bestudeerendoet men dit een dag of ze
ven, dan raakt men geheel vertrouwd
met de Wcer-Telegraaf en kan men steeds
zijn eigen Wcerprofect zijn
Zoo verzekeren althans de personen
die deze toestellen plaatsten.
Hedenmorgen 9'uur is een bijwagen
van dc tram ontspoord bij dc wissel op
den tramsingel. Er moest een wagen met
materieel uit Vlissingcn komen om de
zaak in 'l reine te'brengen
-O
Uit VlifsiBgen.
De Brusselschc correspondent van de
„Telegraaf' seinde- gisteren
Ik had heden een onderhoud met den
minister van Marine, den heer Segei-s.
naar aanleiding van hetgeen in ,,De Te
legraaf" gepubliceerd is betreffende het
Belgische loodswezen tc Vlissingcn
De burgemeester van Vllssingén toch heeft
dezer dagen herinnerd in den Raad aan
hét - gunstige antwoord van den Belgi
schen minister van Binnenlandsche Za
ken op een vraag over deze kwestie
Dc heer Sogers nu heeft mij verklaard,
dat dit hem ten zeerste verwonderde
Er is hoegenaamd van geen nieuw stand
punt sprake, waar hel geldt de kwestie
van 't verplaatsen van hel loodswczeD
van Vlisslngen. Ook behoort het Bel
gische loodswezen niet onder het depar
tement van Binnenlandsche Zaken.
(We meenen te moeten opmerken dat
de burgemeester van Vlissingcn in de
raadsvergadering van 30 Januari niet ge
sproken heeft van den Belgischen mi
nister van binnenlandsche zaken", maar
alleen van den minister van Binnenland
sche zaken Red. M. Crt
Uit Walcheren.
Te Domburg, Oostkapelle en
omliggende gemeenten heeft zich een da
mescomité gevormd om in de maand
Augustus te Domburg een bazar te hou
den ten voordeele van den diaconessen^
arbeid Van verschillende zijden ontving
dit comité reeds blijken van belangstel
ling door toezegging van geschenken voor
dit doel
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
Voor de militie, lichting 1915 zijn te
Goes dit jaar ingeschreven 82 personen.
Tot volontair Ier secretarie van Kloc-
tinge is benoemd de heer J. E. B. Me
loen, aldaar, tevens volontair Ier se
cretarie van Goes.
Naar wij vernemen zal het circus Alt-
hoff ook te Goes, in begin Juni eenige
voorstellingen komen geven
Woensdagavond hield de afdeeling
Wolphaartsdijk van den Bond van
Staatspensioneering een Propagandaavond
in de zaal van den heer Poleij
De zaal was geheel bezet. Nadat de
voorzitter de aanwezigen het welkom had
toegeroepen gaf de Muziekvereeniging
„Wolferts Fanfare" een paar muzieknum
mers ten beste. Daarna werd het stuk
„In de Branding" opgevoerd, en werden
nog eenige voordrachten en samenspra
ken gehouden Er gaven zich 23 nieuwe
leden op, zoodat de afdeeling thans over j
de honderd leden telt
Nadat het muziekgezelschap nog een
paar stukken ten gehoore had gebracht
en de voorzitter de bijeenkomst gesloten
had, gingen allen voldaan huiswaarts
Donderdagavond hield het comité voor
plaatselijke keuze ie Heinkenszand
een openbare vergadering, waarin het
woord werd gevoerd door den heer A.
J Hoorweg en Ds P. Warners, met de
onderwerpen „Zijn er voordcelen ver
bonden aan 't gebruik van alcohol?' en
„Plaatselijke keuze en huiselijk geluk."
Van de lijst die ter teekening lag werd
door het talrijk publiek een druk gebruik
gemaakt
Gisteren avond vergaderde de vrijzin
nige kiesvereeniging te K a p e 11 e bij
de wed Hanson. De opkomst kon wel
talrijker zijn geweest.
De aftredende bestuursleden J. F. Meeu-
se, W. K. C. Schrier en J de Jageg
Bzn werden herkozen
Bij de laatste vorst moest het wacht
schip Ramses, dat op de Iersckschc
bank dienst doet, zijn ligplaats wegens
den ijsgang met de haven verwisselen
Thans heeft hel den dienst op dezelfde
plaats hervat.
Gelijk vroeger gemeld werd, heeft een
oesterkweeker tc Iersckc den laatsten
zomer en herfst een partij oesters, die
erg groen waren, bij wijze van proef Ier
ontgroening in de Wester-Schelde ge
plaatst, doch zonder gevolg Thans zijn
die oesters met gelijk doel naar do Zui
derzee gebracht
Uit Noord-Beveland
In dc Woensdag te Wissenkerke
gehouden jaarvergadering der schietvcr-
ceuiging ..Koningin Wilheimina" bleek uit
de rekening, dat er tegenover een in
komen van f 77.805 een uitgave stond
van f 63. Uit het batig slot werden 4
rentelooze aandeelen van f2.50 uitge
loot, nl de nrs 3, 11, 18 en -13 Een
ander aandeel werd door den houder
aan de vereeniging geschonken.
In 'l verloopcn jaren waren in ver
band met de oefeningen medaljes be
haald door Gid de Rijder een verg.
zilveren en een zilveren, door A C.
Swenne een verzilverde en door Th
Wolse cn P den Boer een bronzen
Uit Scbouwen-Ouiveland.
Woensdagavond was dc opkomst te
Z i e r i k z e e ter Algcmeenc Vergadering
van de Neutrale Middenslandsvereeniging
matig.
Uitgebracht werd het verslag van het
congres tc Middelburg door den afge
vaardigde den heer J. A. van der Valk,
hetwelk onder applaus werd goedgekeurd
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek dat het ledental iets was vermin-
derd en de Handelseursus Mnciende b
f39. lperlmtTf»!! IJit ïnnrverslnrr. eveneens
benevens van de Slijfselfabriek naai- de
Schelde afvoert, bleef in zooverre onver
anderd, dat geen verbetering intrad. In
tegendeel is de ervaring der commissie,
dal in de laatste maanden de stank daar
van bijzonder erg cu walgelijk was, zoo
dat zelfs tc Ter Neuzen bij Westelijke
winden die stank herhaaldelijk duidelijk
te merken was
Door den Inspecteur jhr. dc Graefï
werd om bericht en zoo mogelijk advies
in handen der commissie gesteld, een
klacht van het bestuur van den polder
Coegors c a. tc Axel over verontreiniging
van de polderwatergangen en de kreek,
door afvalwater van de cokes-
ovens te Sluiskil, «lat mot teer,
benzol en dergelijke sloffen vermengd is,
waardoor èn de visch ziek zou worden èn
het ook gevaar zou opleveren voor
mensch en dier Tevens werd geklaagd
over de ontzettende massa's rook en gas-
sloffen, welke die ovens verspreiden
Naar de commissie berichtte is de
klacht betreffende de verontreiniging van
het water juist In de watergangen cn
vandaar in de kreek komt terecht het
kalkwater van de sulfaatfabriek en wa
ter dat verontreinigd is door olie cn teer
Uit een gesprek met den hoofdambtenaar
der fabriek, kreeg de commissie den in
druk, dat reiniging van het water vóór
den afvoer wel mogelijk is.
Volgens de commissie zou het polderbe
stuur wel handelend kunnen optreden
om aan de waterverontreiniging een eind
te maken.
De klacht oven- d"e massa's rook en
gassloffen is ook gegrond cn wordt in
derdaad de atmosfeer in den omtrek
der cokes-ovens beduidend bedorven, ter
wijl de daken der huizen met zwart be
dekt worden, waardoor weder het regen
water verontreinigd wordt. Of daartegen
iets zal te doen zijn is twijfelachtig. De
commissie hoopt dat maatregelen niet
(32 leerlingen). Dil jaarverslag, eveneens j persoonlijk is opgenomen door
de rekening on voranhvoordmg van den dcn hoordinspecteur cn inspecteur»
penningmeester verwierven de goedkeu,- i vom. de voltsgczondheid.
TlïV) Verslag wordt gedaan van Iwee en
Herkozen werd als bestuurslid de heericll lwin« UenB waari„ dl, commi5sit,
A Anker en gekozen m de plaatsen van belrottcn6 ten opzichte van volk5.
den lieer J Unger, die zich met meer huisvesling te Axel, Hoek, Neuzen, Over-
slag, Philippine, Sas van Gent, West-
dorpe, Zaamslag cn Zuiddorpe
De commissie heeft in een rapport van
22 Oct. den inspecteur op gewezen dat de
hygiënische verzorging der talrijke
arbeiders van dc cokes-ovens te
Sluiskil nog al wat te wensclien over
laat Er was n.l. geen enkel privaat voor
hen aanwezig, wasch- en badgelegenhe-
den ontbraken geheel, terwijl ook de
uenoeiao ais uireciem ue. r. „„uw- drinkwatervoor2ienül(, 0ivoldoeucie
sche stuouizuiveliabriek te Wouw de heer daar dj, vaa,jes
F Hont (afkomstig van S ta v en s s e.) Schikbaar werd gesteld.
Uit de 34 sollicitanten die zich hadden.Het beh0l!!t «ee" J"51?0®' f1! ,hot
aangemeld voor Postiljon in den post- m,s v?" Jasch" on tedgetogenhetd en van
bJc. .0 .f. overvloed van goed drinkwater voor
rit „Bergen op Zoom Slavenisse is bc- 0
P JL T w -- r> a werklieden, waarvan een groot deel ge
noemd de heer J. de Weijze te Oud- s
Vosscmeer 1 werkzaam is voor gloeiende
I ovens en veel kolenstof en gassen in-
rz 11 »r°,n n ademt, sterk moet gevoeld worden en dat
Uit Zeeuwsen Vlaanderen O. 1)
rp 1» verandering daarin een eerste eisch is.
Te Boschknpelle vierde helecht- De comm>ste h dan ook ho,
paar Ch Hiemens-Verslraetcn n,n gen- g0relcv0crd lizoek van den hoofd-
den huwelijksfeest, omringd door km- P
deren en verdere familieleden. Sen °P
De jubilarissen ontvingen vele blijken ,p
herkiesbaar stelde, de heer M. J Con-
standse.
Besloten werd dat de vereeniging een
adres zal indienen aan den raad der ge
meente Z i e r i k z c e tot verkrjiging van
een wijziging der verordening op het
bezorgen van brood
Uit Tholen.
Met ingang van 14 Februari a.s. is
benoemd als directeur der N. V Wouw
van belangstelling
In de bijlage is o.a. opgenomen de uit-
slag van het onderzoek naar 38 monsters
brood. Die uilslag stemt over het alge-
j meen tot tevredenheid Het gewicht loopt
j echter nog al uiteen.
Ingezonden Mededeelingen
GEZONDHEIDSCOMMISSIE VAN
TERNEUZEN.
Uil het in druk verschenen verslag
over 1913 dezer commissie ontleenen we
aan de algemeene beschouwingen, dal de
algemeenc toestand der volksgezondheid
dit jaar weder gunstig was. Epidemieën i
kwamen niet voor Er waren minder ge- I
vallen van roodvonk te boeken dan over
1912, van diphteritis kwamen evenwel
enkele gevallen meer voor; febris tvphoï-
dea kwam voor zoover aan de commissie j
bekend niet voor.
In de meedeclingen over hetgeen ge
daan is tot verbetering van -den toestand
van water, bodem en lucht, wordt ver--
slag gedaan van de bemoeiingen der com
missie inzake ecu zevental vervuilde Wa
terloo pen en slooten té Neuzen, Phi- j
lippine, Zaamslag en Zuiddorpe, en in-
zake een tiental verzamelingen van vuil stemming voor een hd van het kiescol-
to Axel, Neuzen, Overslag en Zaamslag. 'e8e ^or Ned. Herv. kerk le Wol-
In dc meeste gevallen had dc tusschen- phaartsdijk werd in dc vacature van
komst der commissie ten gevolge dat ^en^heer J Houtekamer gekozen de heer
B en W. der betrokken gemeenten stap
pen deden tot het verkrijgen van de
- In de Woensdag 1 Febr gehouden
J. Polderman.
gewenschtè maatregelen ter ver'^M'-ring
De toestand der waterleiding,
welke o a. het afloop water der sui
kerfabrieken van Sas van Gent en België
Ned. Herv Kerk.
Beroepen: te Oostwoud (N.H.) J
Deotman te Andijk.
Aangenomen: naar Oudega en Kei-
