Rijwielen Automobielen
tors. VAN DER HARST
Advertentiën
f 80
Grootste Model Boxen-Garage.
NOORDSTRAAT Telef. Interc 81. MIDDELBURG.
l»
stooafioottlinst
STOOMTRAM MAATSCHAPPIJ BRESKENS-MALDEGHEM
I 2»
schouwburg tc Eisenach viol in den win
ter van 1909 in deze stad zoo ernstig dat
hij een knieschijf brak. Deze zal volgens
de geneeskundigen zwak blijven De ge
wonde stelde de stad aansprakelijk, daar
hij ook in zijn beroep daardoor ernslig
beiuidceld is, en deed haar een proces lot
betaling van schadeloos-stelling aan
Vijf jaar heeft dit gesleept. De „Köln.
Ztg meldt, dal hel eindelijk tol een ein
de is gekomen. De theater-directeur komt
er goed af, al moet hij een vijfde van de
proces-kosten betalen.
Het Houtgewas op Walcheren
I.
Walcheren heeft van zijn 120 kasteden
en buitenplaatsen thans nog een 15-tai
overgehouden, die met haar fraaie boo-
menmassa's hier en daar als oasen uil
de klciwoestijn opsteken.
Hel bosch, behoorend bij deze buiten
plaatsen, zal echter binnenkort verdwij
nen of althans zeer in omvang afnemen;
zelfs de laatste jaren is van verscheidene
lusthoven liet bosch reeds belangrijk in
gekrompen („der Boedc", „Vrede
rust", „O verduin".
Hel is nu eenmaal een feil, dat m
en meer de gcforlimeerden uit deze stre
ken wegtrekken, terwijl bij overlijden van
do weinige nog overgeblevenen, de hun
toobehooronde buitenplaatsen, in verband
met de liooge waarde van den grond,
voor slooping worden verkocht.
Terwijl voorheen ook het grootste ge
deelte van Walcheren in handen was van
vermogende pachtboeren, die gaarne
houtgewas zagen, en 's zomers niet zel
den in een „uilbouw" of „optrekje" op
do hun in eigendom tocbehoorende hoe
ven cenige weken doorbrachten, worden
thans steeds ineer kapitale hoeven in
perceelen verkocht, en gaal de grond
over aan kleine landbouwers, die wegens
do dure grondprijzen uit den bodem wil
len „naJen, wal er uil le halen valt",
zoodat bijkans alle boomen op de erven
cn do wilgen en meidoorns langs de
slootkanten worden gerooid
Deze stelselmatige opruiming van liet
houtgewas valt ten zeerste te betreuren,
daar boomen en kreupelhout zeer voel
bijdragen tot de schoonheid ecner land
streek, en tot de voornaamste factoren
belmoren, die de bekoorlijkheid van hel
kindschap bcliccrschcn.
Do landbouwer meent in zijn belang
to handelen door al het houtgewas
rondom zijn hoeven 011 langs de slootkan
ten te rooien, omdat de boomen door
hun schaduw den groei der gewassen
belemmeren, en door hunne wortels voed
sel uit den grond opzuigen
Oppervlakkig beschouwd, schijnl hij ge
lijk te hebben, doch daadwerkelijk wor
den door de stelselmatige vernieling van
het houtgewas het algemeen belang, de
veestapel, de land- en tuinbouw ten zeer
ste benadeeld, zooals uil hel volgende
moge blijken
Vogels - alle deskundigen zullen hot
bevestigen - zijn ontegenzeggelijk hoogst
nuttig voor den tuin- en landbouw, door
het verslinden van reusachtige hoeveel
heden Larven, rupsen, kevers en ander
schadelijk gedierte (oen mees b.v. heeft
ongeveer 45 000 insecten noodig voor de
opvoeding van een nest met jongen Ten
gevolge van de opruiming onder liet hout
gewas nu, verliezen de gevederde zangers
bij den dag natuurlijke nestgelegenheden
en broedplaatsen, zoodal. wanneer men
op den ingeslagen weg voortgaat, noodza
kelijkerwijze liet aantal vogels sterk zal
moeten verminderen, tol schadie van land
en tuinbouw. Ten einde den vogels nesl-
gelegenlieid le ver.chaffen, worden daar
om in Sleeswijk-IIolslein op ruime schaal
met krachtigen steun der Regecring ha
gen aangeplant (terwijl men zich op Wal
cheren juist beijvert al het houtgewas te
doen verdwijnen! In verband met liet
veelvuldig voorkomen van den schadelij
ken iepenspinlkever in de omstreken van
Zutphen werd, Ier bevordering van de
uitroeiing van dezen kever, in genoemde
stad een park aangelegd en ingericht
voor vogelbroedplaats, uit welke iwüdc
feiten voldoende blijkt, hoe algemeen in
deskundige kringen wordt ingezien, dat
gestreefd moot worden naar vermeerde
ring van het aantal inseclenctendc
gels, in hel belang van het land- en
tuinbouwbedrijf, cn dal. in verband hier
mede, hel verschaffen van nestgelegen
heden aan vogels door aanplanting van
houtgewas zeer gewenschl is.
Tengevolge van het rooien van liet
houtgewas doel zich ook de hevige wind
steeds meer ten platlclando gevoelen,
hetgeen schadelijk is voor den ooflbouw
en voor talrijke luinbouwgewassen als
snijboonen, hoogslammigo erwten en an
dere veldvruchten, afgezien nog van den
lasl, dien wielrijder en voetganger van
den heftigen wind ondervinden
Voorts zij nog aangestipt, dal de zeer
nuttige Egel, die groole hoeveelheden
muizen, slakken cn ander schadelijk ge
dierte verorbert, het liefst woont in dicht
hakhout en onder heggen, zoodal dooi
de opruiming hiervan ook de uitroeiing
van dit voor den land- en tuinbouw
hoogst nuttige dier in de hand wordl
gewerkt.
Boomen en struiken in de weilanden
zijn voorts nog om andere reden zeer ge-
wenscht In den zomer namelijk wordt
het vee door de schaduw van het hout
gewas tegen overmatige bestraling door
de zon beschut, wat voor den gezond
heidstoestand van den veestapel van veel
belang moet worden geacht Houtgewas
in de weilanden beschermt ook hel vee
tegen het gure weer; vooral in de kille
voorjaars- en herfstdagen, wanneer een
ijzige Noordwester over de weilanden
giert, is een beschutting van voordenwind
ondoordringbare hagen van onschatbare
waarde, lloe door het vee deze bescher
ming op prijs wordl gesteld, en instinct
matig wordt gezocht, daarvan kan een
ieder zich persoonlijk overtuigen, Vol
gens hel oordeel van idr. II .1. van Neder-
n, Rijks veearts en plaatsvervangend
dintrictsveearts tc Middelburg, weegt
daarom, alleen reeds met het oog op het
vee, de aanwezigheid van bosschages in
ecno weide, vooral aan de zijden vanwaar
in den regel de moeste regen en wind is
tc verwachten, ruimschoots op tegen de
nadeclen van hel houtgewas door min
dere qualitoiL der grassen in de onmid
dellijke nabijheid van het geboomte.
Eenc afrastering van weiden met heg
gen verdient, onverminderd de boven
reeds opgesomde voordeden, sterk de
voorkeur boven eenc afrastering met
draadwerk, omdat hij regen en onweer
de koeien zoo xlichl mogelijk aan den
kant der weide gaan staan, mol den kop
over hel rasterwerk heen geleund, en de
bliksem, zoo liij slaal op ijzerdraad, ge
makkelijk daarlangs geleidt, met het ge
volg, dal op die wijze dikwijls verscheide
ne koeien ipel één slag doodclijk wor
den getroffen.
Tol zoover over hel houtgewas, in ver
band met den land- en tuinbouw, en den
veestapel.
Hieronder volgt thans nog een en an
der over het nut der boomen in hel alge
meen.
De aanwezigheid van hooge boomen
rondom de huizen ten platteland?, bevei
ligt tegen het inslaan van den bliksem
Hel zich voortbewegen langs een scha
duwrijken weg is des zomers een genot.
Een boomloozc zonnige weg is op warme
zomerdagen een verschrikking. Vooral in
den heelcn zomer van 1911 bleek ten
duiaclijkste, hoe weinig de Walchersche
wegen beschaduwd zijn
Bosschen en boomen matigen de tem-
peraluursuitersten van lucht en bodem,
en oefenen een gunsligen invloed uil
op de zuiverheid der atmosfeerDil
alles is voorwaar niet gering le achten'
De aanwezigheid van eene schoone
bosclu-ijke omgeving geeft vervolgens aan
leiding lot een druk vreemdelingenver
keer, hetwelk aan een streek belangrijke
financiêele voordeden oplevert. Men kau
er zeker van zijn, dal wanneer r
voortgaat op Walcheren de bosschen en
boomen te hakken, «le vreemdelingen zich
wel zullen wachten, nog langer hierheen
te komen
Ook zij nog de aandacht gevestigd op
het feit, dat, ondanks de toenemende
toepassing van ijzer en cement ter ver
vanging van hout, het gebruik dezer laat
ste grondstof steeds stijgt. liet verbruik
van wcrkhoul is de laatste 30 a 40 jaren
in alle industrielanden verdubheid, de
productie van hout is beslist onvoldoen
de, terwijl de bestaande voorraden be-
trekk elijk snel verminderen. Jaarlijks
wordt in Nederland voor 40—50 millioen
aan hout ingevoerd; wanneer men be
rekent, hoeveel daarvoor aan vracht enz.
moet worden betaald, dan t>egrijpt men
wel, dat aanplanling van hout finantiëel
voordeel moet opleveren, vooral in Zee-
Luid, waar het iepenhout een gunstige re
putatie geniet
Hoe in vreemde landen het boschbezil
van overheidswege reeds is erkend als
een landsbelang, inogè hieruit blijken
dat in talrijke staten van Duitscliiand.
grondbezitters volgens de wet verplicht
zijn, de door hen gekapte bosschen op
nieuw aan te planten, en dal in België
de laatste 10 jaren door verschillende
gemeenten een bedrag van bijna 1 Vs nbl-
lioen francs is uitgegeven om door aan
koop liun boschbezil uit te breiden
Het wil ons voorkomen, dal wij met
liet bovenstaande voldoende hebben uit
eeugczel, hoezeer hel, zoowel uit aesllie-
lisch als mil praelisch oogpunt valt te
betreuren, dat in deze streken het hout
gewas met zulk een buitengewone snel
heid verdwijn!
Daarom, zoo gij iels kunt gevoelen
voor de schoonheid der hoornen, - wan
neer gij met ons den voiledigen kaalslag
van dil eens zoo rijkelijke mol bosch
en boomen gezegende eiland bejammert
verleent ons dan uwe medewerking
Wanneer gij b.v. eigenaar zijl eenor
hofstede, op welker erf zich een partij
„slaghaar" geboomte bevindt, rooit dal
lioul dan niet alles tegelijk, zulks
ware klakkeloos vernielen van natuur
schoon, doch verdeelt den k
van het „r ij pc" hout over vcr-
I schillende jaren, onder aan
planting van n i e uw gewas i
de plaats van hel gerooide
Slechts op deze wijze lean de schoon
heid -van het landschap behouden blijven,
j Wanneer gij zitting hebt in eenig offi
ciëel bestuurscollege, verdedigt dan het
hierboven aanbevolen systeem van boo-
menknppentreedt te vekle legen de
algemeen gangbare meening, dat de boo
men Lmgs wegen en erven gelijk op"
moeten groeien, en dus oolc „gelijk op"
gerooid moeten worden.
Dit is een onjuiste acsthetische op
vatting. Hel schilderachtig effect van een
weg, van een landschap, wordl juist ver
oorzaakt door ongelijkheid in groepee
ring, in hoogte en dikte der boomen
massa's, door het contrast tusschen licht
en schaduw. Een weg, geheel be
plant met alle aan elkander
gelijk zijnde boompjes is een
tonig en vervelend.
B VON BRUCKEN FOCK,
Secretaris der Vereenigïng
tot behoud van Walcheren's
natuurschoon „Nehalennia".
Middelburg, 8 Jan. 1914.
(Slot volgt.)
HOOG WATER.
V 11 s 8 i n g e n.
Zaterdag
10 Jan.
nm. 12.01
Zondag
11
12.47
Maandag
12
Dinsdag
13
2.15
Woensdag
14
2 56
Donderdag
15
3.40
Vrydag
16
VAN AKES'h Purgeer- eu Bloed
zuiverende Pillen zijn de eenigste die
het ulocd zuiveren en verkloeken. Zo ma
ken zo h meester van gal en sljjmen en
alle slechte vochton, die de oorzaak qjn
van vele ziektenzjj zjjn hot zekerste be
hoedmiddel togen INFLUENZA.
Zjj brengen niet de minste stoom s te
weeg, werken zacht en zonder pjjn, vor-
eischen goon bjjzondcren leefregel en is
het beste en goedkoopste remedie omaltjjd
de gezondheid te bewaren
Al wie ze beproefd is gelukkig zulk een
voortroff ljjk p -rgeermiddel gevonden te
hebben. 50 cent de doos.
Verkrjjgbaar: te Middelburg C. A.
SCHULTE Co. en JOH. DE ROOS; te
(Joes bjj GEB. MULDER; te Tholen bjj
POTTER; to Vlissingenbjj LUITWIELER
en BEN1EST.
Makelaar ISIDORE P.J. DE GROOT
Spanjaard straal 9'2, Middelbar
Agent der Brand- en Inbrank-Vorzek. MJj,
HOLLAND" te Dordreoht.
Geopend tot 41 uur.
I. b. le aanvaarden, b. o. fep ovtrue
TE HU EB:
HUIZEN.
300 NieuwBtraat 222, met tuin. Ook afzonderl.
358 Ritterd. kade, burgerwoning, t. 5 kamers
1366 Uam Z. Z. 95, bmgerhuia met tuin, torst
1373 Rouaancche Kade 121. b. o.
381 Houttuinen met tuin, 6 kamers, terst.
389 Korte Delft 16, burgerhuis, terstond t. a.
<392 Seisbolwrk met tuin, t. a. terstond,
i 93 Giststraat met tuin, t. a. terstond.
391 Korte Delft 19, 6 kamer t. a. Mei.
395 Dam Z. Z, 92, 4 kau era, 2 zolderkamera,
t. a. Mei.
1396 Seisboiwork, 7 kamers met tuin en aan
leg eleclr. licht.
WINKELHUIZEN.
285 Korte Delit met burgorwoning. Terstotd.
1356 Markt K 4 en 5, ruim en diep, tezam<
of atzonderljjk, ook te koop.
BOVENHUIZEN.
309 Dam N Z. 2 kamers, geschikt voor enkele
dame. Terstond.
371 L >ndon«cbe Kade, b. o
376 No .rdpoortstraa', vrjjen opgang, b. o
l<77 Nieuwütrant.
387 Heerengracht 36. met vrjjon opgang,
modern, terstond.
1388 Sciadam, met vrjj»n opgang, modern, t.
1390 Lange Delft, vryon opgang, 5 kamers, t
1391 Bellingstraat, 3 tamers, terstond.
GEMEUBILEERDE BOVENHUIZEN.
*3(7 Lange Delft, 4 kamers, vryen opgang.
BENEDENHUIZEN
>386 Heerengracht 36b met tuin, modern t t. a.
<397 K. Gortstraat 345, 3 kamers, keuken,
plaats.
Singelstraat, vryen ingang, 6 kamers
met tuin.
HEERENHÜIZEN.
1365 Stationstraat met tuin, ruim uitzicht
Terstond.
f 569 Dam N.-Z.. 8 kamers, t. a terstond
1370 Singel-trant, met tuin, t a. Mei.
1380 Noordsingel met tum, modern, terstond
PAKHUIZEN.
Spuistraat, flinke ruimte. Terstond te koop o
te huur,
I3ö8 Ghonden Poort by deMaikt, ook te koop
1364 Kerspel, ook te koop.
TE KOOF;
1271 Nieuw gebouwde en nog to bouwen hu
zen op het Seisbolwerk.
1371 Dam N. Z., heerenhuis, t. a. terstond.
1381 Rousansehe Kade, ruim heerenhuis met
m~-oien tuir, b. o.
VLIKS1SGEH
TE KOOP:
•62 Clnyverstr., met tuin, 3 kamers, aloc
keuken, zolder.
863 Kanaalstr., met vrjj bovenhuis en tn
7 kamers, keuken, zolder.
86S 4e Dwarsstr., met erf, 2 kamers, oloov
logeerk., keuken, zolder.
385 B. Ewoutstr., huis met vrg bovenk
8 kamerB, zolder, plaats. Huuropbreng»
6.p. week.
S88 B. Ewoutstr., met tuintje, 6 kamer,
zolder. Huuropbrengst 4.40 p. weok.
GO Walstraat, nieuw gebouwd winkoïbu.'
op boste gedeelte, hoekhuis, terstond.
921 Op goeden stand, 2 huizen met gro
tuin, sohuur, w. o. 1 zeer geschikt
schilder.
TE HUUR
1322—1326 Noordzeo-Bonlovard op het mooiste
gedeelte met riant zee- en iendzioht.
nieuw gebouwd, geheel modern en com
fortabel ingerichte villa's in reriichil-
lendo grootten. Huur of eventueel koop
prjjs b. o.
Wendt U voor allo merken
HOUTKADE H 113.
SLUITEN VERZEKERINGEN OP ALLERLEI GEBIED.
Hoofdagenten der Nationale Levensverzekering-bank opg. 1863
Haagsche Aasutaneo-Compagnie voor Brand enz. opg. 1305.
LEVEREN PANDBRIEVEN VAN ALLE HYPOTHEEKBANKEN.
Agenten der Utreohtscbe Hypotheekback.
Overyse.sche Hypotheekbank.
STOOM- ei CHEMISCHE WASSCHERIJ
„MIDDELBURG"
middelbars;. Telefoon 181.
Loskade.
Directrice Wed. BENCKHUIJSEN—Klop,
Is, en bljjf in Zeeland het eerste, 0->dste en
Beste Adres voor het uitstoomen en Chemisch
wasschen van allerlei goederen. Opmaak
Wasschon volgens Prijscourant.
Voor Wasschen nat en droog van den stok
afzonderlijk tarief.
Prijscouranten worden gaarne ve'strekt.
J. A. TAK t Co. ontvangen gelden k
Deposito met rentevergoeding, thans 3 pCt.
Zij geven wissels af op Londen, Parijs,
Berlijn, Hamburg, Brussel en Antwerpen.
VLISSINGEM, MIDDELBURG eo ROTTERDAM,
Uren van vertrok in Januari.
Van V ïssi .gen
Zaterdag 10 «m.6.20
Maandag 12 6.20
DmBdag 13 6 20
Woensdag 14 -.
Dondord. 15 6 20
Vrjjdag 16
v Middelburg
GEVKSTIUD TB BRE8KEN8.
DIENSTREGELING ANVANGENDE 1 OCTOBER 1913.
m. d. Treinen.
Breskens
Groede
Schoondijke
Oostburg
Draaibrug
Aardenburg
Eede
Stroobrugge (DS)
Maldeghem
Num. d. Treinen
Maldeghem
Stroobrugge
Eede (D. St.)
Aardenburg
Draaibrug
Oostburg
Schoondijke
Groede
Breskens
Lett. d. Treinen
Draaibrug.
Sluis
6.35 I 7.20
6.50 I 7.35
Lett. d. Treinen
Sluis
Draaibrug
V 7.00
A 7.15
Num. d. Treinen
Oostbarg
Zuidzande
Cadzand
Num. d. Treinen
V 6.40
6.51
A 7.03
8.34
8.44
8.54
9.13
9.31
9.36
9.51
10.03
10.14
10.26
9.54
10.13
10.24
10.34
E
10.42
10.52
11.03
11.22
11.40
11.45
12.00
12.12
12.24
12.36
10.45
10.57
11.08
11.20
11.35
11.40
11.58
12.17
12.28
12.38
2.02
2.14
2.28
2.40
2.55
3.03
3.22
3.41
3.52
4.03
11.41
11.56
9.21 11.20 2.00 2.46
9.35 11.35 I 2.16 3.01
4.40
4.52
5.05
5.17
5,32
5.40
6.03
6.24
6.35
6.45
7.22
7.35
7.51
8.03
8.18
8.31
8.50
9.09
9.19
5.35
5.50
7.20
7.30
7.40
7.59
8.20
8.31
8.42
9.55
10.06
10.18
CadzandV 7.10
Znidzande7.22
A 7.33
8.43
8.55
9.06
10.50
11.02
11.13
12.00
12.11
12.23
2.00
2.11
2.23
6.05
6.16
6.28
8.00
8.11
i van vertrek op de tnsschenstations zjjn by benadering aangegeven.
De Directeur, ED. DE THOUARS.
Stoomdrukkerij.
Firma D. G. Kröber Jr. Middelburg.
