MIDDELBERGSCHE COERAIÏ,
3R
i57e Jaaraaiig.
Donderdag
8 Januari.
Kameroverzicht.
FEUILLETON.
CHRISTINE,
Binnenland.
Hit de Staatscourant.
Uit Stad en Provincie.
1914
Deze courant verschijnt d a g e 1 y b s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor'alle plaatsen in Nederland franco pp. x 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de pluatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-Barean
A. DE LA HAtS Az., N.Z. Voorburgwal 206. Amnterdam.
Eerste Kamer.
Zitting van Woensdag
De Eerste Kamer is reeds heden met
de Indische begrooting gereed gekomen;
vroeger inderdaad dan men verwacht had
En toch heeft men reeds, voordat de al-
gemeene beschouwingen door de beslis
sing van gisteravond dus eenigszins los
van het overig verband der begrooting
zullen worden behandeld, de groote re
de van Dr Kuyper gekregen, waar
mede deze als liet ware zijn weder intre
den in het parlementair leven, zij het ook
het minder werkzame leven van lid van
den Senaat, heeft gevierd. De rede was
als immer wanneer Dr Kuyper iets bij
zonders wenscht te zeggen een mees
terstuk van welsprekendheid en samen
stelling Er zat verband iu het geheel
en in de verschillende onderdedener
■was teekening in wat gezegd werd Dr
Kuyper heeft daarbij niet in hel bij
zonder de politiek van dezen Minister
of dit Kabinet aangevallen; hij heeft voor
al over het onderwijs los van hel vraag
stuk der subsidieering. gedachten ten
beste gegeven, waarvan het ten volle
begrijpelijk was. dat de Mninistcr ver
klaarde ze niet A bout portant te kun
nen beantwoorden, maar ze rustig te
willen overwegen en le zien in hoeverre
hij daarmede zou kunnen medegaan
Nadat de heer Ba vin ck zich enkele
woorden over de verhouding van dezeii
Minister tot de zending had veroorloofd,
kwam dr Kuyper aan het woord en
eischte voor den verderen duur der och
tendzitting en ook voor een groot deel
van de middagzilting, aller belangstelling
Allereerst trad hij in een beschouwing
van de verhouding van den Minister tot
dfen Gouverneur-Generaal, spon dalzelfde
uit wat, maar oh zooveel minder knap,
door den heer Van Veen in de Tweede
Kamer is gedaan en bleef het betreuren
dat de Minister geen vrijheid heeft kun
nen vinden om de gewisselde telegram
men over te leggen, aangezien nu ve
len zullen blijven denken dat de heer
Idenburg zijn beginselen half overboord
heeft geworpen Ten opzichte van de
onderwijsregeling op Soemba en Flores,
de circulaire betreffende de subsidie uit
de landskassen voor de zending, de hou
ding der Indische regeering tegenover de
Sarekat Islam, de subsidieering van het
zendingsonderwijs en tenslotte de Indi
sche partij en het verbannen drieman
schap, stond dr. Kuyper vrijwel aan de
zijde van den Minister. Bij verzette zich
niet tegen de facullatief-stelling van het
onderwijs, hij vroeg zich alleen af of de
Minister hier niet met de mannen van
links rekening had le houden en of
zij', die in Indië f 1500, bijeen brachten
oïb dit ministerie te paard te helpen,
zich niet eenigzins bedrogen zouden ach
ten, nu zoo niets geschiedde van waf
zij hadden verwacht! De heer Kuyper
trachtte, knap en handig gelijk hij dat
kan. den Minister aan de anti-revolu
tionaire zijde voor te stellen en voerde
dit door, waar hij hem wees op liet reveil
dat ook onze bezittingen beleven, ge
lijk geheel Azië dat beleeft en hem vroeg
wat daaraan moet worden gedaan, welke
maatregelen voor vakonderwijs, voor be
strijding van opium, voor kennis van de
Nederiandseiie taal daarvoor zijn aan te
brengen.
In het tweede gedeelte echter eerst
Naar hei Engelsch
4oor L. G. MOBERLV.
90
„Ik wou wel eens weten zei
zy langzaam, na een oogenblik, en-Fer-
gusson zag haar blozen „ik wou wel
eens welen of dat verbranden wer
kelijk noodig is?"
„Dringend noodig. Ik heb mijn besluit
genomen
„En komt u nooit op een be
sluit terug?" Zij keek hem heel even
aan met haar lieve oogen, maar sloeg
ze dadelijk weer neer, terwijl haar han
den zenuwachtiger bewogen en haar stem
beefde.
„Niet wanneer ik zeker weet dat ik
.goed handel En in dit geval is daar
kwam Dr Kuyper op zijne principieele
opmerkingen; besprak de bevordering der
bevolking tot een hooger eulluurstand-
punt Dat is geheel veronachtzaamd; tien
tallen van jaren achtereen is een zuive
re exploitstie-poliliek gevolgd en natuur
lijk feitelijk eerst onder het heerlijk Chris
telijk Kabinet, dat door de verkiezingen
van Juni is verdreven, is in de goede
richting wal gedaan Maar wanneer men
ziet wat andere koloniseerende Mogend
heden doen, dan is Nederland in zijne
bezitUugeu wel ten achter, een uni
versiteit hebben wij nog niet en liet ver
vulde Dr Kuyper met eenige ongerust
heid dal een blad als de „Locomotief
zoo nauw staand eenmaal bij den Minis
ter. zich tegen het denkbeeld liad uit
gesproken In een lang beloog ontwikkel
de hij de stelling dal van hel Aninismé,
het Hindoeisme of hel Mohammedanisme,
niets te wachten is; een enkele dezer
godsdiensten mag cultuur brengen, maar
slechts aan de religieuse beweging zal
het kunnen gelukken het toppunt der
beschaving le bereiken Waar de over
heid oplrecdt moet zij nooit schamen
er voor uit te komen dat zij vertegen
woordigt een Christelijk landtévens ech
ter moet z\j nooit dwang aanwenden en
begrijpen dat de Oosterling neiging heeft
lot de mystiek'
Door de prikkeling van het particulier
initiatief, kan men den inlander op hoo
ger cultuurstandpunl brengen; dit brengt
bovendien voor de regeering fiuancieelc
voordeden met zich mede Waar de zen
ding aanwezig is, vindt de regeering haar
trouwste onderdanen; de zendelingen blij
ven in Indië, terwijl de ambtenaren hel
met pensioen verlaten In 1918 zal men
het derde eeuwfeest van de stichting van
Batavia herdenken en Dr Kuyper hoopt
dat men dan zijn schuld tegenover In
dië zal hebben goed gemaakt.
Nadat de heer Van der Does de
W i 11 e b o i s namens de Katholieke frac
tie had betoogd met het beleid van dezen
Minister mede te kunnen gaan en de
heer Van Wassenaar van Rosan-
de den Minister had verzocht de Indische
defensie krachtig aan te pakken, kwam
reeds de M.i n i s t e r voor zijn repliek
aan het woord.
Heeft toen aan de overzijde van het
Binnehof gemeend dal hij teveel van den
lijd in beslag nam, in de Eerste Kamer
heeft hij kort maar krachtig, gelijk zijn
gewoonte is, de verschillende sprekers
beantwoord Ten opzichte van de zen
ding heeft hij opnieuw betoogd, dal haar
ruime vrijheid van handelen zal worden
gegeven, maar dat in streken, waar men
een anderen godsdienst heeft, met beleid
moet worden opgetreden, ten opzichte
van liet onderwijs heeft hij opnieuw op
den voorgrond gesteld dat verschillende
voorwaarden bij de subsidie regeling moe
ten gelden en dat de Gouverneur-Gene
raal nooit den plicht mag vergeten te zor
gen voor de oprichting van scholen voor
de bevolking Als uitvloeisel van het libe
raal beleid heeft men dit volk laten leven
onder eigen recht en wet; daaraan zijn
bezwaren verbonden, maar de bedoeling
is dan ook te rechlerlijd in te grijpen en
de Minister stelt zich voor de arbeid
van liet recht ter hand te nemen. Ver
schillende wetsontwerpen zijn gereed,
reeds wordt getracht door invoering van
handige boekjes dit recht te bevorderen
Het credietverband zal aan de beslissing
van den Gouverneur-Generaal worden
overgelaten; ten opzichte van de opium
wordt gedaan, wat men kan, maar men
kan niet alles ineens bereiken
En wat tenslotte de verhouding van
den Gouverneur-Generaal en den Minister
aangaat, de Minister vestigde de aan
dacht op hetgeen hij heeft gedaan in
dezen, en meende dal daarin geen enkele
reden tot critiek lag opgesloten. Ver
der gaan dan nu zou hij niet; de verhou
ding van hem tol den Gouverneur-Gene
raal is er meer «ene van staatsbeleid,
dan vau staatsrecht en is afdoende ook
destijds door den Minister Idenburg ge
regeld geworden. Ook hier betoogde de
Minister dat men zijn vcrkiezingsuitlalin-
gen niet mag uitspelen bij zijn optreden
in een Kabinet dal met de concentratie
niets te maken heeft; hij aanvaardde zijn
zware laak, meeneud dal hel zijn plicht
was en dankte voor de welwillendheid
waarmede Tien hem in .hel algemeen was
tegemoet gekomen
Na korte replieken, waarbij de Minis-
ter nog beloofde het plan-Van der Bilt
inzake een radiographische gemeenschap
mei onze koloniën nader le overwegen,
zulks ingevolge den krachligen aandrang
van den heer Laan, werd toen het de
bat gesloten en werd de Indische begroo
ting onveranderd en zonder hoofdelijke
stemming aangenomen. Vrijdag zal de Se
naat nogmaals vergaderen, teneinde zich
bezig te houden met het wetsontwerp
betreffende de onteigening voor het aan
leggen van een verkeersweg te 's-Gra-
venhageeen voor Den Haag inderdaad
zeer belangrijk ontwerp V d M.
DE „STANDAARD" EN DE ON-
D ER WIJS-GOM MISSIE.
Uit een driestar in de „Standaard
stippen we de opmerkingen aan
dat er in de pers links geen enkele
vonk van geestdrift is opgelaaid
dal het zonderling was van de com
missie een Tweede Kamer-commissie te
maken
dal de auti-rev.-partij misdeeld is nu
haar meest op den voorgrond staande
mannen builen de commissie bleven,
dal er gevraagd wordt of er nog over
leg onder de leden Rechts zal zijn'?
„Eendracht maakt macht, die eenheid
ontbreekt als men niet vooraf saóinvan
gedachten gewisseld hééft" luidt de slot-
geen twijfel aan."
Zij zweeg weder en dal stilzwijgen
scheen den man vele minuten te duren,
hoewel er slechts een paar seconden wa
ren voorbijgegan, voordat 'zij vriende
lijk zei:
„Ik wou wel eens welen waarom
u dat zoo zeker weet."
„Omdat er geen reden kan zijn om te
twijfelen", luidde het korte antwoord
"Weder een korte stilte, totdat Cicely heel
zacht zei
„Ik geloof dat u zich vergist Ik ge
loof dat er wel degelijk reden is voor
twijfel."
„Waarom zegt u dat 7 Hoe kunt u
zeggen, hoe kunt u weten, wat ik
Zijn plotseling stilzwijgen was veelbe-
teckcnend. Cicely kwam een weinig na
der.
„Dr Fergusson", zei zij zacht maar
lieel snel, „ik weet niet hoe ik het
u moet verklaren waarom ik het zeg
lik ben overtuigd dat u verkeerd doet
uw schepen te verbranden Ilc ben
Kamerverkiezing in Botter
dam III.
Bij de gister gehouden stemming vooi'
een afgevaardigde iu de Tweede Kamer
voor het district Rotterdam in de vacature»
ontstaan door het bedanken van den
heer J. H. Lasonder, bekwam, zooals
we reeds bullitineerden, de beer prof.
dr. B. D. Eerdmans (U. L.) 1755 stera
men, de heer H. Stulemeijer (R. K.)
1532 stemmen en de heer A. B. de Zeeuw
(S. D. A. P.) 527 steramen, zoodat her
stemming moet plaats hebben tusschen
dr. B. D. Eerdmans (U. L.) en fl. Stu
lemeijer (R. K.)
Er wareu uitgebracht 3851 stemmen,
waarvan 37 van onwaarde.
Bij de periodieke verkiezing in 1913
werd de heer J. H. Lasonder (U. L.) bij
eerste stemming gekozen met 2521 stem
men, tegen 446 op den sociaal-democraat
Jos. Loopuit en 1731 op den beer
Stulemeijer.
Voordien bad kolonel Verheij zitting
voor dat district, dat hij in 1901 en
1905 bij eerste stemming wist te be
houden eu in 1909 na herstemming met
mr. J. A. Loeff. In het korte tijdsver
loop tusschen den dood vau kolonel
Verheij en de perioditke verkiezing in
1913 werd de heer Stulemeyer bij enkele
candidaotstelling gekozen.
Uit de verkiezing van gister is weer
één ding duidelijkdat een deel der
vrijziamgen weer eens trouw aan hun
ingeboren lakschheid is gebleven.
OUDERDOMSRENTE.
Naar hel N. v. d D verneemt, is hel
aantal aanvragen van 70 jarigen bij de
Rijksverzekeringsbank thans reeds geste
gen tol 111 000. Ambtenaren van bet
stadhuis assisteeren nog eiken avond om
hel vele werk onder de knie te krijgen.
Bij kon besluit
is mr J P graaf van Limburg Stir urn,
Ilarer Majesleits zaakgelastigde met den
persoonlijken titel van buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd minister, chef
van het Kabinet van den minister vau
builenlandsche zaken, benoemd tot Ha-
rer Majesleil's minister-resident met den
persoonlijkeu titel van buitengewoon ge
zant en gevolmachtigd minister bij de
hoven van Stockholm, Kopenhagen en
Christiania
is met 15 dezer e. o en pensioen ver
leend aan luit. kol. F J A. II. Hendriksz,
commandant van het 15e reg. inf. en is
in zijn plaats benoemd tot luitenant-kol
comm. de majoor P. A A Olrée van het
4e reg en in diens plaats de kapitein
G. W. Fris vau hel 19e reg
is benoemd tot directeur van liet p en
l kantoor te Hengelo G Baert thans
id te Helmond;
is op verzoek e. o. als leeraar R H.
B S. te Warffum B H. Pclcri
Uit Middelburg.
Woensdagmiddag le 3 uur had in hel
Schuttershof alhier de eerste vergade
ring plaats van het Eere-Comité en hel
comité dat zich op initiatief der Veree-
niging „Uit het Volk—Voor het Volk" ge
vormd had ter organisatie van de vie
ring der onafhankclijkheidsfeeslen op 5
Mei 1914.
De heer L. K. van der Harst JJzn
heette de aanwezigen hartelijk welkom en
dankte hen voor hunne bereidverklaring
om toe te treden tot dit comité Hij gaf
daarna het woord aan den heer H de
Blouw die in eene interessante rede een
beschrijving gaf van den toestand van
Walcheren zooals die was gedurende de
Fransclic ovcrhecrsching, de dagen voor
afgaande aan liet vertrek van de Fran-
sche bezetting en de vreugde bij den in
tocht der Hollandsche troepen, daarbij
tal van bijzonderheden mededeelende om
trent de feesten die alhier op 5 Mei
1811 plaats hadden.
De voorzitter verzocht daarna den heer
Mr II J Dijekmeesler, Commissaris der
Koningin in Zeeland, als beschermheer
van het comité te willen optreden welk
aanbod door dezen werd aanvaard, waar
bij hij de beste wenschen uitsprak voor
hel welslagen der feesten
Verder werd het beschermheerschap
aangeboden aan den heer Jhv M van
den Brandelcr. Burgemeester van Mid
delburg en het Eere-voorzittcrschap aan
den heer P Dumon Tak, Wethouder
van Middelburg.
Ten slotte werden bij acclamatie in
het dagelijksch bestuur benoemd de hce
ren L K van der Ilarsl JJz als voorzit
ter, Pli J Callenfcls als secretaris en J
Delzenne als Penningmeester
o
Uit Vlissingen.
De te Feijcnoord gebouwde torpedo
jager Panther" heeft gisteren bij den
ter reede te Vlissingen gehouden
officieelen proeftocht aan de gestelde
eischcn voldaan en vertrok lieden weder
van daar lot hel houden van schiet
en andere proeven.
Met ingang van 16 Januari is de zee
varende C J van Oppen te Terneuren
aangesteld als hulploods ter standplaats
Vlissingen
Uit Tholen.
Woensdagavond hield te S t M a a r-
t e n s d ij k de heer dr Jenny Weijcr-
ïnans een voor ieder toegankelijke be
spreking in bel belang cener drinkwater
leiding 'voor het eiland Tholen. Op zeer
eenvoudige wijze vertelde hij aan zijn
hoorders hoe een drinkwaterleiding tot
stand kan komen zonder dal alle de inge
zetenen ook maar iets op hun belasting
biljet er voor behoeft in rekening te
worden gebracht De risico, die er voor
de gemeenten in zou schuilen nam wal
Zuid-Beveland betreft het Rijk voor zijn
rekening en evenzoo zal dat ook
voor de Thoolsche waterleiding geschie
den
Op desbetreffende gestelde vragen
toonde de heer Weijcrinans aan het nut
dal er voor iedereen uit voort kan sprui
ten, zoowel voor den burger als den land
bouwer en voor den ondernemer eener
induslrieele onderneming Herhaaldelijk
wees de spreker daarbij op voorbeelden
uit Zuid-Beveland, wat thans reeds van
die voordeden profiteert
Staande de bijeenkomst werd reeds ge
legenheid gegeven een adres te teekenen
ter verzending aan den gemeenteraad
bedoelende het gemeentebestuur den
volkswensch le doen kennen tot het aan
vaarden van de aangeboden gelegenheid
thans de gemeente een drinkwaterleiding
le verschaffen welk adres de handtcekc-
ning van ongeveer alle aanwezigen mocht
verwerven.
Ook te Stavenisse trad de lieer
Weijermans Woensdag als spreker op, en
ook daar teekenden verscheidene perso
nen op een verzoekschrift aan den ge-
meenteraad
j In de vergadering van den raad van
j S t Annaland op jl Dinsdag gehou
den werd met algemeene stemmen beslo
ten een wijziging te brengen in dc ver
ordening regelende de toelating der kin
dereu op de o I. school aldaar. Bepaald
werd dal deze toelating zal plaats hebben
om dc negen maanden voor die kinderen
van morgen hier gekomen om u le
zeggen
„Om wat te zeggen?"
„Om u te zeggen dal het verkeerd
is uw werk hier op te geven en weg
te gaan."
„Verkeerd? Waarom?" Het was Fer
gusson onmogelijk nog een syllabe te
uiten, hij staarde maar steeds naar dat
gebogen hoofdje, en had geen vuriger
wensch dan dat zij heen zou gaan voor
dal hij niet langer weerstand kon bieden
aan de overweldigende begeerte haar han-
jden le vatten in de zijne en haar aan
zijn borst le drukken.
„Heel, lieel verkeerd", antwoordde zij
met vaste stem. Zij sloeg de oogen naar
hem op en keek hem aan; „u moet niet
heengaan. Ik ben hier gekomen om
u le zeggen dat u niet heen moet
gaan Bébé en ik kunnen u niet mis
sen." Die laatste woorden zei ze heel
zacht, bijna onverstaanbaar; maar Fer
gusson hoorde ze cn hij zag de spreek-
i ster aan of hij zijn ooren nauwelijks kon
geiooven.
j „Bébé en u?" herhaalde hij
„Bébé en ik", fluisterde zij.
„O! - ik had niet moeten komen mis
schien, maar er was geen ander middel
om u te loonen wat een vreeselijke
vergissing u op het punt was te begaan,
en Rupert zegt altijd dat ik zoo im
pulsief ben", voegde zij er bij roet een
lachje „Ik ben hier naar toe gekomen
omdat ik een ingeving had dal ik komen
moest' Zij kwam wal nader en legde
liaar hand op zijn mouw. Zoo zag ze
hem aan, onschuldig en smeekend als een
I kind. „Ik weet niet wat neef Arthur er
wel van zeggen zou als hij het wist."
J „Maar ik begrijp het zelfs nu nog
niet." Hij deed een poging om heel be
daard en kalm te spreken, maar dit ge
lukte hem niet. „Ik geloof niet dat ik u
of Bébé van eenig nut zou kunnen zijn.
Er zijn andere dokters genoeg die
„Andere dokters genoeg", ant
woordde zij met trillende stem; „maar
er is maar een zooals u - en en
zijn alle mannen dan zoo onbegrijpe
lijk? Begrijp dan toch, Bébé en ik vra
gen u of u wilt blijven Wij zijn lieel
brutaal en onbeschaamd - Bébc en
ik"
Nu sloeg zij de oogen niet naar hem
op. Zij zag niet zijn stralenden blik, zij
voelde alleen hoe hij de armen om haar
heen sloeg, zij wisl aileen wal een on
uitsprekelijke rust het voor haar was
haar gloeiende wangen tegen zijn borst
te verbergen, terwijl hij zich tot haar
overboog en haar harstochfclijke woord
jes toefluisterde, die haar onuitsprekelijk
gelukkig maakten,
„Ik kan hel nog niet begrijpen", zei
hij, terwijl hij zacht haar kin oplichtte
en haar diep in de oogen zag. „u kunt
het niet mcenen dat u zich zou
willen neerbuigen tol mij?"
(W.ordt vervolgd.)