MIDDELIFRKSCHE COERilT, N*. 2 187" Jaargang. Zaterdag 3 Januari. Yronwen- en KinderarMi iagezonflen MeMeeiiagen. TAMINIAU 's JAM de BESTE. BINNENLAND. Dit Stad en Provincie. Post en Telegraphie. Ingezonden Mededeeiingen 1914 Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k r, met uitzondering van Zon» en Feestdagen, i per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alie plaatsen in Nederland franoo pp. 11.25. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. A d verten ti 8b bij abonnemeat op voordealige voorwaarden- Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. A.dvertentiën voor bet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Adverieutiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.60elke regel aieer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot do plaatsing van advortentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buren* A. DE Ï<A HAB Az., N.Z. Voorbargiral 3G6, Amsterdam. Dit nummer bestaat uit drie bladen en een Kinderblad. EERSTE BLAD. Ln hel dezer dagen verschenen jongste centraal verslag der arbeidsinspectie korat een hoofdstuk voof dat. ccn ant woord geeft op de vraag -welken invloed de Arbeidswet van 1889 heeft gehad op den omvang van den vrouwenarbeid. D«f is een kwestie geweest die vroe ger heel druk besproken is Er werd voorgerekend dat de industrie de vrou wen niet kón ontberen en de somberste voorspellingen over de afname van den vrouwenarbeid, over dc vermindering van gelegenheid tol werk voor de vrouwen, en over de ten-groude-richting der in dustrie werden geuit, toen twintig jaar geloden die wel werd ingevoerd mei baai- beperkende bepalingen betreffende den arbeidstijd van vrouwen Het verslag der arbeidsinspectie beeft echter uaar aanleiding van de in 1912 gepubliceerde uitkomsten der volkstel ling van 31 Dcc 1909 een vergelijking ge maakt met de toestanden ,van A889 En die vergelijking leer! dal die sombere voor spellingen niet zijn uitgekomen De maatregelen zijn overal door gevoerd, tot zegen van duizenden vrouvyen Maai- van een vermindering van werkgelegenheid is geen sprake In tegendeel is in die twin tig jaar een sterke toename van vrouwen arbeid te constateeren, en de cijfers ge ven geen aanwijzing dat de Arbeidswet de intrede, der vrouwen in de industrie eenijgszins belangrijk belemmert „Zij bevestigt zoo zegt het verslag „Xlen indruk welke de ambtenaren der arbeidsinspectie in bun jarenlange er varing hebben verkregen, nl. dat de in dustrie zoo groote behoefte lieefl aan arbeidsters, dat de ondernemers zich heb ben geschikt in ,de beschermende bepalin gen, zelfs in die welke hun het meeste moeite gaven Bij de toelichting der cijfers wijst het verslag op twee machtige factoren, die tot het tewerkstellen van meer vrouwen in de industrie hebben geleid, nl do door de sterke uitbreiding der industrie ontstane vraag naar steeds meer arbeids krachten, bij voorkeur goedkoope, en de door steeds verder toegepaste arbcids- verdeeling vermeerderde mogelijkheid om na weinig scholing, vrouwen en meisjes te betrekken bij de fabricage van voor werpen en stoffen welker vervaardiging te voren de geoefende of krachtige man nenhand vereischte. Dat het emancipatic-streven der vrou wen waarvan in deze twintig jaar in de hoogere standen een groote wijziging in de maatschappelijke positie der vrouwen het gevolg is geweest, op dc arbei derskringen invloed zooi hebben gehad, dient volgens het verslag betwijfeld te worden, aangezien daar de vrouw roeds op groote schaal aan den arbeid buitens huis deelnam De in liet verslag meegedeelde staten doen zien, dat in die 20 jaren in alle be roepen tezamen liet aantal tmanneu slechts weinig meer dan evenredig met den be volkingsaanwas is toegenomen maar dat in de 17 industrie-groepen de toename belangrijk sterker was en wel ten koste van den landbouw Daarentegen is het aantal werkzame vrouwen in verhouding tot den bevol kingsaanwas veel sterker toegenomen (be volking 33 petvrouwen in alle beroe pen 53 pet), en liet grootst is dc toename der vrouwen in de industrie, nl mannen 45 pet-, wouwen 74 pet. De verhouding van hel aantal werkza me vrouwen lot dat der mannen heeft zich in deze twintig jaar dan ook belang rijk gewijzigd. In alle beroepen te zamen, (dus met inbegrip van huiselijke diensten, onderwijs, enz waren er 1889 op iedere 100 mannen 27 vrouwen werkzaam: in 1909 31. De relatieve toename was sterk in den landbouw, nl van 16 op 22 per hon derd mannen, doch hierop is van invloed de zeer zwakke toename der mannen. In de industrie, waar de mannen vier maal sterker toenamen dan in den landbouw', werd die toename toch nog overtroffen door die der vrouwen In „handel en verkeer" bleef de ver houding nagenoeg gelijk, wat het gevolg ia van de tegen elkaar opwegende uitbrei ding van het transportwezen (scheep vaart, havenarbeid, spoorwegen; en de EEST BIJ ARWHEM. toename van hel vrouwelijk kantoorper soneel flel aantal dienstboden nam in die. twintig jaar ongeveer in dezelfde mate toe als de bevolking, doch terwijl in 1889 van alle in een bcrocji werkzame wou wen 45 pet „huiselijke diensten" ver richtte, was dat aantal in 1909 38 pel Zooals men weet is 1 Jan. 1912 de gewijzigde arbeidswet in werking getre den, die o. a. voor de vrouw voor schrijft een 10-urigeu arbeidsdag en 58 uur per weck. Over de uitkomsten hier van kon echter in dit verslag nog geen melding worden gemaakt, daar volgens dc overgangsbepaling in het eerste jaar nog 11 uur per dag en 66 uur per week werd veroorloofd Wel wordt in hel verslag meegedeeld, hoewel daar evenmin in thuis behoorend, dat in Mei 1913 een voorloopig onder zoek naar den invloed van liet arbeids- verbod op Zaterdagmiddag voor gehuwde vrouwen 'aantoonde, dat slechts in zeer enkele, 'op zich zelf staande gevallen deze bepaling tot ontslag heeft geleid Van niet minder betcekenis is hetgeen hel verslag in een ander hoofdstuk mee deelt over den invloed op den kinder arbeid uitgeoefend door de bij diezelfde wijziging van 1911 in de wet gebrachte verhooging van de leeftijdsgrens voor ar beidende kinderen Voorheen was het verboden een kind van beneden twaalf jaar arbeid te doen ve.rrichlen. In de wet van 1911 werd dal verbod toepasselijk op kinderen „beneden dertien jaar, of nog leerplichtig" Deze bepaling trad reeds dadelijk 1 Jan 1912 in werking, behalve dan voor dc kinde ren, die bij het in werking treden twaalf jaar en niet leerplichtig waren Om na te gaan welken invloed de be perkende bepalingen hebben gehad, kan men naast elkaar plaatsen de jaarcijfers van liet aantal werkende „jeugdige per sonen". d i personen beneden dc 17 jaar Dal aantal wordt in het verslag als volgt berekend 1910 51 285 jongens 27.379 meisjes 1911 55.916 29.414 1912 47.855 24.173 Dat is dus een vermindering sedert 1911 van 7764 jongens en van 5241 meis jes. 'Neemt men hierbij in acht dat van 1910 op 1911 de toeneming bedroeg 4334 jongens en 2035 meisjes, dan kan, zegt hel verslag, worden aangenomen, dat het aantal in fabrieken en werkplaatsen werk zame 12- tol 16-jarigeu door de wijzi gingen in de arbeidswet is vermin derd mei omstreeks 12000 j o n- gens en 7000 meisjes. Deze vermindering komt natuurlijk ge heel ten goede aan de 12- en 13-jarigen. We zullen de berekeningen van het ver slag niet op den voel volgen, maai- dee- len als den einduitslag mee: dat in de voorafgaande jaren van de honderd toe komstige mannelijke arbeiders er op het twaalfde jaar reeds 27 in de fabriek wa ren, op hel dertiende jaar 73, welke ver- houdingcijfers voor de meisjes 30 en 75 waren. Die cijfers waren aan het eind van 1912 gedaald op 11 en 63 voor de jon gens en op 11 en 64 voor de meisjes. Dat nog 2662 arbeidskaarten voor twaalfjarige jongens en 1666 voor twaalf jarige meisjes geldig waren, wijst op een ruime toepassing van de bepaling dal twaalfjarige, niet-lecrplichligc kinderen alleen mogen werken, als er voor hen geen plaats meer is op de door lien be zochte school. Dat verklaart ook het zeer groole ver schil lusschen de provincies onderling. In Limburg bijv. werkt 20 pet. van de twaalfjarige jongens en 19 pet. van de dito meisjes, cn 80 en 90 pet. van de dertienjarigen In Noord-Holland daar entegen slechts 6 pet. van de twaalfjarige jongens en meisjes en 51 en 56 pet van de dertien jarigen. Zeeland heef! 9 en 10 pet voor de twaalfjarigen en 56 en 64 pet voor de dertienjarigen Men kan dus zeggen dat üi onze pro vincie bijna alle twaalfjarigen en iels minder dan de helft der dertienjarigen nog school gaau, welke cijfers nog beter zijn, als men de steden in Zeeland neemt Het doel dezer bcscherniingswel is dus voor een groot deel bereikt DE „VRIJZINNIG DEMOCRAAT". liet eerste nummer is verschenen van „De Vrijzinnig Democraatweekblad ter verspreiding van de vrijz.-dem beginse len, officiéél orgaan van den V D B Het is een blad van Hinken omvang, dat ook het hulpmiddel der carricatuur niet vergeten beeft, al zijn die in hel eerste nummer niet mooi afgedrukt Uit Middelburg. Den lslen Januari herdacht de heer \V A. van der Harst alhier, den dag waarop hij voor 25 jaar als gemeenlc- opzichtcr (afdeeling reiniging) in func tie trad. Namens Burgemeester en Wethouders werd den jubilarus door den gemeente- architect, een enveloppe Ier hand gesteld terwijl hem door de afdeeling fabricage een bureaustoel, door de afdeeling secre tarie een bureaulamp en verder nojg eenige bloemstukken werden aangeboden waaronder een vau de afdeeling gas- en waterleiding Verder ondervond hij in den loop van dien dag talrijke blijken van belangstelling In een artikeltje over het nieuwe stui verstukje vestigt hel „Weekblad voor dro gisten" er de aandacht op dal het initia tief voor dezen vorm van een drogist is uitgegaan, en wel van ccn stadgenoot „Herinneren we ons goed, zegt het blad, dan heeft onze collega C. A. Schut te, te Middelburg, indertijd liet initiatief genomen en deze zaak aan het rollen ge bracht. Hel moet dus voor hem een vol doening zijn, niet alleen dat eindelijk zijn wensch door de regecring is ver vuld, maar dat hij aan duizenden nering doende een dienst bewezen heeft, die eerst bij het goed in omloop zijn dezer nieuwe munl ter dege zal blijken Uit Vllasingea. Door de gemeentepolitie te VI i s s i n- gen zijn op Oudejaarsavond ill een hotel daar ter stede aangehouden twee 14-jari- ge jongens die dc ouderlijke woning te Düsseldorf bleten te zijn ontvlucht. Een hunner had zich bovendien schul dig gemaakt aan vcrduislerng van een bedrag van 322 Mark ten nadeele van zijn patroon, welk bedrag door dc ouders zal worden vergoed. Zij zijn in den avond van Nieuwjaars dag door de ouders afgehaald, en naar dc ouderlijke woning teruggekeerd („VI. Crt Uit Zuid-Beveland. Vrijdagavond kreeg M v, II. uit Goes met i. Hcommissionnair van 's Graven polder in de wachtkamer 3e kl. van het station twist die eindigde met een snij- parlij ■T. H werd aan de rechterhand een vrij diepe snede toegebracht door M. v. H. Door de politie is hiervan proces-ver baal opgemaakt. In de gemeenteraad van S chore,op oudejaarsdag gehouden, werd de pensi oenverordening gewijzigd volgens den wensch van G. S Een voorstel van B. en W om aan de Handelsavondschool te Goes, die f 25 subsidie liad verzocht f 15 te verlee- nen, werd, na bestrijding van den heer Verhangen, die opmerkte, dat eerst de Chr school in de gemeente moet gesub- stemmen. sidieerd worden, verworpen met 4-3 Tot bouwk. opzichter werd benoemd H. van Koeveringen Jz to Schore. Een voorslel tot wijziging van het B A. kwan nu in bcliandeling en daarmee tevens het voorstel om naast den eed ook de belofte toe te staan. Nadat de lieer Verliaagen er legen geprotesteerd had, dat de mogelijkheid nu werd ge opend om in het bestuur der „Gods"- huizen. Godloochenaars le benoemen. werd deze wijziging verworpen met 6-1 stem De gaskwestie werd aangehouden o Dienst der dir bel enz Met ingang van 1 Februari zijn ver plaatst. de kommies le kl J Beerends van Middelburg n Amsterdam, de kom mies 2e kl H Post van Neuzen n Am sterdam, de komni t w. 2e kl. J. W Struylaard van Neuzen n Albatros;met dien datum is de rijkski. 3e kl W Wil- lemse van Rotterdam benoemd lol rijkski 2e kl Ier. inspeclie Ooslburg De overneming van hel kantoor Noordwelle is bepaald op 3 Febr van dat le Oosterland op 27 April. EO*i>P BEB BEVifEKSNG. Op 1 Januari 1913 bedroeg de be volking van Middelburg 8862 in cn 10063 vr totaal 18925 In den loop van het jaar 1913 hebben zich in de ige- meente gevestigd 547 m en 586 vr totaal 1133, terwijl er vertrokken zijn 684 m. en 718 vr totaal 1102. zoodat daardoor de bevolking totaal met 137 m. en 132 vr. totaal 269 personen is verminderd Voorts zijn er geboren 183 m en 173 vr totaal 356 en overleden 112 in en 117 vr., lolaal 229 zoodat de bevolking daardoor is vermeerderd mei 71 m en 56 vr. of 127 personen. Totaal is dus de bevolking verminderd met 66 m en 76 vr., lolaal 112 personen De bevolking bedroeg alzoo op I Jan. 1914 8796 m en 9987 vrlolaal 18783 personen Beschouwt men alleen de gezinnen (gezinshoofdenen de alleen levende per sonen, en rekent men dienstboden en schoolgaande kinderen niet mee, dan zijn in 1913 ingekomen 271 en vertrokken 250 gezinnen of ongehuwden Hel vertrek naar Koudekerkc bedroeg 35, uit Koudekerkc kwamen in 29; voor Vlissingen zijn deze cijfers 36 en 26, voor overig Zeeland 47 en -65, voor overig Nederland 123 en 142, voor Nede- landsch Iiidië 1 en 4, voor het buiten land (België, Duitscliland en Frankrijk; 8 en 5. Vestiging uit- of vertrek naai- andere landen, of verhuizing naar andere we- relddeelen (Nederlandsch Azië en -Au stralië uitgezonderd; liad niet plaats Er is nog één, zij 't ook schrale troost, nl. dat de vermindering der bevolking ge ringer is dan we een jaar geleden moes ten vermelden Toen toch was van 1 Januari 1912 tot 1 Januari 1913 de be volking afgenomen met 306 personen Op 31 Dec 1912 bedroeg de bevol king van Ooslkapelle 604 m en 618 vr., totaal 1222. In 1913 nam de bevol king toe door geboorte met 12 m en 19 vt„ totaal 31door vestiging met '31 ni. en 37 vr. totaal 71; terwijl door overlijden de bevolking mei 5 m. en 8 vr totaal 33 en door vertrek met 43 m cn 40 vr totaal 83 verminderde, zoodat op 31 Dec 1913 bedroeg 602 ni. en 626 vr totaal 1228 Voltrokken werden 10 huwelijken Door liet centraal lelefoon bureau le Vlissingen zijn gedurende het jaar 1913 356.305 aansluitingen tot sland ge bracht In 1913 werden op het hulp-postkan toor te St. An na land verzonden 241 gewone aangeteckende brieven. 137 dito met een aangegeven geldswaarde van f 127750 11 Ontvangen werden 426 aangeleekeudc brieven zonder gelds waarde en 219 met een aangegeven geldswaarde van f 154.46 4.755. Verzonden postwissels 3341 lot een be drag van f 14763 98 en ontvangen 756 tot een bedrag van f 16033,283. Quitan- liën: verzonden 1 bedragende f 32.12 en ontvangen 2320 ter somma van f 33147,40'' Postpakketten ontvangen 6413, verzonden 1777 stuks In de Rijks postspaarbank hadden plaats 581 inla gen ten bedrage van f 67588 85 Terug betalingen 402 ;i f 81976 70 Verkochte zegels f 2200 79. Door het telefoonkantoor werden be handeld 1810 telegrammen, t w ont vangen 940. verzonden 900 Telefonische gesprekken 2168 Op- roepingsberichten verzonden 73 ontvan gen 139. Het einde ran een foltering. Belangrijke getuigenis van een bewoner vau Zaandam. De heer K Pos, wonende Czaar Pe terstraat 34 le Zaandam heeft ons ge schreven ,.Ik deel u met vreugde mede dat uwe voortreffelijke Pink Pillen een einde aan mijne foltering hebben 'gemaakt, Ik werd gekweld door zenuwziekte Ik was onder hevig aan benauwdheid en hartkloppin gen. Wanneer ik deze kloppingen liad, scheen het mij alsof ik ging sterven en het zweet brak mij overal uil. Ik was bijzonder gevoelig, een onverwacht ge luid was voldoende om mij pijn te doen en het duurde een heelen tijd voor ik van mijn schrik bekwam. Ik kon het minsie beletsel niet verdragen en een gebeurtenis van weinig belang nam in mijn oog een belangrijken omvang aan. Ik kon mijn geest niet losmaken van som mige dingen en mijn leven werd in de war gebracht door de minste gebeurtenis die mijne gevoeligheid bovenmate aan deed. Voegt daarbij neerslachtigheid, maagpijnen, in het bijzonder krampen en gij zult toegeven dat mijn bestaan in der daad pijnlijk een ware foltering was Mijn toestand is veranderd van af het oogenblik dat ik de Pink Pillen heb genomen Mijn algemeene toestand is eerst verbeterd. Ik heb eetlust en een ge makkelijke spijsvertering gekregen, daar- oa heb ik mij sterker gevoeld, en naar nftile ik mij slerker gevoelde, nam ik waai* dat mijne zenuwen tot kalmte kwa men. Eindelijk, na een behandeling van eenigen lijd, is aan die nachtmerrie een einde gekomen De zenuwziekten hebben meestentijds haar oorsprong in een slechten toestand van het bloed dat 't zij in zijn hoedanig heid, 't zij in zijn hoeveelheid aangetast is Wanneer het bloed arm is, kan het de zenuwen niet voeden De Pink Pillen brengen zoo vele gene zingen voort omdat zij in de hoogste mate male de macht hebben rijk en zuiver bloed le verschaffen met. iedere gift. Telkens wanneer gij de Pink Pillen neemt, verbetert uw bloed in hoedanig heid en in hoeveelheid; telkens wanneer hel bloed zijn kracht en zijne zuiverheid herneemt, gaat de ziekte langzaam aan weg. De Pink Pillen zijn verkrijgbaar A f 1.75 de doos en A f 9, de 6 doozen bij het Generaal Depót der Pink Pillen, van Eeghcnlaan 22-huis, te Amsterdam. Bij Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157, Middel burg, S. A. Luitwieler, A. C. Beniest, Vlissingen, Gebr. Mulder, Goes en in alle goede apotheken en drogisterijen.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1914 | | pagina 1