RONA Cacao
VOOR SCHOOLTIJD
VAN HOUTEN'S
Ingezondeu Mededeeüngen.
eiken ochtend een kop
Onderwijs.
Landbouw.
Leger en Vloot-
LAATSTE BERICHTEN.
- Hedenmorgen slaagden te Rotter
dam voor de vrije- en orde-oefeningen der
gymnastiek de leerlingen der Rijkskweek
school alhier J. van Doorn, P Brommer
en W. L. Beerens.
Door den gemeenteraad van Amster
dam is benoemd tot onderwijzer aan
een o 1. s. aldaar de heer A. de Mol te
iV 1 i s s i n g e n.
- Voor het examen vrije- en (ordeoefc-
ningen zijn te Breda nog geslaagd de'
heeren L. M. de Heer uit Tholen en
C. A. L. van Elsficker, J. H Verhage van
St.-Annaland.
- De Nederlandsche Maatschappij voor
Tuinbouw- en Plantkunde ontvangt sedert
jaren een subsidie van de Regeering van
f 2000 voor twee wandelleeraars een
voor de bloemisterij en een voor groen
ten- en vruchtencultuur.
Toen dit voorjaar de heer Schuttevaer
te Nijkerk als wandelleeraar bedankte,
deed 't hoofdbestuur een oproeping en
aan sollicitanten ontbrak het niet
Nu verneemt het Hhld dat er niet
een, maar vijf gekozen zullen worden,
zoodat niet alleen de keuze der sprekers
grooter is geworden, maai- ongetwijfeld
ook de onderwerpen waarover zij be
schikken.
- Het „H. v. A." meldt, dat er iu de
laatste veertien dagen in België geen
nieuwe gevallen van mond- en klauw
zeer waargenomen zijn. De toestand ver
betert voortdurend, vooral nu het vee de
weiden verlaten heeft. Drie provinciën
werden van de plaag gevrijwaard. Er
zijn thans, alles te zamen, nog 218 be
smette plaatsen, met 2000 zieke hoorn
beesten.
Van de 438 candidaten, die in Am
sterdam, Delft, Den Haag, Haarlem,
Leeuwarden, Assen, Utrecht en Kampen
het examen voor 6% maander hebben af
gelegd, slaagden er slechts 32.
SPORT.
De heer Reese, die Pégoud te Rotter
dam liet komen, heeft thans met een van
diens navolgers, Chanteloup, van de Cau-
dronfabriek (eendekker) een contract af
gesloten voor 2-daagsche vertooningen te
Amsterdam en den Haag en een eendaag-
sche vertooning te Nijmegen.
ten ruimen Hoe velen die daar dicht bij
de griffie plachten te antichambreeren,
werd het wachten niet bekort door het
bestudeeren dier historische prenten en
uitvoerige onderschriften Nu worden die
prenten voorloopig en in afwachting van
hunne bestemming opgeborgen
Een kostbare met fijn snijwerk versier
de eikenhouten wandbetimmering en ge
deeltelijke zoldering verhoogt het voor
name karakter van het geheel Door een
koepeldak valt het daglicht, thans in vrij
ruime mate, spoedig wellicht spaarzaam
naar binnen De huishoudelijke commis
sie der Eerste Kamer zal iü. dezer dagen
proeven doen nemen met het aanbrengen
van gekleurd glas in lood.
Voor de kunstverlichting is overigens
uitnemend gezorgd, zonder dat het ge
heel er door wordt gestoord.
Langs de wanden zijn een twaalftal
donkere koperen luchters, elk met twee
sierlijk gebogen armpjes dragend elk een
electrisch lampje, aangebracht. Bovendien
zorgen een twaalftal koperen kronen elk
een twaalftal lampjes dragend voor de
verlichting in het midden der zaal.
Aan het einde van de zaal valt de kost
bare antieke schouw dadelijk op Hier
en daar worden eenige fraaie fauteuils
geplaatst
In de aangrenzende corridor en de
voormalige vertrekken van het kabinet
der Koningin lieerschl groote bedrijvig
heid Zeer zeker zal, indien ook hier
alles gereed is, in het bijzonder de voor
malige kamer van den directeur van het
kabinet de aandacht trekken Hier is het
vooral de met goud afgezette en met
kunstig snijwerk versierde antieke wand-
betimmering, welke zoo uitnemend uit
komt tegen het weelderig rood der wand
stoffage
Zooals gezegd, het geheel is bij uitstek
voornaam en ten zeerste passend bij het
bijzondere karakter van den Senaat
HET GEBOUW VAN DE EERSTE
KAMER.
Men meldt ons uit 's GravenhageWan
neer de leden der Eerste Kamer Dinsdag
as. wieder bijeen komen, zullen velen
ongetwijfeld verrast zijn door het werke
lijk vorstelijk aanzien dat onze senaats
zalen hebben gekregen
Wanneer men, de helaas zoo onooglijke
opgang welke naar de griffie leidt is gepas
seerd, treedt men de voorname aanzienlijke
nal binnen, welke door het stijl- en
smaakvolle in bouw en stoffeering niet
nalaten zal, een uitstekenden indruk op
iederen bezoeker te maken. Juist gisteren
werd de laatste hand gelegd aan het
spannen van het kostelijk tapijt over den
breeden vloer.
Een kostbaar sterk weefsel van niet
minder dan 8 bij 13 meter dekt den
vloer.
Dit kostbare tapijt, welks mengeling
van zachte, rijke tinleif en weelderige
diepere kleurenpracht daar ligt als een
heerlijk staal van hetgeen onze eigen
nijverheid vermag, werd vervaardigd door
de Koninklijke Deventer Tapijtfabriek en
heeft een waarde van eenige duizenden
guldens.
De vele oud-HolIandsche prenten
zwarte kunst welke herinneren aan
Neerlahd's roemruchtig verleden en zijne
grootste mannen hebben hun plaats moe
DE HEER ROODHUIZEN TE GOES.
.Woensdag trad de lieer A. Roodhuy
zen, lid der Tweede Kamer, voor de
afd. Goes van den Vrijzinnigen Bond
als spreker op met het onderwerp; ,,De
.strijd, die achter ons ligt en de Regee
ring, die eruit voortkwam".
Na met groote waardeering herinnerd
te hebben aan den stembusstrijd, die dit
jaar in het district Goes is gevoerd
geworden door de vrijzinnige partij, waar
bij gebleken is dat het omgaan van Goes
van rechts naar links zeer goed moge
lijk ts geworden bij een volgende ver
kiezing, en den voormannen hiervoor hul
de te hebben gebracht, kwam spr tol
het onderwerp.
Nu, de tijd der verkiezingen, zoo ving
de heer Roodhuyzen zijn rede aan, voor
bij is, kan rustiger nagegaan worden wal
er gebeurd is onder het ministerie-
Heemskerk, dal thans vervangen is door
een vrijzinnige regeering, wat voor den
heer Heemskerk, hoe een allerplezierigst
mensch hij overigens ook is, minder aan
genaam zal zijn.
Het was het ministerie-Heemskerk niet
lang gegund zich zelf te zijn, opgetre
den als een zeer gematigd politieke re
geering, waarvan de geboorte volgens dr.
Kuyper in hel teeken van onvoorzich
tigheid zou hebben gestaan, werd in 1909
door dezen staatsman, als eisch gesteld
aan dit kabinet, dat het het echte 'wageu-
scliol naar voren zou keeren wal dan
ook niet is nagelaten geworden.
Het ministerie-Heemskerk droeg het
merk A. K d. \v. z. niet algemeen kies
recht maar Abraham Kuyper.
Dan is er gekomen een groote strijd
tusschen dr. Kuyper en den' heer Loh-
man, waarvan de eerste de leider der
anti-revolutionnaire partij hel gewonnen
heeft, ondanks de groote bekwaamheden
van den afgevaardigde van het district.
Eerst is dr Kuyper uit de Tweede
Kamer gegaan en toen weer er in ge
komen, en er weer uit gegaan, alles
met attesten.
Het grootste politiek fortuintje voor
hel ministerie-Heemskerk is geweest de
zaak Lehman, de decoratiezaak ten op
zichte van dr. Kuyper.
Nog werd 9 Dec. 1911 de dag van het
afschuwelijk misverstand tusschen dr.
Kuyper en den toenxnaligen minister van
koloniën, uit het verleden van het ka
binet-Heemskerk en de herinnering te
ruggeroepen waarna ook de heer De
Waal Malefijt deemoedig het hoofd voor
dr. Kuyper gebogen heeft
Bij slot van rekening is het in po-
Jj tieten zin aanvankelijk tweeslachtig1,
gematigd ministerief-Heemskerk Kuy*
periaansch geworden, waaronder de gees
telijke vrijheid van het Nederlandsche
volk werd aangerand en onoprechtheid
gekweekt, plotselinge bekeeringen wer
den aanschouwd, om een kruis in het
knoopsgat te kunnen dragen.
Een en ander werd door een groot
deel van het Nederlandsche volk met be
zorgdheid aangezien, zoo ook de in het
vooruitzicht gestelde Tarief wet en de on
dergang der openbare school.
Nu wordt na de geleden nederlaag
door de rechterzijde bij den stembus
strijd van dit jaar den vrijzinnigen ver
weten valsch spel te hebben gespeeld
op het politieke schaakbord, wat doet
denken aan een plaat van Alexander Ver-
huell, die van de twee schaakspelers,
waar de speler, die verloren heeft, zich
zeJf verwijt dat hij dom, als een eend ge
daan heeft.
Reeds in Oct. 1912 verscheen hel Con-
ccnlratieprogram wat door de vrijzinnigen
dus ampel en breed is kunnen worden bet-
sproken vóór de verkiezingen in 1913
Alsnu werd de koloniale politiek van
het ministerie-Heemskerk de kerste
ning der scholen in Indië besproken
en streng afgekeurd, ook uit de koloniën
zelf is een slem van verzet hiertegen
vernomen en wel een klinkende stem,
waarvan de gelden voor den verkiezings
strijd van de vrijzinnige partij beschik
baar gesteld getuigen
Op de gebreken van de Ouderdoms-
en Invaliditeilsverzekeringswetten van Mi
nister Talma werd door spr gewezen,
o. a wat betreft de groote misrekening
wat betreft de aanvragen die inplaats
van 25 000 wel 100.000 zullen beloopen,
dank zij de redactie van art. 369, waar
door menschen. die het pensioen noodig
hebben, het niet en die het niet noodig
hebben, het wel krijgen, waartoe spre
kende voorbeelden werden aangehaald
uit hel district Brieile, welk district dooi
den spreker in de Tweede Kamer wordt
vertegenwoordigd
Door minister Treub, dank zij zijn lof
felijke voortvarendheid is er reeds een
wijziging van art 369 bij den Raad van
State ingediend
Dan werd aan den vrijzinnigen betwist,
dat zij de bewakers van de Ned. Herv.
kerk zouden zijn, zooals in den verkiezings
strijd van 1913 werd vernomen, doch spr
die niet tol deze kerk behoort maar
tot de Remontranlsche gemeente en zich
als bewaker dier kerk nooit heeft opge
worpen en de kerk buiten den politiekcn
strijd laat vraagt zich ai' of dan de
heer Lobman, die tot de gereformeerde
kerk behoort, als bewaker der Herv. kerk
kan aangemerkt worden, terwijl dr Kuy
per zeker niet als vader dier kerk kan
aangemerkt worden?
Hierop kan niet anders zeide spr. dan
een ontkennend antwoord passen.
Hier brak spr. zijn rede af om deze
na een korte rustpooze voort te Zetten.
Na de pauze werd de vorming van
het kabinet na de verkiezingen van dezen
zomer uitvoerig uiteengezet om wat be
treft het niet accepteeren door de so
ciaal-democraten van de ministerporte
feuille op te merken, dal spr. jhimdeze
weigering niet zoo erg kwalijk neemt,
waai- zij het zich zelf onmogelijk gemaakt
hebben om zulks te doen; waai- zij steeds
gesmaald hebben op de f 12000 traete-
ment van het ministerbaantje en op de
f 4000 pensioen, konden zij nu toch
moeilijk zulks ook gaan nemen.
Alleen mannen als Vliegen en Schaper
hebben gemeend, dat het niet aanging
thans te weigeren zitting te nemen in
een kabinet.
De nawerking van deze weigering is
dan ook te constateeren uit den voorde
sociaal-democraten ongunstigen afloop der
naverkiezingen te Hoogezand en in Rot
terdam en Amsterdam IJl.
Ofschoon spr de voorkeur geeft aan
een concentratie-kabinet in de gegeven
omstandigheden, is er een extra-parle
mentair kabinet, dal evenwel op hoofd
punten het concentratie-program zal uit
voeren, zoo algemeen kiesrecht en het
wegnemen van liet struikelblok voor het
vrouwenkiesrecht, waartoe ook in de
partijen der rechterzijde behalve door
de anti-revolionaire partij, stemmen zijn
opgegaan Dr. Kuyper en zijn volgelingen
houden zich te dezer zake vast aan de
omstandigheid, dat eerst Adam en daarna
Eva is geschapen
De Troonrede van het nu opgetreden
ministerie ademt een geest van verzoe
ning, die weldadig aandoet.
Godsdienstten politieke overtuigingen
behoeven niet tot zulk een felle verdeeld
heid te leiden^ als in de laatste jaren aan
schouwd kon worden in ons vaderland.
De toezegging van het vormen van een
staatscommissie tot algemeen bevredigen
de regeling van de subsidies van het
bijzonder onderwijs en van de voorwaar
den daaraan te verbinden, juicht spr.
ten zeerste toe
Hij wenscht dat niemand onderdrukt
wordt in dit opzicht, de wet-Mackay
heeft reeds subsidies gebracht, dank
zij de medewerking van de Eerste Ka
mer, die toen overwegend vrijzinnig was.
Dr Kuyper evenwel ontraadt het zit
ting nemen van leden der rechterzijde
in deze Staatscommissie
Een katholiek blad geeft daarentegen,
van toenadering voor het vormen van
deze Staatscommissie reeds eenig blijk
Al meer en meer worden de éénmans-
scholen veroordeeld en de verbrokkeling
op onderwijsgebied in dit opzicht be
treurd, ook door de voorstanders der bij
zondere scholen, zoo door prof Wol-
tjer.
De vrijzinnigen wenschen te brengen
algemeen kiesrecht goed openbaar ou
derwijs, het fundament voor de geeste
lijke ontwikkeling van het volk. Wij zijn
verheugd over de overwinning in 1913
door de vrijzinnigen behaald, doch de
ze moet geconsolideerd worden door het
geven van uw persoon, van uw liefde en
niet minder door financieele offervaar
digheid om miede te werken aan een krach
tige organisatie in het district Goes en,
om den voormannen in den stembusstrijd
trouw terzijde te staan.
Met een krachtige opwekking tot sa
menwerking en organisatie eindigde de
heer Ttoodliuijzen zijn rede, die door
een talrijk publiek er waren ongeveer
250 personen, dames en heeren aanwezig
met groote aandacht werd aangehoord.
Sprekers rede werd herhaaldelijk
door luid handgeklap onderbroken en
aan het slot luide toegejuicht
De heer Siemelink, voorzitter van den
Vrijzinnigen Bond, bracht aan den spre
ker dank voor zijn optreden alhier.
Van de aangeboden gelegenheid voor
debat werd geen gebruik gemaakt
Verzending en laatste busiichting der
MAIL aan het postkantoor te
Middelburg.
(Alles plaatselijke t ij d).
OOST-INDIK.
Brindisi (Penang) (d) 20Nov. 1.— 'sum.
Amsterd. (Ned.) a() (f) 21 Nov. 7.21'snm
Marseille (Lloyd) (b) 25Nov. 7.21'snm.
Napels (Duitsche dst.)26 Nov 1 's nm
Rotterd (Lloyd) (a) (f)28 Nov. 7.21 's nm.
Brindisi (Singap.) (e)28Nov. 1.'snm.
)Genua ('Nederland).. 2 Dec. 7.21 's.nm.
Wect-INDIC.
Curasao over Queens-
town of Southampton
eiken Dinsdag en Vrijdag 10.16'snamid
Suriname via Amster
dam 20 Nov. 7.21 's namid.
Curasao met K. W. I.
maildienst (1) 20 Nov. 7.21 's namid.
UIT VLISSINGEN.
De prins van Soerakart*.
De Prins van Soerakarta heeft heden
morgen, vergezeld van den luitenant ter zee
2e kl. Voute een bezoek gebracht aan de werf
de Schelde.
Hij werd rondgeleid door den heer W.
H. Martin, hoofdingenienr en den luitenant
ter zee le kl. Jhr. G L. Schorer.
In hotel Zeeland werd geluncht,
Z. K. H. kroonprins Pangeran Hanga-
belii bracht daarna in een auto van
gebroeders Van der Harst uit Middelburg
een bezoek aan Middelburg en Veere.
RAAD VAN SOUBURG.
De raad van Souburg besloot heden
middag 4 pCt. van de pensioenbijdrage
op alle ambtenaren te verhalen en be
noemde tot bewaarschoolhouderes mej
P. A. M. Hondius te Middelburg.
ALGEMEENE VERGADERING
COÖPERATIEVE BOERENLEENBANK
TE OUWERKEHK.
De vergadering werd drnk bezocht. Het
aantal deelnemers dat het register toekende,
bedroeg 35. Het reglement werd vastgesteld.
Als bestuursleden werden gekozen de heeren
A. N. van Langeraad voorzitter, A. J. Ro
sijn, secretaris, J. J. Romeijn, bestuurslid.
In den raad van toezicht werden gekozen
B. Giljam, K. van der Stoipe en P. Lonke
on als kassier A. C. v. d. Have.
LIJKEN OPGEVISCHT.
Hedenmorgen zijn bij P a n n e r d e n twee
lijken uit den Rijn opgevischt, nl. van den
schippersknecht R. W., oud 16 jaar, uit
Geertruidenberg, en van J. R., oud 20 jaar
uit Kuilenburg, die in het einde van de
vorige maand over boord zijn geslagen.
UIT DE STAATSCOURANT
Bij kon. besluit zijn benoemd tot no
taris te Groede A. Beuningh, candidaat
te Leusden; tot rechter te Zierikzee i
H Cost Budde, advocaat te Deventer
UIT DEN HAAG.
Proclamatie.
Morgen 21 November, den datum, waarop
in 1813 door v. d. Duyn en van Hogendorp het
bewind werd aanvaard, zal in alle gemeen
ten afgekondigd worden een Proclamatie van
H. M. de Koningin aan haar volk ter her
denking van het eeuwfeest onzer onafhan
kelijkheid.
Begrafenis Mr Coninck Lieistin
Heden werd het stoffelijk overschot van
mr Coninck Liefsting ter aarde besteld.
Bij de begrafenis waren aanwezig de
ministers van Justitie en Waterstaat, de
oud-president van den Hoogen Raad mr.
Byssel, de president, vice-president en grif
fier van den Hoogen Raad, benevens vele
personen van de rechterlijke macht, de
balie en deputaties.
De drie gearresteerden en d
regeering.
Naar we vernemen, zullen de drie gear
resteerden Douwes Dekker, dr Tjipto en
Soewardi na behandeling van de ingediende
begrooting by den minister van koloniën
een audiëntie aanvragen.
Staats coin missies.
De etaatsoommissie voor het evenredig
kiesstelsel, waarin de partij der vrij-lihe-
ralen vertegenwoordigd is door mr. Geleis
Vitringa als lid en secretaris, wordt a. s.
Zaterdag door den minister van binnenland-
sche zaken geïnstalleerd.
De commissie voor het nieuwe pensioen
fonds voor gemeente-ambtenaren, hunne
weduwen en weezen koos tot voorzitter prof.
Kluyver, tot onder-voorzitter, den heer
Wicehers, burgemeester van Dordrecht, tot
secretaris mr Kan, searetaris-generaal aan
binnen], zaken.
TWEEDE KAMER.
Tweede kamer. Het algemeen debat
over de Indische begrooting met de replie
ken werd beden voortgezet.
De heer Van Veen concludeerde uit
het aanblijven van gouverneur-generaal
Idenburg, dat de minister diens beleid deelt.
De heer Scheu rer beloofde den minis
ter, ook namens zijn pavtijgenooten steun,
maar drong aan op een duidelijke verklaring
opdat gouv.-gen. Idenburg gezuiverd wordt
vau den biaam, dat bij om 3an te blijven
gedraaid is.
De heer F o c k spreekt de hoop uit, dat
geïnterneerden door een berouwvolle hou
ding clementie zullen mogelijk maken. De
heer Van Deventer 16 van oordeel,
dat de zending het oude vreedzame stand
punt moet hernemen.
Ook meent hij, dat faeultatiefstelling voor
alle gesubsidideerde scholen verplichtend
moet zijn, het maatschappelijk onderwijs
dier scholen neutraal moet zijn in den zia
van het eerbiedigen van den godsdienst.
De heer T y d e m a n deelt dit standpunt
doch voorziet echter dat de zending dit op
hare scholen niet zal aanvaarden en is daar
om van oordeel, dat het gouvernements-
ondeiwijs hoofdvoorziening behoort te zijn.
Spr. betoogde voorts dat een Christelijke
overheidspolitiek in Indië persé een propa
gandistische politiek is, welke niet gebillijkt
kan worden.
De heer Bos betoogde, dat clementie aan
de geïnterneerden nooit den schijn mag
verkrijgen van een herstel van onrecht of
van rehabilitatie van de Indische partij.
GEARRESTEERD.
Hedenmorgen werd in verband naet de
Abbenbroeksche vergiftigingszaak een zekere
de B. en zijn (huishoudster, sinds kort te
Brummen woonachtig, door de plaatselijke
politie van 't bed gelicht en gearresteerd.
Na gedane huiszoeking werd alles verzegeld
en werden de verdachten gevankelijk naar
't station gevoerd. Het tweejerig kindje is
eenige uren later naar Deventer vervoerd.
S CHIETOEFENINGEN.
TOULON, 20 Nov. Twee Fransche kruisers
hebben gisteren schietoefeningen gehouden
met het nieuwe Fransche 13 cM. kanon. Elk
der beide schepen deed 80 schoten op 5 tot
8 duizend M, afstand. De resultaten hebben
de verwachtingen verre overtroffen.
IN FRANSCH MAROKKO.
ORAN, 20 Nov. Volgens hier binnenge
komen berichten uit Oedoga is een Fransoh
militair transport van 80 wagens op weg
naar Marada door 200 Marokkaansche ruiters
aangevallen. De overval was zoo plotseling,
dat de muildieren verschrikt uiteen vlogen.
De Franschen boden urenlang hardaekkkigen
tegenstand', toen ontvingen zij versterking,
zoodat de Marokkanen tenslotte moesten
terugtrekken.
De Franschen hadden 8 dooden en ver
loren eenige muildieren, die door de Marok
kanen werden weggevoerd.
IN MEXICO.
NEW-YORK, 20 Nov. Volgens berichten
uit Brownville (Texas) heeft de insurgenten
leider Gonzelis de stad Victoria na een 2-
ddagsch straatgevecht Dinsdagavond inge
nomen. Het garnizoen werd neergesabeld
en een groot aantal bondstroepen werd ge
vangen genomen,
LONDEN, 20 Nov. De in Bartadoa lig
gende Britsche kruiser heeft bevel ontvan
gen naar de Mexicaansche wateren te
stoomen. Twee zijn reeds van Kingstown
afgevaren en zullen worden gebruikt em de
Britsche burgers in Mexico in geval van
nood te kunnen beschermen.
Vergaderingen, Concerten enz.
MIDDELBURG.
Donderdag 20 Nov. Gemeentelijke
Kiesver. Middelb. Belang. Verge
noeging. 8 u.
Maandag 24 Nov. Nat. Gez., Prof. dr
L. Bolk.
Dinsdag 25 Nov. Kerkgeb Vrije. Herv.
St. Pieterstraat, dr J. P. Gunne-
gieter 8 uur.
Dinsdag 25 Nov. Schouwburg, Soleer,
eu Hesse. 8 u.
Woensdag 26 Nov. Nut. Mej. v. d
Harst, mevr. v. d. Linden van
Snelrewaard.
Donderdag 27Nov. LezingBogardeaal
dr. G. Wisse, Bodegraven, 8 u.
Donderdag 27 Nov. Polder Walche
ren. 1 u. Abdij.
Dinsdag 28 Nov. Lezing Theosofie mej.
C. W. Dijkgraaf, St. Joris 8 u.
Dmsdag 2 Dec. Nat. Gez., dr. J. J
Hallo.
Maandag 8 Dec. Gen. Repetitie Zang
ver. T. O. en U.
Dinsdag 9 Dec. Concert Zangvereen
T. O. en U.
