BIJVOEGSEL Binnenland. 0 FEUILLETON. CHRISTINE, Uit de Staatscourant. Woensdag 1 Oct. 1913, no. 232. De geschiedenis der Zniderzee- plannen. Aan een arlikel van deskundige [hand in de Maasbode" ontleenen wc hel volgen de gedeelle, dal een goed overzicht goefl van licl geen in de laalste kwart eeuw ge daan is ten opzichte van liet nu in de Troonrede zoo stellig aangekondigd plan van drooglegging der Zuiderzee Nadat in den loop oer vorige eeuw ver schillende weldoordachte plannen tol af sluiting en gedeeltelijke droogmaking liet licht hadden gezien, en reeds in 1877 van rcgceringswegc een wetsontwerp om tot de uitvoering van één dier plannen over te gaan was ingediend, werd in 188(5, op initiatief van hel lid der Tweede Kamer A. Biimn, de Ztiiderzce-verecniging opge richt, die onder de technische leiding van haren ingenieur, den heer C Lcly, een zeer uitvoerig deskundig onderz.oek naar dil vraagstuk instelde, waarbij kos ten nog moeiten werden gespaard en die van den aanvang af als l ware de leiding van de publieke opinie in deze inaloric op zich heeft genomen De Zuidcrzee-vereeniging maakte de uilkomsten van liet door haar ingestelde onderzoek openbaar in een achttal nola's en stelde een plan voor lot het afsluiten der Zuiderzee, van do Noord-Hollandsche kust, bij de van Kwijcksluis. over Wie rin gen naar de Friesche kust hij Piaam en lot het achtereenvolgens droogmaken van vier inpolderingen in de afgesloten water vlakte, waarbij een binnenmeer „hel IJs- solmeer" zou overblijven, dal de waloren van den IJssel en van de andere op de Zuiderzee afwaterende rivieren, boezems en polders zon opnemen en, voor zooveel 1 noodig, door op Wieringcn le houwen 1 sluizen naar zee zou voeren. Gedurende hel eerste ministerschap van dr. C. I.cly werd, bij Kon. besluit van 8 September 1892 no t21, eene/staatscom missie ingesteld met opdracht om le on derzoeken of eene afsluiting en droogma king van de Zuiderzee op eene wijze als door de Zuiderzee-verceniging was voor gesteld, in 's lands belang behoorde te worden ondernomen, en zoo ja, op welke wijze dil werk tot uitvoering zou moeten worden gebracht. In haar verslag van 14 April 1891 was de Staatscommissie met groolc meerder heid van oordeel, dat de eerste vraag, be houdens enkele wijzigingen in het ont werp der Zuiderzeevcreeniging, bevesti gend moest worden beantwoord cn gaf zij voorts eenstemmig als hare -mecning te kennen, dat de uitvoering in elk geval van staatswege zou moeten geschieden Hel plan, uit le voeren in een tijdperk van 33 jaren, zou tol eene uitgave van 189 millioen gulden voeren en de in le dijken polders zouden gezamenlijk eene oppervlakte van 211 830 HA. grond, waarvan 194 410 H A vruchtbaar land, aan het koninkrijk der Nederlanden loc- voegen. Gedurende hol tweede ministerschap van Dr C Lcly werd, d el 7 Mei 1901, een ontwerp van wet ingediend, si rokken de om toekomen 'lot ide uil voering van den afsluildnm en lol indijking van de twee westelijke polders De droog le leggen gronden zouden daardoor worden beperk! lot eene oppervlakte van 53.200 H A waarvan 16 500 II A. vruchtbaar land. De hegrooting van hel te ondernemen werk werd als gevolg daarvan leruggehraehl tol De uitslag ia als volgt: Stemming Provinciale Staten. de heden gehouden stemmingen voor 2 leden van Provinciale Staten in het DISTRICT MIDDELBURG Stemdiatrict Aantal kiezers. Vacaturo DEN BOUWMEESTER. Vacuturo LOUWERSE. Uitge brachte stemmen Van I onwaarde. H. A. 1 1'. K. van Doorn'Peerlkamp Vrjjz, IS. D. A.P. H. R. Struve A. U. Uitge- .r brachto onwaarde stemmen Geldig J. J. W. L. lleiise Melii Onderdjjk V, D. A R. 8. D A r. Middelburg I (Groenmarkt). II (Raadhuis). III (Oostkerk). Veere Oostknpelle Domburg Vrouwepolder I (Gapinge) II Serooskerke Aagtekerke Grijpskerke St. Laurens Nieuw- en St. Joosland Arnemuiden 1017 1293 211 271 257 Totaal 5536 735 11 724 404 57 263 735 15 720 427 245 48 869 22 847 390 140 317 869 32 837 416 292 129 1096 29 1067 370 185 512 1095 24 1071 382 502 187 198 S 195 126 3 66 198 7 191 ll>6 79 6 237 2 235 79 2 154 237 2 235 63 168 4- 237 5 232 89 27 116 237 6 231 83 123 25 125 1 124 36 0 88 125 1 124 26 97 1 80 80 26 0 54 80 1 79 23 56 0 298 8 290 41 1 248 298 9 289 30 258 1 146 0 146 32 3 111 146 0 146 30 113 3. 170 4 166 22 0 144 170 3 167 17 150 0 143 2 141 33 2 106 143 3 140 30 107 3 186 7 179 87 8 84 186 3 183 92 84 7 248 8 240 114 6 120 248 11 237 112 118 7 4708 102 4666 1849 434 2383 4767 117 465U 1887 2392 421 De volstrekto meerderheid bedraagt 2334 stemmen. Gekozen de heer Struve. De volstrekte meerderheid bedraagt 2326 stemmen. Gekozen do hoer Molis Bjj de stemming op 13 Juni jl. verwierf de heer Struvo, die toen van de anti-rovolutionnairen de moeste stemmen haalde. 2331 stemmen. De heer l'eerlkamp verkreeg 609 stemmen. De hear Van Teglingen, die van de vrijzinnigen hot kleinst aantal stemmen op zich vereenigde, bracht het toen tot 2137 stemmen. Bp de herstemming op 27 Juni d. a. v. bleef de heer Struve. die toen weer de meest begunstigde candidnat van rechts was, met r.jjn 2467 stemmen in aantal nog 198 ten achter bjj den opvolgonden vrijzinnige, air. F. J. Sprengor. 95 millioen gulden en de lijd van uit voering tol 18 jaren. Dat niet dadelijk de uitvoering van hel volledige plan werd voorgesteld, vond zijn grond in overwegingen van J'inancieclcn aard, doch niettegenstaande deze beper king werd hel plan door de opvolgende regceringen nog le groot van omvang ge acht. De Zuiderzee-verceniging liet echter niet af, on zij documenteerde haar ont werp bij voortdiu-ing met nieuwe onder zoekingen en rapporten, teneinde de be denkingen, welke zich deden kennen, te weerleggen of lc ondervangen. Haar stre ven werd andermaal met succes bekroond, doordal bij Koninklijke boodschap van 4 November 1907, toen Dr J Ivraus aan hel hoofd van het departement van wa terstaat stond, hel Zuiderzeevraagsluk op nieuw bij dc Staten Generaal aanhangig werd gemaakt, evenwel met eene nog grootere beperking van de in de wet vast le leggen werken. Hel wetsontwerp bepaalde zich n.l tot den aanleg van liet gedeelte van den af sluitdijk lusschen de Noord-I Iollandsclio kust en liet eiland Wieringcn en tot de indijking van de Wieringcrmeer. oppervlakte van de droog te leggen gron den werd. daardoor beperkt tol 19.500 II.A., waarvan 16 500 II.A. vruchtbaar land De tijd van uitvoering werd ge raamd op zeven jaren cn de kosten zou den 22 600 000 gulden beloopen. Omtrent dil wetsontwerp werd door dc Tweede Kamer der Slatcn-Gcnèraal. d d 3 Mei 1909, hel Voorloopig Verslag uit gebracht, Als uitvloeisel van de daarin gopperde bedenkingen en tevens om hel overleg met de Provincie Noord-IIolland en de heirokken streek, hetwelk de uilvoc- der werken noodzakelijk vooraf zou moeien gaan, bereids le kunnen ple< cl aan den Hijks-Walerslaal in Noord- Holland een nader onderzoek opgedrage verband waarmede le Hoorn een Rijks-technisch bureau voor hel Zuider zeevraagsluk werd opgericht Dc arbeid van dal technisch bureau naderde zijn voltooiing, toen in den aan- ang dezer maand liet wetsontwerp dooi de Regeering werd ingetrokken Deze Naar het Engelsch. door I.. G. MOIIEItLY. 16. ,,Ja, mijnheer; en hel spijt mij mijnheer", herhaalde de vrouw, terwijl zij haar verhit gelaat met een niet zeer zindelijk schort afveegde. „Ik ben gis teren gekomen, heel onverwacht, want mevrouw Stanforth cn juffrouw Hcrrig, haar dienstmeisje, zijn ineens weggegaan en hebben alles aan mij overgelaten, ik moest alles schoonmaken. Maar ik zeg lot Jem, dat is mijn zoon, Jcm zeg ik „Ja, ja", viel Rupert haar met ecnig ongeduld in de rede, „maar waar mevrouw Slanforth naar loc? Heeft zij geen boodschap achtergelaten? Geen briefje? Heeft zij je niet iets qpgedra gen voor iemand, die haar een bezoek zou komen brengen?' „O neen, mijnheer. Ze is ineens heen gegaan in een vreeselijkc haast en zij heeft heelemaal geen boodschappen ach tergelaten. Het spijt mij wel, dat ik niet in huis was toen u kwam, maar ik was juist een minuutje uit, ik had de keuken kachel uit laten gaan en ik won straks teleurstelling voor de Zuiderzec-vcrceni- was evenwel sleclils van korten duur dank zij de jongste troonrede Andermaal slaal dr. C. Lely aan hel hoofd van hel Departement van Waterstaat cn daarmede komt hel Zuiderzee-vraagsluk opnieuw in zijn gclieelen omvang aan de orde Wal zullen de plannen dor nieuwe Re geering op dit sink zijn? Zal het wetsont werp van 1901 opnieuw worden ingediend, zal in de richting der in dal welsonl- p voorgestelde beperking van de plan nen der Zuiderzee-verceniging wederom een stap verder worden gezel of zullen die plannen llians in hun geheclon om vang aan de orde worden gesteld'' Zal wellicht uitsluitend liet leggen van den gclieelen afsluitdijk van de Noord-Ilol- landsclie tol. de Friesche kust worden voorgesteld, teneinde bereids al de daar bij betrokken belangen van de aanliggende Provinciën le behartigen, onafhankelijk ■an dc finanticele gevolgen van de inpol deringen? Of zal dr Lely de oplossing van het Zuiderzeevraagsluk thans vast koppelen aan z,ijn tweede lie\dingsdenk- liecld hel vormen van een open 'zeehaven voor Amsterdam? Dat hel vraagstuk der afdamming van Noord-Holland tol Friesland mol liet op treden van dr Lely als Minister aan de orde zou konien, stond bij ons vast Daarvoor had die bewindsman zijne inge- nieui'sloopbaan te nauw aan de Zuider zee en de Zuiderzee-verceniging verbon den Wij achten liet zelfs niet onwaarschijn lijk, dal dr Lely hel aanliangigmaken van de gchcoie afdamming der Zuiderzee als voorwaarde voor zijn loetreden lol hel huidige Kabinet zal hebben gestold Doch sedert zijn vorig ministerschap is een tweede vraagstuk van vérslrekkende be- leekpnis, hetwelk mei do afsluiting der Zuiderzee in verhand kan slaan, op ei genaardige wijze naar voren getreden Wij bedoelen het vraagstuk der open haven voor Amsterdam In een brochure lieofl dr Lcly onlangs ecnigszins bij wijze van aanvulling van liet werk der Staatscommissie voor den zeeweg van Amsterdam, den aanleg van open havens, ongeveer halverwege lus- oven naar de wascli gaan kijken en toen ik een lialf uurtje geleden terugkwam, was er een jonge dame cn zoo - - „Eén jonge dame", viel Ruperl haar in de rede en stuitte liaar woordenvloed. Hel arme kind! Ze scheen er heele maal van onlsteld le zijn Zij zei, dal zij verwacht werd, zij moesl hier om vijf uur wezen Ja, hel speel mij wel voor haar Zij wist niet wal zij zag loon liet huis gesloten was. Zij was or kapot van en zei „Och, lis zeker een grap geweest Dal zei ze met dezelfde woorden." „Je hebt haar zeker uitlegging gege ven en gezegd dal mevrouw lieel onver wacht vertrokken was?' riep Ruperl met toenemende ergernis uit, „je liebt jdat jonge meisje toch niet in de meening ge lalen dal ze voor den gek gehouden werd?" ..Ja natuurlijk mijnheer, maar ik wist er immers niets van", klonk hel bclee- digde antwoord „En als u vraagt wal ik er van denk, nu, ïk vind hel toch ook wel wat vreemd om aan een meisje te laten zeggen dat ze om vijf uur hier moet komen en haar dan voor een dicht huis te laten staan. Ik zou zelf ook denken dat heL een grap was Zij vroeg nog. „Is mijnheer Merusidi niet hier?" en ik zei: „Ik weet niets af van een mijnheer van dien naam", en toen keek schcn Amsterdam en IJmuiden, bepleit die havens zouden derhalve in open ver binding slaan met de buitenhaven te IJmuiden Op grond van hetgeen le dien ünzicu door de genoemde Staalscommis- ie nader werd geadviseerd en van hetgeen door don gemeenteraad van Amsterdam werd bestolenmoei ech ter worden aangenomen, dal. althans voorshands, niets van eene open haven bewesten Amsterdam zal komen. De vraag rijst echter, hoe de omstan digheden zich verhouden voor eene open haven beoosten Amsterdam, eene haven alzoo voor diepgaande zeeschepen in hel open 1.1 aan de Zuiderzee, hel behoef! wel geen beloog, dat deze oplossing van liet liavenvraagstuk door een afdamming oyer Wielingen naar Piaam zou worden geprejudiciëerd Daarentegen kan door een ingrijpende wijziging van den aanleg en de richting der afdamming de oplossing van hel Zui derzee-vraagsluk hand aan liand mei die van hel open-liavcnvraagsluk voor Am sterdam worden verkregen Eene open haven voor Amsterdam aan de Oostzijde heeft zekere voordeden ho ven die aan de Westzijde Immers de be hoefte aan eene open haven ontslaat hoofdzakelijk door tie gunstige ontwikke ling van hel transilovcrkcer naar België en naar den Rijn, welke in de laatste tijden wordt waargenomen En nu kan eene open haven aan de Oostzijde zich uiteraard beier aanpassen aan de binnenscheepvaart wegen welke de zeevrachten mocen aanl- en afvoeren, n 1 hel Merw edekanaal, dc Vecht en wellicht later een kanaal door de Geldcrscho val lei, dan eene open haven aan de West zijde van Amsterdam. De zeehaven aan de Oostzijde zou door eene in de droog te leggen Zuiderzee uil le sparen bene denrivier, mei ecu breedte van 500 M. 1000 M. e.n mei doelmatige bochten, in open verbinding komen le staan met liet diepe en natuurlijke zeegat bij Don Helder. De afsluitdijk Wieringcn —Piaam zou danrloe als '1 ware binnenwaarts moeten worden ingebogen en uitgerekt lol den dam in hel IJ hij Scliollingwoude loe zij alsof ze heelemaal van haar sluk was gebracht en... Ruperl mompelde een vloek; hij bc- lieerschle zich echter en vroeg op kal- men toon „Hoe lang is 't geleden dal de jonge dame heengegaan is?" .Een kwartier ruim, denk ik Hel was n heel bedaard jong meisje, eenvoudig gekleed, je zou zeggen een beetje armoedig; zij zag er uil of zij op 't puilt was in schreien uil te barsten dooi de teleurstelling En ik was juist even Uitgegaan om een kopje thee te gaan. drinken en toen kwam u; hel kan raar treffen Van de rest van haar ontboezemingen waren de struiken in den tuin de cenige toehoorders, want het was Ruperl niet mogelijk nog langer naar liaar te luis teren; hij keerde zich om cn ging heen, sloot liet hekje met een harden slag ach ter zich dicht en voelde zich diep onge lukkig en ontstemd o HOOFDSTUK V Ik weet wc 1 dat hel een massa geld waard is. „HeL was dom, ik had dadelijk moeien begrijpen, dat het een grap was Maai de brief was zoo vriendelijk, men zou nooit denken dat hij van zoo'n akeligen Uiteraard zal cenig onderhouds-bagger- werk, lol dicphouding van de te vormen Zuidorzoerivicr noodig zijn, evenals thans in den Rollerdamschen Waterweg De vier door de Zuiderzee-vereeniging ontworpen inpolderingen blijven onveran derd behouden Ook liet IJsselmeer, met de daaraan verbonden voordeden voor de watcrverhoiidingen der Noordelijke provinciën, blijft behouden, slechts wordj de oppervlakte van dal meer beperkt lol beoosten den Oostelijken leidijk van de „Zuidcrzccrivier" Dc heide Icidijken de zer rivier zullen technisch met heel wat minder bezwaren zijn tot stand te bren gen dan de afsluitdijk Wieringcn—Piaam De open visschcrij in de Zuiderzee wordt dan niet geheel le niet gedaan Bij kon. besluit: is tot den dag waarop mr A C. Visser hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden, 'mocht ophouden lid van de Twee de Kamer der Slaten-Gencraal te zijn, benoemd tol lector in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de Rijksuniversiteit voornoemd, tot het geven van onderwijs in het handelsrecht en hel burgerlijk pro cesrecht. mr. A. S. Oppenlieim te 's-Gra- venhage is W P. de Leur, oud-regisseur van de Koninkl Vcreeniging „hel Nederlandsch Tooneel' te Amsterdam, benoemd tot rid der in dc orde van Oranje-Nassau, zijn G. P. Nijhoff te Maastricht, en H B Bakker te Delft, met ingang van 1 de zer, benoemd tol ingenieur van den Rijks- alerstaat 3de klasse is aan den luit t. zee 2e kl. II G Jur- riaans, op verzoek, mei 1 dezer, eervol ontslag uil den zeedienst verleend, is aan mr dr. F W Donker Curlius, adjunct-commies bij het dep v. kol., op verzoek, met 1 dezer, eervol ontslag ver leend, zijn, met 1 dezer, bevorderd tot opzichter van den Rijkswaterstaat 2de kl., C. I. Dalebout, thans 3de kl tol 3de Id W Voel, thans Ide kl man kwam die een grap met je wou uithalen." Mei loome schreden was Christine do trap naar haar kamer opgeklommen en nu zat zij daar op een stoel en voelde z.icli uitgeput, somber en verontwaardigd. De droevige noodzakelijkheid iedere» cent uit te sparen, had liaar gedwongen le voel <leu afstand at' te leggen van Bavs- water naar liaar verafgelegen kamer in liet S. W. district, en voordat zij halver wege het park was gekomen begon hel le regenen, zoodat zij zich niet alleen doodmoe en ongelukkig voelde, maar ook door en door nat In zijn besle dagen was haar serge pakje niet dik geweest, cn nu was het tot den draad toe versle ten en niet langer in slaat haar legen, weer en wind le beschutten. De stof regen was door haar mantel en blouse heengedrongen; haar rokken hingen slap om haar beenen; zij was door en door nat en te vermoeid om zich de moeite te geven water op te zetten op haar spiri- tuslampje en een kopje thee te zetten „Ik geloof dat het waar is wat juf frouw Jones zegt dacht zij „Zij zegt dat de mannen allemaal hetzelfde zijn, je kunt er geen een verh ouwen Ik dacht dal zij dit alleen zei omdat haar man zich dood gedronken heeft, en alles heeft opgemaakt wat zij verdiende, en dan sloeg hij haar. Maar nu weet ik het toch nietMet liaar koude vingers haai de zij de pennen uil haar hoed, deed haar natiën mantel af die zoo kpud tegen haar lichaam kleefde en haalde een brief uit liaar zak met een flinke man nenhand geschreven „C. M. p./a Mrs. Cole, Dagbladagent, 10 Cartneyslraat S. W. „Men zou denken dat het het schrift van een heer was", dacht hel arme kind verder Ik liad nooit gedacht dat een heer die zoo schreef ee.n vlegel kon •ezen, en zijn brief klinkt evenmin, vlegelachtig voegde zij er droevig bij, terwijl zij den brief uil het couvert nam cn de woorden las die zij trouwens reeds van buiten kende. „Geachte mejuffrouw. Misschien zal ik u van dienst kunnen wezen indien liet u schikt u morgen (Woensdag) 's middags om 5 uur agp te- melden No 100 Balford Road Bay^water Wij kunnen er eens over praten Mijn vriendin, aan wie dat huis toebehoort, zal u met genoegen ontvangen. Uw dyv R. MERUSIDE (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 5