C. C. BENDER
A
ROOKT de Beroemde Merken:
P1AN=S - VLEUGELS - ORGELS
Advertentièn.
CASCHULTE&O
MIDDELBURG
CODRANT
t
Groote Magazijnen van
Rotterdam leiden - Amsterdam
imm
Hoofdagentuur van de
PI ANIL A
STEINWA Y, STECK, IBACH
Verhuren - Repareeren-Stemmen-Inruilen
Czerny z»if.
Czerny puien. Czerny Fitujes.
Mevr. VAN STEE,
IjpisdK-Mkelei
Koninklijke Nederlandsehe Sigarenfabrieken
EUGENE GOULMY BAAR
OBLIGATIES
STOOMTRAM MAATSCHAPPIJ BRESKENS-MALDEBHEM
Stoomvaart'Jlf' NEDERLAND
J. A. ZIP A VAN TEIJLINGEN,
a
Rotterdamsche Brieven.
Kijkjes van het Witte Hftis.
I.
Het is misschien wat gewaagd, boven
een serie brieven als hoofdje te plaatsen
„Hel Witte Huis". Het zou geen aanbe
veling kunnen heeten, waar immers in
de bekende oplichtingszaak met valsche
effecten van dezen zomer de naam van
den architect van dit Amerikaansch re
clame-gebouw genoemd is. Maar liet
Witte Huis is, hoe ongunstig misschien
ook de resultaten van de exploitatie ge
weest mogen zijn, een stichting, waar
over destijds veel gesproken is. Inder-
daad was de plaats uitnemend gekozen,
hel steekt boven de huizenzee ver uit en
is vlak bij de rivier aan den elbo,og
van een kromming gebouwd Zoo is het
een reclame-bouw geweest, in de dagen
dat men toch eindelijk ook eens bij ons
te iandc de groote waarde leerde besef
fen van reclame, die zich brutaal aan
de menschen opdringt. Het was Ameri
kaansch van opzet, maar in de reclame-
ontwikkeling heeft onze beschaving nog
niet dien graad van volkomenheid be
reikt, dat hel een voordeelig zaakje is
gebleken In een voornaam opzicht on
derscheidt liet zich gunstig: het gebouw
is niet schreeuwerig Men behoeft geen
ach en wee te roepen over ontsiering
van de omgeving. Nu is het wel waar,
dat Rotterdam id bijzonder weinig pirnten
kan aanwijzen, waar reclame in welk
opzicht ook, een ontsiering zou kunnen
worden
Eenige maanden geleden is eens een
adres bij den raad ingekomen dat nu
toch eindelijk aandacht diende geschon
ken te worden aan ontsierende reclame,
maar, zooals te verwachten was, nuch
tere zakenmenschcn hebben dadelijk een
tegen-adres opgesteld, waarin kalmpjos-
weg gevraagd werd. hoe hel toch moge
lijk kan heeten de goede stad Rotterdam
door reclame te ontsieren. En zoo is het.
Rotterdam is een stad, waar hard ge
werkt en veel geld verdiend wordt. Maar
op slechts een enkel punt aan de beide
uitersten het westen en het oosten, kan
men eenig resultaat zien van pogen om
een moderne, hygiënisch-ruimc en eenigs-
zins fraaie uitbreiding te verkrijgen
Rotterdam is geen stad. Het is een
stuk rivier, dal buitengemeen mooi is,
met havens, die aan alle eisclien van de
scheepvaart voldoen en dan een hoeveel
heid huizen, zonder smaak of regelmaat
in de omgeving daarvan ncergestrooid.
iVan eenige indeeling in wijkeu naai- den
maatschappelijken stand van de bewoners
geen spoor. Woont men met den voor
gevel van zijn huis op goeden stand, aan
de achterzijde is het treurig gesteld. Het
doet denken aan een van die kostelijke
teekeningen van Ver Huell, waar een
vrouw van boven keurig uitgedost uit
een raam hangt, terwijl het onderste deel
van baar lichaam „en profond négligé"
is. Zoo ook hier: aan de voorzijde keu
rige en groote heerenhuizen, aan den
achterkant uitzicht op étage-woningen
waar steeds ondergoed over een droog
lijn hangt en waai- 's avonds gramofoon
en. harmonica elkaar trachten te over
schreeuwen
Dat rare mengelmoesje vindt men niet
alleen in de huizen-klompen, ook op
straat en in de trams. Rotterdam is wel
een democratische stad! En het is wel
zeker een historisch feit, die flauwiteit
van een Amsterdammer en een Rotter
dammer. die eens zouden zien wie het
best kon opsnijden. De Rotterdammer zou
beginnen, in Rotterdam was eens een
heerHoud maar op, viel de ander in
de rede. Je hebt het gewonnen, zoo op
snijden kan ik niet. Het is jammer, dat
de Rotterdammer zijn zin niet kon af
maken Zeker was er op gevolgd, dat
die heer een geïmporteerde Hagenaar
was! Want dit is wel vast-. Amster
dammers en Rotterdammers kunnen el
kaar niet zetten, maar eensgezind zijn
zijn als het er op aankomt op Hagenaars
af te geven. En hel merkwaardige van
alles is nog wel, dat steeds meer Rot
terdammers, als zij het eenigszins doen
kunnen, hun verblijf verleggen naar den
Haag, Scheveningen, Wassenaar Daar zijn
heele Rotterdamsche kolonies!
Als stad op zichzelf is Rotterdam dus
wanhopig. Men gaat nu groote door
braken tot stand brengen, de beruchte
Zandstraatbuurt ligt reeds tegen de
vlakte, een nieuw stadhuis komt er met
een nieuw postkantoor. De Blaak wordt
gedempt, de visclimarkt moet er aan ge-
lOiOven evenals het pas gebouwde ko
lossale pand van Gerzon en ook de
Ooolsingel is ten doode opgeschreven
Maar, weer typisch Rotterdamsch, aan
de zeer breede Coolsingel-boulevard, die
er 'komen zal heeft men aan de eene
zijde mettertijd die nieuwe -gebouwen,
terwijl aan den overkant een allermerk
waardigst mengelmoesje is ontstaan van
de meest leelijke gevels Daar staan
naast elkaar, in liet gelid, niets dan
cinema's, volkskroegen, een hoogst enkel
nette winkel. Men is er de laatste maan
den, jaren, steeds aan het verbouwen..,
aan het moderniseeren. Och arm I' wat
had hier een verfraaiingscommissie een
ruim arbeidsveld en hoe verdienstelijk
zouden burgemeester en wethouders zich
hebben kunnen maken als voor iederen
nieuwen bouw eerst goedkeuring vauden
ontwerp-gevcl was voorgeschrevenMaar
niets vau dat alles en nu zal dan een
onzer groote boulevards mettertijd weer
zoo'n Ver Huel-plaalje in beeld bren
gen, maar dan een juffrouw in een dub
bel openslaande porte brisée deur
De verklaring van dit alles? De Rot
terdammer is onverschillig in zijn hart
voor zijn stad, al vat hij dadelijk vuur
wanneer iemand het waagt er smalend
over te spreken. Hij gevoelt alleen iets
voor de rivier en de havens, voor za
ken-doen en veel geld verdienen. En
deze erkenning moet hem nagegeven wor
den: mei ver-zienden blik heeft hij de
beteekenis opgemerkt, die het water
hier heeft, het geldverdicnen verslaat
hij in de perfectie Ook dit laatste be
merkt men lol zijn verbazing telkens
wanneer men bijv. huizen gaat zien, wan
neer de ramp van verhuizen is losge
broken Dan is liet werkelijk merk
waardig, lioeveel gewone burgergezich
ten men ontmoet in huizen, waar men
ze in de verste verte niet zou verwach
ten. Zaken doen, hard werken daar-
van liceft men hier het geheim te pak
ken en dat dwingt bewondering af
Tot slot van dezen brief een histo
risch feit, dat even de belachelijkheid
naar voren brengt van een rijk gewor
den burgerjongen, zooals men er zeker
ook wel elders ontmoet, maar die liier
typisch is. Die nog jonge man dan,
eenigszins door geluk, zeer rijk gewor
den, kon een groot hoerenhuis betrek
ken, dat ook natuurlijk met schilderijen
moest worden aangekleed. Hij gaal naar
een bekend kunslkooper, ziel er mees
terstukken hangen van onze meest be
roemde schilders en na eenig rondkij
ken is zijn eenige vraag: hoeveel kost-
die wand? Maar voor den prijs van die
collectie aan den muur is hij toch
teruggeschrikt. R1
LANGE DELFT H2
DROGERIJEN
VERFWAREN
EM GROS EM DÉTAIL
Wie voor SNEEH. en den Znld-Wesl
hoek van Friesland met succes
adverteeren, kieze de
(27ste jaargang).
Vraagt proefnummers bjj de Uitgevers
Firma H, Brandenborg,
Telefoon 150.
GEVESTIGD 18SO
HOFLEVERANCIER
n u GLASHAVEN 17
INGEBOUWD VERKRIJGBAAR
IN DE FABRIKATEN
Huidaandoeningen. Brand- en Snijwonden.
Schrale plekkeu.
Mag in geen huisgezin ontbraken.
Zeer vorsterkond en heilzaam voor de huid.
Per pot I O,CO.
Alg Zwakte. Bloedarmoede.
Bleekzucht.
Het bloedvormend en versterkend
middel bjj uitstek.
Per doos I O,«O.
Hardlijvigheid.
Zacht lexoerend, helpt niet
alleen voor 'toogenblik, maar
verdrjjft de kwaal voor goed.
Per doos i 0,65.
Verkrijgbaar bjj alle soliede Drogisten, o.a. bjj JOH. DE ROOS, Vlaemarkt 157, Middelburg, H. J. LU1TWIELER, Walutraat
>5, Vlissingen, en tranco na postwissel bjj Maatschappij «CZERNY", Rotterdam.
Op voordeelige voorwaarden
bjj de
NATIONALE HYPOTHEEKBANK.
Agent:
1MAN J. VAN DER HAVE, Rotterdam.
Verloskundige,
ROZENGRACHT 60 AMSTERDAM.
Inliohtingon ook per brief.
MABCA ECXELSO121/. ct.
BISMARCK (certificaat) 10
PEStF.K A HYO8
VIKIBl S AUDAX6
HYLORD5
MAD"£ RECABIIER5
JOHAKNITEB 5
IIMPERIO DEL HUNDO 4
INSPECTOR4
HOUSE BOUQUET3
HAVANNA SNYDSEL 3
JAN STOFFEL 21/»
DOORNROOSJE21/,
F. G. B
VORSTENLANDEN VLEKJES
AHSTEBDAN
'«•HERTOGEN BOSCH.
in coupures wan flOOO.1500.en fiOO.—
tegen den koere 'aan lOO'/j
worden verkrijgbaar gesteld door:
De Vaderlandsche Bank
voor Belaste Waarden
(geplaatst kapitaal 1 milliooo gulden)
'«'Grawenhage, Lasn van Meerdervoort 28.
De geBloten leeningen hebben voornamelgk tot
onderpand onverdeelde nalatenschappen en hypothe
caire grossen, fig nalatenschappen wordt het evon-
tueele risico aan die soort van leeningen verbonden,
door eene verzekering gedekt, terwijl bjj de grossen
tot zekerheid strekt èn het onderpand èn de aanspra
kelijkheid zoowel van den hypotheeairen schuldenaar
als van den hypotheeairen echuldeischer.
GEVESTIGD TE BRESHENS.
DIENSTREGELING AANVANGENDE 1 OCTOBER 1»13.
Num. d. Treinen.
Breskens
Groede
Schoondijke
Oostburg
Draaibrug.
Aardenburg
Stroobrngge (DS)
Maldeghem
Num. d. Treinen
Maldeghem
Stroobrngge
Eede (D. St.)
Aardenburg.
Draaibrug.
Oostburg
Schoondijke
Groede
Breskena
AGENTEN DIER MAATSCHAPPIJ,
belasten zich met afsluiten van passage naar Ned.-Indfë en tusschenliggonde plaatsen.
Lett. d. Treinen
Draaibrug
Sluis
6.20
6.30
6.41
7.00
7.18
7.23
7.38
7.48
7.59
8.12
la i 3
7.00
7.15
7.18
7.36
7.55
8.06
8.16
0
V 6.35 I 7.20
A 6.50 7.35
8.34
8.44
8.54
9.13
9.31
9.86
9.51
10.03
10.14
10.26
9.54
10.13
10.24
10.34
10.42
10.52
11.03
11.22
11.40
11.45
12.00
12.12
12.24
12.36
10.45
10.57
11.08
11.20
11.35
11.40
11.58
12.17
12.28
12.38
E
2.02
2.14
2.28
2.40
2.55
3.03
3.22
3.41
3.52
4.03
9.40
9.54
11.41
11.56
2.21
2.36
4.40
4.52
5.05
5.17
5.32
5.40
6.03
6.24
6.35
6.45
4.80
4.41
4.52
5.11
5.30
5.37
5.52
6.04
616
6.29
13
7.22
7.35
7.51
8.03
8.18
8.31
8.50
9.09
9.19
9.29
3.04
3.19
Lett. d. Treinen J B J D
Sluis
Draaibrug
V I 7.00 9.21 11.20 2.00
A 7.15 9.35 11.35 2.16
5.35
5.50
8.60
9.08
8.45
9.00
2.46 5.17 8.16
3.01 I 5.32 8.80
8.45
9.00
Num. d. Treinen
OostburgV 6.40 7.37
Znidzandei i 6.51 i 7.48
CadzandA 7.03 8.00
9.55
10.06
10.18
Num. d. Treinen 1
Cadzand
Znidzande
Ooatbnrg
V 7.10
7.22
A 7.33
8.43
8.55
9.06
10.50
11.02
11.13
N.8. De uren van vertrok op de tu*1
12.00
12.11
12.23
1.30
1.42
1.53
DU
2.00
2.11
2.23
2.55
3.07
3.18
6.05 8.00
6.16 8.11
6.28 8.23
7.27
7.39
7.50
rvJOVers-nepueje -rrcn.
8.25
8.37
1.48
gedood en den mai
motief vastgebonden.
s-nr mMr-rwv.
den machinist \6ven,
1UAHS.
