Dingen waar men naar
vraagt.
Ter overdenking.
Kerknieuws.
Kunst en Wetensehappen.
De glazen kralen bijvoorbeeld van lapis
lazuli, dat had een mooiere kleur En
als hij haar het halssnoer zond dan...
danzon zij tocli wel begrijpen...
(Slot volgt.)
VARIA.
EEN VERZOENING IN VROEGER
DAGEN.
Een medewerker schrijft ons:
Het ging in de oude tijden er soms
vreemd naar toe. In een beschrijving van
het oude kerkwezen van de gemeenten
op liet eiland Tholcn, vonden wij onder
zeer veel merkwaardigs, ook het vol
gende. In een bijeenkomst van de broede
ren op 13 Januari 1597 te Scherpe-
nisse werd o.m. ook behandeld de mc-
dedeeling van den predikant Bosschacrt,
dat de schoolmeester van zijn gemeente,
levens dienaar der justitie en voorganger
in de kerk, voor enkele jaren en neer
slag' had begaan lot groolc ergernis
dor gemeente en dat hij daarvoor nog
geen schuld had beleden of tot verzoe
ning was gekomen. De genoemde leeraar
wensehte, dat <lc schoolmeester verzoe
ning zou worden afgeëischl en daartoe
werd besloten. Nog twee andere predi
kanten dan genoemde Bosschacrt werden
aangewezen om dal zaakje in orde te ma
ken. Op een volgende bijeenkomst der
broeders te Bergen op Zoom, gehouden
op 10 Juli van het reeds genoemde jaar,
kreeg de zaak van den bedoelden on
derwijzer, die zijn functie te Vosscmeer
vervulde, zijn beslag. Hel bleek dat dit
heerschap te Noordgouwe een „dood
slag" had begaan; dat hij wel verzoend
was met de betrekkingen van den ver-
slagene, maar dat nog geen openlijke ver
zoening in de kerk had plaats gehad. De
Clasis dan besloot hem te weren van de
TafeL des Heeren en hem ook niet ia
dienst te houden, als de schuld niet
openlijk beleden werd De heeren pre
dikanten stelden het volgende stuk op. dat
onze schoolvos moest beantwoorden:
Het is ecnen ygelichen kennelick dat
Mr Adriaen Commers over twee jaren
is aangenomen tot lidmact der Gemcynte
Jesu Christi alhier en sulx liet broot des fiet warme vertrek van het ouderlijk huis.
Heeren met ons heeft ghebroken, niet- De stallen zijn uiterst primitieve blokhui-
tegenstaande 't ongeluck hem over eeni-1 zen, meest met stroo bedekt, die slechts
ghe jaren overcomen in 't ontlijven van ju den winter gebruikt worden,
zekeren persoon genoemt Gillis Standaert. j ffet goede jaargetijde brengen de kud-
binnen dc parochie Noortgouwe geschiet j den in hel naastbijzijnde bosch door,
Ende want verstaen wert, dal cenighe door een ouden man bewaakt, welke in een
zich dacrin ergeren, als meenende den j ellendige plankenhut huist en wekelijks
voorseyden Adriaen noch onversoent te maal van brood en kaas wordt voor
zijn met de vrienden van den aflijvigeu zieT1, iets verder van het woonhuis staat
ende dat het hem hertelic leed is sulx I de korenschuur.
geschiet te zijn, wordende daerom alle en Deze is gewoonlijk wat liooger opge-
ygelxc wel hertelic gebeden iiem deze j steld, zoodat zelfs de hoogste vloeden
gend. Blijft de betoovering echter uit,
dan zoekt men zoo lang, tot de gewensch-
te uitslag zich voordoet.
Ook bij het boren van de grondpalen in
den modderbodem wordt nogmaals „ge-
looverd". De lengte dier palen wisselt
tusschen twee en drie meter, hun door
snede tusschen 50 en 80 cM, Op dien
krans van palen komen de dwarslatten
te liggen, waarmee de onderbouw vol
tooid is.
Deze vormt den grondslag voor den
langwerpigen bovenbouw, welke weder
door een laag dak wordt bekroond, ter
wijl alles met houten spijkers wordt tc-
zamengevoegdijzer wordt er niet bij ge
bruikt. Vóór dc hut bevindt zich geregeld
een terras, waardoor liet verkeer met de
daarnaast staande woningen mogelijk is;
in den zomer vormt dit de voornaamste
verzamelplaats voor het gezin, en in den
tijd van de ovcrslroomingen dient 't tot
aanlegplaats voor de booten.
Door een deur met een houten slot be
reikt men hel inwendige van de woning,
hetgeen bij dc oudste hutten, slechts
éón kamer omvat, in welker midden op
een met leem gevulde houten ophooging
het haardvuur brandt.
De splitsing van dit vertrek zonder
vensters ontstond bij de iets jonger wo
ningen eenvoudig, door de invoeging van
een tusschenwand, die meestal midden
door den haard loopt. De „voorkamer" is
een armzalige keuken met uil aarde en
hout vervaardigd huisraad. Het achterste
vertrek verraadt noggrootere armoede en
dient voor slaap- of ziekenkamer. Eerst
sinds 1860 verschijnen gemakkelijker en
hecliler gebouwde woonhuizen, waaraan
Turksche invloed op den bouw niet te
loochenen is.
Tengevolge van de toeneming der be
volking liet men het oorspronkelijk, boven
beschreven woonhuis als middelpunt be
staan, voegde daar echter nevenhuisjes
voor jonge meisjes cn echtparen, eigen
stallen en korenschuren aan toe.
Ook dit alles werd op palen gebouwd.
Onderling evenals met liet stamhuis zijn
die alleen staande woningen door hou
ten bruggen verbonden. De huizen van
de jong getrouwden bezitten merkwaar
digerwijze nooit een haardvuur en voor
T geval het gezin in den winter wordt uit
gebreid, verhuizen de jonge moedersnaar
DE JAPANNERS EN ONS ALFABET.
De burgemeester van Tokio schijnt een
verstandig man. Als zoo vele andere ver
lichte Japanners kent hij de minderwaar
digheid van het ideologisch schrift, dal
zijn landgcnoolen gebruiken, vergeleken
met hel phonctische. schrift, zooals dit
in liet Westen gebezigd wordt. Doch de
Japansche natie, die er zich zonder mor
ren in heeft geschikt om zijn soldaten,
zijn ambtenaren, zijn burgers zich te zien
wapenen, te zien reizen en zich te klee-
den als dc Europeanen, schijnt hardnek
kig te zullen weigeren, van die kleine,
samengestelde teekeningen afstand te
doen, die haar dienen om baar gedachten
op schrift te brengen. Het particularisme
der volkeren heeft van die onlogische
eigenaardigheden.
De „Temps" waaruil wc deze opmer
kingen overnemen, hierinnert eraan, hoe
een Japansche schooljongen lange jaren
noodig 'heeft, om zich het onnoemelijk
aantal teekeningen in te prenten, waarvan
elke niet, naar men weet, een klank,
maar een beweging, een gevoel, een
denkbeeld vertegenwoordigt en die
dus een soort zinnebeeld of allegorie is.
Het Westerscli alfabet zou dc taak van
de jeugdige Japanners aanmerkelijk ver
lichten en zou hun weinig ontwikkelde
ouders in staat stellen, op hun geraak
bij het lezen duizenden zaken te leeren
die huil nu nog onbekend zijn. Maar het
gebruik door dc Japanners van het pho-
nctisch alfabet zou ook voor de Euro
peanen aanzienlijke voordeeten bieden,
daar dit hel hun mogelijk zou maken, de
Japansche letterkunde te bestudeeren
waarvan de meesten thans moeten afzien
wegens den langen en zwaren arbeid,
dien de studie van het Japansche schrift
vereischt.
De Westerlingen kennen de Japanners
niet, terwijl de Japanners wel de Wester
lingen kennen, zegt Labadie-Lagrave in
een artikel, dat hij over de behandelde
kwestie in het tijdschrift „Tour du monde"
publiceert.
De burgemeester van Tokio, baron Sa-
katani, nu, die een vooruitstrevend man
is, droomt ervan door zijn landgenootcn
dat „romaji" schrift, zooals de Japan-
foute om Christi wille te vergeven. Ge- haar niet kunnen bereiken Nog noodigerners onze letters noemen, te doen aanne-
De gassen, die overigens den mensch
het meest plagen, zijn wederom de ver
brandingsproducten der automobielen.
De techniek zal ons ook hier zeker
meer cn meer le hulp komen.
Reeds nu kan men zich gemakkelijk
overtuigen welk een groot verschil er be
slaat tusschen de hoeveelheid stof en gas
sen, die door verschillende automobielen
in de lucht worden gebracht en dit geeft
ons het recht te verwachten, dat op slecht
ingerichte en slecht bediende exemplaren
meer cn meer toezicht zal worden ge
houden."
De zon komt morgen op te 5.33 uur
en gaat onder te 6.18 nnr.
De maan komt morgen op 6.10 n.m.
en gaat onder te 4.02 v.m.
Valle maan 15 Sept. 1.05 nm.
Totale maansverduistering (hier onzicht
baar.)
Auto- en fietsrijders hebben de volgende
week hun lantaarns aan te steken te
6.48 uur.
Wagenbestuurders te 7.18.
Morgen, Zondag, zal hier ter stede inge
volge de nieuwe Zondagsregeling der apo
theken, alleen die van G. K. A. Nonhebei
geopend zijn.
Loting militie 1914.
De loting voor de militie, lichting 1913,
zal plaats hebben
15 Sept. te Middelburg, tevens voor Ar-
nemuiden, Nieuw- en St. Joosland;
16 Sept. te Noordgouwe, tevens voor
Zonnemaire, Kerkwerve, Dreischor;
16 Sept. te Ellemeet, tevens voor Haam
stede, Serooskerke (S.) Eikerzee, Duivendijke;
17 Sept. te Oosterland, tevens voor Nieu-
werkerk, Braicisse;
17 Sept. te Zierikzee;
18 Sept. te Goes, tevens voor Eloetinge,
Ka^tendijke, Wolphaavtsdijk;
18 Sept. te Kapelle, tevens voor Wemel-
dinge, Schore
19 Sept. te IJzendijke, tevens voor Hoofd
plaat, Biervliet, Schoondijke, Waterland
kerkje
19 Sept. te Oostburg, tevens voor Zuid-
zande, Cadzand
20 Sept. te Sluis, tevens voor Eede,
Aardenburg
20 Sept. te Groede, tevens voor Breskens.
lyck hij oock zelfs Iiier tegenwoordig
synde, dal syn hertelic leetwesen van
synen misdaet verclaert, ende meteenen
bidt, dat se gedenckende der mcnschc-
licher broosheit, hem 't gene voorscyf
is van herten willen vergeven, God bid
dende hem en alle Christenen sulx dier-
gelycke genadelic te willen beschermen.
Sal gevraeclit werden ofte soo is, waerop
als daerop met ja geantwoort is de die-
ïiaer nog moet zeggen.
Soo wilt dan weerde broeders desen
uwen gevallenen ende synen misdaet ver
geven. gedenckende des gcloofs, 't welck
Christus geleert heeft, „vergeeft ons onse
schulden, gelijck wij vergeven onze schul-
denaeren", Ende die nu staet, sie toe, dat
hij niet en valle, 't welck ons al te samen
God geve, om syns soens Christi wille
Amen
Op deze wijze heeft mr. Adriaen Com
mers voor de broederen der classis en in
de kerk van Vossemcer schuld bekend
en vergiffenis gebeden
MODERNE PAALDORPEN.
Terwijl verscheiden musea voorwerpen
dan deze schuur is voor de bewoners men. Hij is van oordeel, dat him afkeer
echter de mais-korf, tot opneming van
deze eerst sinds ongeveer een eeuw in-j
gevoerde broodvrucht Deze korf heeft
met zijn gevlochten wanden den vorm van
een reusachtige mand, waarvan de kop
pen der palen een beveiliging tegen
knaagdieren dragen, die daar anders te
gen pp zouden kunnen klimmen.
Het spreekt van zelf, dat een groot
deel van hel jaar hel leven van deze mo
derne paal-bewoners zich op den drogen
grond afspeelt en dat de familie zich
dan overdag onder de woning ophoudt
Als de tijd van de groote overstroomin
gen echter nadert, vlucht alles met de
levende en doode have in de hooge bouw
sels en over de stille, wijde meren glij
den dan tusschen de huis-eilanden maan
denlang, geheel als voor 2500 jaar, de
uit één boomstam gehouwen booten.
STOF- EN ROOKBESTRIJDING.
De Nederl. Centr. Verceniging tol be
strijding der tuberculose heeft een door
C. Dekker samengesteld populair boekje
over stof en stofbestrijding uitgegeven,
uit en modellen van voorhistorische paal-1 waarin, na een uiteenzetting van de daar-
woningen van ons werelddeel bezitten, toe gebruikte oliepreparalen, ook nog het
heerschte tot nu toe de algemcene on-v°l{?ende wordt opgemerkt
derstelling, dat echte primitieve paalwo-1 „De overige verontreinigingen van de
ningen op ons vasteland ongeveer sindslucht, die wij hebben leeren kennen
den Romeïnschen tijd verdwenen zijn. als rook, roet en andere gassen,
Des te meer belangstelling verdient daar-moeien op geheel andere wijze worden
om het bericht, dat nog groote moderne tegengegaan dan liet stof. De aard van dc
paaldorpen in Bosnië gevonden worden,brandstof en dc wijze van stoken hebben
waarover de ethnoloog S. Curcie iels op de ontwikkeling van rook en roet een
mededeelt. We vinden daaromtrent hetgrooten invloed en hierop zal dus door
volgende in de „Köln. Ztg."
jeen ieder gelei moeten worden. Ook te-
Het Noorden van Bosnië is wegens zijngen dc: rook- en roctontwikkeling der in
lage ligging niet alleen aan uitgebreide dustrieën kan veel gedaan worden. In ver-
moerasvorming, maar ook aan maanden-1 scheiden groote industrieplaatsen in Enge-
lange overstroomingen onderworpen.
land zijn bepalingen in het leven geroepen
Buitengewoon mild ten opzichte van waarbij verboden wordt, om bepaalde hoe-
jacht cn visscherijbedrijf, bood deze veelheden rook en roet m de lucht te laten
streek bovendien aan de bevolking ten gaan. In 1897 was reeds in 22 steden
allen tijde veilige toevluchtsoorden, voorgeschreven, dat „zwarte rook slechts
dwong deze echter tegelijk, tot het oer- gedurende 15 minuten per uur mocht
oude gebruik van de waterwoningen terug worden uitgelatenlater is men verder
te keerenVerrassender is evenwel nog, gegaan en is ook iiet uitlaten van „grij-
dat deze moderne paaldorpen in hun zen" rook beperkt In Londen neemt
aanleg en uitrusting verbluffend met die- j dientengevolge het aantal dagen, waarop
gene overeenstemmen, welke in datzelfde:de zon wordt gezieu, toe, het aantal ne-
gebied uit voorhislorischen tijd werden veldagen af. In vele landen zijn verder
blootgelegd, zoodal de onderzoeker vereenigingen opgericht lol bevordering
zich herhaaldelijk in de eerste eeuw vóór van rookvrij stoken en alleen in Amsler-
Chrislus meent teruggeplaatst.
<uiiJiuo HH dam waren aan liet eind van 1911 bij
I)e woningen, die voor de 18de eeuw! zulk een verecniging 329 ketels aangeslo-
werden opgetrokken, zijn uitsluitend van ten. In verscheidene Duitsche sleden zijn
hout vervaardigd en opgericht op plaat- j bureau's voor zaakkundig toezicht op
sen. waarvoor het bouw-orakel geluk be- -stookplaatsen ingesteld,
loofde. j Het feit dal de industrie in hooge male
Dit bijgeloof heerscht tegenwoordig nog geldelijk betrokken is bij het bereiken
en bestaat daarin, dat men brood en J van een volkomen verbranding, waarbij
graankorrels onder een plank legt. Is weinig roolc^ en roei ontwikkeld worden,
het eerste na acht dagen door wormenzal de hygiëne belangrijk te hulp komen
overdekt en zijn de laatste ontkiemd, dan De inrichting tot roolcverbranden, het
staat het vast, dat de bouwmeester op bouwen van hooge schoorsteenen zijn
tegen hel aannemen dier hervorming geen
voldoenden grond heeft, om ervan af te
zien, hen die te doen aannemen.
In verband hiermee schrijft Labadie-
Lagrave, dal in alle groote steden van Ja
pan dc telegraafambtenaren tamelijk vlug
telegrammen volgens het Morse-alfabet
hebben leeren verzenden en ontvangen,
welke feitelijk phonctische leekens zijn
evenals het Europeesche alfabet.
Maar wanneer het een gewoonte be
treft, die even diep als Jiet schrift en
het lezen in het dagelijksche leven van
een volk is ingeworteld, dan is de wil van
den wetgever niet dadelijk opgewassen te
gen de algemeen verspreide gewoonten
in een land met 50 miljoen inwoners. Te
recht raadt dan ook baron Sakatani de
Japansche regecring aan, die hervorming
niet uil te voeren dan met de uiterste voor
zichtigheid. Men moet er dc nieuwe ge
slachten allengs aan wennen, de superio-
teit van dc romaji-letters te erkennen.
Zonder met één slag alle programma's
van het lager onderwijs omver le werpen
zal het voor de onderwijzers gemakkelijk
zijn, hun leerlingen de karakters van het
Westcrschc alfabeL te leeren.
Als men in 't oog houdt, dat het chi-
neesclie schrift om een afgetrokken denk
beeld. b. v. van teederhejd, voorspoed,
oprechtheid uit te drukken, gedwongen is
een reeks kleine schilderijtjes af té beel
den als een moeder v die haar kind in de
armen houdt, een woning, waarvoor zich
een huisdier ophoudt of architecten, die
de stevigheid van een muur onderzoeken,
en dat bovendien alle pex'sonen, die in
die rebussen ten tooneele worden ge
voerd, door conventioneele teekens
worden aangeduid, kan men beter het
gewicht van de hervorming of liever om
wenteling beoordeelen, die baron Saka
tani voorstelt.
De volgertde voorbereidende maatrege
len stelt Labadie-Lagrave voor. Enkele
schoolboeken moeten in romaji-letters ge
drukt en den. kinderen in handen gegeven
worden.
Al zeer vroeg moeten de leerlingen
door eigen ervaring zich rekenschap lee
ren geven van de superioriteit van de
nieuwe teekens, gebruikt zoowei bij het
lezen als bij het schrijven. De nuttigste
en meest vruchtbare nieuwigheden vin
den echter slechts langzaam hun weg In
Frankrijk heeft het 50 jaar geduurd,
voordat de oude maten geheel vergeten
waren en het metrieke stelsel in de prak
tijk van het dagelijksche leven zijn intree
deed. Hoe krachtig ook de geschiktheid,
om zich aan te passen moge zijn, waar-
(In liet reeds vermelde Afrika-nommer
van »Neerlandia" komt ook een artikel voor
over Zuid-Afrikaansche spreekwoorden en
gezegden, waarvan we de -olgende aanhalen
ten deele als mooie voorbeelden van de
wijze waarop de Boeren met de hun eigen
hnmor onze »hoog"-Hollandsche spreek
woorden aanvulden en wijzigden).
Kinderen zijn een zegen des Heeren,
Maar ,ze honden de nopjes van je klesren.
Stille waters, diepe grond
Onder draai die duiwel rond.
Belofte maak skuld
Wie daarop wag die word gekuld.
As jij achter die deur gestaan het, soek
jij een ander daar.
Achter-os kom ook in die kraal.
Jakhals prijs sij ei'e stert.
Dis nie om die hondje nie, dis om die
halsbandjie.
Tusschen die hand en die mond
Val die pap op die grond.
Ver van jou goed, nabij jou skade.
Ned Hervormde kerk.
Beroepen te Tholen, K. van As, te
Moercapelle; te Hoogmade, F. L. Hait-
jema, te Roozendaal; te Hippolytushoef
H. J. Witkop Ezn. te Hoorn op Terschel
ling.
Gerief. Kerken.
Aangenomen naar Barnaue—Ance-
lou (Dröme, Frankrijk) J. S. Hartjes, te
Apeldoorn.
Bedankt voor Nieuwendijk H II.
Schoemakers te Alblasserdam.
Christ. Geref. Kerk.
Bedankt voor Werkendam J. W. Pol
man te Hoogeveen; voor Noordeloos A.
M. Berkhoff, te Leeuwarden.
Evangelische Maatschappij.
In de Woensdag te Haarlem gehouden
algemeene vergadering der Evangelische
maatschappij op dezelfde plaats waar
60 jaar geleden de vereeniging werd ge
sticht hield prof. Nippold uit Ober-
wesel, de schrijver van „Het katholi
cisme in Nederland", in de Hollandsche
taal, een rede, waarin hij aanwees hoe
overal in 't snijden en voelen der vol
keren het ullramonlanisme zich doet gel
den en onrust teweegbrengt.
Een voorstel van de afdeeling 's Gra-
venliage om pogingen te doen om eene
succesiebelasting le verkrijgen op goede
ren in de doode hawl en dat worde toe
gezien dat ook de kloosterlingen in de
bedrijfsbelasting worden aangeslagen, leid
de tot langdurige discussie, en tot aan
neming van de volgende motie: „dat het
ecne dringende eisch is voor iedere re
gecring lo in den kortst mogelijken tijd
eene belasting op de goederen in de
doode hand in te voeren, welke belasting
reeds sedert geruimen tijd in Frankrijk,
Italië, en Oostenrijk bestaat; 2o. dat ons
De Provinciale Bibliotheek:.
Aan het verslag over 1912 van den
bibliothecaris van de Provinciale Biblio
theek alhier ontleeuen we de volgende
bijzonderheden
De Bibliotheek vermeerderde geduren
de het afgeloopen jaar 1912 met 3562
nummers tegenover 3016 in 't vorig jaar
Van 't Zeeuwsch Genootschap kwamen in
bruikleen 2538 nummers; ten geschenke
werden ontvangen 514 nummers, voorna
melijk door bemiddeling van dc Provin
ciale Griffie, en aangekocht 510 deeten
De Bibliotheek werd in 1912 door 541
personen bezocht (168 in 't vorig jaar).
Hiervan waren 383 (337) uit Middelburg,
112 (92) uit het overige Zeeland
85 (31) uit andere provinciën en 11 (8)
uit het buitenland. Het aantal der door
hen gebrachte bezoeken bedroeg 3130
(2498).
Het aantal uitgeleende boeken bedroeg
4770 (3621), dat der in de leeszaal ge
raadpleegde 1785 (3936), zoodat in het
geheel 9555 (7557) hoeken van de Biblio
theek werden gebruikt.
Bij andere Bibliotheken werden aange
vraagd en van deze in bruikleen ontvan
gen 271 (213) werken.
Verzonden werden 255 (118) boeken.
Het bezoek der Bibliotheek neemt blij
kens dc bovenvermelde statistische cijfers
geleidelijk toe, kan echter veel sterker,
toenemen als getracht wordt tegemoet
te komen aan een anderen talrijker kring
van lezers dan waaraan onze vaderen bij
hun plan van 1627 tot liet „erigeren eener
publicque bibliotheecq" hebben gedafcht;
denkelijk had deze kring er toen ook nog
geen behoefte aan Zij dachten alleen aan
geleerde en geletterde personen" (zie vo
rig Verslag). Voor de belangen der eer
sten is 't best gezorgd; de uiteraard
slechts enkele maten dat naar bouwstof
fen voor een onderwerp van wetenschap
pelijke studie werd gezocht, bleek telkens
op verrassende wijze hoeveel meer de bi
bliotheek in dit opzicht bezit dan men
van een provinciale instelling zou ver
wachten; en 't ontbrekende wordt be
reidwillig onmiddellijk door de groote Bi
bliotheken, de Koninklijke en de Acade
mische, kosteloos opgezonden.
De tweede groep is minder bedeeld;
vooral wordt niet weinig gemist van wijs
begeerte en nieuwere letterkunde, vader-
landsche o.a. ontbreekt geheel de lite
ratuur na '80 en vreemde; om slechts
enkele te noemen: V. Lennep, Bosboom-
Toussaint, Schimmel, Schaepman, enz.,
standaard-uitgaven van Victor Hugo, Bal
zac, Flaubert, enz., Dickens, Thackery,
Shelley, Meredith, enz.. Von Schef-
fel, Freytag, enz. En de groote Bibliothe
ken kunnen hier niet helpen, daar zij ge
woonlijk zelf hebben uitgeleend.
Doch de bovenbedoelde derde groep,
de breede kring onzer burgerij, vertoont
zich tot nu toe zeer weinig op de Bi
bliotheek; zij verkeert waarschijnlijk in
de meening dat deze niet voor haar be
stemd is of, en dan niet ten onrechte,
dat er weinig van hun gading is te vin
den. Zij wenscht nl. populaire wetenschap
op allerlei gebiedgeschiedenis, aardrijks
kunde, natuurkunde, nijverheid, liefst ge-
illustreerd; geïllustreerde tijdschriftenen
ontspannings-lectuur. Ten opzichte der
laatste zou de bedenking hinderen dat
de Bibliotheek met de aanschaffing in
oneerlijke concurrentie trad met de lees
bibliotheken, wanneer niet de gedachte
gerust stelde dat deze concurrentie dan
toch alleen op een zeer klein gebied zou
plaats hebben, dat der meesterwerken
der vaderlandsche en (vertaalde) vreemde
romankunst, terwijl de leesbibliotheek
meer haar kracht zoekt in de voordeeli-
ger prikkellectuur. En niet minder de
overweging dal dan de Bibliotheek toch'
ook zou deelnemen aan den strijd tegen
dc colportage-, Hintertreppen- en Schund-
literatuur.
Altijd in samenwerking met de Open
bare Leeszaal; wat deze heeft of wil aan-
koopen, behoeft de Bibliotheek niet aan
te schaffen; ofschoon de scheidingslijn
van beider terrein wel tamelijk is aange
wezen: gene zal haai- kracht zoeken in 't
actueele, de vragen van den dag en de
practijk, terwijl de Bibliotheek zich be
paalt tot wat reeds tot 't verledene be
hoort, wal dus ook eeniger mate den
stempel heeft verkregen van 't blijvende.
Het Legaat-Tak, van hoeveel waarde
ook, geeft op dit gebied slechts weinig:
o. a. vertalingen van F. Dahn, Stinde,
Thackeray, mrs. Gaslcell, enz.
Wil de Bibliotheek in deze richting
werkzaam zijn, dan is verhooging van liet
subsidie onmisbaar. Na aftrek van de be
dragen voor tijdschriften en bindwerk,
blijft er le weinig voor aankoop over,
zelfs voor de beide eerste groepen alleen,
zal de Bibliotheek niet verouderen; voor
de rechtsliteratuur o. a. is aanvulling, ook
met eenige nieuwe drukken, wel noodig-
om zien aan te passen moge z«ju vvaa.- belastingvrezeQ in diea geest worde her
van de Japanners zoo veel bewijzen ge- z-cn en verbeterd dai althans wat de be
geven hebben,- toch is het waarschijnlijk belreft de Nederlandsche bur-
dat er een dertig of zelfs veertigtal ja-meer bjj de klooslclingcn ach-
ren zullen verstrijken, voordat de Euro-1
peeschc letters alleen in de dagbladen J
en in de te Tokio gedrukte boeken ge-
Het Klein Tooneel.
Voor zinspreuk koos Speenhof!, de dich
ter - zanger - tcekenaar - leider - regisseur -
acteur, ,,'t Is anders". De menschen, die
gisteren in den schouwburg waren, (be
neden had hel voller gekund) hebben in
derdaad wat anders gekregen dan wat
men van looncelsjiel gewoon is en ver
wacht. Speenboff cn Nap de Ia Mar, l is
een haast klassiek artiestenpaar gewor
den. Voor de meeste schouwburg- en
variélé-gangers is dc een den ander wel
kome aanvulling. Hoe veel hooger, want
waarlijk een kunstenaar, staal echter
Speenhoff 1 De Speenhof! van de liedjes
en de mccrendeels voortreffelijke een-
aclers
