BIJVOEGSEL Binnenland. Dit de Staatscourant. FEUILLETON» Erfelijk belast- Kerknieuws. Küssl en Wetenschappen. Onderwijs. Rechtzaken. Verschillende Berichten Woensdag 20 Aug. 1913, no. 196. DE STAATSBEGROOTING. Naar de Tijd. verneemt, sluit de Staats- bcgrooling voor 1914, zooals die aan den Raad van State is verzonden, met een belangrijk tekort. INTERNEERING VAN DOUWES DEKKER EN TWEE INLAN'D- SCIIE LEIDERS. In een deel van onze vorige oplage konden wij nog liet volgende bericht vermelden dal ons uit Den Ilaag werd toegezonden Blijkens bij hel departement van ko loniën ontvangen telegram zijn bij be sluit van den gouverneur-generaal van gisteren F, Douwes Dekker, Mas Tsjipló Mangoen Kosoemo en Raden Mas Soe- wardi geïnterneerd respectievelijk te Koetang, Banda en Bangka. Hel in dit telegram gebruikte woord „interneeren" doelt op art. 17 van het Reglement op hel beleid der Regeering van Nederlandsch-Indië. Dit artikel be paalt, dat de G. G in overeenstemming met den raad van N-Iaan personen binnen Nederlandsch-Indië geboren, in liet belang van de openbare rust en orde een bepaalde plaals aldaar lot verblijf aanwijzen of het verblijf in bepaalde ge deelten van Nederlandsch Indië ontzeg gen kan. Over de motieven lot de inlerneering der drie bovengenoemde personen ver keert men nog in duister. Zooals men weet is Douwes Dekker de leider der voormalige Indische partij;en is hij thans nog hoofdredacteur van de „Express". Mas Tsjipto, inlandscli arts van be roep, is ook redacteur van do „Express" Raden Mas Socwardi was voorzitter van de afdecling Bandoeng van Sarikat Islam. De „N. R. Ct." veronderstelt dal de in lerneering in verband staal met een inval op hel bureau vari de „Express", naar aanleiding van oproerige circulaires die verspreid waren. Mas Tsjipto is toen met nog twee anderen gevangen genomen. .Van Baden Mas Soewardi werd toen ech ter niet gerept. E Douwes Dekker, die zooals men weel, eenigen lijd in ons land is geweest en daar lezingen heeft gehou den, was toen nog niet in Indië terug gekeerd. Dat de maatregel legen Douwes Dekker in Verband staat zooals de „Tel,ver onderstelt met de 14 dagen gevange nisstraf waartoe liij als redacteur der „Express" veroordeeld was wegens be- leediging van een resident, lijkt ons niet waarschijnlijk. Daartoe was inlerneering niet noodig. Bij Kon besluit. is mei 1 Sept. aau F. I. Schotel, ad - insp. der P. en T te Amsterdam, op ver zoek eervol ontslag verleend; is mei 16 dezer, de adj -ijker der ma ten en gewichten J. P. de Vos bevorderd tot ijker; is mei 10 Scpl. bij de zeemacht bevor derd lol orf. v. gez le kl de off. v. gez. 2e lcl. J. F. Ilulk; is aau den ing. der marine C. Penning, op verzoek, met Nov. eervol ontslag ver leend. TWEEDE KAMER. R ij k s v e r z e k e r i 11 g s b a n k. Verschenen is liet verslag van de com missie van voorbereiding over de reorga nisatie van de Rijksverzekeringsbank. We ontleencn daaraan enkele meedec- lingcn. De vraag of de invoering der reorga nisatie niet zal moeten voorafgaan aau die van de invaliditeitsverzekering, kan zegt dc rcgcering zonder voorbe houd bevestigend worden beantwoordt. -- Roman van KLARA IIOFER. 25. Hij trad mei rinkelende sporen nadel en boog tegen den ouden heer: „Het spijl mij zeer, dat ik een discours, 't welk zeker over de liefdadigheid gaal. moet sloren, maar het leven roept me vrouw was zoo goed Ipiij Hij staarde verschrikt in haar bleek gelaal. Zij glimlachte legen hem. „Mag ik oen beroep doen op uw edelmoedigheid, .waarde graaf'?" „U lieeft u lc veel vermoeid, mevrouw dal ongewone werk „Ja, wel ongewoon Hij ging voort- „Als kleine schadeloos stelling voor mijn opoffering zal ik toch zeker de eer hebben bij den gondeltochl om negen uur „Zeker, dan ben ik al lang weer uit gerust. Waar is tante Beusl?" Graaf Ilarras vertelde het haar en ging weer heen. Zij bracht met moeite haar gedachten op het uitgangspunt terug. Zij keek den dit kan op zichzelf geen grond opleveren voor vertraging van de invoering van de invaliditeitsverzekering, aangezien dit wetsontwerp van eenvoudigen aard is en de behandeling daarvan dus niet veel lijd behoeft tc kosten. Uitvoerig werden door leden der Ka mer bezwaren geopperd tegen liet cen- Iraliscercnd karakter van liet wetsvoor stel, en in hel bijzonder tegen art. 3, luidend: „onder dc bevelen van onzen minister wordt liet beheer der bank ge-1 voerd door een directeur-generaal. Ook waar de wet het bestuur der Bauk vrij laat, zal de minister zijn wil kunnen opleggen. Kan zoo werd gevraagd liet toekennen van een zoo groolc macht gewenscht zijn? In uitvoerige beschou wingen worden door dc commissie de bezwaren daarlegen uiteengezet. Dc in vloed van de ambtenaren van liet mi nisterie op de handelingen van de mi nisters ten aanzien van liet beheer dei- Bank zal vaak grooter zijn dan die van het Bankbesluur, meende men. Anderen hadden bezwaren tegen een éénhoofdig bestuur der bank. - - De minister, verdedigde uitvoerig de voorgestelde bepalingen Het bestuur is tegenover den minister vrij waar liet beslissingen neemt ter uit- oering vau dc verzekering. Maai- om die handelingen van het bestuur gaal hel niet, zegt de minister. Daar trouwens geldt een andere conlröle, de controle, die welke uitgeoefend wordt door den adniinistpaticvcn rechter Negatief han delen, remmen, kan de minister ook nu. Positief handelen, dal kan hij nu niet dan langs omwegen. Eu toch is liij ver antwoordelijk liij eii niet hel bestuur, iu den vollen zin verantwoordelijk, voor dc uitvoering der wet. adviseur met 15 Augustus jl. neergelegd De liceren Jan C. de Vos en II. Schwab zullen nu don Raad van Beheer omtrent repertoire en rolverdeeling voorlichten. Alg Syn Ned. Ilerv. kerk. De synode heeft in haar vergadering n gisteren de voorstellen lot wijziging van dc proponentsformule en van de be lijdenisvragen verworpen De firma Tijl le Zwolle, de uitgeef ster van de „Prov. Overijl, en Zw. Crt heeft bij gelegenheid van de Provinciale Overijssélsche Nijvcrlieidslentoonslelling de aardige gcdaclile gehad eenige repro ducties uil te geven, geheel getrouw in pa pier en lettersoort, van enkele belangrijke nummers uil 1813 van liet „Dagblad van de Monden van den IJssel zooals het genoemde blad toen heette. De courantjes worden gedrukt op een handpers, die in den „stand" der firma op de tentoonstelling slaat, waarmee eën voorstelling gegeven wordt van liet be drijf in 1813, terwijl op den achtergrond een soort panorama is gemaakt, waarop de vierzijdige rotatiepers op natuurlijke groolle enz is afgebeeld, voorstellende iel bedrijf in 1913. Een vierkleuren* drukje, reproductie naar een litho van wr. J Cohen Gosschalk wordt, ais pro duct vau 1913 op den koop loc gegeven. K o n. V er. „Hel NedToonec 1." De heer W. G. v Nouhuys heeft, lei- wille zijner gezondheid, voor hel lid maatschap van den Raad vau Beheer be dankt en de betrekking als lelterkimdig geestelijke aan: „Ik was op iets dergelijks niet voorbereid. Ik liad verwacht iels van overerfelijke ziekten lc hooren De epilepsie is immers uw arbeidsveld Hij boog toestemmend zijn hoofd. ,Zeer juist, maar dc kinderen van opvlie gende menschcn, van drankzuchtigen, van losbandige», vormen hel hoofdbestand deel onder dc slachtoffers van deze raad selachtige ziekte. -- Ook uw schoon- 'ader had onder eigenaardige verschijn selen te lijden. Hij beriep zich dikwijls op den apostel Paulus, die, zooals gij zult welen zelf „Het was mij hierom slechts le doen.' zeide zij met inspanning „Ik-vrees dat mijn man niet gezond is. Ilc heb mij niet willen dringen in de geheimen van het ■erleden, die moeten maar in een barm hartige duisternis verborgen blijven, dat lijkt mij het best... De doorzichtige, onverbiddelijke oogen keken haar aan „Maar 'hel is !nu 'toch uw familie Inderdaad Hel was haar familie Zij was door haar huwelijk met liet lot en de kwalen van die menscheu samengesmeed, een deel van hen geworden. Zij bleef staan „Nog iels. Mijn man, dominee, kende niet eens uw naam. Hoe weet u dus?? „Dat is zeer eenvoudig. Ik ben in de stad, in wier nabijheid dit gebeur de, behoren Mijn vader was diaken Pensioenwet voor gemeen teambtenaren Bij J F. van Drillen te Snoek .ver scheen liet eerste stuk van de „Pensi oenwet voor de gemeenteambtenaren 1913" en „Weduwenwet voor de ge meenteambtenaren 1913", met overzicht, aanleckcningen enz., door J. N. Etenbaas, (gewezen burgemeester en secretaris dei- gemeente Krabbendijkc, thans lid van Ged. Slalen van Zeeland), en D. Kooi man, (burgemecsler en secrelaris der ge meente Wormer). Zooals men weet is in hel ontwerp bepaald, dat de wet in werking zal treden op 1 October 1913. De «spoedige verschijning van dit werk zal dus de vele belanghebbenden zeer welkom zijn. Uil lang vervlogen dagen (leis uit Icrseke's verleden) door v. O Bij J. J. van dor Peijl. Icrseke We zeiden dezer dagen, naar aanlei ding van het bock van den heer Kcslc- loo over Domburg, dat men uit de ge schiedenis van een kleine plaals vaak heler ecu inzicht krijgt van de maat schappelijke toestanden dan doorgroole jescliiedboeken. We zouden d ilzclfde kunnen zeggen van hel hierboven ver melde werk. De schrijver ïs zelf o zoo bescheiden in zijn vooVwoord. „Men verwachte pr niet le veel van, schrijft hij; ..geen let terkundige waarde bijv geen zuivere historie doch alleen oen eenvoudig ver haal voor eenvoudigen, door een een voudige geschreven." Door hel snuffelen in oude bescheiden leneinde lot liet samenstellen van een genealogie tc komen, kreeg de schrijver kennis van zaken cn personen nil vroeger dagen, cn zoo is liij tot het schrijven van dit boek gekomen Hel is geen roman. Hel is een verhaal van eenige episoden, voorgevallen le Ierscke, beginnend in 1596, en in hoofd zaak betrekking hebbend op liet beroe pen van predikant Vlasman, cn op de handelingen van een rooversbeude, die in die dagen de schrik van Ierscke was, Iwec gebeurtenissen die blijkens dit verhaal rijk waren aau romantische ele menten. Maar dit verhaal gaf den schrijver ook een kapstok waaraan hij allerlei bijzon derheden over dc plaatselijke gesteldheid van liet Icrseke dier dagen Icon ophan gen, en daarnevens ook menige bijzon derheid van hel toenmalige Zuid-Beve land. Bovendien vlocht hij er een uitvoerige beschrijving in van een Mei- en Schut tersfeest. IIoo ten slotte het werk geworden is als 'boek, d \v, z. als iets om le lezen? Wel, wanneer een schrijver zich zoo bescheiden aanmeldt als we hierboven aanhaalden, en die woorden vooral richt tol „dc critici", dan durft men bijna niet niet een opmerking voor den dag le komen We willen wel zeggen dal we bij liet doorlezen veel interessants vonden, cn dat het wellicht goed gezien is om ,den vorm van een verhaal te kiezen, boven een strenge geschiedbesclirijving, wilde de schrijver zijn doel bereiken, nl ook jelezen tc worden door de eenvoudigen, door heil die niet aan gcseliicdcnisstudie doen Men zou kunnen opmerken, dat het belang van hel onderwerp niet altijd ge- ëveuredigd is aan dc lengte waarmee het behandeld is. Maar dc schrijver had ■erkelijk zeer veel gegevens le verwer ken. Van Ey cks Adam en Eva aangekleed. In een beschouwing over hel monu ment der Van Eyck's te Gent deelt de cor respondent uit die plaals aan dc N. R Ct. liet volgende mee, dat hem reden lot groolc cn rechtvaardige ergernis geeft, waarmee we geheel en al instemmen: „Men weet, dat de zijluiken van hel meesterstuk der Van Eyck's elders te vin den zijn, en hier vervangen worden door kopieën. Daartegen is natuurlijk niets tc zeggen, mifs het popieêren zorgvuldig cn met piëteit geschiedt Maar nu zijn de beide prachtige licha men van Adam en Eva zediglijk met een kleed- bedekt! Adam draagt een bruin jakje, Eva voor de afwisseling een groe nig doek. isSJ' Is dat geen heiligschennis? De bclcckc- nis van dit beroemdste altaarbeeld ligt niet alleen in hun nieuwe schilderkunst Zij toch gaven ons hol eerst de .schoon heid van hel mensclicnlichaam, naar Gods beeld geschapen, de werkelijkheid door kunstenaarshand weergegeven Adam met de droevige trekken van den lalercn Nazarener, Eva, de vruchtbare moeder van liet mcnschdom. Naakte menschcn met zoo groolc vroomheid geschilderd, dat liet beelden van pure reinheid zijn geworden! Vooral in dien middelceuwschcn lijd moet het schilderen van deze beide beel den een daad van groolen moedniet al leen van talent, geweest zijn, een stuk van eclit-Vlaamschen durf cn overtuiging Juist daarom lijkt liet ons een onze delijk bedrijf, dat men ons in de Sinl- Baaf gekopieerde zijluiken durft le ver- loonen met dergelijke wansmakelijke bij voegingen van onzen lijd. .Wat men in den lijd der Van Eyk's waardig achtte in de kerk lot praal ie hangen, is liet he den nog!' bij de kerk, waarvan dc latere opper-in- lendent Stojentin eerste predikant was Eu ik lieb zijn aangenomen zoon latei- weer ontmoet Hij liield even op met spreken Voor het eerst kregen die lichtblauwe, koude, harde oogen iets droevigs, „Wij hebben beiden Elisabeth Ivrelin- gcr liefgehad. Wij waren in hij noem de een groole fabriekstad in het Wupper- dal samen. Zij was mij wel genegen toen kwam hij." Hij zweeg een oogenblik. „Ilij heeft haar mij onlnomen, Zij heeft hel met hem gewaagd. Ofschoon zij alles wist. Zij is niet hem gestorven indertijd, voor vijftien jaren toen zijn ambt hem naar dc cliolerabarakken leidde en zij met l;ejn meeging. Gij zet het geslacht van dc vrouw voort, die ik meer heb bemind dan mijn leven Het bloeit en ge dijt. Ik ben eenzaam gebleven. Mijn kin deren zijn de uitgeslotenen, geteckenden." Zij bewaarde het stilzwijgen. Welk een macht heeft locli de le- vcnscheppenue kracht, die men liefde noemt! Die na zestig jaren nog in dit uit gedroogde lichaam brandde en knaagde vreeselijke Eros, die goden en men scheu bchecrscht. Hij had de weemoedige opwelling af geschud. „Maar God laat niet met zich spotten. Tot in derde en vierde geslacht! Zijn woord is toch waarheid? Hel spijt - De jaarlijksche tentoonstelling van de vereeniging „School voor Hand- en Bouwkundig tcekenen te 'I' hole n" werd als naai- gewoonte in de bewaar school gehouden De wanden van het voorlokaal waren geheel behangen met leelceningcn, schilderstallen van leerlin gen der school, in hel achlerlokaal wa ren inzendingen van ingezetenen, geen leerlingen, o a. schilderijen van den lieer K. van Dijk, lecraar aan genoemde •hooi, en eenige machineteekeningen Aandacht trok een naar het leven ge- leekend portret van een meisje aan de hand van den heer C Vriens. zoo pas op jeugdigen leeftijd geslaagd voor dc akte teekenen lager onderwijs. Als naar gewoonte werden voor trouw schoolbezoek en voor vorderingen en vlijt door hel Bestuur eenige aanmoedi gingen kleine geldelijke bedragen uitgereikL Aan zes leerlingen der vierde klasse werd hel diploma der school verleend Verduistering. De rechtbank le Breda veroordeelde Maandag A. de B magazijnmeester bij de Zuid-Nederlandsche stoomtramweg-Mij aldaar, tol zes maanden gevangenisstraf, wegens verduistering van een bedrag van ruiin f 182, in dienstbetrekking, ten na- deelc der maatschappij gepleegd Het O M liad 7 maanden geëischt Tel Te Borgen op Zoom zullen de onaf- liankelijkheidsfeeslen worden gevierd op 30 en 31 dezer en op 1 Sepl Hel pro gramma vermeldt.- 30 Aug. etalagewed strijd, concerten en een bal champêlrc 31 Augustus feestzang in de Nederl Iferv Kerk, historische optocht en concerten, 1 September militaire reveille, wapen schouwing op Kijk in dc Pol, kinderfees ten, uitvoering van een nationale feest cantate, militaire sporlfccslen, concert. urwerk en militaire laploc. Dc afd. Rotterdam yan tien lbond van machinisten en stokers heeft voor hel per soneel van de slecpbooten voor de stad een regeling van dag en nachtdienst voor gesteld, die aan de verschilleude reeders zal worden aangeboden In hoofdzaak komt deze hierop neer, dal voor over werk lusschcn een zeker uur 's avonds en 6 uur s morgens per uur f 0 25 zal worden betaald Ook des Zondags na 9 uur zal pen kwartje extra worden betaald Als een staaltje van vlugge lossing met behulp van graanelevators meldt men aan de N. It. C. het volgende Hel s.s. Berwindvale reeders Ber- windvale S/S. Co. Ltd. te Liverpool vau Galveston (Amerika) kwam in den nacht van Vrijdag op Zaterdag om 2 u. 50 den Waterweg binnen met een lading graan, groot ongeveer 8000 ton. Het be gon Zaterdagochtend half acht te lossen met 1 elevators en was Zondagochtend 1 uur geheel gelost. Van half 8 s mor gens tol 's avonds 6 uur hebben de ma chines 6050 ton verwerkt. Eén van de elevators deed in dien tijd 9 uur na aftrek van schafturen 2083 ton Onder de plaatsen die dit jaar een onafhankelijkheids feest vieren is ook den Briel, waar liet leest 1 December ge vierd zal worden. Dc aanleiding lol dien datum is liet feit, dat den Briel zicli 1 Dec. 1813 zonder eenige hulp van bui len rijmaakte en daardoor dc vaart naar Botterdam opende, zoodal de Ilolland- .sclic en Engelsehe vloten zich voreeni gen konden. In I-lillcgom is men een belangrijke schrede vooruitgegaan op het pad der deugd; in hel belang der zedelijkheid en zindelijkheid heeft de gemeenteraad al daar besloten te bepalen, dal liet verbo den is honden los op de stralen en wegen laten loopen Bij de Amslerdainschc Irani wordt, ir het N v. N. meldt, een proef ge nomen met een busje, waarin drie koker tjes zijn Die kokertjes kunnen bevatten vier gulden aan dubbeltjes ,vjer gulden aan kwartjes en voor een lialven gulden aan 2>'_. centstukken. De oudste con ducteur van elke lijn heeft sedert een paar weken zoo'n instrument. Bij liet te ruggegeven van geld is dit zeer gemakke lijk en behoeft er niet naar geld gezocht te worden. Op dc alg vergadering van de veree niging van ambtenaren der reg. en dom die 21 Sept te Arnhem gehouden wordt, zal de heer R do Bruijn Ouboter, ontvan ger le Amsterdam, een lezing houden over. Een in bedrijfs- en vermogensbe lasting gesplitste inkomstenbelasting ver dient de voorkeur boven een ongesplit ste inkomstenbelasting De Vereeniging van Weesvaders heeft van II M. de Koningin als bij drage voor de verbouwing van liet wees huis van de Vereeniging de Caret van Walreesliehling te Dieren f 50 en van II M de Koningin-Moeder, voor hetzelf de doel, f 60 ontvangen DE STAKING BIJ l)E NED. FABRIEK. De directie van de Ned Fabriek heeft Zaterdag, zooals men weel, 150 man ont slagen, in verband met dc staking Vol gens hel N v. N. hebben de werklieden thans besloten, dat indien deze 150 man over veertien dagen niet weer in dienst gesteld zijn, liet geliecle personeel den arbeid zal neerleggen. BOEFJES OP SCHOOL. Men meldt uit Leiden aan de Tel Uil het verslag van het hoord ccner loslelooze school alhier van zijn school over 1912, onllcenen wij ter kenschetsing van den aard van sommige leerlingen cn de huiselijke opvoeding hel volgende In de laagste klasse is een gouden armband en een dito ring van een on derwijzeres gestolen Dal een jongetje van 6 jaar wordt verdacht, bevreemdt het hoofd der school al evenmin als de dief stal zelve. Daar het feit op een Zaler- mij voor u," Zij huiverde. Wat was dat voor een ontzettende wraakzucht, die onder een aan God gewijd leven sciiool Zij vermande zich met geweld en keek hem doordringend aan. „Maar u kent toch zeker ook een ander gezegde Waar de zonde macht heeft verkregen, daar is de genade nog veel machtiger gewor- den En met inspanning ging zij voort „God zal mij helpen. Mijn kinderen be zitten een goeden aard en ik begrijp nu pas geheel de natuur van mijn man. Ik koester niets dan bewondering voor hem." Het suisde haar in dc ooren. Voor haar oogen dansten vonken. Maar zij moest zich beheerschen, zich ferm houden! Was liet toch waar? Was de vloek der vaderen overerfelijk en de zegen niet? Al les werd misvormd; de kracht, die in den jongen slak werd brutaliteit, de aan vallige teederheid van het onschuldige meisje ontaarde in lage harlsttocht misschien was dc uitgelaten vroolijklieid van haar kleinste lieveling een erfdeel van de gewelenlooze lichtzinnigheid En terwijl deze gedachten haar har verscheurden, vertoonde haar smal gelaat niets dan een vreemde rust. In het lan ge, witte gewaad, dat haar si; nke gestalte nauw omsloot en met de witte sjaal, die haai- als een wolk omhulde, stoud zij stil als een beeld voor den predikant Maar nu. moest er een einde aan komen. Zij stak hem haar hand toe, waarvan zij den handschoen in de linkerhand hield ,Hoe het ook zij, ik dank u zeer Ilij keek baar aan die vrouw was niet te krijgen Een gevoel van schaamte wel de in hem op Ilij nam haar hand „God sterke u De zoon van Elisabeth Kre- lingen is in goede handen Zij zag liem lusschen de taxishagen ver dwijnen Haar kracht verliet haar, zoodra de getuige van dit uur was verdwenen Haar ziel kromp ineen. Haar bloed, eeuwen lang rein gehouden, kwam in opstand. Was dit een droom? Neen, het was de vreeselijke waarheid Zij kan niet langer staan, zij moet gaan zitten. Onwillekeurig kijkt zij naar een zitplaats om Daar, bij den oever, waar in het water in een wazigen nevel, het eiland der dooden ligt Een marmeren trap leidt koninklijk naar het stroomende, glinsterende water. Beneden mompelt, fluistert, lokt liet Men heeft het gevoel alsof de treden zich onder den water spiegel voortzetten en steeds dieper om laag voeren, naar het raadselachtige kris tallen rijk De kabbelende glofjes kus sen haar sneeuwwitten voet. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 7