feuslletonT BIJVOEGSEL Binnenland. Erfelijk belast- Bit de Staatscourant. Kerknieuws. Knust eu Wetensciiaipn. Onderwijs. Rechtzaken. Verschillende Berichten VAN DB VAN Woensdag 20 Aug. 1913, no. 19S. DU STAATSBEGROOTING. Naar do Tijd. verneemt, sluit dc Slaals- bcgrooling voor 1914, zooals die aan den Raad van Slate is verzonden, niet een belangrijk tekort. INTERXEERING VAN DOl'WF.S DEKKER EN TWEE INLAND- SCHE LEIDERS. In een deel van onze vorige (oplage konden wij nog het volgende bericht vermelden dal ons uit Den Ilaag werd toegezonden Blijkens bij liet departement van ko- loniC'ii ontvangen telegram zijn bij be sluit van den gouverneur-generaal van gisteren E. Douwes Dekker, Mas Tsjipto Mangoen Kosoemo en Raden Mas Soc- wardi geïnterneerd respectievelijk te Koetang, Banda en Bangka liet iu dit telegram gebruikte woord „interneeren" doelt op art. 17 van het Reglement op hel beleid der Regeering van Nederlandscli-Indië. Dit artikel be paalt, dat de G. G in overeenstemming met den raad van X. -Iaan personen binnen Nederlandscli-Indië geboren, in liet belang van de openbare rust en orde een bepaalde plaats aldaar lol verblijf aanwijzen of het verblijf in bepaalde ge deelten van Nederlandsch Indië ontzeg gen kan. Over dc motieven tot de inlcrncering der drie bovengenoemde personen ver keert men nog in duister. Zooals men weet is Douwes Dekker de leider dor voormalige Indische partij;en is liij thans nog hoofdredacteur van de „Express". Mas Tsjipto, inlandscli arts van be roep, is ook redacteur van do „Express". Raden Mas Socwardi was voorzitter van de afdeeling Bandoeng van Sarikat Islam. De „N. 11. Ct." veronderstelt dal de in- terneering in verband sLaal met een inval op hel bureau vaii de „Express", naar aanleiding van oproerige circulaires die verspreid waren. Mas Tsjipto is toen met nog twee anderen gevangen genomen. .Van Raden Mas Soewardi word toen ech ter niet gerept. E Douwes Dekker, die zooals men weel, eenigen lijd in ons land is geweest en daar lezingen heeft gehou den, was toen nog niet in Indië terug gekeerd. Dat de maatregel Jcgcn Douwes Dekker in Verband staat zooals de „Tel," ver onderstelt met de 14 dagen gevange nisstraf waartoe bij als redacteur der „Express" veroordeeld was wegens be- leediging van een resident, lijkt ous niet waarschijnlijk. Daartoe was intcrnccring niet noodig. TWEEDE KAMER. R ij k s v e r z e k e r i n g s b a n k. Verschenen is het verslag van dc com missie van voorbereiding over de reorga nisatie van de Rijksverzekeringsbank. We ontleencn daaraan enkele mcedcc- lingcn. De vraag of de invoering der reorga nisatie niet zal moeten voorafgaan aan die van de invaliditeitsverzekering, kan zegt dc regcering zonder voorbe houd bevestigend worden beantwoordt; Roman van KL AR A HOFER. 25. Hij trad met rinkelende sporen nadel en boog tegen den ouden lieer. „Het spijl mij zeer, dat ik een discours, 't welk zeker over dc liefdadigheid gaal, moet storen, maar het leven roept; me vrouw was zoo goed Ipiij. Hij staarde verschrikt in haar bleek gelaal. Zij glimlachte legen hem; „Mag ik oen beroep doen op uw edelmoedigheid, waarde graaf?" „U heeft u te veel vermoeid, mevrouw dal ongewone werk „Ja, wel ongewoon Hij ging voort „Als kleine schadeloos stelling voor mijn opoffering zal ik tocli zeker de eer hebben bij den gondeltocht om negen uur „Zeker, dan ben ik al lang weer uit gerust. Waar is tante Beusl?" Graaf Harras vertelde het haar en ging weer heen. Zij bracht met moeite haar gedachten op het uitgangspunt terug. Zij keek den dit kan op zichzelf geen grond opleveren voor vertraging van dc invoering van de invaliditeitsverzekering, aangezien dit wetsontwerp van eenvoudigen aard is en de behandeling daarvan dus niet veel tijd behoeft te kosten. Uitvoerig werden door leden der Ka mer bezwaren geopperd tegen het cen- traliseercnd karakter van liet wetsvoor stel, en in het bijzonder tegen art. 3, luidend- onder de bevelen van onzen minister wordt hel beheer der bank ge voerd door een directeur-generaal" Ook waar de wet het bestuur der Bank vrij laat, zal de minister zijn wil kunnen opleggen Kan zoo werd gevraagd liet toekennen van een zoo groolc macht gcwcnsclit zijn? In uitvoerige beschou wingen worden door de commissie de bezwaren daartegen uiteengezet. De in vloed van de ambtenaren van hel mi nisterie op de handelingen van de mi nisters ten aanzien van bet beheer dei- Bank zal vaak grooter zijn dan die van bel Bankbesluur, meende men. Anderen hadden bezwaren tegen een éénhoofdig bestuur der bank. - Dc minister verdedigde uitvoerig de voorgestelde bepalingen Hel bestuur is tegenover den minister vrij waar het beslissingen neemt ter uit voering van de verzekering. Maar om die handelingen van het bestuur gaal het niet, zegt de minister. Daar trouwens geldt een andere controle, de controle, die welke uitgeoefend wordt door den adminislKiticven rechter Negatief ban delen. remmen, kan de minister ook nu. Positief handelen, dal kan bij nu niet dan langs omwegen. En toch is bij ver antwoordelijk, hij en niet liet bestuur, in den vollen zin verantwoordelijk, voor de uitvoering der wet. Bij Kon besluit. is met 1 Sepl aan I". I. Schotel, ad - insp. der P. eu T., te Amsterdam, op ver zoek eervol ontslag verleend; is mei 16 dezer, de adj -ijker der ma len en gewichten J. P. de Vos bevorderd tot ijker; is met 10 Sept. bij de zeemacht bevor derd lol oH. v. gez. Ie ld. de off. v. gez. 2e lel. J. F. Ilulk; is aan den ing. der marine C. Penning, op verzoek, mei Nov. eervol ontslag ver leend. Alg Syn. Ned. Ilerv. kerk. I)e synode heeft in haai' vergadering van gisteren de voorstellen lot wijziging van dc proponentsformule en van de be lijdenisvragen verworpen De firma Tijl le Zwolle, de uitgeef ster van de „Prov. O verijs. en Zw. Crt heeft bij gelegenheid van de Provinciale Overijsselsche Nijverlieidslentoonsielling de aardige gedachte gehad cenigc repro ducties uit le geven, geheel getrouw in pa pier en lettersoort, van enkele belangrijke nummers uil 1813 van hel Dagblad van de Monden van den IJssel", zooals hel genoemde blad toen heette. De courantjes worden gedrukt op een handpers, die in den „stand" der firma op de tentoonstelling slaat, waarmee eën voorstelling gegeven wordt van het be drijf in 1813, terwijl op den achtergrond een soort panorama is gemaakt, waarop de vierzijdige x-olatiepers op natuurlijke grootte enz. is afgebeeld, voorstellende 'iet bedrijf in 1913. Een vierkleuren- drukje, reproductie naar een litho van lm-. J Cohen Gosschalk wordt» als pro duct van 1913 op den koop toe gegeven. Kon. Ver. „Het Ne d To one cl." De heer W. G. v Nouhuys heeft, lei- wille zijner gezondheid, voor het lid maatschap van den Raad van Beheer be dankt en de betrekking als letterkundig geestelijke aan: „Ik was op iets dergelijks niet voorbereid. Ik liad verwacht iets van overerfelijke ziekten le liooren. De epilepsie is immers uw arbeidsveld Hij boog toestemmend zijn lioofd. „Zeer juist, maai- dc kinderen van opvlie gende menschen, van drankzuchtigen, van losbandige», vormen het hoofdbestand deel onder de slachtoffers van deze raad selachtige ziekte. Ook uw schoon vader had onder eigenaardige verschijn selen te lijden. Hij beriep zich dikwijls op den apostel Paulus, die, zooals gij zult welen zelf „Het was inij hierom slechts le doen," zeide zij met inspanning „Ik-vrees dat mijn man niet gezond is. Ik heb mij niet willen dringen in de geheimen van het verleden, die moeten maar in een barm hartige duisternis verborgen blijven, dat lijkt mij bet best... De doorzichtige, onverbiddelijke oogen keken haar aan „Maar het is (nu doch uw familie Inderdaad Hel was haar familie Zij was door haar huwelijk met hel lot en de kwalen van die menschen samengesmeed, een deel van hen geworden. Zij bleef slaan „Nog iels. Mijn man. dominee, kende niet eens uw naam. Hoe weel u dus??— „Dat is zeer eenvoudig. Ik ben in de stad, in wier nabijheid dit gebeur de, behoren Mijn vader was diaken adviseur met 15 Augustus jl. neergelegd De lieeren Jan C. de Vos en II. Scliwab zullen nu den Raad van Beheer omtrent repertoire en rolverdeeling voorlichten. Pensioenwet voor gemeen teambtenaren Bij J F. van Dralen te Snoek .ver scheen hel eerste stuk van dc „Pensi oenwet voor de gemeenteambtenaren 1913" en „Weduwemvct voor de ge meenteambtenaren 1913", met overzicht, aantcckcningen enz., door J. N. Eienbaas. (gewezen burgemeester en secretaris der gemeente Krabbendijkc, thans lid van Gcd. Stalen van Zeeland), en D. Kooi man, (burgemeester en secretaris der ge meente Wormer). Zoonis men weet is in hel ontwerp bepaald, dat de wet in werking zal treden op 1 October 1913. De «spoedige verschijning van dit werk zal dus de vele belanghebbenden zeer welkom zijn. Uil lang vervlogen dagen, (iets uil lersekc s verleden) door v. O Bij J. J van der Peijl. Ierseke We zeiden dezer dagen, naar aanlei ding van het bock van den lieer Kcsle- loo over Domburg, dal men uil dc ge schiedenis van een kleine plaats vaak heler een inzicht krijgt van de maat schappelijke toestanden dan doorgroote gescliicdbocken. We zouden d itzclfde kunnen zeggen! van hel hierboven ver melde werk. De schrijver ïs zelf o zoo bescheiden in zijn voorwoord. „Men verwachte fer niet te veel van, schrijft hij; „geen let terkundige waarde bijv geen zuivere historie doch alleen een eenvoudig ver haal voor eenvoudigen, door een een voudige geSthreven Door liet snuffelen in oude bescheiden teneinde tol het samenstellen van een genealogie te lcomen, kreeg de schrijver kennis van zaken en personen uil vroeger dagen, en zoo is hij tol het schrijven van dit hoek gekomen Hel is geen roman. Het is een verhaal van eenige episoden, voorgevallen te Ierseke, beginnend iu 1596, en in hoofd zaak betrekking hebbend op hel beroe pen van predikant Vlasman, en op de handelingen van een rooversbeude, die in die dagen de schrik van Ierseke was, twee gebeurtenissen die blijkens dit verhaal rijk waren aau romantische ele menten. Maar dit verhaal gaf den schrijver ook een kapstok waaraan hij allerlei bijzon derheden over de plaatselijke gesteldheid vau het Ierseke dier dagen kon ophan gen, en daarnevens ook menige bijzon derheid van hel toenmalige Zuid-Beve land. Bovendien vlocht hij er een uitvoerige beschrijving in van een Mei- en Schut tersfeest Hoe ten slotte liet werk geworden is als'boek, d. w. z. als iels om te lezen? Wel, wanneer een schrijver zich zoo bescheiden aanmeldt als wc hierboven aanhaalden, en die woorden vooral richt lot „de critici", dan durft men bijna niet met een opmerking voor den dag le komen. We willen wel zeggen dal we bij liet doorlezen veel interessants vonden, en dat liet wellicht goed gezien is om ,den vorm van een verhaal te kiezen, boven een strenge geschiedbesclirijving, wilde dc schrijver zijn doel bereiken, nl ook gelezen te worden door de eenvoudigen, door lien die niet aan gcschiedcuisstudie doen Men zou kunnen opmerken, dat het belang van hel onderwerp niet altijd ge- öveuredigd is aan dc lengte waarmee hel behandeld is. Maar de schrijver had werkelijk zeer veel gegevens te verwer ken. Van E y cks Adam en E v a aangekleed. In een beschouwing over hel monu ment der Van Eyck's le Gent deelt de cor respondent uit die plaats aan de N. R. Ct. liet volgende mee, dat hem reden tot bij de kerk, waarvan de latere opper-in- tendent Stojentin eerste predikant was. Eu ik heb zijn aangenomen zoon latei- weer ontmoet." Hij hield even op met spreken Voor het eerst kregen die lichtblauwe, koude, harde oogen iets droevigs. „Wij hebben beiden Elisabeth Ivrelin- gcr liefgehad. Wij waren in hij noem de een groolc fabriekstad in het Wupper- dal „samen. Zij was mij wel genegen - (oen kwam hij Hij zweeg een oogenblik. „Hij heeft haar mij ontnomen Zij heeft liet niet hem gewaagd. Ofschoon zij alles wist. Zij is met hem gestorven indertijd, voor vijftien jaren ,toen zijn ambt hem naar dc cliolerabarakken leidde en zij met hem meeging. Gij zet het geslacht van dc vrouw voort, die ik meer heb bemind dan mijn leven. Ilct bloeit en ge dijt. Ik ben eenzaam gebleven. Mijn kin deren zijn de uitgestotenen, geteckenden." Zij bewaarde het stilzwijgen Welk een macht heeft toch de Ie- vcnscheppcnue kracht, die men liefde noemt! Die na zestig jaren nog in dit uit gedroogde lichaam brandde en knaagde vreeselijke Eros, die goden en men schen beheerscht. Hij liad de weemoedige opwelling af geschud. „Maar God laat niet met zich spotten. Tol in derde en vierde geslacht! Zijn woord is toch waarheid! Hel spijl groole cn rechtvaardige ergernis geeft, waarmee we geheel en al instemmen: „Men weet, dat de zijluiken van het meesterstuk der Van Eyck's elders te vin den zijn, en hier vervangen worden door kopieën. Daartegen is natuurlijk niets te zeggen, mits het popieëren zorgvuldig en met piëteit geschiedt Maar nu zijn de beide prachtige licha men van Adam en Eva zediglijk met een kleed bedekt! Adam draagt een bruin jakje, Eva voor de afwisseling een groe nig doek. faj|' Is dat geen heiligschennis? I)e bclcckc- uis van dit beroemdste altaarbeeld ligt niet alleen in huil nieuwe schilderkunst! Zij toch gaven ons hol eerst dc schoon heid van het mcnschenlichaam, naar Gods beeld geschapen, de werkelijkheid door kunstenaarshand weergegeven. Adam met dc droevige trekken van den latercn Nazarener, Eva, de vruchtbare moeder van het mcnschdom. Naakte menschen met zoo groole vroomheid geschilderd, dat het heelden van pure reinheid zijn geworden .Vooral in dien middelcéuwschen lijd moet het schilderen van deze beide beel den een daad van groolen moed, niet al leen van taleul, geweest zijn, een stuk van echl-Ylaamsclien durf cn overtuiging Juist daarom lijkt hel ons een onze delijk bedrijf, dat men ons in de Sint- Baaf gekopieerde zijluiken durft te vcr- loonen met dergelijke wansmakelijke bij voegingen van onzen lijd. Wal men in den lijd der Van Eyks waardig achtte in de kerk lol praal ie hangen, is hel he den nog!" De jaarlijksche tentoonstelling van de vereeniging „School voor Hand- en Bouwkundig teekenen te T h o I e n" werd als naai- gewoonte in dc bewaar school gehouden Dc wanden van liet voorlokaal waren geheel behangen met leekeningen, schilderslallen van lecrlin-' gen der school, in hel ach torlokaal wa ren inzendingen van ingezetenen, geen leerlingen, o a. schilderijen van den hcer L IC. van Dijk, lecraar aan genoemde school, cn eenige machiiicleckeningen Aandacht trok een naar het leven ge- leekend porlrcl van een meisje aan de hand van den heer C Vriens, zoo pas op jeugdigen leeftijd geslaagd voor dc akte leckenen lager onderwijs. Als naar gewoonte werden voor trouw schoolbezoek en voor vorderingen cn vlijt door hel Bestuur eenige aanmoedi gingen kleine geldelijke bedragen uitgereik». Aan zes leerlingen der vierde klasse werd hel diploma der school verleend Verduistering. De rechtbank le Breda veroordeelde Maandag A de B magazijnmeester bij de Zuid-Ncderlandsche stoomtramweg-Mij aldaar, tot zes maanden gevangenisstraf, wegens verduistering van een bedrag van ruim f 182, in dienstbetrekking, teil na- deele der maatschappij gepleegd Het O M had '7 maanden gcëischt Tel Te Bergen op Zoom zullen dc onaf- hankelijkheidsfeeslen worden gevierd op 30 en 31 dezer en op 1 Sept Hel pro gramma vermeldt 30 Aug etalagewed strijd, concerten en een bal champêtrc, 31 Augustus feestzang in de Nedcrl Hcrv Kerk, historische optocht en concerten, 1 September militaire reveille, wapen schouwing op Kijk in dc Pol, kinderfees ten, uitvoering van een nationale feest cantate, militaire sporlfceslcn, concert, vuurwerk en militaire laploc, De nfd. Rotterdam; yan tien lbond van machinisten en stokers heeft voor hel per soneel van de slocpboolen voor de stad een regeling van dag cn nachtdienst voor mij voor u." Zij huiverde. Wal was dat voor een ontzettende wraakzucht, die onder een aan God gewijd leven sciiool Zij vermande zich met geweld cn keek hein doordringend aan. „Maar u kent toch zeker ook een ander gezegde Waai de zonde macht heeft verkregen, daar is dc genade nog veel machtiger gewor den En met inspanning ging zij voort. „God zal mij helpen. Mijn kinderen be zitten een goeden aard en ik begrijp nu pas geheel de natuur van mijn man. Ik koester niets dan bewondering voor hem." Het suisde haar in de ooren. Voor haar oogen dansten vonken. Maar zij moest zich beheerschen, zich ferm houden! ■Was liet toch waar? Was dc vloek der vaderen overerfelijk en dc zegen niet? Al les werd misvormd; de kracht, die in den jongen stak werd brutaliteit, de aan vallige teederheid van liet onschuldige meisje ontaarde in lage harlsttocht misschien was de uitgelaten vroolijklieid van haar kleinste lieveling een erfdeel van de gewelenlooze lichtzinnigheid En terwijl deze gedachten haar hart verscheurden, vertoonde haar smal gelaat niets dan een vreemde rust, In het lan ge, witte gewaad, dat haar slanke gestalte nauw omsloot en met de witte sjaal, die haar als een wolk omhulde, stond zij stil als een beeld voor den predikant. Maai- nu, moest er een einde aan komen gesteld, die aan de verschillende reeders zal worden aangeboden In hoofdzaak komt deze hierop neer, dat voor over werk tusschcn een zeker uur 's avonds en 6 uur s morgens per uur f 0 25 zal worden betaald Ook des Zondags na 9 uur zal pen kwartje extra worden betaald Als een staaltje van vlugge lossing met behulp vau graanelevators meldt men aan de N. R. C. het volgende Hel s.s. Berwindvalc reeders Ber- windvale S/S. Co. Ltd. te Liverpool - vau Galveston (Amerika) kwam in den nacht van Vrijdag op Zaterdag om 2 u 50 den Waterweg binnen met een lading graan, groot ongeveer 8000 ton. Ilct be gon Zaterdagochtend half acht te lossen met 1 elevators en was Zondagochtend 4 uur geheel gelost. Van half 8 's mor gens tol 's avonds 6 uur hebben de ma chines 6050 toii verwerkt. Eén van de elevators deed in dien tijd 9 uur na aftrek van schafturen 2083 ton. Onder de plaatsen die dit jaar een onafhaiikelijkheidsfccsl vieren is ook den Briel, waar liet feest J December ge vierd zal worden De aanleiding tot dien datum is hel feil, dat den Briel zich 1 Dec. 1813 zonder eenige hulp van bui- ton vrijmaakte en daardoor de vaart naar Rotterdam opende, zoodal de Holland- sclie en Eugclsche violen zieli vcreeni- gen konden. In Ilillegom is men een belangrijke schrede vooruitgegaan op het pad der deugd, iu bel belang der zedelijkheid en zindelijkheid heeft dc gemeenteraad al daar besloten te bepalen, dat het verbo den is honden Jos op de straten en wegen le laten loopen. Rij de Amslerdanische tram wordt, naar het N v. N. meldt, een proef ge nomen met een busje, waarin drie koker tjes zijn. Die kokertjes kunnen bevatten vier gulden 'aan dubbeltjes ,vier gulden aan kwartjes eu voor een halven gulden aan 2' centstukken De oudste con ducteur van elke lijn heeft sedert een paar weken zoo'n instrument. Bij liet te ruggegeven van geld is dit zeer gemakke lijk cn behoeft er niet naar geld gezocht te worden. Op de alg vergadering van de veree niging van ambtenaren der reg. en dom die 21 Sept te Arnhem gehouden wordt, zal de heer R de Bruijn Ouboler, ontvan ger le Amsterdam, een lezing houden over: Een in bedrijfs- en vermogensbe lasting gesplitste inkomstenbelasting ver dient de voorkeur boven een ongesplit ste inkomstenbelasting. De Vereeniging van Weesvaders heeft van II M. de Koningin als bij drage voor de verbouwing van het wees huis van de Vereeniging de Caret van Walreeslichling te Dieren f50 en van H M. de Koningin-Moeder, voor hetzelf de doel, f 60 ontvangen I)E STAKING BIJ DÉ NED. FABRIEK. De directie van de Ned Fabriek heeft Zaterdag, zooals men weel, 150 man ont slagen, in verband met de staking Vol gens het N v. N. hebben de werklieden thans besloten, dat indien deze 150 man over veertien dagen niet weer in dienst gesteld zijn, liet gelicelc personeel den arbeid zal neerleggen. BOEFJES OP SCIIOOL. Men meldt uit Leiden aan de Tel Uit liet verslag van het hoord eener koslelooze school alhier van zijn school over 1912, onllcenen wij ter kenschetsing van den aard van sommige leerlingen cn de huiselijke opvoeding liet volgende In de laagste klasse is een gouden armband cn een dito ring van een on derwijzeres gestolen Dat een jongetje van 6 jaar wordt verdacht, bevreemdt bet hoofd der school al evenmin als de dief stal zelve. Daar liet feit op een Zaler- Zij stak hem baar hand toe, waarvan zij den handschoen in de linkerhand hield „Hoe het ook zij, ik dank u zeer." Ilij keek haar aan die vrouw was niet te krijgen Een gevoel van schaamte wel de in hem op llij nam haar hand „God sterke u De zoon van Elisabeth Kre- lingen is in goede handen Zij zag hem tusschen de taxishagen ver dwijnen Haar kracht verliet haar, zoodra de getuige van dit uur was verdwenen Haar ziel kromp ineen. Haar bloed, eeuwen lang rein gehouden, kwam in opstand. Was dit een droom? Neen, het was de vreeselijke waarheid Zij kan niet langer staan, zij moet gaan zitten. Onwillekeurig kijkt zij naar een zitplaats om Daar, bij den oever, waar in het water in een wazigen nevel, het eiland der dooden ligt Een marmeren Ivap leidt koninklijk naar het stroomende, glinsterende water. Beneden mompelt, fluistert, lokt het Men heeft het gevoel alsof de treden zich onder den water spiegel voortzetten en steeds dieper om laag voeren, naar het raadselachtige kris tallen rijk De kabbelende glofjes kus sen haar sneeuwwitten voet... (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1913 | | pagina 5