'II
It
vel niet
iotervet.
ïARST.
HUB
ttie.
lei
BIJVOEGSEL
BINNENLAND.
FEUILLETON,
Onder vreemden invloed.
Dit de Staatsconrant
Dit de Pers.
le Vereenigwg
lareeniging aan
;t op de Melk-
]]iddetbnig, op
a avonds 5 tot
Pcsalon van den
ril, 'a middag»
vóór of op 83
Voarritter,
liddelborg.
Secretaris.
JAiddelbnig.
-J700 p. jaar en
p.wordt oen
gevraagd in
i worden irRt'
H bureau van dit
coaBS,
iraagd een
lb jaar,
igenhandig ge-
a v/d blad. j—
WAGB»"A"
HALF WA»
föerk, b'B K OS
lakerö j
I bare Sfjwfc8
(reed* 8 j»«
■lf Mav <f JaD1"
{HOüüSTF®'
f mtri-k Zeel»»1'
:'ir ten die»*14-
Mt gaarne W'
ich Betrekking*
ROTTER®**
April.
g s.Rotterd»»
Dinsdag 8 April 1913, no, 83.
DE A. S. KAMERVERKIEZINGEN.
De R. K, cenlryte kiesv'ercenigmg iu liet
district Hoorn heeft nyar de N- R- C. meldt,
mr. Paul de Rcymcr, lo Hilversum, camli-
daat gesteld.
De lieer E. M. Teenstra is thans, naar
naar de N. R. C. mehlt, met yigemeene stem
men definitief ca.ndida.at gesteld irv het dis
triet Zuidhom.
OE ROOMSCH-KATHOLIEKEN EN HET
ONDERWIJS.
Een door het bestuur vjnn den Algemeenon
Bond van R K, kiesvereenigingen benoemde
cylnijni.ssie heeft over de onderwijs -kivesti,©
de volgende conclusies opgesteld, die be-
Iiyndeld zullen Worden op den 21 dezer te
Utrecht te houden vergadering
l,o. Uil Grondwet en wet Worde alles ver
wijderd, wat zou aapduidon, dal in beginsel
het geven van onderwijs is een deel der
Staatstaak'.
20k De ouders behooren de kosten to dra
gen van het .Onderwijs hunnen kinderen Ten
einde ongewcmschte toestanden Ie voorkomen,
heffe de Slyyt- een evenredig schoolgeld, im
dier vyegte, dyt bedeelden, worden vrijgesteld,
minvermogenden reeds een deel opbrengen en
voor bricMigegoedon het verschuldigde de kosten
per leerling niet loyerschrijde.
3o. De Slgvat helale aan de bijzondere
schoolbesturen terug, wat deze aan de on
derwijzers betalen, vermeerderd met een som
per leerling voor de yigemeene oxploilatie-
koslen eener gewejne lagere school.
r>0. Do wel Ireffe een regeling, waarbij
do verschillende schoolbesturen en gemeen
tebesturen voor de door hen te maken kosten
voor lokaJ.it.eit schadeloos worden gesteld
6o. De wet stelle de cischen vast wanr-
yan de verschillende soorten van lager onder
wijs moeten voldoen on eische Wyarborgeu,
•dyt deugdelijk onderwijs wordtf gegeven.
7,o. De wel Stelle de ^larisson en verdere
tegemoetkomingen voor de onderwijzers vast.
8,0. Er home een regeling der wychl'goldcflt,
die inteer waarborg biedt Voor de openbare
onder wijzers dan de tegenwoordige.
Op diezelfde vergadering Zalook een kort
progratn viui yetie wórden aangenomen tot
vorleening vpjo; steun aan het zittend kabinet
teneinde dit in styat te stellen z'jn program
ma af le werken.
DE S. D. P. BIJ DE STEMBUS.
De Soc.-democratische partij vergaderde Za
terdag en Zondag te Amsterdam en besloot
(O.m.
Bij do yanStyando verkiezingen, alléén den
eisch v;an ylgemeen en, gelijk kiesrecht voor
mpnnen en vrouwen, als voorwaarde voor de
do verovering! vyn alle democratische en so
ciale hervormingen, die allcey de arbeiders
klasse nastreeft en die in het slrijdprograml
dor partij zijn geformuleerd, op haar verkie
zingsprogram te 'plyytScn
aan de yandidalen der S. D. A. P., eventueel
ook aan Wie Van buigdrlijke partijen, die buiten
de vrijzinnige ©oycentiyti© en do kerkelijke
©oylitie staan, voor zoover die burgerlijke
partijen de urgentie van het onverzwakt al
gemeen kiesrecht voor my niacin en vrouwen
in haar program mochten opnemen, bij do
licrstemlmingcn den steun der S. D. P. te
vc.iloenen.
Zij komt uil niet eigen candidate» le Am
sterdam II, III. VIII en IX, R,o,ller<lam I,
IV en V, don Hjyajg I on II, Groningen, Haar
lem, Enschede, Maastricht, Zw.ojlo, Hilversum,
Zaandam, Delft, Schiedam en wellicht ook
in oen «lor Ufröclitsclie districten.
Romyu naar hot Duitsch vim
C. CROME SCHW1EN1NG.
STAATSCOMMISSIE VERDEDIGING VAN
(NDIË.
De yigemeene vergadering vyju de Staats-
commissie voor <1© verdediging v;ui ludie ter
vaststelling van liet rapporl, is thans uitge
schreven tegen -a. s. Vrijdagmorgen 11 uur.
DE NED. AMBULANCE OP DEN BALKAN.
Dr. J. C. J. Bierens. de liaan is Maandag
morgen viyi Adrianopel te Rotterdam' terug
gekeerd.
Blijkens een door hot hoofdcomité van liet
Nederlandsche Roode Kruis ontvangen be
licht, zal dr. Liivgbeek met do «overige leden
van do Turkschc ambulance waarschijnlijk 15
dezer van Konstantinopol vertrekkend Hij z;d
dan Vrijdag 18 dezer in het vaderland terug
kunnen zijn. -
W. P. BRAAM f
Het comité Vyn het Ned. Roode Kruis voegt
yan het bericht Vyii het overlijden van den
ziekenverpleger W. P. Bryam' hel volgende
top
Wiliem Picter Bryam was seigcant-ziekcn-
vjerp leger m hot militaire hospitaal Ie Go-
rinehem. Hij meldde zich aan voor een uit
zending siyar den Balkan en werd den 22ston
November aangenomen voor de ambulance,
dio naar Boelgarije zou vertrekken.
Vyn het begin af deed Braam zich kennen
als oen uitstekend verpleger, iemand van'
groot© handigheid en van velerlei nut. On
kreukbare trouw, uiterste plichtsbetrachting ten
hoog veryntwoordorijkhcidsgcvoel 'waren zjn
herkende eigenschappen, waardoor hij zich
bij yllen wist bemind le maken. -Meerderen,
gelijken en niet hel minst zijne patiënten,
droegen hem ycliling ten wyardeering toe.
In het zeer ongezonde Tsjorloc, waarheen
de yml)ulance terstond doorgezonden wys,
werd hij aangetast door Vwaadaardigon typhus,
gevolgd door longontsteking cfn (en slotte
pleuris. Ile'aas, salie genomen maatregelen om
hem te redden, Jriochten niet haten. Den éden
April, 's yvonds tien uur, overleed hij
De trouwe Bryam is bezweken als hot
gevolg van de, geheel vrijwillig op zich gono-
(aak om zijn lijdende medcmenschen te
helpen. Een ©eresaluut aan W,iHein' Pieter
Braam, die ;op zijn post bleef, tot zijn krachten
hem begaven.
Het hoofdcomité heeft tolegryfisch verzocht,
Bryam met militaire eer le do,en begraven,
zoomede vynWogc het college bLoenicn op liet
graf le leggen en dat te voorzien van een ge
denksteen met Nederlandsc-h opschrift-
Bj koa. besluit
zijn benoemd tot gedelegeerden der Neder
landsche regecring ,op het in do tweede helft
vyn Juni te Londen te houden 3e Con'grés
International de ly route, do heereu
J. \V. Welcker, oud-hoofdinsp.-gen. van den
rijkswaterstaat, lid voor Nederland van de
Permynente Internationale Commissie voor
Wegencongressen, te Oosterboek
A'. A. (II. ,W. ICönigj ing. V. jd- Rijkswaterstaat
lo kl. te Breda.
D. A. vyn Ilcysf, ing. v. d. rijkswaters taant
2e ki. Ie 's Gryvtenlmjgo j
zijn, buiten bezwaar vyn *s rijks schatkist,
benoemd tot gedelegeerden vyn de Nederland
sche regecring hij liet dit jaar te Londen to
houden Internationaal Geschiedkundig Congres,
dr. P. J. Btolc en mr. S.. J. Fockema Andrcae,
beidon hoogleeryar yan de rijksuniversiteit le
Leiden
zijn hc V-orde rd tot majoor-kwyrtiermecster
do kypt. Jcwarliemi- J. A. van der Meer, maga
zijnmeester \an het centr. mag. te Amster-
dyuf en <Ie kap. kwarlierm. II. L. van Hoolff,
werkzaam bij het departement, dio ingedeeld
is bij het 5e 'reg. inf.
is toegekend de aan de orde van Oranje-
EERSTE HOOFDSTUK.
Op do ,,Kinderdijk",
,,U heeft nog rijkelijk tijd, mijnheer. De
Hollandsdio booten, die den Rijn afz.akken,
komen geregeld te lyat.'-'
De jonge, slynke man, wien 'de portier
vyn het Hotel Ernst" tc Keulen deze woor-
tteevoegde, knikte. „Des te beter", zei hij.
„Ilct is zulk een heerlijke avond, dat de
boot, wyt (mij betreft, met genoegen een of
twee uur te lyat myg kömen. U hebt mjjn
koffer y| nyar het bureau van de Nederland-
sche StoomVyyrlima.atschappij laten bfengtepj
nietwyar?'-'
j,De huiskhc'cht is er juist mee weg
.Goede reis mijnheer I"
De portier yam eerbiedig zijn met goud
geborduurde pet af. Ihj had een flinke fooi
gekregenmet welgevjallen zag bij den reizi-
fecr na,, (die volkomen op zijn geniyk \jm schre
den richtte naar den Dom.
Met zijn jys over den arm' en zijn grijzen
hoed een weinig achterover, opdat debreede
rynd hem niet z-ou hinderen, stond dr. Ernst
Helpert -op dien lyatsten avond in Juli
het jaar 1900 noghiaals in bcschonwing ver
diept voor het prychtige. gebouw. Het is niet
mogelijk den indruk tc beschrijven, dien het
steen en kantweefsol van deze schoonste van,
allo kerken in deze weinige dagen die hij in
Keulen Iia.d doorgebracht op den jeugdigen
letterkundige fayl. gemaaktEen stroom van
nieuwe gedychten, welke zich zouden vcreeni-
gen tof een groot, historisch werk, had dit
kiuInslWcTk hij hem' doen onlslpan en uit
dankbaarheid sloeg hij nog eens voor liet
lyyfst, voordat hij do oude stad vaarwel
zei, de oogen op nyyr het gehomv van zoo
Verheffende pracht. En toen viel zijn blik nog
eens op den cenvoudigon gevel-van het,,Hotel
Ernst" en door een plotselinge herinnering
getroffen, bleef hij styyn.
,,Wyt was zij schoon P-' fluisterde liij'. „Wie
dat stille, blcoke gezichtje m'ct de groote,
donk-ore oogcu, die zoo schuw an angstig ke
ken, eenniaal gezien h'oefl, zal hel nooit ver
gelen. Onzin 1" riep hij eeyskljaps uit, ter
wijl hij zich 'zelf wykker schudde uit zijn
droomerijen, waaraan hij zich daar 'midden op
bet Damplein hyd overgegeven. „Wié weet
naar welkte hemelstreek zij morgen is heen
gedreven 1 Ernst, mijn beate jongen, jc bent
pp weg' yayr Holland om een studiereis te on
dernemen, wyt^ gyyt die schnotne onbekend»
je aan, die je eens in je levten gezien)
hebt, door een reet vyn de openslaande deur
in een Rof-el."
En met de parypluie in de band maakte hij
een zwyaiend gebaar, alyof hij daarmee voor,
11 o l pi an-V an V oil enli oven.
Onder het opschrift „Diplomatie of recht"
wijldt do N R. Crt. een hoofdartikel aan hel
onlang* ook door ons vermelde interview met
onzen minister van buitcnlandscbo zaken,
waarin deze het plan van prof. Van Vol-
lenhoven afkeurde omdat hot onnoódig zou
zijn een politie-macht aan to wijzen voor
nakoming der tractaten.
Hot Rolterdamscho 1)1 a<l toont zich zeer ver
baasd over de bewering van den minister
dat het denkbeeld uitgaat van een aangeboren
zucht om tractaten als scheurpapier to be-
handelen; dat de diplomatie kan zorgen, zoo-
yls zij nu reeds veertig jaren lang Europa
den groolen Europecschen oorlog heeft
weten te behoeden.
IIoo hebben wij het nu? vraagt de N. R. Ct.
Do diplomatic zal zorgen? Het is van het
'aar een gevaarlijke tijd, om op de diplomatie
io pochen, en de vraag rijst, wel eens, of de
"luropoesche oorlog, waarvan do minister sprak,
oTmeden is door of ondanks de diplo
matie. Maar neem hot eerste aan, heeft zij
den vrede weten te bewaren, door do Irac-
laton te handhaven, of juist door ze als
scheurpapier te behandelen Denk voorshands
maar aan den Balkan en liet tractaal van
Berlijn.
Dan, wat doel zelfs de diplomatie zonder,
execuliemacbt De minister schuift de politie,
macht als overbodig op zp, precies op bet
oogenblik, waarop wij er zich in het oosten
een ten dienste van de diplomatie zien vor-
zij het dan dat deze politiemacht zich
bij haar handelen niet zal baseercn op conig
tractaal, noch op cenig recht, maar ahvedor
alleen op de ma ebt, - tc dwingen
Trouwens, dè minister, en elk diplomaal
o e t ook bij menig tractaal, dat hij tot stand
brengt, rekenen op can CXccutie-macht, wil
hij niet naar eigen mceuing volstrekt ijdel
erk verrichten.
Als voorbeeld1 wijst de N. R. Ct. dan op
hot Noordzee-tractaat. De minister hecht aan
dit verdrag, wijl hij verwacht, dat, mocht, één
der mogendheden op ernstige ons laud bona-
doelende wijze trachten, do bepalingen van
do declaratie te kort le doen, zipli dan uil
de overige toegetreden mogendheden, zij hot
onder een anderen naam, feitelijk een inter-
nationale politiemacht pro re nafa zal vor
men, om de nakoming van de declaralie-voor-
schriften af te dwingen.
En dit is nu juist de reden, vervolgt de
N. R. Ct., waarom wij, onderdo beslaan
de omstandigheden, aan. zulk een Noord-
zee-declaratie niet zoo hooge waande kun
nen toekennen. De politiemacht, waar de
diplomaat op bouwt, is ej. eon, wier totstand
koming met eindeloozc moeilijkheden zie het
Oosten I moet gepaard gaan, moeilijkheden,
waartegen 'tien tegen één de diplomatie niet
zal opgewassen zijn In hel plan-Van Vollen-
'i zou men de beschikking bobben over
een te voren geregelde macht, wier taak
van stonde af aan omschreven was, en die
niet door de diplomatie, docli door den inter
nationalen rechter in beweging zon worden
gebracht.
Het plan-Van Vollenhoven beoogt zekerheid
an Tocht, de minister... geznnlenconfe-
ronties. Dat is nog al con verschil.
Nassau verbonden corc-medaille, in zilver, I steeds zonder voorzitter is. Hij deelde mee, dat
aan B. Peper, meesterknecht lnj de firma]hot derde bestuurslid, de heer Hack door
.1, van der Tas, handel in koloniale warou, te plotselinge omstandigheden verhinderd was
aanwezig tc zijn.
Vervolgens heette spr. den hoor De Vries
welkom en drukte zijn. tevredenheid uit over de
„bevredigende" opkomst. Spr. hooplo dat hol
optreden van den heer De Vries hier lol meer
deren steun voor „Volksonderwijs" zou. lei
den. Dat is noodig, daar de afdceling in den
laytstten tijd. achteruit is gegaan.
De heer Do Vries begon met or op tc
wij'zen hoe do komende grondwetsherziening
zijn schaduwen reeds vooruit geworpen hoefl.
In een der jongste vergaderingen van den
raad van Oost-Dongei'adeel kwam cm voorsle!
van B. en W. ter sprake 0111 de openbar©
school to Ee op te heffen. Jn 1896 was een
dergelijk voorstel ingediend en aangenomen,
doch werd door Ged. Staten niet goedge
keurd. In verband met de voorgestelde grond
wetswijziging meenden B. en W. echter ge
rechtigd te zijn wederom met dit voorstel le
komen. De voorzitter achtte het voorstel in
liet belang van de gemeente en hel onderwijs
an meende den tegenstand van de voorstanders
het openbaar onderwijs niet van bolee-
kenis.
Drie punten treilen liter naar voren, liet
minachten van do minderheid, het opheffen
van hot openbaar onderwijs achten in hel
belang van do gemeente en het stollen van
liet bijzonder onderwijs boven bel openbaar
onderwijs.
Deze burgemeester motiveerde zijn voorstel
met een beroep op do voorstellen van de
grondwetsherziening
Hieruit blijkt hoe de voorgestelde grond-
wetsherziening zijn schaduwen vooruit werpt
en er blijkt ook uit hoe een deel van ons volk
hel bijzonder onderwijs het ernig goede onder
wijs aclit.
Maar Zij, die zoo denken zijn nog niet in
de meerderheid. Nog wordt de openbare school
bezocht door 60 "/o vyn de bevolking, de bij
zondere door ,4.0 o/a' Doch het' laatste neemt in
lomvyng toe en dnartiif de splitsing tusschon
yn s vteUd
Van de vrijzinnige parlementsleden hebben
indertijd verscheidene meegewerkt tot
hot verkrijgen van vrijheid voor bijzonder
ejnderwija. Zij 'wyreu voor de wet Mackay,
omdat men hoopte en verwachtte dat daarmee
do zg, schoolstrijd zou zijn afgeloopen Zulks
verd toen ook opgeVeckend uit den mond
•yn Katholieke, aiilirevohilionnaire en chris-
tclijk-hislioriselie sprekers (w. o. de heer de
Syviovnin LohinWn i en de vrijzinnigen stelden
ortrouwen in de woorden van de christelijke 1
leiders.
Spr. vryagt of men dat vertrouwen van de
•rijzinnigen, die fcoon een offer brachten in
het belang van de volkseenheid, mag laken,
yl zou men thans met de geschiedenis der
laatste jaren voor oogen wel eens wrevel
daarover voelen opkomen.
Helaas heeft iditgjgbsjdiewet-Mackay een be
treurenswaardig© subsidie-honger bi j de cln
lelijke pai'tijen gewekt. En toch was Volgens den
lieer Maokay in '87 aan de bijzondere school
gegeven, wyt binnen de grenzen van art 192
mogelijk Wys.
Spr. herinnert er vervolgens pan boe de
lieer Gpemyn Bongesius toen lnj liet voorzil-
torscliap van Volksonderwijs had neergelegd
en minister was geworden de leerplichtwet
(Lot stynd (bracht en kom't'dyn op dc onderwijs-
novelle ran dr. Kuyper, waartegen (oen,even-
yls tegen het optreden dor reclitscho propa
gandisten, die liet openbaar onderwijs in een
zoo ongunstig mogelijk licht stellen, door volks
onderwijs een heftige strijd is gevoerd.
liet bijzonder onderwijs kreeg toen een ge
koesterd plaatsje, dyt nog warmer werd toen
het houw'wctteke .Heemskerk kwam
Onze minister vyn biunenlandsclie zaken
zoide loon diac hij den dag zou zegenen dat
yl liet -onderwijs christelijk zou zijn- Dal heeft
Oost-Dongerydeel willten verwezenlijken
Spreker verklyart (da!n de voorgesteldol Éjrond
wetswijzigingen. Hel bijzonder onderwijs woidt
het algemeen ynderwijs, het opmhaar ouder
wijs kymt slechts yls aanvulling en dan nog
met eerbiediging van do Godsdienstige gevoe
lens, niet vim ieder, doch van de ouders Spr.
stelt ijl het licht hoe dwyze gevolgen deze be
paling met zich kan slepen.
Maar nog erger is de verdrukking dev min
derheden Immers heeft men in een gemeen (e
uilshiilend secte-scliolen en or zijn een
(of 20 lal kinderen vaa ouders bij geen dier
Rl. de Vries Sz. in het
Schuttershof.
Voor de aCd. Middelburg vyn do verceniging
.Volksonderwijs" trad gisteren avond in een
openbare bijeenkomst in het Schuttershof de
lieer Kl. de Vries Sz. van Amsterdam afs
spreker op met het volgend ondervrap:
„Het dreigende gevaar van dc komende
grond wel sherziening en onze openbare school".
Do kleine zaal van bet Schuttershof was
bij' den aanvang der vergadering tamelijk goed
bezet.
De heer L. A van der Ley, secr. van
„Volksonderwijs", opende de vergadering, en
herinnerde er aan hoe de afdeeling sinds het
overlijden van dcai heer De Borst Verdoorn nog
goed alle gedachten verwijderen Wilde die zich
nog' bezig hielden met de schoone onbekende
Toon verhaastte hij zijn. tred on liep debreede
Rijnkade aC naar de landingsplaats der Ilol-
landscho stoomboolen, want hot sloeg juist
yclit uur op de Domklok. En dal-was de tijd
'\v.aavop de boot zou vertrekken.
Toen hij de aanlegplaats naderde was alles
Istil en verlaten behalve delwee- grootc Rotter
damscho kolcnschuilen, waaruit dc boot nieuwen
v.oorryad kolen-moest innemen. Hij vroeg dnde
Jjjk of hij le laat kwam. maar tot zjjn gerust
stelling werd die vraag ontkennend beantwoord.
De portier had gelijk gehad. De boot zou niet
op tijd vertrekken; het was zelfs zeer waar
schijnlijk, zooals men hem op het bureau me
dcdeelde, dat er voor elf uur 's avonds geen
sprake zou wezen van afvaren. De „Kinder
dijk", zoo heette do boot, wys nog niet eens-
iu 't zicht en moest nog een groofe hoeveelheid
bagage lyden en nog kolen innemen bov
dien, voordat do reis naar Holland kon worden
vjolOjrllgezet. f
Doctor Helpert bleef een oogenblik besluite
loos op do kade staan en koek de rivier op,
die er op dezen tijd van den avond nog leven
dig genoeg uitzag. Een oogenblik kwam het
denkbeeld nog bij hem op naar hei hotel terug
to koeren; hij betrapte zich zelf op de be
geerte zijn onbekende sdioono nog eens even
to ontmoeten.
Maar neen, dal zou hij toch maar niet doen
hij draaide besluiteloos op zijn hakken rond
en slenterde zonder bepaald doel do stad in.
Daar hoorde hij muziek in den tuin van
een koffiehuis. Dydclijk was zijn besluit gc-
sccteu aangesloten, dim kan de overheid daar
toch geen school voor stichten. Zij moeten,
dus hun kinderen zenden naar een school, die
hun godsdienstige gevoelens niet' eerbiedigt.
Tbnns wordt liet leegpompen van de open
bar© school nog tegengegaan door de nood
zakelijke par tic' bijdragen voor de bijz. sdliool,
naar is het hijzonder onderwijs regel, dan
alt dat laatste bezwaar weg.
Bovendien zal hot aantal klcine-sccteschool-
tjes nog toenemen.
Spr. wijst er dan op, hoe het artikel, volgens
elk de onderwijzer de verdjaagzaamheid heeft
to betrachten, eveneens staat gewijzigd te wor
den eu toch is het slechts tweemaal gebeurd,
dat dit artikel tot moeilijkheden aanleiding gaf
De wijze waarop do openbare school be
streden wordt is een onrechtvaardige wijze.
Docli ontbreekt er werkeljjk iets aan dc school,
dan staan ook do loden van Volksonderwijs
op de bres om hot aan te vullen en in ford©
brengen en ook de kritiek wordt niet ge-
Sjiaard, evenmin als een vader het kind, dal
lnj lief heeft, een vermaning onthoudt.
De ontwikkeling van onze openbare school
uil het schoolsche is onmiskenbaar; wij stel
len onze wenscbon nog vcol hoogev, doch
uilen deze vrije ontwikkeling niet gestoord
In den strijd tot verbetering van hel onder
wijs in -hel belang van het kind moest geen
tweedracht zjjh.
Wij willen bet kind in zijn jeugd een alzij
dig© ontwikkeling voor hot later leven bij
brengen, maar daarom moeten wjj liet niet
vermoeien met geloofsleer en andere abstracte
zaken. Wij moeien hel eerbied bij brengen
oor ieders overtuiging en geen minachting
voor dio slechtere christelijke-historischen,
booze pagnnislcn cji builen dc gemeenschap
slaande Joden.
Spr keurt dan ook sterk af de wijze, Wanmp
in de geschiedenisboekjes voor dc sectarische
scholen over andersdenkenden gesproken wondt,
waarvan hij sterke staaltjes voorleest om
daarnaast een citaat le stellen uit oen hoekje
'oor de openbare school.
Do school is er voor tie kleine mensclicn
en -niet v oor de grooleven- Dc> openbare school
■ornit den imderbouw voor alle godsdienstige
belijdenissen, doordat zjj hoefl dal christelijke
beginsel dat boven geloofsverdeeldheid staat,
Spr. haalt dan uit „üo Fakkel" (mol do
rij-Iiberale) mm. hoe do voorstanders van
hot, bijzonder onderwijs zich zelfs het taal
onderwijs in Christel ijken geest denken
De openbare svbool leidt op tol algemecno.
'hïistelijke en maatschappelijke deugden On-
dan ook dat de kinderen op de open
bare school een onchristelijke» geest in-
adenvmen.
i'cryntw.oordtelijkheidsgevocI voor onze
kinderen moet öp de ouder» rtislon en mag
niet. vyn boven worden opgedrongen. Alle
kinderen hoe verscheiden ook. hebben een
ding gemeen hun Kinderlijkheid. Zij zijn
yls jonge planten in de lente, (zou men,
dyn van bon willen verlangen en voor hun
Hen bestemmen wyt wij verlangen en be
stemmen voor planten in den zomer of in den
herfst. Docli waar wij oen gunstige ontwik
keling vyn de vruchl wcnschon (moeten wij
wykon voor de ontwikkeling van de kiem Dat
wordt op de bijzondere school uit het oog
orloreii. De openbare school staat op den
grondslyg van Jezus woord „Laat de kinder
kens tot mij komen Zij verkoltert niet, noch
yakt zij ©enig onderscheid, zij behartigt al
leen het belang der kinderen en bevordert dien
heerlijken geest van verdraagzaamheid, die
ons laiul oen toevluchtsoord heeft doen zijn
•oor vorketterden uit andere landen.
Dio openbare school wordt bedreigd, laat
Ons daarom voor 'haar op do bres staan. Met
warme .opwekking1 om te strjjden voor (le
openbare school eindigt spreker zijn rede,
die luide wordt toege-jnchl
De voorzitter deelt nu 'mede, dat een pauze
van 10 minuten zal worden gehouden, waarin
hij hoopt dyt voorstanders van het bijzonder
ouderwijs zich voor. het debat zullen aanmel
den Inmiddels circuleerde een lijst ter wer
ing- van leden v-oor „Volksonderwijs".
Hoewel niemynd zich voor liet debat liyd
aangemeld wilde de lieer De Vries gaarne nog
een woord tol de vergadering richten, vooraf
vterklaarl hij zich echter nog gaarne hereid
uit do vergadering tot hem gerichte vragen
(e bcyntwoorden.
Hiervyn maakt -een der dames, een mede-
nomen hij liep den tuin in, waar al heel wal
mtenschen zateneen klein muziekgezelschap
speelde vrij aardig, de muziek was ten minste
bost aan tc hooren. In teen afgelegen hoekje
ging hij zitten, bestelde een flcsch wjjn en
liet zijn reisindrukken nog eens de revue
passoeren.
Do wijn deed hem goedwarm© levens
vreugde stroomde door zijn ydcren. Even liolil
als d«> beide laatste zounige dagen geweest
waren, dc eerste van zijn leven die hij aan
de oevers van dm heerlijken Rijn bad doorge
bracht, lag do toekomst voor hem, Hij was
hibliolhecyrjs in een klein vorstcndommolj'e
en woonde in oen kleine f esidentieslod nu
hyd hij vacant ie en was hij zoo vrij als een
vogel in de lucht. Zijn vypt inkomen en
zijn honoryjrium voor zijn eerste letterkun
dig© geschriften ytelden hem in staat tc doen
wyt hij wilde. Hij had dayrenb'ojvien reeds
een zeer goeden inyam als letterkundige Dit-
alles hij elkayv maakte, dat hij op z\jn dev-
tigstei jyyr yan den ingang stond van
roemrijke toekomst Hij glimlachte in zich
zelf wanneer hij dayraa» dacht en hield vroo-
lijk zijn glys met het gouden vbcht omhoog
1 ,,0p mijn toekomst'', zoide hij en dronk liet
1 glas in één teug leeg,
I Wel is' waar stond hij geheel ylleen op
de wereld. Zijn ouders wpreii dood broeders
en zusters hyd hij nooit gehad. Maar daarom
tegen bezyt hij' zijn stilzwijgende vrienden, de
vele duizenden boekten in de vorstelijke biblio-
1 theek en zijn opwekkend Werk in het mei-
1 wingerd begroeide buisje dicht bij liet oude
kasteel wnyrin hij mtet een .oude dienstbode
zeer genoeglijk woonde.
In zijn verbeelding zaj hij in een omlijsting
yn groen plotseling een gedaante in de deur
opening van zijn buisje slaan. Het was een
slank, bovyllig figiuirje, een jong 'meisje
met zw.art haar en groot©, angstig vragende
oogen, die tot hem waren opgeslagen.
jll-el helpt niets!" dy-ht Helpert moedeloos,
„üc schoone onbekende in 't hotel sclujnt
mij niet tc willen l-oslyley, zoo lang ik het
ygoedkoopo Keulen" nog met verlaten hel).
Men verdrijft#an spook het (beste wanneer men
liet regelrecht tegemoet loopt en niet tracht
te ontwijken. Goed, laat ik mij dan maar
eens bezig houden met die raadselachtig©
onbekende. Ik heb haar niet langer dart tien
seconden gezien, juist toen ik* den corridor
doorging deed zij de deur open en wilde de
kamer uitgaan. Een buitengewoon lieftallig)
gtezjclilje, zij zyg er bleek, misschien' Ijdend
uit. En wat nog yterderJe hebt al zooveel
mooie gezichtjes gezien ©n onmiddellijk dayrua.
Weer vergoten, Maar deze oogen hadden zulk
een zeldzame uitdrukking'! Er stond vrees in
di© ©ogen. geschreven en tegelijkertijd een stil
zwijgend verzyek Help mij I En day die hand
wolk© byar aan haar arm terugtrok en de deur
hyystig dic-bt deed 1 Ernst.Ernst I" zoo brak
do jonge 'teelirijver eensklaps z jn gedachten-
loop yf. „Het is misschien een arm, ongeluk
kig schepseltje on je fyntasie maakt er da
delijk oen romanheldin van. Nu is het echter
uit met je overdenkingen.
Aynnemc-u, kelhiei."
(Wordt vervolgd).
