OMA Cacao
Ingezonden Mededet lingen.
VAN HOUTEN S
BURGERLIJKE STAND.
LAATSTE BERICHTEN.
.LORRE VERKONDIGT DE OPINIE VAN HEEL HET GEZIN
5?o/?(2 (ekkcr ftkk er
cnjücdkocyi enjoédkoyt.
Clubs.
tft
gt'.
v«i-
«ri. pont r gom
't Zesde
11
10
1
0 21 58—17 1.91
Zeelandïa
9
5
1
3 11 25—16 1.22
Wilhelminall 12
5
1
6 11 27—37 0.92
E. M. M.
10
4
1
5 9 20—27 0.90
Willem II
8
3
0
5 6 25—20 0.75
M. V. V. O.
11
3
2
6 8 36—44 0.73
N. A. C.
7
0
2
5 2 7—37 0.29
Zeenwsche Landbouw Maatschappij
Afd, Middelburg.
Hedenmorgen te half elf werd in St.
Joris alhier een algemeene vergadering
gehouden van de afd. Middelburg van de
Maatschappij tot bevordering van landbouw
en veeteelt in Zeeland, onder voorzitterschap
van jhr. P. J. Boogaert, die eenige waar-
deerend# woorden wijdde aan de nagedach
tenis van de beeren J. Koene en A. Meeuse,
de een overleden zoo kort na zijn bedanken
als bestuurslid, de ander als het ware op
de bres gesneuveld.
De heer Van de Woestijne sprak
de hoop uit dat in het komende jaar het
bestuur voor zoo treurige verliezen zou
bespaard blijven, waarna de voorzitter het
volgende
Jaarverslag
uitbracht.
In het algemeen kan worden gezegd, dat
het afgeloop.'n jaar niet onverdeeld gunstig
was, wat moet worden toegeschreven aan
de eigenaardige weersgesteldheid. Als ge
volg daarvan trad reeds zeer vroeg een
verbazend hooge stand van het polderwater
in, zoodat vele weilanden en ook eenig
bouwland onder water kwamen te staan.
Vooral zij die slechts over lage weiden
te beschikken hebben waren hierdoor ver
plicht hun vee geruimen tijd vroeger te
stallen dan andere jaren en leden hierdoor
natunrlijk een niet onbelangrijke schade.
Wat onder water staand bouwland betreft
gevoel ik mij intusschen verplicht de aan
dacht eens te vestigen op de vraag of in
de laatste jaren misschien niet op eenigs-
zins onverantwoordelijke wijze weiden wer
den gescheurd, die daarvoor veel te laag
gelegen waren.
De droogte voor Augustus kwam den
hooioogst ten goede, die in alle opzichten
buitengewoon gunstig was, zoowel wat
kwaliteit, kwantiteit, als het binnenhalen
betreft.
De tarwe leed zeer voel door den regen,
terwijl de haveroogst als totaal mislukt
moet worden beschouwd.
Ook de erwten leverden geen of een zeer
matig resultaat op.
De suikerbieten groeiden aanvankelijk
door te veel droogte zeer onregelma'ig op,
zij hersteldbn zich echter en vielen ten
slotte zeer mede.
De aardappelen werden hevig geteisterd
door de aardappelziekte, zoodat ook deze
oogst tegenviel.
Slecht was de opbrengst van het blauw
maanzaad en de droogte werkte nadeelig op
de kwaliteit van het vlas.
De paardenfokkerij blijft in onze afdeeling
nog steeds een zwak punt uitmaken, wat
met het oog op de hooge prijzen, welke
voor goede paarden worden besteed, zeei
moet worife betreurd.
Bij dp^ veestapel was de gezondheids
toestand zeer goed en de fokkerij leverde
zeer gunstige uitkomsten, de kwaliteit was
best en de prezen waren zeer boog.
Hetzelfde kan gezegd worden van
varkens die goede prijzen opbrach eo. De
vlekzieke kwam maar zeer weinig voor door
veelvaldige inenting met. serum.
Het geitenras gaat meer en meer vooruit
door de invoering van Sanegeiten en
bokken en dunk zij de krachtige actie van
de voreeDiging tot verbetering van htt geiteu
ras in Zeeland.
Boter en eieren leverden door de zeer
hooge prijzen aanzienlijke voordeelen op.
De pogingen tot oprichting eener znivel-
Jabriek hebben ia den laatsten lijd vasten
vorm aangenomen en doen wel op succes
hopen.
De afdeelingstentoous telling in de eerste
dagen van Juli gehoudeu slaagde zeer goed.
Het landbouwonderwijs had meer dan
gewoonlijk in onze afdeeling plaats, de win-
tercursu8sen door de heeren van Hekken, de
Smidt en Mèsu werden goed bezocht.
Ons ledental gaat steeds vooruit, de ver
gaderingen worden druk bezocht.
Door het bedanken van den heer J. Koene
daarna overleden en het overlijden van den
heer A, Meeuse kwamen in het bestaar 2
vacatures, waarin straks zal worden voorzien.
De financieels toestand van de afdeeling
is bevredigend, hoewel het geraden blijft
zuinigheid te betrachten.
Ik eindig mijne heeien met den wensch
dat 1913 zal mogen blijken een gunstig
jaar voor den landbouw te zijn.
De heer Van de Woest ij a e vertolkte
den dank van de vergadering voor het uit
gebrachte verslag.
Vervolgens werden de notulen gelezen en
goedgekeurd en eenige ingekomen stukken
voor kennisgeving aangenomen. Op het adres
derbestuur, dat deze hooge waterstand ver-
vau den hoogen waterstand bericht het pol
der bestuur, dat deze hooge waterstand ver
moedelijk te wijten is aan de vele regens in
den zomer en dat de zaak in de poldervexga-^
dering in April ter sprake zal worden ge
bracht.
De voorzitter merkt op, dat de leden
hot met de meening van het polderbestuur
omtrent de oorzaak wel eens zullen zrijn.
Hierop verkrijgt in afwijking van de agenda
de heer I. G. J. Kakebeeke, rijkslawdbouw-t
leexaar te Goes het woord voor zijn lezing
Te hooge waterstand,
die in hoofdzaak behelsde hetgeen indertijd'
door den spreker in het Landbouwblad is
geschreven, en toen door ons is overgenomen.
Spr. noemt den toestand op Walcheren
slecht, wijst op de voordeelen door bemaling
elders verkregen en zet uitvoerig do functies
van den bodent uiteen, waaruit bljjkt dat te
hoogen waterstand voor bouw- zoowel als
weiland nadeelig is.
Door den stand van bet water in do slooten
wordt die van bet water in den grand tot op
zekere hoogte behoerscht. Stijgt het water
in de slootefc., dan zal eest gevolg daarvan
zijn een ondiepe, vlakko beworteling der plan
ten, waardoor de voedselopnamo onvoldoende
is en waardoor tevens de kans op uitvriozeu
der planten groot er wordt.
Voor een goede werking der meststoffen^
vooral die van organischen oorsprong, is bo
vendien noodig, dat ze m den grond, onder
den invloed van lucht, warmte en bacteriën
kunnen ontleden. In gronden met to hoogen
waterstand gaat dit niet. De bodemventilatie,
en dim do toevoer van de zoo noodige luchtr,
zal daar alles te wenschen overlaten, want
waar vocht is', kan geen lucht zijn. De 01
zettingen hebben pas plaats bij een zoke
temperatuur, die op vochtige gronden vc
minder spoedig bereikt wordt dan op droge,
gronden. Vochtige gronden noemt men in de
praktijk koude gronden, en zeer terecht, want
het vocht absorbeert veel warmte, die den
grond niet ten goede komt. Do gewassen op
dergelijke gronden zullen zich daardoor in 't
voorjaar later ontwikkelen en zelfs door een
toegift van kunstmest zal men dat nadeelig
verschil niet kunnen opheffen. Voor die om
zettingen van do meststoffen zijn bovendien
bacteriën onmisbaar en ook die ontwikkelen
zich slechts overvloedig wanneer aan de be-
vensvoorwaarden aanwezigheid van lucht en
van een bepaalde temperatuur voldaan ia.
Tn een. grond met hoogen waterstand zal aan
die voorwaarden zeker niet voldaan zijn en
dus ook daardoor weer ceü. slechte werking
Van den mest en, een, geringe groei der planten.
Een ander nadeel van hoogen waterstand is
dat het land vervuilt. De grondbewerking heeft
op natte grond niet do beoogde resultaten.
Z.g. koude gronden hebben in dezen tijd
dat men met alles gaarne vroeg wil zijn hot
nadeel, dat zg eerst laat bewerkt kunnen
worden.
Een goede bewerking van den grond is
noodzakelijk om een goede structuur te krij
gen; bij grond die te veel water bevat geeft
die bewerking niet veel, bij de eerste regen
slibt de grond weer dicht.
In Zuid-Beveland kan men nu reeds met
gunstig resultaat zaaien, hier kan men dat
eerst veel later doem; incn krijgt dan een
duurdere en dikwijls ook minder zorgvuldige
bewerking.
Spreker wijst daarna op de rapporten m
1908/9 door de afdeolingen van do Groninger
Mij. van L. en N./ uitgebracht over de meest
gewenschto hoogteligging van bouw-, hooi- en
weiland, waarbij alle afdeelingen het er over
eens waren, dat in den winter de waterstand
voor alle grondsoorten, zoowel voor gras- als
bouwland zoo laag mogelijk moet worden ge
houden en legt er den nadruk op dat die rap
porten geschreven worden door de landbou
wers zelf, dus door mensehen uit de practrjk.
Het hooi van natte weiden is minder sma
kei ijk en ook van minder voedingswaarde
voor het vee.
Het gras op die weiden n.l. bevat minder
suiker en meer looizuur dan het goede hooi-
gras.
De toestand op Walcheren acht de heer
Kakebeeke slecht.
Men vindt hier altijd, liet ceue jaar meer,
het ander minder, te veel wa,ter
Wanneer men m goede weidestreken komt,
de Purmer bijvoorbeeld, dan ziet men dat
daar de boeren het water wel laag houden
Spr. wijst ook op den z.g. „Poel", de be
kende weidestreek bij Goes in den polder „De
breede watering bewesten lerseke", waar men
puike weilanden aantreft. Ook daar was inder
tijd een tegenstand tegen een betere» boheér-
sching van den waterstand, door middel van
bemaling. Thans worden algemeen de uit
stekende gevolgen van die bemaling erkend.
Ook op Tholen in Poortvliet is men zeer
ingenomen met den toestand die ontstaan is
na een goede bemaling.
Spr. noemt het antwoord dat het polder
bestuur gegeven heeft op het adres over het
hooge water onjuist. Met zoo'n antwoord
houdt men kleine kinders zoet (teekenen van
instemming).
De oorzaak is niet gelegen in het vele wa
ter dat gevallen is; dat bewijzen de andere
deelen van Zeeland.
Of de sluis te klein is wil spr. niet beslis
sen, wel wijst hij er op dat slooten en wa
tergangen bier zeer slecht onderhouden wor
den, men ziet hier heel weinig in de dopten
delven.
Spr. dringt aan op een onderzoek door des
kundigen maax do oorzaken, deze deskundigen
konden dajn ook de middelen ter verbetiring
Blijft men doorgaan zooals thans, dan zal
Walcheren een „natuurmonument" worden,
heel mooi voor het nestelen van watervogels.
Voor natuurminnaars misschien aanlokkelijk,
niet voor landbouwers.
Het onderzoek naar de oppervlakte land, die
onder water stapt acht spr. voor den hoogeoj
waterstand vpn geen,- belang. Ook niet onder
staand land lijdt door het wateT. Het motief
men had geen lage gronden mogen scheuren geldtl
voor spr. nietdat land was niet ongeschikt
om gescheurd te worden, doch het had niet
gescheurd kunnen, worden omdat de water
stand te boog is.
De waterstand moet zoo zijn, dat men de
vrijheid heeft zijn cultuur in te richten .zoo-
als men dat wil.
Aan het hoofd van den polder hier staat
een energiek man, dio veel tot verbetering
zou kunnen meewerken, maar de stoot daartoe
moet van de landbouwers uitgaan. Deze moe
ten hierop aandringen en de macht die zij' in
den vorm van ben stembiljet bezitten beseffen.
De rede van den beer Kakebeeke werd met
een levendig handgeklap heantw;oo;rd.
Het hierop gevolgde debat moeten we we
gens plaatsgebrek aanhouden tot een volgend
nummer, evenals de bijzonderheden van de
bestuursverkiezing waarvan do uitslag was
dat gekozen werden de heeren C. Franse van
Kleverskerke an J. H. Geschiere van Gryps-
kerke.
Voor de in Juni te houden goi ten ten toon
stelling werd t 10.— subsidie verleend.
Middelburg.
Van 1517 Febr. BevallenJ. A. Ver-
schiere, geb. De Voogt, z J. C. Merk, geb.
Verbeeme, z.J. A. Mnljaars, geb. Van
Dijke, d.M. de Breij, geb. Hondius, z.
Overleden: J. P. A. Kijgersberg, man
van M. van 't even, 61 j.; N. Bimmel,
wed. van M. Schipper, 28 j.
H E R IJ K
der maten en gewichten dit jaar voor de
hierna vermelde gemeenten zal pla. ts hebben
op de volgende dagen
Goesvoor Goes'3, 4, 5, 6, 7, 8, 13, 14
en 15 Maart.
Voor Kattendijke 10 Maart.
Voor Kloetinge 11 Maart en 12 Maart
des voormiddag9.
Voor 's Heer-Hendrikskinderen en Wisse-
kerke (gemeente 's Heer-Arendskerke) 12
Maart des namiddags.
Hoedekenskerke 26 Maart.
's Gravenpoldervoor 's Gravenpolder en
's Heer-Abtskerke 27 Maart.
Baarlandvoor Baarland 28 Maart des
voormiddags.
Voor Oudelande 28 Maart des namiddag-.
Ellewontsdijkvóór Ellewoutsdijk 29
Maart des voormiddags.
Voor Driewegen 29 Maart.
Wolphaartdijk 1 en, 2 April.
UIT DE STAATSCOURANT.
Toegekend is de cere-medaille van de Oran-
je-Nastsa,u-orde iai brons aan H. J- de Jong,
lood- en bankwerker bij de firma G van
Nodervccn en Zoon le M i d d"e 1 h u r g
In geljjke betrekking is overgeplaatst bij
's Rijks kus Iveri ichting in den. Noord Nieuw-
landpolder de 'lichtwachter J. M. Krijnse, lok
ker thans to Noord-Schouwen.
KIEZERSLIJST.
Te Koude kerke bedraagt het aantal
lapavxagen. pm op de kiezerslijst te worden
geplaptst 33.
VEREENIGINGSLOKAAL.
Reeds lang bestapt te Wemeldinge be
hoefte aan een geschikt vereenigingslokaal
Do bestapnde herberglokalen zijn óf to klein
of minder geschikt voor sommige bijeenkoms-
n.
Verschillend omstandigheden van den laat
sten tijd hebben er toe medegewerkt, dat
eenige van dja voornaamste ingezetenen in
beginsel besloten hebben tot stichting van
een dergelijke lokaal De kosten worden ge-
jschat pjp 1 a 5 Jdiuzeind gulden.
Brand.
(Van den landbouwer Blomde-el te S t.
K ruis is door onbekenden oorzaak een
schuur afgebrand.
Gesticht voor zwakke vrouwen
en kinderen.
Het Handelsblad meldt dat aan dón Put
schen weg nabg Bergen op Zoom zal
worden gebouwd een gesticht voor zwakke
vrouwen en kinderen in Zeeland.
Tot directrice is benoemd mevr, vanFraaij-
enhoven, terwijl als commissarissen zullen
optreden de heeren del Campo, notaris te Re-
nesse, jhr. de Muralt te Zierikzee, mr. M.
Har togs, advocpat te Bergen op Zoom, dr.
v. d. Let te" Ossendreoht en verder hiej,
de Crane.
UIT DEN HAAG.
Eerste Kamer.
Voortgazet werden de algemeen© beachou-
wingen over de Staatsbegrootutg 1913.
De heer Van den Berg bestreed de door den
heer Van Deventer bg het Indische begroo-
tingsdebat geleverde ciitiek op de door de
negeering voorgestane school-politiek inhrdië.
Spreker oordeelde dat ook de vrijzinnigen uit
practisch oogpunt wel zullen moeten in-
dat voor Indië de bijzondere school
wel regel en de gouveniementschool aanvul
ling zal moeten zijn, wil er in Indië eea
volksonderwijs ontstaan, dat werkelijk dien.
naam verdient. Immers algemeen doorgevoerd
gonvernementsonderwgs zou te duur zijjn voot
de schatkist.
De heer Van Deventer handhaafde zijn
standpunt; hij betoogde dat vaak bijzondere
scholen worden opgericht om zendelingen ge
legenheid te geven de bevolking te evangeli-
seeren en door dergelijke scholen te steunen
gaat de overheid haar bevoegdheid te buiten.
Ongecorrigeerd.
DE A.S. KAMERVERKIEZINGEN.
Dr. de Visser die voor Leiden zit, zal
naar aan de Telegraaf wordt gemeld, geen
capdidatuur meer aanvaarden.
PLOTSELINGE DOOD.
In den trein, die gistermiddag <*a tweei
juut van Vlaardingen naar Schiedam vertrok,
is da 77-jarige A. K. nit Vlaa-rdingen
plotseling onwel geworden en overleden, nog
voor de trein te Schiedam aankwam.
UIT AMSTERDAM.
Naderlandsche ambulance *n
Mon ton egro.
Van dr. Koppeschaar is te Amsterdam be
richt ontvangen, dat hij van Groeda naar Cet-
tinje is teruggekeerd. Daar waren 5000
wonden. Woensdag zal mevrouw
daar Montenegro vertrekken, om ach bij haar
man te voegen
SCHOOL VOOR BOUWKUNDE.
Zaterdagmiddag heeft te Utrecht in de
Middelbare Technische school voor Bouwkunde
voor de eerste maal de uitrei king plaats ge
had van het einddiploma aan 5 jonge man
nen, waaronder J. C. Weststrate van Waar
de, die na voleindiging hunner studiën de
school verlaten en als burgerlijk bouwkundige
of als waterbouwkundige zullen optreden. De
voorzitter van het hoofdbestuur J. N. Hendrik
hield een toespraak waann flij ook een terug
blik wierp op de geschiedenis van de stichting
der school. De kweek elm gen der school voe
ren den titel van burgerlijk bouwkundige van
Utrecht („b. b. Utrecht") of van waterbouw
kundige van Utrecht („w.b. Utrecht").
OVERLEDEN.
Vanochtend is op 63-jangen leeftijd prof.
C. H. van Rhyn, hoogleeraar in de theologie
aande rjjks-univereiteit te Groningen,
overleden. Do overledene was in 1875 te
Utrecht gepromoveerd.
SIGARENMAKERS-UITSLUITING.
Heden zijn 200 sigarenmakers te Gronin
gen uitgesloten. Twee fabrikanten nemen niet
deel aan de uitsluiting.
Te Veen en da al zjjn 45 eigarenmakers
uitgesloten.
POKKEN.
Te Gron.au heeft zich weer een geval
pokken voorgedaan bjj den touwslag
Kerkhof. Hjj is m de barak opgenomen, ter
wijl het gezin in observatie blijft en het huia
is ontsmet.
De man is gistermiddag overleden.
TROEBELEN IN MEXICO.
NEW YORK, 17 Februari Generaal Diaz
heeft den wapenstilstand plotseling verbro
ken. Tal van vreemdelingen moeten gedood
zijn. Men vreest voor een epidemie, daar de
lijkda in de straten blijven liggen, liet aantal
dooden bedraagt meer den 500. Madero seinde
aan de ,,Now York Sun", dal hij den toestand
thans beheerscüt.
DE OORLOG.
Roemenië en Boelgarije
BERLIJN, 17 Febr. (B. Z. am Mittag; I)®
Roemeonsnehe gezant prins Ghika heeft he
den een tweede canferen tie mot de Bodgaar-
sche gevolmachtigden Danef en Sarasof ge-
had. De laatste verklaarde, dat Boelg&rge tot
verdere ooftiiclossies bereid is, nl. on de
hoogte Medsjedidi ai te staan en bovendien
een kuststrook vap. 5 KM. aan de Zwarte e*e
Prins Ghika verklaarde echter de Roelgawwohe
tegemoetkoming voor onvoldoende. In diplo
matieke kringen meent men, dat Roemenië de
onderhandelingen voor afgebroken naj ver
klaren, zonder dat het tegelijkertijd een uiter
ste stap zal doen. De mogendheden sulb*i
thans waarschijnlijk tot bemiddeling geroe
pen worden.
Vergaderingen, Concerten enz
MIDDELBURG.
Eiken dag Electro-bioscope theater, Markt,
Aronde 7—liy, p
Zondags 6— liy, u.,
Woenadags «u Zaterdags
matinée'a.
Donderdag 20 Febr. Vrouwenkiesieolit; Sa
ting mevr. Baqrrekk—
Haver, St. Joris, 8 m
Donderdag 20 Febr. Alg. verg. Op. teeez.
m bibl., 8 u.
Maandag 24 Febr. T. O. en U. repetiüa
7 u.
Dinsdag 86 Febr. T. O. an U. uitvoering,
7V«
Donderdag 27 Febr. 4* winterteer^
Prof. Baviack. Bogante
8 u.
Vrijdag 28 Febr. Bal Masqué. „Ons Hum'
Schuttershof 8 u.
Maandag 10 Maart. Nat. Ges. J. E. H- van
Wagwiingh. Het tegen
woordig standpunt 3ez
kleurenfotografie, 8 u
Dinsdag 11 Maart. Gaa. rep. Vereen* voce
hutr. Muziek. GoftOKtz.
AFLOOP AANBESTEDINGEN.
Door de landbouwvereeniging »Rei-
gersberg* te R i 11 a n d-B a t h is aan
besteed de levering van 10.300 K.G. super-
phosphaat, 23.900 K.G. chili salpeter an
24.500 K.G. ammoniak superphosphaat.
De beide eerete artikelen zyn gegund
aan Glerum en Co. te Vlake voor reap,
f 2.26 en t 14.14; de levering der amm.
super, is gegund aan L. Evertsdijk te Ka
palle voor f 7.63.
THERMOMETER EN VERWACHTING
17 Febr.
Thermometer alhier 8 u. vrn. 37
*r., 12 u. 39 gr., 31 u. nm. 37 gr.
Telegrafische mededeeling van het Kon.
Meteorologisch restituut te De Bilt volgene
de waarnemingen van heden ochtend
Hoogste barometerstand 778'5
:e Christiansund.
Laagste 756.3 Horta.
Verwachting tot den avond van 13
Feb.: matige tot krachtige O. tot N.O. wind,
gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen neer
slag, temperatuur om het vriespunt.
BRIEFWISSELING.
Aan onze correspondenten-
We brengen in herinnering dat we geen
berichten verwachten van het aantal sollici
tanten voor een of andere betrekking. Alleen
in buitengewone gevallen.
Voorts dat we geen verslagen opnemen
van kolen- en varkensfoadsen.
Correspondent te Goes. Verzoek te
laat ontvangenhet bijvoegsel lag reeds
op de pers.
BUITENLAND.
HET BELGISCHE LEGEFL
Onze lezers weten, dut de Belgisobe b"'
nister van oorlog, tevens voorzitter van «en
ministerraad, heeft voorgesteld op eeu enkel
voorbehoud na den algemeenen diun8tpliektiu
te voeren. Daarmee heeft de regeering zmh
zeil in een benauwden parket gebracht, om-
dat (de Broqueville erkende het «ell
Kamer) verschillende leden der rechterzyoe
den laatsttn kiesstrijd in Vlaandereu he
ben gevoerd_ onder de leuze>dón Z00DvPl®,
gezin soldaat». Met name heelt het »H
van Ant.» scheip tegen het »alleman so
daal» partij gekozen.
Die zoo BprakeD, keken dan ook lee 1
op hun neus, toen* de nieuwe plannen
het gouvernement bekend werden. Dit
j vallen willen ze niet, maar ze eisehen oo
strenge waarborger met bet oog op de
