BIJVOEGSEL
BINNENLAND.
FEUILLETON,
In het Land van den Dollar,
Bit de Staatscourant.
met
eackikt
b. o
stond.
s, b. o.
9 Jan. 1913, no. 8.
Roman voh LENE HAASE.
„Mei do „Mayflower", verbeterde de dokter.
„Nu ja, dan met do „Mayflower". In elk
geval veracht jk dein man on ik houd eiken
Duitschej-, d>o zijn nationaliteit verloochent1,
voor oen vaderlamdloozen schoft I"
6e dokter keek verschrikt. ,,Ik voorzie al
moord eïi doodslag, freule, als u aan de ^ver-
zij uw meoning kerkondigt."
„In elk geval zij ik al wat Duitsch is hoog
houden", zei Loo met nadruk.
„Bravo I"
De dokter lachte, maar hij had toch de
overtuiging, dat.het geen praatjes waren.
Er was een Vasle, trotsche trek in hel jonge
gezicht gekomen.
Loc's wangen gloeiden en in de donkere
P.ogen flikkerde het nog na het opgcjwonden
gesprek.
„Nog een kop thee vroeg hij glimlachend.
„Als 't u blieft 1"
Da geur van de karavaanthee en de igjoed»
sigaretten vervulden de geheele ruimte. Zij
MINISTER E. R. H. REGOUT.
Een telegram d.d. 8 dezer uit Nizza meldt,
dat do toestand van den minister v;ui justi
tie nog steeds ernstig is Van. oen vervoer
«aar 's-Gravenhage kan nogi geert sprake zijn
TIMOR.
Ilet Rcutorberichl, volgens hetwelk Neder
land en Portugal overeengekomen zouden zijn
do grenskwestie op Timor aan arbitrage te
der werpen js, naar do N. R. C. verneemt,
juist. Deze overeenkomst is een gevolg van het
TimoT-tractaat met Portugal van 1906, (Lat in
art. 14 voorschrijft, dat elke kwestie, die (niet
in der minne geschikt kan worden, aan arbi
trage onderworpen zal worden
Aan den president van de Zvvilschersche
republiek is het verzoek gericht als scheids
rechter op te treden. Mocht deze daartegen
bezwaar hebben, dan zal hem verzocht wor
den in zijn plaats een rechtsgeleerde als ar
biter aan le wijzen. Er wordt dus geen hof
vaai (arbitrage ingesteld.
Dit bericht, zoo meent het blad, zal wel
eemge verwondering hebben opgewekt
„Het geldt hier toch een „twistvraag of
geschil .omtrent de uitlegging pf (de uitvoering'
vjaai liet grensverdrag van 1 October 1904
(Stbl. 1908, no. 414), ter zake waarvan art.
14 van dit verdrag verplichte arbitrage voor
schrijft door hot Permanente Hof van Arbitra
ge in den Haag, dat mede ,a,ls rechter is
aangewezen voor alle andere kwesties, die
tusschen. de twee landen tot verplichte arbi
trage aanloiding kunnen geven. (Art. 1 van
hel ook op 1 October 1904 gestolen tracfaat,
opgenomen in Stbl. 1908 no 420).
„Het is zeer vreemd, dat de twee regeerin
gen bij het eerste het beste gevaj van arbi
trage zijn afgeweken v,an den lalgemieenen
regel, door de zaak -nu niet aan liet Haag-
sche Hof, doch aan vreemd staatshoofd pp
te dragen. Zoo iets had zeker allerminst
verwacht kunnen worden vau onze regeering,
wier in elk opzicht welbegrepen belang stel
lig niet medebrengt, zaken aan hel in Den
Haag gevestigde Hof te onttrekken."
HET NED. R00DE KRUIS OP DEN BALKAN.
Naar aanleiding van het overmaken van
giften door dc N. R. O voor de 30.000 nood-*
lijdenden te Saloniki schrijft dr. Bierens dc
Haan aan dat blad:
Dankbaar, innig dankbaar ben ik, dat, gp-
reedf.lijk aan mijn verzoek om hulp voor de
vluchtelingen is tegemoet gekomen; den mil-
den gevers, idie in zoo weinig lijd zooveel
bijeen hebben gebracht, ben ik zeer erkente
lijk laten zij overtuigd zijn, dat het geld
goed besteed wprdt.
Het kampement is inderdaad uitstekend
door kolonel Redctiffe (Britschc Roode Kruis)
georganiseerd, doch biedt slechts voor 500
personen plaats, terwijl er meer dan 30.000
vluchtelingen zijn. Wij geven een kwart brood
per volwassene per dag, d. w. z. ongeveer 220
gram brood, verder nagenoeg niets; wij voor
zien. dus alleen in het hoogst noodigp. Tot
nu toe heb ik frs. 25 000 in goede orde
ontvangen.
Hel comité was zeer dankbaar, omdat het
eerste geld juist kwam, toen de kas uitgeput
begon (e geraken
Daar de ambulance van het Nederlandschc
Roode Kruis te Tsjorloe per post zeer moei
lijk bereikbaar is, vroeg hel hoofdcomité ivan
het Ned. Roode Kruis aan het hoofdbestuur
van het Bulgaarsche Roode Kruis te Sofia
om bemiddeling, welke gaarne verleend werd.
Dientengevolge kunnen wil men van
juiste bezorging verzekerd zijn brieven j>f
andere stukken, voorzien van voldoende fnui-
keoring, 'als volgt geadresseerd wordenNaam
Ambulance Hollandaia© ii Cliorlou, p/a. Comité
Central Croix Rougo Bul ga re, Sophia.
Het verdient verder aanbeveling de adres-
zijde le voorzien van twee, van boek tot boek
loopend© en elkaar in het midden snijdende
roode lijnen.
Bi, kon. besluit
is Bertha Elias, lo Utrecht, in de» Neder-
landschep adel verheven, met hel proedicaal
van jonkvrouw;
is alsnog, ter zake van zijn verrichtingen,
in Aljeli en onderhoorigheden, in de jaren
1908 lot en mol 1911, benoemd tot ridder
4de. kl. der Militaire Willemsorde, de onder
luitenant der infanterie van hot leger in Ned -
Indië, ,T. Slooten;
is, bij den gen. dienst van liet leger in
Ned.-Indië aangesteld tot militair apotheker
2de kb, M. Dnyster;
is de officier van gezondheid 2de kb, van
het leger in Ned.-Indië, II. W. Lecksma, op
verzoek, eervol ontslagen;
is de gewezen Oost-Indische ambtenaar met
verlof, W. J. II. van Rijck, op verzoek, we
gens pliysieke ongeschiktheid, eervol ontslagen,
opder Ipefcenning van pensioen
zijn benoemd tot lid, tevens secretaris, der
Staatscommissie voor de herziening van het
Indisch privaat- en strafrecht, inr. I A. Ne-
derburgh, oud-directeur van justitie in Ne-
derlandsch-Indië, en lot leden rars. II. Ra
dier on p, L. A. ColJard, oud-raadsheeren
in het Hooggerechtshof van Ned.-Lndië.
Ilet Stbl. no. 363 bevat een Kon. besluit van
den j3den Decemlier, tot opheffing van de
departementen van marine en van oorlog en
tot instelling vair esn departement van al-
gemean bestuur, dal den naam zal dragen
van departement van defensie.
Dit besluit treedt in werking op oen nader
bij Kon. besluit te bepalen datum.
DE REIEN WEER TEN T00NEËLE
Na de uitvoering der reien op de Markt,
bij gelegenheid van do jongste verjaardag pn-
zer koningin |ghig er door stand cm Land 'één
roep over do schoonheid, het harmonisch (ge
heel en de artistieke samenstelling.
De samenwerking van muziek en spel van
bewoging, zoo kunstig gewrocht door den com
ponist J. Morks en den gymnastiek-directeur
C. J Mazure werd allerwege geroemd als
een dap/1 Van be toeken te.
Naast deze bewondering werd als een wan
klank uit veler mond do klacht geboord: „wij
bobben liet zoo slecht kunnen zien, slechtsi
enkelen, erg bij do hand of door toevallige
omstandigheden licvoordeeld, hebben ten volle
van de reien genoten!"
Helaas was deze klacht gegrond, zoo velen
hadden het schouwspel willen genieten, dat
meer dam de helft van hen slechts oen flawr
won indruk had kunnen krijgen.
Algemeen werd dan ook de wenscli uitge
sproken dat een tweede voorstelling zou ge
geven worden, doch aan eon herhaling op de
Markt kon om de vel© kosten natuurlijk voor-
eorst niet gedacht worden.
Dc Middcïbnrgscho gymnastiekvcrceniging
„Medioburgum" hoeft het. aangedurfd en
haar kunstzinnig streven valt niet genoeg te
lovon in kleiner bestek een wederopvoe
ring voor te bereiden
Zij was zoo gelukkig) den heer Morks bereid'
le vinden do orkestmuziek voor strijkorkest
to transponceren, ja, meer dan dat, de beer
Morks zegde zijn belangelooze medewerking
voor de uitvoering toe.
Onder zijn bezielende leiding is men er
in geslaagd een strijkorkest van een vicren-
twinligtal musici samen le stellen, zoo, dat
do verhouding der instrumenten de juiste
stemming waarborgt. 1
- Den 15©n as., volgende week Woensdag
dus, verschijnen de reien in liet Schuttershof
voor do tweede maal ten looneele. Ilet too-
meel Izal belangrijk vergroot worden, al is
natuurlijk een ruimte als op het plankier
op do Markt niet te verkrijgen, waarom Han
ook het aantal deelnemers (neemsters) is ver
minderd en voor de bogenrij .gebracht op 20,
Viopr do vlaggen en bocren-rci op 40.
Natuurlijk kunnen do reien niet een gehee-
len avond vullen, vandaar dat Medioburgum
met ©enige igymnaslieknummers het programma
vollediger zat makon. Ook daaronder zoo
snoof behagelijk. „Dat leert men éérst waar
cleeren, als men uit het tusschendek komt I"
Nadenkend beek zij de blauwe rookwolkjes
na.
„Zeg eens, dokter, er zijn toch circa twin
tig stoomboo(1 ijnoTidie landverhuizers ver
voeren, niet?"
Ilij knikte.
„En elke lijn zendt ongeveer alle acht-
dagen een boot uil?"
„Ja."
„Alle volgepropt met menschen...." Loe
schudde liet lioofd. „Hoe komen al die men
schen or toe em liun laufl te Verlaten?"
„Europa is te klein, heet het gewoonlijk",
zei do dokter sarcastisch, „maar do meesten
verlaten het land, opdat de stoombootmaat
schappijen hoogc diva dent err kunnen' uitkeeren.
Zij zag hem vragend afini.
„De imenschen avorden doror de agenten om
zoo to zeggen aangeworven, om mnar Amerika
te gaan, tenminste iii| Oost-Europa. Eg izijn er,
die hen inlichten, hoe slecht ze leven, terwijl
in Amerika het gold op stra-al ligtanderen,
die hen hun bezittingen uit vriendelijkheid nf-
koopein eai hen van reisgeld voorzien. Bepaalde
agenten brengen, hen in hoeïr treinen «vtar de
havenplaatsendjo krijgen djji weer litcn pro
centen van de stoombootlijneja. Nog aan boord
vexkoopen de agenten dep Amcrikahnscfie
spoorwegTifnen hun biljetten' voor het bouw
land van de Vexeenigxle Staten Daarvoor moe
ver Jnogen wo wol ujt de school klappen
zal iels bijzonders schuilen, wij hebben
iets hooron momjielen v;uv rhylmische gym
nastiek Zij, die zich de. uitvoering van „hot
Angelus" dooi' deze veroenigjng nog herinne
ren, weten uu wel wat ongeveer bedoeld
wordt.
Het spreekt wel van zelf, dat een uitvoe
ring, gelijk tbans door Medioburgum op louw
gezet wordt, geld kost, veel geld zelfs. Toch;
zijn de prijzen der plaatsen zoo laag mogelijk
gehouden om toch maar iedereen in dc ge
legenheid lc stellen nogmaals van het zeld
zaam schouwspel der reien te genieten en
zal do entrée slechts een kwartje liedragen.
Voor f 0.50 kan uien zich oen plaats rescr-
En om nu de tegenwerping te ontgaan,
dat het Schuttershof toch maar een hoperfcle
ruimte is on er allicht dus wederom velen
zouden teleurgesteld worden, heeft Mediobur
gum maar dadelijk besloten de uitvoering
tweemaal te geven.
Wo wenschen Medioburgum én haar direc-
fciu-, den heer Mazure èn den hoer Morks
voor beide avonden een uitverkochte zaal
toe, zóó dat nog een derde uitvoering nood
zakelijk zal wezen.
Niet dal dan de kosten geheel gedekt zullen
wófden, déze zijn nu'eenmaal zoo groot, dat.
zelfs ©en uitverkochte zaal nog een deficit
beteeken t
Wellicht zijn er echter wijze en door
fortuin begunstigde stadgonooten, die ook hier
op oen remedie welen. I
Wie zich al vast ei-oi jlïiatrip verzekeren
wil, kan hiertoe reeds k.a.lrlei^ bekomen bij
Gebrs. Hildennisse.
VERHOOGING VAN STAMBEWUSTZIJN^
De wand in de kleine' zaal van het con
certgebouw alhier achter het podium
hing gisteravond vol biljetten, die met tal
van namen en ook cp meer aanschouwelijke
wijze aantoonden, hoe sterk rinds 1902 de
boekenzendingen namen9 het A. N. V. naar
alle deeien van de -wereld zijn toegenomen.
Ook het tafeltje naast den spreker lag vol
geschriften.
Dr. W van Everdingen uit Rotterdam,
de secretaris dier boekencommissie, was de
spreker. »Veihooging van stambewustzijn,
verspreiding vau Nederlandsche lectuur
door de boekencommissie van het A. N.V."
was de titel zijner rede.
Daar mr. P. Dielemnn, de voorzitter van
de N. Z. A. V., die tot deze bijeenkomst
het initiatief had genomen,^ongesteld was,
werd de spreker met een kort woord door
den voorzitter van de afdeeling Walcheren
van het A. N. V., den heer J. H. Deibei
ingeleid.
De spreker begon met in het kort het
doel van de beide vereenigingen uiteen te
zetten, namens een afdeeling waarvan hij
uitgenoodigd was. Ons land toont in deze
beweging een gezond praktisch nationalisme,
dat meer succes bereikt dan veel grootere
landen. Spreker hoopte dan ook, met zijn
rede nieuwe belangstelling voor beide ver
eenigingen te wekken. Een belangstelling
dns voor Groot Nederlandsche zaken.
Versterking van stambewustzijn is dns
het onderwerp. Spreker bedoelt daarmee,
wat het A. N. V., daarin gesteund door
de N. Z. A. V. met het zenden van Neder
landsche geschriften beoogt. Voor wie zou
twijfelen aan de toekomst van ons volk,
hoopt Spreker, dut die personen door zijn
rede worden opgebeurd en moed zallen
vatten.
Hoe is nu die boekencommissie ontstaan
In Middelburg, waar een comité tijdens den
Boerenoorlog ich zoo uitnemend van zijn
taak heeft gekweten, hoett die tijd, welke
volgde op den vrede niet in herinnering te
worden geroepen.
Spreker heeft van Zuid-Afrika veel studie
gemaakt. In dien tijd toefde hij in de
nabijheid van Kruger te Utrecht.
Dat was een tijd van teleurstelling en
neerslachtigheid. Tusschen haakjes deelde
spr. mee, dat hij thans aan het derde deel
van zijn geschiedenis over den oorlog b'.zig
is. Is nu Neierland's werk in Zuid-Afrika
af? vroeg spr. zich toen af, tegelijk met
anderen, doch onafhankelijk van elkaar.
Bij de Engelschen had, wat betreft de
verwoesting in Zuid-Afrika, een bepaald
stelsel voorgezeten. Alle vruchtboomen (o. a.
van den bekenden Wessel-), al het vee was
vernield en dood gemaakt, zooals ook alle
boeken waren vernietigd. De Engelschen
ten de spoorlijnen aan «le istoomboolhjuen
weer (procenten betalen. Eerst als liij aan
de plaats van ziju bestemming is aangekomen
bekojivmert niemand zich meer om de landver
huizers."
„iE<n dan?"
„O, Op de terugreis zijn onze schepen heel-
leeg en da,u brengen wij' dc deftigste Ameri
kanen in do kajuit over
„Da,t is eigenlijk vreeselijk f Deze mijlioe-
non worden eerst gelokt door allerlei be
loften en dan aan bun lot overgelaten in het
vreemde land En Amerika moet nu zulke
strenge wetten hebhfcti voor landverhuizers?
„Dat js friiet zooi erg Ik geloof, dat niet
een van onze tusscjiendeks-passagiers morgen
in Amerika wordt afgewezen. Dat zijn de
spieren en pezen, die ze daar iniet missen
kunnenSlaat u morgen maar vroeg op, freule
dan kunt uzelf de comedie .apjischou'wen I"
Loe was steeds nog zeer nadenkend.
„Maar ik begrijp niet, hoe de stoombootlijnen
zooveel verdienen kunnen aan de tusschen-
dekspassaglcredo overtocht is zoo goed
koop en er is zopveel concurrentie I"'1 i
De dokter lachte even.
„Onder deze vermeende concurrenten beslaat
eau contract, dat juist niet hun prospectus
sen wordt gedrukt Voor olke lijh is een be-i
paald aantal tusschendeks-passagiers vastge
steld. Voor elk hoofd meer betaalt dc lijn de
som vJan verscheidene ponden, die éjan een
hadden dus het doel de taal der Boeren
zooveel mogelijk te onderdrukken.
Toen bedacht in den zomer van 1902 dr.
van Everdiügen het plan Zuid-Afrika stel
selmatig van Nederlandsche boeken te voor
zien door middel van een bepaalde com
missie, welke onder de groep Nederland van
het A. N. V. kwam te staan. De onder-
wyzers van L., M. en H. onderwijs werden
voor de bevordering dier zaak bereid ge
vonden.
De commissie begon zondor geld. Binnen
een week of tien beschikte de commissie al
over 400 kisten met boeken. En steeds ble
ven er boeken komen. Juist verleden jaar
heeft ze uit Middelburg een prachtige ver-
meling gekregen.
Nu is een kist boeken en een kist boeken
twee.
De commissie moest schiften. Zoo werden
circulaires van meubelfabrieken, halve Duit-
scbe woordenboeken, vervelende geleerde
verslagen, fragmenten van boekwerken,
kortom alles, wat maar in het Nederlandsch
geschreven was, gezonden. Bovendien lagen
sommige boeken schandelijk uit elkaar. Dan
stuurde men boeken van allesbehalve onschul-
digen aard: Nachten van Parijs, Londen enz.
Een enkel dier werken is wel eens de
aandacht der commissie ontsnapt, dat dan
zijn weg naar Afrika vond. Erg blij waren
de commissieleden met gewone jongens- en
meisjesboeken, liefst gebonden. Dat is een
schat voor Nederlandsch lezenden in 't
buitenland.
Bij honderdtallen werden die ontvangen
Daaruit bleek warme belangstelling voor
Airika.
Natuurlijk moesten de boeken worden
uitgezocht en soort bij soort opgestapeld.
Nu waren adressen voor de verzending
noodig. In Afrika ze «gooienwilde de
commissie niet. Daarvoor waren bovendien
de transportkosten te groot.
Uit Afrika kwam echter spoedig aanmoe
diging. Predikanten en andere leiders zon
den adressen. Nu i9 het een lengen, een
legende, dat de Afrikaanders niets voor die
boeken betaalden. Betaalde de commissie de
zee-, de menschen daar bekostigden de spoor-
vracht.
En deze was niet goedkoop. Voor een
kist boeken, die naar de streek van Mate-
king ging, moest f 48 worden betaald.
Bovendien werden Engelsche kostelooze boe
kerijen opg 'richt, doch verscheiden Boeren
gingen deze voorbij ter wille van de Neder
landsche zendingen, ofschoon de armoe toen
groot was en daarvoor iets moest betaald.
Spr. las in verband hiermee een brief van
een Boer voor, die door zijn vrouw zoodanig
met het voorlezen van een boek werd ge
boeid, dat hij haar 's nachts wakker maakte,
om verder te lezen
In 'tjalgemeen was de leeslust bij de
eenvoudige Boeren niet groot. Toen bleek
echter hun koppige lust, ban taal vast te
houden.
Van maand tot maand groeide dit aantal
aan. Het regende aanvragen bij de commissie,
soms met 30 tot 40 tegelijk met de Afri-
kaansche mail.
Sommige kisten mosten nog 3 tot 4
dagen per trein vervoerd worden, voor ze
hun bestemming bereiken. Elke kist bevatte
een kern van een boekerij. Gebonden boeken
zijn de beste. Met een beetje geld deden de
commissieleden wond'ren. Het was daartoe
de uiterste tijd. Maar de boekerijen werden
een dam tegen het Engelsch gevaar.
Nog steeds komen aanvragen binnen.
Leerlingen van H. B. S. en gymnasiëo
helpen daa.bij bereidwillig.
Elke kist kost aan zeevracht f 6 tot f 7
Dit is niet veel, maar loopt toch in de
papieren.
Heele rijen incomplete werken zijn
bij de commissie blijven staaD. Mri de zorg
daarvoor is een afzonderlijk persoon belast.
Het werk der commissie is een mengsel
van idealisme en praktijk. Beide is noodig.
Als een kist vertrokken is, gaat een aan
maning naar de(n) geadres eerde indien in 6
maanden deze de aankomst der zending niet
heeft bericht. Nooit of bijna nooit is op deze
manier een kist weggeraakt. Geschiedde dit
wel dan was 't niet de schuld der commissie.
Nu is de Afrikaanscbe bevolking weer
grooter dan vóór den oorlog ondanks de
concentratiekampen.
In Afrika heett men zoodoende eerbied
gekregen voor de «Kaaskoppen". Van per
sonen van allerlei leeftijd heett spr. dit
Dit illss gebeurt in het «Boekenhuis" te
Rotterdam. Daar is hard gewerkt. Ook
ondankbaarheid hebben de heeren onder
vonden. Dit werk geschiedde natuurlijk
belangeloos.
Spr. heeft oud-president Steijn in Sche-
veningen bezocht. De gewezen president
den Vrijstaat stelde zijn werk zeer op
pry's.
Ook jnflVouw Hobhouse, de bekende be
strijdster van het stelsel der concentratiekam
pen, had in Engeland geld bijeengebracht voor
de verspreiding van Nederlandsche boeken
in Z.-Afrika. Daarvoor werden reizende
boekerijen aangeschaft.
Toen kwam een „Ingezonden stuk", dat
het werk der commissie bedreigde. Het
verscheen in een Afrikaansch blad en ver
klaarde dat de commissie als een trust op
trad, den boekhandel in Z. A. in den grond
boorde. Het stuk wemelde van onjuistheden.
En tochals de commissie op het wankel
oogenblik na den oorlog haar arbeid niet
was begonnen, was de leeslust daar nooit
opgeflakkerd.
Door die zendingen werd in Afrika op
nieuw gekocht. Het debiet der Nederland
sche boeken steeg. In die streken bestaan
maar weinig boekwinkels. De oorlog had
veel boekverkooperszaken vernietigd. Toch
werd de klacht in Nederland herhaald. Er
werden cijfers genoemd, welke dien nood-
lottigen invloed moesten aantoonen. Spr.
ontzenuwde het bezwaar echter. Toen moe9t
de grootste boekveikooper zelf verklaren,
dat van concurrentie geen sprake was.
Van den aanvang at heeft de commissie
ook boeken gekocht, daar zij haast
geen oorlogsboeken kreeg. Bij lOOtallen
werden er voor sommige rubrieken gekocht.
Deze werden voor aanzienlijk verminderde
prijzen verstrekt. Doch ook bloemlezingen
en tijdschriften waren noodig.
Met 60 uitgevers staat nu de commissie
in verbinding.
Toen verzocht de minister van buiten-
landsche zaken de commissio haar zorg over
de Nederlandsche zeelieden in het buiten
land uit te strekken. Doch daarvoor was
;eld noodig. Spr. wilde niet te veel
„bedelcD" bij personen en lichamen voor
dat doel. Een dertigtal zeemanshuizen wer
den eerst bedacht. Er kwamen op aanvraag
gelezen couranten bij de commissie bin
nen, iedere week een pak uit verschillende
andere lijn ten goede komt, die minder dan
hot vastgestelde aantal passagiers vervoert.
Zoo is er voor |alle (partijen een goede verdien
ste. (Men monopoliseert het blanke slaven-
trapsport, en zoodra één lijn zelfstandig een
concurreerende verbinding lussclien twee ha
venplaatsen opricht, rusten de verbonden lij
nen zoogenaamde strijdbooten uit, die op het
zelfde traject legen dc allerlaagste prijzen
varen. De comcurreerendo lijn moet dan öf
do zaak opgeven óf zich bij de verbondenen
aansluiten 1"
„Maar dat is toch eau trust
„Zoo kan men het noemen Maar wij voe
ren nu een gesprek, dat men v^u hoogerhand
aan boord niet gaarne zou hoorenl"
De dokter keek glimlachend naar (1e deur.
Op Loc's sprekend gelaat weerspiegelden
zich de tegenstrijdigste gevoelens.
„Maar dat is ongeleofelijk f" zei zij hoofd
schuddend. „Als men er over nadenkt, dat er
zulke toestanden op de wereld zijn, dan moet
men wel treurig worden En dan spreken ze
daarginds klinkende woorden over vrijheid ©n
mensclienrechten cn hebben den zwarten sla
vfenlvmdel 'afgeschaft.
Zij lacht© spottend
„V,at het maar niet zoo tragisch op, freule
U zult nog veel te zien krijgen, wal niet
hebt kunnen droomen f"
„Ik geloof liet bijna I" Zij stond op. „Dan ga
ik naar kooi om morgen vroeg op te staan
In de rust werden de kaarten bezichtigd,
terwijl spr. zich bereid verklaarde, alle ge
vraagde inlichtingen te beantwoorder. Nog
bleek, dat dit werk door vreemdeling! n, ook
door Eogelschen, wordt gewaardeerd. Even
eens werden portretten van De Ruijter naar
alle zeemanshuizen gezonden. Ook als niet-
lid van het A. N. V. kan men de boeken
commissie stennen.
In Afrika zijn 500 tot 600 boekerijen
gesticht. Men kon o. a. de zilveren medaille
bewonderen die dr. van Everdingen per
soonlijk te Brussel voor zijn streven ge
kregen heeft. Ook hoorde men hoe por
tretten van de koninklijke familie over de
geheole wereld worden rondgezonden.
Niets van dit al wordt echter den menschen
opgedrongen, ze begeeren dit zelf. Honderd
vijf consuls bewijzen do commissie den
meest mogelijken steun.
Van 's morgens zeven tot 's avonds tienen
wordt in 't Boekenhuis gewerkt, waai bij
spr. door 3, 4, 5 assistenten wordt geholpen.
Ontzaglijk veel geld is noodig. Het
A. N. V. stuurt jaarlijks f 2400, doch de
commissie heeft t 58.000 noodig. In het
buitenland is de commissie bekend gewor
den. Ze heeft een naam op te houden.
Toch wordt er zuinig beheerd.
De commissie krijgt tegenwoordig minder
boeken dan vroeger. Dat i9 te begrijpen
de boekenkasten raken uitgeput.' Ook heeft
ze liever geld.
De commissie heeft 13 rubrieken waarin
de boekeD verdeelt. Tegenwoordig maakt
ze 25 kisten met boeken in 3 weken tijds
klaar. Van 100 boeken bevinden zich daar
70 nieuwe onder. Voor duizenden guldens
zijn er van die laatste gekocht. Het hoofd
bestuur van de N, Z. A. V. geeft jaarlijks
f 200. De rest moet bij elkaar gebuald
worden uit andere bronnen. Tevens dragen
Nederlandsche kolonies in den vreemde bij.
Wekelijks gaan 60 kranten, maandelijks 85
maandschriften naar buiten. Verschillende
inrichtingen in Indië en op andere punten
der wereld worden daardoor gesteund.
en de „komedie" te zien Nacht dokter 1"
Zij schudden elkander de hand, en Loo ver
dween op d" trap naar de bovenste hutton,
terwijl de dokter olie jas on zuidwester hijeen-
pakte eu naar de kajuit bracht, waar de derde
officier c-r vloekend naar ^ocht.
II.
Den volgenden morgen was het heerlijk
weer. Ruischend voer de „Welga" door het
altijd nog beweeglijke water in de brcede
monding van de Delaware. Aan beide zijden
vertor|ndcn zich bloeiende groene ©evers
Lichte Landhuizen on donkere, schaduwrijke
parken. Hier on daar fladderde reeds rle
Amerikaansche vlag in de trissehe bries,
door do landverhuizers met luide hoera's
begroet. Allerhande vaartuigen verlevendigden
de rivier. Kleine sneeuwwitte eigen jachten
begeleidden de gioole stoomboot aan beide
zijden. Het was een uiterst vriendelijk schouw
spel in het gouden zonlicht. Amerika toonde
zich aoji de nieuwelingen van zijn beste zijde.
Een barkas met de gele quarantainevlag
naderde in volle vaart. De ,.W©lga" legde bij
en liet de valreep omlaag, die nu langszij lag.
De dokter met zijn assistenten stonden gereed
olW'ïiaar boven to klimmen. Aan dek stonden
kapitein Hansen, dokter Burghard, de offi
cier van administratie en eenigo andere of
ficieren in groot uniform om de quarantaine
beambten te ontvangen
(Wordt vervolgd)
