MIBDELBFRGSCBE CÖFRAIT.
Maandag
30 December.
Landbouw,
A.O.BROOD
307.
133* Jaargang.
1912
Deze courant Tariohijnt da ge lijk», met mitzomderimg m Zo»- PMitdaga»
Piiji per kwartaal, zoowel rooi Middelburg alt roor alle plaattea im Nedorlamd fraaoo pp.
Afzonderlijke aummert koiteu 5 ceat.
A d t e rtemtiëm bij abonaement op voordeelige Toorwaardoa.
Protpectutien daarva* zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön roor het eerstvolgende nummer moeten dei middag, vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdverUmtifl» 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager, Geboorte-, dood* en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelt f 1.50elke regel meer
20 oent. Reolamei 40 oant per regel. Groote letter» naar do plant», die zij innemen.
Tot de plaateiag van advertentie» en reclame», niet afkomitig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het Algemeen Advert©ntSe-B*£onH
A. DE LA HAK As.. N.Z. Voorbir^tral 266, Amsterdam.
Dit nummer beitaat uit twee bladen i
•en Enderblad.
EERSTE BLAD.
Middelburg 28 Deeember.
VRIJE ZATERDAGMIDDAG.
Hel hoofdbestuur van de Nederl Vevceni-
gsng tot bevordering van Zondagsrust heeft
een studie gemaakt omtrent een vrjjen halven
Zaterdag. Aan Kamers van Koophandel, Ka
mers van Arbeid en aan verschillende pa
troons- en werkliedenvoreemgmgen heeft het
een circulaire gezonden met vragen omtrent
de behoefte aan, de proeven met en de be
zwaren tegen een halven vrijen Zaterdag. Van
de 261 circulaires werden er 82 beantwoord.
De meegedeelde feiten hebben het hoofd
bestuur ertoe geleid, de volgende conclusies
voor te dragen
1. Het staat bij voorbaat vast, dat in liet
algemeen oen vrije halve Zaterdag in het be
lang is van een vrijen Zondag. Een plotseling
omslaan van arbeid in Tust kan niet goed
zijn. Lichaam en ziel hebben behoefte aan een
langzame» overgang. De Zondag is daarenbo
ven niet een dag om zich te reinigen, maar
een dag om te rusten, nadat men van te
Ivoren gereinigd is.
2. Dat die behoefte a priori aan to lie
men, ook in de werkelijkheid wordt gevoeld,
Wijkt uit hol ingestelde onderzoek. In de
groote centra van arbeid wordt de Zaterdag
reeds ten halve of voor een kleiner deel
vrij gegeven. De maatregel wordt reeds op
vete. plaatsen genomen.
3. Tot een <lirecte actie voor een wette
lijke regeling van den arbeid op Zaterdag,
meent bet hoofdbestuur intusschem, ook niet
het Engelsche voorbeeld voor oogen, voorals
nog niet te moeten adviseeren. Het acht den
tijd daartoe nog niet rijp, de volksopinie daar
toe nog te weinig ontwikkeld. Gewis zal het
den dag zegenen, waarop de Zaterdagjmiddag
algemeen de voorbereiding kan zijn roor den.
Zondag, en dat alleen reeds voor die duizen
den stukwerkers, te huis arbeidende voor
cotufectie-mag&zijneii, ontsnappend aan alle
oontröle. Het komt echter, om genoemde re-
dien, tot de volgende stelling
4 De Vereenigimg tot Bevordering] van Zon
dagsrust, de hooge waarde erkennend van een
gedeeltelijk vrijen Zaterdag voor een gjepaste
rust op den Zondag en dankbaar voor het
vete, dat reeds in die richting in ons vader
land valt te waardeeren, bearbeide door alle
haar ten dienste staande middelen de opinie
iter natie, opdat meer en meer, ieder in zijn
kring, tot. het gedeeltelijk vrij maken van den
Zondag medewerke en opdat, Wordt te eeniger-
tijd door de regeering het ontwerp van een
nieuwe Zondagswet ingediend, zij in de volks
opinie steun en motief vinde, om bij de re
geling van den arbeid op Zondag:, ook dien
op Zaterdag te betrekken.
Dit Stad sn Provincie.
Uit Middelburg.
De uitgestelde lezing alhier van dr. Van
Everdinge uit Rotterdam, in leen bijeenkomst
belegd door de aid. Middelburg van de N
1> Afr. Ver. en de afd. Walcheren van het
A. It. V., zal plaats hebben Woensdag 8
Januari p. s,
De öpehbare leezaal alhier zal op
Oudejaarsavond gesloten zijh.
Wij vestigen de pandacht pp de in dit blad
vopfricamjende advertentie van de onder-af -
deeling Walcheren der vereenïging tot be
vordering der pluimveehouderij en tamme ko
nijnenteelt dn Nederland (V. P. N.) De lezing
die gehouden wordt door den heer F. C
Zonnevijlle, ook welbekend op landbouwbied,
is eeer leerzaam voor kippenliefhebbers, voor
al omdat dit jaar de Nederlandsche hoen
ders tapol zeer te lijden heeft gehad vanhoen-
derchojera, duizenden kippen werden daar
van het slachtoffer Een gang naar de Ba-
lens is zeer aan te bevielen
Dapr hel bielenvcrvOior óp do Zeouwsche
lijn nu geheel heeft opgehouden en het ver
voer van andere veldvruchten ook sterk ver
mindert, zullen van af Maandag 30 dezer
de beide extra beetwoxtclonlreinen tusschen
Tlissingen en Rosendaal opgeheven worden.
Uit Vlissingeo.
Het Zweedscho ss ,,Elfsborg" dat heden
morgen te Vlissingen aankwam van Gra-
velines liep tegen de kade in de binnenhaven
waardoor het schade veroorzaakte aan dc
beschoeiing. Een meerpaal werd geheel weg-
geloopen.
Uit Walcheren.
In ons nummer van 21 Dec. j.l. kwam een
advertentie voor waarin het polderbestuur
van „Walcheren" vóór 24 Dec. opgaaf vroeg
van dc grootte en kadastrale nummers der
perceolen, die thans onder water staan
Wpar het aantal opgaven, dat Dinsdag
was ingekomen onbevredigend werd geacht,
heeft men besloten nog oenigen tijd antwoor
den in te wachten,
Zij, die tot nu toe niet in de gelegenheid
waxen, kunnen hunne opgaven dus nog in
zenden, hoe eerder zulks geschiedt hoe be
ter het natuurlijk is.
Alleen wanneer allen, wier landerijen on
der water staan, hun opgave inzenden kan
een juist overzicht van den toestand verkre
gen worden.
Te St. Laurens heeft dc Nieuwjaars
collecte opgebracht de som van f 129.86.
Uit Zuid-Bevel and.
Naax de „G Crtverneemt heeft de lieer
J Minnaar, brievengaarder te 's Heer
Arcndskerke ontslag aangevraagd wegens
vergevorderden leetijd. Ruim 40 jaren heeft
Minnaax, met den meestem ijver en nauwge
zetheid, die betrekking waargenomen
Tot weger pp de weegbrug „De Verwach
ting" aldaar is volgens hetzelfde blad tegen
1 Januari, benoemd dc heer M Leijs
Te Nieuwendaju is tot gemeente-veldwachter
benoemd de heer B van der Jacht te Ril-
1 a n d#-'B a t h.
Uit Noord-Bevelaad.
-Met iugang van 1 April is, naar ,,De Be
lastingambtenaar" meldt, eervol ontslag ver
leend aan den kommies le klasse bij de dir.
j bel. enz J. S. Bondewel te Kor tg ene.
Zeeuwsch Vlaanderen O. D.
Woensdag werd te Hulst een tentoonstel-
ling geopend van het R K Kruisverhond, be-
trekking hebbend pp de drankbestrijding, en!
op huisvlijt.
Uit Z.-VIaanderen W. D.
Dan tweeden Kerstdag had te IJ z e n d ij k o
inde groote zaal van den lieer Aarts een druk
bezochte bijeenkomst van de R K. kies-
vereeniging plaats, waar mr. dr. J van Best
als (spreker optrad met een politieke rede
voering.
Hij begon te spreken over het „tekort",
dat de katholieken van het district Oostburg
hebben, een „politiek-te-kort" namelijk. Weet
gij, vroeg spreker hoe sterk gij zijt in het
district? Daarom hebt gjj hier een politiek „te
kort". De Kamerzetel moest rechts zjjn en niet
links, indiener onder de katholieken goed
gestemd werd. Dit werd bewezen en gestaafd
door do cijfers der laatste statistiek.
Daarna zette de spreker uiteen, waarom
ge zamel ijk moest opgetrokken worden tegen
de „driekoek-ojf-driepuntjes-forniatie". Ach
tereenvolgens behandelde hij daarbij staats-
pensionneering, de tariefwet, en de school,
het gif van de liberale bladen, en de ver
kiezingen.
Vrijdagavond gaf te A a x d e n b u r g de
muziekvexeeniging „Aardenburgsche fanfare"
onder de zinspreuk „Tot bevordering van Nut
en vermaak" haar gewone jaarlijksche uit
voering in het lokaal der sociëteit „Spoor
tot Vriendschap". Een twaalftal nummers wer
den uitstekend uitgevoerd. Na afloop werd
gelegenheid gegeven tot dansen.
Besmettelijke ziekten.
Blijkens opgave in de St. Ct. van heden
kwamen in de week van 1824 December
ter kennis van den centralen gezondheidsraad
de volgende gevallen van besmettelijke ziek
ten in Zeeland: van febris typhoidea 1 ge
val to Colijnsplaatvan roodvonk 1 geval te
Groede en te Rilland-Bath en van diphteritis
2 gevallen te Goes en 1 geval te Borsselen,
Brouwershaven, Rilland-Bath en Wissekerke
Kerknieuws.
Te Goes is na een langdurig lijden op
79-jarigen leeftijd overleden de heer David
Cappon. Hf was meer dan 40 jaren diaken en
ouderling van de Clir. Evangelische gemeente
Onderwijs.
Te B d e r v 1 i o t is tot tydelijk onder
wijzer aangesteld de heer W. J. van Nieuwen-
huijzen te IJzendijke
(Twee oproepingen voor (onderwijzer met
hoofdakte salaris f 10Q boven de wettelijke
regeling bleven zonder; gevolg.
Bond van Ned. Onderwijzers.
Bovengenoemde Bond drwam Vrijdagavond
in algemeene vergadering (de 37ste) te Gro
ningen bijeen aanwezig waren 179 afdcelin-
gen met 267 afgevaardigden. De Bond tolt
nu 2393 vrouwelijke en 4667 mannelijke leden.
In de openingsrede werden door den voor
zitter de zaok-Wanink eii de zaak-IlolZappel
aangeroerd, en word do houding van den bur
gemeester van Groniugen- geprezen inzake do
weigering der onderwijzers, tot den Bond be-
hoorende, om mee le werken aan een Oranje
feest
Spr. ging dan na, waaróm het volgende jaar
van zoo groote beteokonis voor het onderwijs
zal zijn, en besprak de te verwachten wets
ontwerpen. Ilij hoopte van harte, dat het ont
werp op don kindertoeslag niet tot Wet zal
worden verhevende salaricenng moet ein
delijk eens behoorlijk geregeld worden, maar
een aalmoes wonschen dc onderwijzers niet.
Maar de regeering deinst terug voor ide zware
lasten, waarop de slaat zou gejaagd worden
Als noodzakelijk worden "die lasten niet er
kend. Een geringe stijging van de minima
wordt dus niet voorgesteld, eonig uitzicht
op een behoorlijke .salaricenng bestaat dus
nog minder. In de Memorie lezen we „worde
die steun buiten het salaris aan de onderwtj
zers zeiven geboden en Wel aan diegenen on
der hen, die daaraan de grootste behoefte
hebben De kindertoeslag staat dus buiten
eenig verband mot de sahirieering en is bijge
volg een gift.
De door den Minister 5 in dc Kamerzitting
van 13 December aangekondigde nieuwe re
geling van do onder wij zcrssalaxi ssen beschouw
de spr. als een lokmiddel' voor de Christelijke
onderwijzers om in 19IJl mee te doen aan
den fakkeloptocht. Vervelens besprak de voor
zitter de wijziging van art. 192 G W waarin
het Woord „openbaar" zou vervallen, opdat
het bijzonder ouderwijs regel, het openbaar
onderwijs aanvulling worde. Met forsche schre
den wordt dus voortgegaan om liet openbare
neutrale onderwijs, liet schoonste goed, dat
ons volk nog bezit, te ondermijnen. Spr.
hoojpte, dat dè verkiezingen in 1913 voor
Kamer, Prov, Staten en Gemeenteraden do
volle aandacht |der onderwijzer^ zullen trekken,
vooral in Amsterdam en Rotterdam, waar
het openb. onderw. aan een antirevolution-
najren Wethouder is toevertrouwd. Ilij ver
trouwde, dat ook de vrouwelijke collega's
in die afdeelingen uit alle macht zullen mee
werken en wekte krachtig op tot propaganda,
zoodat niet (alleen de sociaal-democraten in
den Bond, maar alle leden zullen toonen
propagandist te zijn voor de goede zaak
van ons volksonderwijs
Laat 1913 niet slechts hot jubeljaar voor
de onafhankelijkheid van Nederland van do
Fxansche overheersching, mam' ook een ju
beljaar voor de Nederlandsche onderwijzers
worden I
Vajn de besluiten zij gemeld dat het door
ons indertijd uitvoerig vermeld voorstel van
het hoofdbestuur om zich tegen het zuivere
stelsel van Onderwijs-Rijkszaak te verklaren,
werd aangenomen mot 138 tegen 130 stemmen.
Aan het hoofdbestuur werd opgedragen, bij
de komende verkiezingen in 1913 al het mo
gelijke te doen om dc verkiezingen te ver
hinderen van die Candida ten, die ziöh als
voorstanders van de door de Grondwets-cOni-
missie voorgestelde wijziging hebben doen ken
nen."
Besloten werd de volgende algemeene ver
gadering te Rotterdam te houden.
Een Engelsch oordeel.
Onder den titel „A free farmer in de free
state" heeft een Engelschman, J W. Robert
son Scott, een studio over den tegemwoor-
digen toestand van den landbouw in Neder-
land geschreven, van welk werk we in de
Westminster Gazette met lof vinden gewag
gemaakt, Daarin wordt do bloeiende toestand
van dit bedrijf aangetoond en komt de auteur
tot de gevolgtrekking, dat onder de factoren,
die tot dien voorspoed leiden, het vrjjhandel-
stelsel niet de mmste is.
Als een verdediging van dit laatste is het
boek op te vatten. Het voorstel van de tarief-
wet verklaart hij op politieke en financieelc
grondslagen en betoogt daarbij in de eerste
plaats, dat do politiek in Nederland de on
gezonde basis van den godsdienst heeft.
Voorts prijst do heer Robertson o a. de
boter- on kaas-controle in ons land. Het boek
is geïllustreerd
.UW GEZONDHEID
EISCHT
DAGEUJKSCH GEBRUIK
A A VAN
Verschillende Bericbten
Tot lid van de K. v. K. e. F. te
Bergen op Zoom is bij herstemming de heer
P. H. de Rijke herkozen.
Te Rotterdam heeft zich in de week
van 18—24 Dec. een geval van pokken
B. en W. van 's Gravanhage, hebben
bij den gemeenteraad een plaD ingediend
voor de beplanting van bet plein. AUe
thans aanwezige boomen zullen worden ge
rooid, aan de Noord westzijde wordt een
dubbele rij en aan de andere drie zijden
een enkele rij boomen geplant, en rondom
het standbeeld wordt een plantsoen aange
legd. De kosten van dien gewijzigden aan
leg zullen ongeveer f 5500 bedragen, daar
mede begrepen die voor aanschaffing van
een hekwerk rondom het plantsoen bij het
standbeeld.
Prov. Staten van Gelderland hebben
met 3517 stemmen het voorstel van Ged.
Staten aangenomen om aan de gemeente
Nijmegen een renteloos voorschot te ver-
leenen van f 400.000, terug te betalen in
ten hoogste 60 jaren, voor den bouw van
een Waalbrug.
Te Gendringen, het brandpunt der
Chr. Soc. partij, werd dezer dagen een
kiesvereeniging der Christen-Socialisten op
gericht. Bet aantal toegetredenen is eebter
nog gering. Aldaar bestaat ook het plan tot
oprichting eener Christelijk-historische kies
vereeniging.
Daar de Veer-eigenaars van het Maas-
veer te Grave weigeren het oude tarief,
volgens welk de inwoners dier plaats half
veergeld betalen, te herstellen, heeft de
gemeenteraad dier plaats besloten op ener
gieke wijze te werken tot het verkrijgen
van eeue concessie voor het zoogenaamde
Brouwerij-veer op naam der gemeente, ter
wijl besloten is alle betrekkingen met de
veereigenaars af te breken.
Te Ginneken bij Breda werd, naar
het »Hbld." meldt, op den avond van den
tweeden Kerstdag de stafmuzikant van het
6e regiment inf. te Breda C. K., door een
onbekend persoon een snede over den arm
toegebracht, waardoor de polsader werd
doorgesneden.
De getroffene zakte bewusteloos ineen.
Nadat hij voorloopig door een dokter ver
bonden was, is bij per brancard naar 't
militair hospitaal vervoerd. De toestand is
lang niet bniten gevaar. De marechaussees
hebben niet de minste aanwijzing van den
dader.
Men schrijlt aan het »Hgz" dat het
den 1 Jauuari 1913 juist een eeuw zal zijn,
dat leden der familie Gervers onafgebroken
het burgemeestersambt over Velp (N.B.) be-
kleeden. De grootvader van den tegenwoor-
digen functionaris werd bij souverein besluit
van 4 Dec. 1812 tot burgemeester, en deze
Charles Gervers aanvaardde zijn ambt den
1 Januari 1813. Hij vervulde het fot aan
zijn dood in 1846, waarop zijn zoon Francois
tot zijn opvolger benoemd werd. Deze be
stuurde de gemeente 41 jaren lang, en
overleed 7 Januari 1884. Zijn zoon Charles
die thans 51 jaar is bekleedt zijn post
reeds 26 jaren.
De vereeniging van Duitsche werk
tuigkundige ingenieurs heeft het goede
idee gehad een prijsvraag uit te schrijven
voor een literaire verhandeling oVer .de
oorzaken van hinderlijke geluiden op de
buurtspoor- en tramwegen en het voorkè
men daarvan". De uitgeloofde prijs is 15U0
Mark groot.
Te Southampton is het in. 60 jaren, jaldus
lezen we in de N R. C., niet zoo hoog water
geweest als op eersten Kerstdag. De treinen
reden tot aan do assen door het water Door
de overstrooming van de electrische centrale
stond het tramverkeer een gedeelte van den
dag stil In verscheiden straten moesten de
menschcn met bootjes naar huis gebracht
In het „Hbld van Antw" lezen we,
dat een Fransch koopman te Quimperlé een
meeuw heeft geschoten, die aan een der pootco,
een ringetje droeg met het opschrift „1869
Rc'fuxn zool stat Helgoland". Terugzenden
naar het dierkundige station op Helgoland.
(Te dien tijde Engelsch, thans Duitsch eiland
in de Noordzee.)
Te Luzcm heeft* aldus de. N. R. C., dezer
dagen do 85 jarige heer Kal in als passagier
cm tochtje gemaakt met den vlieger Ingold
Voojrwaar een kranige oude heer, die zóó
met zijn tijd meegaat
Woensdagmorgen heeft te Rome een
ernstig tramongeluk plaats gehad. De rem
van een tramwagen, die met een bijwagen
een steile straat afging, weigerde plotseling,
waardoor de beide wagens tegen een muur
terecht kwamen en ontspoorden. De wa
genbestuurder werd gedood, terwijl 16 per
sonen zwaar gewond werden.
Volgens de „Daily Telegraph" wil men
in verschillende Amorikaansche steden een be
weging tegen de waarzeggers op touw zetten
die niet fraai klinkende titels als professor*
in de .astrologie en dergelijke den goedgeloo-
vigen lieden veel geld uit den zak weten te
kloppen.
Do overheid mocht dan wel eens beginnen
mot toezicht te houden! jop Öd advertenties van
dergelijke individuen. Wie wel eens een En
gelsch of Amerikaanse'1 „Magazine^) ander
de oogen krijgt, weet, bij lioe veel voorspellers
en andere helderzienden in en legen grof geld
kan bedrogen worden
L.l. Zondag was hel precies twee hon
derd jaar geleden, dat een vervaardiger van
spinetten te Parijs, genaamd Marius, in een
voorloopig schrijven aan de Koninklijke Aca
demie van Wetenschappen meedeelde, dat hij
het plan had ontworpen voor een muziekin
strument „met hamers, die rechtstreeks do
snargn. treffen, inplaats van dal ze deze door
wrijving in beweging brengen" Deze hamer
tjes weiden door den druk op de toetsen in
beweging gebracht. Aldus was 't beginsel ont
dekt, waarop de moderne piano berust.
Van Marius is overigens niets bekend. Waar
schijnlijk stierf hij in 1730 in armoede. Ook
zegt men dat verscheiden maanden voor die
eerste mededeeling een Florentjjn, Bartolemeo
Christofori een plan vóór een dergelijk toe
stel heeft (ontworpen. Hij noemde dit „cla
vicembalo", aldus de „Westminster Gazette."
401e STAATS-LOTKBIJ
3e klasse, 3e lijst. Trekking van Vrijdag
27 December.
'rlji 'in f 1000 No. 4016 10796
400 14366
Prijzen vun f 45
5827 10072 16523
Ingezonden Mededeelingen.
ZELF DOKTEREN heeft reeds
welen ten gronde gericht. Wan
neer men het aantal mensetien
eens nagaat, die jaren lang met
een maagkwaal rondloopen, be
grijpt men niet waarom zij zich
niet van het natuurlijkste genees
middel bedienen, liet echte Franz
Josef-bitterwater is van alle Mid-
deneuropeesche mineraal v a'eren
het rijkst aan oplossende en af
voerende zouten. Zijn werking
volgt dan ook reeds, vooral in
tegenstelling met de kunstmatige
middelen, na het gebruik van
kleine doses, gemiddeld '/s wijn
glas, met groote zekerheid. Pro
fessor v. Lenbe, lid van den Kei
zerlijk Dnitsrhen Btijkg-Gczond-
heldsraad, heeft het volgende ge
constateerd liet Franz Josef
Inxeerwater heeft geen enkele on
aangename hywerking, ook niet
wanneer het in wat te groote
doses gebruikt wordt. Zelfs in
gevallen dat h t by prikkelbaren
darm gegeven werd, bad de pa
tiënt stoelgang zonder pijn. Kij
apothekers, drogisten en mine-
raalwitterhandelaren in alle lan
den verkrijgbaar.
