DE-SOLIST
Ter overdenking.
Dingen waar men naar
vraagt.
Ingezonden Mededeelingen.
VERSCHU.NTVUUH DAGEN
■«et waterklaver, honderden vierkante meters
■mts anders dan waterklaver Bijna alle varen a
van cos land groeien aan en om het Choorven
c« Koningsvanen lieeft er zjjn rijkste ontwik-
ketaig.
Het is dringend noodig zoo gjaat hij
voort dat WW daar- in Brabant terreinen
reserveeren, eea zoo groot mogelijk natuur-
{turk stichten, want wie weet line spoedig de
•ntginrung van liet I'eelkolenvold' zal aanvan
gen en dan overal fabrieken en opslagplaat
sen verrijzen, terwijl anderzijds ilenïicnpl.mta-
ges, vloei weiden en akkers telkens meer ter-
mn in boslag nomen
Hij eindigt mot een beroep op de lezers
van het tijdschrift om voor di'. natuurpark,
•ven lielangryk alB hot Naardermccr maarniet
zoo productief, de Vereeniging tot behoud van
Natuurmonumenten to steunen met renteloos
■it te lócnw bedragen.
o
BEDACTEUB IN DE J8df EEUW EN NU.
In „De Gids'' van Docembor - deze niede-
dceling wacht reeds ©enigen tijd op plaats
wordt m een opstel van C K. Elout over „De
Pers in Zeeland'' van Abrahamse do volgende
opmerking gemaakt over De Convenant, die in
de achttiende eeuw hoofdredacteur is geweest
van de Middelburgse])© Cf,
„De titel van iemand die liet voornaamste
rcdaclioneole werk verrichtte aan een dagblad
was destijds ui hot laatst van do 18e eeuw)
■og eenvoudig „redacteur". Dat is trouwens
■og zeer lang zoo gebleven. Do Middelburg-
•cho Courant werd opgericht in 1758 en De
Convenant moet rodacteur geworden zijn ©ven
na 1780, toen liet uitgeven van het blad van
de oprichters A. L. en M. H. Callenfels, S
Malderirreen en L. TailIeCert) werd overgeno
men door de gebroeders W. en J. Abrahams
Maar nog in onze dagen kunnen wij, door iet
wat achterlijk-deftig publiek, van den hoofd
redacteur van een dagblad met verscheidene
mederedacteuren niet zelden hooren gewagen
als van „den redactourIndertijd was ook de
heelo positie van bet voornaamste lid der Re
dactie een ondergeschikt©; de uitgever was, in
de oog^n van hot publiek, en misschien ook
wel in werkelijkheid, de man die do richting
van hot blad aangaf en die de leiding ervan in
handen hield Do „redacteur" was niet veel
meer dan do opmaker, de technische verzorger
van den inhoud, de geestelijke lijmpot die el-
ken dag de kopij samenflanste Had hij zelf
een goede pen, dan werd hij daardoor in de
plaats zijner inwoning ook wel bekend, maar
toch altijd slechts als de min of meer schran
dere scribent van den uitgever Ook al gaf hij
zich geheel «tan het blad, ook al kreeg het
waarde en aanzien door zijn artikelen, dan nog
weid do krant niet naar hem genoemd Het
overdreven stelsel van onpersoonlijkheid der
hoofdredactie en der redactie in het algemeen,
wettelijk gcsanctionneerd «Koor de fictie van
onze auteurswet, die den uitgever aansprake
lijk stolt voor wat een ander schrijft, is trou
wens nog goeddeels gehandhaafd. Charles Bois-
sovain is door dat stelsel heengebroken en an
deren zijn hem gevolgd. Maar nog niet zoo lang
geleden heette het Utrechtsch Dagblad in
Utrecht zelf, achter de deftige horretjes van do
Maliebaan, „de Krant van Bosch", gelijk voor
velen de Nieuwe Rolterdamscho Courant nog
is „do Krant van Nijgh" En terwijl in mijn
waardeenng (en in die van vele andere jour
nalisten) de Amsterdamsche correspondent van
laatstgenoemd blad do primus is van onze
gansche Nederlandsche journalistic!lurf ik
onderstellen dat zelfs zeer vele lozers van Bat
bladi zijn naam niet kennen
(Bedoeld wordt hier do lieer Berkenhof.
b. van ten minste anderhalf uur voor hen
wier arbeidstijd later dan to G uur n ra ein
digt
Phitarchus heeft een verhandeling geschre
ven over de voordeeion dia wij kunnen trek
ken van onze vijanden, en noemt daarbij jils
een zeer goede vrucht van do vijandschap, dat
zij ons do slechtste zijde van ons zei ven.
doet kennen.
A dd i son.
Denkbeeldige rampen worden spoedig wer
kelijke, als wij er steeds bij verwijlen evenals
iemand, die in con zwaarmoedige bui iets nis
een gezicht ziot op den wand, hot door twee
of drie potloodstrepen zichtbaar kan maken
en doen gelijken op wat hij zich verbeeldde
Swift.
De moed heeft in den tegenspoed meer
hulpbronnen dan de rede.
Vauvenar gues.
Van het verlios van een tand tot dat van
een beminde is er geen smart die (niet dragelijk
is Do vrees ervoor is erger dan de zekerheid.
Wij berusten ju wat onvermijdelijk is, en
cteri onze korstjes met de andere zijde van
den mond.
Thackeray
Vrooljjkheid is gezondheid; het tegenoverge
stelde, droefgeestigheid is ziekte
Haliburton.
De slechten zijn slecht, zeer zeker, en zij
gaan den verkeerden kant uit, en krijgen bun
verdiende loon, maar wie kan zeggen, hoe
veel leed berokkend wordt door de zeer deugd-
zamen?
Thackeray.
Wij hebben allen kracht genoeg om d«n te
genspoed van anderen te dragen.
La Rochefoucauld.
Op een ontstemd gemoed werkt een kleine
miskennis. of hindernis licht als een. stoot op
een k'waadsappig lichaam, dat snel verwond
wordt en langzaam geneest.
Auerbach.
Onderwijs
De zon komt den 25 December op te
8.11 nor en gaat onder te 3.49 nar.
De maun komt heden op 1.20 n.m. en
gaivt onder te 5.02 v.m.
Dinsdag is het volle maan.
Auto- en fietsrijders hebben de volgende
week bnn lantaarns aan te steken te
4.19 uur.
Wagenbestuurders te 4.49.
Woensdag en Donderdag a. e. Kerstmis.
De gewone marktdag te Middelburg
zal wegens Kerstmis inplaats van Donder
dag 26 Dcc. worden gehouden op Vrijdag
27 Dec.
De aangifte voor de militie moet voor
in 1894 geboren mannelijke personen ge
schieden in de maand Januari.
Men zie de bekendmaking in ons no. van
Donderdag 19 Dec.
De peilschaal in do vest nabij de
Noordpoortbrug wees Vrijdagmiddag aan 5.8.
De nieuwe arbeidswet treedt 1 Ja
nuari in werking.
Een kind beneden 13 jaar of nog leer
plichtig, mag geen arbeid verrichten.
Personen beneden 17 jaar en vrouwen
gen in fabrieken en werkplaatsen
a. niet langer arbeid verrichten dan
uur per dag en 58 uur per week
b geen arbeid verrichten tusschen 7 uur
urn en 6 uur v.m.
Een gehuwde vrouw, of een ongehuwde die
een huishouding to verzorgen heoft. mag des
Zaterdags in fabrieken en werkplaatsen geen
arbeid verrichten na 1 unr n .mmits zij
het hoofd of de bestuurder heeft kennis ge
geven
De arbeidstijd van oen persoon baneden
17 jaar en van een vrouw moet op eiken
dag waarop zij meer dan zes uur arbeid ver
richten in fabrieken en werkplaatsen wor
den afgewisseld door oen rusttijd
a. van minste één uur voor hen wier
arbeidstijd eindigt te G uur n,. m. of vroeger
HET KIND EN DE SCHOOL.
Hot Spel in de School?
Do school moet dus, evenals de opvoe
ding in het huisgezin, aan den drang tot
doen, tot sclieppenden arbeid dio zoo'n we
zenlijk element van het spel der kinderen
uitmaakt, tegemoet komen. Was het Pesta-
lozzi, die, hoewel niet de eerste, het onder-
wijsbeginsel der aanschouwelijkheid predikte
en in practijk bracht, Fröbel zijn tijdgenoot.
Was de man ran de .zelfwerkzaamheid.
Ja, die hooggeroemde zelfwerkzaamheid
Daar leerden we al van, toen wo voor on
derwijzer studeerdendat imoest een be-
langrijke factor van het onderwijs uitmaken
Dat moet je op het onderwijzersexamen ook
weten te vertellen. Maar het in *do practijk
toepassen, dat behoef je niet te kunnen.
Als ex één goede vorm van zelfwerkzaamheid
voor do kinderen is, dan ia hot toch zeker
wel de handenarbeid En als er één manier
is om do kinderen van een knassa dingen
duidelijker voorstellingen en begrippen te ge
ven dan ia het wel door dienzelfden handen
arbeid. Bij het rekenen kun je papierarbeid
toepassenals jo het hebt over omtrek en
oppiervlaktabcrekenen, kun je van klei ver
schillende meetkundige lichamen maken bij
de aardrijkskunde kun je reliëfkaarten van
klei laten maken, verschillende voorwerpen
van klei, karton, papier en hout vervaardi
gen 't Is hier do plaats niet om dat voor
elk vak in den breede uit te werken. Maar
toegepast op de verschillende vakken van
onderwijs kan die handenarbeid van onbe
rekenbaar voel nut zijn en met de invoering
daarvan in de lagere school slaan we dus
twee vliegen in één klap
to. wc geven onderwas meer in overeen
stemming met het wezen van het kind, dat
is Van opvoiedkundige be toeken is
2o. we verdiepen en verduidelijken daar
door meteen het onderricht in de gewone
vakken, da,l is van onderwijskundige be tee
kenis.
En dat dit maar geen gepraat in de lucht
is, dat bewijzen wel de verschillende scholen,
waar de handenarbeid een belangrijk deel van
het onderwijs uitmaakt en waar do resultaten
van dat onderwijs zeker niet minder zijn
dan op do overige scholen. Zeker, ik weet
I wel, Om het onderwijs in handenarbeid in zijn
vollen omvang op te nemen en geheel tot
zjjn recht te doen komen, zal er aan aller-
lei practische eischeoi voldaan moeten wor-
j den, "w.o. die van kleinere klassen zeker
niet de minste is, maar scholen als die van
Swaxt te Haarlem en van Ligthart in Den
Haag, om er maar een paar te noemen, zijn
er toch om te bewijzen, dat er in de school,
zooals die nu zijn, voor anderen nog heel
voor do zaak, heel wat te bereiken is, en
dat er dus nu zelfs met de school toes tanden
zooals dea nu zijn, voor anderen nog heel
I 'wat te bereiken is.
i Trouwens we zijn op den goeden weg.
Do tentoonstelling, gehouden van 1118
i September j.l. te Amsterdam bij gelegenheid
j van 't Congres van de Handenarbeid bij het
onderwijs en in do opvoeding, bracht daar-
j van een heerlijke getuigenis.
En de kolossale belangstelling, die deze ten
toonstelling van verschillende kanten mocht
ondervinden, is een gelukkig teekon voor de
toekomst.
COR BRUIJN.
KBBSs ea Wetenschappen.
HET TOONEEL.
„Nocturne" en „De
M e i d".
Als we, naar aanleiding van de gisteravond
alhier door do „Tooneelvereeniging" gege
ven voorstelling van de bovengenoemde Hey-
ermans-stukken, ons er too gingen zetten
pm hu een artikel vol laf te componeeren,
dan zouden wo heel veel moeten schrijven
over mevr De Boer—Van Rijk, en veel min
der over Heijermans
Mevr De Boer—Van Rijk heeft ons van 't
begin tot het eind geboeid door do volmaakte
uitbeelding van dio twee zoo sterk verschil
lende meiden-typen, door de feillooze echt
heid dier twee figuren in alle omstandig
heden Heijermans is ons langdradig geweest,
weinig interessan». Altlians in hetgeen hij ome
buiten „Brigitte," en „Annemie" te zien en
te hooren gaf, wftnt wo willen niet vergeten
dat hij het toch is geweest, dio de grond
stoffen leverde waaruit mevrouw De Boer
Van Rijk die gestalten schiep. Maai- èn „Noc
turne" én „De Meid" zijn als tooneelstukken
zwak van dramatischen bouw, gerekt van han
deling. Zelfs in mi lieu-schildering, waarin Heg
ermans zoo vaak oen buitengewoon taje-n)
toont, gaf hy nu weinig bijzonders to zien.
Wat opzet betreft, en ook ten opzichte van
menschkundigo waarneming en realiteit, stel
len we „Nocturne" het hoogste van do twee.
Dat gegeven van. een goedhartige ziel, die
vijf en twintig jaar haar verlamden, lastigeu
mijnheer heeft opgepast met een onuitputtelijk
geduld, en zelfs bij de ontdekking, dat hy
haar bestolen heeft, slechts een oogenblik in
verwijten uitbarst, en daarna toch weer van
zelf in haar oude rol terugvalt, en hem,
al is 't ook nog snikkend, een pijp stopt,
dat gegeven is weer een mooi Falklandje.
Maar do óp-voering tot dat hoogtepunt js
lang, en hot bijkomend theatraal effect, zoó-
als het onweor en het doodgaan van den beve-
rigen ouden man, is niet in staat den in
druk te verdiepen
Maar men wordt er tenminste niet in ge
hinderd door oaiwaarschijnlijkhedenen dat
kan zeker niet van „Do Meid" gezegd wor
den. Als die „Annenne" oen verpersoonlijking
is van wc Weten geen boter woord van
het kreng-achtige in de dienstbaren, dan. is
hier locli een model getcekend waarin die
eigenschap tot een ontwikkeling is gekomen,
zooals men wel nooit zal zien. De poging
die de schrijver even doet om hier ook de
sociale kwestie in t© halen, en als een_ der
drijfveer en van de meid aan te voeren haar
liaat tegen haar meesteres voor wie zij zoo
lang de ondergeschikte is geweest, is vrij
wel mislukt.
En aan den anderen kant kunnen wo ons
niet voorstellen dat een mevrouw, die onder
GRATIS K1 NQÉftTftO£CHRIFT
EMISOVERAlGRATISVERKRL'fiBAARWJOREl.K'ttQll'iR
VAN SOLOnARGARINE A-^lScT-PER POND
Gemeenteraad van Tlisiingen.
do macht van een meid staat, omdat deze een dea onder-staatssecretaris van schoono kun-
geheim van haar vreet, ooit zich zal vernede- sten, is meegedeeld.
ren tot zulk een slavinnemxol als ze _hier 1 He inhoud had nl. earn go leden van de
speelt Ook in de manier waarop de onticnoo- Comédie franc,use verschrikt. Deze bestaat
ping wordt bewerkt, hindert veel we den- nl het conflict tusschen een vader, die,
ken aan de botte verklapperij door den kruier gepensioneerd officier, zich nog met alle macht
als maakwerk aan zijn vaderland tegen de vijanden blijft
Maar hij slot van rekening zal dan toch van wijden en diens zoon, die officier is, maar
dat stuk één ding vast in de herinnering blij- humanitaire denkbeelden belijdt,
ven, nl. do figuur van do meid. Die is op Voorts heeft Lavedan zelf meegedeeld, dat
zichzelf iets nieuws, een welkome frischbeid deze houding van de betrokken personen hem
in de veelsoortige tooneel-dienstboden. ontmoedigd heeft en dat de overtuiging ont-
Wie daarin het grootste aandeel heeft, Iley- breekt, noodig om een stuk zoo goed mogelijk
ermSis of mevrouw De Boer-Van Rijk, is voor het voetlicht te brengen,
moeilijk uit te maken. Van Heijermans is
het denkbeeld om de platte laagheid tot tyran
te maken over baar meesteres. Maar van me
vrouw De Boer-Van Rijk zijn de kostelijke
intonaties, die het verband met de werkelijk-
Vergadering van den raad der gemeente
herd vormen. Vlisairgon op 20 Dcc. 1912 des n.m te 2
Wc gelooveai mot dat er buiten haar eén 1
actrice in ons land bestaat die zoo echt- (Vervolg van het hoofdblad van gister. Het
Nederlandsch is in hetgeen zij op 't tooneel grootste deel van dit vervolg word reeds gister-
te zien en te hooren geeft. Als men haar avond in een afzonderlek bgreegsel aan onze
groote rollen van de laatste jaren naast abonné's in Vlissingen verzonden.)
elkaar plaatst, heeft men een reeks hoofd-
stukta, in e«n modem» Camera Obseura,Tto''. iwkomen eenxoorrtel
De „teige rollen geve» weinig aanleiding B. enW. tot hor.,en,n„ der bepalingen omtrent
tot bespreking. I minumnm-loon en maximum arbeidsduur (opge-
De zaal was niet vol, wat wel een slechten l uomen in het bjjvoegsel van dit nommer).
invloed zal hebben op de tooneelvoorstellingen
van dezen winter hier ter stede. De perse-i ^an de vereeniging tot afschaffing va« ateo-
nen die zich er nu on do vorige malen voor holboudende dranken een verzoek om in de
gespannen hebben, zullen er niet door aange- bestekken van aanbestedingen op te nemen
moedigd worden het nog eens te wagen j een bepaling dat het ten strengste verboden
j is op die werken alcoholhoudende dranken te
Ton slotte nog een opmerking over het gebroikeo.
karakter van ,De Meid". Nu we liet stuk B. en W zgn het met de strekking hiervan
gezien hebben, is het ons een raadsel hoe eens en zullen verbodsbepalingen in het ver-
ergens een burgemeester gevonden kan wor- y0lg vaststellen-
den die dit' stuk verbiedt al9 gevaarlijk voor Naar aanleiding van een schrijven van de
de orde. Als het mogelijk is een dergeljjk grma Polak betreffende de aanschaffing van
onschuldig stuk eenvoudig te verbieden om- 0en afajjntoestel, vraagt de heer Sta ver
dat, ja waarom eigenlijk? Omdat de katho- fflaa iniichtingen waarom het verzoek van
lieke geestelijkheid opzet tegen alles wat den raad om do ficma Polak te laten moe
van Ileyermans komt? - dan wordt het hoog d niet ig in(fewilU(ld.
tjd, dat <m eind gemaakt ,»«rdt ,'gt toe d.t h.t .atwoord
Heme,el,8» en ergeil0ke belemmer.»,, va» do ea w M poUk de
genoegens van velen ter wille van enkele
onkundigen taa"fl'e"en ter lezing zal worden gelegq.
oTeverleenenontslag.
Lavedan en de comédie Frangaise. B. en W. stellen voor aan don beer A. C
Kunstenaars zijn lastige mensclien. Een groot Abrahamse overeenkomst* zpn verzoek met
Nederlandsch toneelspeler heeft ze bij kin- ingang van 16 Jaonari 1913 eervol ontslsg te
deren vergeleken Als een kmd, als een groot, ve leeneu Dit zjjne betrekking van onderwyzer
nukkig kind heeftdo heer Henri Lavedan, lid aan de openb. lagere pohool D.
jjo j.Rad vereenigt gich hiermee.
i go neer
van de Fransche Academ e zich gedragen Deze
heeft met een kort, correct briefje, waaruit
de bedwongen wreVel echter duidelijk spreekt,
aan Jules Clarotio, den administrateur van
B o n o e m i
Naar aanleiding van het aannemen i
d. OMÜie jïïrir", V» IU.lt. bS de b.h.udeling de, be-
onlange door hot leoe-comile- van dat gezel- «"J"»
schap was aangenomen evenals de andere benoemd die tot taak zal hebben om een
j werken van zijn hand, die door dit gezel-onderzoek in te stellen op welke wjjse het
schap zijn gespeeld, teruggevraagd. ^grondbedrjjf der gemeente het best kan
Men begrijpt, dat dit blijk van sterke geprik- worden gesdministreerd.
keldheid in Parijs, dat voor toonee'kunst en in B. en W. stelten voor tot benoeming over
't algemeen voor alles, wat met de planken te gaan en de commissie te laten bestaan uit
in verband staat, een buitengewone belangstel- 7 leden.
ling koestert, opzien en ontsteltenis heeft ver-; De hVer Vermaeg zon willen voorstellen
wekt. j de commissie uit 5 leden te doen bpstaan.
De „Temps" is dadelijk op kondschap uit- i De heer yan Ni ft rik (w >thverdedig»
gegaan. Heel ver behoefde dit blad voor zijn het VQOrBtei van p. en w. waarbg de raad
informaties ntet te gaan, want dezelfde Cla- Be6rlegt.
rati» is om zijner Irouvvi medewerkers. Toe» warfl' bf00,m;n, 6 ieden (d,
;,s gebleken, dat Claroüe den schr.jver met ,00rB t,e[ mB1,kt ambtshalve vau de commissie
eeiug voorbehoud de aanneming van zijn laat-
I sle stuk door het officieel© gezelschap van „u' °*er8*RBBn-
'Frankrijk heeft gemeld. DA verwondert niet, l eerste stemming worden benoemd de
als men weet, dat de inhoud van het ma- S avcrman m;t 18. D* Mcy met 16,
nuscript aan den premier Poincaré, den mi- Hnaon en Krgger elk 15 en Tiohe man
nieter van onderwijs Guist'liau an Berard,
Do heor Van de Patte verkreeg 8 uteraracn,
do heer Yan Raalte 6, en versoheidene hoeren
3, 2 en 1 stem.
j de tweede Btemming verkrijgt de heer
Yan de Putte 9 stemmen, de heer Van Raalte
8 stemmen en de heer Vermaes 1 stem, zoo-
dat herstemming plaats moet hebben tussoben
de hcorcn Van de Putte en Van Raalte.
Er worden nu 16 stemmen uitgebracht-
waarvan de heer Van de Putte 10 stemmen,
de heer Van Raalte 5 stemmon verkrjjgt, 1
era was blanco.
De heer Van do Patte is nlzoo benoemd.
Alle benoemden semen hunne benoeming
aan.
Voor de benoeming van 3 leden der Com-
issie van Toez. op het L O. wegens periodieke
af reding van da heeren Van der Aa, Van de
Sando en Kloeke, beveelt de commissie de
commissie do volgende dobbeltellen aan
G. W. van der Aa, W P EdelmanA v."d.
Sando, K. JasperseA. Kloeke, M. F. Golden-
b rg.
De beer L i n d e jj e r houdt een pleidooi
n v -or een der plaatsen een sociaal-demo-
orsat te benoemen.
De heer Auer (weth.) wjjat er op dat het
hier geen vauature, doch een periodieke aftre
ding geldt.
Di aftredenden worden mot groote meer
derheid herkozen
e heer Praag kreeg 2 stemmen, de heer
Vorhorst 1 stem.
Voor de benoeming van 1 lid van het alg.
armbestuur wegens period, aftr. van den heer
J. Loois Azn worden aanbevolen J Loois Azn
1 J. C. Auer.
De heer Linde q er zou ook in dit bestaar
gaarne een sociaal-democraat gekozen zien en
beveelt als zoodanig de heer P. A. Prang aan.
De beer Loois werd horbenoemd met 16
stemmen. De heor Praag kreeg 2 stemmen.
Voor regent en regentes van het gasthuis
wegens periodieke aftr. van den beer Verhorst
en mevr. Landsman van Holm worden aanbe
volen de heeren M J. Verherot en R. G. van
Nieuwknjjk; mevr. C. P. Landsman van Hoim
•n mej J. Poters.
Herkozen worden de heer VerhorBt met 17,
mevr. Landsman met 16 stemmen. 1 stem
was blanoo ui'gebraoht.
Voor regentes en regent van het burger
weeshuis worden aanbevolen mevr. de Rejj er
de Vey Mestdagh (aftr.) en mevr. A. Sag ter
Bom en de heeren P. J. Mortier (aftr.) en
J. C. Paap.
Mevr. de Rnyter wordt herkozen met 17
stemmen, de heer Mortier met 16 stemmen.
1 stom was blanco uitgebraoht.
Voor een lid der comm. voor de zeemans en
visschersbeurs wordt aanbevolen de heer W. N
Rottier (aftredend)
Herkozen wordt de heer Rottier met 13
stemmen, de beer Merckens verkreeg 2 stom
men, de heer Praag 1 stem. 2 stemmen waren
blanco uitgebracht.
De St Jacobstoren.
B. en W. stellen voor hot advies van den
h»er CnjjperB te volgen en de toren weder te
loen opbouwen in don ondon vorm met het
eebrmk van gewapend beton als matenSel
(resds uitvoerig- door ons vermeld).
Van de heeren Lindejjer en Van Hal
is een voorstel iagi-komen om dit punt van de
agenda af 1e voeren en het in de volgende
vergadering to behandelen, na het voorstel
van B. on W. tot aanvulling der beetekbepa-
ingen daaraan te hebben doen voorafgaan.