MIDDELBFRGSCHE CODRiNT Zaterdag i4 December. M*. 256. 153' Jaargang. Ï912 Deze courant v«r*ohijat d a g e 1 ij k met uitzondering ven Zon- Pwtdagoa Priji per kwartaal, zoowel voor Middelburg al* voor alle plaatse» in Nederland franco pp fa Afzonderlijke nummer* korten 5 cent. Advertentiön bij abonnsmont op voordeelige voorwuardan. Pro*pectu«*en daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Aivertentidn voor het eerstvolgende nummer moeten do» middag, vóór óén nar aan het bureau bezorgd zijn. Advortentien i 20 cent psr regeJ. Bij abonnement voel lager. Geboorte-, dood- ea alle andere familiebericht» on Dankbetuigingen van 17 regel* f 1.80elk» regel meer 20 cent. Beolnme* 4,0 cent per regel. Groot» letter* nnar de plant», die zij innemen. Tot de plantiing van ndvsrfcenüön en reolamei, niet afkomitig uit Zeeland, betreffendt Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het AlgeateeM AdverteisCÏe-Bwro ft» A. DE JUA MAM Am., N.Z. Voorburgwal £06, Anmnterdcas. Dit nummer bestaat uit twee bladen EEB8TE BLAD. Zij, die zicli than» met 1 Ja nuari a.s. op ons blad abon- neeren ontvangen de nog in December verschijnende nom- mers gratis. Middelburg 13 December. Kameroverzicht. Twoedo Kamer. Zitting vftn Donderdag. Rechts heeft lieden zijn twee voornaamste kampioenen in. het veld gestuurd den heer de Savornin Lohman voor geheel de coalitie, den heer Nolens, van wien het heette, dat hij ongesteld was, meer spe ciaal voor den R. K. vleugel. Van den heer Nolens bleek heden inderdaad weer, dat hij een trouwe bondgenoot is. En onmiddellijk na hen. is, reeds laat in den namiddag, de pre mier aangevangen om enkele ondergeschikt© punten af te doen en voor te bereiden op de groote rede, die hem morgen een heelen tijd zal doen praten. Noodigis dat niet, want do heeren Lohman en Nolens hebben een groot deel van de ver dediging van het Ministerie reeds op zich (ge nomen, on van beiden is hot met meer ernst en degelijkheid geschied dan hot van Minister Heemskerk mag worden verwacht. De heer Nolens heeft speciaal do arbeidswetgeving van hol Ministerie verdedigd; de heer Lohman heeft geheel de geste van het Ministerie .geprezen fen geroemd en hoeft zelfs do meening gieuit, dat het dien dank der natie, verdiende voor zijn gematigd optreden. Gematigd is het inderdaad geweest, in z'ijn totstandgekomen arbeid, even gematigd daarin, thans als zijn loden ieder voor zich vroeger ongematigd waren in hunne cri- tiek. Dat zal de heer Lohman w^l niet bedoeld hebben; bi} is te brusk om van fijne ironie to houden! Dat lijf zoo uitvoerig het woord heeft genomen om in zijn geheel dit kabinet, van welks positieven arbeid die van Minister Tatma toch geen gering onderdeel uitmaakt, te verdedigen, pleit wel voor hot zeer „ge matigde" figuur, dat ook naar zijn© meenin.g de verdediging van het Ministerie door den antirovohitionnainen heraut, den heer Middel- berg, heeft gemaakt. Om van de heeren Duy- macr en Brummelkamp maar geheel te zwijgen! De heer Lohman heeft allereerst het be staansrecht der coalitie verdedigd, en de gods dienstige opvatting van de rechterzijde be schermd1 achter een uitleg van verschil van rechtsbeginselen, dat men nu eenmaal aantreft bij MahommedanenKatholiekenen chris tenen; waartoe dus blijkbaar de katholieken niet behoorenl Fel1 was z'ijn toom, die zich uitte tegen het humanisme, dat zich boven de kerk stelt, de christenen zooveel mogel'ijk uil- sluit en niet lot eenheid komen kanh propos, waarom dan die toch onmogelijke eenheid zoo zeer gevreesd! Tegen dez© uitsluiting van allo christelijke komen de heer Lohman en de zijnen op, een zijn wij in de verdediging van gelijkheid en vrijheid inzake de opvoeding. En als men nu het Ministerie, dat geen chris telijke staatkunde zou hebben gedreven, ver wijft dat het niets heeft tot stand gebracht, dan vraagt de heer Lohman of niet veeleer de Ka mer de schuldige is dan het kabinet; of niet de Kamer tal van moties heeft behandeld die niet van liet Ministerie uitgingen en debat ten heeft ge(voerd over zaken, die feitelijk niet aan de orde waren, als dit b'if de rede voeringen over staatsponsionncering bet geval was. Maar wel merkwaardig, dat hoe stellig hier do Goescho afgevaardigde ook sprak, hij1 heel wat minder stellig zich toonde in het beantwoorden van de vmag of niet vele ont werpen te laat waren ingediend. Dat kon hij1 niet beoordeelen; dat lag aan persoonlijke om standigheden. Wel zoo, waar is de anders spoedig zoo felle beer Lobman!? A„o meer bijzondere punten van liet re- gceringsbeleid heeft de heer Lohman verde digd geen enkel sloeg li'ij over. Dat do Grond wetsherziening achteraan kwam, was juist. Dat men b'ij do Kustverdediging zoo'n geweldige volte ffcee maakte, lag aan den nieuw opge treden Minister van Oorlog, waarbij de spre ker vergat, (lat nevens dozen ook andore Ministers liet ontwerp ondorteekenden 1 Dat de Invaliditeitswet voorop kwam, geschiedde, om dat de oppositie te lang talmde mei de hoofd schotels en dat Minister Talma de bureau cratie zoo in de hand zou werken, was niet waar. Partijdige benoemingen, die bestonden alleen in de verbeelding van links en tocJi I ook van degenen, die toevallig de Staats courant lezen Het Kabinet verdrent lof, omdat liet sa menwerking zocht niet de Kamer, omdat, het do belangen der arbeiders diende en die het geenszins vi(jandig ,gezind is door de gcheol niet-protectionistische vorhooging van liet ta rief; omdat het zorgde voor leger en vloot; omdai ervan te ver-Wachten is verdediging van de koloniën en de neutraliteit, ontwikke ling van onze rechtsinstellingen (en hoe), van het ^onderwijs" in de richting van liet systeem-Kuyper (mot „medewerking" van de Kamermeerderheid), van niet-wering van het Christendom in Indie (en kwoeken van Mo- hammedaansche reactie, alles tot behoud van het koloniaal bezit), van evenredige vertegen woordiging en van kiesrecht. Het werd oen complete regen van de meest onverwacht© surprises; de heer Lohman dacht aan den dag van den goeden heilige uit Spanje; en hjg was zoo gul dat zelfs de premier er merkbaar verlegen onder werd. En als klap op den vuurpijl werd waarlijk door den heer Lohman do „joligheid" van het Kabinet ge prezen, want alleen met zulk© joligheid is werk als dit Kabinet te doen heeft, te ver richten. Het spreekt wol voor het „werk", dat men van dit Kabinet moet verwachten- Men heeft links den heer Lohman in stilte aangehoord; geslagen blijkbaar van verbazing over zooveel, wel laten we zeggen, psycholo gisch onverklaarbaars, politiek helaas zeer be grijpelijks. En na den heer Lohman heeft de heer Nolons het nog eens netjes overgedaan, en er ook nadruk op gelegd, dat niet het Kabi- „achterstand" was, maar do Kamer, die veel' .onafgedaan Met- Ongetwijfeld, maar zjijn dat de Christelijke wetten, die het Chris tenvolk van de rechterzijde verwacht; zijn dat de vraagstukken, waarvoor doze regeerim,g is opgetreden, De heer Nolens noemde daar onder ook d© administratieve rechtspraak, trouwens geen origineel reciitsch werk, maar daarom gaat het hier niet. Rechts zou hier Christelijk xegeenen en wat deed het in vijf jaren, met een ongekende meerderheid? Niet veel; de heer Nolens geeft het tije; (loch ,wtijt de schuld aan de werkwijze der Kamer. (Hij beweende zelfs - tegenwoordig mag men in do politiek alles zeggen dat in 1900 het Kabinet-Pierson er net zoo voorstond; alleen toch maar niet met Vijf jaren regeetren achter zich en evenmin met verkiezingen, vlak i de deur! Maar dat nu de oatwerpen, waarop het aankwam, tijdig waren ingediend, dat heeft de heer Nolens evenmin durven beweren als de heer Lobman. Hij heeft verontschuldigd, gewezen op hef aanvankelijk voorloopig karak ter van het Kabinet, en zoo meer 1 En morgen maakt de beer Heemskerk er ©en paar grappen over, en dan is het Chris tenvolk weer tevreden. Er is immers „jolig heid" noodig voor een specifiek Christelijke ïogeertaak. In den trant van dit Kabinet On getwijfeld I De beer Nolens heeft toen „theorie gehou den" o|ver de arbeidswetgeving en Minister Talma ontslagen van de verdenking als zou hij1 staatssocialisme drijven! Geen denken aan.: allemaal verbeelding van dien boozen mr. Van Idsinga, dien men intusschen in 1913 in Bodegraven weer keurig zal stemmen. Min der fair, maar wel ietwat grappig-maïef van den toch zoo schijnbaar naleven heer Nolens was 't intusschen om een minder gelukkig ge zegde van den heer De Beaufort over bet so ciale vraagstuk zoo breed op te vatton als zou er onder een vrijzinnig Kabinet van social© wetgeving niets terecht komen. Men schijnt aan „dien" kant van de Kamer de uiterste linksche stemmen toch niet te veronacht zamen, wat ook do aanvallen zoowel van den heer Lohman als van den heer Nolens op het concentratieprogram wel bewezen. Dat was vaag en nietszeggenddat zou nooit uit gevoerd kunnen worden, omdat de vrijzinni gen geen 51 zetels zullen krijgen- IVaarom maakt men zich rechts eten zoo angstig over de mogelijk© gevolgen van het concentratieprogram als men zeker is dat het toch niet wordt uitgevoerd! Ja, de politiek is een raar idling; men kan immers nooit weten l Er zijn verder heden enkele sprekers over onderwerpen van kleineren aard aan het woord geweest. De heer De Meester ov het optreden tegen de vakbonden teneinde te pleiten voor meer liberale opvattingen dien aangaande, voor onderzoek naar do redenen van de ontevredenheid, waaraan deze lionden uiting geven. De heer Van Wassenaer wil daarentegen ferm optreden, hel gezag moet zich doen kennen. En d© hoer Van der Voort van Zijp wilde dat ook, maar om de heel wat meer plausible reden, dat hij het drijven der sociaal-democraten daarin naar de macht en de macht alleen, ten voli© erkent! De heer Kooien sprak over den fman- cieelen toestand, bestreed den heer Patijn en j vroeg naar de financieel© plannen der vrij- j zuinigen. De heer Smeen ge pleitte met forsch stemgeluid voor geheele demping- der Zuiderzee, niet alleen indijking van de Wio- ringermeer, welke slechts een deel van do onschatbare economische voordeden der drooglegging geeft. En de heer de Stuers ging Minister Heemskerk te lijf over het Ko ninklijk Paleis te Amsterdam, waarvan het zoo vast niet stond dat het iijkseigendom zou zijn. Lodewijk Napoleon heeft het m 1808 geroofd, en in 1913 mag de Koningin niet huizen, tegen den uitgesproken wil der gemeente,1 in een zoodanig verkregen paleis. Hot is een ,aak van nationale eer! Minister Heemskerk nam het meL die natio nale eer in zijn antwoord kalm op. llij doet z'jjn best geen leelijke rol tc speten lep. men moet verder maar afwachten! Ja, daarin is de premier onovertroffen; h'ij' bidt en hij wacht 1 Tot 1913? Of ook daarna? V, d'. M. Dit Stag en Proviaeie. Uit Middelburg. Bij de vermelding van ons artikel over het hoog water in Walcheren in ons nummer van Maandagavond, maakt het N. v. d. D. ten slotte de opmerking: „Stoet. Walcheren zich zelf helpen, en zou den er voor het rijk geen termen zijn om dezo parel van al zijn eilanden te hulp te komen?" Donderdag avond hield de coöpera tieve volksbroodbakkerij en verbruiksveree niging »De Broederband" alhier hare jaarvergadering in de groote zaal van het •Schuttershof". Iu zijn openingswoord wees de voorzitter er op dat het afgeloopen boekjaar een zeer kalm verloop had; hij sprak de hoop uit dat die toestand bestendigd worden zal. Nadat het jaarverslag, dut slechts ampele besprekingen uitlokte, was goedgekeurd, werd het dividend vastgesteld, nJ. 8{ voor de afdeeling bakkerij en 51 °/0 voor de afdeeling winkel. Besloten werd verder de uitkeering uit het aan de coöperatie verbonden ziekenfonds, evenals het vorige jaar, wederom te bepalen op vier weken. Vervolgens werd overgegaan tot de ver kiezing van vier bestuursleden wegens perio dieke aftreding van J. Barentsen, N. Jansen C. Louwerse en L. J. Schepers. Als candidaten daarvoor waren gesteld de genoemde vier personen behalve Jansen, die zich niet meer beschikbaar stelde P. van Sorge, P. Roth en I. van Sluijs. 176 briefjes werden ingeleverd, waarvan 3 van onwaarde en 5 blanco, zoodat de vol strekte meerderheid bedroeg 85. Daarvan hadden op zich vereenigd Barentsen 153, Schepers 118, Louwerse 112, Van Sorge 113, Van Sluijs 78 en Roth 72 stemmen. Herkozen zijn alzoo Barentsen, Schepers en Louwerse en gekozen Van Sorge. Ter voorziening in twee vactures in het college van commissarissen, wegens aftreding van P. van Sorge en P. Roth, waren candi- daat gesteld A. Bresier, N. de Munck, H. M. Peetera en F. van de Putte. Daarvoor kwamen 195 briefjes in, waar van 15 van onwaarde of blanco. Uitgtbracht werden 132 stemmen op Van de Putte en 130 op Peeters, zoodat beiden verkozen waren. Bresier en De Munek hadden resp. 66 en 15 stemmen op zich vereenigd, Punt 6 der agenda hield in een bestuurs voorstel om voor het vervolg van natuur boter en eieren geen dividend meer uit te keeren. Bij monde van den voorzitter verklaarde bet bestuur dat aan deze artikelen zeer weinig verdiend werdt, zoodat meer dividend wordt uitgekeerd dan de winst bedraagt. Bij acclamatie werd daartoe besloten. Het laatste te behandelen punt betrof de wijziging der statuten en verdere regle menten. De voorzitter deelde mede dat het bestuur daarmede nog niet gereed is. De aan te brengen wij igingen toob dienen goed onder de oogen gezien te wórden, waarom het bestuur voorstelde dit alsnog een jaar uit te stellen. Dit werd goedgevonden. Vermelding verdient zeker wel dat, in tegenstelling met vroeger, deze jaarvergade ring, met een welvoorziene agenda, te 8 uur aangevangen, reeds te 10 uur kon worden gesloteD. Sinds ©enigen tijd heeft de heer H. van Brakel in de Lange Geere alhier zijn zaken niet onbelangrijk uitgebreid met het aanschaf fen van een machine ter vervaardiging van papieren zakken. Op deze machine worden per uur 3000 puntzakken gevouwen, dichtge plakt en. bedrukt. Men kap er zakjes van 6 verschillende grootten op vervaardigen, terwijl de (papiersoort natuurlijk willekeurig is. De machine werkt ongeveer ajs een rotatiepers. Zij neemt zelf het papier rap een groote rol, even als dat bij oen rotatiepers geschiedt, Da machine wordt gedreven door een gas motor vap 41/2 pk. ep is uit de fabriek van Windtnöller und Hölacber te Lengerich, waar do heer Vap Brakel persoonlijk zich op de hoogt© stelde vap de bediening. De2e nieuwe inrichting is de eerste op dit gebied in Zeeland. Het plan bestaat binnen afzieaibaren t,ijd meerder© machines voor vier kante zakken enz. te plaatsen in de werk plaatsen, die daarvoor voldoende ruimte bieden. Uit Vliseingen. Naar wij tot ons leedwezen vernemen is de toestand van den heer P. J. Siegers achteruitgaande. Na het ongeval dat den heer Siegers op 15 October aan boord van de provinciale boot is overkomen, waarbij het linkerbeen is gebroken, is dit besn thans weer geheel hersteld, doch sedert zijn ver schillende complicaties ingetreden. (VI. Crt.) Hedenmiddag vernamen wij nog dat de toe stand van den patiënt zeer zorgwekkend is. In het jongste nummer van de Wereld kroniek komt een afbeelding voor van de in aanbouw zijnde reuzenioopkraan op de werf van de Mij. »De Schelde" te Vlissingen. De foto is genomen op 't oogenblik dat een dubbele stoomketel gezet werd in de »Soerakarta". Uit Zulö-Beveland. Schipper J. van Putten, wiens houten met bieten geladen tjalk aan den Egbert Petruspolder onder Wolphaartsdijk lag, had het ongeluk, dat zijn schip door midden brak. De bieten werden in eer ander schip overgeladen, terwijl het vaar tuig voor afbraak zal worden verkocht. Daar het scheepje niet verzekerd is, is het voor den schipper een leelijke schade post. De heer J. Goetheer, gemeente-secretaris te Wolphaartsdijk staat no S op een 5-tal voor gemeente-seoretaris te Westdon- geradeel. Donderdagavond trad voor fle afdeeling Nisse van den Christelijk Nationalen Werkmansbond op de heer J. A. van Selms, predikant te Grijpskerke, om een lezing te houden over den MenBch. Achtereenvolgens behandelde hij wie wij zijn, wat wij zijn, wat wij moeten en wat wij kunnen worden. De spreker, een geboren Nissenaar, had talrijk gehoor. Woensdagavond viel de vrouw van den landbouwer M. v. 't W. te N i s 3 e, door het openen eener verkeerde deur in den kelder en kwetste zich zoo aan het hoofd dat zij den volgenden morgen reeds overleed. In de Donderdag gehouden gemeenteraads zitting van N i s s e is de begrooting van 1913 gewijzigd in verband met subsidies voor het onderwijs. Tot lid van het burger lijk armbestuur werd herbenoemd de heer A. Slabbekoorn. Tot leden van de commissie tot wering van schoolverzuim werden her benoemd de heeren J. Huisson, P. Meijers, J. Eekhardf, L. de Blaeij en A. van der Poest Clement. De straatverlichting zal na 1 Jan. a.s. door da gemeente in eigen beheer geschieden en de gemeente-werkman moet voortaan de lantaarns aansteken. Er zullen palen aan den Oudelandschen dijk geplaatst worden. Tot leden van het hoofdbestuur van de Vereeniging voor Diaconessenarbeid voor 's Heer Arendskerke, Heinkenszand en Nisse zijn benoemd de heeren A. F. C. Pont, predi kant te Nisse, voorzitter, P. Warners, toekomstig predikant te Heinkenszand, vice- Voorz tter, A. van der Poest Clement te Nisse, secretaris, J. de Voogd, predikant te 's Heer Arendskerke, penningmeester en mej. H. Veruiandi te Heinkenszand, bestuurs lid. De drie geneesheeren der genoemde gemeente vormen een commissie van advies. Hoewel het onze regel is van jubileums eerst gewag te maken wanneer zij werkelijk gevierd en op een of andere wijze herdacht zijn, willen wij tocli, ter wille van het ongewone van 't geval vermelden, dat op 1 Jan. 1913 de heer J. Blok Sz. te Waard zijn öOjarig jubilé als waterbouwkundig amb tenaar hoopt te vieren. Van de dienstdoende waterbouwkundige ambtenaren in Zeeland is hij de oudste. Achtereenvolgens was hij werk zaam aan de calamiteuze polders Molen en Nieuwlande en Muije, #alle thans vrij ver klaard daarna tijdelijk aan den c Al Ami leuzen polder Borsselen, en sedert 1866 aan het waterschap Waarde, dat in 1881 mede is vrijverklaard geworden. Sedert lê75 is de jubilaris oftk ontvanger- griffier van den poldei- Nieuwlande, en van 1879 onafgebroken lid van den gemeenteraad, thans ook wethouder Verder van 1871 tot lieden lid van het col lege van kerkvoogden der Ned. Ilerv. kerk te Waarde, en tot einde 1911 tevens secre taris van dat college. Do verschillende be trekkingen door den jubilaris bekleed, wor den thans nog «net lust. en ijver tot. genoegen zijner suprieiu-en en anderen, door hem waar genomen- Uit Noord-Beveland. Woensdag avond hiold de heer P. J. Fret, arts te Wissenkerke, voor de •Veree niging tot bestrijding der tuberculose" een voordracht met lichtbeelden. Ruim zestig hoorders waren opgekomen en volgden de behandeling van 't onderwerp met aandacht. Sprekor gaf een korte uiteenzetting van het wezen der tuberculose, haar oorzaken, be smettelijkheid, bestrijding, omvang en de groote kans op herstel bij tijdige en ratio- neele behandeling. De platen geven een duidelijk beeld, door vergelijking van gezonde en aangetast» lichaamsdeelen en organen, van de verwoes ting, door de ziekte aangericht, terwijl do afbeeldingen van verschillende sanatoria aan leiding gaven tot opmerkingen omtrent rast, frissche lucht, reinheid en voeding als mid delen tot bestrijding of voorkoming der ziekte. Het slotwoord was een aansporing tot steun der vereeniging door 't aanvaarden van het lidmaatschap. Uit Tholem. In de Woensdag avond gehouden verga dering van ingelanden van het waterschap Scherpanisse werd, naar een verslag in »De Zeeuw" meldt, de heer Chr. Hartog met 19 van de 20 stemmen als dijkgraaf herbenoemd. Besloten werd de in onderhoud bij het waterschap opgenomen baan langs den Westkerkschen dijk bij de balie, welke baan niet in het begrindingsplan tot 1920 is op genomen, na 1920 deze vanwege het water schap te begrinden. Er zullen evenwel geen bezwaren bestaan, dat belanghebbenden uit eigen fondsen reeds vroeger daartoe zullen overgaan. Zeeuwsch Vlaanderen O. D. Te N e u z e n is Donderdag overleden de heer J. Huijssen, sedert vele jaren dijkgraaf van het waterschap Zuid, Kats, St. Anna en Spaeks, waaraan hij vooral door het aanleg gen van vele verharding van wegen, steeds zijn beste kraehten wijdde. Aan den bouw van de nieuwe fabriek, in den Kleine St. Albert of Sas van Gent polder onder Sas van Gent nabij het spoorwegstation Philippine, is reeds eea aanvang gemaakt en moet die worden op geleverd in 75 werkdagen. Uit Z. - Vlaandoren W. D, De heer J. P. J. van Gorkoin, arts te Bier vliet, heeft aan den gemeenteraad ontslag gevraagd wegens vertrek naar elders BIETENVERVOER EN DE WEGEN. De „Kampioen" bevat het volgende bericht van de Wogencommissio, over de wegenvemie- ling in Zeeland, door het bietenverroer: Nameiis de Wegen-Commissie zijn enkoio we gen in Noord- en Zuid-Beveland bezocht De fiets was thuis gelaten, omdat de berichten, welke inkwamen, luidden, dat de meeste we gen voor wielrijders en voetgangers onbegaan baar waren. Van Goes naar het Wolphaaxts- dijkscke Veer werd de tocht gedaan met een coupótje, waarin plants was voor twee per sonen en een kootster. Voor een. afstand van ongeveer 9 K.M had men ruim 5 kwartier noodig, en het lichte rijtuigje werd getrok ken door twee stevige Zecuwsche paarden, anders had men kans te blijven steken Op een goeden weg had één. dubbel© hit het m veel korter tijd gedaan. Te Kortgeno wachtte een tilbury, waarin plaats was voor één rei ziger en den koetsier. Het was bespannen door een sterk boerenpaard, en toch duurde d© tocht van ongeveer öy2 K.M. ruim 3 kwartier. Van bermen was zoo goed als niets meer te zien; het waren modderpoelen geworden en de weg "zelf was een brijachtige massa van klei en verbrijzeld grind, waarop het blanke water stond. Langs de wielen der rijtuigen spatte water en modder voortdurend een hal ven meter hoo^ op. Men verzekerde ons, dat

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1