•SOLIST
SOLO
Dingen waar men naar
vraagt.
Ter overdenking.
Binnenland.
Dit de Staatscourant.
Onderwijs.
Landbouw.
Kerknieuws.
Rechtzaken.
Verschillende Berichten
Ingezonden Mededeelingen.
kindertijdschrift
\r^[
*- AzA*
De zon komt den 11 December op te
8.01 unr en gaat onder te 3.45 nur.
De maan komt heden op 6.55 v.m, en
gaat onder te 2.23 n.m.
Morgen, Zondag, is het nieuwe maan.
Auto- en tietsrijders hebben de volgende
week hun lantaarns aan te steken te
4.15 uur.
Wagenbestuurders te 4.45.
Wat niet nuttig i6 voor den bijenkorf, ie
inderdaad ook niet nuttig voor de by.
Marcus Aurelius.
Menschen die de dingen willen hervormen
en verbeteren, vergeten licht, dat men om
den uurwijzer te doen voortgaan, enkel den
minuutwijzer moet voortduwen.
Jeau Paul.
Het monarchale heeft uitgebloeidhet
constitutioneels knopt, ontluikt, tiert overal.
Wij hebben eiken meester, tot de dorps-
dionjs toe, van de teekenen van zijn konink
lijke waardigheid, de roede en de plak,
beroofd. Wij weaschen hem zoozeer door
drongen van den geest zyner grondwet.dat
geen drift hem meer in verzoeking mag
brengen, ezelachtige domheid met een oor
vijg te kastijden. Hij, de volwassene, moet
emgaan met hen, die tusschen mal en vroed
zijn, en zich redelijk toonen jegens onrede
lijke en onwillige lieden, en dommen be
schaven, en stuggen overreden door louter
veratand.
Potgieter.
Idealisten als wij moeten niet dan met
veel zorg bet vuur der politiek naderen.
Wij zullen er altijd ons hoofd of onze vleu
gelen bij inschieten. Ongetwijfeld is voor den
priester die de ikerk verlaat, de verlei
ding om volksmenner te worden groot
hij vindt dan het absolute terug, dat hy
heeft verlaten, makkers, vriendenhy ver
andert, strikt genomen, alleen van sekte.
Renan.
Het kan zijn dat we de gewoonte moe
ten bestrijden willen we nieuwe denkbeelden
ingang verschaffenmaar wij moeten de
gewoonte te hulp roepen om hen in prnktijk
te doen brengen. Denkbeelden kannen alleen
hun volle vrueht opleveren, als zy be
lichaamd worden ra instellingen,
Ritchie.
De stroom der menschelijke kennis, denk
en werkkracht, is sedert het einde der
achttiende eeuw breeder, dieper en vooral
ontzaglijk veel sneller geworden. Eén jaar
wisselt in maatschappij, staat, volkenom-
gang en wetenschap zooveel af, als te voren
tien of vijftig. Thorbecke.
Bjj kon. btflnit:
Bij Kon besluit is, met ingang van 1 Jan
sir. J W. Jenny Weijerman, lid en secr. van
den Centr. Gezondheidsraad, op verzoek, eer
vol ontheven van het secretariaat van dat col
lege en benoemd tot lid en secretaris van
dien raad jhr mr IJ A. M- van Asch van
NVijek, adj -comm. bij het Dep. v. Binnanl.
Zaken, met toekenning van eervol ontslag
uit laatstgenoemde betrekking
Ten behoeve van 's Rijks schatkist, ten kaai
tore van den ontvanger der registratie en
domeinen, te Woerden is door tusschenkoinst
van een ït.-K priester van een onbekende
ontvangen f94, ter voldoening van te weinig
betaalde successierechten.
Bij res. v. d'. Min. v Kol zijn gesteld ter
beach, v. d. G.-G. v Ned.-Indie: I, F. de
Rooy, gep onderluit van het leger in Ned -
todië, ten einde te worden gepl. als divisie-
mmin 2o kl. bij de gew. politie, C. G. M.
van Gumster, ten einde, na te zijn. be
noemd tot comm. 3e kl., te worden belast met
de waarin, der betr van coram 2de kL bij den
post-, telegraaf- en. telephoonöienst, en L.
Mulder, ten emdo te worden benoemd tot
comm. 3e kl. bij genoemden dienst.
Bij beisch. v. d. Min. v. Oorlog ad int v
Marine zijn do off v gez. 2e kl. N. A L.
Krans, d. a. b. „Beliona", en luit. t. z. 2e
kl. C. ter Poorten, a. b. „Reinier Claeszen",
resp 2 en 7 dezer op non-activ. gesteld
HET KIND EN DE SCHOOL.
Aansluiting tusschen lager- en
middelbaar onderwijs
Jaren lang is geklaagd over gebrek aan
aansluiting tusschen lager- en middelbaar on
derwijs. Zoolang de vereeniging V E. O. (Ver
eeniging lot vereenvoudiging van examens en
onderwijs) bestaat, is men bezig den over
gang van do lagere- tot de hoogere burger
school en het gymnasium geleidelijker te ma
ken. Steeds blijft men klagen „Er is geen
aansluiting, er as een broedo kloof tusschen
de scholen, die voorbereiden voor 't gymna
sium en de hoogere burgerscholen en die
scholen zelf Aan den eenen kant staan dc
lagere onderwijzers, die zich afsloven deleer
lingcn te brengen tot de hoogte, dio de leera
ren M. O. wenschen, dat de kandidaat-H B.
S.'ers zullen hebben. Aan den anderen kant
staan de leeraren, dio uitroepen: „Hier staan
wij, God holpe ons, w(j kunnen niet anders!"
De leerlingen kunnen óf over de kloof heen-
springen (door middel van een „briefje" van
het Hoofd der School), óf zo kbmen aan do
andere zijde over een brug (het toelatings
examen), - een gevaarlijke brug, zonder leu
ning Maar dc kloof b 1 ijft. Een aantal
leerlingen, dut tot opluchting en vreugde der
ouders goed en wel was overgotransporteeid,
wordt na een proeftijd maar weer geretour
neerd en valt jammerlijk in de diepte. Nu
moeten de lagere onderwjjsiiienschcn maar
trachten zo daar weer uit op te visschen en
van do ongelukkige slachtoffers zien le rod-
don, wat er nog van te redden is.
"Niet alleen tusschen de middelbare school
en de lagere dito bestaat de kloof, maar pok
tusschen do leeraren en de onderwijzers V.
E. O. was do aangewezen vereeniging, die hen,
in overleg met ouders, menschen van de prac-
tijk, artsen, enz., er toe zou brengen samen
e werken, om de kloof te dempen Daar is
niets van gekomenze waren weldra zóó
mot elkaar aan 't kibbelen, dat de kloof eerder
dieper werd dan minder diep en dc middel
bare heereii 'loden niet meer mee met V. E, O.,
uitgezonderd enkelen
Toch is het examen, dat dienen moet tot toe
lating van den een en kant naar den anderen,
crandexd, verbeterd ook wol, maar 't is «iet
gemakkelijker geworden. Voor liet Nederlandscli
werd algemeen opgegeven con stel zinnen
tot „invulling", met opgeving der naamvallen
enz., overbrengen van ii zin van den l>e-
drijvenden vorm in den lijdenden of omge
keerd, het zoeken van tegenstellingen van op
gegeven woorden of uitdrukkingen. Deze exa
menpaardjos. waartoe de leerlingen konden
worden afgericht, worden lang niet meer zoo
algemeen bereden als vroeger. In Amsterdam
b.v. zijn zo vervangen door een eenvoudig
gedicht van ecu aantal coupletten, waar dan
eenige vragen over uitdrukkingen, woorden,
zinsdceleu en woordsoorten onder staan, die
schriftelijk moeten worden beantwoord Het
is een opgaaf, die ui den regel voor onze
twaalfjarigen te zwaar is. Voor een mon
deling examen, waar de eene vraag uit dc
andere voortvloeit en een examinator uit de
wijze, waarop hij antwoorden krijgt, veel kan
opmaken, zou dat wat andere zijn.
Bij het rekenen blijven nog steeds zeer in-
gcwikkelde zoogenaamde „vormsommen" een
geliefd examenmateriaal De heer Stamperjus,
schoolopziener, oud-schoolhoofd uit Amsterdam,
noemt het. maken van die sommen acrobatische
toeren. Hij vertelt in het „Nieuwe School
blad", dat hij, toen inj zoo'n acrobatischen.
rekentocr trachtte te volbrengen, na een groot
half uur nog niet. klaar was en dus „zeker
onvoldoende voor rekenen zou hebben gekreg-
n"
Op initiatief der Haagsclie Afd, van V. E O.
bracht een commissie uil die Afd. ter voor
lichting van do z g .Plaatselijke aaneenscha-
kdmgscommissae", ten enquête-commissie
door B. en W. benoemd tot onderzoek van
de hier besproken zaak een uitvoerig rap
port uit over de toelatmgsoischen tot de ie
klasse H. B S en Gymnasium. Met tal van
feiten bewijst ze, dat veel te zware eischcai I
worden gesteld, dat de voorbereidende scholen I
gedwongen worden, heel anders tc onderwijzen
dan zo zouden doen, indien ze vrij waren,
indien zo niet gedreven werden door de exa
mens m een richting, die zo niet achten m j
het belang van de jeugd
Hoe aan dezen vicieuzen toestand een einde
te maken? Alleen dan. wanneer van de zijde
dei- middelbare school minder geëischt wordt,
mindere en ook vooral andere eischen gesteld
worden, is daar kans op.
Overleg en samenwerking met het lager on
derwijs is noodig- veel invloed dient te wor
den toegekend aan de rapporten van de leer
lingen. Thans wordt in den regel slechts dan
het rapport ingezien als 't examen een twij
felachtige» uitslag oplevert. Bi) een slecht
nen kan een goed rapport niet helpen
Het zwaartepunt moet gezocht worden in het
getuigschrift van het hoofd der school. Met dat
rapport behoorde men te beginnen. Alleen
als het hoofd der school de verantwoordelijk
heid niet op ach durft nemen, zal een exa
men moeten worden afgenomen. Aan die
schoolhoofden, wier rapporten met vertrouw
baar blijken, moest het bevordenngsrecht ont
nomen worden.
Blijken anderen al te bevreesd voor het
geven van een goed rapport,, wel, dan is het
de plicht van de ouders om daarover te kla
gen Het is het belang hunner kinderen dat
op het spel staat. Veel meer dan tot nog toe
moeten do oudere zich er voor spannen De
scholen zijn er voor de kinderen deze zijn
er niet voor do school
Zouden werkelyk de ouders, 'te leeraren en
de onderwijzers bij geen mogelijkheid samen
kunnen werken? Zou er geen vergelijk te
treffen zijn? Zij allen hebben toch immers
hetzelfde doel het belang der leerlingen!
Waar een wil is, daar- is een weg!
J SCHUITEMAKER Cz.
Amsterdam
Dit Rapport, door G van Dorsten, mej.
B. M. Cohen Stuart en J van Zant, is uit
gegeven door de Mij „Ontwikkeling" (Prjjs
40 ct.).
Da boer J. Klerekoper, evangelist te Til
burg, beeft een uitnoodiging ontvangen van
de Presbyteriaansche kerk in Noord-Amerika,
om in Noord-Dnkota to komen werken.
Aan verschillende bladen wordt uit
Hoedekenskerke gemeldWoensdag
was de iRatste dag, dat de suikerbieten,
gecontracteerd bij den bond, mochten worden
geleverd. Niet alle gecontracteerde bieten
konden worden aangevoerd, daar zoowol de
toestand van bet bouwland als de wegea
het vervoer zeer belemmerden.
Bieten, buiten den bond van suikerfabri
kanten gecontracteerd, worden alhier nog
geaccepteerd.
Door het kiescollege der Ned. Herr.
gemeente te Goes is iu zijn vergadering
van Vrijdagavond gekozen tot ouderling,
in plaats van den heer M. H. Elarinck, die
voor zijn herbenoeming bodaukt heeft, de
heer J. de Bruijne en werd tot diaken be-
t o«m«J de heer A. Bas'iDg, zulks in de
plaats van den heer J. J. de Jongh, die bij
oen vorige verkiezing daartoe gekozen, in
middels bericht heeft, deze benoeming niet
te kunnen aanvaarden.
Gereformeerde Kerken.
Bedankt: voor Engwierum ds. J. Bol
man Jz. te Oostwolde (Old.); voor Leiden
T. Ferwerda te Vliasingen.
Gewjjsde zaak?
Wij deelden onlangs moe dal het „Hand.'''
met tango aanhalingen van prof. II. Treub,
twijfel opperde aan hot rechtsyaardigo van
het vonnis waarbij de landarts H. te 's Gra-
vehhage veroordeeld werd tot zes jaar we
gens het verkrachten van een dame, die hij
als patiënte in böwusteloozcn toestand had
had gebracht Prof, Treub en anderen be
twisten echter (en sterkste de betrouwbaar
heid dier dame, dio een type va» een hy
sterica. fsou zijn geweest
Tlvans jkomt ook nog dr S. de .Jong uil
Amersfoort dein twijfel versterken. Hij was
flJs deskundige aanwezig bij de behandeling
voor de Haagsehe rechtbank. Hij wijst er op
dat de rechtbank niet bewezen heeft geacht
dat beklaagde zijn patiënte door hypnose of
;indere middelen in staat van bewusteloos
heid of onmacht heeft gebracht, maar hem
desniettemin heeft veroordeeld wegens „ver
krachting van een vrouw, van Wie hij wist
«lat zij in staat van bewusteloosheid of on.J
macht verkeerde."
,Wje zegt nu, vraagt dr De Jong, dat dq
juffrouw ten huize van beklaagde in een
dergelijke» toestand heeft verkeerd?
Dat heeft alleen de juffrouw beweerd, want
er is niemand hij' geweest die dat heeft kun
nen bevestigen. En wanneer men nu nagaat
dat na het deskundig onderzopk gebleken
is da't de juffrouw een hysterica, in de
'technisch medische beleekcius is, dan moet
men zich met professor Treub en den deskun
digen schrijver van het hoofdartikel verba
zen dat d© bewering van de juffrouw, de
«menige getuige, onvoorwaardelijk voor juist
werd aangenomen
Niemand kan zelfs met zek er li ei d zeg
gen dat de juffrouw ten huize van beklaagde
bewusteloos is geweest en hoe is het dan. mo
gelijk dat als bewezen is aangenomen dat
beklaagde moot geweten hebben dat
zij in een dergelijke» toestand verkeerde."
Vrijdagavond, ongeveer zeven uur, is
volgens eon bericht in de N. R C. brand
uitgebroken in het gebouw Eensgezindheid te
Amsterdam, waarin tijdelijk do Groote Club
gevestigd te Het vuur ontstond in de keuken,
gelegen in'liet onderhuis, eu wel in de om
geving van de oudcrwetsche stookplaats. Van
daar klom liet langs den schoorsteen naar
boven en bereikte aldus eerst de conver
satie-zaal, vervolgens de biljartzaal, en ten
slotte het dak. Op dien weg ontwikkelde het
eel rook, maar verkreeg hel gelukkig geen
groote uitbreiding, zoodat de brandweer, die
dadelijk unet veel materieel aanrukte, den
brand spoedig meester was- Toch is er, uit
desi aard der zaak, nog al wat schade aan
gericht, door het vuur, en op de biljart
zaal ook door het water. Op aanwijzing van
de brandweer werd onmiddellijk een aanvang
gemaakt met de verbouwing van do stook
plaats. Daal- de brand in den dinertijd uit
brak, verwekte het geval nog aJ wat opschud
ding in de Groote Club
Vrijdagochtend werd, «aar het Hbl. meldt,
te Alkmaar op het waaggebouw de vaderland-
sche driekleur ontplooid ter eere va» hel
feit, dat de kaasaanvoer de acht inillioien)
stuks had bereikt. De aanvoer over het geheeld
vorige jaar bedroeg 7.245.937. De burgemees
ter en de wethouder Zaadnoordijk gaven van
hun belangstelling in deze heuglijke gebeurte
nis blijk dooi- den president-waagmeestcr, den
heer Rover, met hot behaalde suöces geluk
te wenschen. Bij de benoeming van. den heer
Rover bedroeg de aanvoer ruim vier milhoen
kazen.
Terwijl de tuinman van den heer M,
te Loenen in den tuin op vogels schoot had
hij het ongeluk een fin de Dorpstraat langs
komende vrou v ir het, hoofd te treffen. De
vrouw was zeer ernstig gewond on moest
naar het ziekenhais te Utrecht')worden
overgebracht.
DE PROTECTOR IN DE PRACTIJK.
Li de Spaamdainmerstraat te Amsterdam
werd Donderdag een jonger overreden door
de electrische tram, hoewel de wagen voor
zien was van do in den laatster) tijd
malen genoemde „Protector."
In dit geval moet hot toestel echter, naar
het „Hand meldt, allesbehalve ;ls bescher
mer hebben gewerkt De knaap is n.l. niet on
der de wielen geweest, doch doodelijk
wond door aanraking van de schroeven en
beugels, waarmede de „protector" onderaan
den wagen bevestigd was.
Daargelaten de vraag of het ongeluk zon
der den „Protector" minder droevig zou zijn
afgeloopen, heeft de directie van de tram on
middellijk het zoogenaamde beveiligingstoestel
van den wagen doen verwijderen Over het
algemeen stond men van die zijde toch reeds
VERSCHUNT-ALLE 14 DAGEN
EN IS OVERAL-VERKRIJGBAAR VOOR IEflER KOOPER
VAN
A 45 CT PÉR POND
V/wGeldohr
vrij sceptisch tegenover de waarde \.ui den
„Protector", oordealende, dat het gevaar voor
mistige ongelukken hoofdzakelijk beperkt wordt
door een zoo ruim mogelijk rem ba an onder de
wagens en krachtig remmen door den wagen
bestuurder. Vele personen, die reeds met de
tram in botsing zijn geweest, hebben daaraan
bun leven to danken. De rembaan d. i. do af
stand van de voorzijde van den wagen tol de
wielen, gaf aan. den wagenbestuurder gele
genheid do slachtoffers buiten het raam van
de wielen te honden.
EEN MONSTER!
In liet dorpje O., behoorende tot een ge
meente in de provincie Groningen, kwam!
dezer dagen naar de „N. V. Ct." meedeelt
de Vereeniging voor Plaatselijke Belangen
bijeen, om de belangen der dorpelingen to
bespreken Daar werd a.m. do electristehe
verlichting besproken en besloten twee der
dorpssmeden af te vaardigen naar Groningen,
om daar met den chef der electrische een
trale dezer provincie de verlichting vau het
dojpje te bespreken
De afgevaardigden kwamen terecht op het
bureau van den provincialen ambtenaar, die
hen zooveel mogelijk inlichtte over het nuttige
electrische licht. De beide afgevaardigden luis
terden aandachtig naar alles wat hen vén het
nieuwe licht Werd meegedeeld, toen bij het
verlaten van het bureau een hunner heel
gewoon vroeg „kenn'n wie d'er gain mon
sters van mitkriegen?"
In een herberg te Dinant waren, vier
jotnge lui tusschen de 18 en 20 samen.
Een pijpje van 5 centiemen, dat een van hen
had gekocht, wilden de anderen stuk slaan
Hierdoor ontstond» een gevecht, waarbij een
met een dolk de drie anderen in de borst en
een been trof en den laatste een vinger
afsneed.
Daarna nam Inj, onder het lossen van re
volverschoten, de vlucht, maar kon toch wor
den aangehouden
Een jonge Engelscho hooglecrares heeft
de volgende stelling verdedigd „Om beter
te kunnen leven, dient men te rookjen."
Mannen, die niet rooken, zijn volgens deze
geleerde ongeduldig, twistziek. Zij raadt den
jongedames aan, onder geen voorwendsel een
niet-rookenden man tot levensgezel te nemen
Behalve bij de „Vereeniging tegen het gebruik
van tabak" ondervindt deze dame levendige
sympathie van de zijde van 't mannelijk Brit
tenland.
Zes en twintig jaar geleden werd eer
soldaat, aldus meldt een correspondent, wiens
verhaal we echter met eenig voorbehoud mee
deelen, bij schidt-exercüies te Duinkerken
door een verdwaalden kogel getroffen. Het
lood doorboorde zijn linkerslaap. De pogin
gen van de chirurgyns, om het projectiel
te verwijderen, bleven zonder succes, en sinds
dien heeft hij zijn gewone bezigheden geregeld
kunnen vervullen, ofschoon hij soms door
hevige hoofdpijn gekweld werd. Terwijl hij
I dezer dagen een wandeling maakte, voelde de
oud-soldaat eensklaps een zwaar voorwerp
op zijn tong vallen eenigszins ongerust,
spuwde hij liet uit, en het bleek te zijn
de kogel, die hem 26 jaar geleden in den
slaap gedrongen was, Een bloedstorting, die
'terzelfder tijd plaats greep was wel on
aangenaam, doch tevens van heilzame» in
vloed, en dc- oud-soldaat heelt een zeldzaam
voorval in zijn levensregister te boeken.
- De Parijsche. „Matin" beval het volgende
merkwaardige verhaaltje.
„Tengevolge van de aardbeving die Pro-
nee (Züid-I''rankrijk) in 19U9 teisterde, was
de kerk va» de gemeente Venelies, «lugtoeke-
neivd int de 18de. eeuw, ingestort. Een opwv-
l>a,ix5 inschrijving veroorloofd© het geb.o.uw weer
op te trekken Maar tengevolge van een
besluit vjui den bisschop werd do kerk, die
zich vroeger te Laag-Venelies bevond, her
bouwd te Hoog-Venei les, op ongeveer 3 fci-
kanjeter afstand van de voornaamste hui
zengroep dor gemeente
Bij Wijze van protest tegen de geestelijke
overheid, die hun luui kerk afgenomen lieeft
hebben al de bewoners van Laag-Venclles
besloten hel katholicisme af te zweren en
zich lot het Protestantisme te be keer en,
en dezer dagen is een Protestantsche kerk
te Laag-Venclles ingewijd
- Archibald Gracie, een van de overle
venden van de ramp met de „Titanic" is,
ens de N. R. te New-York over
leden aa.u de gevolgen van den schok, welke
die gebeurtenis aan 'zijn zenuwgestel heeft,
toegebracht
Gracie zonk, naar men zich herinnert, met
de „Titanic" naar beneden en bereikte daarna
al zwemmend een boot, die hem opnam. De
bemanning van deze boot moest daarna an
der© drenkelingen uit zelfbehoud redding
weigeren. „De hartverscheurende kreten van
deze menschen, zoo schreef Gracie inder
tijd, klinken nog in miju ooren, en dat zul
len zij blijven doen tot aan mijn jongsten
dag."
0
EEN VERRADER.
Den 8sten November werd ui Bezona (Frank
rijk) een .postontvanger vermoord Men. kwam
to meten, dat een zekere Lacombo, een zeer
gevaarlijk anarchist, daar de hand m had
Men meende, dat hij ten ltud-za van een ka
meraad, Ducret, vertoefde, die te Parijs een
door Bonnol en Gamier gesticht orgaan be
stuurde Dit bleek echter onjuist, maar La-
combe verdacht Ducret hem aan de politie
verraden te hebben.
Woensdagochtend nu om zes uur werd er
aan de kamer van Ducret. geklopt. Do vrouw,
wakkei- schrikkend, stond op, om tl© lamp
aan te steken, Toen trad iemand binnen,
dio in iedere hand een revolver droeg Hij
trad op het bed toe, waar Ducret nog lag,
snauwde hem too, dat deze zrjii kameraden
bad verraden en loste twee revolverscliotjen.
Ducret word doodelijk aan den haJs getroffen
De dader nam de vlucht.
Do vrouw van Duci-et verklaarde. in. dezen
niel Lacombo herkend te hebben, maar het
slachtoffer weersprak dit, er echter bi) voe
gend, dat Lacombo zidi waarschijnlijk wilde
wreken over betrekkingen, the hij', Ducret, met
diens minnares onderhield.
3V Agenten voor ae Midde&urgscht Con-,
rant zjjn in Zeeland te:Vli««ingen 0. N
de Vey Mesdagh Goes P. A. H. Pieterman
Zi e r i kz e e A. C. de Mooy Nem* M,
de Jonge; Ooetbnrg firma A. J. Brentwjjk
en Dombo'g H. M. Keitoloo Jr.
