MIDRELRFRfiSfjHE OUR A IT fl\ 291. tss* jaargang f 91 Maandag 9 December. School en Middenstand. Kameroverzicht. Deze courant variohijst 4agc 1 ij tri, mot uitzondering van Zoa- ei Peestdagw, f»ryi per kwartaal, ioowel voor Middelburg als voor alle plnatiÊ» is Noderlasd frasoo pp. f 2 Afzonderlijke nummer» kosten 5 cent. Advortentiöa bij abonnement op roordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten des middag, vóór één ur san het bureau bezorgd zijn. Advertenties 20 oen* per regol. Bij abonnement vee! lager, Gcboorl*-, dood- te alle andere familieberichte* es Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50etko regel meet 20 cost. Eeolames 40 oest per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot do plaatsing van advertesütln en reclames, niet afkomstig uit Zeel an 4, betreffend* Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AJcdmeest Ad°7ertoatic»£$cir< SE A. DE LA KAB As., N.Z. Voorbsr;. wn" «66, Amneerdaac Dit nummer bestaat uit twee bladen een Binderblad. EERSTE BEAD. „Men kan zeggen, dat onze algemeene scho len, zooals zij thans zijn ingericht, ei- veel meer toe geschikt zijn, intelligente knapen en. meisjes af te leiden van practischen arbeid, dan dat zij er hen toe brengen." Dit zinnetje halen we aan uit een ver slag*) van een rede, over het hier bovenge noemd' onderwerp uitgesproken door dx. Kerchen'- sbeiner, ophot van 28 tot 30 September te Miin- chen gehouden derde internationale Midden- etands con gres En dat zinnetje bevat een waar heid, die wal reeds door sommige nieuwlichters op onderwijsgebied in ons land wordt erkend, maar die meer aandacht waard is, ook onder dien middenstand, omdat juist die stand eigen lijk een stiefkind is in onderwijszaken. Voor de „geleerde" beroepen, is altijd goed gezorgd. En bovendien, hebben deze zooals de genoemde spreker het uitdrukte, „voorzorgs maatregelen genomen, om zich een bepaalde kwax liteit te verzekeren in hun jonge nakomeling schap, door niet alleen door middel van de voorbereidende scholen een soort van schif: ting te houden, maar ook door aan de leerlin gen op die scholen het juiste gebruik teleenan van de geestelijke krachten, wier geschikte haateering de absolute voorwaarde is voor de uitoefening dier beroepen." En het gevolg daarvan is, dat de volks school er niet op is ingericht om de pxac- ti8che begaafdbeden te ontwikkelen waarop later het maatschappelijk bestaan harer be at Iers moet zijto gegrond. Zooals men ziet denkt dr. K. niet a/m de eigenlijke vakscholen. In dat opzicht zou au ons land ten opzichte vajn den midden stand misschien ook nog wel iets op te merken, zijn over achteruitzetting, vergeleken, met de ambachtslui en de landbouwers. De toeneming van het aantal handelsscholen, heeft daarin ook verbetering gebracht, hoewel de door middenstanders zelf opgerichte handels- U.nog onvoldoende zijn voor de he in den leerling behalve kennis ook de karak- Ook bij het onderwijs in rekenen wordt de tereigenschappen to ontwikkelen die hij later zelfwerkzaamheid dor leerlingen zooveel mo- in de maatschappij noodig heeft. gelijk toegepast. Vooral het rekenen in. ver- De toepassing van die denkbeelden heeft in I band met vlakken en lichamen, gestehiedt, Duilsohland aanleiding gegeven tot een grooten waar het kan, door de leerlingen zelf to la- strijd tusschen de paedagogen. We zullen geen ten melen, dan liét opgenomeme te laten Maar daar gaat het nu niet om. Het betreft het Leerlingen-materiaal dat door de lagere scholen wordt afgeleverd aan die vakscho len. Want dat materiaal is weinig of niet in practische richting ontwikkeld. Het bezit naast een. min of meer uitgebreide wetenschappe lijke kennis een hersenlenigheid die wel een goede voorbereiding is voor den lateren jge- leerdo, of advokaat of dokter, maar die heel weinig baat voor een toekomstigen winkelier of aannemer of wat voor ander middenstands- beroep ook. De groote stroom van ons onderwjjs gaat door de lagere scholen, door II. B. S. cn gymnasium naar de universiteit, en de jon-1 gen uit don middenstand, die „iets meer'' wjl 'weten, moet zich mot die stroom laten meevoeren, totdat hg „oud genoeg" is. Dan laat hij zich naar den wal drijven, en komt in de maatschappij waar zijn handen hem ge heel vreemd staan, en waar hij zrjta kennis slechts voor een heel klein deel kan toe- Dat dr. Kerchensteiner dit onderwerp op dit middenstandscongres inleidde, gaf er te meer beteekenis aan, omdat hij een van de groote voormannen is van een nieuwe richting in onderwijszaken in Dintschland, een richting die uit het stadium van theorie reeds is over gegaan in dat van do praktijk. In de onder wijswereld is dat natuurlijk bekend, maar het mag ook wel in de andere kringen onder de aandacht gebracht worden. De uit Denemarken en Zweden komende slöjd-arbeid kent thans iedereen. Maar wal we hier bedoelen gaat veel verder dan enkele lessen per week in handenarbeid. Het betreft hier de werkschool, waarin, in tegenstelling met de leerschool de handenarbeid niet ge bruikt wordt als doel, maar als middel om Zie het verslag van de Nederlandsche af gevaardigden P, J. M. Aalberse en J. S. Meuw- sen, uitgegeven door de afd. Handel van het Departement van L. N en H. oordeel uitspreken over de vraag of de nieuwe richting, waar zij praclisch werkt, ook derdaad de' resultaten bereikt die zrf beoogt. Maar we willen vooropzetten dat men hier met een geheel nieuwe poging te doen heeft, die als alle nieuwe dingen behept is met fou ten. Door ervaring geleerd, zal men veel der nu geopperde bezwaren kunnen wegnomen. Er zijn nu in Duitschlandl twee plaatsen waai* het nieuwe stelsel van werkschool een volledige toepassing vindt. Allereerst aan de Augusta-school te Dortmund, en voorts aan alle volksscholen te München. Het is aan de laatstgenoemde scholen dat dr. Kerchensteiner zijn ideeën kon verwezenlijken. Wie er meer van wil weten, kan zich voor den luttelen prijs van 10 cent uit de geschriften van het „Nut" het boekje aanschaffen door J. Broinwold Riedel aan dit onderwerp gewijd. We zullen er hier slechts kort over kunnen zgh. In Dortmund werd in 1908 op aansporing n den Stadtsschulrath Dornhfeckter aan de Augusta-school een proef begonnen met de nieuwe methode. Men verstaat daar onder „werkschool" het onderwijs, dat den leerling leert, zooveel mogelijk, zelf zijn voorstellin gen te vormen door zelf-werkzaamlieiddat wil zeggen: door eigen waarnemingen endoor zelf genomen proeven om het waargenomen© terug te geven, en wel zoo dat hij het in zijn geest ontvangen beeld terug geeft: a in klei, plasfiline, papier of hout, b- in teekenschrift, woordscbrift. Bij leervakken waarbij de zelfwerkzaamheid niet kan worden toegepast, uitsluitend de leermiddelen: lezen en vragen aangewend. Maar duidelijker dan deze beschrijving zal een korte aanhaling uit het boekje van Bruin- wold Riedel een denkbeeld geven van dit on- „Ik bezocht een leerlokaal, waarin de te asse juist een les in aardrijkskunde had ge noten. Men had Berlijn behandeld. Op de zandtafel was een deel van Berlijln, met de het Spree-eiland en de daarop gelegen pleinen en voorname gebouwen, door de leer lingen aanschouwelijk gemaakt. Daarna hadden zij het in zand gewerkte beeld overgebracht op papier, keurig inkleu- geteekend, en daarnaast een zeer kort op- over dat deel van Berlijn, naast de tee- kening, keurig geschreven. Hier was dus de methode zuiver toegepast: >rst het werken, toen het daardoor in den est opgenomen beeld teruggegeven: eerst in teekening, daarna in woorden. Voorts zag ik door de leerlingen in pasta- lino gevormde vleermuizen, bijna alle zeer zuiver teruggegeven, daarnevens in de „Ta- gebücher" die vleermuizen weer magetoekend, met een kort opstel als boven. Evenzoo was de vlieg (met de ontwikkeling uit het ei) behandeld. Als huiswerk wordt geen bepaalde taak opgegeven. Maar wèl worden de leerlingen geprikkeld, om wat zij buiten de school zien, in papier of hout thuis to boworken en naar school mee te brengen. In. dat vrije huiswerk hebben do onderwijzers dan 'n controle op de juistheid, nauwkeurigheid en waarheids zin, waarmede de leerlingen, ook buiten de school, waarnemingen doenen dit is hun weer 'n controle op de vraag, of hun metho- onderwifzen in de school inderdaad die doorloopende juistheid van waarnemen en Imaken in papier of hout of klei, en daarna de gemaakte zaken te laten teekenen. Wanneer handenarbeid wordt gegeven (acht ste klasse) is het doel uitsluitend de vor ming van den wil, lopvoedmg tot nauwkeurig heid, netheid en orde, en niét de voorberei ding voor een of ander bgzonder vak. Dit laatste wordt overgelaten aan de, na de volks school volgende vakscholen. ,!,D© opleiding tot vreugde in den arbeid en eerlijkheid, zoo zei dr Kerchensteiner op het Middejistandscongxes, gelukt niet door Onderwijs .alleen, door het aanhooren van.' mooie voordrachten en predikingen, cïi het lezen van goede boeken. Zg' groeien slechts op den bodem van den practischen arbeid zelf, en daaruit ontstaan alle gevolgtrek-' kingen voor de onontbeerlijke en noodzak* warde geluiden een einde moest maken Ministers toonden ook hier weer wat zoowel do heer Drucker als de heer Rink heden hebben betoogd, dat zij slechts dan vereenigd zijn wanneer het 't negatieve geldt 1 Do heer Drucker heeft zich I>egoven in een uitvoerig overzicht van wat het Ministerie de 5i/o jaar, dat het in 1913 aan het bewind zal zijn geweest, heeft gedaan, maar ook Van wat het heeft nagelaten. Hij heeft cr op ge wezen hoe in het Voorloopig Verslag, waaraan toch drie rechtsche leiders hebben mede gewerkt, niet meer dan een vrij matte verdedi ging is te vinden tegen, de opmerking van liukschm kant, dat deze penodo op wetge- vend gebied geen vruchtbare periode is jge- st. En de spreker wees er op hoe in. het bijzonder de beginselen, waarvan getuigd werd, dat zij „leven in de rechterzijde"; die dus zouden moeten zijn Christelijke rechtsbegin selen, weinig te bespeuren is geweest; wei nig wanneer men althans de benoemingen en de subsidiën laat wegvallen De heer Drucker ontkende geenszins, dat zelfs in de beste ïa- miliën wel eens wat voorkomt en hij zou zich dan ook zorgvuldig houden buiten aangelegen heden als die van de kwestie-Van <1© Laar lijte grondslag v»a d.o .chdol-inrichtinee» ™S». va» <1° ba^mmg prof. die den Middenstand waarlijk nuttig kun nen zijn." Dat nu werkelijk die leer van den alleen- zaliginakenden practischen arbeid zonder eenige deugdelijke "tegenwerping is, zouden niet graag beweren. We zeiden reeds dat er, pok oen sterke beweging tégen bestaat. misschien zal menige middenstander na de zeer onvolledige aanduiding die we hier van die nieuwe- methode gaven, toch wel zeggendaar zitten ©lementen in die wij in ons maatschappelijk :leven noodig hebben en die op onze lagere scholen ontbreken. Het was onze bedoeling hem, die gedachte i te brengen. De beroering ia den Mid denstand neemt toe Men gaat daar meer dan vroeger pver de eigen belangen nadenken. Maar dan is toch zeker ook een der m est gewichtige belangen de opleiding van hun. op volgers. En als men daarin verbeteringen wil kan men niet meer de resul taten van de werkschool in DuitsChland Het is Waar dat die nieuwe richting niet uitsluitend den middenstand op het oog heeft. Maar het is ook waar dat die stand het meest het nadeel van den bestaanden toestand onder vindt. Noordtzij, van Ommen en dergelijke, want hij die daarmede niet te maken heeft loopt slechts kans om evenals bij ©en ruzie in "een volksbuurt, onschuldig of niet, om pak slaag te krijgen I Maar geheel het specifiek Christe lijke had ontbroken voor de Zondagsrust en het eedsvraagstuk was zooWat niets gedaan de Zedelijkheidswet was voor een groot deel van links afkomstig en ook overigens niet een bepaald rechtsche weten do verzeke ringswetgeving is in het thans doorgevoerde stelsel slechts door de noodstandsoonstructi© aanvaard gewordenEr is veel veranderd rechts vroeger was men tegen de loterg en thans wordt dé loterg doorgevoerd door pand brieven van een Vadorlan&sche Hypotheek bank, Waarin het oud-antirevolutionair Ka merlid, de heer Krap als commissaris zit ting heeft vroeger was voorwaardelijke ver oordeeling uit den booze, en thans dient de Minister van Justitie daarvoor een ontwerp in, dat zelfs door een Christelijk hoogleeraar moet afgekeurd worden. Is het eerlijk, waar te oojistateeren valt dat met die hoogge roemde rechtsche beginselen niet te regee- ren valt, het volk nog langer oen blinddoek voor de oogen te doen en ondcrzulke val- sche leuzen den. kiesrechtstrijd te voeren I Ook op het gebied der practische politiek heeft de heer Drucker vele woindeplekkenf kunnen aanwijzen. Door wat men van regee- ringszijde doet wordt de eenheid der natie nog onlangs is bij het debat over instellingen ter voorkoming van invaliditeit gebleken, dat zelfs de Minister voor de neu traliteit dier instellingen vreesdedat mocht de Minister, de heer Talma, eerst met een boos hoofdschudden ontkennen, de voorlezing van do passage uit zijn redevoering, die trou wens nog algemeen' in het geheugen ligt, liet aan duidelijkheid niets te wenschen over. De financieele aangelegenheden worden be handeld op eene wijze, dat men het recht heeft om van den daarvoor verantwoordelijken Minister te gaan spreken als van een „spelen de Kustverdediging, die Tiriede Kamer. Zitting van Vrjjdag. In de Kamer, zoowel rechts als links neemt de geachte afgevaardigde van Groningen, de heer Drucker, wel oen zeer bijzondere plaats Niet omdat zijp bescheiden persoonlijk heid zoo in contrast is met de belangrijke plaats welke hij in haar midden bekleedt; niet, om dat de eenvoud zijner woorden als in strijd den financier' is met de groote kennis, waarvan deze altijd zoodanig urgent heete, dat men er de boosheid getuigen. Maar wel, omdat hij een politiek van alle machtige naburen aan waAgde, heeft is zonder politiek te doen of politiek men kalm laten rusten en daarna tot op een te drijvenomdat hij als feitelijk leider derderde van do oorspronkelijke cischen ver- vrijzinnig-dejniocralischo groep een politieke minderd, hoewel de Minister, toen -aanvankelijk rol speelt cenigszins con tie coeur en malgré van halveering werd gesproken, zeer veront lui, doch niettemin van beteekenis. Niets is waardigd deed. Do Tariefwct zal economisch verder van hem verwijderd dan politieke be-en zedelijk een ramp voor ons volk worden rekening, die hg zelfs bg nameniet kent, en toch1 het streven om ons land te verambtenaren en hebben rijn zoogenaamde politieke redevoe- j te verbureaucratiseeren zooals Minister Tal- ringen ook een groote politieke beteekenis.ma dat wil, vond zijn sterkste uiting in het Niettegenstaande of missctócn juist, omdat hij" reorganiseeren van de Rijksverzekeringsbank de eerlijkheid zelve is, en voor rechts moet ver- in den zin, dat daar zal komen persoonlijken wat zoo langen tijd de Lob- directeur ^generaal staande „onder de be- die blijvende vaardigheid in het teruggeven VOOT lülks was 031 slechts niet moer is, velen" van den Minister. In do Grond van. het door de waarneming opgenomen beeld uitwerkt, zooals dit inderdaad wordt beoogd." Nu nog een enkel woord over de scholen te München. Ook daar staat het zaakonder- wijs op den voorgrond, en geldt als grond stelling, dat de leerlingen zelf waarnemen, en het waargenomen© zelf verwerken. Men heeft daar een uitgebreide, en zelfs kostbare ver zameling leermiddelenschooltuinen, ter- rariën, aquariën, laboratoria en werkplaatsen. Men heeft daar ervaren dat leerlingen die als indolent en niet begaafd worden be schouwd, op verrassendo wijzo hun ziel openden, groote belangstelling aan den dag legden, en zich ijverig inspanden toen zij in het achtste leerjaar practisch mochten' werken in het laboratorium of werkplaats, of wat de meisjes aangaat, in de scliool- keukeo. No. 99. w|jl hij er zelf blijkbaar eiken keer prijs op i wet wil men kweoken een reactionaire stelt dit te tooncnuitlegging, wil men vooral aan den Zonder overdrijving mag van den dag van Kroon geven een schijn van gezag!, en zonder heden do uitvoerige beschouwing van den dat daardoor het werkelijk gezag grooter wordt, heer Drucker, die wel geen nieuwe gezichts-1 Wanneer men nog niet de noodzakelijkheid punten opende, maar toch voldoende oorspron- daarvan had ingezien, <lan is dat alles vol- kolijlcheid bezat om gedurig de belangstelling doende geweest om de vrijzinnige concentratie gaande te houden, hot voornaamste punt wor- te bewerkstelligen en deze waarlijk niet te den genoemd. Belangstellend heeft men dan ook geluisterd; zoowel vaii rechts als van links bleof men in brccden kring rond den kleinen Groningschen afgevaardigde verzameld, en volgde men nauwlettend luisterend zijn als doen zjjn uitsluitend negatief, maar ook posi tief met een groote en dankbare laak. Mot grooten nadruk heeft do heer Drucker zjjn afkeer getoond van do vrij kinderachtige subjectieve wijze, waarop den rechtschen Iwel gekozen woorden. Ook van dekiezers altijd wordt voorgehouden, dat het de regeeringstafel, waar de heerea Ministers door „zweep van. Troelstra" is die het linksche hun complete tegenwoordigheid mede deden span in draf doet gaan. Men heeft van rechts beseffen, dat wjj werkelijk aan de algemeene geen. recht dat te zeggen, zeker niet nadat beraadslagingen zijn, bestond deze belangstel- men steunt een Minister, die bij de Bakkerswet ling, en op een gegeven oogenblik liet men zoozeer toonde de sociaal-democraten te vol vandaar het intorrumpeeren niet aan den Mi nister van Landbouw alleen over, maar ge schiedde dit van de lippen van drie, vier Mi nisters tegelijk met dit uitsluitend gevolg, dat de hamer van den voorzitter aan al deze ver recht ook om dit te zeggen in het algemeen, waar elk bewijs ontbreekt. Er is samenwerking bij de stembus mogelijk even goed als er samenwerking in Zaandam is om den heer Duys door rechts en liet uiterste links gekozen te krijgenmaar dat is een zaak van politicken aard In bet programma der concentratie staat de verliou- ding tegen do sociaal-democratie duidelijk ge- teekend en alleen hiermee heeft men reke ning te houden. Als men den eisch, die voor algejmeen kiesrecht wordt aangeheven, een eisch acht, door do uiterste linkerzijde inge- dan dient men wel te bedenken hoe lang daarvoor in deze partij reeds is gestre- hoe zelfs voor Vrouwenkiesrecht al werd gepleit toen de heer Troélstra nog een poli zuigeling was. Er is bij een eventueel© overwinning van de vrijzinnige concentratie ruchtbaar en veel werk te verrichten; werk dat kan opbouwen en dat zal bijdragen tot do verbetering van economische en sociale toestanden Niemand kan iets zeggen van den afloop van 1,913, maar dit heeft do heer Drucker nadrukkelijk verzekerd, dat men zich links volkomen bewust is van den ernst, van den toestand, ook bij een eventueel© over winning. Aan den heer Drucker was de heer Rink voorafgegaan met een beschouwing welke zich vooral keerde togen de wijze, waarop deze ig nuttig werk in do neutrale zone heeft laten liggen en ook bij de volgend© periode voorloopig zal moeten laten liggen - fcjj herinnerde aan do drooglegging van de Zuiderzee, aan de herziening van het gemeente lijk belastingwezen aan de herziening van de Jachtwet «n tegen de wijze waarop de her ziening der Grondwet ten opzichte van het kiesrecht is „ter liand genomen" Dit Kabinet heeft een regeertijd gehad zooals na 1848 niet is voorgekomen heeft beschikt over een meerderheid, welke eveneeus een parle mentair unicum mag heeten. En toch heeft het niets gedaan dan steun verleenen aan het bijzonder onderwijs, heeft 't zelfs niet ge dacht aan de uitvoering van het kiesrecht voor gezinshoofden. Eerst negen maanden na dat het Ministerie door de verkiezingen was bevestigd, werd geheel noodeloos een staats commissie ingesteld en hoewel de Minister, die zelf voorzitter van deze Staatscommissie was, kon weten wat het resultaat van haar rapport zou zijn, heeft hij thans nog geen definitieve voorstellen ingediend, kan er van behandeling geen sprake zijn. Wellicht komt de Invaliditeitsverzekering nog tol stand, maar dat is maar een luttel deel van het sociale werk, dat zoo heel noodzakelijk wasluttel deel temeer, omdat het nog niet zoo vaststaat, dat de Senaat de Radenwet zal aannemen zoo lang de Ziektewet niet binnen is luttel doel wel in allerhoogsten graad wanneer men be denkt dat deze rechterzijde en dit Ministerie het zichzelf onmogelijk hebben gemaakt de Invaliditeitsverzekering uit te voeren, zonder de gelden van de tariefherziening daarvoor te hebben gekregen. Meer gedetailleerd hebben gesproken de hce- n Roessingli, van Dedom en Helsdingen. De eerste om aan te toornen hoe veranderlijk do Christelijke beginselen vaja Christelijke rech terzijde zijn, hoe daar met woorden en voor stellingen wordt gespeeld en hoe noodzakelijk het is, dat dit ellendig huichelen met het allerheiligste ten bate van de politiek op houdt. Do tweede om mot cjjfers aan te toonen, dat wij wel vooruitgaan in middelen maar niet in die mate als wij vooruit moesten gaan, en om heel nieuwsgierig reeds nu te in- iormeeren naar do financieele plannon der vxgzinnigen, vooral ten opzichte van de suc cessiebelasting, hot zwarte punt, Waarvan po litici als deze do financieele aangelegenheden, immer bezien Do derde tenslotte over enkele bijzondere aangelegenheden als bepalingen om trent minimum-loonen in bestekken en het uitschakelen van sommige gemeenten van de artt. 1638c en d van het Arbeidscontract. Een stroom van welsjirekendheid is op nieuw losgebarstenalles duidt er op dat niettegenstaande den beperkten tijd die nog slechts aanwezig is, lange debatten te ver wachten zijn. En reeds nu stelt zich de vraag of inderdaad voor Kerstmis met den begrootingsarbeid gereed zal worden gekomen. Men gevoelt hot, dat op deze wijze de rust bg de discussion to wenschen zal overlaten. v. d. <M. De avondzitting. Het was een echte landbouwavondDrie landbouwspecialiteilen, nl. de hceren Vor- sterman van Oyon, de Zeeuw, Fleskcns de Brabander, cn Teenstra de Groninger, als voornaamste sprekers, en dan nog enkele min der speciaal in deze richting aangelegde, maar toch in landbouwzaken veel belang toornende leden als: Duymaor van 'Twist, Smeenge en Schaper De heer Vorsterman van Oyon had het over do arbitrage-commissies in den handel paarden on vee, en drong er bij den minis- ter op aan te bevorderen dat bet reglement Zaterdag door liet Landbouwcomitó ia die ma terie vastgesteld als wet word© vastgesteld, voor geheel Nederland De Minister verklaarde zijn antwoord slechts te willen bevorderen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1