MIDDELBFRGSCHE (01 RAIT,
V rijdag
22 November.
r 277.
is*»* Jaargang.
ifHia..
Deze courant reriolajr-t i a g e 1 y k met uitxo*deri*g va* Zo*- Peeatdsgea,
Prijt per kwartaal, zoowel Toor Middelburg al» voor alle plcatie* im Nederla*4 fraaoo pp f 2.
Afzonderlijke nummer» kosten cent.
Adverteatië» bij abonnement op voordeeligo voorwaarden.
Pioipeotusse* daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eeritvolgende nummer moeten de» middag, vóór één nnr
aan hit bureau bezorgd zyn.
Adverteatië* t 20 eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dooi- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50elke regol meer
20 «ent. Beolamss 40 oent per regel. Groote letter» naar de plant», die zij innemen.
Tot de plaattiag van advsrteatiëa en reclame», niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het Alsemeen Adverteitte'BnKM
A. BE LA SLAB As.. N.Z. Voerburtwni S6G. Aesterdexs,
i deze eourant behoort een bijvoeg;
De gewone opgave van den spoordienst
vindt men op de geb.ruikelijke plaats.
Hiddelhnrg 21 November.
in driehoek-formatie.
De term „In Driehoek-formatie", dien wij
Zaterdag plaatsten boven onze eerste beschou
wing over de vrijzinnige concentratie, is door
sommige bladen begroet als een nieuw woord.
De „Nederlander" nam hem zelfs over, en
plaatste clien term ajs opschrift boven het
overzicht van de persbeschouwingen over dit
onderwerp, een eer waarop we niet gere
kend hadden
Maar er is in 't. geval ook weer een komisch
element bij gekomen, waaxempel weer van de
Rijde van een katholiek blad, nu van de „N.
f-. Crt", die we altijd als nog iets verstandiger
dan .Zelandia" hadden beschouwd, maar die
nu zich tot de volgende opmerking Het ver
leiden
..Wel aardig, dal deze eouvanl, die in
een polemiek met „Zelandia" onlangs be
weende, dat bij haar, van de redactie tot
aan den minsten klerk geen vrijmetselaars-
ametten waren te bespeuren, hier een term
gebruikt, die bijzonder riekt naar de broe
ders van het schootsvel."
Lieve hemel I waar halen ze het vandaan
Op die gedachte zouden we nooit zelf zijn
.gefcomen En we gelooven heusch dat de
strekking van die opmerking is te betoogen
dat we tóch besmet zqn. Nou, toe dan maar
We krijgen dan misschien ook nog wel eens
een reuk van katholicisme wanneer we bjjv.
van absolutie, vasten, of wat voor anderen
katholieken term in overdracbtelijken zin ge
bruik maken.
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Br is een tjjd geweest, en die tijd is toch
werkoljjk nog niet zoo heel lang geleden, dat
wjj aan beide zjjden van. het Binnenhof vele
koloniale ^specialiteiten hadden, en dat daar-
dopr de behandeling van de Indische begroo
ting, debatten opleverde van werkelijk hoog-
8 taande beteeken is en ook van practischo
waarde. Niet dat zulks in de laatste jaren
niet het geval was en dit jaar niet het geval
Ral Zgn wij zouden het niet durven beweren,
maar datgene wat wjj vroeger te hoeren kre
gen vpn de mannen die een groot deel van
hun leven in Indië hadden doorgebracht.
Indië hadden gekend ieder van een verschil
lenden kant, dat hooren wij de laatste jaren
niet meer De koloniale specialiteiten zijn
dun gezaaid in óns Parlementde dagen
dat een Fransen van de Putte, een Cremer,
eeto van Kol en anderen er het woord voerden
fc\jn voorbij, en velen, die thans met een even
ernstig gezicht, over de koloniale aangele
genheden, liet woord voeren als de overige
leden met. een ernstig gezicht meenen in de
kleine- ruimte van ons Parlement werkelijk te
beslissen over het wel en wee der Kolo
niën, vertellen meest dingen, die theorie zjjn
ten dus gelijk alle theorie grauw.
instussclien heeft de tegenwoordige Kamer
het groote voordeel een man in haar midden
to hebben, die deskundige bij uitstek mag
worden geheeten. Want de heer de Meester
van wien het bekend is dat hij op het punt
stond om als vice-president van den Indi-
Bchen Raad te vertrekken toen hij de leiding
Op zich nam van het Kabinet, dat na den ver
kiezingsstrijd van 1905 het moeilijk bewind
aanvaardde, is door zijn vroegere hooge func
tie niet alleen op de hoogte van alles wat
fodië aangaat, maar kent ook geheel hel rader
werk der bureaucratie van dat land, weet de voor-
en nadeolen van die bureaucratie beter te schat-
ton dan iemand anders. Dat het juist deze man
geweest die zoo ernstig heeft gewaarschuwd
togen, het. opdrijven der ambtenaarssalarissen
fen Öit hiet althans niet in Ide dorste plaats, om1
iinancieele redenen, geeft te denken Het geeft
Oetoeer te denken wanneer men nagaat, dat
de Minister, die daar thans tor verdediging
der koloniale begrootiög achter de groene
Ufel zit, een uiterst braaf en welwillend
man is, een uiterst eerljjk type tegelijkertijd,
«Haar toch laltjjd een man, die Indië alleen
TSjo hooren zeggen kent en er waajlyk niet
meer van weet dan de eerste de beste scJiogl
jongen uit zijn aardrijkskundeboek er van
leert. Men zegt wel eens, dat vroeger In
dië te veel werd geregeerd vanaf het Ploin
thans zeker- is niets minder waai' dan dat,
en wordt Indië meer vanuit Buitenzorg ge
regeerd dan velen wol eens wenschelijk voor
tkomt. Vooral wanneer men er aan denkt,
de Indische onderkoning van dit ©ogenblik
inzake den schoolstrijd, wel geheel aan den
rechtsclien kant zal staan, tenzij misschien
hem de practijk andere dingen heeft geleerd,
Wjj missen kolopiaje specialiteiten,
wel in de Kamer als achter de tafel der
Rcgeering en het gemis is merkbaar- Zij, die
althans Indië gezien hebben en er eenigen tijd
hebben verbleven, zijn nu bij de koloniale
debatten de hoofdfiguren geworden, en dat
dit in alle opzichten tot verhooging van de
kracht dezer debatten strekt, zal niemand
kunnen beweren. Die enkelen kunnen deprac-
trjk inroepen, vrij ongestraft inroepen, en er
zijn cr zoo heel weinige onder hunne mede
leden, en er is in elk geval geen Minister, die
hen uit de practijk kan tegenvoeren, dat het
niet zoo is.
De heer S c li e u r e r, die de plaats in
Sneek innam, welke dr. Kuyper eenmaal
versmaadde, is een dergenen, die althans
Indië hebben gezien en heeft gezien betrek
kelijk geruimen tijd. Hij is bovendien genees
kundige specialities in deze Kamer, al laat
hy als zooda,nig zijn licht wel wat al te weinig
schijnen, en hij heeft dat heden getoond bij
de behandeling van de school voor Inlandsche
artsen, Welke te Soerabaja zal w.ordcn ge
vestigd en waarvoor hy natuurlijk groote sym
pathie heeft. Voornamelijk heeft hij echter
over wat anders gesprokenover de opium-
politiek van tegenwoordig, waarvoor hij
actueel aanknoopingspunt vond in de bëslui-
welke een vorig jaar door de te 's Gra-
venhage samengekomen Internationale Opium-
conferentie werden genomen- Men weet, dat
de besluiten dezer- conferentie gebonden zijn
aan de goedkeuring vfin alle staten, welke
niet tor conferentie werden gevraagd, een
bijna onhoudbaar precedent in diplomatieke
aangelegenhedenen men weet waarschijnlijk
ook uit couranten-berichten, dat de toevloed
van adhaesie-betuigingen nog niet overwel
digend is. D© heer Scheurer heeft met begrij
pelijke belangstelling naar een en ander geïn
formeerd, maar nog meer heeft hy er nadruk
opi gelegd en terecht, dat. -de opium-politiek
van elke regeering en zeker van de Chris
telijke xegeering van tegenwoordig zich los
moet onaken van alle financieele overweging1.
Maar overweging van Christelijken aard heeft
hij wel geoorloofd geacht in den schoolstrijd
en bijna pathetisch heeft hij exclamalief ge
vraagd of er dan in deze koloniën geen plaats
is voor een Christelijk Btaatsman I Niet de
Christelijke leer leidt tot verweer, maar het
dat zich overal en zonder noodzaak
tegenover den heer Idenburg zou uiten I Het
liberalisme heet den Islam te respecteeren,
te beschermen, maar het ondermijnt het. en
breekt het af.
Naast den heer Scheurer was de heer H u-
genholtz de voornaamste spreker, die over
het Chineesche gevaar sprak en de relletjes
van do Chineesche vlag gelrjk ze vooral heden
werden gequalificeerd wel voornamelijk toe
schreef aan liet gouvernement en zijne onhan
digheid. De heer Borel heeft in dezen volks
vertegenwoordiger wel een warm vriend I
Maar ook de bezadigde heer De Beau
fort, wien men sensatie toch moeilijk kan
verwijten, zag den toestand niet zoo licht-
vaardig in als men het van regeeringszijde
wel gaarne wil laten doen, doch waarschuwde
zeer terecht geen consessies te doen, welke
afgedwongen konden worden geheeten I Zeker
een woord dat wol onthouden mag worden te
genover het enthousiasme van het ontwakend
China, dat we vandaag hoorden en waartegen
over zelfs Minister De Waal Malefijt eeno
interruptie niet van zijne lippen kon houden.
r. d. M.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Men deelt ons mede, dat de opening van
openbare leeszaal en bibliotheek op a. s.
Zaterdag niet zal geschieden om 3, doch
eerst om 4 uur, ten einde dr. D. Bos, voor
zitter van de centrale vereeniging van op.
leesz. en bibl. gelegenheid te geven de
opening bij te wonen.
De werkman J. Louws, die dezer dag m
bij bet ongeluk op de Goessebe Korenmarkt
ernstige inwendige kwetsuren bekwam is
gisteren in den namiddag in het Gasthuis
alhier overleden.
Evenwel, naar men zegt, niet aan de be
komen kwetsuren, waarvan hij bijna her
steld was, maar aan een plotselinge hart
verlamming.
De agent van politie H. J. Wolvenne,
alhier is, naar verschillende bladen
melden, als zoodanig te Apeldoorn benoemd.
Uit Vlissingen.
Te Vlissingen circuleert een adres
aan den gemeenteraad, houdende verzoek de
Zaterdagavondmarkt, die gehouden wordt
op de Oude Markt op to heffen, als zijnde
niet in 't belang van verschillende nering
doenden.
Uit Walcheren.
Woensdagmorgen is op Zwanenburg gem.
Kondekerke, de 28-j;rige arbeider J.
P. werkzaam in zijn schuur, van het dilt
op de steenen gevallen, met het treurig
gevolg, dat de man zonder tot bewustzijn
te zijn gekomen, nog des avonds is overleden.
De heer J. van Westen, overleden te
Vlissingen, heeft, naar aan de „Standaard"
wordt gemeld, aan de Geref. Kerk te
G r ij p s k e r k e f 700 en aan de Chr. Nat.
school aldaar f 500, vrij van successie
rechten, vormaakt.
Uit Zuid-Beveland.
Tot gemeente-opzichter te Doesburg werd»
uit 13 sollicitanten, benoemd de heer J. L-
Flipse te Goes, die no. 2 op de voordracht
stond. (G. Ct.)
Naar men, volgens de N. Z. Ct., uit goede
bron vernomen heeft zal, in 's Heer Arends-
kerke een stoomgemaal geplaatst worden,
aan de z. g. Piet, in den Schengepolder,
en naar men zegt zal deze machine met
Februari a. s. dienst doen.
Uit Schouwen-Duive 1 and.
Maandagavond vergaderde ten stadhuize
te Zierikzeo, naar we in de >Zier. Nbd."
lezen, bet Waterleidings-Comité voor Schou
wenDuiveland. Deze vergadering werd bij
gewoond door den beer Van Oldenburgh,
directeur van het Technisch Bureau der
Staatscommissie voor Drinkwatervoorziening
De voorzitter, dr. Spruyt, heette in zijn
openingswoord genoemden heer welkom, en
noodigde, nadat door den secretaris mr H.
Polvliet, de notulen van het verhandelde in
de vorige vergadering waren voorgelezen,
den heer Van Oldenburgh uit, omtrent de
dezen zomer reeds verrichte grondboringen
in Schouwen een en ander mede te deelen.
Deze, voldoende aan dat verzoek, gaf uit
voerige inlichtingen, zoowel in geologisch
als hydrologisch opzicht, van de gedane
boringen. De tot dusverre verkregen uit
komsten waren gunstig. Een definitief resul
taat kan hij eerst vaststellen, wanneer de
boringen, die alsnog moeten geschieden, haar
beslag hadden gekregen.
Men bekwam den indruk, dat het onder
zoek op hoogst nauwgezette wijze geschiedde
en dat daarbij vooral gestreefd werd een
zo.odanige oplossing te vinden, dat de be
langen vsn den landbouw door wateront
trekking niet in het minst geschaad zouden
worden.
Uit Tholen.
De heer De Waal, veearts te Oud-V o s-
e m e e r, heeft zijne benoeming als zoo
danig te Exlo (gemeente Odoorn) aangeno
men, en is 20 Nov. j.l. reeds uit de eerst
genoemde gemeente vertrokken, zoodat thans
alhier opnieuw do gemeente zonder veearts
is. De naaste hulp is te vinden te Steen
bergen en Scherpenisse.
Tot vertegenwoordiger van den dijkraad
van de calamiteuze polders Oudkempen s-
hofstede en Moggershil zijn op 20
November jl. benoemd door
a. Ingelanden van de polders Annavosdijk
j Breedenvliet de heer J. Polderman,
secretaris etc.
b. ingelanden van den polder Moggershil
de heeren Jb Elenbaas Hz., dijkgiaaf en
Jn Elenbaas Mz. gezworene van dien polder,
allen te St. Annaland.
Uit Z.-Vlaanderen W. D.
Te Biervliet werd Zondag j.l. een uit
voering gegeven door de rederijkerskamer „Ja
cob van Lenr.»p" en het muziekgezelschap
„Harmonie" ein Dinsdag werd het zelfde pro
gramma afgespeeld, doch nu uitsluitend voor
de leden.
Het kluchtspel „Een klap op zijn neus"
in 3 bedrijven, had goed succes, doch het
Bankroet van den schoenlapper", eenblij-
"Tcl in één bedrijf, was erg onbeduidend.
Do „Harmonie" deed zich aangenaam hoor-
ïi.
's Zondags was de zaat geheel bezet; toen
werd tegen entree gespeeld-
Uit de registers van den burgerlijken stand
is gebleken, dat het overleden oudje geen
97 maar 99 jaar oud was.
Zij Was in 1813 geboren.
Maandag had de begrafenis plaats
Besmettelijke ziekten.
Blijkens opgave in de St. Crt. zijn in de
week van 13 tot en met 19 November Ier
kennis gekomen van den centralen gezond
heidsraad de volgende gevallen van besmet
telijke ziekten in ZeelandKoodvonk3
gevallen te Vlissingen, 1 geval te Konde
kerke, Sluis en Wolpbaartsdijk en Dipbteritis
2 gevallen te St. Janssteen en 1 geval te
Goes, Middelburg, Wissekerke en Zierikzeo.
Polder Walcheren.
Hedenmiddag werd in het gebouw van
den polder Walcheren een buitengewone
algemeene vergadering gehouden door hit
polderbestuur van dien polder.
Voorzitter de heer H. P. den Bouwmeester.
Aanwezig 4 raden en 14 commissarissen.
Aan de orde kwamen de volgende onder
werpen
Omlegging straatweg.
I. Voorstel van het dagelijksch bestuur
betreffende omlegging van den straatweg te
Oostkapelle.
Van B. en W. van Oostkapelle kwam bij
het dag. bestuur in een aanvraag om sub
sidie in den bouw van een nieuwe dokters
woning, waardoor de tegenwoordige zoude
verdwijnen en er gelegenheid zoude bestaan
om den straatweg te verleggen en de be
staande zeer gevaarlijke hoek te doen ver
dwijnen.
Het verleggen van den weg acht het dag.
bestuur zeer zeker in het belang der inge
landen en het mag een wonder heeten, dat
bij het toenemend gebruik van de automo
bielen daar ter plaatse nog geen ongelukken
gebeurden.
Het dag. bestuur stelt daarom voor:
lo. den weg daar ter plaatse te doen
omleggen overeenkomstig de daarvan over
gelegde teekening;
2o. aan het gemeentebestuur vau Oost
kapelle als bijdrage in den bouw van een
nieuwe dokterswoning nit te keeren een
bedrag van f 1250;
3o. het dagelijksch bestuur te machtigen
het tot stand brengen van de, tengevolge
van de omlegging benoodigde, kostelooze
ruiling van grond.
Zonder hoofdei, stemming werd aldus
besloten.
Verkoop watergang.
II. Voorstel van het dagelijksch bestuur
tot verkoop van een stuk ouden watergang
aan W. M. Wilderom te Kondekerke.
Van den heer W. M. Wilderom kwam
in een verzoek om aan hem te willen ver-
koopen de sloot, toebehoorende aan den
polder en grenzende aan de Noordzijde van
het aan hem (Wilderom) toebehoorende
kadastrale perceel, gem. Kondekerke, sectie
D no. 1069.
Het dag. bestuur heeft geen bezwaar aan
adressant den grond, die voor den polder
volkomen waardeloos is, te verkoopen voor
f 0.05 per Ma, waarvoor ook vroeger soort
gelijke stukjes zijn verkocht.
Het dag. bestuur stelt voor te besluiten
le. aan Willem Marinus Wilderom het
Btuk ouden watergang te verkoopen voor
f 0.05 per M', bedragende de koopsom van
voor 650 Ms f 32.50;
2e. het dag. bestuur te machtigen aan
Ged. Staten vau Zeeland goedkeuring van
dat besluit te verkrijgen en daarna de
vereisebte akte van koop en verkoop als
mede van overdracht met den belangheb
bende te sluiten.
Zonder hoofdelijke stemming werd aldus
besloten.
Schuifdammen.
Beantwoording van de vraag gedaan door
den commissaris P. de VisBer betreffende
het plaatsen van schuifdammen in den Dom
burg chen watergang.
De heer P. de Visser heefc in de najaars
zitting van 21 Sept. 1.1. de wenschelijkheid
betoogd von het plaatsen van schuildammen
in den Dombnrfcschen watergang tevens
verzocht, de redenen te mogen vernemen,
waarom L. Dommisse te Aagtekerke en 5
anderen die bij adres eenzelfde verzoek tot
het Polderbestuur gericht hebben, nul op
hun request hebben gekregen.
Het dag. bestuur antwoordt hierop met
overlegging van het bedoelde adres en de
daaiop gedane beschikking, luidende:
Aan den heer Dommisse enz.
In antwoord op het door u en 5 mede
onderteekenaren ingediend adres kannen wij
u mededeelen dat plaatsing van dammen in
den Domburgscheu en Kleinen Veerschen
watergang tot moeilijkheden aanleiding ko»
kunnen geven, aangezien dan het water ook
opgehouden zou worden langs gronden die
daarvan wellicht bezwaarzouden ondervinden.
Wij kunnen dus aan uw verzoek niet vol
doen maar geven u in overweging door het
uitdiepen en desnoods verbreedon van de
scheidingsslooten, die met de sprinken en
watergangen in verbinding staan, uw water
voorraden te vergrooten en door dammen in
die slooten op te houden op een hooger peil
dan in die sprinken en watergangen na
lange droogte intreedt.
Op die wijze kan, waar daaraan behoefte
bestaat, plaatselijk in het gebrek aan water
worden voorzien.
Omtrent dit punt werd bet woord gevraagd
door den commissaris de Visser.
Deze zeide, dat hem het antwoord van
het dagelijksch bestuur niet kon bevredigen.
De aangehaalde moeilijkheden, die schot
deuren zouden kunnen teweegbrengen zijn,
meent hij, denkbeeldig; als er een bij de
PoppeDdamsche heul en een in de sprink
bij Molenbaaix wordt geplaatst, zijn de aller
laagste gedeelten van Walcheren binnen de
schotdeuren en kunnen dus op gewoon peil
worden gebracht. Spr. geloofde dat schot
deuren nog meer voordeelen zonden hebben.
Spr. eindigde met te zeggen, dat hij drie
of tenminste twee schotdeuren zou wille*
geplaatst zien, n.l. een in de Domburgsehe
watergang, een in de sprink bij de Molen
baaix en een in de Meliskerksche sprink bij
den molen.
De voorzitter vroeg of de heer de
Visser dus een voorstel te doen had.
De heer de Visser zou dat wel willen,
doch de plaatsing van de deuren overlaten
aan deskundigen.
De heer den Bouwmeester zeide
dat het dag. bestuur gaarne voorstellen in
overweging neemt.
De heer de Visser deed hier evenwel nog
gee* voorstel. Spr. raadde den heer de Visser
na overleg met deskundigen een voorstel te
doen dat in ds a. s. voorjaarszitting kan
behandeld worden.
De heer de Vis 8 e r zeide dit te zullen
doen.
De zaak werd daarop aangehouden.
Rondvraag.
Bij rondvraugzeide de heer de Visser,
dat aa* de Westzijde van den Grjjpskerk-
schen weg bij de bocht naar Poppendamme
eenige boomen staan, die wagens welke met
bovenlast rijden dikwijls last veroorzaken.
De boomen zijn vergroeid en niet fraai.
Spr. zou willen dat daar iets aan gedaan
werd.
De heer Den Bouwmeester beloof
de dat een onderzoek zal worden ingesteld.
De heer Koene klaagde er over, dat
het water in de slooten overal zoo hoog
staat. Spr. vroeg of daarvoor een reden is
en of er niets aun te doen is.
De heer Den Bouwmeester ant-
woordde, dat de reden is, dat de ingelanden
han slooten niet onderhouden, waardoor het
water niet weg kan.
De heer Koene geloofde, dat het euvel
aan de sluizen moest gezocht worden.
De voorzitter sprak dat tegen. De
sluizen werken hard genoeg. Maur soms
valt er geen water meer af ie voeren, ter
wijl de slooten toch nog volstaan. Het ligt
er aan dat het water niet kan worden af-,
gevoerd, omdat de punten van afvoer ver
stopt zijn.
Daar niemand meer het woord verlangde
werd de vergadering gesloten.
SP© KT.
Concours Hippique te New-Yorlc
Op het concours Hippiquo te New-York
heeft, aldus lezen we in do Temps" de Ne-
derlandsche luitenant Labouchère den eer
sten prijs gewonnen bjj bet proef-springen. Na
hem kwamen een Amerikaansche en Engel-
sche Juitenant.
Verschillende Berichten.
In den nacht van Maandag op Dinsdag
naar de Tel. meldt, op het Hollandsch!
Diep onder Numansdorp, een scheepje gezon
ken, vermoedelijk geladen mat zand,
Maandagavond had men het van den wal pf
voor anker zien liggen en Dinsdagmorgen Rag
men alleen den mast boven water steken.
Tot heden is van de opvarenden niets be
kend.
