iHIIIDEIRIIHiStHE C0ÜRAÏT I N" 266. 155* Jaargang. Zaterdag 9 November. Middelburg 8 November. Kameroverzicht. Oit Stad es Provincie. BUITENLAND. 1235 116 1.54 2.31 3-10 3.51 4.36 cr, Nietfm ize Lieve 1912. Deze courant var«ehy«t d a g e 1 y k met uitzondering van Zon- en Feestdagen- Prije per kwartaal, zoowel voor Middelburg al« voor alle planteen in Nederland franco pp. f 2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zyn aan het bureau te bekomen Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middag, vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertenties A 20 e»t per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regela f 1.50elke regel meer 20 cent. Beolnmes 40 cent per regel Groota letters nanr de plants, die sy innemen. Tot de plaatsing vu ndvertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend'. Handel, Nyverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-BareR1 A. DE !LA HAK As., K.Z. Voorbnrj. «ral 266, Amsterdam. Bjj deze courant behoort een bijvoegsel. Tweede Kamer. Zitting van Donderdag. Yandaag, hoewel het door de zitting der afdeelingen maar een halven werkdag was, zijn de algemeene beschouwingen zoowaar ten einde gekomen 's Avonds te elf uur precies toastte Minister Talma op de zegen rijke gevolgen, die het. aan de orde zijnde wetsontwerp voor ons volk zal hebben om elf uur 5 seconden viel de hamer van den heer De Geer met doffen slag neer om het einde der algemeene beraadslagingen te verkondigen, en om elf uur drie minuten waren zonder discussie en zonder stemming de eerste artikelen binnen. Ben viertal sprekers hebben heden gere pliceerd en onder hen, de eenige die het van rechts deed, de heer Lohman, die trou wens niet veel anders kwam doen dan zijne houding nader toelichten, zijne omzwenking verklaren, en erkennen hoe hij liever vóór de stemming over dit ontwerp de zaal zou verlaten, doch het ten bate van het land oordeelde, dat het werd aangenomen. De heer Patijn, wiens rede verwacht werd, repliceerde eveneens; richtte zich vooral tot den heer Treub om hem als practisch politicus voor de verzekeringsparagraaf van het concentratie-program terug te winnen en te erkennen, dat een man als hij niet in het Parlement mag en kan ontbreken. De beer Days beëindigde zijn repliek, de heer Bergenias was ook thans de laatste spreker vóór den Minister. Hij spaarde zijne vinnige en rake opmerkingen niet en slaagde er waarlyk in nu nog enkele nienwe dingen naar voren te brengen. Toen dupliceerde de Minister. En ook deze dupliek was weinig opgetrokken naar een lijn was weinig breed en verloor zich bijna geheel in details van secundaire betee- kenis. De Minister had ongetwijfeld uitste kende oogenblikken was zeker met ongeluk kig in wat hij zeide omtrent de zorgen van de volkshygiènewas niet zonder warmte toen hij het verband van kerk en armenzorg ter sprake bracht; doch alles bij elkander maakte het betoog van dezen avond een zeer gemengden indruk. Hij beheerBcht zijn ontwerp zeer zeker; straks bij de artikelsn zullen we het ervarenmaar toonen deed hij het heden allerminst. Minister Talma is geen rustig spreker, was het nooit. Achter de groene tafel is het zeer merkbaar; het is hem daar te nauw. Geheel de tafel van hem ligt bezaaid met boeken mot papiertjes erin of halt openge slagen; nu en dan giijpt hij een ervannu en dan ook ziet hij op de aanteekening en op het papier, maar meestentijds „dirigeert hij uit 't hoofd". Hoe zon 't ook anders kunnen bij dezen Minister, wiens armen dan met breed gebaar een denkbeeldig sociaal gebouw denkbeeldig optrekkendan weer met krachtig vuist schudden een argument als in de hoofden der hoorders willen lan- ceeren, dan weer de vlakke hand krachtig op het groene tafelvlak doet neerkomen, dat de blaadjes uiteenstuiven en het stormen g*8' in een glas waterHet tempera ment in den Minister verraadt dat hij aan een belangrijk punt is gekomen en verraadt ■og meer dat hij gaat eindigen Dat einde kwam spoedig. De Minister besloot zijn rede met een gemoedelijke pero ratie, die nota bene op Duitscbland wees. Tot applaus bracht de talrijk aanwezige men kan nooit weten 1 rechterzijde hel nietmaar Minister Talma werd wel zeer omringd door rechtsche leden nadat een maal de presidenthamer was gevallen. fin nu met spoed aan de bijna vierhon derd artikelen met ontelbare amendementen. v. d. M. 215 2.15 2.15 joon dieast CU Middelburg. De Kamer van Koophandel en Fabrieken, alhier is bijoen geroepen tegen Dinsdag 19 November a.s. des namiddags te 3 uur ten. raadhuize. h het bericht in ons bijvoegsel betreffende de beschouwingen van C. E. H. over de „He- raat" is bij ongeluk weggevallen de meedeeling dat die verschenen in het „Handelsblad". Uit Vlissingen. Hr. Ms. monitor Rcinier Claesens is heden ochtend weder van Vlissingen vertrokken na gisteren de convpassen geverifieerd te hebben. Met de nachtboot „Prinses Juliana" kwam hier hedenmorgen aian H. K. H. Prinses zu SchaumburgLippe, zuster des Duitschen kei zers met gevolg. Met den oansluitenden Zuid-Duitschcn mail- trein waarin e$n salonrijtuig was geplaatst, werd de teis naar Keulen voortgezet. Uit Walcheren. In de gisteravond te Souburg geliouden vergadering der vereeniging „Onderling Be lang" werd benoemd tot weger de heer J. A Marijs, met ingang van 1 Januari 1913. Hedenmorgen vergaderde de raad der ge meente Domburg. Naar aanleiding van een schrijven van Ged. Staten werd met algemeene stemmen besloten de jaarwedde van den gemeente-ont vanger te verhoogen met f 100 en alzoo te brengen |op f 350. Met algemeen© stemmen besloot men de concessie-voorwaarden van de aërogeen-gas fabriek over te dragen aan den heer Van Niftrik te Vlissingen, en tevens aan te slui ten aan de gasfabriek te Vlissingen, mot voorwaarde, dat de bestaande opstal der te genwoordige fabriek zal blijven tot 1915 en de gemeente in de gelegenheid wordt gesteld deze tegen taxatie over to nemen. Daarna werd nog in behandeling genomen een adres van dr. B. Vaandrager om verkoop zijner woning, deze werd met algemeene stom men verkocht voor f 3500, onder voorwaarde, dat de gemeente jaarlijks aan den gemeente geneesheer een vergoeding voor huishuur toe kent van f 300. Donderdagavond vergaderde de vereeniging ,het Groene Kruis" te Nieuw- en St. Joo sland. De penningmeester was verhin derd aanwezig te zijn. Met de andere be stuursleden waren er nog 3 leden aanwezig. Het ledental is bijna 90 De beschrijvingsbrief voor de op 9 Nov. a.s. te houden vergadering van. de Provinciale vereeniging gaf geen aanleiding tot bijzondere bespreking. Voor de verkiezing van hoofdbestuursleden werd den afgevaardigde een vrij mandaat ver leend, met beperking voor het aftredend lid Weijland, welke men herkozen wil zien. Als afgevaardigde en als plaatsvervangend- afgevaardigde werden aangewezen dr le Heus, voorzitter, en de heer Van Houte, vicc-voorz. De begrooting werd vastgesteld pp f 205, op KMxtvang en. uitgaaf. Het verplegingsmateriaal bevindt zich in goeden staat. De jaarwedde van den magazijnmeester-* bode werd weer bepaald op f 35. Als bestuursleden werden herkozen de hee- ren A. van Houte en Casper van Leerdam. Uit Zuid-Beveland. In een gehouden vergadering der afd. Goes van den Nationalen Bond van Handels- en Kantoorbedienden „MeTcurius" te Goes zjjn tot bestuursleden gekozen de heeren L. W. A. Sillevis, W. J. van der Valk, J. Koen, .1. A. Flink en H. J. Kosten, de bestuursfuncties, wojrden onderling geregeld. Besloten is cursussen te openen voor mo derne talen, boekhouden en machineschrijven zoo voor Leden en niet-leden. Na de oprichting der afdeeling zijn een tien tal leden nog toegetreden. Na daarover gehouden langdurige bespre kingen in vorige bijeenkomsten werd in de Donderdag te Goes gehouden vergadering van afgevaardigden voor do uitwatering door de sluis in „do Piet" een crcdiot toegestaan. f 17.000 voor het plaatsen van een hulp- hemoling, welke een vermogen moet hebben van 70 M3 per minuut. Er bestaat te Yerseke een gezelschap dat zich „De vroolijke vrienden" noemt en werkelijk hebben ze al verscheidene malen een prettige®, amusanten avond georganiseerd. Thans zijn ze voornemens bij de viering van 18131913 een nationaal feest in te richten en daarbij de medewerking van andere vex- eenigingen, ook van elders, in te roepen. Uit Thoten. Laatst werd vermeld, dat te SL Annaland witte muschi Werd gezien, 't Beestje schijnt thans to T hol en thuis te behooren of er moeten meer e xemplaren zijn. Althans een witte musch, een mooi beestje, met een ietwat grijs kopje en wat grijs in de onderste slag pennen heeft zich hier in gezelschap van een menigte mosschen van gewone pluimage ver toond. De pootjes schenen een ietwat roode tint te hebbeo.De oogen geleken donker van kleur, dus zal het wel geen albino zijn. Te O ud-Vossemeeer zijn de werkzaam heden die aan de zeedijken ter verzwaring worden uitgevoerd, zeer vertraagd door bet aanhoudende natte weer; onder gunstige standigheden zouden zij thans reeds aan den kant zrjn, maar nu zal het, zoo wordt me degedeeld, wel eerst na Nieuwjaar worden voor het werk gereed is. DE OORLOG. In Thracië. Terwijl de in Adrianopel opgesloten Tur ken bij tijden verwoede uitvallen tegen de Boelgaren doen en de troepen, die in de slagen bij Loele Boergas en Tsjorloe ge vochten hebben, uitrusten van de geweldige vermoeienissen, door de weersgesteldheid en den erbarmelijken toestand van den bodem niet het minst veroorzaakt, komt nader be richt omtrent een grooten aanval, die de Turksche rechtervleugel bij Boenar Hissar deed. Het gevecht, dat zich daaruit ont spon, wordt nog bloediger dan dat bij Loele Boergas genoemd. De Boelgaren wonnen wederom, dank zij hun stormloop, die inderdaad onweerstaan baar blijkt. In een wilde paniek vluchtten de Turken naar Tsjataldzja. Wie de kaart voor zich heeft, bemerkt dat die afstand niet gering is. Men kan dns daaruit de hevigheid van den schrik afleiden, die de Turken overal bevangen heeft en die hen niet toestaat eeider halt te honden, dan als ze hun laatste versterkte stelling hebben bereikt. De Boelgaren vermeesterden 42 snelvuur kanonnen en een trein .met leeftocht. Ook maakten ze niet minder dan 2800 gevange nen Een particulier bericht aan de N. E. C. schat de verliezen der Turken op 40.000 gewonden, die der Boelgaren op 15.000 doo- den en gewonden. Serai noch Tsjorloe is verdedigd door de vluchtelingen. Een ander telegram t*an hetzelfde blad behelst dat de opperbevelhebber der Ottomanen Nazim pasja vele officieren en manschappen wegens hun lafheid eigenhandig moet hebben neerge schoten. Wat in alle berichten het eerst treft, dat is de hartelijkheid, zoo niet de geestdrift, waarmee de Boelgaarsche en ook Servische evenals Grieksche overwinnaars als bevrij ders in de steden van het Turksche rijk worden ingehaald. Te Dimotika is een kerkdienst gehouden voor koning Ferdinand i het Boelgaarsche leger. Hetzelfde hebben de Boelgaren ondervon den toen ze Drama bezetten. Deze plaats ziet men op ons kaartje tusBchen Ceres en Dedegatsj aan de spoorlijn, die Saloniki met Adrianopel en Konstantinopel verbindt. De dorpen in den omtrek dier stad zouden afvaardigingen naar den Boelgaarschen be velhebber. De inwoners, van welke natio naliteit of ras ook, boden hun onderwerping aan en verklaarden zich bereid de wapenen uit te leveren. Ook de meeste Ottomaan- sche soldaten leveren die vrijwillig uit en keeren naar hun haardsteden terug. Turksche officieren en militaire ambtenaren, die zich in Kossowo na de bezetting van die streek door de Serviërs bij de militaire overheid der laatsten hadden gemeld, zijn, aldus een correspondent van de N. R. C., na ontwa pend te zijn, alle in vrijheid gesteld op belofte niet wederom de wapenen tegen Servië op te vatten. Als men deze en dergelijke berichten leest, begrijpt men, dat de lange trein, die de ver vooruitgedrongen legers der verbondenen van het hootdkwaitier uit van voedsel en krijgsvoorraad moet voorzieD, niets, olscboon die toch in vijandelijk land zich bevindt, van de inwoners te verduren heeft. Hier door is de voorziening in de behoeften der Boelgaarsche manschappen, dagen verwijderd van hun opslagplaatsen, beter geregeld dan die bij de Turken, ofschoon die slechts eenige nren van hun hoofdstad verwijderd zijn. In de heele streek bij Dimotika is vol- u ins een particulier telegram aan de N. R. C. het Boelgaarsche bestuur al gere geld. Zelfs lezen we, dat aan de kust van de zee van Marmora de Boelgaarsche vlag al waait. Op welk punt staat niet vermeld. In Rodosto heersehte de laatste dagen een hevige opwinding. Men verwachtte de Boel garen daar ieder oogenblik. Inderdaad is het niet ver van ds slag-elden verwijderd, waarop deze de achter ons liggende dagen schitterende overwinningen hebben behaald. Waarschijnlijk heeft dns een vooruitgescho ven post Boelgaarsche ruiterij in de buurt van die stad de zee van Marmora bereikt. Tegenover de doortastende voortvarend heid, waarmede de overwinnaars in de ver schillende bezette gebieden onverwijld het nienwe bestuur geregeld hebben, waaronder de bevolking zich zonder morren schikt, maken de vruchteloos redekavelende mogend heden wel een droevig figunr. Want zooals de Serviërs in oud-Servië den boel op pooten hebben gezet en de Boelgaren nu in N. W. Thracië hebben gedaan, zoo zullen de Grieken en Montenegrijnen niet nalaten, in de door hen veroverde streken het be heer te regeleD, welke regeling Europa dan als een voldongen feit zal hebben le aan vaarden wil het niet onderling oorlog verwekken. Hoogst belangwekkend is het uitgebreide verslag van den correspondent der »Daily Telegraph", dat we hier doen volgen, om trent den slag bij Loele Boergas, die een historische slag zal blijven, in velerlei Onze levensmiddelen, oDze tenten, onze bagage deden, aldus de Engelsche bericht gever, ons weldra onze felle narigheid vergeten. Wij stelden een der tenten op, voederden de paarden met haver, welke dieren door een marsch van 80 K.M. we uitgeput en wij begonnen voor ons avond maal te kokkerellen. Abdoela pasja (men vergete niet, dat de persman aan Turksche zijde de verrichtingen der troepen volgde) was met zijn staf in het hoofdkwartier aangekomen, waar ze let terlijk stierven van honger. Ik verzamelde de helft van onzen mond kost, bereidde wat chocola en bracht dit alles zelf aan Abdoela, blij, dat ik zijn gast vrijheid vergelden kon. De generaal zat op den planken vloer van zijn kamertje, omringd door zijn staf en verscheiden gene raals, tot een krijgsraad samengeroepen. Ze schenen vermoeid en terneergeslagen op de gezichten van allen teekende zich de diepste droefheid, bijna wanhoop al. Toen ik binnentrad en het doel van mijn komst verklaarde, aldus gaat de Engelsche dagbladschrijver voort, stond de opperbe velhebber op en bedankte mij zeer, zeggende dat hij zonder mij zonder avondmaal had moeten vertrekken. Ik drnkte de hoop uit. dat de vijand, door zijn krachtsinspanning afgemat, den volgenden ochtend op den aftocht zou worden gevonden. Abdoela ver genoegde zich met ten antwoord het hoofd te schudden ,Ik vrees van niet", zei hij. »Ons leger heeft zich op vreeselyke wijze opgeofferd, vooral de officieren, van wie de meerderheid gevallen is, en onder hen de jongste en de schranderste". Ik trok me terug. Een tijdje later kwam mijn ordonnans me uit naam van Abdoela om een beetje cognac vragen. Gelukkig was een halve flesch bij het gezelschap van den correspondent aanwezig. De helft daarvan werd aan Abdoela gezonden, die verzekerde nooit van zijn leven beteren drank te heb ben geproefd. Gedurende den nacht hadden allen be halve de zwaarst gewonden, de plek waar het kamp stond, verlaten. Om zes uur ver trok het gezelschap van den correspondent eveneens. Toen begon het geschut zich te doen hooran. Wij bevonden ons toen in een menigte achterblijvers en gewonden. Iedereen had slechts één gedachtezich voor den vijand uit de voeten te maken. De bericht gever en zijn gezelschap trokken naar Tsjor loe, een afstand van ongeveer 75 K.M. Het land beschrijft hij als eentonig, een terrein met breede plooien, schaars met dorpen beplant, door tallooze voetpaden doorsneden. Deze waren alle overvol met 1 vluchtelingen. Achter ons, aldus gaat de correspondent verder, deed zich het kanonvuur hooren, de uitbarsting der bommen, al dichter en dich- j ter bij en het geknetter der geweren. In- stinctmatig verhaastten wij onzen marsch. 'In de verte naar het oosten scheen een ge regelde slag te woeden. Mamoet Moektar pasja deed daar wanhopige pogingen, om zich te redden uit den hacbelijken toestand waarin hij zich geplaatst vond. De Engelsche berichtgever onderstelt, dat maatregelen voor den geregelden terugtocht der Turken genomen waren, die echter op dat oogenblik in een algemeene zacht tot 7eltbehoud ontaardde.n De tooneelen, die hij toen gezien heelt, tarten elke beschrijving. Toen gold oppermachtig het recht van den sterkste, zieken en gewonden werden achter uitgedrongen. Heele brigades losten zich op. Duizenden kameraden, vallende de een na den ander vonden geen hand die hen kon helpen. Gedurende drie dagen waren al diemenschenvanallevoedsel verstoken geweest. Voor sommigen had zelfs het tijdperk van onthouding nog langer geduurd. Men moet het wonderbaar lijke gestel der Turken bezitten, om een dergelijken leefregel te kannen doorstaan. Terwijl het rijtuig of wat voor een voer tuig het was, voorthobbelde, telkens drei gend in te zakken, vroegen verschillende gewonden, de banden smeekend heffend, om daarin opgenomen te worden. Reeds twee gewonden hadden we daarin geladen en we durfden niet verder gaan, uit vrees, onze paarden gevaarlijk te belasteD Zoo vertelt de correspondent nog een heel eind door, maar we moeten afbreken, het verhaal is te lang. In ieder geval blijkt ook uit dat innig treurig relaas, wat we be doelen, beneden sprekend van het stelsel dat niet. deugt, waartegen de dapperheid van officieren en minderen machteloos staat. Woensdag was het nog niet duidelijk, ot de Boelgaren na hun overwinning Tsjorloe hadden bezet. De correspondent van da >Kölnische Zeitung* seinde dien dag aan zijn blad, dat. dit inderdaad het geval was. Maar ook andere punten waren toen nog duister, b. v. het lot van Rodosto, de stad aan de zee van Marmora. Uit geloofwaardige bron wordt verzekerd, dat de Turken deze plaats bij hun terugtocht verwoest en deels in brand^hebben gestoken. Ook zou Abdoela pasja van zijn commando over den linker vleugel van het Turksche leger zijn o*t- heven en door een ander op dien post vervangen zijn. Inderdaad heèft die generaal geen geluk gehad, maar de schuld ligt zeker niet uitsluitend bij hem. Het is het stelsel dat niet deugt. Ook meldt het Keulsche blad, dat bij den terugtocht vnn Wiza en Serai veel Ottomaansche soldaten eenvoudig werden vertreden, en door den honger uitgeput in den modder, die soms een meter hoog lag volgens den correspondent bleven steken. De correspondent van de »KölnischeZtg.», die voor Adrianopel ligt, vertelt wat van de stemming onder de Boelgaren, nu hij weinig gelegenheid heeft., beschrijvingen van veld slagen te leveren. Volgens hem verlangen dezen naar een spoedig einde van den krijg, om weldra de vruchten hunner schitterende overwinningen te kunnen plukken. Daarte genover moet het Turksche legerbestuur van het begin af aan met het terugwijken va* de grenstroepen op de hoofdmacht rekening hebben gehouden. De Turken hebben nooit een oorlog ge voerd, die snel gedaan was. Behalve de langzaamheid van den Ottomaanschen aard noemt de berichtgever de uitgestrektheid van het Turksche rijk als oorzaak van dit verschijnsel. Een bevelhebber der Turken, een bezadigd generaal, heeft, vóór het uit breken van den oorlog verklaard dat zijn land in des te beter positie komt, wat de oorlogskansen betreft, hoe langer de oorlog duurt. Ook heeft men met de jaargetijden reke ning te houden. De herfst, die ook daar tbans heerscht duurt er dikwijls tot einde December. Twee maanden waarin gevochtea kan worden, maar ook de winter verhindert de voortzetting daarvan niet. Maar niet voor niets noemt men het geld de >nervus bellic. Boelgarije heeft dagelijks niet minder dan anderhalf miljoen franken voor zijn leger noodig. Ook dat is een reden om een spoedig staken der vijandelijkheden te wenschen. In Macedonië. Bij Stroemnitza, aldns een telegram uit Londen aan de »N. R. C.«, hebben de Boel gaarsche troepen zich met de Grieksche vereenigd. Klaarblijkelijk is daarmee de stad Stroemitza bedoeld, gebeeten naar de rivier, waarlangs de Boelgaarsche soldaten eerst van Kostendil uit Westelijk Macedonië ge zuiverd hebben. Ten O. van Isjtip kan men deze stad aanteekeDen. Men bemerkt nu hoe ver de Helleensche soldaten Noordelijk zijn getrokken en op hoe verspreide gebieden de Boelgaren opereeren. Stroemitza schijnt het middelpunt van de verbonden actie te wor den. Hier wordt eveneens de vereeniging met de Servische soldaten verwacht. Dit drievoudig leger zal alsdan gezamenlijk naar Adrianopel oprnkken. In ons vorig blad heeft men het belang rijke bericht omtrent de ontruiming door de Turksche manschappen van Saloniki gele zen. De inneming van deze tweede stad van het Ottomaansche rijk door de Grieken is dus blijkbaar een kwestie van uren. Volgens ^particuliere tijdingen zijn de Ser vische troepen er als binnengerukt, Ook daar hebben de beide verbondenen zich dus ver- nigd. De correspondent van het „Berliner Tageblatt" seint, dat de bevolking van SaloDiki ten uiterste opgewonden is. Het Turksche leger wachtte bij het afzenden van het bericht buiten de poorten den vijand. Het bevat nog slechts weinig offi cieren. Dit verschijnsel is de laatste dagen bij de Turken meer vastgesteld. De Duitsche correspondent geeft daarvan in dit geval

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1