M1DDELBUMSCHE (0IRA1T.
It'. 263.
133* Jaargang.
1912.
W oensdag
6 November.
Middelburg 5 November.
Uit Stad an Provincie.
Kerknieuws.
Knnst en Wetenschappen.
Rechtzaken.
Landbouw.
Leger en floot.
Ingezonden Mededeelingen.
Ideale behandeling.
Dflz# courant tubehyst dagelykt, met uitzondering vu Zoa- h FeesUagu»
Pry* per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatten in Nederland franoo pp. f2.
Afzonderlijke nummert kotten 5 cent
Advertestiöa bij abonnement op voordeelige voorwaarden,
Proipeetuiien daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
AdvertentiVn voor het eerstvolgende nummer moeten dei middag, vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn i 20 cent por regel. By a bon nam ent veel lager. Geboorte-, iooi~ en
clla andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regelt f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel Groots lettert naar de plaati, die tij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betrefendt
Handel, Nijverheid en Geldwezen, it gerechtigd het Algemcci Adrcrtentlc-BireM
A. DE LA MAR Au.. N.Z. Voorbwrj, tval 266, Amatordam.
deze courant behoort een bijvoegt
DE LANGE DEBATTEN.
,B© Maasb." heeft eens nagerekend, hoeveel
bladröpJen van de Handelingen der Tweede
Hamer jnjn ingenomen door de algemeene
beschouwingen over de belangrijkste wets
ontwerpen behandeld van 1848 tol 1912, en
ee heeft die cijfers in een tabel gepubliceerd,
ter beschamende vergelijking met de thans
gevoerde discussies over de invaliditeits- en
ouderdomsverzekenng
Het is inderdaad beschamend. Terwijl slechts
enkele der in die lijst genoemde wetsontwer
pen meer dan honderd bladzijden halen, (de
hopgste zijn de hooger onderwijswet met 168
en de Radenwei met 180) besloegen de alge-
tnfeeme beschouwingen over de invaliditeitswet),
in den Donderdag afgesloten eersten termijn,
d.w.v, zonder replieken, reeds 270 bladzijden.
En te oordeelen naar de eerste replieken
dreigen er nog minstens honderd bladzijden
bij te zullen komen vóór de algemeene be-
schouwingen ten einde zijn.
We geven het zonder eenig aarzelen toe
dat leen dergelijk debat, vóór men aan het
eigfefclijk Werk begint, buitensporig lang is.
We gelooven ook niet dat het Wetsontwerp
self gr iets by wint, en we zouden het heel
gelukkig vinden, als iemand een middel wist
4e vmdën om1 aan die (echte .Hollandsche breed
sprakigheid sen eind te maken. Maar we zijn
*n dat opzicht erg ongeloovïg.
De meeste dei- bladen van rechts zijn
heel gauw met hun oordeel klaar Ze be
schouwen dat lange debatteeren als niets an
ders dan als een verkapte, en huichelachtige
obstructie, als een doelbewuste poging der
linkerZyde om door het rekken der debatten
hel ministerie met. leege handen naar huis te
sturen.
Sn gelooren we daar niets van. „Natuurlijk
titel", zal men rechts wel spotten. Maar (mis
schien zullen er anderen zyn, die met ons
a djat de pU|gevoerde lange, yeel te (Lange
entszins het karakter hadden van
een opzettelijk rekken der debatten. Byna allo
sprekers hadden werkelijk iets te zeggen. Zelfs
de Daueinede van Duys trof velen door het
zakelijke. Als men werkelijk het doel had ge
had een obstructie te voeren en niets meer,
um men er zich niet zooveel moeite voor Jieb-
Iten gegeven, en zou men niet zoo ontzettend
veeS studiemateriaal daarvoor verkwist hebben.
We meenen dat er een veel aannemelijker
ooisaak voor dat buitensporige lange debat te
maden is, een oorzaak die men gemakkelijk
fcsn vinden door te letten op het feit dat 'de
meeste redevoeringen langs het wetsontwerp
«elf heen gingen, ear zich bezighielden met
üoi beoordeeten van stelsels, van heel andere
stelsels zelfs. Nu is dat eenmaal niet te ver
mijten, en het feit. zelf, dat er in 't parle
ment m (ten breede over een onderwerp als dit
gesproken wordt, heeft oen niet te onderschat
ten opvoedkundige waarde voor ons heele
woBc. Zelden is er zoo algemeen over dit
onderwerp nagedacht als nu
In particuliere gesprekken van personen die
vroegen- nooit over nagedacht'hebben, hoort
men er nu beschouwingen over ten beste
geven, die toonen hoe zeer de kwestie eerst
nn de algemeene volksbelangstelling heeft.
D» gewekte belangstelling is een heel gelukkig
vwrschynsef. Want als die Was weggebleven,
dak aou de invoering van welke wet over
dat onderwerp ook moeilijk met goed gevolg
kunnen geschieden
Maar daargelaten liet feit, dat die theore
tische beschouwingen op zich zelf hun nut
héfcben, vragen we ons toch met véél twy-
fel af is het noodig dat ze zoo lang zijn?
We weten, het dat de vrijzinnige Kamerleden
tot de schuldigsten in dat opzicht behooren,
al zijn te sociaaldemocraten nog erger. Maar
bet heeft, natuurlijk niets met politieke rich-
teag te maken als we hart grondig den wensch
tffen toe heeren, praat wat minder lang. Er
ligt zooveel belangrijks te wachten en
loopt gevaar te gaan vervelen, en te nu
belangstelling weer weg te redeneerén.
DE MACKAY-KWESTIE. j" Bij den kapitein ter Arabieren is ceu ver-
d. t*. b». Mack.r,
kort i
i dozc belangrijke bijeenkomst waren, vele auto-
ons vorig nummer onder „Lubt» riWten ^.«.g
Berichten" vermeld, lijken op den eersten aan.
blik tegenstrijdig maar wellicht is er een op
lossing voor te vinden.
In het schrijven aan het centraal comité
van de Chr. Hist Unie in heit district Ommen
zegt hy „als lid van de Chr. Hist. Unie
gesloten aan de coalitie" de benoeming niet
te kunnen aanvaarden
In de tweede verklaring, die eenige kolom
men in te Haagsche bladen beslaat, ein waar
in hij een gedetailleerd© uiteenzetting van
zijn houding geeft, verklaart hij ten slotte
wel aanhanger van te Chr.-Hist. richting te
blyven, maar te breken met te coalitie. „Ik,
te door de Standaard vogelvrij verklaarde^
verklaar mij als een vogel zoo vrjj van de
banden der coalitie."
Blijkbaar moet men dit zóó uitleggen, dat
baron Mackay zich in alles wat de verkiezing
m Ommen betreft, beschouwt als lid der coa
litie, en als zoodanig moet bedanken, maar
dat hij daarna alle banden met de coalitie
verbroken heeft, en daarom nu ook Zijn man
daten voor den Haagschen gemeenteraad en
te Prov Staten ter beschikking van te Chr.-
Hist. kiesvereeniging stelt.
Wat de heer Mackay verder meedeelt over
het geharrewar in het district Ommen, zullen
we laten, rusten, als van te weinig algemeen
belang. Een feit blijft hel dat hij eerst hals
starrig heeft bedankt en later toch aange
nomen
We willen echter alleen zeggen dat er
door sojmmige personen in dit (district (blijkbaar
meer verwarring is gesticht, dan baron
Mackay zelf heeft gewild. Er is bijv. ge
werkt toet een valsch telegTam uit den Haag,
«nderteekond M.
Maai- van veel meer algemeen belang is de
vraag wat de kiezers in het district Ommen
De Chinee zen-relletjes.
Omtrent de eerste aanleiding tot de botsin
gen tusschon Arabieren: on Chineezen vonden
„In antwoord op de schandelijke insinuatie
van jlir. J F. Schuurbeque Boeijè verklaar
ik, mijnheer de voorzitter, op mijn ©erewoord
lo dat ik nooit heb kennis gehad van de
sollicitatie van den heer Bolt naar Meppel;
2o dat ik te dier zake noch met woord,
noch in geschrift ooit den naam van den
heer Bolt heb genoemd. Het door den heer
we reeds berichten in de thans mot de mail Boeije gesprokene is vuige laster."
ontvangen Indische bladen. De heer Schuurbeque Boeije deelt
En de „N. Ster. Crt van 8 Oct. schrijft mede, dat hij het van een vriend heeft ge-
dat in de laatste dageit eenige spanning
waar- te nemen tusschen Arabieren en Chi-
neezen te Soerabaja. Het begon met vecht
partijtjes tusschen kinderen en opgeschoten
jongens van de beide rassen, doch het blad
vernam dat ook een paar oudere Chineezen
hij zoo'n troepje werden gezien.
Soerabaja met pest besmet.
De „N. R. C ontving van haar correspon
dent. te Batavia een telegram waarin gemeld
werd, dat Soerabaja met pest besmet is
verklaard
Uit Middelburg.
In ocno Maandag alhier gehouden ver
gadering van Walchersche boelodrukkexspa-
troons, onder leiding van mr. J. A. Veraart
vertrouwensman van den Nederlandschcn Bond
van Boekdrukkerijen, is opgericht do dia-
trict-voreeniging „Walcheren", omvattende do
patroons van Middelburg en Vlissingen. Deze
vereeniging stelt zich ten doel te belangen
van de patroons door bespreking en sa
menwerking in den ruims ten zin te behar-
Zaterdagavojnd straalde voor het eerst
het electrisch licht uit eeai der winkels in
de Lange Delft De he^r C. A. Schuit© was
de eerste die van onB jongste gemeentebedrijf
profiteerde. Gekleunde lampjes gaven in d©
étalage een aardig" effect en het witte licht
verlevendigde He Lange Delft meer, dan het
gaslicht van de winkels ooit vermocht. Gis-
zullen doen Want die zijn nu in een. heel teren waren reeds meerdere zaken van elec-
eigenaardige positie gebracht. Hoe er ook j trisch licht voorzien. De nieuwe verlichting
moge geknoeid zjjn, dit feit is onloochenbaar,
dat die meerderheid getoond heeft |ni et te wil
len weten van de anii-revolutionnairen, zelfs
niet van de coalitie. Toen dat duidelijk v
nog vóór de herstemming, kwam de „Stan-
5net zijn „mateloos feilen aanv,
om do kwalificatie van baron Mackay te ge
bruiken,-en het resultaat was dat do gekozene
gedwongen Werd te bedanken.
Want niet de kiezers hebben te beslissen
wie een .of ander district zal vertegenwoor
digen dat beslist de partijleider. Het staat
wel niet zoo in de Grondwet, maar in het
coalitie-verdrag. Volgens de „Standaard" ten
minste
Maat liet is weTkelyk te hopen dat de
Ommensche kiezers zich nu eens niet zullen
laten terroriseexen, en hun eigen gang zul
le» gaan, d.w.z. de niet-coalitie kiezers na
tuurlijk.
De „Standaard" voelt blijkbaar zelf dat het
ook nu niet veilig meer is in dat vroeger
zoo vertrouwbare Ommen, en het komt met
een raad, die zou verbazen door Zijn open
lijke brutaalheid als men niet zooveel van
dat blad gewend was.
Aan het slot van een driestar over het
bedanken van baron Mackay leest men. nl.:
„Voor het district is het dubbel onaan
genaam, nu nogmaals zulk een verwoede
campagne tegen te igaan, die bovendien ook
onze vrienden weer op hooge kosten zal
jagen, en die te snel op de eerste volgt om
op een radicale verandering in «te stemming
te kunnen rekenen.
Stellig ware het gewmscht geweest, deze
tweede campagne zoo ver mogelijk op te
schuiven."
Begrijpt men het goed? Of liever: begrijpt
het ministerie het goed? Geen haast makenI
'Laten luwen I Niet uit algemeen belang maar
omdat de stemming anders nog niet radicaal
veranderd ia! Je moet maar durven
Gelukkig kan het uitstel niet langer dan
dertig dagen duren (art. 130 Kieswet) Maar
misschien is dat ook nog lang genoeg om
de weer bar stigon weer tot gehoorzaamheid te
0 0 S T-l N D I E.
Ver broederin g.
De correspondent van de Telegraaf te Ba
tavia seint dd. 4 Novembers
boord, waarop de heer De Crane hem toe
roept: „Dan wensch ik den heer Boeijo ge
luk met zulke vrienden."
De heer Schuurbeque Boe ij e zegt nu,
dat hot zijn doel niet was den heer De Crane
to heleedigen.
De heer De Crane: „Dan zal ik maar
zeggen, mijnheer de voorzitter, de man is
ontoerekenbaar."
Om nieuwe incidenten te voorkomen, ver
klaart de voorzitter te zaak nu als afgedaan.
Maandag werd te Nieuw- en St-
Joosland de herstemming gehouden voor
2 gemachtigden voor het kiescollege dtr
Ned. Herv. kerk.
Gekozen werden H. Keur en J. M. Pleijte.
In het nummer van deze week van
onze premie „Pak me mee" wordt een begin
gemaakt met den oorspronkelijkcn historische»
roman, getiteld„Donkere dagen", door Eline
van Stuw© (Jacqueline Reyneko van Stuwe).
Deze roman speelt tusschen de jaren
1786 en 1813
Beroepsgeheim van den arts.
De Hooge Raad behandelde gisteren het
cassatieberoep van den procureur-generaal van
het Bossche hof tegen het arrest van dat hof
waarbij dr. H. A D., die geweigerd had voor
den rechtercommissaris belast met de in
structie in strafzaken als getuige-deskun
dige mededeeling te doen van hetgeen hij als
medicus ondervonden had, zich beroepende
op zijn beroepsgeheim als medicus, en die des
wege door de rechtbank te 's-Hertogenbosch
was gesteld, aangezien hij zich
trok zeer de aandacht van de voorbijgangers.
De adj. inspecteur der posterijen en tele
grafie A- J- F. Wputers alhier is met in
gang van 16 Nov. tijdelijk belast met hot be
heer van het post- en telegraafkantoor te
Meppel.
De Bijvoegsels 1550 en 1551 tot de „St. Ct,"
van heden bevatten de statuten en acten van
(oprichting van de N. V. stoombootmaatschappij s'^bts pp dit beroepsgeheim had mogen be-
Zee land I" en N. V. stoombootmaatschappij ton aanzien van datgene, waarvan.
„Zeeland 2", beide gevestigd te Rotterdam de wetenschap hem als zoodanig, d.i als
en opgericht door de heeren A. W. C. Mens, Seheim. door den patiënt was toevertrouwd,
koopman te Rotterdam en D. de Vries, stoom-1 was afslagen uit de gijzeling. Aangezien
booteigenaar te Middelburg. art- 66 wetboek van strafvordering is ajge-
Het kapitaal van de „ZeelandT bedraagt meeu het dns niet aanging, gelijk de xecht-
f 15.000 m 15 aandeel en van f 1000 en dat bank gedaan, den inhoud daarvan te
van de „Zeeland II" f 35.000 in 35 aandeelen - toetsen aan den beroepseed van den medicus,
van f 1000. In beide wordt door den heer I Vo,gens hetl hof dient het woord „toever-
Mens voor 1 aandeel deelgenomen, terwijl door ^Touwd m art. 66, dat aan den medicus
den heer De Vries voor xesp. 14 en 34 aan- 6611 verscbooningsrecht geeft, in ruimeren zin
- - - 'te worden opgevat en omvat het ook datgene wat
de medicus by zijn onderzoek heeft bevonden.
Aan het uitgebreid verslag in de N. R. C.
ontleenen wij het volgende
De procureur-generaal had hiertegen twee
middelen aangevoerdlo. had hel Hof ten
onrecht© beslist, dat de behandeling van deze
zaak zoowel in raadkamer als ter openbare
van 'n tocht terechtzitting kan geschieden (de rechtbank
naar het lichtschip had nl. de zaak in raadkamer behandeld, het
was geschonden
deelen worden ingebracht de stooonbooten
ZeelandI en Zeeland II.
Tot directeur van heide N. V. is benoemd
de heer D, de Vnes.
Uit Vlissingen.
In het lieden verschenen nummer van „Het
Leven" vertelt Mary
met de „Vlissingen
„Noord-Hinder" en te brulboei ,,Thomton.". hof in het openbaar)
Het is een vlot geschreven artikel, dat vooral art. 66 wetboek van Strafvordering in verband
geslaagd piag heeten om de uitnemende il- I met art. 21 van de wet van 25 December
lustraties. Dat twaalftal prentjes vertelt op 1878 (Stbl. no. 125) aangezien het hof ten on
een gemakkelijke manier van het leven aan rechte art. 66 zou hebben geïnterpreteerd
boord van een lichtschip en van hot werk buiten verband met den beroepseed van
den (nedicus.
De adv.-gen mr. Ort. was van oordeel,
dat vervolging tot lijfsdwang, ten aanzien
van een woigerachtigen .getuige op te open
bare terechtzitting dient te worden behan-
dat door de „Vlissingen" wordt verricht.
Uit Schouwe n-D u ie I a n d.
In de raadsvergadering te Zierikz ©e
van Woensdagnamiddag j.l. heeft zich bij de deld, aangezien dit geen zaak van instructie
behandeling der begrooting van do gasfabriek iSi doch de hoofdzaak betreft. Art. 68 Straf-
een incident voorgedaan tusschen de heeren verordening spreekt dan ook van vonnis, ter-
Do Crane en jhr. Schuurbeque Boeije j wijl men. steeds spreekt van beschikkingen in
De „Zierikz. Nbde,", die daarvan in hetraadkamer gegeven,
blad van Woensdagavond reeds een beknopt i Wat hel tweede middel aangaat, dat alleen
verslag gaf, neemt nu uit het binnenkort door 1 gesteld is om omtrent dit belangrijk punt
haar te geven uitgebreide verslag het vol- een beslissing van den Hoogen Raad te ver
gende woordelijk over: 1 krijgen (immers de procurcur-generaaJ bij het
heer Schuurbeque Boeije ant-jhof onderschreef 'sliofs beslissing to dien
woordt den heer Koopman, dat hel. hem nietaanzien), vereenigde de adv.-gen. zich geheel
verwondert, dat de heer Bolt bij zijn solliCi-1 mot 'shofs opvatting die recht doet weder-
talie naar Meppel geen succes heeft gehad, varen zoowel aan den beroepseed als aan
daar van hier anonieme brieven ten nadeel© art. 66, alinea 3 strafvordering, Waar de wet-
van den heer Bolt daarheen zijn gezonden, 1 gever als voorwaarde van toelating als me-
Zich wendend tot den heer Do Crane, zegt dicus den beroepseed eischt, daar moet die
hij: „Daar weet de heer De Crane meer van", eed den medicus toch in staat stellen zijn
Do heer De Crane vraagt hot woord beroep naar zijn werkelijk wezen uit te oefe
voor een persoonlijk feit, en zegt hierop j non. En dit is slechts mogelijk volgens's hofs
opvatting. Dit middel was dus ongegrond
Adv.-gen. concludeerde mitsdien op grond
van het eerste middel primair tot vemieti
ging van het arrest en verwijzing van do
zaak naar de openbare terechtzitting der
rechtbank.
Mr. Ort erkende, dat ook zeer zwaarwich
tig© gronden pleiten voor het systeem, dat
dergelijke zaken m raadkamer moeten be
handeld worden. Voor het geval de Hooge
Raad die opvatting mocht zijn toegedaan,
concludeerde hij tot. vernietiging van het ar
rest en verwijzing van de zaak naar 'shofs
raadkamer.
Uitspraak 16 dezer.
Uit Watsingham (Engeland) wordt aan
de Zierikz. Nbde geschreven, dat aldaar circa
300 bietenstekers uit Zeeland zijn. Den 13en
October heersebte onder hen een levendige
agitatie. Zij beklaagden zich, dat het con
tract, hetwelk zij geteekend hadden, wat de
betaling betrett, niet ten opzichte van hen
werd nageleefd. En daarom legden zij, zeg
gend »no money no wórkc, de spade neder.
De heeren, voor wie zij werkten, werden
telegraphificb van deze staking op de hoogte
gesteld. Zij kwamen over, en beloofden een
beteren toestand. Het loon werd bepaald op
f 18. Hiervan ontving men f 3 in Engeland,
en f 15 zou worden overgemaakt naar Zee
land. Bovendien verkreeg men vrijen mond
kost, bestaande in eon pond vleescb per man,
een kilogram brood per dag, kaas, enz. Het
werk werd hierop eenparig en blijmoedig
hervat. Een ieder haastte zich om vrouw en
kinderen den nieuwen toestand te berichten.
Er heer8chte in vele Zeeuwsche gezinnen
groote vreugde, want moeder de vrouw ziet,
zooala de berichtgever meldt, gaarne money.
Maar groote teleurstelling volgde op deze
korte vreugde. Er kwam bericht op bericht,
dat geen f 15, maar f 10 werd overgemaakt.
Nu ging het Zeeuwsche volk wederom onder
de leus, >no money no work" tot staking
over.
De bij het 3e regiment infanterie be
noemde kapitein J. N. van den Berg uit
Vlissingen, wordt belast met het bevel over
de le comp. van het 2e bataljon te Mid
delburg.
Maagkwalen doen vele pereonen ondrazeljjk
Ijjden en bederven het humeur en den jjvsr.
Deze kwalen zgn echter niet bestand tegen
het gebruik van Hanyndi Jdaos i des mor
gens een wjjnglas voor het ontbjjt gedurende
enkele dagen, it voldoendeiB dat geen ideale
behandeling
Vergadsringen, Concerten enz.
MIDDELBURG.
Eiken dag Electro-bioscope theater, Markt.
'e Avonds 7—HJ/j g,,
Zondags 6lli/j
Woensdags en Zaterdags
matin éft's.
Woensdag 6 Nov. Z. Gen., mej. Van Ko
nijnenburg. Chris tiaan
Huygens, 8 u.
Maandag 11 Nov. Dr. Rutgers. Waarom
vroeger geen nïeuw-
malthusianisme en nu
wel? Schuttershof,8 u.
Dinsdag 12 November. Dé Wogmunmers
Conc. en Gehoorzaal,
oensdag 13 Nov. Alg veyg. „Kindervoe
ding, St. Joris, 8i& u
Woensdag 13 November. Solser en Besse.
Schouwburg, 8 u.
Maandag en Dinsdag 18 en 19 Nov.
Gen. rep. en concert
zangv. „T. O. en U."
Donderdag 21 Nor. Bogaxdzaal, 8 u. Dr.
de Sopper. „Macbeifc".
Vrijdag 22 November. Geschied- ea letter
kundige ver. Lering
prof. D. C. Hesaettng.
Kleine Concertzaal.
Vry'dag 29 Nov. Lozing Ned. Prot. Boni.
Gob. Vrije Hervormden.
6r. Haverkamp, 8
