MIDDELBURGSE COURANT. m f. 261. 165* Jaargang. i9i a. Maandag 4 November. Middelburg 2 November. Dit de Staatscourant. Dit Stad en Provincie. Onderwijs Kunst en Wetenschappen. Ingezonden Mededeelingen. Aandoeningen der hnid. Dew courant v*r«ohijnt dageljjki, met uitzondering van Zon- en Feettdagen. Pr?» per kwartaal, aoowel voor Middelburg alt voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2. Afzonderlijke summon kotten cent. Advertentie* bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Proipeotunen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertentièn voor het eerstvolgende nummer moeten des middag, vóór éón nnr aan het bureau bezorgd zyn. Advertenties 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- ea alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regele f 1.50elke regel meer 20 cent. Reclames 10 cent per regel. Groote letten naar de plaati, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertenties en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend* Handel, Nijverheid on Geldwezen, is gerechtigd het Alge natten Aéwcr<eatle-Bas,eaa| A. DE &jA 31 AH U. N.Z. Voorburg #ra» Ansaterdem Dit nummer bestaat uit drie bladen en eer. Einderblad. EERSTE BEAD. Van den Haagsebtm Toren. Den Haag 1 November. De Bcheur, die de rechtache coalitie door d6 verkiezing te Ommen gekregen heeft, wordt kier in politieke kringen druk besproken. En dai niet zonder reden, want te oordöelen naar hetgeen men zoo nu en dan verneemt van de ▼oomemens van het zi tand kabinet voor de periode na Jam 1913 is er werkeljjk alle aan leiding om aan het gebejjrde bg doze verkie zing een zekere profetische waarde toe te kennen. Immers reohts rekende men er stellig en lexer op, dat de verkiezing van 1913 een reehtstreeksche meerderheid zouden geven. Dit Tertrouwen nu, schijnt door hetgeen in Ommen plaats vond, danig geBohokt. Men ziet en niet ten onreohte thans dezelfde vercshgnaelen, welke in 1905 het kabinet- luyper deden vallen. Mobilisatie van dominé's, die zioh ander» niet met de politiek bomooionkerkelijke twisten tusschen de orthodoxe protestanten onderling, oplevend anti-papisme, gekibbel crver de «baantjes»ontevredenheid onder de «mannen-broederB» over de werkzaamheid van het kabinetpreciea dezelfde verschijnselen, welke in 1905 vielen waar te nemen. En dat komt nu alles op eene voor den dag, omdat een toï heden onbekende christelgk-historische grosthsid, de heer Baron Mackay, sioh op den Heiligen Stoel van Ommen ziet geplaatst. Over do vrgze, waarop deze heer zjjn eleo- tor&a'. succes behaalde, kan ook van linkech standpunt, niet veel goeds gezegd worden. Het is te begrijpen, dat dr. Kuyper in »De Standaard" raast e& tiert, en den grooten banvloek over dezen baron uitspreek». Indien een vryzinnig candidaat tegenover een der vrjjsinnige partgen gehandeld had alB deze »eandidaat" nu gedaan heeft tegenover zjjne t-g. >partjjgenooten", zou een dergolgke ge draging evonzeer afkeuring verdienen. Iemand, die zich het noodige op zjjn afkomst laat voorstaan en bovendien zioh opwerpt als volksvertegenwoordiger, dient besef te hobbeD van politieke moraliteit Op het komieke af, is daarom b.v. de poging door enkele rechtsohe blades gedaan, om het voor te stellen alsof dew >edelman' onbewust in den val is ge- loopen. Dat schermen met het woord .edel man" in verband met iemand, die zoo weinig besef bljjkt te hebben van hetgeen een „edel man" op publiek terrein past, en niet-paet te doen, verergert ïnatede van vergoelijkt de zaak. Iets anders ware het en ik geloof dat dit ook meer aan de waaihoid nabjjkomt indies men ter verdediging van den man leide>hjj heeft zoo weinig benul van de politiek, en vindt het tegeljjkertjjd zoo na tunrlfk, dat hg lid van de Tweede Kamer wordt, dat hg over de wjjze, waarop dat ge- gesohiedt, geen oogenblik nagedacht heeft" Is hier kom ik op een omstandigheid, welke beteekehis is voor een beoordeeling van de tegenwoordige politieke verhoudingen aan de rechterzjjde. Hoe kreeg een volkomen onbeteekenende baron als deze heer, wiens staat van dienst- in het publieke leven al heel weinig oplevert, het in zjjn hoofd, om zioh togen het uitdruk kelijk verlangen én van zjjn partjj én van den leider der &Bti-rerolutionnairen, tooh als Kamerlid te laten verkiezen Gezien de verhoudingen rechts ia dit niet moeilijk te verklaren. Dat de heer Mackay glad maling heeft aan Dr. Kuyper, dat gevoelen deelt hg met 99 van de 100 zguer partjjgenooten. Eg, als jongere, heeft dut afgezien van zjjü andere partjjgenooten. Dr. Kuyper is voor deze heeren in de eerste plaats steeds ge woest de groote gangmaker bjj do verkiezin gen. Dat hg, de Leider.bg de bevordering dier verkiezing van de Christelijk historische heeren, wel eens rare metbodes bezigde, geven so in besloten kring gaarne toe, maar in het openbaar zwjjgen ze Helst daarover. 2jj, Christelgk-bistoriBohen, zjjn de >fat- ■oealjjke lieden» rechtsde Kuyporinansche kiezers, ja, dat zjjn kiezers, die al heel bigde mogen zjjn, om zoo iemand als Baron zus, of Jhr. zoo in de Tweode Kamer te brengen. Natunrlyk denken niet alle christelijk histo- rizzhe politici zóó. Jhr. do Savornin Lohman, Jhr. de Geer, Mr. van ldBiuga, weten ook d* pelitieke talenten van Dr. Kuyper te waai- deeren. Het gros der christelgk-hiBfcorÏBÓhen oordeelt echter a&dors en voor velen hunner is Dr. Kuyper niets anders dan een gewezen dominó, die het ver in de w-reld gebracht heeft; een persoonlijkheid, welke voor hen veel anlipathieker ie dan menig gematigd liberaal. Is het dus te verwonderen, dat dö heer Mackay, die zich als neef van wglen den gewezen minister Mackay, daarbjj in de eerste plaats als baron gevoelt, zich niet weinig gevleid achtte, dat hg het tegen Dr. Kuyper kon opnemen Wellioht heeft bjj gedacht aan een «politiek fortuintje». Wat zjjn bekwame oom zeker niet had volbracht, zou hg eons volbrengen 1 Voeg daarbjj de anarchie die gewoonljjk bg de christelijk-historischo partjj in haar geheel heerscht, en do illusie waar mede velen dezer heeren zich vleien dat nu Dr. Kuyper uit de Kamer verdwenen is daarmede ook zjjn invloed op 'a lands politiek verdwenen is, en het Ommensche geval laat zich gemakkeljjk verklaren. Het is eohter duidelgk, dat deze zaak niet kan bljjven, zooals zjj nu is. Voor de standaard van de politieke moraliteit van ons publiek leven is bet noodig, dat deze strjjd tusschen beide rechtache partgen uitgevochten wordt. Wat den wind betreft, ons door Ommen gebraoht, kan de linkerende rustig het resultaat afwachten. Of een Baron Mackay of eenKuy- periaan Ommen in de Kamer vertegenwoordigt' Iaat ons vrjj koud. Maar iets anders is, of onze tegenstanders van rechts den^zedeljj ken moed zullen hebben zwart zwart en wit wit te noe men, m. a w. of de coalitie tusschen christelgk- historiechen en anti-revolntionnairen er een is van «beginselen» of van de «baantjeB» en de heerlijkheden dezer wereld. Voor de chris- telgk-historischen zal de oplossing niet gemak keljjk cjjn. Aan de eene zjjde Dr. Kuyper wiens «eere» en die van zjjn partjj er mede gemoeid is, dat deze baron 'van bet politieke tooneel voor goed verdwjjnt, aan den anderen kant de reputatie van des heeren Lohman's partjj van «politiek fatsoen', welke door het optreden van den president-commissaris van da „Nederlander" leeljjk in het gedrang is gekomen, en op don achtergrond de stembuB van 1913 en het kabinet Heemskerk 1913 kon wel eens een herhaling geven van 1905, on dit, terwjjl de heeren ministers er part nog deel aan hadden. Eén ridder van de treurige iiguur en de geheele ooalite ligt in duigen. Uw getrouw» Torenwachter. deze conferentie deel te nemen Waar hij I Het schijnt, na al wat wrj later verno- door de kiezers „geroepen" was, meende by men hebben, dat deze indruk een verkeer- over zijn verkiezing aan niemand vorantwoor- do is geweestin elk geval komen wrj op ding schuldig te zijn. de zaak terug. Maar hoe dit zij, in elk Het resultaat van deze samenkomst moet ge- geval bljjkt liieruit dat zelfs het weinige weest zijn, dat de lieer Mackay zou „over- dat wij in deze zaak gedaan hebben nog wegen" zijn verkiezing niet aan te nemen, te veel is geweest. onder de uitdrukkelijke voorwuarde, dat hemWij zullen niets verhelen van wat geschied bij de a. s. verkiezingen van 1913 een „vast is, maar evenmin ons laten uit het veld slaan district" zal worden toebedeeld. j door het groote lawaai, dat van sommige Eij- Dit compromis zou voldoening geven aan den gemaakt wordt, omdat een district hot den eisch van dr. Kuyper, m zooverre het gewaagd heeft, dr. Kuyper te vervangen stembus-accoord in Ommen betreft, dat alleen door een Christ,-Hist. Kamerlid. Het zal dan tot 1913 geldig isen tevens de „rcclitmafcgie wel blijken, welke groep het meeste recht, aanspraken" van den heer Mackay op eenhad om haar geestverwant gekozen t© zien." Kamerzetel niet benadeelen. Daar de heer Van j bi het tweede artikel trekt de „Nederlan- Bylaudt die voor hetvaste district" Apeldoorn f dor" van leer tegen de „dwaze voorbarig- zitting heeft, in 1913 niet wenscht herkozenheid" van het bestuur der Haagsche anti-rev te worden, zou de jlieor Mackay de aangewezen kiesvereeniging „Nederland eri Oranje" Het opvolger van den gewezen kamerpresident blad komt er tegenop dat deze heeren evenals kunnen worden. Do „rechtmatige aanspraken" I de „Standaard" een veroordeeling uitspraken hier bovengenoemd van den heer Mackay be- zonder dat het licht ontstoken is ter nchtige rusten hierop, dat hij president-commissaris i beoordeeling. is van hot door jhr. do Savonun Lohman. ge-j En het slot van dit artikel luidt: redigeerde blad „de Nederlander" j „Indien men waarlijk iets voelt voor de Men mag benieuwd zijn te vernemen, hoe noodzakelijkheid van een rechtsch verband dr. Kuyper ea de anti-revolutionnaire partij tegenover linksche concentratieplannen, dan in haar geheel over deze oplossing denken.zal men de unio mystica op andere wijze Zijn, en ook haar „eere" en dat vooral nu dat j dan met dergelijke bulder-moties moeten trach- ------ i. jI i— i'„i;Tl—.. TJ~,. tot exploitatie van de ijzeren motorboot »MagduleDu Catbarina" te Kamperland gemeente Wissekerke. De N. V. is opgericht, voor den tijd van 20 jaren, eindigende *31 December 1932, door de heeren J. C., M. SI., M. M., en K. J. Schippers allen graanhandelaar (e Kampeiland. Het kapitaal bedraagt f 10 000, verdeeld in 4 aandeelen, elk groot t 2500, welke alle geplaatst en volgestort zijn. Uit Z.-Vlaandoren O. D. Door God. Staten is de heer C, IJschaart to St. Janasteen benoemd tot schatter der pachtwaarde van gronden gelegjesi in den calamiteuzen Nieuw Neuzenpoldier. DE MACKAY-ZAAK. Wat de „Haagsche Torenwachter" hierboven schreef, wordt aangevuld door verschillende later bekend geworden feiten. In de eerste (plaats kwam gisterenavond de „Nederlander" met het bericht dat de heer Mackay voor de benoeming te Ommen zal beéankett. Voorts ontvingen wij uit Deu Haag een be schouwing, ook geschreven vóór dit bericht bekend was, maar geheel een bevestiging en verduidelijking daarvan, en trouwens berustend op meedeelingeo uit parlementaire kringen, waar men over niets anders praat dan over de Ommensche kwestie en de daaruit opnieuw ontstane verscherpte tweedracht tusschen Kuyper en Lohman. Men schrijft ons: „De hooggaande ruzie tusschen de anti-revo- lutionnairen en chrislelijk-hisLorischen in het district Ommen heeft ook in do Kamer haar weerslag gevonden. Indien het nieuw geko- zen lid voor Ommen eens kon hooren, hoe men aan de rechterzijde al is het daar maar alleen over zijn persoon spreekt, zou hij het Binnenhof mijden, instede van er naar te hunkeren, er zijn intrede te doen. In het anti-revolutionnaire kamp heeft men reeds be- j sloten en corps en demonstratief de zaal te ver laten indien hij van plan mocht zijn zijn verkie- j zing aan te nemen. Ook de roomsche leden zullen waarschijnlijk aan deze betooging deel- men. Maar zal deze heer liet zoover laten ko men? Dat is de groote vraag. Gisteren is hij voor de vierschaar van eeaiige christelijk-historische voormannen verschenen. Bij deze conferentie waren ook eenigo chris telijk-historische districtmannen uit Ommen te- genwoordig, om getuigenis der waarheid af te leggen omtrent hot duistere punt der stembus overeenkomst tusschen de coalilie-kiesvereeni- gmgen in liet district aangegaan, en ook omdat de heer Mackay de schuld van het gebeurde deze districls-mannen toeschrijft Teeke- nend voor d© geestesrichting van den heer kay is wel, dat hy met de grootste moeite er to© te bewegen is geweest om taan de „Standaard" de groot© banvloek over den heer Mackay heeft uitgesproken eischt ge biedend, dat de heer Mackay niet alleen nu als Kamerlid bedankt, maar ook dat hij, zoo lang anti-revolutionnairen en chnstelijk-histo- rischen samen in verbond leven, voor de toekomst nooit als candidaat der cliristelijk- historischen m eenag district gestold of ge kozen mag worden. Tal van teekenen. wijzen er echter op, dat de christelijk-liiBtorische party met aan deze verlangens zal voldoen. Ten eerste hoeft zy mannen, als de heer Mackay broodnoodig, al ware het maar alleen om de party-kas te sterken, en tea tweede is haar een aanleiding jam het tot een „breuke" met de „broeders" te laten komen, niet ion welkom. Hoezeer ook een persoon als de heer Mackay, haar als „partijgenoot" compromit tant mag voorkomen, de afkeer van dr. Kuy- m dezo kringen nog veel sterke- En dat weet dr. Kuyper ook wel, en daarom heeft hij'het nu met zijn „bondgenooten" op haren en snaren gezet. Het behoeft natuurlyk geen nader betoog, dat, barst do bom los, de kansen der Imker partijen, die nu vereenigd met een aanne melijk program voor de kiezers in 1913 kun nen verschijnen, aanmerkelijk zullen stijgen. Teekenend bij dit alles is wel de verwor ding der z.g „christelijk© beginselen." „Tot meerder© ©ore Gods" werden de kie zers m Ommen mtgenoodigd om op den heer 3fackay te stemmen, die aanvankelijk wei gerde zich zelfs maar candidaat te laten stel len. Toen hij echter uit de stembuscijfers zag, dat zyn concurrent, die ook ,,Gods Be stel in het staatsbestuur" erkent, er niet schitterend voorstond, indien de paganisten op hem, Mackay, eens overgingen, wel toen vergat hij zijn uadxukkelijlke weigerinjg, en liet zich verkiezendoor do „hulpe" der paganisten. En veroordeelt nu de „Nederlander", het blad (waarvan deze strijder tvoor „Gods Woord" president-comnüssarisftLs is, streng dit op treden? Volstrekt niet, Het orgaan geeft lichtelijk te kennen, dat zijn president-commissaris als Kamerlid niet precies een „aanwinst" is. Dat is te begrijpen. Maar verder gaat het blad met. Neen, uit zijn houding spreekt duide lijk „Schadenfreude", dat dr. Kuyper, die toch ook verstand van „Gods Woord" heeft, zoo leelijk in de klem is geraakt. Het is „chris telijk" De Kuyperianen hadden hun Lehman met zijn „aanspraken" op ridderorden; de Loh- manniancn hebben nu hun Mackay met zijn „aanspraken" op een Kamerzetel. Dat is de moraal der Ommensche v-srkie- zingshistorie. Men vergete niet, dit de kie zers in 1913 duidelijk voor oogen tehouden" ten to bevestigen Deze van de Haagsche heeren maakt veeleer den indruk, dat zij alle verband liefst zoo spoedig mogelijk af snij- Bjj kon. besluit: zijn benoemd tot notaris te Leens L. M. Brnins, candidaat-notaris te Finsterwolde, te 's-Hertogenbosch M. H. J. W. Eycken, candidaat-notaris te Teteringen is J. Bruinwold Riedel, algemeen secre taris der Maatschappij tot Nut van 't Al gemeen te Banrn, benoemd tot officier in de orde van Oranje-Nassan is M. Sprnyt, heel- en vroedmeester te Gouda, benoemd tot ridder in dezelfde orde is aan den insp. v. adm. bij de zeemacht W. Baerts, wegens lichaamsgebreken, eer vol ontslag verleend, onder toekenning van een pensioen van f 2460 's jaars zijn bevorderd tot insp. v. adm. de off. v. adm. Ie kl. C. Flaes en tot off. v. adm. Ie kl. de off. v. adm. 2e kl. L. Hollaar toegekend de aan de orde van Oranje- Nassan verbonden eere-medaille, in zilver, aan mej. F. M. van Heesch, huishoudster bij mevr. de wed. mr. F. M. J. van Lanscbot-Fuchs, te 's-Hertogenboscb; mej, W. Don, huishoudster bij den heer mr. S. Muller Hz. te Rotterdam in brons aan K. Heijerman, steendrukker, bij de firma Tresling en Co. te Amsterdam mej. C. Bul, dienstbode bij den heer C. Korving-Duik, te ScheveningenJ. Riese- werkzaam bp den heer H.van de Yelde Fzn. te Medemblik; A. Siemelink, dienstbode bij de familie Ögterop te Hoo- geveen. Uit Middelburg. Bij den dienst der dir. bel. enz. is met ingang van den 1 dezer bevorderd tot kom mies 1 kl. de id. 2e kl. J. Beerens, alhier. Wat dezo schrijver in hel laatste gedeelte zegt, zou hij wellicht nog sterker hebben uitgedrukt als hij de „Nederlander" van gister avond had gelezenWant behalve het bericht van het bedanken van den heer Mackay ston den daarin twee hoofdartikels over de zaak. In het eerste daarvan over ,vOnze houding in zake Ommen" zet bet blad uileen wat het in deze zaak gedaan heeft, en besluit die beschouwing aldus „Nadat do uitslag bekend was, liebbcn wij, evenals allo andere bladen, den indruk meegedeeld, dien do zaak op dat oogen blik op ons gemaakt had. Wij kregen den indruk, dat nwsx hier gehandeld had enkel uit weerzin tegen do coalitie en uit „liefde voor do Ned. Herv. Kerk", oen liefde waar tegen natuurlyk niemand bezwaar heeft, maar dio buiten liet geding had moeten blij- In den Raad van Beroep (Ongevallenver zekering) a 1 h i e rg zijn benoemd tot lid werkgever H. v. Dijke, timmerman te Z i e- r i k z e e en tot diens plaattvervanger P. J. H. van Roo, meubelmaker alhier. 0 Uit Vliaaingen. Hr. Ms. stooznschoener »Zeehond" is Vrij dag te Vlissingen aangekomen om het bergingsvaartuig, dat te Vlissingen tijdens de proefnemingen met de onderzeeboot gestati oneerd is geweeBt, naar Nieuwediep terug te sleepen. Naar wij vernemen is de verplaatsing van den portier der staatsspoor S. Reidinga van Leeuwarden naar Vlissingen, in de plaats van den op 1 dezer gepensioneerden portier J. L. Poelman, op zijn verzoek ii getrokken. Uit Zuid-Beveland. De staking van de grondwerker* te Hansweert is geëindigd in bun voor deel. Zij zullen 5 cent per werkuur ver hooging ontvangen. Heden Zaterdag werd het werk hervat. Uit Noord-Beveland. Bijv. no. 1529 tot de St. Ct. van heden bevat de statuten van de N. V. maatschappij Voor het examen vrije- en orde-oefenin gen gymnastiek is gistermorgen te Rotterdam geslaagd de heer J Q Brand van V li sein - J.l. Vrijdagavond werd in de o. 1. s. te Wolphaartsdyk de gewone openbarelee gegeven aan den landbouwcursus voor meis jes, ter overgang naar de twe.ede klasse. De cursus werd gevolgd door 7 leerlingen, dioblyk gaven van ernstige studie. Na de les sprak de beer Kakebeeko uit Goes nog eenigo op wekkend© woorden, waarin hy wonschte za bet volgend jaar hert einddiploma te kunnen uitreiken. „Wetenschappelijke Belangou te Goes Men schrijft ons uit Goes: Vrijdagavond werd de eerste spreekbeurt ui dit seizoen voor genoemde vereeniging ver vuld door den heer dr. Ch F. Haje, van .Middelburg, met het onderwerp „De adver tenties van de Haaxlemsche Courant den 17» eeuw beschouwd als spiegel van het volks leven." Alvorens tot hot. eigenlijk onderwerp te ko men word door spr aan de journalistiek uit do 17e eeuw een hoog gestemde loftuiting gebracht voor haar waarheidlievendheid en de huidigegesignaleerd als niet meer peurende de pure waarheid. De voordracht was als revue retrospectieve van advertenties uit de Haarlemmer Courant uit de jaren 1656 tot 1672 hoogst vermakelyV De eigenaardige stijl ea de voor het togen woordig geslacht dwaze woorden wekten den lachlust in hooge mate, die daarenboven sterk geprikkeld werd door koddige, plastische mi miek en waarbij hot eigenaardig, daverend stemgeluid mede een groote rol speelde. Do spiegel, die dr. Haje ons van het volks leven uit do 17e eeuw heeft voorgehouden, was een fameuse lachspiegel. Als het de bedoeling van dezen spreker lis geweest zijn publiek een paar vroolijke, dol- vroolyke uren te bezorgen, dan is hij hierin volkomen geslaagd. Bijna aan bet einde van zyn voordracht werd liet tragisch verhaal van den moord der gebroeders De Witt uit de Haarlemsche Courant van 1672 voorgelezen, dat als tegen hanger van het vele lachwekkende het goed deed. Waar uw verslaggever geen kans ziet om hier onversneden, onvervalschte wjrjn te schen ken, wat betreft het geven van een volledig en juist verslag van hot gehoorde wegens het kaleidoskopische karakter van de gehouden, rede, acht hij liet 't best te volstaan mot dit beknopt o verzicht. De huid is blootgesteld aan tal van aan doeningen,. welke door de jeuk en pijn hot leven van den patiënt haast ondraaglijk ma ken. Bovendien zijn zy dikwijls onooglijk en bieden zij hardnekkigen weerstand aau jplko Foster's Zalf geneest de huid door haar verzachtende, antiseptische en heelendo eigen schappen. Zij gaat de ontsteking tegen en »3 bekend als een der beste geneesmiddelen te gen eczeem, huiduitslag, gordelroos, schurft, insectenbeten, winterhanden en voeten, netel- roos, dauwworm en alle jeukende huidziekten. Foster's Zalf (let op den juisten naam) is te Middelburg verkrijgbaar bij den heer Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157. Toezending geschiedt franco na ontv. v. postwissel f 1.75 per.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1