I
f
I
MIDDELBÜRGSCHE SOI RAIT.
r. 23S
iss* Jaargang.
1912.
Vrijdag
4 October.
Middelburg 3 October.
Uit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Kunst en Wetenschappen.
Onderwijs.
Landbouw.
Leger en Vloot.
Deze courant Tsriohijat d a g e 1 ij k met uitzondering van Zon- en Poestiagon.
JEfrfti per kwartaal, zoowel voor Middolburg all voor alle plaatien ia Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummeri koiten 6 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeolige voorwaarden.
Proipectusien daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten dei middag, vóór één anr
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertences t, 20 ent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte dood- en
alle andere familioberichtas en Dankbetuigingen van 17 regeli f 1.50alk» regel meer
20 cent. Reclame! 40 cent per regel. Groote letten naar de plaata, dio rij innemen.
Tot de plaatiing van advertentiön en reolamei, niet afkomitig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ii gerechtigd het Algemeea Advertentfe-BMeMl
A. DE LA HAI8 As., N.Z. Voorburgwal 'AGO, Amrterdan.
3ij deze courant behoort een bijvoegsel-
DE UTRECHTSCHE HOOGLEERAAR IN
HET STRAFRECHT.
Kadert verneemt de ,,N. R. Crt." dat naar
men stellig meent te weten, het college v.m
curatoren der Utrechtsche Universiteit zichten
aanzien van do benoeming van een opvolger
van prof. De Louter met de aanbeveling
van de faculteit had vereenigd en dienovereen
komstig een voordracht had opgemaakt. Zooals
irjsn weet waren daarop vermeld mr. C. J
H. Schepel en. mr. G. W. J. Bruins. Docli
van deze voordracht werd door de regeering
afgeweken. Zjj benoemde jhr mr. B. C. de
Savomin Lobman.
MILITAIR TUCHTRECHT.
Men. meldt uit Den Helder aan „Het Volk".
Op uitrvoodiging van den Botul van Minder
Marine Personeel had Zondag j.l een bijeen
komst plaats van de hoofdbesturen der voor
naamste militaire, vak vereeni gingen van zee- en
landmacht ter bespreking van een eventueele
alctre ter verkrijging van nm meer demokra-
iisch tuchtstelsel.
He» resultaat was, dat na een inleiding
van den heer Michels, administrateur vam
dB uitnoodigende organisatie, na eenige dis-
kussi^met algemeene stemmen werd uitge
sproken, dat het militaire tuchtrecht niet
meer onverkort in handen van één man (den
konBnandant) moet zijn maai' dat er daar naast
moeien komen op ieder schip en ieder gar
nizoen raden van tucht.
Door een commissie, waarvoor iedere deel
nemende organisatie 2 leden zal aanwijzen,
cal dit denkbeeld verder worden ontwikkeld
e» later door een deskundige uitgewerkt.
Uit Middelburg.
Wjj ontvingen heden weer de Walchersche
Zakgids van boekhandelaar Smits bevattende
de Winterdienst van 1912. Het boekje is nog
practischer ingericht dan vroeger, daar er
thans geen advertenties meer tusschen den
tekst staan. Waar het naast spoor- en tram-
diensten pok bodeloopeo en beurtveren en
nog een schat van andere gegevens inhoudt
zal bet zeker zijn weg wel vinden
De firma Den Boer liet ons heden inzage
nemen van het September no. van het „St.
Nicholas" anagazgn, een. NeW-Yorksch© Uitgave,
(die in 1 pullioen exemplaren verspreid wordt
esi Waarin een negental photo's van den heer
Den Boer, aan de Middelburgers welbekend
van de prentbriefkaarten die deze firma, uit
geeft .worden aljangetroffen.
Ook toonde men ons een nieuw boek over
Holland, ook van een Amerikaan en „the Spell
of Holland" gelieeten, waarin een hoofdstuk
gevrijd is aan Zeeland, „welke provincie
bet bcgm of einde Yan elk reisplan door
HoBand diende te worden opgenomen."
De schrijver, Burton Stevenson, toont zich
eeb groot vriend van Holland, alleen het eten
ka» hem niet bekooren, zelfs niet in den
ouden (nieuwen?) doelen.
Sjj is ook bij de heeren Den Boer op be
zoek geweest en fjchrijft
„In common with most other people, I fancy
i have always thought that the chubby chil
dren in quaint costume on those postcards
were especially dressed and posed; but that
is not so. One of the brothers roams about
with his camera and takes pictures as he
find them, and the best of them are selected
for postcard use."
Woensdagmiddag werd den bedeelden der
diaconie der Nederd. Herv. gam. alhier
•net toestemming der bedeelings-commissie bij
het in ontvangst nemen hunner wckolijksche
uitkeeringen een kop warme maggi-soep ver
strekt welke door den fabrikant der Maggi -
table Men welwillend werd aangeboden.
Uit Vlissfugen.
Gisteren passeerde op de doorreis langs
Re^lTwtegate Sir<lar Eg7Pte S'r
Hedenmorgen arriveerde aldaar de eerste
minister van Engeland, Asquilh, om met do
dag oo zijn reis te vervolgen Sir Asquith
werd door den directeur der S M Zeeland
deta heer de Meester, ontvangen.
Uit ZHld .Berèlaad.
Tot leden van den dijkraad van den polder
B o r s s e 1 e werden Woensdagmiddag door in
gelanden benoemd de heeren J. Bruinooge Jr.
en A. Duvekot respectievelijk in de plaats van
P Dekker, die laatst tot voorzitter is be
noemd «n van J de Jonge, die, door zijne
benoeming tot gezWoxene, moest vervangen
worden.
Git Schouwe n-D u i v e 1 a n d.
Bij kon. besluit van 2 October 1912 no.
5 is goedgekeurd, dat aan M. Hoog en boom,
burgemeester der gemeente Noordwelle op
zijn verzoek, met ingang van 16 October 1912
eervol ontslag is verleend als secretaris dier
gemeente. (St. Crt.)
Ook te Brouwershaven heef t de motor
ten dienste der visscherij haar intrede gedaan,
doordat pchippier B. van Beveren een motor als
beweegkracht in rijn blazer heeft laten bou
wen.
Uit Sint Philipsland.
Te St. Philipsland is Woensdag een
droevig ongeluk gebeurd. De ongehuwde
beider W. v. D. was als gewoonlijk circa half
{zes des morgens Jnaa, (rzsjn werk aan den Slaak-
dam gegaan, waar liij buitendijks bij grond-
vletten werkzaam was- Toen luj "s middags
niet te huis kwam en men op onderzoek
uitging, vond men hem, kort hij zijn werk,
verdronken. Zijn horloge stond op zes uur,
zoodat hij hoogstwaarschijnlijk onmiddellijk,
toen hij op zijn Werk kwam, te water is
raakt. Hij was de kostwinner voor zich en zijn
moeder, een weduwe.
Uit Z. -Vlaanderen O. D.
Woensdagmorgen is Schipper J. de Lego
met zijn klipperaak dc haven te1 Neuzen
willende .Verlaten, «jp (derf Westelijken havendam
omhoog geloopen en bij Vallend water blijven
zitten. Bij liet hoogwatergetij in den namiddag
is hot vaartuig, dat ledig Was, zonder averij te
hebben beloopen, zonder assistentie vlot ge
komen en heeft de reis naar Breskens vervolgd-
Uit Z.-T liindereD W. D.
De kortelings gepasporteerde korporaal van
het Ned. Ind. leger P. van Houte te IJ zen-
dij k e, had Woensdag het ongeluk beklemd te
raken tusschen de buffers van 2 spoorwagens.
Erg gekwetst aan den onderarm, moest da
delijk geneeskundige hulp ingeroepen worden.
Besmettelijke ziekten.
De „St. Crt." van heden bevat de opgave
van het vaantal gevallen van beskmiettelijkei
ziekten in de week van 25 Sept. tot en met
1 Oct. ter kennis gekomen van den eentralen
gezondheidsraad. Dit bedraagt voor Zeeland
roodvonk1 geval te Eede, 's Graven-
pojlder en 's Hieerenhoek, 2 gevallen te
Krabbendijke en te Vlissingen en voordiph-
terilis2 gevallen te Aagtekerke, Goes en
Ouwerkerk.
GEMEENTERAAD VAN THOLEN.
Vergadering van Woensdag 2 October.
Tegenwoordig alle leden
Nadat de notulen waren goedgekeurd en
bepaald was dat de gunning van het veer in
besloten vergadering zou behandeld worden,
omdat in de schriftelijke informaties dingen
waren, waarmee het publiek geen boodschap
heeft, werd begonnen aan de ingekomen sluk-
m, waaronder liet prov. blad nr. 105.
De Commissaris der Koningin geeft daarin
m aansporing loL verbetering van de tracte-
menten der gemeenteveldwachters. B. en W.
vonden geen vrijheid met verhooging van be
zoldiging, verleden jaar gebeurd, weder aan
te komen. Ook niet met een rijwiel of een
vergoeding voor onderhoud van een fiets, maar
het vierde aanbevolen punt, vrij© geneeskun
dige hulp, was in gunstige overweging ge
en. Te dien aanzien ver koeren we in bij
zondere omstandigheden, n.l de veldwachter is
per jaar slechts ongeveer een tientje aan de
doktersbus kwijt, en eenparig was men van
gevoelen, dat de gemeente dat wel voor haar
rekening nemen kon.
Bij Prov. blad no. 134 geven Ged. Staten een
prikkel tot het aanduiden van den naam der
gemeente. Een eerste verzoek daartoe, uit
gegaan van het Dagelijksch Bestuur van den
Algem. Ned. Wielrijdeisbond, had in onzepro-
noodig naar 't gevoelen van den voorzitter
daar leest men op do borden van de veer-
ponten of de roeibooten, dat men of naar
don Auvergnepolder of naar Tholen vaart.
B en W. stelden zich daarentegen voor borden
te doeu plaatsen aan de Vossemeersche Poort,
s Oudelandscbe Poort en aan het Stadhuis.
Nu zal men niet zoo.-lichtvaardig meer over
komen, wat ons eens wedervoer, toen we
een dorp met de fiets intraden en den veld
wachter vroegen of de weg erheen nog ver
was, naar Z.Ed.'s gevoelen Wat vonden wij
liet prachtig want onze reis was lang
dat de diender goedmoedig met zijn wijsvinger
naar de laatste huizen wees. Met zulke pret
zal hot nu uit zijn, radicaal uit. De heeren
vonden allen liet voorstel van B. en W.
goed, zelfs de heer Kegge, die het een flauwe
beweging vond, stemde vóór
Mededeel in gen vail goedkeuringen door Ged.
Staten van raadsbesluiten en later van li-et
procesverbaal van kasopname bij den gemeen
teontvanger werden voor kennisgeving aan
genomen.
Op een verzoek van bewoners van de door
de Ixiuw-vereeniging geslichte huizen om plaat
sing van een gaslantaarn op een straathoek
werd ,op voorstel van B on W meer dan
gunstig beschikt. Op een anderen straathoek
zal een nieuwe lantaarn nog meer voldoen en
alhoewel het de gemeente dan f 40 meer
kost, werd besloten het betere te verkiezen
boven het mindere
Het ingekomen rapport van het bruggen-
comité (in deze courant gepubliceerd), gaf den
voorzitter aanleiding voor te stellen, aan dat
comité dank te betuigen voor haar arbeid en
de hoop uit 1© spreken, dat zij de zaak in
gedachten mocht houden tot lie tere omstan
digheden verwezenlijking van plannen tot over
brugging van de Eendracht mogelijk zullen
maken. Spreker hoopte, dat elk lid, 't zij voor-
of logen 8lander van een brug, met dat voorstel
zou kunnen meegaan.
Dc heer Van Vredenburch, lid van het
bruggen comité, verlolk Ie de gevoeligheid van
het comité voor dien dank van vriend en
vijand. Hij deelde mede, dat het comité ge
voelde, dat zijn taak geëindigd was na het
bezien van de financieel© en technische kan
ten van een brug en dat het comité dacht,
dat het nu aan B. en W waarvan de des
kundige heer Hollestelle deel uitmaakt, verder
is over "fe lafen, over de liruggenzaak licht
te doen schijnen.
Do heer Wagemaker vroeg, waar het sub
comité is gebleven, waaromtrent de heer Van
Vredenburch de noodige opheldering gaf. Een
vereeniging van neringdoenden kwam indertijd
erkenning als sub-comité bij het officieele
comité vragen. Na de erkenning van het sub
comité heeft men zijn spoor niet meer terug
gevonden.
De heer Noske was niet te spreken over
de wijze waarop de Thoolsche Courant de
zaak behandelde. Dat blad sprak in navol
van een raadslid van „gebrek aan ener-
In do. kolommen van genoemde cou
rant kwam spreker op tegen dat verwijt.
Waar nooit advies was gevraagd, nooit, een
meening moest worden uitgesproken, was het
verwijt ongemotiveerd.
Ook vond de lieer Noske het vreemd, dat
reeds op 27 Aug 1.1. in den Raad van Poort
vliet over nieuwe plannen werd gesproken en
blijkbaar anderen eerder dan de Thoolsche
raad op de hoogte kwamen van de besluiten
van het bruggencomité Hoe wist men op ge
noemden datum te P. reeds, dat de bedragen
van een Thoolsche brug te hoog zouden loo-
pen? En dan sprak die Th. Courant van
plannen ,jnet bescheiden", terwijl slechts een
gedrukt verslag werd ingezonden aan het ge
meentebestuur Nogmaals- geen blaam, zei
spreker, kan den tegenwoordigen Raad tref-
waar deze, nimmer ingelicht, het met
Lecde oogen moet aanzien, dat buiten hem
plannen aanhangig zijn, die strijden met ons
belang.
De heer Van Vredenburch juichte het be
toog van den heer Noske ten zeerste toe en
geloofde nu vast, dat van dezen krachtige
actie voor een brug uitgaan zal. Spreker kon
evenwel ztjn verwijl, dat de Raad een struis-
vogelpoliliek volgt, niet terugnemen. Immers,
voor alle argumenten voor eigen beheer van
liet pontveer bleef men blind, ook voor die
welke in 't belang der overbrugging werden
aangevoerd In de krant wou evenwel spre
ker den heer Noske met antwoorden.
Do heer Quist dacht, dat hel idee, bij Vos-
semeer een brug te leggen, te Poortvliet was
uitgedacht om onze gemeente uit haar tent.
te lokken, Hoe dat zij, de voorzitter verklaarde
vooreerst niet bang te zijn voor de concur
rentie van de Poortvlietsche plannen en de
Raad, op zjjn voorstel, besluit hel bruggen
comité van de Thoolsche brug dank te bren
gen en liet ingekomen rapport te doen rond
gaan bij de leden En hiermee weixl voor
ditmaal van de brug afgestapt.
Gooit men bij zijn evenmensch eens roet
in 'toten, hier werd roet in het drinken
gegooid. Een ingenieur in Deu Haag, de heer
R Kuipers, zond „een goedkoop" ontwerp van
eon drinkwaterleiding voor het eiland in. Doch
voorshands gaat liet dien goodkoopen bant
nog niet op. Hot plan zal eerst eens zijn
tournee maken langs de raadsleden.
Dien ommegang maakt ook een circulaire
van „de Nederlandscho schoolartsen", die de
puntjes op de i's wemschen bij het weren
van besmetting uit de scholen.
Toen dat besloten was, werd een stuk van
den wal en aan do Molenkom als bouwterrein
in opstal uitgegeven, werden B. on W. ge
machtigd grasgewas en visscherij voor 7 jaar
te verpachten, wees de Raad het personeel
voor het herhalingsonderwijs aan en kwamen
suppletoirs kohieren van plaatselijke bekistin
gen in handen van de gewone commissie
terecht.
Toen verdwenen pers en publick, waaronder
wij opmerkten mannen als den voorzitter van
den Halsterschen boerenbond, want toen kwam
do besloten vergadering, waarin werd gepraat
over de electxische schel geleiding aan het
veer (hieromtrent werd besloten geen geheim
houding te bewaren) en over de toewijzing
van. de pacht van het veer. Den hoogsten
bieder, den heer M. C. de Bruijn te Oversehie,
viel de eer te beurt.
Na een kleine discussie in openbare ver
gadering over het niet uitvoeren van schil
derwerk aan den grooten toren werd de ver
gadering gesloten.
Zondag a.s. zal de beroepen candidaat
I ds F. van Asch te Eethen zijn intrede doen
bij de Herv. gem. te Ou d-V ossemeer,
na bevestigd te zijn door ds Bal van
St. Philipslandaanvankelijk bad de laatste
op verzoek de bevestiging afgestaan aan den
vader van den beroepene, maar deze is door
ongesteldheid verhinderd op te treden.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Hillegom ds. F. J. Hos-
pers te Workum (Fr.); te Borculo d6. D.
van Peursem te Eindhoven.
Bedankt: voor Andijk (toez.) ds. T. A
van der Vlies te Poortugaelvoor Loon op
Zand (N.-Br.) ds. A. Dekker te Gameren
(Geld.)
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Houwerzijl ds. H. Brink
man te Duurswoude.
Naar het Hand. verneemt zal de pianist
Karei de Jong, leeraar aan bet Amsterdamscb
Conservatorium, 13 en 20 dezer te 's Gra-
venhage Beethoven-avonden geven. Den
eersten avond opus 7, opu9 109 en opu9
106. Den tweeden avond opus 27 no. 1,
Variaties en Fuga opus 35, opus 101 en
opus 111.
Aan de „N. R Ct." deelt men uil San
Francisco me© dat in de voornaamste bladen
in een advertentie bekend gemaakt wordt dat
de eigenaar van de „Steengracht-collectie",
de bekende verzameling oud-HollandBche schil
derijen in Den Haag, vóór bij beslist over
een openbare veiling, niet onbereid is die
collectie in haar geheel uit de hand te ver
knopen.
Er wordt gevraagd of er geen geld te vin
den zou zijn om het voornaamste althans
voor ons land te redden. We vreezen echter
dat pogingen om bijv. Pieter de Hoogh's „Mu
ziekpartij", en Van der Neer's „Maneschijn"
afzonderlijk aan te koopen, geen succes zul
len hebben als er kans is dat voor de heel©
collectie een bod wordt gedaan.
De jury van den pryskamp voor too-
neelletterkunde (treurspel en drama), uitge
schreven door de stad Antwerpen, heeft
uitspraak gedaan. Er is geen eerste prijs
toegekend.
Twee tweede prijzen, elk van 200 fr., zijn
verleend, de eene aan »Door slechte Dagen",
drama in 3 bedrijven, door Alfred Bogaerd
te Laken, de andere aan De Kruisvaarder",
treurspel in 5 bedrijven, in verzen, door
Hendrik Kroon, te Amsterdam.
De jury bestond uit de hh. Gustaaf D'Hondt,
Flor Heuvelmans, Arthur Hendriekx, August
Monet, Maurits Sabbe, Constant Stoffels en
Rafaül Verbuist.
Zeeuwse li Genootschap der
Wetenschappen.
In de gisteravond gehouden, druk bezochte
eérsle /bijeenkomst in dit seizoen van het
bovengenoemd Genootschap Werd door den
voorzitter, mr. H. J. Dijckmeester, een kort
woord van waardeering gewijd aan de gestor
ven. leden en directeuren.
Vervolgens werd door hem verslag gedaan
van de ingekomen boekwerken, welke gele
genheid hij tevens waarnam om de voor onze
provincie meest lielangrijke bijzonderheden
daaruit aan te stippen. Aan het slot, naar
aanleiding van de uitgave der officieele cor
respondenties uit den Franschen tijd, stelde
de spreker tegenover de mccning van sommi
gen, di© de a.s. feestviering van de vrijwor
ding van Nederland, boschouwen louter uit
een commercieel oogpunt, in het licht dat die
herdenking ook alle reden van bestaan heeft
als een herinnering aan een zeer gewichtig
keerpunt in de geschiedenis van ons land
Voor de verzameling van het Genootschap
waren de volgende voorwerpen ten geschenke
ontvangen
a. van mr J. Loeff te Koudekerke een
collectie voorwerpen van oud-aardewerk, eeni-
ge pekkransen, een sjako van de rustende
schutterij en een aantal gedrukte stukken
b. van jhr P J Boogacrt eon plan van
de buitenplaats Het Munnikenhof Ao 1768,
door D. W C. Hattinga
c. van mej. J. P van den Bey-do Bruin
te Middelburg een oud zoutvaat je van Kculsch
aardewerk
d. van dr. Th. Kindermann te Amsterdam
een gouden medaille wegens eene door hem
volbrachte redding van een drenkeling
e. van J. W. Götzke te Veere, Code Napo
léon mis en vers Francais, 1811
f. een teekening met beschrijving van een
17e eeuwsche woning te Renesse, door Joh.
Hoogenboom, architect aldaar
g. van mej M. C. Berdenis van Borlckom
een photografie van een 18e eeuwschen schoor
steen uit het gebouw in de Noordstraat L
182 te Middelburg
h. een oude ketting voor een slagersmes
van N. Schoolmeester
Vervolgens hield de heer mr W. Polman
Rruseman een voordracht over „Zeeland na
1813", van welke met hartelijk applaus be
antwoorde rede men het eerste deel van een
uittreksel kan vinden in het bijvoegsel tot
dit nummer.
De heer J. de Keijzer, hoofd der school
te D u i v e n d ij k e, vierde gisteren zijn
25-jarig jubileum als zoodanig. Na in den
loop van den dag te zijn gefeliciteerd door
den arr.-8choolopziener en voorts door het
gemeentebestuur, dat hem een paar sierlijke
geëncadreerde gravures aanbood, ontving hij
des avonds te zijnen huize de leden van de
teling van het N. O. G., die hem, bij
monde van hun voorzitter, als onderwijzer,
collega en vriend huldigden en hem als aan
denken, mede namens den arrondissements-
schoolopziener een sierlijke hanglamp aan
boden.
Naar de Stand." thans verneemt heeft
dr. H. Wielenga, van Amsterdam, voor de
benoeming tot hoogleeraar aan de Theol.
school te Kampen bedankt.
Naar de »N. R. Crt." verneemt, is de
oud-hoogleeraar, prof. dr. S. A. Naber te
Amsterdam, sedert korten tijd aangetast door
eene ongesteldheid, die in verband met zjjn
boogen leeftijd (82 jaar) ernstige reden tot
bezorgdheid geeft.
Een proef, door een landbouwer te
Tzummarum genomen met een aardappel-
rooimachine, is niet zeer gunstig uitgevallen.
Naar men beweert blijven er te veel knol
len in den grond achter, zoodat de opbrengst
belangrijk kleiner is dan bij de gewone
manier van rooien. Hiertoe is de proefnemer
dan ook spoedig teruggekeerd. Men meent
dat in zandstreken, waar weinig en slechts
ondiepe voren het land doorsnijden, de
machine beter bruikbaar zal zijn dan daar
op de klei. (Leeuw. Ct.)
Omtrent het dragen van burgerkleeding
door officieren in het openbaar is bepaald,
dat zulks geoorloofd is
Buiten dienst: bij verlof, wanneer het
verlof aan de betrokken autoriteit is aange
vraagd, en overigens na 2 uur namiddag.
Bij ceremonieele en officieele gelegenheden
behoort evenwel in overeenstemming met
het karakter en de beteeken s van de be
doelde gelegenheden de uniform (cere
monieele of kleine tenue) te worden gedragen.
ïn dienstalleen met bijzondere vergun
ning of op Jast van den minister van oorlog.
Het dragen van burgerkleeding is ver
plicht voor officieren der kon. marechaussee,
wann er die wegens den geheimen aard van
den dienst noodzakelijk wordt geacht.
N. R. C.
De bij het 3e reg. inf. benoemde 2e luite
nants P. J. Fennema en J. 8. J. van Haagen
komen 5 dezer te Bergen op Zoom in
garnizoen.
