H\ 228.
iss' Jaargang.
Donderdag
26 September.
Middelburg 25 September.
Kerknieuws.
Dit Stad en Provincie.
Ingezonden Mededeelingen.
bh,:
Kunst en Wetenschappen.
Onderwijs.
Landhonw.
Ingezonden Mededeelingen.
Verschillends Berichten.
8«V"
mmdelbergscbe mmv
Deze courant verschijnt dagelykt, met uitzomdermg van Zon- en feestdagen,
Prqe per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatien in Nederland franco pp. f 2
Afzonderlijke nummert kotten 5 cent
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarde*.
Protpeotuisen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eeritrolgende nnmmer moeten de» middag, vóór
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertMtaö* t 20 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelt f 1.50elke regel meet
20 cent Reclamet 40 oent per regel. Groote lettert naar de plaats, die tü innemen.
lot. de plaatiing van advertentie* en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend)
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Alfemeev Adveieéea*Jofi5av' AV
4. DE LA S3 AH Aa., N.Z. Voorburgwal 5*66, Amsterdam.
j deze courant behoort een
KQ, die zieh thans tegen 1 Oct.
a. 8, op ons' blad abonneeren,
ontvangen de nog in Septem
ber verschijnende noramers
gratis.
KUSTVERDEDIGING.
Eindverslag is uitgebracht omtrent het
wetsontwerp tot instelling van een Fonds
ter verbetering van de kustverdediging.
OOST-I ND IE.
Blank-bruine compagnie.
Bij de thans gehouden manoeuvres is voor
het eerst een nieuwe compagniesfbrmatie aan
de praktijk getoetst, waarin de Amboneezen,
de Soendaiueezen en de Europeanen niet lan
ger in afzonderlijke compagnieën zijn ver
eenigd; thans is blank en bruin over elke
compagnie verdeeld. Deze nieuwe formatie
moet, naar de „Java Bode" vernam, alt!
in de eerste militaire af deeling heel gunstig
hebben gewerkt op den geest van den troep
er werd heel wat minder gemopperd in d»
dan vroeger in de zuiver Euro-
Inlandsch blad.
Naar het „Bat. Hbl." weet te melden, over
weegt do Regeering in Nederlandsch-lndië het
plan om aan nieuw op te richten dag- en
weekbladen de verplichting op te leggen tot
het storten eener waarborgsom-
Aanleiding tot dezen maatregel is de snelle
„opkomst" van do inïandsche Pers. Men wil,
zaer terecht, de bladen met iets tastbaars „in
de hand" hebben, zegt het blad.
Men zou hier dan het voorbeeld volgen
van de Eng.-Indische regeering, die om ge
lijke redenen een dergelijken maatregel trof.
De cholera.
De cholera bepaalde zich te Batavia nog
slechts tot enkele gevallen, zoo ook te Sema-
rang, waar o. a. een Europeaan, de heer L.,
door de ziekte werd aangetast. Wat Soexabaja
betreft, schreef het „Soer. Hbl."
„De cholera schijnt in de af deeling Soera-
baja nu vrijwel geweken. Van 16 tot 22
Augustus werd slechts 1 geval gerapporteerd."
Wel kwamen te Soerabaja nog steeds de
pokken, nogal voor. Den 26en Aug. werd van
daar aan de „Loc. gemeld:
i de laatste drie dagen
i van pokken voor; er
lifters.
De animo bij de bevolking om zich te laten
i wordt geringer.'
de plaats zijner bestemming te Vlissingen ge
bracht.
Betreffende den brand te Oostkapellc,
waarvan in ons vorig nommor melding weid
gemaakt, kan nog worden bericht, dat de beide
schuren geheel zijn veibrand.
De puinhoopeu, waaruit nu en dan nog
rook en vlammen oprezen, werden voortdurend
bewaakt-
Behalve de geiten zijn nog eenige konijnen
in de vlammen omgekomen. Door doelmatige
bediening van de spuit en den ijver der brand
weer zijn de belendende gebouwen gespaard
gebleven. Gelukkig was er weinig wind
en dan nog uit de goede richting. Bij een
feilen westenwind ware de ramp niet te over
zien geweest.
Uit Zuid-tteveland.
Het water uit de Zuid-Bevelandsche water
leiding zal zoo mogelijk heden, of anders
morgen in Goes gebracht zijn ter doorspoe
ling der buizen, waarmede men reeds klaar
is tot Kloetinge.
Door den Duitschen paardenhandelaar B.
zijn gisteren de verschuldigde proceskosten
voldaan, waarna de beslaglegging op de paar
den te Goes is opgeheven.
Een -en ander heeft den betrokkene on-
noodige kosten bezorgd, die niet zulten mee
vallen.
De paarden zijn reeds verzonden naar de
plaats van hun bestemming.
Te Hansweert doet zich het verschijn
sel voor, dat alle welputten droogloopen. Som
migen schrijven het toe aan den lagen water
stand in het kanaal, terwijl anderen het op
rekening stellen van de etectrische pompin-
richting, die den put voor de te bouwen derde
schutsluis van water vrij moet houden.
Uit Sohouwen-Dniveland.
Op verzoek van den commissaris Van po
litie te Zier ik zee is aan het station van
de Rotterdamsche Tramweg-Mij. in de Rose-
straat te Rotterdam aangehouden een 15-jarig
meisje, dat zich te Zierikzee aan diefstal
van geld heeft schuldig gemaakt
Dit Z.-Vlaanderen W. D.
J.l. Maandagavond is een der personenwa
gens en niet de locomotief, zooals een ander
blad meldde, van de tramlijn OostburgCad-
zand in laatstgenoemde plaats gederailleerd,
waarschijnlijk door verkeerden wisselstand,
waardoor de tram met ruim 1 uur vertraging
te OostbuTg arriveerde.
Dien dag Werden ruim 1200 kaaltjes op ge
noemd traject afgegeven.
Bovenbedoeld blad gewaagde verder van of-
ficieele ontvangst te Zuidzande enz.een en
ander is juist omgekeerd gebeurd.
Uit Tlltilnifli)
Bij den caféhouder R. te Vlissingen
zijn hedennacht een aantal konijnen ont
vreemd, waaronder een nest met jongen.
Do politie is met den diefstal in kennis
Dit Walcheren.
In de maand Juli werd aan alle Walcher-
sche dorpstimmerlieden een circulaire gezon
den door het bestuur der verceniging „Neha-
lennia", waarin hun werd medegedeeld, dat
het plan bestond, ter bevordering en ter op
wekking van de belangstelling voor de bouw
kunst, den timmerlieden, die lid werden van
de vereeniging kosteloos een abonnement te
geven op het geïllustreerde weekblad „De
Bouwwereld", Waaruit voor hen veel te leeren
valt.
Tien timmerlieden hebben zich als lid aan
gemeld en door een overeenkomst niet de
uitgevers van „De Bouwwereld" zullen deze
nu roet ingang van 1 Januari 1913 het blad
ontvangen. Het bestuur hoopt dat de lectuur
de timmerlieden moge overtuigen, dat juist
do zoogenaamde», „ouderwetsche" bouwwijze
het meest nabijkomt bij de moderne richting.
Toen de landbouwer J. W. te Seroos-
kerke hedenmorgen een koe naar de slacht
plaats wilde brengen, werd het dier onderweg
zeer woedend en. gaf den geleider zoo'n stoot,
dat deze kwam te vallen en zijn arm brak.
To Middelburg moest hem medische hulp ver
leend worden, Do koe ontging echter zijn. lot
niet, maar werd met een sleeperswagen naar
zendt ons een andere lezing van de
geschonken aan het personeel der
IJzend. Stoomtram, nl. dezezij
vormen de gestorte pensioen-bijdragen over
al die jaren en worden terugbetaald, nu met
en der IJ. S. M. ook het pensioen
fonds dier maatschappij ophoudt te bestaan.
Dinsdagmorgen is te Zuidzande, nadat
de bewoners reeds te 6 uur hunne woning)
hadden verlaten om zich naar hun werk te be-
i, ingebroken bij een veldarbeider, door
het stuk slaan van een raam. Het aanwezige
geld naar men zegt een vrij groot bedrag
is medegenomen, terwijl eenige zaken waren
vernield.
Van de(n) dader (s) is tot heden niets be
kend.
In een Zondagavond druk bezochte verga
dering der Kafch. Kiesvereemiging te Aar
den burg werd besloten deze te reorgani-
en aan te sluiten bij de centrale kies-
vereeniging voor het district Oostburg.
Staande de vergadering traden verschillende
nieuwe leden toe.
sterk verminderde Patiënten,
die zwaar ziek zijn en zulken, die een
lang ziekbed achter den rug hebben, is vóór
alles noodig de krachten in stand te houden
en op te benren. Danrtoe is een licht verteer-
bere, niet prikkelende voeding noodig, die
tevens ook bijzonder versterkend is, zooala
men die in »KUFEKE« leert kennen.
EDFEKE< kan zoowel eenvoudig bereid,
slechts in water, melk of cacao gekookt, als
gemengd in soepen, groenten en zoete ge
rechten toegediend worden en zal, door
deze afwisseling, het verhemelte van den
zieke nooit vermoeien.
Predikants-traktemen ten.
Het. Algemeen College van Toezicht op het
Beheer der Kerkelijke Goederen en Fondsen
der Ncd. Hervormde Gemeenten in Nederland,
heeft de provinciale colleges van toezicht ver
zocht, in hun ressort een onderzoek in te
stellen naar de navolgende punten (daarbij nl.
uitgaande van de gedachte, dat hot minimum
tractement van een predikant moest bedragen
f 1400 per jaar, benovens vrijdom van de
beide eerste grondslagen der personeele belas
ting en een vrije ambtswoning), a. Wat is er
in iedere provincie, en wel in de verschil
lende gemeenten afzonderlijk voorzoovörre
zij onder beheerstoezichl staan naar boven-
genoemden maatstaf te kort? b. Welke midde
len zouden de provinciale colleges weten aan
to wijzen, om in dat te kort te voorzien? c.
Er zullen, provinciën zijn, die onmogelijk al de
hulpbehoevende gemeenten binnen hun eigen
ressort zullen kunnen steunen; op welke wij
ze zouden andere provinciën haar de hand
kunnen reiken, opdat ook daar het minimum
wordt bereikt
Het Provinciaal College van Toezicht in
Friesland heeft het onderzoek uitgestrekt tot
de niet aangesloten gemeenten. Het heeft ant
woord ontvangen van 151 gemeenten, waaron
der een 42 waren, die volgens de voo
stelde regeling, niet het voldoende tracte-
fci de provincie Groningen is dat het geval
met 44 van de 141 gemeenten; in Drente met
17 van de 54 gemeentenn Ovcrijsel met 22
van de 60 gemeentenin Gelderland met 68
van de 130 gemeentenin Utrecht met 10
gemeenten (het aantal gemeenten met vol
doend tractement is niet opgegeven); in Noord-
Holland met 62 van de 135 gemeenten; in
Zuid-Holland met ongeveer 50 van de 103
gemeenten; in Zeeland is het niet opgegeven,
daar alleen nog ma?r een paar voorloopige
mededeelingen zijin ontvangen; in Noord-Bra
bant met 46 van de 62 gemeenten en in Lim
burg met 15 van de 16 gemeenten.
Mengelberg heeft te Berlijn met het
Philharmonïsch Orkest de 8ste symfonie van
Beethoven, de ouverture Euryanthe en Strauss'
Heldenleven gedirigeerd. Het succes was groot,
maar niet overweldigend. De solist, de tenor
Slezak uit Ween en, stelde den dirigent wat in
de schaduw.
(j het eerste nummer was de stemming
nog koel. Do meeste kranten schrijven vrien
delijk waardeerend, over onzen landgenoot. Een
spreekt echter van een „hausbacken" op
vatting. -
- Het gedenkteefcen van Oscar Wilde op
het kerkhof Père Lachaise te Parijs Is op
last van den directeur omhuld, omdat het
hem voorkwam onzedelijk te zijn. Het stelt
een mannelijke figuur voor met het hoofd
een sfynx en is, zoo als men weet, het
werk van den beeldhouwer Jacob Epstein.
Te Londen, waar het monument tentoon
gesteld was, heeft men er geen aanstoot
aan genomen.
Vermoedelijk zal het oordeel worden ge
vraagd van Rodin, ter voorlichting der com
ae voor sclioone kunsten.
- In een vorig nummer vermeldden we als
geslaagd voor 't diploma vakschoolleeraar J.
de Mosdit moest zijn J. de Meij.
Tot hoofd van school 2 te IJ zen-
dij ke is benoemd de heer Th. Overvelde,
onderwijzer te Amemuiden.
Bevorderd is tot doctor in de wis- en na
tuurkunde mevrouw Geertruida Luberta de
Haas geb. Lorentz, geboren te I/eiden, wo
nende te Berlijn.
Deze promotie geschiedde op verdediging van
>n academisch proefschrift getiteld „De theo
rie van de Brown'sche bewoging en daar
mede verwante verschijnselen."
Dr. A. B. Droogleevcr Fortuijn, benoemd
tot lector bij de faculteit der geneeskunde
do rijks-universiteit te Leiden, om onder
wijs 1e geven in de histologie en microsco
pische anatomie, aanvaardde hedennamiddag
zijn ambt in de Collegezaal van prof. Nolens
het Academisch Ziekenhuis, met een open-
hare les, tot onderwerp hebbende „het ver
loop van de differcutiatie der col."
Zorg voor het Openbaar Onder wijs.
In een Maandag gehouden vergadering van
den gemeenteraad van Liempde heeft de bur
gemeester als een middel om de gemeente-
financiën er bovenop te helpen, genoemd over
neming van het openbaar onderwijs door het
kerkbestuur; dat zou de gemeente jaarlijks
f 1500 schelen zonder dat de kerk er schade
door lijden zou, omdat die toch hooge sub
sidie krijgt.
Hij beval den leden aan, hun invloed daar
toe aan te wenden en sprak de hoop "uit, dat
vooral de kerkmeesters, die in den raad zit
ting hebben, tot verwezenlijking van zijn denk
beeld zouden meewerken. Het onderwijs zou
daarenboven dan niet meer neutraal, mam-
godsdienstig zijn, wat hij mede een groot voor
deel achtte. N. R C.
Het Utrechtsche schandaal.
Men herinnert zich dat onlangs een aan
tal heeren en dames d e zich als tandheel
kundig student te Utrecht wilden doen in
schrijven, wegens tekort aan plaatsruimte
naar huis moesten worden gezondeD.
Nader verneemt het U. D. nu, dat dit
aantal ruim 40 bedroeg. Het was niet moge
lijk deze studenten te plaatsen, omdat alle
lokaliteiten van het Instituut vol zitten. De
studenten van het eerste jaar aldus werd
aan het blad medegedeeld kunnen niet
tot het tweede jaar worden toegelaten,
omdat daar voor hen geen ruimte is en het
tweede jaar kan weder niet naar het derde
jaar gaan, omdat ook daar geen plaats meer
beschikbaar is. Zoodoende moesten de nieuw-
aankomende studenten wel worden teleur
gesteld. Zijn wij goed ingelicht, aldus het
U. D., dan moet het Instituut plaats bieden
aan 120 studentenden vorigen cursus
waren er 140 studenten en was het te voor
zien dat moeilijkheden niet te vermijden
zonden zijn, wanneer het getal studenten
zou blijven stijgen. De directie moet toen
dan ook aangedrongen hebben op bet nemen
van bijzondere maatregelen waar inmiddels
aan een en ander nog geen uitvoering werd
gegeven was het een onmogelijkheid thans
bij het begin van den cursus 180 studenten
te ontvangen in een gebouw, dat slechts
berekend is op 120 studenten.
!et college van curatoren moet op het
oogenblik druk bezig zijn, om ten spoedigste
aan den nood-toestand een einde te maken,
zoodat de hoop gekoesterd mag worden,
dat binnenkort de nieuwe studenten kun-
worden toegelaten.
In een boomgaard teWolphaarts-
d ij k staat op het oogenblik een pereboom
(Bonne Louise) in volle bloei, alsof het
voorjaar was, terwijl (lezer dagen iemand
aldaar een bos aardappelen rooide, waaraan,
behalve verscheidene eetaardappelen één
groote van 5 ons bing.
De eetlust.
Slechte eetlust is gewoonlijk een der eerste
verschijnselen, hetwelk er op wijst, dat onze
spijsvertering niet naar behooren geschiedt.
Als ons eten niet smaakt, zet het ook niet
aan en niettegenstaande dit als bekend veron
dersteld mag worden, zijn er vele personen,
die Kïch niet ziek gevoelen en toch nooit
gezonden honger hebben. En toch is een
gezonde eetlust een voornaam onderdeel van
een gezonde voeding. Foster's Maagpillcn be
zitten het vermogen om den natuurlijken eet
lust te doen wederkeeren, doordat zij de
voor den eetlust onmisbare vloeiing der spijs
verteringssappen regelen. Zij zijn het beste ge
neesmiddel voor alle voedingsstoornissen, ver
stopping, nesiagen tong, hartwater, slechte
spijsvertering, enz. Hun werking is zacht en
weldadig, zjj verwekken geen krampen.
Iedere échte flacon draagt de handlccke-
ning van James Foster op het etiket, wacht u
voor namaak. Foster's Maagpillen zjjn te Mid
delburg verkrijgbaar bij den heer Joh. de Roos,
Vlasmarkt K 157 h f 0.65 per flacon, of
f 3.60 per zes flacons.
SPORT.
Competitieprogramma Zuid,
2e klas.
Het competitieprograrama voor de Zuid
2e klas A luidt29 September M. V. V. O
Zeelandia't Zesde—Wilhelmina II6 Octo
ber E. M M't Zesde; Willem IIM. V.
V. O. 13 October Wilhelmina IIM. V.
V. 0 Zeelandia't Zesde20 OctoboT M
V. V 0.—Willem II; 27 October: Willem II—
E M. M.
Het overige zullen wij morgen meedeelen
Nieuwo Voetbalclub
Te Vlissingen is opgericht de voet
balclub „Willen is kunnen", met de kleuren
wil-zwart, aanvankelijk met 25 leden 1 do
nateurs en 1 begunstiger
M. V. V. 0. - Z e e 1 a n d i a,
Als scheidsrechter bjj deze ontmoeting, die
Zondag a.s. plaats vindt zal fungeeren de
heer J van der Marck.
De geWone audiëntie van den minister
van financiën en van den minister van oorlog
zullen morgen, die van den minister (-an oor
log ad interim minister van marine, van den
minister van koloniën en van den minister
van waterstaat zullen Vrijdag niet plaats hebben
De gisteren gehouden verkiezing voor
2 leden van de Kamer van Koophandel en fa
brieken te Waalwijk had in verband met het
ontwerp-tanefwet eeno meer dan gewone be-
teekenis Er Waren drie candidaten. Twee te
genstanders van de tariefwei en een voorstan
der Gekozen werden de heeren M. A. O.
Loon, anti-tariefwetman en E. Klijberg, voor
stander van de Tariefwet.
Do Vereeniging voor Kadaster en Land
meetkunde heeft Zaterdag te Amsterdam haar
jaarvergadering gehouden, onder leiding van
haar voorzitter, den heer J W den Hartogh.
Over de opleiding tot landmeter van het
kadaster werden uitvoerige discussies gevoerd,
met het resultaat, dat de vergadering zich met
bijna algemeene stemmen uitsprak voor een
universitaire opleiding, terwijl, zoolang deze
niet is verkregen, de voorkeur werd gegeven
aan een vakcursus naast de colleges 1e Delft.
Gisteren Was de laatste dag, dat mr. N.
P. van Berg werkzaam was als president van
de Nederlandse he Bank
Namens allen die tot de Bank in ambtelijke
betrekking staan, werd hem door don heer
J. II. Veder, president van dc bijbank te Rot
terdam een medaille aangeboden in goud, zil
ver en brons, naar een ontwerp van J C
Wieneke
In de Week van Maandag 16 tot Zondag
22 dezer zijn er te Amsterdam 160 gévallen
van roodvonk aangegeven. Sterfgevallen zijn.
er niet voorgekomen
Naar bet „Centrum" verneemt, heeft ten.
aanzien van het bezetten van den vacanten
Kamerzetel in het district Ommen een gedach
ten wisseling plaats gehad tusschen de bestu
ren der rechtsche partijen, waarbij men. het
spoedig erover eens werd, dat de zetel van
dr. Kuyper opnieuw door een anti-revolution-
nair dient te worden bezet.
Het meest zouden, naar het blad voorts
verneemt, voor een candidatuur in aanmerking
komen prof. mr. Diepenhorst te Amsterdam
en prof. dr. Visscher te Utrecht.
Te Omlnen is een centrale vrijzinnige
kiesvereeniging opgericht. Men Wil een candi-
daat stellen in de vacature-Kuyper
Mr. Van de Laai-, de bekende redacteur
van „De Beukelaar", schreef reeds in het
jongste nummer van dat weekblad dat de
Roomse he bevolking van zijn woonplaats Gen-
dringen hem had uitgejouwd!, naar aanleiding
van zijn ^redevoering over de Roomsch-katho-
lieken en de drankbestrijding. Zooals men
weet, zei hij o. m. dat de Roomsche kerk zich
meer bij de volksgewoonten aanpast dan daar
tegen in gaat, en dat zij inzake drankbestrij
ding verre achter staat bij de Protestanten^
wat o. m. zou blijken uit beider standpunt
tegenover de kennis.
Naar aan de „Nederl." gemeld wordt ston
den ook Zondagmorgen j.l. weer een hon
derdtal personen buiten bet dorp den heer
Van de Laar op te wachten, om hom van
do kerk naar huis te brengen onder het
zingen van spotliedjes die gedrukt werden
rondgedeeld, en die speciaal op do kermis
betrekking hadden. De heer V. d. Laar was
vooraf gewaarschuwd cn werd door twee ma
rechaussees beschermd.
Gedeputeerde Staten van Limburg heb
ben het raadsbesluit van Oud-Vroonhoven
strekkende tot toelating als raadslid van ze
keren heer J S. Theunissen, naar de „L. K,
meldt, vernietigd, omdat gebleken is.
lo dal de stemming heeft plaats gehad ten
overstaan van een stembureau waarvan do
leden, in strgd met. art. 61 der Kieswet,
niet benoemd waren door den gemeenteraad;
2o. dat de stembiljetten in stnjd met het
bepaalde bij art 76 der Kieswet niet door
den voorzitter van het stembureau en niet
dicht gevouwen zijn uitgereikt en
