MIDDELBURGSCHE COURANT.
I*. 222.
155* Jaargang.
1912.
Donderdag
19 September.
Middelburg 18 September.
Kameroverzicht.
Uit Stad rb Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Leger en Vloot.
Deze courant vtriohijnt i a g e 1 y k t, met uitzondering van Zon- en Peeicdngen.
Pjtj» per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatien in Nederland franoo pp. f 2-
Afzonderlijke nummert kotten 5 cent.
Advertentiöm bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Proipectutien daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten dei middag» vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
A.dvertentiön i 20 oent per regel. By abonnement veel lnger. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelt f 1.50elk# regel meer
20 cent. Reclame# 40 oent per regel. Groote lettert naar de plaati, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclamei, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, it gerechtigd het Algeaeem Advertentle-BcreII
A. DE LA. BLAK Am.» N.Z. Voorburgwal *66, Auiterdnu.
Bi) deze courant behoort een bijvoegsel.
De Roode Dinsdag.
In een deel van onze vorige oplage hebben
we nog kunnen vermelden wat we voor
de overige lezers herhalen dat na afloop
der socialistische kiesrechtbijeenkomst op
Houtru6t, de betoogers tegen het bijeen
komen der Kamer groepsgewijze naar het
Binnenhol trokken, maar daar op een poli
macht stuitten, die den toegang tot het
Binnenhof afgezet hield. Bij de pogingen
der betoogers om foch door te dringen,
ontstonden er botsingen met de politie, die
den sabel trok en chargeerde, maar naar
het eenstemmig oordeel van de verslaggevers
der groote bladen hadden deze botsingen
weinig te beteekenen. Ongelukken waren
niet te betreuren.
De toegang tot het Buitenhof was bij
groepen toegelaten door de Gevangenpoort.
De botsingen ontstonden blijkbaar voorna
melijk doordat de op het Plein aangekomen
betoogers dat niet wisten. Een troep geleid
door mr. Troelstra die eerst tegengehouden
werd, kreeg van den hoofdcommissaris van
politie verlof door te trekken naar den
Vijverberg, waar Troelstra zijn volgelingen
toesprak en opwekte rustig uiteen te gaan.
Botsingen van betoogers met politie maken
op ons altijd een onaangenamen indruk.
Het gaat in den regel het best en het
kalmst toe, wanneer de politie zich weinig
vertoont.
Maar in dit geval kunnen we het toch
niet anders dan loven, dat er maatregelen
waren genomen om te beletten, dat de be
toogers in grooten getale op het Binnenhof,
d. w. z. in de onmiddellijke nabijheid der
Kamers kwamen. Een volksvertegenwoordi
ging moet bij haar beraadslagingen volkomen
vrij zijn van iederen invloed van een betoo-
gende menigte, onverschillig welke bedoeling
deze heeft. Men betooge zooveel men wil,
maar rondom de Kamers blijve een strook
vrij. Daar klinke alleen de stem van de
volksvertegenwoordigers zelf, en is iedere
poging van anderen om indruk te maken
door getalsterkte of door wat ook, uit den
booze.
Opening der zitting.
Nooit zoozeer als in den laatsten tijd heb
ben wq het geweten, welk een symbolieke
kracht de derde Dinsdag in September uit
straalt, hoezeer de Grondwet daarin een ge
dachte heeft opgesloten, welke aan de louter
formaliteit van het uiterlijk een geheel nieuwe
beteekenis schenkt In elk geval, hoe men
moge oordeolen over het besluit van den
Haagschen burgemeester, dat is wel de Onmid
dellijke invloed van het besluit geweest, dat
men over deze beteekemis meer „grondig"
van gedachten heeft gewisseld dan ooit tevo
ren is geschied.
En de vraag is zeer of niet de dag van
heden een nieuwe gedachtanwisseling heeft
geopend van "constitutionoelen aard, nu hot
der Re geer mg beliefd heeft de Koningin te
doen verklaren, niet gelijk wij dat elk jaar
gewoon zijn te hooren, dat zij kwam tot de
vertegenwoordigers van haar volk, doch dal
zij die vertegenwoordigers rond zich veree-
iiigd zag; een uitdrukking, die meer naar
den Pruisischen. trant zou zijn, waar de
koning in zijn paleis de bedde deelen van
het Parlement ontvangt om daar de Troonrede
voor te lezen. Men kan liet woordenziften
noemen; mm kan mets dan toeval zien in
deze verandering eener gebruikelijke tirade;
het neemt niets weg van het feit, dat die ver
andering is geconstateerd moeten worden en
dat een staatsstuk als een troonrede met te
veel zorg moge geacht worden te zijn opge
maakt dan dat over liet verschil eener derge-
lgke formule zonder meer kan worden heen-
De volksvertegenwoordigers zijn dus heden
rond de Koningin vereenigd geweest en heb
ben het gewone schouwspel mogen aanbieden,
dat telkenjare de plechtige opening der Staten-
Generaal voor do betrekkelijk weinig bevoor
rechten, die het aanschouwen, oplevert. Reeds
meer dan een uur tevoren was het druk en
woelig in de hooge vergaderzaalin het mid
den de leden der Kamer, voor het over groote
deel m uniform; daarachter do hooge genoo-
digden, en geheel terzijde de leden van het
corps diplomatique, allen rijk en schitterend
getooid, ontvangen met al de niots zeggende
gewichtigheid, welke het „protocol" gaarno
aan dergelijke kleinigheden een schijn van
beteekenis doet geven Men wisselde begroe
tingen; men sprak elkander aan en stolde
voor, men ging den president, die al dien tijd
in zijn ,generaals-uniform in dat grappige
bankje terzijde zat, complinieateerenin één
woord men zocht als gebruikelijk op de meest
aangename wijze den tijd te dooden o.n gaf
ondertusschen het publiek boven stof tot kg-
ken. Een half uur tevoren maakten de Minis
ters, nu allen m het ambtscostunm met witte
pantalon gekleed, hun entrée; een oogenbhk
later gevolgd door de in hun mooie blauwe
uniformen getooide leden van den Raad van
State, onder wie de twee kranige grijsaards,
do met ridderorden overdekte Minister Asser
en de in generaalsuniform getooide generaal
Den Beer Poortugael onmiddellijk opvielen.
En intusschen was daarbuiten van het paleis
de stoet afgereden met de vele galarijtuigen
met do roode bokken, flonkerend van goud en
weelde, en de gekroonde gouden koets, die
tegenwoordig geregeld Koningin en Prins naar
het Binnenhof brengt. Door de dicht opge
propte en juichende menschenmenigte was men
gekomen tot het Binnenhof waar het plechtige
„Wilhelmus" aan do verzamelde vergadering
het eerste teeken gaf dat liet verwachte mo
ment naderde. Zacht en schuchter bijna tikte
de voorzitter met zijn hamer, en doodelijke
stilte ontstond. De eerste bode met het broede
oranjelint over het witte vest werd afgezonden
om den stand van zaken op te nemen, en op
hem richtten zich aller oogen, als opeen
man van gewicht. Toen, plotseling verhief
men zichde opper-ceremoniemeester ver
scheen op den drempel, en uit zijn mond
klonk het lang verwachte: „Hare Majesteit".
Voorafgegaan door een rijken stoet van Ka-
merheeren, aan hare zijde gaande de heer
't Hooft, de voorzitter der commissie van ont
vangst, schreed de Koningin, geheel in het
wit gekleed piet slechts het Grootkruislint
van den Nederlandschen Leeuw daarover, te
midden van buigende heeren recht naar den
oen.
En nauwelijks was zij gezeten, had de Prins
naast haar plaats genomen en het gevolg
achter haar; nauwelijks waren ook de verga
derden gezeten, of de eerste woorden weer
klonken reeds van hare lippen Heel slecht
hoorbaar in den aanvang en onvast, later iets
duidelijker en voller, maar geen enkel oogen-
blik geheel de zaal beheerschende, kwamen
de woorden van de troonrede uit haren mond;
er scheen hier en daar een trilling van nauw
verborgen zenuwachtigheid en opmerkelijk was
het wel hoezeer bijna voortdurend de oogen
der Vorstin op het papier bleven staren. Het
was een schitterende en rijke groep, die daar
van boven te aanschouwen viel; schilderach
tig tegelijkertijd en het deed bijna betreuren,
dat niet meer dan vijf minuten die groep al
dus bijeen was. Toen was de Troonrede ge
ëindigd, toen klonk het: „Leve de Koningin"!
door allen herhaald met zoo weinig sans,
gêne en geuite hartelijkheid als wij Hollanders
dat nu eenmaal altijd doen, en toen schreed
de Koninklijke stoet naar den uitgang.
Van den terugrit naar het paleis, die was
gelijk vorige jaren; van het aspect der re
sidentie hier geen woord; er valt weinig bij
zonders van te vermelden. En evenzeer hier
niets van de Troonrede, die elders werd be
sproken en waarvan het hier voldoende mag
zijn te constateeren, dat zjj een druk en ge
wichtig parlementair seizoen belooft, zoo dit
niet reeds viel te voorzien, en dat zij de
slechte gewoonte heeft ingevoerd om een ze
keren druk uit te oefenen op de volgorde,
waarin do aan de orde zijnde ontwerpen moe
ten in behandeling worden genomen. In an
doren zin is de daarop slaande passus moeilijk
uit te leggen.
Als naar gewoonte vergaderden onmiddellijk
in don namiddag beide Kamers. Geheel het
Binnenhof was aan alle ingangen zorgvuldig
afgezet; slechts zij, die er zijn moesten moch
ten er komen en verder werd niemand door
gelaten. Dat ledige Binnenhof na de schit
terende praal van'zoo kort tevoren gaf waar
lijk een indruk van eene stad in staat van
leg.
In de Tweede Kamer bekleedde de hoor
Lieftinck als oudste het voorzittersgestoelte,
thans verhoogd en aanmerkelijk den president
meer overzicht gevend over de vergadering.
Hij opende de vergadering met een kort en
huiselijk, speechje, dat wel een eenigszins po
litiek tintje had bjj zijn wenscb, dat de aan
te nomen wetsontwerpen moesten rekening
houden met den zin van vrijheid van ons volk
Toon legde Minister Kolkman de millioemen-
nota over, die in handen van den opper-bode
van de Ministerstafcl naar liet voorzitters i
gestoelte plechtig verhuisde. En toen zette
men zich voor het opmaken der voorzitters -
nominatie. Gelijk te verwachten was, weid
reeds bij eerste stemming de lieer Van Nispen
uit Nijmegen de eerste candidaat. Een kleine
verassing was het, dat voor do tweede vaca
ture niet do hepr De Visser maar de heer
De Geer gekozen werd, terwijl voor de derdo
vacature" als gewoonlijk rechts mets wilde
weten van den heer Goeman Borgesius en
haar stemmen vereenigde op don heer Drucker.
En daarna ging men uiteen om morgen, waar
schijnlijk reeds onder presidium van den nieu
wen president, bijeen te komen.
In do Eerste Kamer duurde het nog korter
De voorzitter aanvaardde zijn herbenoeming
met te danken voor het hernieuwd bewijs van
vertrouwen, hem door de Koningin geschon
ken, en deed het voorstel do Troonrede met
een adres te beantwoorden, wat natuurlijk
zal geschieden. Reeds morgen zal dit adres
van antwoord worden behandeld en waar
schijnlijk vastgesteld.
Dan een korte week rust en vervolgens
arbeid van den meost. verscheiden aard en
van weken achtereen. V. d M.
De candidatealijgt voor het
voorzitterschap.
Het trekt algemeen de aandacht dat bij
de opstelling van de aan de Koningin aan
te bieden lijst van caodidaten voor het
voorzitterschap der Tweede Kamer oolc nu
weer geen der drie personen behoort tot de
auti-revolutionnaire party, hoewel die meer
leden telt dan de Christelijk Historischen.
De „N. R. Ct." merkte eebter op dat de
anti-rev. slechts in qnantitatiet opzicht
boven de Chr. Historischen staan leading
men ontbreken in de door dr. Kuyper ver
laten groep geheel.
En de „Telegraaf'" schreef schamper
„'.oodat evenals de laatste jaren de sterke
anti-revolutionnaire fractie op deze nomi
natie niet vertegenwoordigd is. Geen wonder.
De generaal is weg. Wie er over zijn dragen
geen sterren. De meeste zelfs geen strepen."
De toestand van 'glands
financiën.
De nota van den minister van financiën
die sedert eenige jaren de vroegere m'ilfioenen-
rede vervangt, is ook gisteren ingediend.
We zullen er enkele cijfers aan ontleenen.
Allereeerst het volgende staatje betreffende
de voor- of nadeelige saldi van den gehee-
len dienst gedatende de laatste jaren:
1892—1906. f 2.956.993.10
1907 -f 1.435.966.37
1908 10.560.823.95
1909 6.107.312.991
1910 3.854.775.52
1911 4.716.640.11
Saldo f 26.760.579^30"
Omtrent de vermoedelijke uitkomsten in
het dienstjaar 1912 valt nog niet
veel met zekerheid te zeggen.
Het tekort op den gewonen dienst door
den ondergeteekende in de nota betreffende
den toestand van 's lands financiën na aftrek
der vermoedelijke besparing geraamd op
f 8.992.147.96 steeg tengevolge van de ver
meerdering der gewone uitgaven tijdens de
behandeling der begrooting tot f 9.216.125.46,
doch daalde door de totstandkoming van de
wet tot verdere heffing van opcenten op
de bedrijfs- en vermogensbelastingen tot
f 7.846.125.46.
Mochten de middelen AL in de nog
overige maanden des jaars in gelijke ver
houding blijven stijgen als tot dusverre het
geval was, dan zal ook de gewone dienst
van het jaar 1912 waarschijnlijk sluitende
te maken zijn, zonder dat er behoeft te
worden beschikt over hetgeen de gedistil-
leerdaccijns meer opbrengt dan f 25.200.00G
en mitsdien aanvankelijk gestort behoort
te worden in het fonds voor de suppletoire
opbrengsten van den accijns op het binnen-
en buitenlandsche gedistilleerd.
Betreffende de raming voor het dienst
jaar 1913 kan worden gemeld dut de uit
gaven zijn geraamd op f231,219.968.03
waarvan f 11.982.00 voor buitengewone
uitgaven.
De vorige begrooting had een eindcijfer
van f222.241.840.45 waaronder f 11,285.500
voor buitengewone uitgaven.
De hoogere raming van dit jaar ontstaat
voornamelijk door verhooging v<m alle hoofd
stukken, behalve hoofdstuk XI. We noemen
echter in 't bijzonder:
1 1,197.940 meer ten laste van het L a-
ger Onder wij 6, van welke som komt
opRijksbijdragen aan het Bijzonder On
derwijs f825,000 (t 305,708 ineer wegens
personeel en f 522.949 meer wegens lokalen)
op bijdragen aan het Openbaar Onderwijs
f 65,000, op subsidiën voor kweekscholen
f 160,000, op kosten van Rijksnormaallessen
f25.000, op 8ubsidiön voor scholen van
zwakzinnigen f' 15,000 en op kosten voort
vloeiende uit het bevorderen van de licha
melijke ontwikkeling van jongelieden f 18,000
Yoor defensie: f 1,075,000 als gevolg
van de uitgaven voortvloeiende uit de
nieuwe Militiewet, f600,000 van het uit
trekken van een eerste bijdrage aan het
fonds voor de Kustverdediging en voor
f 1.100.000 van het uittrekken vud diverse
bedragen tot aanvulling van de legeruit-
rusting (aanvulling vaD munitie voor de
infanterie en de veldartillerie en aanschaf
fing van keukenwagens), terwijl voorts
1 215.000 wordt uitgetrokken voor de mi
litaire luchtvaart, f235.000 meer voor kam
peeren en manoeuvres en f 81.000 meer
wegens een gewijzigde regeling van de be
zoldiging der onderofficieren, tegenover
welke verhoogingen o. a. staat, dat f215.000
minder noodig ri, doordat in 1913 geen
landweeroefeningeu worden gehouden.
De Middelen worden geraamd op
f 209.531.459.50, zijnde zuiver 6 milhoen
meer dan Let vorig jaar.
Er wordt dus op den geheelen dienst
een tekort verwacht van f 21.688.508.53
waarvan de minister t 9.900.000 berekend
voor den gewonen dienst.
Voor de dekking van dit tekort komen
in aanmerking de opbrengst van de voor
gestelde heffing van een debietrecht op
tabak, ad 2 inillioen, alsmede betgeen de
voorgestelde Inkomstenbelasting te tarnen
met de gewijzigde Vermogensbelasting meer
zullen opbrengen dan de thans bestaande
Bedrijfs- en Vermogensbelastingen, een
surplus, dat op 3 imllioen geraamd
wordt. Mocht echter onverhoopt later blijken
dat uit de genoemde belastingverhoogingen
geen voldoende inkomsten kunnen worden
getrokken voor den dienst van 1913 en met
name dat de Inkomstenbelasting niet met
1 Mei in werking kan treden, dan zal hij
zich alsnog genoopt zien de indiening van
een ontwerp tot voortzetting van de op-
centenheffing ie bevorderen. In het uiterste
geval, d. i. wanneer geen van bovenge
noemde belastingontwerpen tijdig tot stand
mochten komen, zoude tot dekking van het
tekort van 1913 de toevlucht kunnen wor
den genomen tot hetgeen de verhoogde
accijns op het gedistilleerd in 1913 meer
dan f 25.200.000 zal opbrengen, een bedrag
voorloopig geschat op f 3-400.000.
Kustverdediging.
In overeenstemming met de Memorie
van Antwoord op het voorloopig verslag
der Tweede Kamer, is een gewijzigd wets
ontwerp ingediend betreffende het fonds ter
verbetering der kustverdediging.
Voorts de nieuwe werken, aankoop en
onteigening van perceelen, enz. enz., een
en ander voor lo. het maken van een fort
bij V 1 i 9 s i u g e n 2o. het verbeteren van
het fort van Kijkduin3o. het vermeerde
ren van de vuurwerking van de forten aan
den Hoek van Holland, bij IJmuiden en op
de Harssens, wordt f 1.400.000 uitge
trokken 4o. voor onvoorziene uitgaven
f 50.000, te zamen alzoo 1 millioen 5 ton.
Dit Middelburg.
Een eigenaardige samenloop van omstandig
heden Zondag huurde te Middelburg
een milicien bij een rijwielhandelaar hier
ter stede een fiets, maakte er een tochtje op
en vroeg den volgenden dag aan een collega
het rijwiel aan den eigenaar te willen terug
brengen, Deze voldeed aan het verzoek doch
vergistte zich en bracht een ander rijwiel,
het eigendom van een derde soldaat, naar
den handelaar. Daar werd niet op de ver
gissing gelet en het verkeerde rijwiel later
verhuurd aan een boerenman. De eigenaar
van dit rijwiel komt over de Markt, ziet
zijn eigendom voor een café staan, en het
gevolg is. dat de politie ten tooneele ver
schijnt en boer en fiets naar het bureau
verhuizen. Na eenige moeite en het hooren
van de verschillende betrokkeD personen
wist men zich Jicht in de zaak te verschaffen
en kreeg ieder zijn eigendom terug. Kwade
bedoelingen waren natuurlijk niet in het
spel. („De Z.").
In het Chirurgisch-Technisches Korrespon-
denz-Blatt No. 18 wordt onder de rubriek
»Neuheiten« uitvoerig melding gemaakt van
een platvoet-inleg van bijzondere constructie,
vervaardigd door de firma A. R. de Muijnck
te Middelburg.
De firma had bij de tot nu toe door haar
vervaardigde platvoet-inlagen van Durana-
metaal en aluminium de ervaring opge
daan dat eenerzijds de patiënten klaagden
over het gewicht, terwijl anderzijds het
aluminium voorzien moest worden van een
leer-overtrekking, die van tijd tot tijd ver
nieuwd moest worden.
Om die redenen vervaardigde de firma
platvoet-inlagen van celluloid met een alumi
nium versterking. Iedere inleg wordt afzon
derlijk afgewerkt en aangepast aan een
gipsmodel van den voet waarvoor hij be
stemd is. De celluloidplaten worden in den
vereischten vorm gesneden, zacht gemaakt,
en Daar bet gipsafgietsel gevormd. Bovendien
wordt een stuk aJuminiumblik van bijna
half ronden vorm en ongeveer 10 cM. mid
dellijn, nauwkeurig gedreveD volgens het
afgietsel. Beide deelen worden op elkaar
geklonken, zoodat het metaal op het punt
van de grootste belasting een doorbreken
van het celluloid verhindert.
Het gewicht van dezen inleg is gemiddeld
55 gram. terwijl metaal-iDlagen 80 gram
wegen. Toch is hij zeer stabiel, waarvan
het genoemde blad zich ze^t overtuigd te
hebben door bet toegezonden voorbeeld.
Bovendien blijft het celluloid steeds frisch
en rein, bet kan worden afgewasschen en
zoo noodig kunnen de zolen later uit
elkander en booger of' vlakker worden ge
maakt.
Uit Zflid - Bo'olind,
De raadsvergadering van floede-
kenskerke van Maandagmiddag 4». ure,
werd slechts door 4 van de 7 leden bij
gewoond. De gemeentebegrooting 1913 werd
vastgesteld id ontvang en uitgaaf tot een
bedrag van f 12234.32A, met posten van
onvoorziene uitgaven samen groot f 119.69.
De H. O. werd bepaald op f 3600 of f600
meer dan voor 1912.
Op de post onderhoud wegen en voet
paden werd overgeschreven, daar nu reeds
een te kort daarop bleek te zijn. De voor
zitter merkte nog op dat vooral op deze post
thans de meest mogelijke zuinigheid dient
te worden betracht.
Besloten werd een rekwest aan Prov. St.
namens den raad te zenden, ten einde te
verzoeken den dienst HoedekenskerkeTer
zen niet op te heffen, doch zoo mogelijk
tot Hansweert uit te breiden, terwijl zal
worden getracht in dit rekwest te weerleg
gen de meening van Ged. Staten, dat het
vervoer over dit veer niet zoude toeneiueu.
Aan omliggende gemeenteraden zal wor
den verzocht adhaesie hieraan te betuigen.
Uit Sohouwen-Duive 1 and.
Door Gedeputeerde Staten is aan den
heer J. P. L. Goemans te Zierikzee
met ingang van 1 October as. eervol ont
slag verleend als prov.-veearts.
Uit Z.-Tlttnderen W. D.
Door den vroeg opkomenden vloed werd
een kudde schapen van den landbouwer
CL te N i e u w - N a m e n in de schorren
van Saeftingen verrast. Er zijn er 43 ver
dronken, hetgeen een belangrijke schadepost
voor den eigenaar is. (Zei.)
Het 2-jarig kind van F. B. te Nieuw-
Namen viel bij het huis in een modder
poel. Toen men het er uithaalde, was het
reeds te laat, want de spoedig ontboden
geneesheer kon niets anders dan den dood
constateereu. (Zei.)
IFMoesten tot nog toe de kinderen van
Bath, die catechetisch onderwijs verlang
den naar Rilland, thans is hierin door ae
welwillendheid van ds. fl. J. Visser eene
groote verbetering gekomen, daar deze in
't vervolg dit onderwijs ook zal geven in
de school te Bath.
Te 's Gravenhage slaagde voor de
hoofdakte de heer L. P. Vos, geboren te
Grijpskerke, thans te Vlaardingen.
Te 's Gravenhage slaagde voor de
hoofdakte de heer H. Verbeek van Zierik
zee.
Ruiling vooi het blijvend gedeelte.
Verschenen is het Militie-besluit II vast
gesteld bjj koninklijk besluit.
Daarbij is o. a. bepaald dat de loting voor
het blijvend gedeelte bjj de infanterie en ves
ting-artillerie niet meer bataljons-gewjjze, 'naar
garnizoens-ge wjjze zal plaats hebben, terwjjl
