MIDDEIjBUMSCHE C0ER1IT.
I
K' 185.
155* Jaargang.
Woensdag
7 Augustus.
Eiddelburg 6 Augustus.
Dit de Staatscourant.
Dit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Landbouw.
Recbtzaken.
1912.
Du» couramt veriohijnt da gelijk», met uitzondering van Zon- en Fee»tdagei.
CïiJ» per Kvnrtanl, zoowel voor Middelburg al» voor alle plaatien in Nederland franco pp f2
Afzonderlijke nummer» ko»ten 5 cent.
A dvartentiö n bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Pro»pectu««en daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
A4v»rt«ntiBn voor het eeritvolgende nummer moeten de» middag, vóór één nnr
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentie» d 20 cent par regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regel» f 1.50elke regel meer
20 oent. Beolame» 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaat», die «ij innemen.
Tot de plaatiing van advertentiön en reclame», niet afkomitig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het Algeaneem Adverteitlfc-EnF» #1
A, DE LA BAB As., N.Z. Voorburgwal &66, Aannterdaxi.
DE ZEEUWSCH-VLAAMSCHE TRAM.
De »St. CrU van heden bevat de wet
(»Stsbld« no. 249) van den 15eu Juli 1912
tot toekenning van een renteloos voorschot
uit 's Rijks schatkist ten behoeve van den
aanleg en het in exploitatie brengen van
spoorweglijnen van IJzendijke over Sas van
Gent naar Drie Schouwen, van Hoofdplaat
naar Pyramids, van Philippine over Ter-
neuzen naar Zaamslag en van Sas van Gent
naar de Belgische grens in de richting van
Selzaete.
EEN DEPARTEMENT VAN LANDS
VERDEDIGING.
Naar aanleiding van wat dezer dagen
wödier is verluid omtrent "het vormen van
een Departement van Landsverdediging, !zegt de
Haagsche correspondent van het „Hand." te
kjipcen medeiieelen (dat nog' dit jaar het
K. B. zal verschijnen, waarbij de Depaxtemen-
teh van. Oorlog ten Marine worden saamge-
-smolten tot één Ministerie van Landsverdedi
ging, al zal dit K. B. dan ook nog niet dadelijk
in werking kunnen treden. Immers, het zal
noodig zija om, bij gelijktijdig in te dienen
vnjei^iagaontwerp de begrootingen der beide
Departementen voor het. dienstjaar 1913 zóó te
xi, dat zij tot ééne begroeting worden
en daarvoor is natuurlijk de
der Staten-Generaal vesreascht.
Ook zal eene wettelijke voorziening moeten
wonden getroffen in zake die wetten waar
van de uitvoering thans is opgedragen aan
de Ministers van Oorlog en van Marine.
Toorloopig zal de fusie zich formeel bepalen
tot de beide eerste afdeelingjen der begroo-
tinge». van het Vie en VIII© Hoofdstuk en tot
het benoemen van twee Directeuren-Generaal
één (voor do zaken der Zeemacht en één
voor die der Landmacht. Verder wil men aan
vankelijk nog niet gaan, omdat men eerst eens
wil zien hoe de nieuwe regeling werkt en
ook omdat men niet wenscht te praejudiceeren
op het rapport dat door de Indische defensie -
commissie zal worden uitgebracht en dat op de
organisatie der Nederlandsche Marine van
grooben invloed kan zijn.
Voorts heeft dit beperken der samensmel
ting het voordeel, dat men den gelegden
band daxtelgk weer kan losmaken, indien,
bij veranderde politieke constellatie, dit wen-
schelgk mocht worden geoordeeld'. Daaren
tegen. bestaat wel het voornemen om reeds
spoedig eene reorganisatie van den Generale®
Staf ter hand te nemen in dien zin, dat er
dan komt een Algemeeme Staf van landsver-
dedi$mg die dus bestaan zal uit personeel,
van de landmacht en van do zeemacht en
die terwijl thans de Generale staf buiten
het departementsverband staat een deel
zal Uitmaken van het nieuwe departement,
zoodat de chef van dien Staf de naaste en
rechtstneeksche adviseur van den Minister
wordt in alle zaken die de Nederlandsche de
fensie betreffen.
De Nieuwe Crt. bericht, dat de voorstellen
tot het instellen van een departement van
landsverdediging reeds zgn doorgezonden aan
den Raad van State.
Het de Maatschappij „Zeeland'
naar Kiel en naar de Oostzee.
De oorlogshaven Kiel.
Trouwens, reeds wanneer meu het einde
van het eerste deel van den Dustembrooker
wag heeft bereikt en bij Bellevue is aan
gekomen, gaat alle grootestads-karakter wijken
en gevoelt men liet landelijke der Sleeswijk-
eehe omgeving; heerlijk dicht boschage is het
dat den wandelaar dan omringt en dat hem
dan (moeilijk moet doen gelooven, dat zoo on
middellijk nabij d© wierken liggen, die aan
de beschaving van den modernen tijd her-
DE VRIJZINNIGE LANDDAG TE
C0EV0RDEN.
De landdag Werd door 1200 bezoekers bij
gewoond het terrein met zijn vlaggen maagje
een vxoolijkon indruk.
De opening liad plaats door den heer Ament
uit Den Haag, vice-voorzitter van den Bond
van Vrijzinnige Pro/i agandaclubs. Hij bracht
dank aan het gemeentebestuur, dat het ter-
rem afstond, ook aan de loden van Burger
plicht te Coevorden, die hadden uitgevoerd,
Wat het boindsbestuur in groote lijnen had aan
gegeven, en ook aan de Zangvereeniging Jong
Holland die belangeloos wilde medewerken
fot het 'weislagen van den dag.
Hierna werd het woord gevoerd door den
heer G. Wegs, te Coevorden, voorzitter van
Burgerplicht, die een welkomstgroet bracht
aan de sprekers en de aanwezigen en daarna
het woord igaf aan de heeren Roessingh en
De Jong.
Dr. P. H. Roesingh bad tot onderwierp
„Ons Volksonderwijs". Spreker wenscht ge-
liandhaafd te zien onze natiopale school,
onze volksschool en behouden het artikel, dat
Thorbecke in de grondwet heeft gelegd.
De heer W. de Jong had tot onderwerp
„Wat pos van de Tariefwet te wachten staat"
Hij ging het ontwerp-Tariefwet na in zijnoor-
sprankelijken en zjjn tweeden vorm en criti-
6eeide in scherpe bewoordingen wat hij noem
de den aanslag op de arms ten der armen.
Na eenige muziek- en zangnummers was het
woord aan den heer F. W„ J. Drion, die mi
nister's Talma's sociale wetgeving critiseerde
en 0Pwekte tot samenwerking in 1913 van
de vrijzinnigen.
Mr. F. A. v. Engen (niet van Embden, zoo
als wijl gisteren schreven) had tot onderwerp
„Wat heeft deze regeering voor onze defensie
gedaan"? Spreker antwoordde op deze vraag:
Niets en zelfs minder dan niets.
Dr. J. H. J. Vos richtte een krachtig!
woord tot «te jongeren.
De laatste spreker was de heer G. Polak
Daniöls, die sprak overDe rechtsche par
tijen en het kiesrecht.
Met hartelijke dankzegging voor de flinke
opkomst sldot de heer Ament daarna de land
dag.
Het Stbl. no. 194 bevat een Kon besluit
tot nadere wijziging van het Kon. besluit van
15 October 1885, houdende vaststelling van
voorschriften (omtrent het vervoer, den in-,
uit- en doorvoer, verkoop en opslag van bus
kruit en andere ontplofbare stoffen.
Voor een plaatsing als cadet aan de cadet
tenschool te Alkmaar komen in aanmerking
voor den dienst hier te lande: G. A. van
Angelbeek, J. E. Vemer, C. Tersteege Dey-
kerboff, E. R. J. G. Verspijck, J. A. E. van
der Horst; voor den dienst in Ned.-Indië: A.
Weeda, P. A. G. Hubeler, M. Lips, W. van
Kuilenburg, C. van den Hoogcnband, C. H.
Statins Muller.
Uit Middelburg.
De aandacht van reizigers alhier voor
de electrische tram naar Vlissingen zij er
Tan af Bellevue ook heeft men een uit
nemend overzicht over geheel de Förde. Men
ziet aan den overliggenden kant het aardig
«elegen Kitzeherg, waar in een boschrijke
«treek een igeheel villapark zich uitstrekt;
een deel van do Kieler bocht, dat in zijn
kalme rust een zoo geheel ander karakter
vertoont dan de juist tegenover liggende
oever, welke de uitmonding van het Oostzee-
kanaal met geheel haar bedrijvige omgeving,
en onmiddellijk daarnaast Friedrichsort met
aïjn groote kazernes toont.
vaart men met een der kleine bootjes,
the hot geregeld verkeer in/de Förde on-
verder, dan komt al meer en
meer de natuur het eerst do aandacht vragen.
Dan komt men bij Heikendorf, dat badplaats
op zich zelf is en bekend vooral door den
hoogen toren, vanwaar men bij helder weer
de Deensche eilanden kan zien. Dan komt
men aan Möltenort, dat een schilderskolonie
gaat vormen; dan komt men ten slotte
de zoogenaamde Gründen, prachtige bosch
partijen, die stijl omhoog loopen en even stijl
naar zee afdalen, geflankeerd aan beide kan
ten door een machtig fori, achter zich een
blik schenkend in een boschrijke omgeving,
door welke een schilderachtige landweg loopt
aan Labö, dat het meest bezochte en ook
het meest beteekenende badplaatsje in geheel
de Förde is. Hier eigenlijk alleen is van een
werkelijk mondain badleven sprake, hier ko
men ook badgasten die met Kiel niets te
maken hebbenbier is een strand zooals
menige meer bekende badplaats het zich zou
wenschen. Labö ligt in de „Probstei", een
1 uitgebreide en zeer vruchtbare landstreek, die
in haar vroegere onderhoorigbeid aan het
klooster van Prectz de oude Holsteinsche af
komst toont en deze afkomst nog bewaard
ziet in de gehechtheid der bewoners aan
1 Icleederdracht en gpbruiken.
Labö is voor alles karakteristiek, is niet al
leen badplaats, doch heeft ook een innerlijk
aan do landzijde, dat Jörn Uhl doet spreken
als stond hij voor ons gelijk Frenssen hem
op gevestigd dat tengevolge van het ver
nieuwen van het bovendek der Langeviele
binnenbrug de tram vertrekt van het mili
tair hospitaal.
Het werk zal nog eenige dagen duren.
Door de politie a,lhie.r is proces-verbaal
opgemaakt tegen zekere vrouw S., beschul
digd van diefstal van kleedingstukken.
Uit Zaid-Beveland.
In de Maandag te Kruiningen ge
houden raadsvergadering, deelde de voor
zitter mede, dat de heer De Grooff is
benoemd als lid der gezondheidscommissie,
en dat de muur langs het kerkhof voor
f 275 besteed is aan den heer Baveco. Ver
der werd een wijziging aangebracht in de
verordening, waarbij de jaarwedden van het
onderwijzend personeel geregeld zijn, in
verband met de in werking treding der
nieuwe militiewet.
De rekening van het algemeen armbestuur
toonde aan ontvangst een som van f4347.03
en aan uitg. f 3373.425, zoodat het goed
slot f 973.60 s bedroeg. De begrooting over
1913 werd in ontv. en uitg. vastgesteld op
f 5187.151.
Als onderwijzeres werd benoemd mej. P. J.
van Dijke alhier, no. 4 der voordracht, met
6 van de 10 stemmen, terwijl 4 stemmen
waren uitgebracht op mej. E. Larooy te
Ooltgensplaat, no. 1 der voordracht.
-0
Uit Tholen.
De commissie welke ten doel had te
trachten tot eene overbrugging der Een
dracht en dus tot eene vaste verbinding
vau het eiland Tholen met den vasten
wal te geraken, heeft hare taak neergelegd,
omdat het haar tengevolge der hooge kos
ten niet is mogen gelukken deze zoo hard
noodige overbrugging tot stand te brengen.
o
Uit Sint Philipslend.
In de jl. Vrijdag te St. Philip sland
gehouden vergadering der Vereenigïng van
Burgemeesters eu Secretarissen in de eilanden
Tholen en St. Philipsland waren elf leden
tegenwoordig.
Besprekingen hadden plaats over de drink
waterleiding in 't eiland Tholen over het
afteekenen der zakboekjes der milicien-ver
lofgangers en over het Provinciaal blad no.
105, handelende over de bezoldiging der
gemeente-veldwachters.
Verder werd breedvoerig gediscussieerd
over de gezondheidscommissie in 't eiland
Tholen en met meerderheid van stemmen
een motie aangenomen, waarbij de Vereeni-
ging als haar meening te kennen geeft dat
de redactie de aanschrijvingen gericht tot
de collega's van Burgemeesters en Wethou
ders, door genoemde commissie, niet altijd
voldoende de verhoudingen weergeven die
tusschen de gezondheidscommissie en
gemeentebesturen moet bestaan.
Nog werd aan H. M. de Koningin-Moeder
ter gelegenheid harer jaardag een telegram
van gelukwensch gezonden.
Uit Z.-Vlaanderen O. D.
De St. Crt van heden bevat den tekst van
de op 10 Januari 1912 te Brussel onder-
teekende verklaring betreffende de grens.
ons geteekend heeft. En van. Labö zijn. wg
spoedig langs eon weg, die eerst het strand
volgt, dan boven den stijl afvallenden oever
gaat, in. Stein, het laatste plaatsje der Förde,
waar ook het station voor redding van schip
breukelingen is gevestigd. Hier zijn wij fei
telijk uit den Kieler bocht; en wanneer wij
'dan nog verder gaan en in Schönberg be
landen, zijn wij zelfs recht tegenover Billk,
dat aan de andore zijde het uiterste punt van
den bocht vormt. Vandaar uit geeft de andere
oever der Förde gelegenheid genoeg om langs
een bijzonder mooien weg over Friedrichsort
weder huiswaarts te keeren.
Maar het igrootste onrecht zou men Kid
wel aandoen, wanneer men alleen sprak van
zijn haven, zijn stadsaanleg en zijn omringen
de natuur, voorzoover deze zich in de zee uit
spreekt en wanneer men tegelijkertijd ver
zuimde iets te vermelden van de heerlijk
landelijke omstreken, die Kiel bijna aan alle
kanten insluiten. Reeds voordat men aan
Holtenau is gekomen, bemerkt men deze
schoone omgeving, en nog sterker is dit het
geval wanneer men verder doorgaat in Slees-
wijk wanneer men langs Eckernförde waar
aan de (geschiedkundige herinnering is ver
bonden van het zeegevecht van 1849 tus
schen Deensche schepen en Sleeswijk-Hol-
steinsche strandbatterijen eindelijk geraakt
tot het zoo mooi gelegen Flensburg, vanwaar
men prachtige uitzichten over geheel het om-
regeling in het kanaal van Gent naar
Terneuzen, inhoudende de erkenning van
de noodzakelijkheid van het verplaatsen
van zekere grenspalen tusschen de gemeenten
Selzaete en Sas van Gent.
Bij gelegenheid van het 29 Sept. te
vieren 300-jarig bestaan van het kerkgebouw
der Ned. Herv. Kerk te IJ z e n d ij k e zal
het eenig overgebleven gebrandschilderde
kerkraam, dateerende van 1658 en geschenk
van de stad IJzendijke aan die kerk, geres
taureerd worden.
Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk.
In de gisteren gehouden zitting kwam
opnieuw aan de orde het rapport over het
verzoek van den Chr. Nationalen Werk
mansbond om vanwege de Ned. Herv. Kerk
hooger onderwijs te doen geven in het
.Sociale Christendom".
De conclusie van de commissie luidde
niet te treden in het gedane verzoek, aan
gezien het voorgestelde voorshands zeker
niet bereikbaar is op de door den Bond
voorgestelde wijze (t. w. het aanstellen van
een kerkelijk hoogleeraar of opdracht aan
een ot meer der tegenwoordige hoogleeraren).
De heeren dr. Visser en O. Schrieke dienden
het voorstel in De Synode stelt een bedrag
beschikbaar voor het houden van voorle
zingen vanwege de Ned. Herv. Kerk over
de maatschappelijke vragen uit christelijk
oogpunt bezien voor studenten aan de Rijks-
Universiteiten.
Dr. Van Nes meende, dat gevaren zijn
verbonden aan een optreden van de Synode
zooals door de voorstellers is bedoeld. Er
roepen bovendien ook andere vraag
stukken dan de sociale om behandeling.
Ook zou in het sociale christendom onder
wijs kunnen worden gegeven op onge-
wenschte wijze, bijv. door een z. g. ehris-
telijben sociaal-democraat.
Eenige sprekers sloten zich bij deze
zienswijze aan, anderen verdedigden het
voorstel, dat ten slotte werd aangenomen
met 15 tegen 4 stemmen.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Houwerzijl L. van Wijk
te Krommeniete Duisburg ds. W. B.
Einkema te Renkum.
Ned. Israëlitische Kerk.
Tot leeraar te Alkmaar is benoemd de
heer A. P. Salomons te Rijssen.
Zaterdag was het in Amsterdam feest
voor oud-leerlingen der Rijkskweekschool
voor Onderwijzers, van 1907'11 alhier.
Op initiatief van eenige hunner waren ze
uit alle oorden des lands naar de hoofdstad
gekomen.
Dat er heel wat vioolijke herinneringen
aan Middelburg en zijn heerlijke omgeving
opgehaald zijn, Iaat zich begrijpen, zoo
schrijft onze berichtgever.
- Benoemd tot leeraar in de wiskunde
aan het gymnasium te Zutphen de heer
dr. H. Offerhaus te Sneek.
- Tot leeraar in Nederlandsche tual en
letterkunde en geschiedenis aan de H. B.
Scholen te 's-Gravenhage is benoemd de heer
J. A. Roetert Fróderikse, thans tijdelijk
leeraar.
- In den Belgischen »Moniteur" wordt
bekend gemaakt, dat de invoer van slacht-
runderen en schapen uit Nederland en
Frankrijk herkomstig en bestemd voor het
openbaar slachthuis van Chfttelet, is toe
gestaan.
De invoer moet plaats hebben over de
tolkantoren, welke voor den import van
levend vee zijn aangewezen. St. Crt.
ATTondissemcnIs-Rechibatüc te Middelburg.
Zitting van 6 Aug. 1912.
Heden werden geen zaken van bijzonder ge
wicht behandeld
De eerste beklaagde was Geert D oud 53
jaar, zonder vaste woonplaats cn te Middel-
burg gedetineerd wegens bedelarij.
Den 8sten Juni kwam bekl m Middelburg
aan de woning van mej. Dekker Hij vroeg
daar aan do buitendeur van de woning om
een aalmoes. De vrouw gaf hem een paar
centen.
Bekl. reide nog wel te kunnen werken
Het O. M. vroeg 12 dagen hechtenis
De rechtbank veroordeelde beklaagde tot
die straf.
Vervolgens werd behandeld de zaak tegen
Hendrik van G, 23 jaar, horlogemaker, zonder
vaste woonplaats.
Deze beklaagde was omstreeks het midden
van Juni te Sluis.
Hij stond o.a. den 17den Juni op de Markt
te Slui£ met een tafeltje Daar liet hg de
menschen (spelen. Hg mam een riempje en
legde daar lussen in. Het publiek moest daar
dan met een potlood insteken. Dan trok
hij het riempje aan. Kwam er een lus om het
potlood, dan won menzoo niet, dan ver
loor men een zekere som gelds
Verschillende jongelui, o.a- zekere Gcers,
speelden en verloren aan bekl. Deze legde
nl. de lus dan hier en dan daar, waardoor zij
op een dwaalspoor werden gebracht. De lus
was dan voor hen niet te vinden. Geers won,
toen bel voor niels ging, maar verloor met
om geld spelen een halve franc.
Getuige Verheg© verloor tweemaal een halve
franc. En zoo nog eenige andere jongens.
Zij allen verloren, zoodra het om geld ging.
Bekl. zei, dat hij dan de lus toch evenzoq
legde, dan wanneer hij de jongens leerde
hoe 't ging.
Bekl. reide dat hg eenvoudig de plaats
van de lus een weinig veriegde, en de jongens
haar konden vinden als ze goed opletten.
De getuige Lere won eerst een kwartje,
verloor toen twee kwartjes en daarna een
gulden.
ringend© land heeft; vanwaar mm het eigen
aardige schilderachtige in het Slec3wijksche
landschap zoo ten vollo kan erkennen en van
waar men tot uren. ver neerziet op de ge
kleurde daken der kleine dorpjes, op de al
leenstaande huizen in het open veld. Men
kan ook gaan naar Sonderburg en vanuit
dit vriendelijk stadje den weg uitstrekken tot
het eiland Alsem, met prachtige boschomge
ving en met te midden van de rijke koren
velden de herinnering aan de Düppeler Höhen,
waar men in gedachten, in 1864, de
moedige, 'jonge Kielsche studenten hun leven
ziet geven voor wat hun, misschien ten on
rechte, een ideaal toescheen, dat het kost
bare leven waard was. Men kan, richt men
zich tot den Holsteinschen kant, een geheel
ander karakter van omgeving waarnemen men
kan gaan naar de Westensee, men kan gaan
naar het interessante Bordesholm, waar men in
de oude kerk in de daar geplaatste graven
de nauwe verbintenis terugvindt van dit
land met het nabij gelegen Oldenburgmen
kan pok gaan naa,"r bet vriendelgTc gelegen
Bothkamp, waay pon vroeger wereldberoemde
sterrenwacht was gevestigd, die nu ongebruikt
wordt gelaten. Maar, wanneer men het beste
wil genieten dat de omgeving van Kiel geven
kan, dan dopt men goed al dit onmiddellijk in
de nabijheid gelegene over te laten aan die
genen, die langen tijd in Kiel kunnen door
brengen, en doet men het beste zich dade
lijk fc wenden tot dat deel van de omliggende
landstreken, dat zich uitstrekt tusschen Kiel
en Lübeck, dat deel, dat geheel het schier
eiland inneemt, hetwelk de Kieler bocht van
den Lübecker bocht scheidt. Dat deel, het
welk in DuitschLand zoo goed bekend is en
daar buiten helaas zoo onbekend, hetwelk ge-
lieoten wordt de Holsteinsche Schweiz (Hol-
steinsch Zwitserland zooals wij zouden (zeggen.)
Daar is een Landschap dat het vlakke van het
Sleeswijksche paart aan het glooiende van
het liolsteinschewaar groote meren in
boechachtigc omgeving zoo heerlijk en zoo
koel zjju gelegen waai' in het midden het
oude, eerbiedwaardige Plöm met de nu zoo
bekende kadetten-academie, waar de tegen
woordige Pruisische prinsen hunne opleiding
ontvingen, herinnert aan tijden van weleer,
toen er nog een onafhankelijk Holsteinwas.
Daar leert men werkelijk een landstreek ken
nen, die een onafhankelijk karakter heeft
weten te bewaren. Wie Kiel bezoekt, ver-
zuime niet den Holsteinschen Schweiz in to
gaan en wie van Lübeck daarheen gaat, stelle
er zich niet mee tevreden met een trein
dat schoone landschap door te stoomen, maar
zie ook do landwegen als fietser of als
wandelaar, pm het werkelijk landelgke hier
te waardceren. iHij zal zich, wc durven het ver
zekeren, dien tocht niet beklagen.
V. d. M
(Wordt vervolgd)