MIDDELBl MSCHE OOlRAiT. Maandag 5 Augustus. Kerknieuws. fl* 183. 135* Jaargang. i9r L *io oomramt verschymt d a g e 1 y k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagea. frij» p»r kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franoo pp. f 2 Afzonderlijke nummer* kosten 5 cent. AdvertentiBn bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Proipectuiien daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertentie* voor het eerstvolgende nummer moeten des middag, vóór één u*r aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiün i 20 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Qeboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 oent. fieolames AO cent per regel. Groote letters naar de plaats, die sy innemen. Tot de plaatsing van advertentiSn en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nyverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfeaeen Advertende-BirtU A. DE LA HAB As., H.Z. Voorburg wal 266, Aasterdan. IVit nummer bestaat uit twee bladen en een Kinderblad. EEBSTE BLAD. Middelburg 3 Augustus. lit Stad en Provincie. Dit Middelbare. Dje heer J. van Ouwerkerk, boekhouder vato het Kadaster alhier is met ingang van 1 Sept. a.s. als zpodamig benoemd te Dor drecht, Dit Zuid-Beveland. Te Goes worden pogingen gedaan om te geraken tot oprichting van een coöpera tie vb melkfabriek. In eenigo plaatselijke bla den wordt daartoe onder de advertenties een oproeping gedaan. Het trouwens niet alge meen doorgevoerd besluit der melkverkoo- pera pm dein melkprijs te verhoogen, heeft tot dit besluit aanleiding gegeven. In leen deel onzer vorige oplage heeft in het gemeeïiteraadsverslag van W. o 1 p h a a r t s - d ij k vermeld gestaan bij de voordracht voor zetter, dat do heer J. Lindenbergh aftredend was. Dat was onjuist. Hij is no. 1 gestold in de vacaturo-Kallemein. In de Woensdagavond gehouden vergadering randen .gemeenteraad van Ril land-B a th wejd dB verordening regelende de jaarwedden van het onderwijzend personeel omtrent kele artikels naar aanleiding van de nieuwe militiemet (gewijzigd; ook de begrooting van 1912 onderging wijziging. Do voorzitter, de heer J. J. van Gorsel Hzn. deelde mee, dat dit de laatste maal was, dat hij do raadsvergadering zou leiden. Na bijna 30 jaar aan het hoofd der gemeente te hebben gestaan, achtte hij thans de tijd van heengaan gekomen, een besluit dal hem zwaar viel door de aangename medewerking steeds van wet houders, raad en ingezetenen ondervonden. Spr. herdacht de raadsleden Bruijnzeel, Braam se en Blok, en de secretarissen Augusteijn en Wabeke, die allen tijdens zijn burge meesterschap door den dood weggenomen wa ren. Vervolgens bracht hij eenige woorden van dank aan de beide wethouders en aan allen met wie zijn ambt hem in die jaren in aanra king had gebracht. Do heer L. v. d. Werff, wethouder zeide zeker te weten dat hij de tolk was van den raad en van alle inwoners der gemeente) alB hjj den voorzitter bij het nederleggen van zjjn ambt als burgemeester dank zei voor alles wat hy tijdens zijn ambtsvervullinigj voor allen in de gemeente was geweest. Alleen jhet klimmen uwer jaren, merkte spr. pp billijkt uw heengaan; immers dit is een motief, waarvoor wij allen liet hoofd moeten buigen en waartegen geen verzet mo- gelgk is. 9pr. roemde het bestuur van den schei denden. burgemeester en bood ten slotte al is geen stoffelijk blijk van noode om c(e herinnering aan zijn burgemeestersambt bij den boer Van Gorsel levendig te houden een eenvoudig souvenir aan. Het de Maatschappij „Zeeland' naar Kiel en naar de Oostzee. De oprlpgshaven Kiel. Dan beseft men het dat er in Kiel zelf medeleven moet zijn met al wat deze vloot betreft, met al het lief en leed wat deze vloot aangaat. Wil iemand beweren, dat er in Kiel handelsverkeer is, dan valt dat niet tegen te sproken, maar dat handelsverkeer verzinkt in het niet tegenover het leven en bewegen deö* oorlogsvloot. De vreemde matrozen, de vreemdelingen die in het algemeen door dit handelsverkeer naar Kiel worden gebracht, zij betoekonen in aantal niets tegenover de tal van. marinesoldaten, do Duitscbe „Jantjes" wel ke men er langs de kaden en in de straten in een oneindig getal ziet paradeeren. Meer nog dan in Portsmouth, dat een vrij belang rijke handelsstad tegelijk is, gevoelt men het in Kiel, dat hier leeft en ademt de vloot van een machtig rijk, zonder dat men behoeft te lezen welke organen van deze vloot hier geves tigd zijn en dat zijn er zeer vele kan men beseffen dat vanuit Kiel uitgaat de kracht, die in een aanstaanden oorlog Duilschland mis schien eenmaal zal hebben aan te wenden. Evenals Portsmouth zijn groot© dockyard heeft, waaromheen zich' .geheel do oorlogs- Het geschenk is een btillendpos met een gouden plaat in het midden, waarop, gegra veerd is„1882 1 Augustus 1912. Als aandenken ,aan Uw 30-jarjgo xcgeering-..als burgemeester aangeboden door den gemeen teraad van. Rilland-Bath" mot de namen der raadsleden en van den secretaris. Hierna sprak de heer Van der Werff den wensch uit dat het den burgemeester nog vele jaren vergund inogo worden de ge meente als raadslid te dienen en dat den heer Van Gorsel nog vele gelukkige jaren zul len geschonken woTden. De burgemeester dankte den heer V. d. Werff voor dijens toespraak en het hem aangeboden geschenk en drceg aan dezen het teeken zijner waardigheid over. Slechts bg plechtige gelegenheden had bij enkele malen den keten (Ojmgchangen, doch nooit voor oproer of anderszins was dit noodig geweest. Hij hoopte, dat ook de heer V. d Werff hem daarvoor niet noodig mocht hebben en uitt© denzelfden wensch voor zijn opvolger. De secretaris, de heer Griep, voelde zich gedrongen ook een woord van dank te brengen aan den burgemeester voor de humane behan deling steeds van hem ondervonden; en sloot zich aan bij de woorden van den heer v. d. Werff. Daarna werd de vergadering gesloten. Uit Z.-Vlaanderen 0. D. In .de Donderdag gehouden gemeenteraads zitting van Ilulst is tot chef-gasmeester benoemd Ph. C. Peters te Hillegom. Dit Z. -Vlaanderen W. D. Omtrent de installatie van den nieuwen burgemeester van C ad zand dienen we nog te vermelden het antwoord van den burge meester in de raadszitting. Hij betuigde zijn daiik aan- de Koningin en aan den Commissa ris der JtoinLngi®, en gaf daarop de verzekering zooveel in zijn vermogen is, de belangen der gemeente te zullen voorstaan. „Ik weet het wel, zei de spr., dat zal voor mij niet gemakkelijk gaan, daar ik achter iemand aankom, die hier 24 jaren deze plaats heeft bekleed en met den mees ten ijver en toewijding de belangen van de gemeente wist te behartigen. Ik zal echter ook trachten mijn beste krachten aan de gemeente te wijden en ide voetsporen van mjjn voorganger te drukken." Daartoe vroeg hij den steun van de beide wethouders, van de leden van den raad, en van den secretaris, en eindelijk van de ge- te gemeente. Dat zou dan zeker zijn taak veel verlichten. Daarna sloot de burgemeester zijn eerste vergadering. Intusschen gingen de feestelijkheden hun gang. De beide fanfarekorpsen gaven beur telings concerten op de versierde estrade. Bij het vallen van den avond werd het heele dorp door vetpotjes en lampions verlicht. Vooral' het gemeentehuis en de muziektent maakten een mooi effect. In. pile opzichten ka» dit feest jüs goed geslaagd beschouwd worden. KERMISVERMAKELIJKHEDEN. Strenigholt's-bioscope. Ook ons vaste bioscooptheater telt mede onder de kermisvermakelijkheden, dat bewijst het publiek, dat er in groote drommen heen- stroomt en terecht. Toen. wij er gisteren even vertoefden, heb ben we een bijzonder Ieerzamen en voor den natuurminnaar uiterst jnteressanten film- zien afdraaien. Een stukje vogelleven, dat slechts zeldzaam te zien valt en zeker heeft zich oor deze opname het geduld van den cons- ciealieuzen natuurvorscher moeten paren aan de groote technische kennis van een bioscoop- sportman, want er is zeker zoowel een groote sportieve geest naast grooten natuurzin nood- zakelgk om te geraken tot de opname van een nest van den basL-iart-nacblegaal, waarineen koekoek haar ei heeft gedeponeerd, dat door de (nacliteigaal ouders met het eigen kroost wordt uitgebroed. In natuurlijke kleuren zangen Wij afspelen, hoe voor het igroote koekoeksjong het nest te benauwd wordt en hij er zijn pleegzusjes uit gooit, al eet hij met smaak uit den mond van de nachtegaaltjes, die kleiner zijn dan 't vreemde jong. De ondernemer is met dergelijke films getwijfeld op den goeden weg, liefde voor de natuur aan te kweeken is een taak, waar van zich zelfs ouders en opvoeders nog niet altijd voldoende bewust zijn, wij kunnen dan ook niet anders dan zulk aanschouwelijk on derwijs beter nog dan bet gesproken woord, wijl reeeier ton zeerste aanprijzen. Wat wij van de andere films zagen, een oefening van de Zweedsche vloot en een histo rische 3cène uit het Napoleontische tijdvak, waarin vooral de getrouwheid der costumes trof, sloot zich ten volle bij de prachtige kleurenfilm aan. Wij hebben ook nog even een kjjkje genomen in do „cabine" van den operateur, waarde uitnemende maatregelen tegen brandgevaar vooral de aandacht trekken en waar we leer den. boe de mooie rust der beelden verkre gen wordt. Zoo'n kijkje daar is machtig in- terressant en ivij waren er zeker lang gebleven, als 't er niet zoo warm was. Dan is 't in de goed geventileerde zaal betert Bij Strengholt een kijkje te nemen en zijn kinderen mee te brengen, durven wij rust aanbevelen. TENTOONSTELLING VAN HUISVLIJT ENZ. TE OOSTBURG. (Vervolg). In de afdeeling Huisvlijt trekken in 't bijzonder de aandacht de mooie, in hout gesneden voorwerpen van Schijne te Nieuw- vliet, alle en relief bewerkt en die volgens kenners werkelijk eene uiting van kunst te zien geven. Schijne behaalde indertijd op de huisvlijttentoonslelling te Scheveningen ook reeds een hooge onderscheiding. Verder zien wy het werk van mej. S. German te Oostburg, wat ruim van opvat ting schijnt en alles naar eigen ontwerp is vervaardigd, ook te Middelburg zond zij, meenen we, reeds in en met goed gevolg. Dan treffen we aan verschillende inzen dingen houtsnijwerk, beensnijwerk en reuk brandwerk, figuurzaagwerk en voorwerpen vervaardigd van sigarenplankjes, alle werk getuigende van veel volharding en onuit puttelijk geduld. Een presenteerblad van sigarenbandjes, een zeegezicht van postzegels en eindelijk een zeer mooi poppenhuis, woon- en winkelhuis, electrisch verlicht met een electrische ster haven als het ware groepeert, evenzeer heeft Kiel zijn Rijkswerf, wellrè een stad, althans een. stadje op zich zelf kan heeten. Het spreekt •an zelf dat men op plaatsen als deze uitge breide fwexf, ©enige voorzichtigheid in acht nt met het bezoek van vreemdelinge»; een stelsel als dat van den modernen vrede heeft de wederzijdsche spionnage tot zoo hooge ont wikkeling gébracht, dat geen enkel land te dien opzichte voorzichtig genoeg kan zijn. Maar waar men in Portsmouth iederen Engelschman ïhinderd toegang geeft tot dé uitgebreide ruimte» van den dockyard, doch vreemdelingen onderwerpt aan de meest dwaze formaliteiten, 'welke zelfs den secretaris der admiraliteit' ter plaatse in het algemeen (niet vergunnen een vreemdeling in deze gewijde ruimte» toegang te verschaffen, daar is men in Kiel verstan,- diger, hoewel men er misschien niet minder voorzichtig is. Iedere vreemdeling heeft zich te melden, aan de directie der Rijkswerf en kan daar in de bureaux een bijzonder toe gangsbewijs verkrijgen; men kan er zich te voren op zijn hoede rekenen en men mag Ier vrij zeker van zijn, gezien de nauwkeurige wijze bijvoorbeeld waarop men op het kleine Helgoland wordt bewaakt en begluurd bij het wandelen langs de verdedigingswerken, dat ook hier de nakijkers niet ontbreken. En men mag zich afvragen of werkelijk zoowel in Ports mouth als in Kiel zooveel bijzonders op deze Rijkswerf te zien. valt dat het noodig is daar voor zulke voorzorgsmaatregelen in acht te ne men. Wat men van de werf zien wil en ook voornamelijk zien kan, het is do enorme op pervlakte, welke imponeert; het is de schitte rend systematische indeeling der Werkzaam- heden, welke ook den leek moet opvallen. Maar dat ziet men va» buiten, als me» ei rondvaart pok. De Rijkswerf in Kiel neemt het voornaamste deel van de nieuwe stadswijk- Gaarden bijna (geheel in beslag. Men vindt hier overigens de kazerne van de Marine- infanterie, de nieuw gebouwde kerk van het garnizoen, het groote dusgenaamde werfpark en enkele uitspanningsplkatsen, die druk wor den bezocht, doch deze allen te samen laten niet minder toe den reusachtige» omvang der Rijkswerf voldoende te doen uitkomen. Niet minder dan 7000 arbeiders geeft zij dagelijks Werk ©n niet minder dan 70 H. A. oppervlakte beslaan hare verschillende inrichtingen. Men staat er verwonderd stil bij de groot© hellin gen, waarop de moderne Dreadnoughts worden gebouwd, bij do uitruslingskamers voor do torpedoboolen, bij de inrichtingen tot beproe ving der kettingen, bij do artillerie-magazijnen, bij de reuzen-draaikranen, die ontelbaar veel paardenkrachten vertegenwoordigen, bii do ver schillende gegraven bassins, bij het groote nieuwe droogdok, waarin zelfs de nieuwste oorlogsschepen kunnen liggen, bij het pomp werk, bij de machinobouwzalen, bij do zwem- kranen en bij de zoo geheel verschillende! boven den ingang van den winkel, elke minuut even verlicht, vragen als om strijd onze aandacht. E» dan de vrouwelijke handwerken hieruit eene bloemlezing te geven is bepaald onmogelijk (voor een mannelijk verslaggever); tnl van nuttige en fraaie handwerken boeien bet oog en alles komt in die vitrines zoo mooi uitin groote massa zijn ze voorhanden, van het schijnbaar aller eenvoudigste grofste tot bet allerfijnste; stopwerk,borduurwerk, vlechtwerk, kantwerk enz. Er zijn horloge kettingen uit paardenhaar gemaakt, penne- werk, p08tzegelwerk, plakwerk van haver- stroo, opgezette vogels en meerdere zaken, te veel om te noemen. Wat vooral de aandacht zal trekken is de mooie inzending oud porcelein en aarde werk, oud koper, oude meubelen enz. Er is een kastje van gewoon zwarthout, op 4 blauw-Delftscbe pooten en met blauw- Delftscbe paneelen, zeer zeldzaam en van hooge waardevoorts zien we oude kle dingstukken, Oud-Zeeuwscbe, Oud-Holland- sche, Noorsche en Deensche versierselen en veel Indisch werk. Als reclame zijn ingezonden zaken uit het boekdrukkers-, banketbakkers-, schoen makers- en mandenmakersbedrijf, en werk tuigen enz. voor het houtsnijden, benevens eene collectie gesteriliseerde groenten met 'zaken hierop betrekking hebbende Er hangt ook nog een mansportretje, toe geschreven aan D. Toniers, waarde minstens t 500.— Bij de opening ontving mevrouw Preij van bet bestuur een prachtig bloemstuk, als hulde voor bare vele bemoeiingen. Van bet Hoofdbestuur en van het 2e Kamerlid den beer Vorsterman van Ooijen, was bericht gekomen dat zij de opening onmogelijk konden bijwonen. De jury, bestaande uit de dames Fokker te Oostburg, Van de Plasscbe te Aarden- burg en Roos te Sluis voor de handwerken en de beeren Baum, kunstschilder te St. Anna ter Muiden, Bevin en Fledderus te Oostburg en De Thouars te Breskens, voor de overige zaken, had een zeer moeilijke taak te vervullen, wat o. a. ook blijkt uit bet feit dat zij, na om 10 uur des voor middags met de beoordeeling een aanvang gemaakt te hebben, eerst lang na de opening kon gereed komen. Naar wij vernemen wordt aan de tentoon stelling met toestemming van Burgemeester en Wethouders alsnog eene verloting ver bonden, bestaande uit 500 loten a f 0.50 per lot ter versterking van de middelen der afdeeling Oostburg. Ten slotte de Bekroning en. Voor snijwerk enz. werden bekroond voor boutsnijwerk M. Schijve te Nieuw- vliet, medaille uitgeloofd door Z. K. H. den Prins der Nederlandenmej. S. J. German te Oostburg, gouden med.Adr. Luteijn te Scboondijke ^beensnijwerk) zilv. med.0. van Poucke te IJzendijke voor dubbele spil- trap, Ph. C. Risch te Sluis voor snijwerk, H. Dicho te Aardenburg voor figuurzaag- werk, mej. E. J. Versluys te Oostburg voor snijwerk en mej. G. G. Fokker te Zuidzande voor vlakbrandwerk, allen een bronzen me daille. Voor schilderwerk en teeken werk M. Aalbregtse te Aardenburg een zilveren med. onderdeelen van dit uitgebreid bedrijf. En onmiddellijk daarnaast verheft zich niet min der reusachtig hot etablissement dat de firma Krupp hier heeft in,gericht voor den bouw van oorlogsschepen, de dusgenaamde „Germania"- werf, welke een 3000-tal arbeiders in haar dienst heeft en welker inrichtingen niet al leen voor den bouw van oorlog- en koopvaar dijschepen kunnen dienen, maar welke tevens de gewone machinebouw in het groot ten goede komen. Met de bekende Vulcan"-werf in Stettin vindt men hier zeker wel de werf terug, waar aan de spoedigie ontwikkeling der moderne Duitscbe zeemacht in het bijzonder te danken is, en men ziet er de overdekte hellingen, de ©enige van dien aard in Duitschland, welker verbinding met een enorm groot© iuit- rustingskraan reeds den oppervlakkige» be zoeker daarvan moet overtuigen, Welk een vermogen van scheep sbouwkracht in dit deel van Kiel is samengebracht. Zelfs diegenen, die op dit gebied kennis gemaakt hebben met de werven in Glasgow en in Liverpool, welke mede mogen tellen in do internationale scheepsbouwwereld, zelfs zij moeten toegeven, dat de Duitscher, die voor een enkel groot woord niet bang is, niet ten onrechte in Kiel wijst op veel dat im- ponecren (moet en impoueeren kan. Inder daad, wanneer men de Kielsche oorlogshaven ziet met geheel liaa,r omgeving, die zich daar- en A. Aalbregtse te Vlissingen een bron zen medaille. Voor poppenhuis, electrisch verlicht, Iz. Westdorp te Oostburg, zilveren medaille voor glazen tuinhuisje, Joz. Rieseeuw te Oostburgvoor strooplakwerk, Gez. Dierikx te Schoondijke, mej. A. Maenhout te Oost burg voor postzegelwerk M. Pattist te Aardenburg, allen bronzen medaille. Voor oud-porcelein etc. Mej. Cuelenaere te IJzendijke, I. Scheltus te Schoondijke, mevr. Van den Broecke te Aardenburg, ieder een gouden medaille; E. de Thouars, (meubelen) te Breskens, I. J. Steenhart te Oostburg en A. I. Nortier te Oostburg (koper) ieder een zilv. med. Familie De Hulster te Schoondijke (porcelein), dr Van Delden te IJzendijke (koper) en R. J. Ver- sluijs te Oostburg (koper) ieder een bronzen medaille. Handwerk Hoogste onderscheiding medaille van H. M. de Koningin: Celina Dusarduijnte Schoon dijke voor gestopte gordijnen (kantwerk). Gouden medailles aan Eng. Bonte, Oost burg, aan de Kantwerkschool te Sluis, aan A. Busscher Aardenburg en aan Jac. Roose Zuidzande (pop). Zilv. medailles aan M. Mabesoone, Oost burg, M. Buijch Waterlaudkerkje, mej. Bak ker Zuidzande, Aug. Wijffels te St. Kruis, Louise Buijck te Waterlandkerkje. Bronzen medailles aanMag. van Besien te Sluis, A. M. de Vlieger, Zuidzande (Vlis singen), M. Ie Mabien, Aardenburg, M. Verplanke, Oostburg, Jac. Yerplanke, Oost- burg, Dina le Grand Oostburg, mevr. Boone de Klerck te Groede, mej. Roggebam, BreB- kens, Gezs. Lippens te Aardenburg, Ernelie Doolaege te Schoondijke. Diploma's werden toegekend aan de dames B. Wijffels, St. Kruis, M. Buijch, Waterland kerkje, Alice Buijch, idem, Cel. de Smet, Oostburg, M. Mabesoone, idem,Nath. Cauwels, idem, Louise Dusarduyn, Schoondijke, Sara de Smit, Oostburg, Sara van Male, Schoon dijke, C. M. de Vlieger, Groede, E. J. Brakman, idem, Emma Carp, Oostburg, Suz. Luteijn, idem, Bosdijk, Schoondijke, S. van de Sande, Groede, J. de Zwart Kense, Zuidzande, en S. J. de le Lijs, Cadzand. Alg. Synode der Ned. Herv. Kerk Het voorstel Tiel (dat zij, die willen wor den aangenomen de laatste twee jaren geregeld godsdienstonderwijs moeten hebben genoten) werd ten slotte, volgens advies der commissie, verworpen, met tien tegen negen stemmen. Het voorstel van de commissie aan welke sameuapreking over vereenvoudiging van de werkzaamheden der Synode was opgedragen, luidende»De Synode benoemt uit haar midden een commissie van 5 leden met hunne secundi, aan welke alle zaken van rechtsprekenden arbeid, waarvoor tegen woordig eene Synodus contracta moet wor den uitgeloot, worden opgedragen", werd na breedvoerige bespreking met 11 tegen 5 stemmen aangenomen, evenals de wijzi gingen uit dit voorstel voortvloeiende. Dit besluit brengt een zeer belangrijke wijziging in de werkwijze van de Synode. bij aansluit en zich daarbij aanpakt, dan tnoiet uien het toegeven, dat uit de Duit- sche oorlogsvloot iets spreekt dat loven in zich sluit. Een tocht door de Kielsche hayens is in alle opzichten wij behoeven het niot nader aan te toonen na heigeen reeds is gezegd geworden interessant en ten zeerste te waaTdeeren. Geen gezicht misschien, dateven- als ia Portsmouth iu gelijke mate schilder achtig is als dit; geen gezicht ook, waarb'jj aan het oog zooveel afwisseling wordt ge schonken en zooveel gelegenheid wordt ge geven om steeds nieuwe en steeds imponee- neerende dingen te aanschouwen. Maar men zou Kiel in hooge mate onrecht aandoenj wanneer men zijn aandacht alleen bepaalde tot zijn haven en tot do naaste oragevijng van die havenwanneer men dan het oog ook niet wendde naar de fraaie stad zelve, welke Kiel immer is geweest doch bovenal is ge- woTdcn na d© uitbreiding der laatste tiental len van jaren. Kiel, dat een geschiedenis van' eeuwen achter zich heeft, is vestingstad ge-j weest, de onder meer a'an de verschrikkingen en do verwoestingen van den dertig jarigetj oorlog in geen enkel opzicht is ontkomen vestingstad bovendien, die geheel hare histo rie toont in den aanleg der stad Voor kenners van stedenblouw is het niet moei lijk do systematische ontwikkeling, welke deze zeestad in den lopp der eeuwen en door do

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1