Kunst en Wetenschappen.
-en ik heb nu reeds ondervonden hoe moeilijk
het is daarin eenige variatie te brengen, hoe
bezwaarlijk het gaat dat eenigszins geniet
baar te maken. Gelukkig nog, dat de wisseling
van de afdeelingon waarin de algemeene ver
gaderingen worden gehouden, oorzaak is dat
het publiek nog al varieert. Mijn verslag zal
ik, wil ik niet tc veel in herhalingen vallen,
toch nog al moeten bekorten omdat verschil
lende welenswaardighcden het jaar 1011 be
treffende, door mjj rjeeds zijn medegedeeld
op de op een buitengewoon laat tijdstip ge
houden vorige algemeene vergadering.
Ik kan dan weer beginnen met de mededee
ling, dat in do samenstelling van liet dage-
lijksch bestuur der Maatschappij geen verande
ring kwam.
Evenmin ontstond belangrijke verandering
in dc besturen der afdeelingen, behoudens, dat
in de afdeeling Hulst do door het overlijden
van den door mij op de vergadering van 8
Sopt. j l reeds dankbaar herdachten heer
Vogelvanger opengevallen voorzitterszetel werd
bezet door den heer F. C. O M. Hombach
Met deze keuze kunnen wij de afdeeling llulst
gelukwenschengij allen, die den hoer Hom
bach, zijn werkzaamheid, zijn toewijding kent,
zult dat met mij eens zijn.
In de voorjaarsvergadering van het hoofd
bestuur is door mij, het kan u door het land
bouwblad bekend zijn, een woord gewijd aan
de nagedachtenis van den op 2 Februar; 1912
te Aaxdeuburg overleden heer inr. P. C J
Hennequin, oud-voorzitter der Maatschappij.
Het is mij een behoefte, mijne heeren, ook
in deze algemeen© vergadering, do eerste na
zijn dood, mede namens u, hartelijk en wel
gemeend hulde te brengen aan <lie eens zoo
krachtige persoonlijkheid, aan den man, die
zijn uitnemend verstand, zijn helderen geest,
zijn groote werkkracht en werklust, zyn mach
tigen invloed, dienstbaar heeft gemaakt ook,
en niet in de laatste plaats aah onze Z.
L. M., die hem zoo na aan het hart lag, aan
dien man, die goöeid en gevierd, in de volle
kracht van zijn leven, door een onherstelbare
ziekte tot werkeloosheid werd gedoemd en
na een lang lijden (en tengevolge van den
langen duur van dat lijden bijna als een ver
geten burger) is gestorven. Doch wij allen, die
hemi hebben gekend als de uitnemende voor
zitter onzer Mij. wij hebben hem niet ver
geten en zullen hem nooit vergoten. In hooge
eere zat bij ons steeds blijven de naam van
Mr. P. C. J- Hennequin.
Laat ik U althans nog mededceling doen
van eenige wetenswaardigheden omtrent de
verschillende belangen die aan onze zorgen
zijn toevertrouwd.
Wanneer ik dat doe zal ik hier en daar
vergelijkingen maken tusschen de toestanden
van thans en die in 1901, het jaar waarin
het laatst een algemeene vergadering in deze
afdeeling werd gehouden
Beginnende met het landbouwonderwijs mag
ik tot. mijn groote voldoening zeggen dat onze
eerste bescheiden pogingen om te geraken
tot goed en degelijk onderwijs in landbouw-
h,ui8houdkunde voor vrouwen en meisjes een
beslist succes hebben gehad.
De 2-jarige cursussen te Oostburg enGroede
werden door 41 leerlingen gevolgd tot groote
tevredenheid vaif onderwijzers en leerlingen.
Het tweede leerjaar is aangevangen te Oost-
burg met 18 en te Grocde met 19 leerlin
gen Bovendien zijn in het winterhalfjaar 11/12
gehouden door mej Van Proije cursussen voor
dochters en vrouwen van arbeiders te Ooster-
land en te Dreischor die met de meeste be
langstelling werden gevolgd door onderschei
denlijk 16 en 37 deelneemsters. De commissies
van toezicht op die cursussen, mej. Van Proije
en ook de rljkslandbouwleeraar waren over
het resultaat zeer tevreden, 't Is de bedoeling
op deze wijze voort te gaan niet alleen, maar
gelet op de groote belangstelling en deelneming
daaraan zooveel mogelijk uitbreiding te geven.
Dankbaar wordt hier melding gemaakt van de
medewerking en finoncicelen slcun van de di
rectie van den landbouw en de re gee ring ont
vangen.
Mej. Van Proije maakte door het houden van
lezingen op verschillende plaatsen propaganda
voor dit. onderwijs, dat wij zoo gaarne een
zelfde vlucht zouden zien nemen mettertijd
als dat van de jongens. Mej. Van Proije voir
doet aan de goede verwachtingen, die wij van
haar koesterden en wij hopen, dat wij haar
aan deze Maatschappij zullen kunnen verbon
den (houden. Wanneer de middelen daartoe
kunnen worden gevonden zouden wij haar
gaarne nog een cursus Laten volgen aan een
huishoudschool in Holland
Dat dit deel aan het Landbouwonderwijs aan
zienlijke 'geldelijke offers eischt is duidelijk
en wij hopen dan ook dat wanneer wij na de
Ed. Ipuijpers, prof. H. Evers, hoog teer aar
in de architectuur aan de T. H. S. te Delft,
prof. J. A. van der KLoes, hoogleoraar in de
kennis der bouwstoffen to Delft, Herman van
der Kloot Meijburg, hoofdteeraar in de bouw
kunst aan de Academie van beeldende kunsten
te 's-Gravcnhage, A. Mulder, rijksarchi,tect j vereenigingou in de afdeeling Axel en het stich
van de monumenten te 's-Gravenhage, C. B. ten van de nieuwe .vereenigjng van Zeeuw-
Posfhumus Meijjes, C. Muijskens, C. H Peters sche fokkers van het zware trekpaard gevc-s-
rijksbouwmeester te 's-Gravenhage, A. W. I tigd te Axel. Dat is zeker do goede manier
Weissman zijn het er eenstemmig ««n*
weigering van. het vorige jaar opnieuw aan de
provincie een subsidie zullen aanvragen voor
dit groote belang, wij dan een gunstiger ont
haal zullen vinden.
Cursussen voor meisjes werden en. worden
nog gegeven te Wolfaartsdijk, te Rilland en te
Koewacht Sint Andries.
De landbouwwintercursussen en de cursus
sen voor volwassenen vinden steeds noch be
langstelling. De resultaten daarvan, ieder kan
het in zijne omgeving nagaan, zijn werkelijk
gunstig In 1901 deelde de voorzitter mee
dat er in de provincie ware geweest 17 cur
sussen met 196 leerlingen en m den afgeloo-
pen winter werden er 41 gehouden nl. 29 ge
wone wmtercursussen «u 12 cursussen voor
volwassenen. Daarvoor werd van het rijk ont
vangen een subsidie van f 8982.26
In IJzendjjke, Houtenis se, Scherpeuisse,
Middelburg en Oostburg werden, gehouden cur
sussen in paardenkennis, "die ongetwijfeld veel
nut afwerpen waarom wij dan ook gaarne aan
sporen lot het houden en volgen van die cur
sussen.
Het resultaat van de cursussen in hoefbe
slag te Middelburg, Oostburg en Hulst gegeven
kon ik reeds meedeelen op de vergadering van
Sept. jj. te Goes.
Het oordeel van de examen-commissie over
de kennis der deelnemers was, men zal bet
zich herinneren, niet zeer gunstig. Thans wor
den weder 3 tweejarige cursussen in hoef
beslag gegeven en wel te Goes, te Krui-
ningen en te Tliolen. Maatregelen zijn nu
genomen, dat geen leerlingen werden tocge-
die nog niet behoorlijk bedreven wa
ren in het b)meden. Een vijftigtal leerlingen
namen aan deze cursussen deel
Omtrent dit deel van het landbouw onderwijs
werd in 1901 gezegd, dat de Maatij zicli voor
eerst met dit belang niet meer zou bezig
houden omdat er toen een voldoend aantal
gediplomeerde hoefsmeden over de provincie
verdeeld was.
Wat toen waar was, was het nu echter
niet meer en daarom werden twee jaar gele
den 3 cursussen ingericht en dat er wel dege
lijk behoefte is bowijst het groote verlangen
alle afdeelingen om in het gpnot van een
een cursus gesteld te worden en ook dc
groote deelneming van de smeden aan die cur-
cursussen. Do geldmiddelen laten echter niet
toe meer dan drie cursussen tegelijk te hou-
in.
De afdeelingen waar thann de cursussen
gehouden worden werden daartoe bij loting
aangewezen.
iandbouwwinterschool te Goes staat
natuurlijk buiten onze bemoeiingen doch heeft
niettemin onze groote belangstelling en 't ver
heugt ons daarom, dat er hoogstwaarschijn
lijk voor de school betere tijden zullen aan
breken. De pogingen om te krijgen een be
hoorlijk gebouw voor die school hebben allo
kans verwezenlijkt te worden. Den Raad dor
gemeente Goes komt alle hulde toe voor het
door hem genomen besluit tot het stichten,
van een geschikt gebouw en 't is te hopen,
dat de finanheele hulp die van de provincie
gevraagd wordt zal vorkregen worden.
Thans overgaande tjot de paardenfokkerij)
mag ik zeggen dat die zich in een voortdu
rende belangstelling en in een toenemenden
bloei kan verheugen
Voor de Juni-keuringen werden aangegeven
350 merries van 48 jaar
71 9—13
en 161 3 jaar.
liet aantal voor de voortteeling gebruikte
fokmerries overtreft in Zeeland altijd nogj
belangrijk dat in andere provincies, ja dat
getal bedraagt ongeveer 1/5 gedeelte van alle
in Nederland voor de voortteeling gebruikte
merries.
Voor de fokkerij worden, ik kan wel zeg
gen, uitsluitend koudbloed hengsten gebruikI
De fokkerij van het warmbloedig ras is dan
ook in Zeeland van geen beteekenis meer
De vraag „of de Zeeu w'B c jh e I a n d-
bouwmaatschappij cenig belang
eft bij het bestaan van een a f-
fleeling Zeeland van de Natio^
nale vereeniging voor do paar
denfokkerij 111 Nederland" werd dan
ook door het hoofdbestuur in de vergadering
van 11 April j.l. door de afgevaardigden
van 8 van de negen afdeelingen onzer Maat
schappij ontkennend beantwoord.
In het stamboek van het Zeeuwsch Belg
Trekpaard worden in 1911 ingeschreven 37
hengsten en 362 merries en in 1912 reeds 17
hengsten en 296 merries, terwijl het veulen-
boek van dat. stamboek, dat in 1910 eindigde
met no. 600 en in 1911 met no. 963, in Juni
1912 reeds is geklommen tot 110. 1239.
Het aantal leden van het stamboek bedraagt
651.
Kunnen wij dus zooals ik zei op grooten
vooruitgang wijzen bij de paardaifokkerq, toch
moet nog veel verbeterd worden. Daar een
goede rationeel© paardenfokkerij veel geld eischt
is hier zeker het vormen van fokvereenigingen
een gebiedende eisch. Het „vereenigt u" worde
ook hier den landbouwers toegeroepen.
Als een navolgenswaardig voorbeeld wil ik
hier wijzen op het opheffen van verschillende
vee in Zeeland, zei spreker, is nog niet in zoo
goeden staat als Ln andere deelen des rijks
en hij hoopte dat de t ijd en de genomen maat
regelen hierin een blijvende verbetering zul
len brengen.
Wanneer wij nu gaan vergelijken den vee
stapel van 1901 met dien van thans dan kun
nen wij zonder vrees voor tegenspraak veilig
zoggen, dat er een groote verbetering, een
enorme vooruitgang is, en waar thans dit
groote landbouwbelang al zoo vele jaren is
toevertrouwd aan uitnemende deskundigen is
er voor ons geen roden meer om daarover te
treuren. Waar mogelijk zal de Z. L. M. steeds
gaarne en krachtig steunen alles wat aan de
verbetering van don veestapel in onze provin
cie kan bevorderlijk zijn
Het aantal slierenvereenigingen in de pro
vincie bedraagt thans 24 met 2300 aange
sloten koeien terwijl er 13 coaitrole-vereeni,gjn-
gen bestaan, met 4: 1240 koeien. De onder
zoekingen voor de conlrole-vereenigingen ge
schieden grootendcels in het laboratorium van
het zuivelconsulentschap. Door dat zuivelcon-
suleutschap mijne heeren wordt heel wat ge
daan in het belang van zuivelbereiding en
veeteelt Enkele cijfers mojgjen u daarvan
eenigszins een denkbeeld geven- aan 220 per
sonen werden in 1911 adviezen gegeven be
trekking hebbend© op zuivelbereiding en -ge
broken een toenemend gebruik wordt gemaakt
van de gelegenheid 0111 handkrachtcentrifuges
op de boerderij te laten controleeren188
monsters ontroomde melk werden onderzocht;
op het laboratorium werden onderzocht 10733
monsters melk, boter ca. van af 1 Juli 1910
tot 1 Juli 1911, dit aantal steeg van 1 Juli
1911 tot 24 Juni 1912 tot 14482.
Door de ijverige bemoeiingen van den zui-
velconsulent, daarin trouw geholpen door den
assistent-zuivelconsrulent breidt de beweging om
het geitenras te verbeteren zich nog voort
durend uit Het. aantal geitenfokvereenigingen
is thans geklommen tot 49, die alle zijn aan
gesloten bij de verccnigmg ter bevordering der
geitenfokkerij in Zeeland.
Door het zuivelconsulentschap werden 18
lezingen gehouden, die over het algemeen vrij
goed bezocht werden.
Den 22 Mei 1912 werd te Oostburg een
tentoonstelling gehouden van vrouwelijk fok-
vee, welke tentoonstelling uitging van de
fok-conlr01c- cn stierenvereenigingem teGroe-
dé, Schoondijke, Zuidzande en IJzendjjke.
Jammer was het dat de tentoonstelling,
niet ten volle tol haar recht kwam. In
den voormiddag verheugde men zich in prach
tig weer, doch tegen twaalf uur, juist nadat
de keuringen waren afgeloopen, brak een hevig
onweer los en vieL de regen (bij stroamen
neer. De aanwezige bezoekers verlieten het
terrein en zij die nog moesten komen bleven
achter.
Wat de inzendingen echter betreft was
de tentoonstelling wel een succes. Er was
veel én prachtig vee ingezonden, 't Wil ons
voorkomen, dat tentoonstellingen als deze uit
nemend nuttig zullen werken en het goede
voorbeeld, door de 4 genoemde vereenigingen
gegeven, vmde navolging.
Een groot aandeel in do inrichting van de
van onderaf de drang ontstaat tot verbetering
van minder gewenschte toestanden, dat de
leden, de afdeelingen zelve letten op de tee
kenen der tijden, zelve medewaken voorde be
hartiging hunner belangen en niet blijven wach
ten tot het hoofdbestuur of het dagel. bestuur
hen wijst op te nemen nuttige maatregelen,
hen waarschuwt voor verkeerde toestanden.
Dan wordt beneden ingedommeld en wordt alle
initiatief gedood en juist aan initiatief mag het
niet jomtbreken.
Ik wil daarmede niet zoggen dat nu bet
bestuur maar moet afwachten tot er eens wat
aangebracht wordt of dat het moet zijn enkel
een administreerend lichaam, neen dat zjj
verre. Het bestuur zal leiding moeten geven
aan de werkzaamheden zal moeten zorgen,
dat men blijft of komt ui de goede, banen,
zal ook dikwijls zelf het initiatief mogen en
moeten nemen, doch zal zooveel maar mo
gelijk is de afdeelingen over eenigszins be
langrijke zaken een zelfstandig oordeel doen
uitspreken. Bovendien blijft uit den aard der
zaak het administratief gedeelte bijna uitslui
tend aan. het bestuur.
De behandeling van liet ontwerp jachtwet
de zaaigraan contröle, de regeling van den
coöperatieven aankoop van Russisch zaai-lijn-
zaad, de pogingen om te geraken, tot betere
toestanden ui den aardappelhandeL ziet daar
eenige voorbeelden, die u duideljjk maken op
welke wijze wij meencn dat gewerkt moet
worden.
Hoewel dc finantiecle resultaten van het
laatste jaar niet bijzonder rooskleurig zijn
is de toestand gelukkig toch niet onrust
barend. Niettegenstaande de groote uitgaven
voor de voorgenomen prov tentoonstelling be
draagt het kwaad slot der rekening slechts
f 128.341/2
Telkens echter worden nieuwe en andere
behoeften geschapen zoodat een verstandig
en zeer zuinig beheer der geldmiddelen ge
raden blijft
Voor wat de uitkomsten van den oogst be
treft mag ik u wel verwijzen naar de ver
slagen van de verschillende afdeelingen en
kan ik volstaan met de verklaring, dat, hoe
wel de opbrengst van alle producten niet even
gunstig was, het vele goede het mindergun-
stige doet over het hoofd zien en dat de
geldelijke uitkoimsten voor den landbouwer
zeer (gunstig zjjn geweest.
De toestand van den veestapel, ik behoef
er niet aan te herinneren was vooral door
het heersclien van mond- en klauwzeer ongun
stig. f
De handel in vee stond daardoor een
tijdlang zoo goed als stil Ook de groote
droogte en daardoor ontstane nijpend gebrek
aan drinkwater werkte in vele plaatsen on
gunstig op den gezondheidstoestand van het
vee. De behoefte aan goede watervoor
ziening werd duchtig gevoeld. Een grooll
voordeel ook met, het oog op de veehouderij
is het voor Zuid-Beveland dat daar de drink
waterleiding binnen kort water zal geven.
Moge Tliolen, waar men ijverig daarvoor werk
zaam is spoedig volgen en zrj de tijd niet
meer ver, dat men overal in de geheel©
provincie steeds over zuiver drinkwater in
-ii utunuwü awua u»ei zuivti uiuuvtvaici m
tatóopstelüag m het samenstel en van vo]doe„de aal kunnen beschikken
den calalogns heeft de sn.velcomulent de, fc yoor -de „öperall6t<s suitorfa.
heer Zwagerman gehad slma js voHeekmd
U ziet mijne heeren, dat men aan het zui-
dat klimplanten absoluut, geen schade veroor
zaken aan muurwerk, evenmin de vochtig
heid bevorderen, doch in tegendeel de
steenen bewaren tegen slechte
weersinvloeden en de vochtig
heid der muren verminderen.
Het eenige, waarop men heeft te letten is,
dat men zich, vóór het aanbrengen der plan
ten overtuig©, dat er gceno scheuren zijn in
en geen© voegen zijn uitgevallen of
om tot het gewenschte doel te geraken.
Deze nieuwe vereeniging hield op den 28sten
der vorrge maand zijn eerste tentoonstelling
welke daags daarna gevolgd werd door
iconcours liippique.
Ik heb het voordeel gehad die tentoonstelling
officieel te mogen openen ©nik geloof te mogen
zeggen dat die eerste tentoonstelling van do
vereenigjng van. Zeeuwsch© fokkers een be
slist succes is geweest
Volgens de mededeeüngen van het zuivelcon-
loslaten. Is dit het geval, dan dienen deze sulentschap blijft de belangstelling in de ra-
gebreken eerst hersteld. Wordt dit verzuimd, tioncele vee ver betering toenemen. Trouwens wij
dan bevorderen de klimplanten het verval van kunnen dit zelf ook waarnemen,
het muurwerk, door dat de ranken zich in In 1901 over de verhoogde subsidie ter ver
voegen en scheuren inwerken, en zoodoende edeling van het rundvee sprekende wees de
de steenen losmaken toenmalige voorzitter er op dat de Staten het
De brieven dor architected liggen voor alle beheer over de suDsidiën hadden toegewezen
belangstellenden op het secretariaat ran „Ne- aan de afdeeling Zeeland van het Nederi.
halennia" ter inzage. B. v. B. Fock. rundveestamboek wat hij betreurde. Het rund-
velconsulentschap niet stil zit. Uw bestuur
heeft dan ook niets dan lof voor de wijze
waarop de heer Zwagerman en ook de heer
Kielstra hun taak opvatten en uitvoeren.
De redenen waarom de heer Zwagerman
heden niet present is, is dat hij nog niet
teruggekeerd is van verlof hem verleend oin
de excursie naar Zweden, door de Koninklijke
Nederlandsche georganiseerd mee te maken,
aan welke excursie hij heeft verbonden een
verblijf van eenige dagen in Denemarken.
Als bewijs, dat men nog niet algemeen van
de adviezen van den zuivelconsulent is ge
diend en als curiositeit zjj hier nog ter
loops meegedeeld, dat blijkens het aan ons
uitgebracht verslag over Maart 1912, do con
sulent voor een onderzoek naar slechte boter,
geen bezoek aan een hofstede mocht brengen
omdat de moeder, voor wie geboerd werd,
dat niet wilde hebben.
Laat ik hieraan nog toevoegen, dat blijkens
schrijven van Ged. Staten het znivelconsulenl-
schap hier weldra een rijkszuivelconsulent-
schap zal worden
Bij herhaling breng ik hier wederom hulde
aan de aid. Zeeland van de V. P. N. voor
wat zij doet in 't belang van de pluimveeteelt.
Deze teelt is voornamelijk door haar werken
belangrijk in beteekenis toegenomen. Wij kun
nen dan ook niet na La ten de hoop uit
spreken, dat de Staten van deze provincie
dezer dagen gunstig zullen beschikken op
het verzoek dezer zeer nuttige vereeniging en
haar de aangevraagde subsidie zullen ver-
leenen.
Onze landbouwcourant verschijnt pedert Ja
nuari iedere week en i3 geworden wat zij
moest zijn, ons vakblad, dat ieder lid gaarne
1 waaraan hoe langer hoe meer per
sonen hun medewerking verleenen.
Het ledenaantal der Maatschappij' is door het
verhoogen der contributie tot f 2.50 niet ach
teruitgegaan. De sombere voorspelling van
sommigen is dus niet uitgekomen, integendeel
er zijn niet onbelangrijk meer leden bijgeko
men.
In 1901 toen wij slechts een maandblad
hadden, dat echter lang niet iedere maand
verscheen, telde de Maatschappij nog geen
2400 leden. De voorzitter van 1901 deelde
me© dat in 10 jaar tjjds het ledental met
15 °/o was toegenomen, hij voegde daaraan toe
dat die aanwas echter veel te gering was
Thans telt de Maatschappij ongeveer 3400
leden, een vermeerdering!, dus van ruim 40o/0,
dat is belangrijk meer dan in 1901, doch
ik zeg het toch den heer Hennequin na: de
aanwas is nog te gering. Niettemin mogen wij
niet ontevreden zijn, want de stijging is toch
niet onbelangrijk m de laatste jaren. Mogen
wij dat voor een deel misschien toeschrijven
aan onze eenigszins a ndere wjjze van werken.
Zooals u meermalen gebleken is, meenen wij,
dat de groote werkzaamheid niet van uw be
stuur moet komen Regel moet het worden, dat
het stichten,
slechts een kwestie
Van Toorop's prachtige Apostelpor
tretten, waarvan de bezoekers aan de schil
derijententoonstelling te Domburg er zich
eenigen zullen herinneren, zijn de «Johannes»
en de «Faulus» op de tentoonstelling van
kerkelijke kunst te Brussel, waar alle ge
weest zijn, aangekocht door de regeering
van Belgis.
Blijkbaar zal dus deze verzameling koppen,
hoewel bestemd voor éón tafereel, nl. een
Heilig Avondmaal, her en der verspreid
worden. Van de voornemens om ze te ge
bruiken voor een kerk in Zürich hebben
we niets naders t
van de fabriek schijnt
n tijd te zijn.
Ook in Zuid-Beveland bestaan ernstige plan
nen een coöperatieve suikerfabriek te stich
ten, welke plannen zeer veel kans hebben,
werkelijkheid te worden. Het aantal aandeelen
waarvoor reeds i s ge teekend is naar wij ver
namen reeds groot genoeg om de zaak te
durven aanpakken.
Nn de waterleiding in het gebrek aan wa
ter zal voorzien is er ook geen onoverkomelijk
beletsel «neer zouden wij meenen voor het
stichten van een suikerfabriek, en wanneer
dan nog d© ontworpen team in Zuid-Beveland
tot stand komt, dan zullen voor den landbou
wer in die streek belangrijk gunstiger condities
zijn geschapen.
Volledigheidshalve moet ik nog herinneren
aan een paar minder gunstige feiten. AI heeft
het niet den vorm aangenomen van een alge
meene rampt och is door den storm van 30
Sept./l October 1911 zeer groote schade aan
gericht. Op het land bepaalde zich die schade
tot het omwaaien van een enorm aantal hoo
rnen, en liet afwaaien van alle late fruit, doch
meerdere schade werd aangericht aan dijken
en oeverrerdedigjagswerkea, terwijl zelfs twee
polders, n.l. de Karelpolder en de Prins Hen
drik werden geïnundeerd,
In den vorm van verhoogd dijkgeschot en
door verlies aan producten door mindere op
brengsten werd door vele landeigenaars en ge
bruikers niet ongelangrijke schade geleden.
Betrekkelijk kort geleden werd Zeeuwsch-
Vlaanderen Westelijk deel [getroffen door een
hevigen hagelslag. Vooral veel uitmuntend vlas
werd geteisterd. De coöperatieve verzekering
togen hagelschade zal rjiim f 13000 hebben uit
te betalen.
En nu nog de verwachtingen van den oogst,
dio nu te velde staat. Wij kunnen nu met
tamelijk veel zekerheid zeggen, dat de uit
komst niet zoo gunstig zal zijn als verleden
jaar. Men hoort klagen over slechten stand
van suikerbieten, van aardappelen, van vlas,
van erwten en van nog meerdere gewassen
Laten wij ons niet aan voorspellingen wagen,
en hopen dat, moge ook 1912 achter staan bij
1911, veel wat zich nu minder gunstig laat
aanzien zich zal herstellen en het resultaat
ook in dit jaar boven het middelmatige blijven.
Ik eindig met den wensch, reeds elders uit
gesproken, dat na afloop van het jaar 1912
zal kunnen worden getuigd dat het een jaar
is geweest van voorspoed voor ons geëer
biedigd Vorstenhuis, voor de Maatschappij,
voor ons gewest, voor het geheele Vaderland
jaar van vrede en algemeene vooruitgang
op intellectueel en stoffelijk gebied.
(Luide toejuichingen)
(Voor het vervolg van het verslag
zie men het Hoofdblad.)
- De opvoering van Van Eeden's Lioba
te Santpoort heelt het aanzienlijke bedrag
van f 6000 opgebracht ten bate van het
Roode Kruis.
Curatoren van het Stolpiaansch legaat
aan de Rijksuniversiteit te Leiden hebben
geen antwoord ontvangen op de door hen
uitgeschreven prijsvraag«Een onderzoek
naar de beteekenis van de secundaire psy
chische functiën vooral voor het zedelijk
leven.»
Als prijsvraag schrijven curatoren ditmaal
uit de vraag, reed6 vroeger door hen ge
steld Eene critische geschiedenis van het
begrip «natuurwet» in de nieuwere wijsbe
geerte. De laatste vier woorden sluiten niet
uit, dat curatoren gaarne aan het antwoord
een inleidend onderzoek zullen zien toege
voegd, in hoever aanduidingen van het
nieuwere «natuurwets»begrip reeds bij vóór-
Christelijke denkers zijn te vinden.
Antwoorden hierop zullen worden inge
wacht vóór ultimo December 1913 bij den
voorzitter van het curatorium, prof. mr.
W. van der Vlugt, te Leiden. Zij moeten
in het Nederlandsch of in het Latijn zijn
geschreven, geteekend met een spreuk en
vergezeld vaD een verzegeld briefje, dat de
zelfde spreuk draagt en waarin des schrijvers
naam en adres zijn opgegeven.
De prijs voor een goedgekeurd antwoord
is de gouden medaille ter innerlijke waarde
van f 250 en f 100 in geld, 01 wel, naar
verkiezing, de geheele som in geld.
(St.ct.)
Iö Vivat. Frangois Pauwels.
Bloemlezing uit moderne 91 u-
dentenpoëzie.
De heer Francois Pauwels, zelf student,
(of is hij al afgestudeerd heelt in dit
boekje liedjes, door studenten in studenten
bladen enz. geschreven, samengegaard. Voor
namelijk is dit werk van Amsterdammers.
Dit is aan de versjes duidelijk te mer
ken. Want terwijl in de zgn. echte acade
miesteden de muzenzonen toch nog steeds
een afzonderlijke maatschappij vormen, miu
of meer afgesloten van de buitenwereld,
leven hun kameraden in de hoofdstad het
groote-stadsleven mee.
Dit woelige leven, waarin de enkeling
verzinkt, beeft op al deze verzen zijn stem
pel gezet. Het karakteristieke, dat het
meer besloten corps-leven van de andere
steden vertoont, mist men hier en niet tot
zijn spijt. Dit zijn uitingen van levens
lustige, levenskrachtige jonge mannen,
meestal vol liefde, vaak ironisch, 90ms
bitter.
Heel persoonlijk zijn deze producten
uiteraard niet. Men vindt er het geluid,
zoo geen navolging, van Haverschmidt en
den Schoolmeester, weinig of niet Speenhoff
of Nap de la Mar.
Kunstwaarde zal men in dit boekje niet
zoeken. Wie het opneemt en genoegelijk
doorblaart, doet dit om eigen heugenis van
dien blijden tijd te verlevendigen of zich
te vergewissen quoi rêvent les jeunes
gens".
De »Temps" heeft daar laatst een onder
zoek naar ingesteld. Verscheidene personen
hebben in de ko'ommen van dat blad ge
antwoord. Wie daar meer van wil weten,
vindt hier stof in overvloed.
Waarvan ze dan droomen Van de liefde
n meisjes en fuiven, zeer weinig van dat
droog-dorre vossen".
Namen van auteurs noemen we niet. Het
vaststellen van een voorkeur kan niet de
bedoeling zijn geweest van den samensteller.
Wel zij vooropgezet, dat Frangois Pauwels,
die ons reeds een »henschen" bundel ver
zen schonk, waar talent in stak, ook in dit
luchtiger soort blijk geeft van temperament
en muzikale vaardigheid.
HOOG WAT85E,
te
Vli
i n g e n.
Donderdag
4
Juli
nm.
4.27
Vrijdag
5
5.07
Zaterdag
6
5.46
Zondag
7
6.34
Maandag -
8
7.28
Dinsdag.
9
vm.
8.06
Woensdag
.10
9.10
t
D 0
mbar
Donderdag
4
Juli
vm.
4.36
Vrijdag
5
5.16
Zaterdag
6
5.55
Zondag
7
6.43
Maandag
8
7.37
Dinsdag.
9
vm.
8.15
Woinsdag
.10
9.19
Stoomdrukkerij. Firma D, G. Kröber Jt4
Middelburg.