MIRDELRVRGSCHE COERMT.
147 133' Jaargang. 1912-
Maandag
24 Juni.
Middelburg 22 Juni.
De Zeeuwscb Vlaamsehe
Tramweg.
Sit Stad en ProïtaelB,
D... ««cut cariohijttt d.g.lS*>. «to»l.rmg m Zo.- e. Ï...t4.g».
p.r kwuted, toowel «or Hiddolbnrg al. voor alle plaat.»» Sedeclud Sra.00 pp. I J.
Afzonderlijke nummer» koiten 6 cent
i nbonnement op voordeelige voorwaarden.
Advertentiën
Proipectuiien daarvan zijn aan het bureau te t
Ad,.rt»HlJ. «oor bet ..ntvolgend. .m».i moeten de. middag. »66c a.r
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Goboorta-, dood en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50elke regel meer
20 uent. Beolame» 40 oent per regel. Groote letter» naar de plaat», die rij innemen.
Tot de plaat»ing van advertentiën en reolame», niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het Alxemcen Advertentle-BB?» an
A. DE LA HAK As., N.Z. Voorbaat, wal fc66, Annterdann.
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
ien Kinderblad.
EERSTE BEAD.
De gewone opgave van den spoordienst
vindt men in het derde blad.
Zy, die zich thans op ons blad
abonneeren ontvangen de num
mers tot 1 Juli gratis.
In ons vorig nummer heeft men kun
nen, lezen dat er in de afdeelingen der
Tweede Kamer algemeen instemming is
betuigd met het groote tramplan der
Zeeaw8ch Vlaamsehe Trarawegmaat-
schappij, waarvan de tot standkoming
nn slechts afbangt van de al of niet aan
neming van het voorstel der regeering
om een renteloos voorschot uit 's Rijks
schatkist beschikbaar te stellen.
Die meedeeling zal in Zeeland met vol
doening ontvangen zijn. Er waren toch
in de laatste weken verschijnselen tezien
geweest, die zoo ze al geen bezorgdheid
wekten, dan toch deden vreezen, dat bij
personen die niet precies met de toe
standen op de hoogte zijn, het geloof
kon ontstaan aan een verzet tegen de
plannen in Zeeuwsch Vlaanderen zelf.
De secretaris der maatschappij, rnr. P.
Dieleman, heeft in het ingezonden stuk
in ons blad, ter beantwoording van de
opmerkingen van den heer G. A. Vorster-
man van Oyen, daarop reeds gezinspeeld
toen bjj daarbij geheel afscheidend
het stuk van den heer Van Oyen
wees op een geschrijf dat blijk gaf»van
gemis aan objectiviteit en weinig zaken
kennis, of ook van vijandschap en
wraakzucht tegen sommigen der leiders."
Het is niet aan ons om aan te toonen
in hoever die kwalificatie gegrond was,
maar wel willen we zeggen, dat van het
geen we van die bestrijdingsartikelen in
Hollandsche bladen onder oogen kregen
veel bestond uit argumenten van zeer
kortzichtigen aard. Het ophitsen der
middenstanders tot verzet tegen het tram
plan wegens de benadeeliug die er uit
zou voortvloeien voor vrachtrijders en
schippers wat bovendien nog geens
zins zeker is bljjkens elders opgedane
ervaring gaf geen hoogen dunk van
den ruimen blik der schrijvers.
Van iets meer belang scheen het be-
bezwaar geput uit het feit dat 't drie
leden van Ged. Staten tevens commissnris
der maatschappij zijn. Maar ook dat feit
komt in een ander licht, als men er op
let dat twee dier personen reeds met deze
tramzaken doende waren vóór ze tpt lid
van Ged. Staten gekozen werden. Eu
bovendien heeft de strijd, die in de laatste
jaren tusBchen regeering en Ged. Staten
gevoerd is over ieders aandeel in 't toe
zicht op 't trambeheer, ten gevolge ge
had, dat 't toezicht van Gèd. Staten een
wassen neus is geworden. In werkelijk
heid wordt bijua alles beslist door de
regeering. Ged. Staten hebben hun be
voegdheid ten zeerste zien beperken.
Daarover is dan ook niet gesproken in
de afdeelingen der Kamer. Men heeft het
daar volgens het verslag in hoofdzaak
gehad over twee kwesties:
le. over de lijn Pyramide-Boofdplaat,
omdat men daarvan vreesde verlegging
van het verkeer ten nadeele van Neder-
landscbe plaatsen
2e. de kwestie, ook door deu hoer
Van Oyen geopperd, van den Belgischen
invloed in het beheer der Maatschappij.
De eerste vraag kreeg in de afdeeling
tevens een nadere toelichting. De leden
die dit bezwaar geopperd hadden, vroe
gen van den minister de verklaring dat
aanneming van dit wetsontwerp niet
in den weg zal staan aan nadere sub-
lidieering, betzij van een tramlijn Hoofd
plaatBreskens, hetzij van een stoom
boot-verbinding Hoofdplaat Vlissingen-
Van andere zijde werd er echter op
gewezen, dat opneming in het net van
de lijn PyramideHoofdplaat was aan
gewezen met het oog op de goede haven,
welke laatstgenoemde plaats bezit- Het
goederenvervoer van Zeeuwsch-Vlaanderen
naar audere deelen van Nederland wordt
door die opneming zeer bevorderd, zoo
betoogde men.
Dit laatste is een opmerking die in '1
algemeen bij dit tramnet de aandacht
verdient tegenover de bezwaren ten op
zichte van de verbindingen met België
Men vergete niet dat de betrokken deelen
van Zeeuwsch-Vlaanderen na ook jaer
tram de havenplaatsen kunnen bereiken,
en dns gemakkelijker verbinding krijgen
met de rest van Nederland dan te voren
het geval was.
En wat nu het tweede punt betreft
we zullen niet meer in bijzonderheden
afdalen, nu men die kwestie zoo breed,
voerig heeft bunnen volgen in de be
langrijke gedachtenwisseling in ons blad
taBsehea de heeren Van Oyen en Diele
man. Slechts de hoofdzaak zij evengerele-
veerd.
De heer Van Oyen is bij zijn betoog
uitgegaan van de akte van oprichting
der Vennootschap van 21 Jnni 1911, en
heeft daaruit geconcludeerd dat de aau-
deelen voor meer dan de helft in Bel
gische handen waren.
De heer Dieleman deelde echter mee
dat die toestand na de oprichting geheel
veranderd is, en dat door overgang van
aandeelen aan Nederlanders thans 263
aandeelhouders van onze nationaliteit zijn,
trengende 268 stemmen tegen 21 Bel
gen met 58 stemmen en één Franschman
met 6 stemmen. Naar wij vernamen is
op 't oogenbhk het aantal Nederlandsche
aandeelhouderszelfs nog meer toegenomen.
Een tweede hoofdpunt nit het schrijven
van den heer Van Oyen was de vraag
of een Nederlandsche minderheid in den
Raad van Commissarissen, al zijn ook
drie leden daarvan leden van Ged. Staten,
kan beletten, dat er bij de exploitatie
maatregelen worden genomen, waardoor
het vervoer van suikerbieten naar België
bevoordeeld, dat naar fabrieken in Ne
derland tegengewerkt, zelfs belemmerd
wordt
Het antwoord van den heer Dieleman
wus ten eerste dat een der commissarissen,
door den heer Van Oyen als Belg be
schouwd, (de heer L. de Groof te Ant
werpen) een Nederlander is, zoodat de
meerderheid van den Raad Nederlandsch is.
Maar bovendien wees hij er op dat bij
het vaststellen van de tarieven, de regle
menten en voorschriften en bovenal de
bepalingen der concessie, die voor schier
alles 's ministers goedkeuring eischen,
het practisch onmogelijk makeu dat
buitenlandsche belangen bevoordeeld
wordeu boven Nederlandsche.
We hebben dit laatste punt nog eens
nader onderzocht, en inderdaad gelooven
we dat, ook zonder extra-v<>orwuard«n,
het door den heer Van Oyen aangewezen
gevaar kan worden voorkomen door de
bestaande bepalingen.
Voor ons ligt een model van de over
eenkomst zooals de staat die sluit met
trammaatscbappijen, welke uit 's rijks kas
een renteloos voorschot krijgen. De mede-
zeggingsschap die den staat zich daarin
voorbehoudt in de regeling van allerlei
zaken, strektzich werkelijkzeer ver uit. Eu
dat is ook verklaarbaar, waut door het
voorschot 2it de staat voor een aauzienlijk
kapitaal in zoo'n maatschappij.
Onder die vele en velerlei bepalingen
komt nu ook deze voor, nl. in art. 20.
Door den Minister van Waterstaat, Handel
en Nijverheid wordeto voor het berekenen
van vrachtprijzen voor het vervoer maxima
vastgesteld. Geen vrachtprijzen mogen wor
den geheven waarbij deze maxima worden
overschreden. Van elk ingevoerd tarief voor
het vervoer van personen en goederen wordt
onmiddellijk kennis gegeven aan den Mi
nister van Waterstaat, Handel en Nijverheid.»
Nu is 't waar, dat onder dit artikel
niet alle exploitatie-maatregelen vallen die
invloed kunnen hebben op het bevoor-
deelen van den een boven den ander.
Maar nu de verhouding van Belgische en
Nederlandsche deelhebbers zich zoo zeer
ten gunste van delaatstgenoemden ge
wijzigd heeft, terwijl die Nederlandsche
deelhebbers bovendien meest allen ook
belanghebbenden zjjn, is 't gevaar voor
een benadeeling voor de Nederlandsche
belangen zeer gering geworden.
Dat ook het »Trarareglement" uitge
breide rechten voorbehoudt aan den Raad
van Toezicht op de spoorwegen, zij hier
nog even gememoreerd.
We hopen dan .ook dat de Tweede
Kamer spoed achter de zaak zal zetten,
dat de Maatschappij weldra met de
aanbesteding zal knnnen beginnen.
Er zijn trouwens ook nog Andere be
langen aan verbonden dan die van het ver
voer van suikerbieten. De teelt van de
andere hoofdproducten van den landbouw
iu die streken, het vlas, de gerst en de
aardappelen, die nu toch reeds bun na
tuurlijk afzetgebied in België hebben, zal
door de tram slechts bevorderd kunnen
worden. En dan lest best zullen de twee
deelen van Zeeuwsch-Vlaanderen niet
meernaaBt elkaar liggen als twee eilanden.
Heimlich, Still und Leise,
Gavotte
Fantasie over Hongaargche
Liederen en Dansen
Ballsirenen, Walzer
Alte Kameraden, Berühmtes
Militür Marscb.
Polonaise op. 40, No 1
Mónuet a la Reine
Walzerlied uit de ope
rette »Der Graf von
Luxemburg".
Norwegiscker Künstlercar-
naval
Morks.
Lehar.
Teike.
Chopin.
Helmnad.
Lehar.
Svendsen.
Bij het 2e bataljon 3e regt inf. te Mid
delburg hebben bij het jl. examen voor
den rang van sergeant voldaan, de milicien
sergeant G. C. van Keulen, korporaal A.
Stolk, reserve-sergeant H. F. Beenbakker,
korporaal A. C. A. Grauss en milicien
sergeant J. Baurdoux.
Men zal zich herinneren hoe een half jaar
geleden een zwervende 86-jarige grijss
door de rechtbank veroordeeld werd wegens
landloooperij, een man die geen ander vonnis
tot zijn last had, die te oud was om naar
een rijkswerkinrichting te worden gezonden,
en niet onder het bereik van een armbe
stuur viel.
Een menschenvriend heeft zich toen zijn
lot aangetrokken. Hij heeft door het rond
zenden van een inteekenbiljet een paar
honderd galden bijeen gekregen, en de man
in het Oude Mannen- en Vrouwenhuis doen
oude man gebleven. Maar het werd
hem te machtig. Hij wilde niet langer het
genadebrood eten, zei hij, hij wilde weer in
de vrije natuur zijn eigen brood verdieneD.
Of men hem al zei dat hij te oud was om
te werken, het hielp niet. „Ik ga hier vóór
mijn tijd dood", verzekerde de 86-jarige.
Natuurlijk bon men hem ni«t tegen zijn zin
bonden. Hij heeft reisgeld meegekregen om
België te bereiken, en is nu weer op stap.
Door zijn beengaan was echter van het
bijeengebrachte geld nog een bedrag over
gebleven van f 118.32*. Daarvan is nu de
helft geschonken aan «Kinderzorg», en de
helft aan de «Vereeniging tot bezoeken der
Armen*.
Uit Vlissingen.
Bij het Belgisch loodswezen te Vlissingen
is benoemd tot chefloods de heer P. Huil-
mand, thans loodsschipper bij denzelfden
dienst.
Dit Middelburg.
Bij de 20 en 21 Juni alhier gehouden
verkiezing van commissarissen van den
Polder Walcheren, zijn herkozen de heeren:
J. Kodde met 144 st., J. Oornelisse met
132 st., L. Krijger met 129 st., J. Cevaal
met 99 st., J. R. Tak met 134 st. en K.
Allaart met 138 stemmen.
Op verschillende andere herren werd een
geringer aantal stemmen uitgebracht.
Benoemd is tot kantoorbediende aan de
gemeente-gasfabriek en duinwaterleiding P.
W. Akkerman alhier.
«Vreemdelingenverkeer» trof het gister
avond goed niet het weer voor het door
haar aan de Gezondheidscongressisten aan
geboden concert in het «Schuttershof". De
opkomst van stadgenooten had grooter
kunnen zijn, maar we zijn er nu langzamer
hand aan gewend, dat ook voor die extra
concerten de trek verminderd is, vergeleken
bij vroeger. Men kan er tevreden over zijn
dat er nog zoo velen waren gekomen. Toen
na de pauze ook de Congressisten verschenen,
bood de tuin een gezelligen aanblik. Het
gedeelte voor de tent heeft echter veel van
zijn roegere schoonheid verloren door het
kandelaren der boomen. We zullen maar
hopen dat het bladedrak spoodig weer
dichter is.
De uitvoering was toevertrouwd aan het
Middelburg-ch muziekkorps, dat zich als
naar gewoonte goed van zijn taak kweet.
Voor het morgen, Zondag in den tuin op het
Noordbolwerk a 1 h ie r te geven Matinee
van het Middelburgsch muziekkorps is het
volgend programma ipgesield
Défilé des Nations, Marche
Militaire frarxjuise Frémaux.
Ouverture »La grunde du-
cheBse de Gerolstein" Offenbach.
Uit Walcheren.
In de Vrijdag gehouden raadsvergadering
van O.- en W. - Souburg werd voor
lezing gedaan van de beslissing van Gede
puteerde Staten, waarbij goedkeuring is
onthouden aan bet raadsbesluit tot ontslag
van den onderwijzer Frelier.
Op voorstel van den heer De Pagter werd
zooals we reeds meldden besloten van
deze beslissing bij de koningin in beroep
te komen.
Vervolgens werd aan mej. J. W. Gabriëlse
nut ingang van 1 Juli a. s. op haar verzoek
eervol ontslag verleend als onderwijzeres.
De rekening van het burgerlijk armbestuur
weid door den raad goedgekeurd. De ont
vangsten bedroegen f 246.86 en de uitgaven
f 241.
De staat van oninbare posten hoofdelijken
omslag werd vastgesteld tot een bedrag
f 67.45 en die op de hondenbelasting op 1 5.
Bij de rondvraag betoogde de heer
Arendse de wenschelijkheid een bord te
plaatsen waarop het werpen van vuilnis in
de sloot langs de Kanaalstraat wordt ver-
hodeo.
De heer Jobse klaagde vervolgens ovei
den secretaris en den ambtenaar ter secre
tarie die dikwijls op kantooruren afwezig
zijn; sommige ingezetenen hebben hem daar
over hnn ongenoegen te kennen gegeven.
De heeren De Pagter en Joziasse hebben
vaak van dergelijke klachten gehoord.
De heer Wisselmg vindt deze beschuldi
gingen vaag. Hij vra gt den heer Jobse
datums te noemen waarop de secret iris niet
aanwezig wa9, en de personen die bij hem
hebben geklaagd.
De he.r Jobse zegt niet gemachtigd te
zijn personen te noemen.
De heer Wisseling meent, dat de secre
taris wel eenige inlichtingen zal willen geven.
De secretaris zegt, dat zoo bij des mid
dags alwezig was dit in elk geval eene
zeldzaamheid is geweest.
Hij meende, dat het publiek werkelijk
geen reden tot klachten heeft, daar hij buiten
zijn kaatooruren steeds de ingezetenen ter
wille is's avonds lijkt zyn huis soms een
winkel. De nu ingebrachte klachten zouden
hem wel eens kunnen doen besluiten buiten
zijn kantooruren niemand te helpenhij
had deze ondank van het publiek niet
verwacht.
Nog werd met algemeene stemmen be
sloten den vasten arbeider met ingang van
1 Augustus a. s. ontslag te verleenen.
Dit Znid-Beveland.
Toen de bakkersknecht I. K. té W o 1-
phaartsdijk, Vrijdagavond, met een kar
brood naar het veer reed, 6chrok bet paard
van een der weegbruggen, die uit het raam
was gelicht, met het gevolg, dat kar, paard
en inzittenden in een diepe waterleiding
terecht kwamen. Wonder boven wonder liep
3 goed af, daar, behalve de knecht, nog
3 kinderen op de kar zaten. Allen kwamen
met een nat pak en den schrik vrij.
Vrijdagavond hield de gemeenteraad
van Ierseke een vergadering, die vol
tallig was.
Op eoa verzoek van W. Hoogstr&te aldaar
om hem 8.5 M. zijkantweg aan de Dam
straat in koop af te staan, besloot de raad
gunstigen zin. Koopprijs één gulden.
Wijl bij de oproeping van sollicitanten
voor een hoofd en voor een onderwijzer aan
school 1 zich geen gegadigden met de ver
langde toalakten hebben aangemeld, stelden
burgem. en weth. voor de belooning voor
die akten van f 75 tot f 150 te verhoogen
voor ieder der 3 talen, waarin onderwijs
zal gegeven worden.
Dit werd met algemeene stemmen aange
nomen. Dit besluit treedt in werking op
den dag, dat bet nieuwe hoofd in functie
zal treden.
Op aanschrijving van Ged. Staten bracht
de raad in art. 8 der salarisverordening
voor onderwijzers een redactiewijziging in
verband met de nieuwe militiewet.
Bij de rondvraag verzocht de heer Bom
met het oog op bij herhaling voorkomende
diefstallen van scheepsmaterieel uit de vaar
tuigen die in de haven liggen, om meer
politietoezicht aldaar des nachts, en om er
den heelen nacht de lantarens te laten
branden.
De voorzitter verwachtte daar niet veel
heil van, maar hij zou zien, wat hij doen kon.
Uit Sohou wen-D ui vel and
Bij de Donderdag gehouden stemming
voor hoofd-ingeland voor het Waterschap
Schouwen werden herkozen de hoofd
ingelanden Joh. Gast Czn., J. Smallegange,
A. J. van Schelven, jhr. J. F. Schuurbeque
Boeije en C. J. Boogerd, terwijl als hoofd
ingelanden gekozen werden de heeren Cent
van Schelven en D. Groene veld de Kater.
Door een 75-tal ingezetenen van R e-
lesse, Haamstede en Burg is aan
de Commissie van de Grindwegen te Zie-
rikzee een verzoekschrift gericht, vragende
te bewerkstelligen, dat de te vernieuwen
van straatwegen voortaan zoo
breed worden gemaakt, dat daarop een wagen
en een fiets elkaar veilig kunnen pasaeeron,
en das die breedte vast te stellen op min
stens 2.75 meter, liever nog op 3 meter; en
dat hiermee een begin woide gemaakt aan
de Hoogezoom, die op een gedeelte, waar
de verbreeding juist zeer gewenscht is, bin
nenkort wordt vernieuwd.
Dit verzoek wordt gesteund door een adres
van de wegen-commissie van den A. N. W. B.
Toer. Bond voor Nederland.
Boven bet Westelijk deel van Schouwen
ontlastte zich Woensdagnacht een hevige
donderbui, waardoor onder Renesse een koe
in de wei werd gedood. Natuurlijk werkte
dit weer zeer rnstverstorend voor de in
woners, maar in Burgh, Renesse en Noord-
welle maakte men zich ook doodelijk onge
rust over de zanggezelschappen uit die
plaatsen, welke met een zelfde motorboot
naar het Festival te Vlissingen waren ver
trokken en volgens alle berekeningen al lang
thuis hadden moeten zijn. Gelukkig zijn
die gezelschappen echter heden morgen
omtrent 6 uur weer op Sohouwens wal
teruggekeerd. Door het vastvaren in de
Zandkreek en sterke wind bij zeer donkere
lucht had men daar circa 4 uur stil gelegen.
Uit Z.-VTaanderen O. D.
Tot directeur van de gemeenschappelijke
gasfabriek voor de gemeenten Numunsdorp
en Klaaswaal is benoemd de heer H. A.
vnn der Woude, directeur van de gemeente-
gasfabriek te Hulst.
Uit Z.-Vlaanderen W. D.
In de Vrijdagmiddag te Cadzand ge
bonden raadsvergadering is de datum van
exploitatie van den tramweg Breskens,
