MIMËLRERGSCRK COERAIT.
Dinsdag
18 Juni.
H\ 142.
155' Jaargang.
1912.
Dm oo.ra.t nnehljit d g 1 ij-k nit.o.4.ri«g 2»»-
tmrtut, aoowel TOOt Middelburg al. roor alle plaafa m Hederlaad Cmoo pp. 12
Miopdailül» mammae» kolten 5 ceat
AdyortentiBn by abonnement op roordeelige Toorwaardeu.
Proipectoitea daarvan rijn a™ bet bureau te bekomen.
Admtautid. roor bet eeraWalgende 4»> »'"»g- v66r mm,
aan het bureau bezorgd zyn.
Adverteitida 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood en
alle andere familieberichte* e* Dankbetuigingen ra* 17 regel» f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaat», die zij innemen.
Tot de plaatiing va* advertentiün en reclame», niet afkomitig uit Zeelaad, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AIhchmi Adverteatle-BBire Bil
A. DE EA HAK As., N.Z. Voorburgwal &66, Amsterdam.
Bij
courant behoort een bijvoegsel.
Zij, die zich thans op ons blad
abonneeren ontvangen de num
mers tot 1 Juli gratis.
HiMeMrg 17 Juni.
Politieke onmacht.
Bjj de stemming over het pantserscbip-
vooratel liet de lijm vau de coalitie los.
Er vielen groote brokken nit. Ze werden
ar weer ingezet, zooals iemand, die een
vaas breekt, de scherven weer op bnn
plaats zetzoo heeft het gezeten. Maar
bij de Bakkerswet lieten er weer stukken
los, en bij de Ziekte- en Radenwet zon
de heele boel ineen zijn gevallen, als
eï niet buitengewone dingen waren ge
beurd.
Maar is er iemand die nu nog gelooft
aan de hechtheid der coalitie, ook al is
voor 't oogenblik een ramp voorkomen
Er hebben bij de gebeurtenissen van
de vorige week factoren meegewerkt, die
niets te maken hadden met de aanhan
gige ontwerpen. D. w. z. wat het slot
van de tragedie betreft. Toen de heer
Lohman zijn amendementen indiende, was
dat een kwestie van zakelijk verschil, dat
op zichzelf voor de coalitie ook al erg
genoeg was. Maar toen hg ze terugtrok,
naar hij zei ter wille van de regeering
en dus vaa de coalitie, waren er inmid
dels verschijnselen te zien geweest, die
voortsproten nit heel andere overwegin
gen dan die betreffende de Ziektewet, en
die o. a. verrieden dat er door de heeren
Lohman en Kuyper gestreden werd om
de leiding.
Een dier verschijnselen was dat de
Standaard" de verzending van die amen
dementen naar de afdeelingen bepleitte,
en dat ook werkelijk de voorbereidings
commissie daartoe adviseerde. Dat dr.
Kuyper dit wenschte was zoo'n wonder
niet. Hij wil aan die ziekte-wet liever de
ouderdomswet doen voorafgaan hij voor
zag dat door zoo'n afdeelingsouderzoek de
ziekte-wet dezen zomer niet zou worden
afgehandeld, en kondigde daarom in zijn
blad aan, dat vele leden niet met de
ziekte-wet wilden overgaan naar de
herfstzitting, wantOctober ligt voor de
ouderdomswet vast."
Maar een denkbeeld van dr. Kuyper
heeft alle kans geen genade te vinden in
de oogen van den heer Lohman. De
antagonie van die twee staatslieden is al
tot zoo'n hoogte gestegen, dat ze het
elkaar niet gunnen de leiding van de
zaken te hebbeu.
Toen Lohman zijn amendementen
indiende was hij de baasdoor de ver
zending naar de afdeelingen zon hjj echter
die leiding verliezen, en kreeg dr. Kuyper
zijn zin. Eu als antwoord trok de heer
Lobman zijn amendementen in.
Over die dingen is in de Kamer
natuurlijk niet gesproken. Maar daarom
zjjn ze er wel.
Van zelf doet die gebeurtenis vragen
of het wel als een normale toestand kan
worden beschouwd dat de aanvoerders
van de coalitie-groepen elkaar de leidiDg
van de zaken betwisten. Moest het niet
veeleer de regeeriug zijn, die bij een
coalitie-regime de vertegenwoordigster is
van de gezamenlijke groepen der regee
ringspartij, en dns de leiding heeft?
Maar waar is dan in de laatste maan
den die regeering8leiding merkbaar ge
weest? Ja, men kan formeel aanvoeren
ten opzichte van de geschiedenis met de
Lohman-amendementen, dat het voor de
regeering geen usance is zich met de
regeling van de werkzaamhedfiifder Kamer
te bemoeien. Maar behalve dat dit toch
zijn grens heeft vooral wanneer het
gevaar dreigt dat een belangrijk regee-
ringsontwerp als de ziektewet op de lange
baan wordt geschoven zijn er toch in
deulaatsten tijd hoogst ernstige dingen
door leden der regeeringspartij gedaan,
zonddr dat er iets van een leiding der
regeering merkbaar was, en ook zonder
dat er bleek van eenig voorafgaa nd
overleg van de regeering met
haar ondersteuners.
Dat laatste is wel het meest belang
rijke van den hnidigen toestand. Het is
heel duidelijk gebleken bij de Bakkerswet,
en nog duidelijker aan het licht gekomen
bij de Lohman-amendementen op de
Ziektewet.
Als de heer Lohman ook maar het minste
overleg had gepleegd met de regeering
zou hij nooit tot indiening van voorstel
len van zoover strekkenden aard zijn ge
komen. Hij wist na eenige dagen nog
niet eens of de minister ze al of niet
aannemelijk achtte. Hij had blijkbaar zijn
reden gehad om niet persoonlijk minister
Talma er over te spreken, hoewel dat in
de gewone omstandigheden toch voor de
hand zou liggen voor een leider van de
regeeringspartij.
En dat dr. Kuyper altijd handelt zoo
als de regeering hoopt, zal ze zelf zeker
niet beweren.
Een regeering die haar eigen zaken
niet leidttwee partijaanvoerders, die
in hnn naijver op 't gezag, elkaar en des
noods de regeering in de wielen rijden; een
regeeringspartij, waarvan de leiders geen
voeling houden met de regeering; en dan
bovendien in de heele coalitie een ernstig
verschil van meening over de aanhan
gige verzekeringsontwerpen. Hoe kan er
een goed resultaat uit zoo'n chaos voort
vloeien
Het eenige wat de coalitie bijeenhoudt
is de hoop en de vrees voor 1913. Wat
zullen de kiezers zeggen als de rechterzijde
voor hen komt met leege handen
Wanneer we in sommige rechtscbo
bladen nu al lezen hoe de schuld van de
verwerping der Bakkerswet geheel ge
schoven wordt op de booze linkerzijde
die »uit politiek" tegen stemde wan
neer we nu weer diezelfde bladen uit de
gebeurtenissen der afgeloopen week een
nieuwe aanklacht zien distilleereu tegen
de partij-politiek" van de oppositie, dan
halen we even de schondei's op met de
vraag of de lezers dier bladen dat nu wer
kelijk slikken. Maar dan is dat toch ook
een teeken dat men rechts voelt niet
volbracht te hebbeu wat beloofd werd,
en dat men daarom nu tracht de
schuld vau de mislukking aan een ander
te geven.
Ja, als alleen de grondwetsherziening
aan de orde was, dan had men reohts weer
een gezamenlijk plan van actie 1 Maar
dat is nu eenmaal niet zoo. De verze
keringswetten zijn er, en blijven er.
HET CONFLICT DER EXAMENCOMMISSIES.
Aan „De Tijd" wordt naar aanleiding der be-
noemingstwestie van leden in de examen
commissies voor vreemde taaien (lager on
derwijs) geschreven dat het hoegenaamd niet
vreemd is, dat een dergelijk conflict kon ont
slaan tusschon den Minister en de voorzitters
dier commissies, die daarbij gesteund worden
door de oude commissie-leden.
Deze commissies toch werden steeds ge
heel andera samengesteld dan de overige com
missie», die examens 1. ond. afnemen
Het zjjn vrijwel vaste commissies, ééne
slechts voor elke taal, die jaar in jaar uit het
examen in Don Haag afnemen, ('t Schriftelijk
gedeelte in verschillende plaatsen, des lands).
Het xyksschoaltoezteiht, dat by de andere
commissies domineert, tot zelfs bij de nuttige
handwerken toe, wordt er schaars by aange
troffen.
De leden van. dat toezicht deelen er de
lakens niet uit. Integendeel, de heeren van
het hooier - en middelbaar ond. spelen er
eerste viool.
De commissies bestaan voor een zeergroot
deet dan ook uit heeren, die teveins de mid
delbare examens afnemen (A. en B.)
Een gpvolg is dan Ook, dat de methodiek
van het taalonderwijs niet lot haar recht komt,
ja, zelfs niet behandeld wordt.
Voorts betoogt do schrijver dat de commis
sies pp verschillende punten (o a. voor
phonetiek ©n de le lezen romans) telkens zich
uitspraken over 3iet,geen haar opvolgster 'o
doen en te laten zou hebben
Een examen-commissie, die zich op die
wijze feitelijk reeds vóór 't volgend jaar aan
meldt en zich reeds bij voorbaat als de com
missie pok in de toekomst beschouwt, zal
naar de schrijver meent ook wel de pretentie
hebben hare leden afzonderlijk als vaste com
missieleden te beschouwen
Al wel 20 jaar hebben deze commissies te
veel vrijheid genoten
Dat nu een minister uit een rechtsch kabi
net zich daartegen verzet, komt den schrij
ver even natuurlijk voor als de houding der
comtaissies en hun resp. voorzitters in
kwestie
Dil Stad en Frovineie.
Uit Middelburg.
Wij vernemen dat de eerste gewone zitting
der Provinciale Slaton,in dit gewest, in 1912
zal geopend worden op Dinsdag 2 Juli a.
'e avonds te 7i/s uur, in de Statenzaal op
de Groenmarkt (xlhier.
Het publiek zal toegang hebben door de
deur terzijde van de kerk.
Uit het Algemeen Verslag van het fonds
ter aanmoediging en ondersteuning van den
ge *apenden{dienst in de Nederlanden, blijkt,
dat over het afgeloopen jaar werden onder
steund 1020 deelgerechtigden die te zamen
f 47.989.89) genoten.
In het eiland Walcheren werden onder
steund 21 oud-militairen (14 te Middelburg,
4 te Vlis9ingen, 2 te Westkapelle, 1 te
Koudekerke) met een bedrag van f 947.
De opbrengst der collecte bedroeg daar
tegenover slechts f 243.93.
Een ruimere sympathie voor het fonds
mag dus zeker wel worden gevraagd.
De collecte langs de huizen heeft plaats
morgen, Dinsdag 18 Juni.
Door ide plgeïneene vergadering van „Ons
Huis" plhier is 8 Maart j.l. besloten in
te gaan op het verzoek van het Bestuur vau
de Vereeniging „Openbare Leeszaal en Bi
bliotheek" pm do benedenlokalen van dat
gebouw, thans gebruikt voor lees-bibliotheck-
en conversatiezaal, alsmede de andere bene-
denvoorzaal, waar tet dusver o.a. de zang
lessen en voordrachten werden gehouden, aan,
genoemde Vereeniging in huur af te staan.
De heide besturen hebben thans de noodige
regelingen getroffen tot uitvoering van be
doeld besluit en er is overeengekomen, dat
biet 1 Juli aanstaande de Vereeniging „Open
bare Leeszaal en Bibliotheek" de beschikking
over de vermelde lokalen zal krijgen
Daarmede zal <lan de leeszaal van „Ons
Huis", met haar aanhangsel de conversatie-
zaal, evenals do bibliotheek, ophouden te
bestaan of lieverleeszaal en bibliotheek
zullen overgaan in de op breeder© grondslagen
gevestigde „Openbare Leeszaal en Bibliotheek"
Het bestuur van „Ons Huis, zegt in een cir
culaire aan do begunstigers, leden, enz., lang
geaarzeld te hebben alvorens aan de leden
het voorstel te doen, tot deze verandering
te besluiten en dus met deze werkzaamheid
van „Ons Huis" te eindigen. „De overweging
echter, dat hot werk, dat onze leeszaal en
bibliotheek verrichtten, pp ruimere schaal
op beteren voet door de „Openbare Leeszaal
en Bibliotheek" zal worden voortgezet, zoowel
als de meening, dat een leeszaal-bibliotheek
van „Ons Huis" naast een openbare leeszaal
geen reden van bestaan heeft, hebben geleid
tot hot besluit, om oen gedeelte van onzen ar
beid dien wij gedurende 17 jaar, naar wij
moenen, ten bate van de ontwikkeling van
zeer velen in onze omgeving hebben ver
richt uit handen te geven. Het zou tijd- en
geld- en krachtsverspilling zijn zulk werk, voor
een deel dubbel te willen doen.
Te eerder werd tot dezen stap overgegaan,
omdat (al het andere werk, al do verdere'
Toynbeearbcid, door „Ons Huis" tot dusver
verricht, kan blijve.i doorgaan, betzij in do
tot pa toe daarvoor gebozigde lokalen van
on3 gebouw, hetzij in daarvoor op enkele avoJi- j
jiden te haren lokaliteiten
De groote deelneming aan lessen, cursussen
en clubs, de vele goede resultaten, ook met
dien arbeid bereikt, de ruime medewerking,
die wij steeds mochten ontvangen van zoo
vele vrouwen en mannen, die aan het „Ons
Huisi"-werk zich wilden wijden, geven ons
het (vertrouwen, dat onze Vereeniging, ook
zonder dat zij zelf een leeszaal en bibliotheek
in Itand lioudt, nog veel nuttig work in onze
omgeving zal kunnen blijven verrichten.
Het bestuur doet daarom dan ook een drin-
rend beroep pp u allen, om de Vereeniging te
lijven steunen |da©r uw stoffelijke cn uw
persoonlijke medewerking. Aan beide blijft
dringend behoef Le 'bestaan
Reeds vroeg werd gistermorgen bekend ge
maakt, dat het Zondagavond-concert in den
tuin van „Schuttershof' niet kon doorgaan
De regen die in den nacht over de stad wasj
uitgestort had de tuin zoodanig onder water
gezet, dat men kan verwachten, dat hij voor
het publiek, mocht het met dat koude, gure
weer nog komen, een zeer ..unheimische"
verblijfplaats zou zijn.
Uit Vlïssingen.
Voor de morgen te houden herstemming
voor twee zetels van den gemeenteraad be
velen wy de kiezers in district I aan, hun
stem uit te brengen op den heer J. J
Krijger, den ©enigen vrijzinnige die in dat
district Candidaat was gesteld
In district III is de keuze thans beperkt
tusschen een anti-rcvolutionnair en een soci
aal-democraat. Wij ineenen in die omstandig
heden en gelet o.p de party-sterkte in den
raad, dat de vrijzinnige kiezers het best doen
hun stem uit te brengen op den sociaalJ
democraat, den heer A. C. van Hal.
Door Gedeputeerde fStaten is met ingang
van 1 Juli as benoemd tot machinist by
den Provincialen Stoombootdienst op de Wes-
terschelde den heer J M. Sommeling te V 1 i s-
feingen.
De luitenant-kolonel P. A. F. Zanino ver
trok hedenmorgen per trein van 7.10 naar
zijn nieuwe bestemming Bergen op Zoom. H-H.
officieren, enkele onderofficieren alsmede het
fanfarekorps, Waren bij het vertrek tegen
woordig.
Uit Tholen.
Te Oud Vossenieer deedzichopde
kermis het geval voor dat er door de dansers in
een viertal van de kleinere herbergen aljgemeen
[gestaakt werd Het was nu niet om
loon sverhoogmg, maar het dansende publiek
eischt© verlaging van dansgeldvan 5 cent
moest het 3 cent worden en niet na verloop
van een uur moesten de speellui toegeven.
Nu de danslust is zoo enorm groot, dat hel
mindere igpld dat hier per dans ontvangen
wordt, wel gedekt wordt door de deelname
Uit Z.-Vlaanderon O. D.
In de gemeenteraadszitting van Bo sc h-
k ape lie van Vrijdag j.l. werd besloten om,
behoudens hoogere goedkeuring, de gemeen-
tesfecretarie [to vestigen in een lokaal der
woning van mej Wed Van der Veeken, tot
dat een nieuw gemeentehuis is gebouwd.
Tot heden was de secretarie gevestigd in
de woning van den gemeente-secretaris, welk
gebouw wordt afgebroken
Zaterdag had in de over de grens gelegen
gemeente Moerbeke een treurig on
geval plaats Aan de suikerfabriek aldaar
was een stelling opgericht, waarop zich
werklieden bevonden. Plotseling zakte de stol
ling ineen©en metselaar, zekere F Vva
der van vyf jeugdig© kinderen, kwam m zyn
val van een hoogte van ca. 5 M terecht
Op een, kalkbak. Een geneesheer, wiens hulp
terstond ingeroepen Werd, constateerde dat
de (Ongelukkige de ruggegraat gebroken had
een paar uren later was V een lijk,
Verplaatsing bij de
belastingen
Onze oud-stadgenoot de heer C A P. Pou-
leyn, thans ontvanger te Oude-Tonge is be-
hoemd tot pntvanger der directe belantin-
gen, invoerrechten en accijnzen aan het dou
anekantoor te Wernhout
Met 1 Juli is benoemd tot komm.-verifica
teur (tijd.) te Hulst J. Quist thans kommies
2de tl. te Roosendaal
De verplaatsing van Th L. Coone, komm.
2e. kt-, van Aardenburg naar Hulst is
ingetrokken.
Verplaatst zijn do kommiezen 2do kl. E. L'.
Bregenbeek van IJzondijke naar Renos-
se, J Molenaar van Huybergen naar IJzon
dijke, A. F. Kamp van Aardenburg naar
Riel, W. Jansen van Renesse naar M i d-
de 1 burg.
Te laat voor ons vorig nummer ontvingen
e Zaterdag uit Vlissingen het volgende
bericht
De Gebr. Van de Velde kregen telegraj-
fisch bericht van de Red Star boot, varen
de van Antwerpen naar New-York, dat er twee
verdekte passagiers aan boord waren gevon
den. Ze zijn van boord afgehaald doch onder
weg van de Red Star boot naar den wal,
i3 de boot omgeslagen en alle vier te water
geraakt doch gered door een Belgischen zeil-
sloep.
Nader meldt men ons nog
De sloep stond onder commando van schip
per A- Vollemaere.
De omgeslagen sleep van V. d. Velde, kon
niet worden ppgepikt, en is later nabij liet
Badhotel aangespoeld-
Het was (afgaand water met vrij veel wind.
De stowaways naar men zegt twee Ita
lianen 'werden aan wal van drooge kleeren
voorzien.
Een Belgische en Ilollanidsche sloep, die
later uitvoeren hoefden geen dienst meer
te doen.
De redding was vry moeilyk zoodat de
redders ©en Woord van lof toekomt
Een groote menigte woonde in angstige
verwachting (de redding bij
Uit Zuid-Beveland.
Sedert Woensdag do vorige week verspert
do gevallen deur in de sluis aan het Sas
van Goes de scheepvaart in do haven, wat
een groot ongerief is
Men is evenwel onmiddellijk aan het werk
getogen om de deur te lichten en op haar
plaats te hangen, waartoe werklieden van
„de Schelde" te Vlissingen zijn ontboden.
Het voorbereidingswerk, het stellen vaneen
bok, is zoover gevorderd, dat vandaag waar-i
schïjnlyk met het lichten der deur kan be
gonnen worden.
Bij gunstig weer zal Dinsdag de sluisdeur
weer ingehangen zijn en de schepen alsdan
weer kunnen uit- en invaren. De Sasknecbt
die bij het vallen der deur het ongeluk
trof een zijner beenon te brekon maakt het,
nu hot been weer gezet is, heol goed.
Toen Vrijdag bij den landbouwer J. M. Mol De heer J. G. M- v. d. Brand, slcenhou-
te Wolphaartsdijk, twee zijner knechts wer, heeft voor rekening van het koninklijk
bezig waren met het afzagen van takken uit Nederlandech aardrijkskundig genootschap een
boomon, had één van hen het ongeluk een gedenksteen met opschrift vervaardigd ter her-
tak op het 'hoofd te krijgen, waardoor hg mnering aan Outgert Jacobsz van Grootebrook
bewusteloos cederstortte en per rijtuig naar en zyn zes Hollandscbe makkers, di© in April
huis moest worden vervoerd. Dr. Wessel ver-1634 op het Jan-Mayer Eiland bij Nova-Zembla
leendo geneeskundige hnlp. by een poging tot overwintering zijn bezweken.
[Deze steen zal binnenkort door een Engelsche
Kunst en Wetenschappen.
Zondagmiddag heeft „Middelburg's
Mannenkoor" in de Concertzaal te Z i e r i k-
z e e een uitvoering gegeven, door tnsschen-
komst van de „Vereeniging tot bevordering
van het Vreemdelingenverkeer" aldaar.
Het publiek was in bevredigende getale
opgekomen, de grootte der zaal in aanmer-
king genomen, en betoonde zich zeer erken
telijk, zoowel jegens het koor als jegens de
solisten, mej. H. (viool), eu den heer Z.
(bariton).
Reeds het eerste nummer, „Landerken-
nung" van Grieg voor mannenkoor en
bariton-solo, sloeg in, en bij ieder der koor-
nummers herbaalde zich het warme applaus.
Van de oud-Nederlandsche liederen, voor
mannenkoor gezet door den beer Cleuver,
werd Waer staet jou vaders huijs en hof"
gebisseerd. En het opgewekte slotnummer,
de Strauzs-wals „Wein, Weib und Gesang"
voor mannenkoor met vierhandige piano
begeleiding, miste ook bier zijn uitwerking
niet. Den directeur, den heer J. Cleuver,
werd alle buide gebracht.
Mej. H. speelde eenige deelen uit de
G-mol Suite van F. Ries, een „Arie" van
Lotti en een „Mazurka" van Meynarski, en
toonde zich een begaafde violiste.
De beer Z., de wel bekende verschijning
in de Zeeuwsche concertzalen, zong zeer
verdienstelijk de solo-partij in eenige der
koornummers, en bovendien een drietal
liederen waarvoor hij den warmen dank van
het publiek had in te oogsten.
Dr. C. G. N. de Vooys, leeraar aan
het gymnasium te Assen is toegelaten als
privaat docent in de faculteit der letteren
en wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit te
Groningen, om onderwijs te geven in de
NederJandsche letterkunde van de 19de
