MIDDELBERGSCHE I'OI RANT.
Maandag
10 J
H' 135
155* Jdargano
19Ï2.
Dai* oowra»t verschijnt dagelyks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
ftj, pn kwartaal, zoowel voor Middelburg al» voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentifln bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomon.
Advsrtontiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middag* vóór één uur
aan het bureau bezorgd zyn.
uni.
Advertsatiöa 20 eent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood en
alle andere familieberichten ei Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel* Groote letters naar de plaats, die zy innemen.
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nyverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeaeen Advertentle*Barc US
A. DE LA KAB As., Rf.Z. Voorburgwal &66, Aasterdaa.
Dit nummer bestaat uit drie bladen en
een Kinderblad.
EERSTE BLAD.
De gewone opgave van den spoordienst
vindt men in het derde blad.
Middelburg 8 Juni.
Schoonmaak of verbouwing?
I.
Moeten "we er ons erg verontwaardigd
over tooneu, dat de rechtscbe meerderheid
der grondwetscommissie liet voorstel doet
om de grondwet in overeenstemming te
brengen met den geest die met uit
zondering van een toevallige korte tns-
schenperiode feitelijk de regeering van
ons laud in de twintigste eeuw beheerscbt
heeft
Natuurlijk zouden wij, als wij over die
voorstellen te stemmen hadden, hartgron
dig «tegen» roepen, zooals ook alle leden
van links wel zullen roepen. Maar we zul
len er de rechterzijde niet hard over
vallen, dat zjj tracht te doen wat iedere
party of party-coalitie in haar positie
zou probeeren.
Toen in 1848 onze grondwet het ka
rakter kreeg dat haar eigen is gebleven,
ook na de herziening in 1887, bestond
er nog geen anti-revolutionaire partij.
Groen van Prinsterer was een eenzame.
J5n van een katholieke partij was evenmin
sprake. De grondwet is gemaakt zonder
dat er van die zijde een invloed van be-
teekenis is uitgegaan. De grondwet is
het werk geweest van liberalen tot
hnn groote eer
Daarom moeten we nu niet verbaasd
en geërgerd zijn, als de na dien tijd tot
opbloei gekomen christelijke partijen niet
in alle opzichten tevreden zjjn over het
uiterlijk van ons staatsgebouw.
Maar al kunnen wij het ook begrijpen
dat men rechts in 't vooruitzicht van den
eersten grondwets-schoonmaak onder eigen
regime de ladders klaar vet en de verf
mengt om een ander kleurtje op de pui
te schilderen, we zonden het betreu
ren wanneer alles gebeurde wat door de
meerderheid der commissie beraamd werd.
Want niet alleen de verfpot is klaar
gezet, maar ook het breekijzer.
En wat nog veel onaangenamer aan
doet, is het feit dat sommige party-ge-
nooten van rechts zakken en manden
gereed ranken, alsof er buit te
halen was
Daarover mogen we wel verontwaar
digd zijn.
I
Drie punten zijn er, die iu het bijzon
der het «christelijk" karakter aan deze
herzienings-vooretellen geven, punten die
alle drie reeds in 1887 aanleiding hebben
gegeven tot pogingen der rechterzijde
om een herziening te krijgen, maar toen
zonder sncces. Nu worden die pogingen
herhaald
le het in de grondwet uitspreken dat
de wetgevende macht niet „gezamenlijk
door den kouing en de Staten Generaal"
wordt uitgeoefend, ma ir door den koning
„in gemeen overleg met de Staten Ge-
■eraal";
2e de uitbreiding van de jaarlijksche
mitkeering uit de rijkskas aan sommige
godsdienstige gezindten tot alle
8e de duidelijk© uitspraak dat bijzon
der ouderwijs regel, openbaar onderwijs
aanvulling is, maar dat is de kosten
van beide soort scholen op geljjken voet
van overheidswege wordt voorzie».
Over alle drie dezer punten moge een
korte bespreking hier volgen:
le. Wat in dit opzicht door de com
missie wordt voorgesteld, wordt door
haar en haar verdedigers aanbevolen als
een doodonschuldige verandering, eigen
lijk niets meer dan een redactie-wijziging.
Onze tegeuwoordige grondwet bepaalt
in art. 109 De wetgevende magt wordt
jrfljjk door den Koniug en de
Staten-Generaal uitgeoefend." Maar die
inleiding tot het hoofdstuk van de Wet
gevende macht zou-nu vervallen, en worden
onder gebrncht bij de bepalingen over »de
macht des konings", en dan luiden: »Hij
oefent de wetgevende macht uit in ge
meen overleg met de Staten-Generaal".
't Beteekent eigenlyk niets, betoogt
de commissie»Ten aanzien van de wet
geving wordt in meer juiste termen dan
in het tegenwoordig art. 109 geschiedt
'skonings wetgevende macht omschreven".
En ook dr. Kuyper spreekt in een
»Standaard"-artikel van »een juistere uit
drukking".
Maar nit hetgeen dat zelfde »Stan-
daard"-artikel schrijft, blijkt maar al te
duidelijk dat de zaak veel dieper gaat,
en dat het belachelijk is slechts van een
juistere uitdrukking" te spreken.
Immers de «Staudaard» wijdde zooals
we in ons persoverzicht deze week reeds
kort meedeelden in antwoord op de
bezwaren door mr. J. Oppenbeim in zijn
afzonderlijke nota geopperd, uitvoerig
uit over het principieele verschil tusschen
mr. Oppenheim en de meerderheid der
commissie, daar mr. Oppenheim het voor
stelt alsof het sonvereine volk zijn begeerte
uitsprak een koning te hebben, en daarnit
de macht des konings zijn oorsprong nam,
terwijl de meerderheid der commissie het
beginsel aanvaardt dat de regeermacht
haar oorsprong in «Gods gratie» vindt,
zij 't ook dat ze te onzent constitutioneel
en is, zoodat iedere wet vooraf
door de Staten-Generaal moet zijn goed
gekeurd.
Dat is niet slechts een spel van woorden.
We kunnen wel niet beter doen dan de
bezwaren tegen die laatste opvatting weer
te geven zooals mr. Oppenheim ze in zyn
nota geformuleerd heeft
Art. 109 in de niting van het staats
rechtelijk stelsel, dat den Koning instelde
als zelfstandig orgaan in het staatsbestel,
en de Staten-Generaal evenzeer als zelfstan
dig orgaan van dit bestel; ieder van deze
beiden met eigen bevoegdheden en plichten
toegerust en ten aanzien van de wetgeving
tot «gezamenlijk", tot g e m e e n s c h a p p e-
1 ij k handelen geroepen. Dit stelsel wordt
in het voorgedragen art. 155 ontwricht
prijsgegeven voor een stelsel waarin aan den
koning alléén alle staatsmacht toeb shoort
en de Staten-Generaal afdalen tot een orgaan
dat bij de wetgeving niet op gelijken voet
als de kroon aan hare tot stand koming mede
werkt, maar dat wordt geraadpleegd."
Mr. Oppenheim verzekert nog dat hem
geen enkele monarchale staatsregeling
bekend ia (ook niet de Pruisische) waarin
een omschrijving van de wetgevende macht
wordt gevonden, als die door de commissie
gemeene uitgedrukte begeerten des volks.'
Op die wijze is 't huidige koningschap in
Nederland ontstaan. Die historische wor
ding heeft hare sporen nagelaten in de
grondwet. En nu zon men die sporen
willen verwijderen, terwille van een later
gevormd begrip van een koningschap, als
hoogste macht in een Staat, ook boven
het souvereine volk dat die macht schiep.
Och, het doet er in den grond niets
toe, is de geruststelling van de Stan
daard" de koning is immers toch con
stitutioneel gebondenvan machtsver
plaatsing is geen sprake.
Als dut zoo is, is het zeer zeker veel
beter die heele zaak te laten zooals ze
is, nit eerbied voor de historische waar
heid.
Er is trouwens ook nog iets anders.
In de eerstvolgende jaren zullen in ons
land veel eenwfeesten worden gevierd, en
dan zal nog weer telkens in herinnering
worden gebracht hoe Nederland een ko
ninkrijk werd. En dan zal het des te
beter in gedachte komen, welk aandeel
de begeerte van bet Nederlandsche volk
beeft gehad in het ontstaan van de
«macht des konings», een aandeel zoo
duidelijk, dat koning Willem I, zooals de
nota-schrijver in de herinnering brengt,
volgens zgn eigen welbekende woorden
de kroon aanvaardde ingevolge >de al-
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Hedenmorgen werd bij een landbouwer al
hier een koe luit nood geslacht, die na
slachting door de keurmeesters werd afge
keurd, daar ze lijdende was geweest aan
baannoederontsteking.
Het geheel» dier met bybehooreade orga
nen is onder toezicht der politie begraven.
Uit Zuid-Beveland.
In de Vrydagavond te Goes gehouden ver
gadering van het Eerste Zeeuwsche Vlieig-
comité is besloten om vanwege dit comité
geen feestelijkheden te organiseeren in 1913
ter herdenking van. Nederlands honderdjarige
onafhankelijkheid, als liggende zulks niet op
den weg van deze vereeniging.
Waar de plannen voor de in Sept. a.s. U
houden nationale rondvlucht nog in voorbe
reidenden staat verbeeren, zal het comité te
dier zake een afwachtende houding aannemen.
Van de Vrijdag te Goes gehouden verga
dering van de „Breede Watering bewesten
Yerseke" konden we nog in een deel van
vorige oplage melden, dat op de aanbe-
ag vacature-Zandee als no 1 werd ge
plaatst met 103 stemmen A. Zandee. Voorts
werd daarop geplaatst als no. 2 C. de Nood
met 42 stemmen en als no. 3 A. Kakeboeko
van 's-Beer Hendrikskinderen met 27 stemmen.
Hiermede waren de stemmingen voor de
candidafen afgeloopen waarna de vergadering,
die bereids door de grootste helft der inge
landen was verlaten, te half zes en onge
veer 4 uur tyds had gevorderd gesloten
zonder dat bij de gebruikelijk» rondvraag het
woord was
De gemeenteraad van Ellewonts-
d ij k besloot in zijne vergadering van Vrij
dag o. a. tot het verleenen gedurende 20
jaren van eene jaarlijksche bijdrage groot
f 290 in de kosten van exploitatie van een
tramzijlijn EllewontsdijkDriewegen, aan
sluitende aan het bekende tramnet Huijghe-
baert. Met de bijd.age door het waterschap
verleend ad f 310 maakt dit samen f 600.
Benoemd tot buitengewoon opzichter bij het
vernieuwen van het remmingswerk en van
dukdalf dor binnenhaven te H a n s-
ert W. L an ting te Joure.
Uit Z.-V la anderen O. D.
In de laatste dagen, schrjjft „Het Hulster
ad", bereikten ons weer verschillende me-
dedeelingen over diefstallen, maar vooral
kwaaddoonerij, in tuinen en op akkers rondom
Hulst. Zoo werden geheele rijen aardappe-
boonen enz. uil den grond gerukt en
neergesmeten. Als men bedenkt, dat
eigenaars dier vruchten, meestal menschen
zijn, die hard werken moeten om den kost
voor hun gezin te verdienen, dan wordt zulk
vandalisme dubbel erg.
Het blad dringt aan op onderzoek
Door eenige voorstanders vau open
baar onderwijs werden Vrijdagmiddag te
Aardenburg de kinderen der openbare
school en der bewaarschool in de gelegen
heid gesteld het circus van den heer Libot
te bezoeken.
Door roim twee honderd kinderen bege
leid door hunne onderwijzers werd daarvan
gebruik gemaakt. Na afloop der voorstelling
werden de kinderen ruim op lekkers ont
haald.
Afscheid van den burgemeester
van Cadxand.
Nadat in de Vrijdagnamiddag te Cadzand
gehouden raadsvergadering voor d <n tijd van
6 jaren tot gemeente-geneesheer benoemd
was de heer J. D. Meerwaldt, arts te Utrecht,
op een j'aarwedde van f 500, nam de oudste
wethouder, de heer J. Risseeuw, het woord,
en richtte zich tot den burgemeester, den
heer J. Erasmus, om met het oog op het
feit dat deze vergadering de laatste is, die
door hem werd gepresideerd, hem een enkel
woord van dank en afscheid toe te spreken.
Evenals aan alles, zoo zei hij, is ook aan
uwe loopbaan een begin en een einde; in
1888 als burgemeester begonnen, is, thans
1912, het einde daar. Die loopbaan is door
u met eere en tot genoegen van de gemeente
afgelegd. Veel is er, wat onder uvr bestuur
is tot stand gekomen, steeds hebt ge uwe
beste krachten in dienst der gemeente besteed.
Ontvang daarvoor onzen hartelijken dank.
Wanneer u op de afgelegde baan terug
ziet, zal het tijdvak van 24 jaar, waarin u
aan het hoofd dezer gemeente stond, tot
ernst en dankbaarheid stemmen.
Tot ernst als ge u het begin uwer loop
baan terugdenkttoen toch waart u door
geheel andere personen omringd, alleen de
secretaris, de heer Blankert, is u tot het
einde bijgeblevenalle toenmalige raadsleden
zijn u in den dood voorgegaan.
De terugblik zal u tot dankbaarheid
smmen, omdat u zelf nog in volkomen
gezondheid van ons afscheid kunt nemen.
En nu burgemeester, stel ik mij tot tolk
van al de raadsleden en secretaris en aan
wezigen, wanneer ik zeg, dat ik hoop en
wensch, dat het u moge gegeven zijn nog
vele jaren aan de zijde van uwe eebtgenoote
in gezondheid door te brengen, genietend
van de rust, die u zoo ten volle toekomt.
Onder aanbeveling van ons allen in u«re
vriendschap en sympathie, verzekeren wij u
dat ons vertrouwen en onze achting jegens
u znllen blijven voortduren.
Om onze vriendschap te kunnen bewijzen
en u die voortdurend te verzekeren, ge-
looven wij niet beter te kunnen doen dan
door u als geschenk aan te biedenuwe
beeltenis. Wij hopen, dat dit geschenk n
genoegen zal doen en dat het UEd. steeds
aan ons zal blijven herinneren en hiermede
edelachtbare heer en vriend, ontvang nog
maals onze verzekering, dat wij u nimmer
znllen vergeten.
Hierna nam de tweede wethouder, de heer
I. Leenhouts Pzn. het woord, die in herin
nering bracht, dat hij reeds meer dan twin
tig jaren, als lid van den gemeenteraad de
heer Erasmus heeft leeren kennen als bnr-
Hierna verzocht een der aanwezigen, de
heer A. van Dale, den burgemeester een
kort woord te mogen toe«preken, wat hem
toegestaan weid.
In een keurige toespraak, waarin herinnerd
wordt aan de minzaamheid en bereidwillig
heid, waarmede de burgemeester steeds de
ingezetenen te woord stond, huldigde de
heer Van Dale den heer Erasmus als burger
vader, waarna hij hem, namens alle inge
zetenen, een prachtig album aanbood, dat
de namen van alle gevers inhoudt.
Met eenige woorden bedankte de burge
meester voor dit geschenk.
Meer dan de helft dezer jaren, ging de
spreker voort, heb ik als wethouder met u
gewerkt, zoodat het zich laat begrijpen, dat
we in al die jaren, een groot aantal verga
deringen te zamen Hebben bijgewoond, in
het belang dezer geme°nte.
Het is wel opmerkelijk burgemeester als
we de notulen dezer vergaderingen wilden
nagaan, dan zouden we op een kleine uit
zondering na, altijd vinden, dat de gemeen
teraad door alle leden bijgewoond was. En dit
vras een bewijs, dat elk raadslid gaarne ter
vergadering kwam.
De reden hiervan iB niet ver te zoeken
in die jaren heersebte steeds de beste
harmonie.
Altijd wist gij het er heen te leiden, dat
de goede stemming in al deze zittingen be
houden bleef, zonder aan de gemeentebe
langen iets te kort te doen.
Het is u bekend, burgemeester, dat er
niet alleen van mijn kant, maar ik zou zeg
gen van geheel de gemeente ernstige pogin
gen zijn aangewend om u nog enkele jaren
als burgemeester te mogen behouden. On
danks deze pogingen is dit ons niet mogen
gelukken. Met het oog op het klimmen uwer
jaren hebt u hier steeds voor bedankt. Bij
dit besluit moeten wij ons neerleggen.
De spreker eindigde ook met de beste
Kerknieuws.
- De verkiezing van gemachtigden in het
kiescollege voor de Ned. Hen-. Gemeente
le Middelburg, die voorloopig was be
paald op Woensdag 3 Juli is nu voorgoed
vastgesteld op Dinsdag 2 Juli. De algemeetie
vergadering met daarbij aansluitende tentoon -
Btelling der landbouwvereeniging, die op 3
en 4 Juli hier ter stede gehouden zal worden
is oorzaak dat op dringend verzoek de stem
ming een dag is vervroegd
De Blemming wordt gehouden van des voor-
middags 10 tot des avonds 9 uur in. de Bo-
gardzaal. („N. Zondagsb.")
Het bestuur der open 1 ucht-bijeenkomst
van vrjjzmnige-Godsdienstigen op Zondag 23
Juni 1912 in hot Mastbosch bij Breda ver
zocht ons mede te deelen dat het de firma
Gebrs. Hildernisse alhier bereid heeft ge
vonden de programma's tevens bewijs van
toegang voor deze bijeenkomst van af Maan
dag a.s bij haar verkrjjgbajtfr te doen stollen
PateT Desiderius nam Donderdagmorgen
in de Jrerk te Sluiskil afscheid wegens
zijn vertrek naar Sumatra als missionnaris
Ned. H e r v. K e r k.|
Beroepen: te Oud-Vossemeer F. van
Asch, cand. te Drongelen.
Bedankt: voor Hoogeloon c. a. J. W.
Maas Nz., cand. te Utrecht.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Breukelen (2e maal)
ds. B. van der Kamp te Sliedrecht.
Baptiste n-G emeeote.
Beroepen: te Zutphen J. Mulder te
Nieuw-Weerdinge (Dr.)
Onderwijs.
Tot lid der commissie belast met het
afnemen der examens voor de Fransche taal
zijn o-ii. benoemd de heeren S. A. Leopold,
leeraar aan de R. H. B. School te Goes
tot plaatsvervangend lid de heer R. Borg-
greve, leeraar aan do R. H B. S te M i d-
Üe 1 b urg.
Voor de Engelsche taal is o.a. tot lid
benoemd de heer A. Picnot, leeraar aan de
R H. B. S. te M i dd e 1 b urg.
Ingezonden Mededeelingen.
Eenige der aanvangs-verschijn-
selen,
die pp de verschnfeftolijke nier- en blaas-
aandoeningen wijzen.
Lijdt gij aan pijn in den rug?
Zwakte of gevoeligheid in de lendenen,
beupen pf zijden?
Is uw water bewolkt, zanderig of met
neerslag?
Is de afscheiding ervan le groot of te
klein?
Hebt gij waterzuchtige zwellingien of rfieu-
matiscbe pijnen
Wanneer gij verschijnselen als de boven-
w staande kunt opmerken, moeten de nieren
wenschen voor den burgemeester,hopende dat jjet misschien spoediger afleggen dan gij denkt.
hij nog langen tijd gezond en sterk moge
blijven.
Zichtbaar aangedaan dankte de burge
meester voor het gesprokene.
Steeds heeft hij met groot genoegen de
vergaderingen geleid de krachtige mode
werking van alle raadsleden, de nauwkeu
rige zorg van den secretaris voor de admi
nistratie, verlichtten hem zijne taak.
Hij zegde ook dunk voor het mooie geschenk,
dat hem is geschonken, onder belofte, dat
't bij hem steeds in eere zal blijven.
en verliest d© blaas misschien plotseling haar
macht om do afscheiding regelmatig te doen
plaats hebben. Alleen een nieren-geneesmiddel
kan d© nieren heelcn. Foster's Rugpijn Nieren
Pillen dienen enkel voor do nieren en blaas
zij werken in overeenstemming met de na
tuur en geven op een zachte wijze de ge
zondheid aan de nieren terug. Zij zjjn besliBt
onschadelijk, voor mannen zoowel als vrou
wen, voor oud en jong.
Om u voor namaak te hoeden dient gij" er
op te letten, dat ons handelsmerk de man
Verder sprak hij de hoop uit, dat zyn met zyn handen in de lendenon op het
opvolger in dezelfde mate den steun moge etiket voorkomt. Foster's Rugpijn Nieren Pil-
ondervinden van raadsleden en Becretaris, ien zijn te Middelburg verkrijgbaar bij den
die hij zelf gedurende zoo'n langen tjjd heer Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157. Toezon-
heeft mogen genieten. ding geschiedt franco na ontvangst van post-
Vervolgens werd de raadsvergadering wissel A fl.75 voor één, of fio voor zes
gesloten.