MIDDELRERGSCHE COURANT. r. H3. 135* Jaargang 1912. Maandag 13 Mei. Middelburg 11 Mei. Uit het Onderwüsverslag. Uit Stad so Provincie, Du* oomraat verschijnt dagelijkt, met uitzondering van Zon- en Peeitdagen. Frfo» P*r kwartaal, ioowel Toor Middelburg al* voor alle plaatten in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummert kotten 5 cent Advertenti8n bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Proipeotuuen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertemtiën voor het eeritvolgende nummer moeten de* middag, vóór één ttr aan het bureau bezorgd zjjn. Advertemtiëm 20 eont per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelt f 1.50elke regel meer 20 cent. Beclamet 40 cent per regel. Groote letten naar de plaati, die zij innemen. Tot de plaatiing van advertentiën en reclamet, niet afkomitig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeea AdTerteatle-JBarc an A. DE LA BAB As., N.Z. Voorburgwal £66, Amsterdam. Dit nummer bestaat uit drie bladen en een Kindercourant. EERSTE BLAD. De opgaaf van den Spoorwegdienst komt roor in het derde blad. I. Het Rijk is gul niet papier. De abonué's op de Handelingen en Bijlagen" krijgen het bedrag van hun abonnement reeds bijna alleen aan papier thuis bezorgd. Wat er op staat krijgen ze als toegift. En 't is geen flodderig courantenpapier. Het zijn stevige, gladde folio-vellen, allen van de bekende geelachtige rijksbleur en kenrig bedrukt. Stel n nu voor 156 bladzijden van dat groot formaat papier plus nog 206 blad zijden dito, dan hebt n den stapel van het jaarverslag over het lager onderwijs en de bijlagen. We mochten dezer dagen dns wel spreken van een overweldigende hoeveelheid papier. Wanneer u dat verslag eens mocht nasnuffelen voor interessante bijzonder heden, bestaat er gevaar dat u zich zult laten afschrikken door het begin. Die eerste 156 bladzijden bevatten bijna niets anders dan tabellen en lijsten en cijfers, de eene bladzijde voor, de andere na. U zondt nooit vermoed hebben dat er alleen over het lager onderwijs zooveel soorten tabellen konden worden bedacht, en onwillekeurig denkt men aan den rens- achtigen adminïstratieven arbeid die noodig is geweest om het samenstellen dier tabellen mogelijk te maken. Want die cijfers zijn althans voor een zeer groot deel slechts de, eind uitkomst van wat eerst de schoolhoof den hebben geteld, wat toen weer saam- gevat is voor de arrondissementen en districten en eindelijk voor het Rijk. Of werkelijk al die tabellen een nut hebben, eveuredig aan dien arbeid We weten het niet. Sedert een man als de heer Savornin Lohman in de Kamer heeft durven spreken van vervloekten pape- rassenrommel" zal, vreezen we, menigeen die het onderwijsverslag doorbladert, dien zelfden term in zich voelen opkomen. Toch zonden we niet graag het nnt ont kennen van vele dier cijfers. Maar zelfs al zon men ons het nnt van al die tabellen aantoonen, dan zouden we nog blijven vragen, of er dan niet op een andere manier voor gezorgd zon kunnen worden. Want de personen die nu een deel der bouwstoffen moeten leve ren, zijn aangesteld voor heel andere bezigheden, waaraan ze zich echter niet ten volle kunnen wijden, omdat ze zoo veel administratief werk hebben. Men vrage dat maar eens aan de school hoofden In een der inspectie-verslagen trof ons de volgende opmerking, aangehaald nit het verslag van den districts-schoolop- ziener in Den HaagDirecte nadeelen voor de school en het onderwijs, bestaande in verminderde controle, nit de vele admi nistratieve werkzaamheden voort sprui tende, kwamen bij het meer militante ka rakter dat de onderwijzersvakvereeniging in deze 'gemeente begiut aan te nemen, in het afgeloopen jaar duidelijker aan het licht" Die opmerking kenschetst een hoogst ongewenschten toestand. Maar het behoeft nog niet eens zoo'n vaart te loopen. Het is al erg genoeg dat een schÖOlhoofd, wiens taak het toch is leiding aan het onderwijs te geveD, uren lang zit opge sloten in zijn kamer om tabellen in te vullen en wat niet al. Is het dan niet mogelijk dat een speciale ambtenaar met dat werk voor eenige scholen tezamen belast wordt? We géven toe dat niet alles in die verslag-tabellen gebaseerd is op werk van de school- en cursushoofden. Maar we weten ook, dat deze nog veel meer administratief werk doen dat niet in het jaarverslag komt. Op enkele cijfers in die tabellen, voor zoover ze onze provincie betreffen, hopen we later terug te komen. Wie echter den moed heeft om zich door die tabellen niette laten terugschrik ken, en in het verslag blijft doorblade ren, wordt ten slotte beloond, want na het eerste deel van ruim 150 bladzijden stuit bij dan toch op beredeneerde verslagen, en krijgt hij dus iets te lezen. Dat zjjn verslagen van de drie inspec teurs, van verschillende examencommis sies, euz. Veel van hetgeen daarin vermeld wordt is voornamelijk van belang voor de onder wijswereld en behoort dus meer in de vakbladen thnie. Maar in één der inspectie-verslagen namelijk in dat betreffende de tweede inspectie, waartoe ook Zeeland behoort, worden opmerkingen gemaakt, die van genoeg algemeen belang zijn, om in een dagblad onder de oogen te worden ge bracht van een grooter publiek dan het vermoedelijk luttele aantal lezers van het De inspecteur die hier aan het woord is, de heer J. C. Fabins, heeft reeds in zijn verslag over 1909 een opsom ming gegeven van de vele en velerlei oorzaken waardoor de toestand van het onderwijs voor gebeele scholen of in en kele vakken soms onvoldoende blijft. lij herbaalt ditmaal al die oorzaken niet maar hij voegt er een nieuwe aan toe „Een kwaad, dat bjjtonder zwaar drukt, en dat niet alleen de scholen schaadt, maar ook het onderwjjaend personeel zelf, dat zjjn de ele mutatiën onder dit pertoneel. Hoe eene school Igden moet onder de gestadige witte ling; hoe eene school met twee, hoogstens 3 leerkrachten alt(jd onvoldoende blijven moet wanneer tg elk jaar opnieuw oefenschool wordt een of twee beginners, behoeft wel niet te worden uiteengezet. Te weinig wordt er echter naar gevraagd, of bg die aau bet hooid van eene school geplaatst wordt, «elf wel .school heelt gemaakt"; d. w. c, of bg eenige jaren achtereen aan ééne en deselfde school heeft gewerkt, ot hg daar onder de leiding van een ervaren hoofd voor de verschillende leer jaren heeft gestaan. En toch, hoe jammerlgk de school er aan toe, welke komt onder de leiding van een joDgen man, die in ague ondervgiersjaren zwierf van school naar school. Ik ben niet dan na veel aarzelen gekomen tot de overtuiging, in mgn vorig jaarverslag uitgesproken, dat eene behoorlgko verzorging van het openbaar onderwgs slechts dan ver zekerd zal zgn, wanneer dit ftgkzzaak wordt; het Rgk, dat de onderwgzere der bgzondere toholen bezoldigt en pensionneert, zal op den duur ook wel maatregelen moeten nemon om to beletten, dat zg door veelvuldig wisselen van betrekking de scholen schaden welke zg dienen. Bevat art. 59, 1, 7* waarborgen, dat een onderwgzer niet kan worden ontslagen, als dit strgdt mot zgu belang; waarom zonden dan niet bepalingen kunnen gemaakt worden, dat dit venmio geschieden mag, wanneer het strgdt met het belang der sehooll Het belang der aohool Laat ik liever spreken van belangen Tin het onderwgs; want wat al niet heden ten dage geschiedt, naar het heet, ten bate ran de school, maar inderdaad tot sohade van het onderwgs, dat is niet gering." Over den aard der maatregelen ter voor koming van dat veelvuldige wisselen laat de inspecteur zich niet verder uit. Het zal niet gemakkelijk zijn de zaak af doende te regelen, want de factoren die tot het solliciteeren naar elders leiden, ziju vele. Maar één factor is daarbij toch overheerschentlhet verlangen naar meerdere inkomsten. Hetgeen deinspectenr hier aanvoert, is dan ook slechts een nieuw pleidooi voor beter bezoldiging van de onderwijzers, zoodat ze ook op kleine 'standplaatsen vooruitzicht hebben op onbezorgder toekomst. Een andere opmerking die we nu reeds dadelijk nit het verslag willen lichten, betreft het schooltoezicht. Dezelfde inspec teur heeft het over de waarde van het uit oefenen van critiek door de schoolop zieners op den toestand op sommige scholen, en haalt dan de volgende op merking aan van den schoolopziener in het district Middelburg, den heer W. Janse, tot wiens gebied zooals men weet behoort heel Walcheren en de beide deelen van Zeenwsch Vlaanderen „Jammer is het ei» tevens tot schade van het onderwgs, dat sommige hoofden en on derwgzers bg het bgzonder onderwgs in de ambtenaren van het Rgkasohooltoezicht de vertegenwoordigers zien eener hun vgandelgk gezinde macht, die zg uit welbegrepen belang van zelfbehoud op een eerbiedigen afstand trachten te houden ia plaats van hunne wen ken ter harte te nemen en hun raad en hunne voorlichting in te winnen, wat aan de dege- lgkheid van hun arbeid zon kunnen ten goede komen. Trouwens worden zg door het krantenge- schrgf van sommige befaamde «adviseurs* hierin mgnB inziens up averechtsche wgze «voorgelicht». Wat mg zeiven betreft, zou ik ten minzte meenen te kort te komen m de juiste op. vatting mgner taak ten aanzien van het bg zonder onderwgs, wanneer die zich bg het schoolbezoek beperkte tot bet inspecteeren der gebouwen, het controleeren van de stipte naleving van den lesroostar, het nauwkeurig opvolgen naar den letter van de wettelgke voorschriften, en dnarbg, gelgk sommigen dat schgnen te willen, elke beoordeeling van het bijgewoonde onderwgs zou moeten achterwege b'.gven, elke critiek op waargenomen misstan den zon moeten worden verzwegen, elke voor slag tot verbetering zou moeten worden on derdrukt. Daarom ie het mg een voldoening te kunnen getuigen, dat er onder de hoofden der bgzondere scholen ook verscheidenen ge vonden worden, en het zgn waarlgk niet de minBt geschikt en die gaarne niet al leen naar goeden raad luisteren, maar dien ook trachten op te volgen en na afloop van het schoolbezoek een intensief gesprek, den toestand hunner school betreffende, toonen op prgt te stellen." De opmerking spreekt voor zich zelf, en we nemen haar daarom over in de hoop dat zij ook onder oogen zal komen van hen die er hun voordeel mee kun nen doen. TWEEDE KAMER. Uitbreiding Staatsmijnveld, Het voorloopig verslag is verschenen inzake het wetsontwerp tot uitbreiding van het staats mijn veld in Limburg. Ten aanzien van de vraag, of, afgezien van - juridische overwegingen, de voorgestelde uit breiding van het Staatsmijnveld, te verkrijgen door afkoop van de aanspraken welke de aan vragers van concession in het Maasveld kun nen doen gelden, aanbeveling verdient, deden zich in hoofdzaak drie onderscheidene mee ningen voor. In de eerste plaats verklaarden verscheidene leden zich met die uitbreiding niet te kunnen vereenigen. H. i. bestaan voor den onderha- vigea maatregel geen gelijksoortige beweegre denen als voor de toevoeging aan het Staats mijn veld van het mijnveld de Eendracht. Ook zonder bijtrekking van de Maasvelden zou het Staalsmijnbedrijf alleszins beantwoorden aan het begrip grootbedrijf. Voor verscheidene leden had de voorgestelde ■uitbreiding, vooral hierom groote beteekeniö, dat de aanzienlijke kolenvelden, buiten Zuid- Limburg gelegen, waarop do Staat inventeurs- rochten kan doen geiden, nu wel stellig voor Staats-exploitaüe zullen worden, gereserveerd. In do toekomst schijnt men, zoo werd aange roerd, te moeten rekenen op een vrijwel vol strekt Staatsmonopolie. Opnieuw deed men uitkomen hoe betreurenswaardig zulk een toe stand joude zijn uit een oogpunt van alge meen belang. Aan den ondernemingslust hier ie lande zou een groot gebied, dat voor haar als aangewezen is, worden ontnomen. Volo jaren langer dan noodig is zouden dein oi bodem ontdekte rijkdommen ongebruikt blijven liggen. Maar ook voor het Staatsmijnbedrijf zelf ware een monopolie allerminst te wen- schen. Elk bedrijf behoeft voor zijn gezonde ontwikkeling den prikkel der concurrentie voor een Staatsbedrijf geldt dit in dubbele mate. Ook uit een financieel oogpunt achtte men de uitbreiding weinig aanbevelenswaar dig met het oog op de groote sommen gelds die er voor noodig zullen zijn, De groote bezwaren tegen Staatsexploitatie waren niet verminderd door de gebeurtenissen der laatste jaren en de ernstige moeilijkheden in de Engelsche kolen mijnbedrijven schenen een nieuwe waarschu wing tegen Staatsexploitatie. Verscheidene leden verklaarden zich in be ginsel geen tegenstanders van uitbreiding dei- Staatsexploitatie een deel hunner zelfs, dat rij in het algemeen daar vóór waren ge stemd maar zij voegden daaraan onmid dellijk toe, dat door de stukken de wensche- Irjkheid der thans voorgestelde uitbreiding, een dadelijk offer uit de schatkist vragende van f 1.900.000, voor hen nog niet boven ailen twijfel was gesteld. Tegenover de aangevoerde bedenkingen werd het voorstel door verscheidene leden met kracht verdedigd. Al deze leden waren iu be ginsel vóór uitgebreide Staatsmijnexploitatiö gestemd, op de bekende gronden. Zij achtten het onnoedig deze l>ij deze gelegenheid te her halen. Slechts merkten weinigen op, dat bij gelegenheid van de Engelsche mijnwerkers- staking juist weer duidelijk is gebleken, van welk ontzaglijk belang het voor een land kan wezen, dat de Regeering voor de kolenvoor- ziening voor de takken van het Staatsbedrijf, niet geheel van andere kolenproducenten af hankelijk is, maar zelve mijnen in exploitatie heeft. Uit Middelbjjrg. In het derde blad van dit nummer is op genomen de dienstregeling op de spoor wegen, volgens den 1 Mei aangevangen zomerdienst. We zouden dat feit niet nog eens in 't bijzonder meedeelen, wanneer er niet in die opgave, toen we haar 30 April publi ceerden, nog eenige fouten waren blijven staan. Zoodra we d it bemerkten zijn die veranderd, maar overvloed van stof verhin derde ons tot nu toe de verbeterde opgave op te 'nemen. Door den Commissaris der Koningin is benoemd tot secretaris van den keurings- raad in Zeeland de heer A. Hammacher en tot diens plaatsvervanger de heer J. Crucq, respectievelijk commies en adjunct-commies der le klasse ter provinciale griffie van Zeeland. Uit Vlifl&ingeB. In de Vrijdagavond gehouden vergadering der Vrijz.-Dem. kiesvereeniging to Vlissin- is besloten alleen in district III can- didaat te stollen do heer A. W. Smits. is te Vlissingen bij het laden van het stoomschip „Modiva" de laatste wagon, die in het schip werd leeggestort, uit den tip gevallen en in het ruim terecht komen. Persoonlijke ongelukken kwamen niet De averij was aanzienlijk. Uit Z.-Vlaanderen O. D. Door den Commissaris der Koningin is eervol ontslag verleend aan den heer mr. G. W. F. Wentbolt te N e u z e n als lid der gezondheids-commissie, zetel Neuzen. De Minister van Waterstaat heeft bepaald dat voor den duur van de zomerdienst- regeling 1912 der spoorwegonderneming Gent Terneuzen, de onafgebroken rusttijd, bedoeld in het eerste lid van art. 126 van het reglement, voor bet locomo- tiefpersoneel, dat te Selzaete gestationneerd is en te TerLeuzen rangeerdienst verricht, tot acht nren vijf en vijftig minuten zal kunnen worden beperkt. Philippine Mauritsfort. Deze twee namen zijn nauw aan elkan der verbonden. Philippine, gesticht door Philips H, koning van Spanje, en Maurits fort, dat zijn naam ontleent aan den Hol- landscben bevelhebber Prins Maurits, zijn altijd van elkaar gescheiden geweeBt door een gedeelte van den Brakman, het Axelsche Gat geheeten, over eene breedte van een half uur gaans. De komst van Prins Maurits deed de Spanjaarden verjagen en de strijd tusschen beide plaatsen nam daardoor een einde. Alleen het water, eb en vloed, deed zijn invloed steeds gelden en bracht beide plaatsen door aanhoudende aanslibbing dichter bij elkaar. Door de bedijking van den Vergaartpolder in 1884 werd de afstand al minder, terwijl door de bedijking van den Kanaalpolder in 1900 de afstand slechts 10 minuten gaans bedroeg. En heden is men bezig de laatste band te leggen aan een dijk, die Philippine met Mauritsfort zal verbinden. Vroeger elkander vijandig gezind, thans elkaar de broederlijke hand reikende, denken beiden er aan nog dit jaar een historisch feest te organiseeren en wel in het najaar om alsdan de stads- of vestingswerken tot dat doel in gebruik te nemen, daar in dien tijd de vruchten reeds zijn geoogst. Philippine en Hoek, waaronder MauritsJ fort behoort, zullen in de naaste toekomst de handen in elkaar moeten slaan om langs knnstmatigen weg, zijnde een kanaaltje van Hoek naar het kanaal van Philippine, ge zamenlijk een weg naar zee te vinden. Als het tij verloopt, verzet men de bakensdat blijkt ook hier weer. Uit Z. .Vlaanderen W. D. In de Vrijdagavond gehouden, gemeente raadsvergadering to Groede werd do reke ning van het burgerlijk armbestuur vastgesteld met een batig slot van f 136.431/2. besloten tot ruiling van grond met L. A Cyzouw en aan genomen met algemeene stemmen een gewij zigd voorstel van B. en W. om een geldleening aan te gaan tot bestrijding van de kosten van het nieuwe schoolhuis aan den Kruisdijk, tot een bedrag van f4500, af te lossen in 18 jaren mei f250 'ejaaxs; behalve nog eenige ondergeschikte punten werd verder nog be handeld een voorstel van B. en W om hen credi^t te geven voor het inrichten van keu- ringslokalen voor den militieraad, wat door het Rijk aJ weer ten laste van de gemeente is gebracht; ofschoon algemeen die voortdurende aanslagen op de gemeentekas werden veroor deeld, werd het credict verleend. Vrijdagavond hield de afdeeling Schoon- d ij k e van het «Groene Kruis" eene ver gadering, waarin tot definitieve stichting werd overgegaan. Toen in Februari na eene lezing van mej. Van Hulst 23 leden toetraden, zou getracht worden dit aantal uit te breiden. Dit is uitstekend gelukt. Thans bedraagt dit 240. Een bestuur werd benoemd, bestaande uit de heeren Iz. Sohel- tus, voorzitter, J. A. Bosdijk, secretaris, J. M. Risseeuw, penningmeester, en voorts C. N. Jansen -van Rosendaal, J. Cransberg J. Fraser en P. Contant. Eene oproeping voor magazijnmeester-bode zal weldra ge schieden. Mag de nieuwe afdeeling veel goeds tot stand brengen. De vorige week kwamen op uitnoodiging namens «Commissarisseneenige burge meesters, secretarissen, dijkgraven, gezwo renen en ontvangers-griffiers in de Korenbeurs te Sluis bijeen, om middelen te bespreken of te beramen ter bevordering van het tramplan-Huyghebaert SluisBreskens. Daar we van deze vergadering geen be richt ontvingen, konden we er nog geen melding van maken. We ontleenen nu nog eenige bijzonderheden aan het »Wbld. v. Z. VI. W, D." De voorzitter, de heer Hammacher zetten uiteen, dat alles klaar is, doch dat er geen voortgang in zit. In December van het vorige jaar zijn de stukben al aan den Minister gezonden. De Raad van Toezicht heeft op 21 Maart de stukken gekregen en 30 Maart ingediend aan den Minister. Deze zal de stukken nu in handen stellen van een commissaris, die een onderzoek iD loco moet instellen. Dit zal spoedig gebeuren. We zijn dus in het laatste stadium, vóór de Minister zich kan uitspreken over het tramplan. Er was nu een adres opgesteld, uitgaande van besturen, waarin op spoed wordt aan gedrongen o. a. wegens de oprichting van de steenfabriek te Sluis. Na de teekening zal de Commissaris der Koningin van Zee land bet adres by den Minister steunen. Dit adres werd door alle aanwezigen op én na geteekend. Onder Tele goede foto's zien we in de Wereldkroniek" van deze week een blijk baar al oude foto van mevr. Renier de Willes, de stichster van de handwerkschool te Sluis, welke door haBï werd opgericht in 1854 doch reeds weer werd gesloten in 1870.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1