MIRDRSJFRfiSUE COERAlT. r. lil. iss* J argang 1912. Vrijda: g 10 Mei. Middelburg 9 Mei. KAMEROVERZICHT. FEUILLETON. CHADSJI MOERAT. Dit de Staatseonrant. Dit Stad en Provlneie. Du» ooizut ..richijat d g 1S k »«t Bitzondwing ia» Zo»- a» Fssitd»ge». ?tlji p.r kvutul, Mowel roor Middelburg al» Toor alle pkatien 1» Nederla»d £r.»»0 pp. f2. Afzonderlijke nummer» ko'iten 5 cent, d~vertVntiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Pro«pectu»»en daarvan zijn aan bet bureau te bekomen. Advertentie* ▼oor bet eeritvolgende nummer moeten de* middag. v66r één nnr aan het bureau bezorgd zijn. Advertentie* 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel* f 1.50elke regel meer 20 oent. Beclamea 40 cent per regel. Groote letter» naai- de plaat», die zij i Tot de plaatiing van advertentie* en reclame», niet afkomitig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het Algemeen Advertentte-Burt A. DE LA 1AB As., IÏ.Z. Toorbrnr^vral 266, Amsterdam. DE MINISTER-CRISIS. Wat heeft Minister-president Heemskerk Dins dag bedoeld niet de voorspelling van de „za- ongelegenheid" die uit de afstemming van het pantserschip zou voortvloeien, en waarvan de rechtsche leden spijt zouden Er wordt naar geraden, maar ook in de hlfljdm van rechts kan men als verklaring niets lergcrs bedenken, dan de voorspelling dat het moeilijk zal gaan een opvolger te vin den. Candidate* voor marine-minister zijn altjjd schaaxsch bjj ons. En wie zal er nu lurt in hebben het baantje op zich te nemen met het vooruitzicht, dat over een jaar door de verkiezingen van 1913 de toestand weer verandert, met een zeer groote mogelijkheid op reorganisatie van het ministerie? Hoewel er officieel nog niets bekend is ge maakt van de ontslagaanvrage van minister Wentholt, wordt er al in de „Nederlander" en ia ^De [Tijd' 'verteld |dat |de .oplossing van de boven vermelde moeilijkheid in' deze richting zal worden gezocht: dat niet dadelijk een nieuw© minister van marine wordt aangewezen ea dat de minister van oorlog Colijn tijdelijk, d. w z. tot na de verkiezingen van 1913, het departement van marine zou waarnemen. Daarvoor zou volgens de „Nederlander" mi nister Cofijn bijzondei' geschikt zijn, wegens zijn Indische ervaring. De Indische verdediging is np, immer aan de orde! Volgens „De Tijd" zoo, dte kwestie echter worden opgedragen aan een te benoemen commissie. Tweede Kamer. Zitting van Woensdag. Er kwam dezen morgen onwillekeurig een awakke herinnering in ons op aan den grau wen Maartmorgen van 1901, toen de Tweede Kamer een aanvang maakte met de behande ling der weldadige Woning- en Gezondheids wetten. Toen was den dag tevoren Minister Eland gevallen en door het amendement-Van G£tee scheen geheel het samenstel der Militie - wet van «Ie haantoen (kwam vrij onverwachts in behandeling het belangrijk wetsontwerp, dat wel 'teerst op de agenda stond, maar waarvoor niemand was geprepareerd. In zoo verre was er verschil. Ook gisteren was een. militair Minister gevallen maar welk een niet te peilen verschil tusschen Eland en Wentholtook heden werd met frisschen moed een nieuw ontwerp geëntameerd en ver volgd© de Kanier haar gewone werk met 't meest onverstoorbaar gezicht alsof er niets (gebeurd, maar onvoorbereid voor de was ze waarlijk niet. Deciamoa ayir we zeiden gisteren, zeide de Spaansche geleerde, die tien jaren in den kerker der inquisitie had gezocht, toen hij zjjn colleges hervatte. De tijd daartusschen be stond voor hem niet. Minister Talma deed van daag naar dit roemruchtig voorbeeld; de Kamer wild© hem gaarne volgen, en de voor zitter hield zoo strak den teugel zelfs gespan nen, dat da hoer Bruxnmelkamp bij een gering terugtraden op het terrein der algemeene be schouwingen, mat zacht hamer ge tik verzocht werd zich daar niet te ver te wagen! 18. van Leo Tolstoi. (naar de Duitsche vertaling). Toen de vorst binnentrad, zotte Chadsji Moor at dadelijk den daarover zeer verbaasden en zelfs beleedigden Boeljka van zijn knieën en richtte zich op, waarbjj de zorgeloos grap pige uitdrukking pp zijn gezicht verdween en ©en strenge, ernstige plooi die verving. Hjj ging pa^ weer zitten, toen ook Worom- now plaats genomen had- Hij vatte den draad vpn het gesprek met Marie Waasiljewna weer op en verklaarde haar: hij huldigde die wet, dal alles, waarin een vriend behagen schept, hen* moet worden ten geschenke gegeven. Uw zoon zeer lief, goede vriend, zei hjj an hot Russisch, tenvql zijn hand de lokken vj»x Boeljka streelde, die'weer op rijn schoot geklauterd. Hij i9 werfcaljffr een prachtige kerel. *w rpotforhqofdiqan, «xrqrtto 0e voretita As hel We waren aan de artikelen en we bleven erbij. Maar 't waren de eerste twee artikelen; de (twee, waarmede de wet valt of staat "t Begon 'n beetje vreemd, doordat eerst arti kel 1, dat de verschillende definities mhoudt, terzjjde geschoven werd om rechtstreeks op artikel 2, dat den nachtarbeid regelt en ver biedt, te stevenen. Maar nauwelijks daar ge komen, bleek het, dat de heer Goeman Boi- gesius, de voorsteller van het voornaamste amendement op dat artikel, nog met aanwezig was, en ioep ging het weer terug naar artikel ,1. Toen klapte echter het groene deurtje open en deed den afgevaardigde voor Rotterdam I zichtbaar worden, en toen gin gen beide artikelen maar t egelyk onder 't mes. Artikel 2 is hel artikel van deze wet, het verbiedt den nachtarbeid en den Zondags arbeid met de uitzonderingen dan, die een volgend artikel geoft. Het amendement van den heer Goeman BorgesiUs en zijn Unic- vrienden was hiertegen gericht ui dien vorm, dat het vrijheid liet voor die bakkerijen, welke denzelfden arbeider niet langer dan ten hoog- stc zes nachten in drie weken arbeid doet verrichtenhet werd echter ajdra ingetrokken lor wille van een amendement-Snoeck Henke- mans, gevend een verbod van meer dan elf arbeid per etmaal; of tien uren, wan neer meer dan een, doch minder dan vijf der .uren in den nacht vallen; of negen uren, wanneer meer dan vier uren in den nacht •allen. De heel' Snoeck Hcnkemans verdedigde krachtig dit amendement. IIjj~ wil eiken onder nemer de vrijheid laten zjjn bedrijf te laten uitoefenen zonder daarom uil het oog te ver liezen, dat de arbeider beschermd moet 'wor den. Het ontwerp-Talma regelt niet; het ver biedt eenvoudig. Er wordt hier tweeërlei recht geschapen, bakkers wordt nachtarbeid ver boden, maar de couranten mogen rustig door gaan en werken om d'es ochtends haar lezers op de effecten! ijsten te vergastenDe Minister vindt in dit bedrijf nachtarbeid niet noo- maar dat is eeu persoonlijk oordeel en niet eens een technisch! Met nadruk gispte de spreker hel, dat een anti-revolutionair Ali- nister de patroonsvrijheid aan banden wil leg gen, en de energie wil doodenmet klem betoogde hij, dat alleen door zijn amendement van deze wet kan worden voorkomen, dat ze een echèc wordt, omdat ze ingaat tegen de vrijheidslievende fust van het Nederlamd- sche volk Er bleek geen sterke sympathie voor het nendement. De heer Goeman Borgesius 'wilde het aanvaarden, maar alleen, indien beperkter cijfers daarin werden neergelegdin dien geest kwam later ook een amendement op het amendement van den Unie-leider en de zijnen. De heer Passtoors schetste het als practisch onuitvoerbaar en de heer AaJberse trok er heftig tegen te velde, omdat het de patroons er buiten laat, den nachtarbeid niet wezenlijk afschaft, en het ontwerp maakt tot een guil lotine voor de kleine middenstanders. De heer Bos zou het amendement niet steunen, omdat men niet kon ontkomen aan de noodzakelijkheid om ook den arbeid van alleen werkenden patroon te verbieden do lieer Schaper schetste het als reactionnair "«greep njet hoe de heer Borgesius zijn goed amendement voor dit in den steek liet. En Minister Talma, die heden „heelemaal alleen" troonde achter de groene tafel, 'waar gisteren zoö'n groot gezelschap bijeen was? Hg hield reeds dadelijk voet bij stuk; kort maar bondig vertelde hij aan de Kamer, dat het zijn meening was, dat de nachtarbeid Fransch tot haai' gemaal op. Boeljka had plezier in zijn dolken en hij maakte den jon- feen het kostbare stuk dadelijk cadeau. Boeljka toonde zijn stiefvader, den dolk. Een zeer kostbaar wapen, zei Woronzow, eveneens in het Fransch. Ik moet gelegen heid hebben, hem iets terug te schenken. Chadsji Moexat zat daar met neergeslagen pogen, streelde telkens opnieuw het hoofd van den knaap en murmelde daarbijDsjigit, dsjigit. Werkelijk een heel mooie dolk, zei Wo ronzow, ©n trok den scherp geslepen, da- masccenschen kling met do gleuf in. het mid den half uit de schede. Bedank hem er toch Voor, pei hjj tot den kleine en naai den tolk gewend, sprak bijvraag hem, waannee ik hem dienen kan. De tolk vertaalde zijn woorden en Chadsji Mnerat pntwoordde, dat hjj geen wenschon had, en dat hjj slechts daarom verzocht, hem inu gelegenheid te geven, zijn gebed te doen. Worenszow riep den kamerdienaar en bevat hen», Chadsji Moerat naar een vertrek te lei- jJea, waarin hjj ongestoord zon kunnen bidden. Toen Chadsji jMoerat alleen was, veran derde dadelijk do uitdrukking ran zjjn gezicht *i plaats ran d» tevreden, voorkomende! plooi, dio hel tevoren getoond had, trad een, dto ren ew*re beKqjBdheid getuigde. dient afgeschaft, allereerst in het bakkersJ bedrijf, hetwelk geen economisch belang voor zjjh voortbestaan kan doen gelden. De Minister achtte het amendement een gevaarlijk amen dement; het gaat ver uit boven den 10-uren dag, waarvoor reeds de Kamer zich heeft uitgesprokenhet laat geregeld nachtarbeid toe. en werkt fraudeeren van slechte patroons in de hand. Zoo'n patroon krijgt geen arbeiders, meende de voorsteller van hel amen dement. Ja, dan kunnen we elke regeling wel laten en alles door de arbeiders zei ven doen regelen, vond de Minister. De lieer Troelstra schrikte op; dat was juist, heel juist, vond hij; maar zouden de mannen der S. D. A.P. werkelijk zoo juichen als de arbeiders eens alles werkelijk zelf deden De Minister is van het amendement-Snoeck Ilenkemans geheel niet gediend. Het onaan nemelijk heeft hij daartegen nog niet uitgespro ken, maai- aanneming van het amendement zou de reden om een afzonderlijk wetsont werp voor d» bakkers te; maken, doen ver vallen Dat is duidelijk genoeg! De heer Snoeck Henkemans is nu aan het technisch en prac tisch wijzigen van zjjn amendement geto gen, de heer Goeman Borgesius heeft zijn sub-amendement om de cijfers op 10, 9 en 8 te brengen en in plaats van 14. etmalen te lezen 21, eveneens definitief ingediend Om beide amendementen te overwegen, ging de Kamer heel vroeg uiteen, om dne uur al, ter wijl de zon nog vroolijk naar binnen scheen, wel onder eenige beweging van velen, die meenden, dat de nationale tijd in deze dagen kostbaarder Was Is dit wetsontwerp een „appel van twist" rechts? Men behoeft 'tniet meer te vragen na dezen eersten dag. Gevaar schijnt niet te duchten. Want de Ziekte- en Invaliditeitswetten liggen te wachten, maar of ook thans de middengroep der rechtsche coalitie niet erg zelfstandig wil gaan optreden, mag met ge rechtvaardigde belangstelling worden afgewacht. We wachten en zien uit. V. d. M. De opzichter 1ste kl. voor het stoomwe zen F. Vaas is met mgang van 1 Juni 1912 werkzaam gestold in het 6de district voor het stoomwezen ter standplaats Groningen. ij beschikking van den Min. van Bin. Za ken is aan J. van der Waay, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als concierge aan de R. H. B. S. te Hoorn. Uit Middelburg. Het door cms overgenomen bericht van den Londenschen correspondent van het „Hand volgens hetwelk de inwijding van het gere staureerde graf van dr. Samuel Menasseb Ben Israel op het kerkhof aan den Joden gang alhieï, zou plaats hebben Zondag as., is op juist. De wedermzegening is vastgesteld op Dins dagmiddag te twee uur. Behalve de rev. Isidore Harris (van de synagoge in de Ber keley street te Londen) komt pa. ook hier fle heer J. A. J. de Villiers (van het Britsch Museum, en secretaris der Hackluvt Society). De ontvangst, die Woronzow hem bereid had, was veel heter, dan hy zich die gedacht had. Maar hoe meer tegemoetkomend deze ontvangst was, des te minder vertrouwde Chadsji Moerat "Woronzow en zijn officieren. Voor allerlei dingen was hrj bangdat men hem zou gevangen nemen, boeien en naar Siberië zenden, of dat men hem eenvoudig zou dooden en hij meende daarom, dat hij niet voorzichtig genoeg kon zjjn. Hjj" vroeg Eldar, toen die hem opzocht, waar de Moeriden waren ondergebracht, waar zich de paarden bevonden en of men den mannen de wapenen ontnomen had. Eldar antwoordde, dat de paarden in den vojrsfcelijken stal geborgen waren, de Moeriden wajten onderdak, de wapenen had men hun gelaten en voor spjjs en drank had de tolk zorg gedragen. Chadsji Moerat schudde, terwijl hij de voor bereidingen voor het gebed trof, verwonderd het hoofd. Toen hjj zjjn gebed had verricht, liet hjj zich ©en 'zilveren dolk brengen, kleedde zich feesteljjk, omgordde zich en hurkte in afwachting van de dingen, die komen zouden Op de lage divan, die zich in de kamer be rend. Het was rjjf uur, toen hjj aan tafel hjj den vprst word genopdigd. By hel middageten nam Chadsji Moeiftt De Middplburgsche Volkszangschool, af dee ling van de Vereeniging „Uit het VolkVoor het Volk", zal Vrijdagavond onder leiding van den heer W. K Kuiler een openbare lesgeven in de Concert- en Gehoorzaal. Een lange reeks min of meer bekende lied-' jes van R Hol, Cath. van Reimes en J Worp staan op 'tprogramma. Dit belooft weer een aardigen avond te worden, die een groot bezoek verdient. Maandagavond oltrhalf elf heeft zich bij hel. pont van Abeele in het kanaal een vreemd soortig looneel afgespeeld. Twee vrouwen en een man zijn daar door do Mormonen gedoopt. Onder 't uitspreken der gewone spreuken en 't vertoon van de Mormoonsche plechtigheden werden ze in 't Kanaal ondergedompeld Koud genoeg om dezen tijd van 't jaar. Brrr. Men meldt ojis dan ook dat een der vrouwen een aardige keel had opgezet bij dit koude bad De 9jarige D. P wonende aan den Been- houwerssingel, Was gisteren op een wagen geklommen. Op de Turfkaai raakte de jongen tusfechen wagen en wiel. Daar de voerman niet wist dat de jongen op den wagen zat, bemerkte hij niets van het ongeluk, eer voor bijgangers jhem daarop attent maakten. De jongen was toen reeds een eindweegs door 't wiel omgehaald Hjj kon niet uit zijn be narde positie worden bevrjjd ,voor men bet wiel van den wagen had genomen. Toen bleek dat de knaap een djjbeen had gebrokjen. Hjj werd naar het gasthuis overge bracht Den voerman treft in deze geen skihuid Hit Walcheren. In de Woensdag gehouden gemeenteraads vergadering van O. en W. Souburg werd voor kennisgeving aangenomen de beslissing van Ged. Staten, waarbij geweigerd wordt, hunne goedkeuring te hechten aan het raads besluit, waarbij de onderwijzer Zegelaar werd pjitslagen. Eervol ontslag als gemeentegeneesheer wordt verleend aan dr. Wap, die naar Middelburg vertrek!. jMct algemeene stemmen werd dr. J J G. Pronk als zoodanig benoemd. De hooHonderwyzer Frelier werd met m- uug van 1 Juli eervol ontslagen (is overcom pleet, tevens jongste in dienstjaren) 8 stem men waren vóór dit voorstel van B. en W. Do heeren Jobse, Visser en Wisseling stem den tegen. Tot een volgende vergadering werd aange houden de gunning der aanbesteding betref fende het ophalen van asch, vuilnis en faeca- liën. Het by Valkenisso gestrande Engel - sche stoomschip „Afghanistan" van Sunder land, bleef Woensdagavond bij hoogwater, niet tegenstaande een Sleepboot hulp verleende, zitten. Hedenmorgen 6 uur slaagden twee sleep- booten er echter in het schip vlot te krijgen, waarna het zijn reis voortzette. Uit Zuid-Beveland. De Vereeniging Zuid Beveland „Het Groene Kruis" zal 5 Juni te Goes in Hotel Centraal een algemeene veTgadering houden. In de Ned. Hcrv. Kerk te W i 1 h e 1 m i na- d oTp werd Woensdag door den heer Ten Bosch uit "s-Gravenhage een lezing over elec- Besmettelijke ziekten Volgens opgave aan den Gentralen Gezond heidsraad ,zjjn dn de week van 1 tot en met 7 Mei m Zeeland geconstateerd 9 gevallen van besmettelijke ziekte en welvan rood vonk 1 geval te Colynsplaat, Kats en Krai- bendyke en. van diphtheritis 1 geval te Aag- tekerke, Borsselen, Brouwershaven, Goes, West- kapelle en Wissekerke. maar een beetje van een ryst-spijs, en wel iswaar nauwkeurig OP dezelfde plaats, waar j>ok de vorstin zich bediend had. Hy is bang, dat wij hem zullen vergif tigen, zei do vorstin tot haar echtgenoot. Hy heeft vaji dezelfde plaats genomen, nis waar ik mij bediend heb. Na tafel deed ze Chadsji Moerat door den to!|k vragen, wanneer hij weer wilde bid den Chadsji Moerat hief vijf vingers in de hoogteen wees naar de zon. We zjjn spoedig zoo ver, zei Woronzow, haalde fcjjn kunstig bewerkt zakuurwerk te voorschjjn en drukte op een veer. Het horloge sloeg kwart voor vijf. Chadsji Moerat hoorde met verbazing die fjjno, welluidende klanken. Hij verzocht, het horloge nauwkeuriger te mogen bekijken en het slagwerk nog eens te mogen hooren. Dat lijkt mjj een gepast geschenk voor hem, geef hem, het horloge, zei de vorstin in het Fransch tot haar echtgenoot. Woronzow bood het uurwerk dadeljjk aan. Chadsji Moerat aan Deze kruiste de armen over de borst en nam het aan. Hjj zette het slagwerk nog eens in beweging en herhaalde dit eenige malen, luisterdo naar den fjjnen klank en knikte goedkeurend. Na het middagmaal mani den vorst mee it dB adjudant ven generaal MeU^t trische verlichting gehouden evenals te Ka- pelle en Kloetinge. Waar jji deze gemeente de Wilhelminapalder bestaat en de directeur zich zeer interesseert voor het gébruik van electriciteit voor den polder is er, zegt qnze correspondent alle kans, dat in de gemeente Kattendijko een contract met den heer Ten Bosch gesloten zal worden tot het aansluiten bij eene electri- sche centrale. Uit -Vlaanderen W D. „St. Crt." no 108 bevat de goedkeuring vari de gewijzigde statuten van „Het Groene Kruis" te Post burg. Gemeenteraad van Middelburg. (Sbt.) Vergadering van den raad der gemeente Middelburg op Woensdag 8 Mei 1912, 's na middags 2 nur. Voorzitter de burgemeester, jhr. M. van den Brandeler secretaris mr. F. J. Sprenger. Aanwezig 14 leden; afwezig de heeren Boudewijnse, Van TeyJingen en Van der Harst. Beide laatstgenoemde verschenen later. Jaarwedden leeraren gymnasium Aan de orde ia het voorstel van Burg. en Weth tot vaststelling van een verordening tot regeling van de jaarwedden van de leeraren aan het gymnasium De verordening en het advies van den commissie voor de financiën zjjn opgenomen in ons nommer van Zaterdag avond. Eerst wordt behandeld art. 2. De voorzitter zegt dat Borg, en Weth. wensohen te doen vervallen >en de wiskun dige aardrjjkskunde". De heer De Veer zegt dat de oommissie voor de financiën drie veihoogingen van f200 voorstelt. Zjj vindt de maxima in vergelijking tot andere plaatsen te laag. Het is gewenBcht dat men goede krachten voor het onderwgs behoudt. Het geven van privaatlessen i» in een kleine stad ook mindir gemakkelijk. De kostbare studie maakt een eindsalaris van f 2600 niet te hoog. De heer Sprenger licht met cjjfers van vrijwel gelijke plaatsen toe dat daar meer gegeven wordt dan Burg. en Weth. willen. De voorzitter zegt dat 't opklimmen daar minder snel gaat. Met f 2600 komt men boven het gemiddelde. Het voorstel van Bnrg. en Weth. wordt aangenomen met 9 tegen 6 stemmen. Toor de hoeren Hejjse, Verhage, Adriaanse, Yertregt, Dumon Tak, De Rjjeke, VanTejjlingen, Den Bouwmeester en Snouck Hnrgronje. De heer Van der Harst verschijnt ter ver- Aan de orde ia art. 3. De heer De Veer zegt dat de commissie de salaneering by combinatie onbillijk vindt en daarom een uitzonderingsbepaling voorstelt. Sokjomelskjj hem wenschte te spreken. De adjudant had den verst te boodschappen, dat de generaal, die intusschen de aankomst van Chadsji Moerat vernomen, had, het zeer kwa lijk nam, dat hem daarvan geen melding "was gemaakt. Hjj verlangde n.u, dat Chadsji Moerat hem dadelijk zou worden uitgeleverd. Woron zow antwoordde, dat aan. het bevel van den generaal zou voldaan worden, hij deed Chadsji Moerat door bemiddeling van den tolk het ver langen van den generaal overbrengen, en ver zocht samen met hem naar Meller te gaan. Toen de vorstin hoorde, met melk doel do adjudant gekomen was, begreep ze dadeljjk dat tusschen den generaal en haar man licht onaangenaamheden zouden kunnen rijzen, en dus (besloot ze, trots alles, wat de vorst daar legen inbracht, met hem en Chadsji Moerat naar den generaal mee te gaan. Het is beter, dat jo hier bljjft. De zaak betreft mjj alleen, meende Woronzow. Je kunt ma toch niet beletten, de vrouw van den generaal een bezoek te brengen, gaf zij ten antwoord. Daartoe is iedere, andere tjjd evqo. good geschikt. En ik wil n^ juist gaan. o«. a

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1