MIDBKLBIRGNCIK COUR4IT.
155« Jaargang.
Donderdag
9 Mei.
Middelburg 8 Mei.
KAMEROVERZICHT.
Onderwijs.
Ingezonden Hededeelingen.
Dit Stad en Provincie.
Kerknieuws.
Kunst sn Wetenscüappen.
Verschillende Berichten
110
1912.
Dua courant Ter»chynt d a g e 1 y k met uitzondering van Zon- en Fee«tdage>.
p« kwnrUal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatien in Nederland franco pp. f2.
Afzonderlijke nummert kotten 5 cent
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Proipectuuen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advtrtentiön voor het eeritvolgende nummer moeten det middag* vóór ééi umr
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön ik 20 cent per regel. By abonnement vae'. lager Geboorte- dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 11 regelt f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote lettert naar de plaati, die zij innemen.
Tot de plaatting van adverten'iën en reclamet, niet afkomttig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AlgeMeen Ad verte* ti©.Bttïr an
A. DE LA DA3£ As., N.Z. Voorburgwal Asoftterdaa».
Bij deze couriuit behoort een bijvoegsel.
De coalitie-band losser.
Maandagavond riep de ..Standaard" alle
rechtsche leden op, daar bij het verwerpen van
Wentholt's schip heel het ministerie voor
de vraag zou staan van de verantwoorde
lijkheid om gedurende vijf of zes jaar onze
vloot te loten verloopen.
Minister-president Heemskerk stelde Dins
dag de Kabinetskwestie alleen ten opzichte
van de motie-Lohman, die toen ingetrokken
werd. Ten opzichte van het voorgestelde
schip zei hij Diet meer dan de afstemming
„zeer ouraadzaam" te achten, maar hij
voegde er aan toe dat er „ook zakelijke
ongelegenheid uit kon voortvloeien, die men
misschien zeer spoedig zal betreuren.'"
Toch voelden tien van de 12 christelijk
historischen, elf van de 26 katholieken, en twee
van de 21 anti-revolutionnairen de vrijheid
om tegen het voorstel van het pantserschip
te stemmen.
Bovendien hadden vier anti-revolution-
nairen en zes katholieken geen gevolg gegeven
aan het te-wapen-roepen der „Standaard".
Van links was alleen de heer Roodhuijzen
wegens ziekte afwezig.
Dat pantserschip-voorstel is natuurlijk op
zich zelf niet politiek.
Maar wanneer <>n de partijleider Kuyper
èn de coalitie-leider Heemskerk zich vooraf
zoo waarschuwend uitgelaten hebben, is het
tegenstemmen van rechtsche leden wél een
politiek feit van belang.
Al heeft de heer Lohman ten slotte zijn
motie ingetrokken ter wille van het coalitie
kabinet, de indiening daarvan, en daarna
het stemmen tegen het schip, blijft voor het
ministerie een ernstige waarschuwing, om
niet te vast op den coalitie-band te rekenen
ten opzichte van deze groep.
En men weet dat die groep is tegen de
bakkerswet, tegen de ziektewet, tegen de
invaliditeits- en ouderdomswet.
Die uiting van onafhankelijkheid der
christelijk historischen, nagevolgd of verge
zeld door nog elf katholieken en zelfs door
twee anti-revolutionnairen, is o. i. het
groote feit van den dag van gister, -
belangrijker dan de val van minister Wentholt,
wiens ministerieele loopbaan maar al te veel
herinneringen fopwekt"aan beginselloos ge
schipper, en aan de opoffering van verdien
stelijke opper-offfcieren aan zijn als „christelijk
minister" aangeleerde godsdienstige verzor
ging der schepelingen. Dat hij gevallen is,
verheugt ons. Maar het heoft niet de
blijvende beteekenis van dat andere.
Tweede Kamer.
Zitting van. Dinsdag.
Wanneer men het niet reeds door de vooraf
gaande gebeurtenissen had geweten, dan zou
den de ramen van den voorgevel van het
Ministerie van Justitie het verteld kunnen heb
ben, dat we dezer dagen in de hooge poli
tieke sferen waren. Tot zeer laat op don
avond, tot bijna op het middernachtelijk uur,
bleven gisterenavond die ramen verlicht, tan
bewijze, dat daar de raad van Ministers in
vergadering bijeen was om te overwegen welke
de houding van het Kabinet in de kwestiel
van het pantserschip zou zijn. Minister Heems
kerk was Vrijdag den krijgsman gelijk, van
wien Vondel zegt, dat hij veel wint, al wint
hij niet dan tijdl En hij keek ook rond als
een krijgsman 1 Men mag aannemen, dat de
sodert verloopen vier dagen niet onbenut zijn
gelaten; dat er veel is gesproken, overlegd,
bepraat; alles achter de schermen!
Zoodoende viel er heden te spreken van
een dag van groote politiek met al de uiter
lijke en innerlijke kenmerken daarvan. Onrust
in de Kamer, die zeer talrijk was opgeko
men; nieuwsgierigheid buiten de Kamer, waar
mem zich verdrong om een goed plaatsje.
De val van een MinisteT is nog altijd de
moeite waard om bjj te wonen, en sedert an
derhalf jaar geleden generaal Cool viel door
de stemmen van degenen, die heden trachtten
Minister Wentholt te redden, was -van dien.
aard niets te zien geweest. Had men echter
tooneelen van verwarring en opwinding ver
wacht, dan Ik wam men liedrogen uit; de
Tweede Kamer heeft zich zelve doen zien
wat gebeuren kan als men den hurtstochten
te veel het woord laat, en zij maakt nu
eenigszins den indruk van den ondeugenden
jongen, die eens heeft willen zien wat er
zou gebeuren wanneer hij een zekeren bal
door een /zeker raam trapte, en die
volbrengen dier daad toch eenigszins schrikt
van do belangstelling, daarvoor getoond. Geen
onvertogen woord bijna viel heden te coil-
stateeren, en alleen een zouteloos grofheidje.
van den heer Duys aan het adres van Minis
ter Wentholt temeer te veroordeelen omdat
do Minister toen reeds gevallen was ver
stoorde aan het emde even de stemming
Maar ook slechts even en niet meer!
Minister Heemskerk had het eerst het woord
Achter de Ministerstafel met aan beide zijden
van zich de vier zetels bezet, stond hij
langzaam op om het weinige te vertellen wat
fay te vertellen had. Hij nam zeer beslist stel
ling tegen de motte van don heer Lohmau,
welke een grooter uitstel zou brengen dan
deze deed voorkomen; hij verklaarde liet niet
met zooveel woorden, maar hij gaf vrijwel
te kennen, dat deze motie, hoe goed zij ook)
bedoeld was, door geheel de regeering niet
kon worden aanvaard Minister Heemskerk
weersprak met stelligheid, dat het gevraagde
schip een politiek schip mocht heeten; minis
ter Heemskerk wilde er de politiek geheel
buiten hebben, en liet slechts de techniek
het woord. Doch hij stelde zich niet voor
den Minister van Marine; hij gaf wel met
klem te kermen, dat afstemming van het schip
onraadzaam zou zijn en ook practisclie
ongelegeatheden 'kon brengen; hij nam ook
met een enkel woord den Minister Wentholt
persoonlijk in bescherming toen liij er
onder vrij luide protesten intusschen op
wees, dat bewilligen in nieuw uitstel diens
karakter opnieuw door het slijk zou dot-u
sleuren, maar hel verwachte „onaannemelijk"
kwam niet over zijin lippen
De Kabinetskwestie werd niet gesteld. Mi
nister Wentholt bleef alleen staan
De heer Lohman was zichtbaar en hoorbaar
ontsticht over de houding van het Ministerie»
tegenover zijn molie. Hij had der Regeenng
plank willen toesteken om het haar ge-
(makkelyk te maken zich uit de impasse
te redden; wilde men deze hulp niet, dan
zou hij rondweg zeggen wat hij te zeggen
had. Hij zag voordeel in datgene wat zijn
motie vroegliet uitstel daarvoor vereischt,
behoefde niet lang te duren als men den
gewonen „vervloekten pajperassenboel" maar
achterwege liet en vooral de Indische bureau
cratie niet in deze zaak mengde. Voor he|m
tai de zijnen was het niet allereerst de vraag
wie aan het roer is; wel of het landsbelang
bij de te voteeren uitgaven voldoende gebaat
naar verhouding tot de uit te geven soni^
Hij achtte het voorgestelde schip niet te
beantwoorden aan de eischen, welke men op
dit punt kon stellen; hij trok zijn motie in,
welke nu tegenover de Regeering haar bedoe
ling had verloren, maar hij zeide het ronduit,
dat hij nu ook togen het schip zou stemmen.
Kort on scherp, gelijk hij zijn kan, toonde,
de heer Lohman zicli heden weer een staats-
met eerlijken en ruimen blik, die toch
maar heel weinig gemeen heeft en gemeen wil
hebben met den „van God gegeven leider
Toen, na een paar korte replieken van den
heer March an t, die terecht den moed prees
van do officieren, die kritiek hadden durven
uitoefenen en van den hoer Hugenholtz, die
constateerde dat niemand technisch het pant
serschip had verdedigd, ging de Kamer haar
werkzaamheden regelen
De voorzitter deed thans definitief het
voorstel pm op 21 Mei met de Ziektewet te
beginnen. De heer Patijn mocht betoogen, dat
de tijd veel te kort was en dat niet alleen
de belanghebbenden in den lande, maar ook
de Kamerleden zeiven het pas verschenen rap
port der commissie niet voldoende konden
bestudeerende heer Goeman Borgesius moclit
het zeer juist een onbekend parlementair
procédé achten een vasten datum voor ge
wichtig nieuw werk te bepalen, terwijl men
nog midden in ander gewichtig werk zit, de
heer Schaper mocht deze haast te groot ach
ten niets hielp, de voorzitter bleef bij zijn
voorstel En de rechterzijde stond in haar
geheel achter hem.
Het voorstel van den heer Patijn om eerst
pp 28 Mei met de Ziektewet te beginnen werd
verworpen met 49 tegen 41 stemmen, het
voorstel van den heer Troclstxa om diens pen-
sioenmotie te behandelen tegelijk met de al-
gomeene beschouwingen van de Ziektewet on
derging gelijk lot in eene zuivere rechts-link-
sche fetemming, nadat de sociaal democratische
leider in het voorafgaand debat aan het
adres Van ,,De Standaard" zijn toorn had
uitgestort. Slechts het voorstel van den heer
Treub pm zijne interpellatie betreffende de
fmancieele conclusie voor het spoorwcgbeleid
alsnog op de agenda te plaatsen werd aange
nomen Maar of daarvan veel zal komen na de
Bakkerswet valt te betwijfelendc voorzitter
was althans zoo verstandig den heer Van Veen
geene toezegging te doen met betrekking
tot zijn ,w<ensch om ook de militaire recht
spraak, zeer terecht door hem een zaak van
nationaal belang geheetcn, op de agenda te
plaatsen.
En toen kwam de slotacle van het spel van
het pantserschip. De aandacht was niet groot
meer; men wist wat er komen zou, maar de
ernst van het oogonblik bracht stilte. De
premier deed wat de loyauteit voorschrijft;
hij waarschuwde rechts tegen een negatief
votum; met links liet hij zich niet meer in!
Tevergeeft echter. Met overweldigende meer
derheid van 63 tegen 26 stemmen werd het
eerste, liet beginselartikel van liet pantser-
schip, verworpenmet links stemden bijna
al de katholieken en de geheel christelijk-
liistorisehe groep tegen. Te midden der ge
bruikelijke stilte waarin de heer Duys een
vrij groffe interruptie wist te plaatsen, grof
vooral tegenover een gevallen tegenstander
vroeg Minister Wentholt schorsing van de ver
dere behandeling, welke natuurlijk werd toe
gestaan. En te midden van ecnige emotie
liep de Kamer leeg om morgen bijeen te
komen, teneinde dan, vrij ongedacht tocli nog,
niet de Bakkerswet te beginnen.
Minister Wentholt doe dus wat hij, om het
met eere te hebben kunnen doen, reeds veel
vroeger diende te hebben gedaan hij gaat
lieen. Hij gaat werkelijk heen, gekomen in een
linksck kabinetgevallen in een rcchtsck
te Middelburg, is op de gebruikelyke
wijze de bronzen medal je voor trouwen dienst
uitgereikt.
Uit Walcheren.
Hedennacht is bij V a i k o n i s s e gestrand
en met hoogwater blijven zitten een groote
vrachtboot, liet Engelsche schip „Sunder
land". Het zit hoog op 't strand
Uit Zuid-Beveland.
Maandagavond hield de heer Ten Bosch
uit Den Haag op uitnoodiging van het ge
meentebestuur te Kapelie een lezing over
het oprichten van een electrische centrale
voor Kapello, KLoetinge, Wilbelminapolder en
Kattendijke. Een paar honderd personen woon
den de vergadering by. Door een ongelukkig
toeval waren vele materialen, waarmee de
spreker het gesprokene moest toelichten, te
Capelle bij Z.zee terecht gekomen gelukkig,
dat hij nog ©enige zaken, noodig om eleclrisch
licht te laten zien, uit Vlissingcn had kunnen
laten komen. Meer dan een uur lang hield
hij de gemeente bezig met te spreken over
het nut der clcctrieiteit als kracht voor ver
lichting, ©n als kracht oin werk te verrich
ten. Met don spreker traden in hel debat de
lieer C. I Boer uit Utrecht en de heer Van
der Brugge, die beiden een pleidooi leverden
voor het gas. Uitvoerig diende de heer Ten
Bosch beide heeren van repliek
De burgemeester dankle ten slotte de beer
Ten Bosch voor zijn gehouden voordracht
Tegenwoordig wordt in Rilland Bath
veel zeekraal gesneden, hoofdzakelijk op de
kabinet. Maar verdere gevolgen zal het votum schorren tegen den Scketdedam grenzende
niet hebben. Het pantserschip is geen deel Een paar personen in Goes woonachtig bren-
van het regêeringsprograni, aldus de heer geil hier reeds enkele weken door en verzen-
Lohman en Minister Heemskerk, mocht hij don iéderen dag een paar zakken met zeekraal
naar hunne woonplaats .alwaar ze verkocht
wordt. Ook uit Kruimngen komen iederen dag
eenge jongens met dit doel hierheen.
Het schijnt dat deze arbeid goed loonend is,
daar een paar hunner werkzaam geweest zijn
bij de bcdijkingswerken alhier, alwaar zij een
weekloon verdienden van f 8.50, doch toen de
lijd van de zeekraal aangebroken was, lieten
zij spoedig liun arbeid varen om verder met
het zeekraal snijden den kost te verdienen.
ook al stemverheffend spreken, liet het „on
aannemelijk" tegenover een negatief votum
achterwege Hij ma| nu de kunst gaan be
oefenen om in deze omstandigheden en met
1913 in zicht een nieuwen bewindsman voor
Marine te vinden
Wie wil? V. d. M
Naar het „IObld." verneemt is de heer
Th. M. Ketelaar, Maandag tot lid van Ged.
Staten van Noord-Holland gekozen, voorne
mens het ambt. van schoolopziener voor het
arrondissement Hilversum eerlang neer te leg
gen De heer Ketelaar- wenscht niet onmid
dellijk voor deze functie te bedanken, daar
hij er prijs op stelt ecnige loopende zaken
nog zelf te doen
SPORT.
Olympische spelen.
Zondag zijn te Stockholm de Olympische
6pelen begonnen met tennis-wedstrijden,
waaraan Denen, Zweden. Engelschen, Fran-
schen, Australiërs en Tsjechen hebben deel-
Ziekewagens, -Stoelen, enz.
Hand Driewielers met Free-Wheel.
Firma Th. A.A.Simonis. Den Haag.
.Uit Middelburg.
Op öljangen leeftijd is le Scheveningen
overleden de heer L van Krimpen, sedert
1908 hoofdingenieur van den provincialen
terstaat van Friesland. Daarvóór was hij van
1897 af, ingenieur van den polder Walche
ren.
De „Leeuwarder Crl." schreef naar
leiding van zijn overlijden
„Met liefde ©n ijver voor zijn belangrijk
ambt vervuld, bleef bij, ofschoon reeds sedert
geTuimen tijd lijdende, zich tot voor enkele
weken Jnet toewijding aan zijn werkkring
wijden. Slechts noode was hij er toe te be
wegen rust en zoo mogebjk herstel te zoeken,
dat hem, helaas, met beschoren was te vinden.
Humaan en aangenaam in den omgang,
wist hij zich de sympathie en de vriendschap
van velen te verwervenin den dienst was
hij uitermate correct en onkreukbaar de pro
vincie vetliest in hem een toegewijd en
plichtgetrouw ambtenaar".
Ook hier ter stede ligt de herinnering aan
den bekwamen ingenieur nog versch in hel
geheugen. Hoewel hij zich weinig in het open
baar leven bewoog, dient toch vermeld dat
vooral door zijn toedoen de „Veieeniging tot in
standhouding van oude gebpuwen" werd op
gericht. Voorts was hij lid van de commissie
van toezicht op het middelbaar onderwijs
en eenigen tijd voorzitter van hot Natuurkun-
kundig Gezelschap.
De Walchersche Zakgids, uitgever R. M
Smits is weer verschenen. Deze gids wijkt in
vele opzichten af van haar voorgangers. Het
vouwkaa,rtje is door de vele toevoegingen
aangegroeid tot een handig boekje. Aan de
gids zijn toegevoegd een opgave der schip
pers, bodeloopers en vrachtrijders. Verder is
de vermeerderde postgids opgenomen en de
lijst der diensturen van de hulptelegraaf- en
toletooinkan lóten op dit eiland. Dc lijst der
kantoren en bureaux heeft een uitbreiding on
dergaan. Ook is opgenomen do dienstregeling
van de stoompont Moerdijk-Wiilemstad. Voor
automobilisten van en naar Zeeland is deze
van het grootste belang. We verwijzen verder
naar achterstaande advertentie
Verschenen is, de zomerdienstregelingder
openstelling van hol postkantoor, pakketposl
de lichting der brievenbussen enz. Deze
dienstregeling is aan het postkantoor ver
krijgbaar
Aan den sergeant-majoor administrateur L.
B. Nuijtetn van Ket 2c bataljon 3e regt. mf.
Uit Z.-Vlaanderen O. D.
D. van D die de vorige week Donderdag
te Terneuze» bewusteloos in de weide
werd opgenomen waaruit hij een paard wilde
halen, ligt nog steeds i n vrijwel bewusteloozen
toestand in het ziekenhuis.
Ned. H erv. Kerk.
Bedankt: voor Oud-Beierland ds. S.
van Dorp te Bodegraven.
Chr. Gereform. Kerken.
Beroepen: te Woerden ds. L. de
Bruyne te Bunschoten.
Bedankt: voor 's Gravendeel ds. M. den
Boer te Dordrecht
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Middelharnis ds. C. Staal
te Oo^terlandte Ierseke ds. H. Roelofsen
te Bruinisse.
De uitgevers Oosterbaan en Le Cojntre
te Goes hebben een werkje het licht doen
zien getitteld „De ondergang vau de „Tita-
nac Het boekje is bewerkt door don heer
E. C J. Kuyper, redacteur van het „Handels
blad" en bevat verschillende foto's van 't
schip ©in sommige leden der bemanning en
een plattegrond van de boot
De H. Y. „Het Tooneel", directeur
Willem Royaards zal in het theater „De
Seinpost" te Scheveningen van 1 tot 15
Juni voorstellingen geven.
Het zal dan o. a. opvoeren „Die fünf
Frankfurter," van Carl Rössler.
Herman Heijermans schijnt van plan
in Indië eene serie humoristische en andere
voorlezingen te gaan houden.
De Engelsche bladen herdenken den
dag, dat honderd jaar geleden de dichter
Robert Browning geboren werd.
Den 17den Juni zal een standbeeld
voor Bacon, den Engelschen dichter, wiens
naam vaak in verband met dien van Shake
speare genoemd wordt, in Engeland onthuld
worden door Balfour.
In oen Belgisch plaatsje ontstond tn
een danszaal een gevecht tusschen twee jonge
n. J G, wierp een glas naar het hoofd
van C L die, aan 'l voorhoofd getroffen,
ineenzakte. G. greep hem toen bij het hoofd
en sleepte hem de straal op, oni hem af te
maken. L. slaagde er in op te staan en te
vluchten. Een tiental meters verder gekomen
keerde hij zich om en loste een revolverschot
G. werd niet getroffen, maar de kogel trof
een vrouw in den buik. Men heeft den kogel
niet kunnen verwijderen en de toestand van
het slachtoffer is hopeloos
L. die verdwenen was, is Maandag aange
houden en in de gevangenis van Charleroi
ojpgesloten
Een 13-jarige Belg had aandachtig de
avonturen gelezen %an Bonnot Hij besloot den
bandiet na te doen en met een bijl gewapend
kwetste hij zijn vader aan den arm. Deze was
onmachtig zijn zoon te ontwapenen en vluchtte
weg. Woedend drong do knaap by een buur
man binnen, nam er een geweer en honderd
patronen en verschanste zich in huis, roe
pend „Men moet mij dynamiteeren als Bon
notToen schoot hij op al wie naderde.
De gendarmen slaagden er niettemin in, te
naderen. Zoodra de knaap het bemerkte, klom
hij naar boven, sprong door een zoldervenster,
ontwrichtte zich den pols en liep naar een na
burig bosch, achtervolgd door de gendarmen.
De jonge bandiet schoot aanhoudend op zyn
achtervolgers en toen zijn kogels op waren,
hielden de gendarmen hem aan Naar de ge
vangenis geleid, bekende de knaap dat de
avonturen van Bonnot hem het hoofd op hol
hadden gebracht.
Aan de Deensch-Duitsche grens heeft
een daar gevestigd Ncderlandsch sigarenma
ker Van den Berg, voor de oogen van zijn 6
kinderen zijn vrouw vermoord Van den Berg
was anarchist
Toen we onlangs een nieuw plan tot ver
meerdering der reddingsmiddelen op schepen
lazen, werden we getroffen door de lakonieke
mededeeling, dat met de uitbreiding, die het
gebruik van de draadlooze telegrafie ge
nomen heeft, in de booten slechts weinig of
geen leeftocht behoeft aanwezig te zijn. Als
om die stoute bewering te logenstraffen komt
het onderstaand bericht notabene omtrent een
druk bevaren zee als de Middellandsche
Het zich op reis van Algiers naar Marseille
bevindende Fransclie stoomschip „Felix
Touache" kreeg het Engelsche zeilschip „Wirk-
dale" in zicht, dat het volgende noodsein gaf -
„Levensmiddelen uitgeput. Sterven van hon
ger." Do gezagvoerder van de „Felix Touache"
liet onmiddellijk levensmiddellen aan boord
van bet zeilschip brengen, welks kapitein ver
telde, dat hij v/oor 22 dagen Gibraltar had ver
laten en sedert tengevolge van averij in de
Middellandsche Zee had rondgedobberd
Opnieuw is de Missippi buiten haar
oevers getreden 30 personen verdronken.
DE ONDERGANG DER „TITANIC."
Dinsdag heeft het hof van onderzoek te
Londen zijn zitting hervat. Bekend was ge
maakt, dat de pasasigers van verschillende
klassen één vertegenwoordiger moeten benoe
men, qm als hun advocaat op te treden.
