MIDDELRFRGSCHE COFRAAT.
Vrijda
26 April.
FEUILLETON.
Dit de Staatscourant
Knnst en Wetenschappen.
jj. 99 155* Jaargang. *912.
IT
D... coBiut Turiutiynt 4 B e 1 k m»t mtaonderiag .»n Zo«- u Fe.rtd.gM.
frill p.r ttotal, «lm»! eoor Middelburg ell TOOr idle pluteee in Nederlud [run pp. f 2.
Afzonderlijke nummer» koifcen 5 cent
Advertentifln by abonnement op roordeeJige voorwaarden.
Pro«peetu»»en daarvan zijn aan het bnrean te bekomen,
livertentië* voor het eentvolgende nummer moeten des middag, vóór nnr
aan het bnrean bezorgd zijn.
Advertentie* 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f L50elke regel meer
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote lettert naar de plaat», die zij in:
Tot de plaatung van advertentie* en reclame», niet at komitig nit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AlgeMeea AdwerteKtle-Bnt M
A. DE LA HAB An., N.Z. Vonrbirgwal *66, Amsterdam.
Middelburg 25 April.
KAMEROVERZICHT.
Eerste Kamer.
Zitting van Woensdag
De Eerste Kamer, die naar gewoonte inden
laten avond bijeen kwam om haar werkpro
gram voor deze korte zitting vast te stellen,
wijdde bijna den geheelen dag van heden aan
de behandeling van het in zijn dubbele klein
heid niet ten onrechte reeds 'berucht gewor
den bouwwetteke. Weliswaar werden eerst de
koloniale wetsontwerpen betreffende de vast
stelling van het slot der rekening van uitgaven
en ontvangsten voor Curasao over 1908, en
voor Kedertandsch-Indië lover hetzelfde jaar
goedgekeurdwerd ook het wetsontwerp be
trekkelijk de „gemeene heiden en weiden van
tïooiland" in behandeling genomen en nam
Belfs de regeermgs-commissaris mi'. Grata-
tna achter de regeeringstafel een enkel oogen-
hlik plaatsmaar het bouwwetteke was toch
de pièce de ré si stance, en vulde geheel den
middag.
De heer Van der Fcltz was de eerste spreker
teil trok heftig tegen dit ontwerp te velde.
Hij wilde geen politiek debat voeren, wilde
geen poli heken jschoolslrjjd en klaagde er
juist over, dat de voortdurende onderwijs-'
debatten steeds meer tweeledigheid in de
volksschool brachten. Hjj had geen bezwaar
tegen de ^ubpidieering op zich zelf, maai'
wel tegen de wijze, waarop thans die Bub-
Bidicering werd toegepast. De snelle voor
uitgang van het bijzonder onderwijs sedert
1905 is niet een normale te noemen er is
xbarm een drjjven te bespeuren dat leidt fcot
kleine schooltjes en tot minderwaardige on
derwijskracht. Als de regcering ernstig de ge
lijkmaking van de bijzondere en de openbare
school wil, moet zij dit eerlijk zeggen, maar
oij moet niet geven die druppelsgewijze sub
sidie, die parust wekt en die doet vragen naar
wat men nog meer wil.
ftet zou wenschelijk zijn dat de regeering
wat meer deed 'a/an het openbaar en voorbe
reidend onderwijs en ook aan de onderwijzers
dacht. Scherp ten slotte richtte do Drcntsche
senator zich tegen het amendement, dat de
subsidie voor bestaande scholen in de wet
had gebracht en meende daardoor geheel het
'Ipt stand komen van dit wetteke als een
Staaltje van echte en ergerlijke partijpolitiek
De heeren Van der Biesen, Woltjer en
Hovy, later ook do heer Van Lamsweerde,
traden pp als de paladijnen voor dit specifiek
christelijke pntweip. Zjj hielden het hier vol,
evenals in de Tweede Kamer, dat er meer
kleine openbare dan kleine bijzondere scho
ten zjjnzjj lieten ook nu als grondtoon
van hun betoog do reeds zoo vele malen ge
boorde verwijzing naar de groote financieels
offers, Welke men zich van rechts voor de
eigen school heeft getroost, klinken; zij achtten
hot een zaak van billijkheid dat men ieder in
staat stelde den kinderen het onderwijs te geven,
dat bij voor hen noodig acht, en dit vooral,
a voegde de Brabantsche afgevaardigde er
met zjjn grappige overdrijving aan toe, nu
bet openbaar onderwijs „scharlaken rood"
gaat worden
De heer Van Lamsweerde speciaal had zich
'ten taak gesteld aan te toonen, dat door
dit wetteke evenmin, als vroeger zou zjjn ge-
CHADSJI MOERAT.
3. van
Leo Tolstoi.
(naar de Duit echo vertaling).
Sado, de eigenaar van de hut, was een
man van ongeveer 40 jaar, met een kleinen
baard, langen neus en dergelijke, zij het ook
niet zóó glanzende oogen als zijn vijftienjarige
Xton, <üo nu achter zijn vader de hut binnen
trad en zich naast de deur op den grond zette.
De huisheer trok bjj de deur zijn houten
schoenen uit, schoof do oude, versleten muts
van lammer vel op het reeds in lang niet ge
schoren, met kort, zwart haar begroeide hoofd
t® don pek terug en hurkte tegenover Chads jj
Moerat neer.
Evenals de pudo gedalnu had, stoot ook Sado
de Oqgesi, hief de armen met uitgestrekte*
handen naar voren, murmelde een gebed, be
streek 'zjjn gelaat met de handen cc. begon toen
jug te praten.
Hjj vertelde, dat vwi Sjamyl een beve! was
handeld in strjjd met de gedachte der grond
wet. Dit in antwpord aan den heer Ferf,
die in zijn maidenspeech in deze Kamer
warm de ppenbare school had verdedigd en
met striemende felheid had gezegd, dat de
lie eren Van der Molen c.s met hun „run"
pp de schatkist, op de zetels der regeering1
waren gaan zitten en gedaan hadden alsof
de Grondwet reeds naar liun inzicht was ge
wijzigd. Ook de Senaat verliest bij het onder-
injs-dekif altijd iets van zijn fossiele kalm to t
Minister Heemskerk liet met belangstellend
gezipht de verdediging van het christelijk
product, aar; de heeren overna den ontvan
gen steun was zijn taak gemakkelijk en had hjj
zich de moeite van zijn vrij uitvoerige rede
kunnen sparen. Hij vertelde niets nieuws en
kon moeilijk iets nieuws vertellenzijn stand
punt ten ppzichte van de bepaling der grond
wet en van het, geleidelijk gelijk maken van
Openbaar cn bijzonder onderwijs is voldoende
bekend en aan de overzijde van hot Binnenhof
tpegeticht. Eii hij voegde daaraan weinig meer
toe dan een verdediging van de pvername
door de xegeering van het amendement-Van
der Molen, welke in het Voorloopige Verslag
der Eerste Kamer zoo streng veroordeeld was
geworden. Wie het betreffende lid is geweest
heeft men, vandaag kunnen bemerken.
De Minister kon niet nalaten aan het einde
een grapje [te plaatsen dat in de gegeven
omstandigheden voor den premier toch minder
pp rijn plaats scheen. Sprekende over di.t
amendement dat meer gaf dan de regeering
had gevraagd, herinnerde de Minister er aan,
dat men indertijd den heer Cphcn Stuart ook
een grooter schip had gegeven dan hjj
wenschte. Een geheel toevallig beeld, glim
lachte de Minister vriendelijk, dat niet in liet
minst op den tegenwoordigen toestand mag
worden verklaard.
Maar of de heer Wentholt liet op die wjjzo
pok zal waardeeren, is een geheel andere
vraag l V. d. M'.
Bjj kon. besluit
is aan H. J. M. van dei Wedden, op ver
zoek, eervol ontslag verleend uit zijn betrek-
kin gen van comm. van pol. te Tiel en van
comm. van Rjjkspol.,
is ,J. C. Pieck, secr. en ontv. der gom.
Werkendam, benoemd tot ridder in de orde
van Oranje-Nassau
is D. Daane Bolier, ontvanger dei' dir. bel.,
invoerr. en ace. te Wernhouf, op verzoek,
ontheven van zjjn tegenwoordig beheer;
is .aan den ontv. der dir. bel. T. Vermeulen
te Delft, op verzoek, eervol ontslag pit 'sRjjks
dienst verleend;
is aan F. Fontein Hz., op verzoek, eervol
ontslag verleend ,uit zjjn betrekking van ontv.
der successier. te Rotterdam
is de met verlof in Europa aanwezige kap.
der inf. van het leger in Ned.-Indië P. van
Rojjen, op verzoek, ter zake van een lichaams
gebrek, eervol ,uit den militairen dienst ont
slagen, met toekenning van pensioen.
AFKOOPING TIENDRENTE.
De Min. van Financiën heeft bepaald
Hij die tiendiente wenscht af te koopen,
geeft daarvan schriftelijk kennis aan den con
troleur der grondbelasting binnen wiens
ambtsgebied de bezwaarde perceelen gelegen
2jjn, door invulling van een formulier daartoe
kosteloos verkrjjgbaar bjj dien controleur of bjj
den ontvanger der directe belastingen zijner
Woonplaats.
De controleur zendt de kennisgeving tot af
koop zoo spoedig mogelijk op aan den Min. v
Financiën (adrn, dei' Generale Thesaurie), mei
voorstel omtrent het bedrag der afkoopsom
De controleur ontvangt de kennisgeving te
rug, met een verklaring van den Min. van
Financiën omtrent de vaststelling van de af
koopsom, van den dag. waarop, uiterlijk, de
betaling moet plaats hebben, en van de plaats
waar deze jnoet geschieden.
Hij geeft den belanghebbende zoo spoedig
Imogelijk hiervan kennis.
De afkoopsom wordt berekend naar den
staat, opgenomen in Crt." no. 96
KONINKLIJK PAAR TE PARIJS.
In „La Gazette de Hollands" vinden we het
programma dat H. M. do Koningin en Prins
Hendrik te Parijs zullen volgen.
Zaterdag 1 Juni: Vertrek van Het Loo
pmstreeks 8 uur Aankomst te Parijs, via
Luik, pmstreeks 5 uur.
Bezoek aan president Falhères op het Ely-
6Cc Ontvangst van het corps diplomatique.
Gala-diner pp hef Elysée. Gala-voorstelling
in de Opéra.
Z p li d a g 2 Juni: In den voormiddag
godsdienstoefening in de Oratoric-kerk. Re
ceptie pp het Stadhuis. Déjeuner in de Ne
derlandsche Legatie. Rijtoer in het Bois de
Boulogne Gala-diner jn hef Ministerie van
Buitenlandsehe Zaken.
Maandag 3 Juni: Bezoek aan het paleis
te Versailles. Revue der troepen in het
kamp bij Satory. Déjeuner in het paleis te
Versailles
Tériig naar Parrjs.
Vertrek van Parijs te 4 uur Aankomst te
Brussel te 8 uur, waar Z. M. de Koning der
Belgen H M. zal kome.r begroeten. Aankomst
pp Het Loo te 11 uur.
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Op het carillon alhier is hedenmiddag na,
zooals wo reeds meldden, de uitvoering van
het „Nearer, my God, to thee", dat aan het
einde herhaald is, „Es ist bestammt in Gottcs
Rat" en Chopin's „Maxche funèbre" ten ge-
hoore gebracht.
Vanwege de Ver. tot bevordering vanVreem-
ilingBnvexkeer zjjn op het eerste perron van
het station alhier, ten behoeve der wach-
nde passagiers een drietal banken geplaatst.
Ook de verlichting onderging een zeer ge-
wenschte verbetering. De bestaande lantaarns
op het eerste perron werden vervangen door
Graetzin- of Invert-lampen met vallend licht.
en ander voorriet in een dringende be
hoefte-
Uit Vliaaingen.
Met den Noojddmtschen mailtrein, waarin
een extra rijtuig vanaf Boxtel was geplaatst
kwam Woensdagavond te Vliasingen aan
Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden pp
zjjn doorreis naar Engeland. Met de nachtboot
„Oranje Nassau" zette Z. K. H. zjjn reip
vpo|rt.
Aan het station waren aanwezig de heer
Th. de Meester, de luit. kol. Zanino met zjjn
dat zjj Chadsji Moerat dood of
levend gevangen moesten nemen Den vori-
gen dag waren Schamyl's afgezanten pas weg-
gereden, en daar het vólk hel niet waagt,
Schamyl te trotseeren, was in ieder geval de
grootste (voorzichtigheid geboden.
In mijn huis, zei Sado, zal, zoo lang
ik leef, mijn gastvriend niets kwaads over-
i. Maar wat zal gebeuren, als ge naar
buiten rijdt, in het veld? Dat moet ge wel
bedenken.
Chadsji Moerat hoorde opmerkzaam toe en
knikte toestemmend met het hoofd. Toen
Sadp had uitgesproken, zeide hij
Het is goed Ik heb nu juist een bode
noodig, (om den Russen een brief over te
van mijn Moeridon moet daar
heen irjjden. De bode zal hem slechts den
weg wijzen
Ik kan mijn broeder Bata meezenden, zei
ido Ga en breng Bata meedaarmee j
wendde hjj Izich tot zjjn Zoon.
to knaap snelde weg, alsof hij springveeren
de flinke beenen had, en liep, de ar-
a hoon au weer slingerend, do hut uit.
Tien minuten Later keerde hjj met een taaien,
door de zon geheel bruin verbranden Tsjet-
sjenze met korte beenen terug, die een in
alle naden gescheurde, gele ts jerkeska met
verrafelde mouwen en een paar slecht zitten
de, zwart-leeren kousen droeg Chadsji Moerat
begroette den binnenkomende en begon dade
lijk, zonder veel woorden te verliezen
Kunt gjj mijn Moeride naar de Russen
voeren?
Ja, dat kan ik, antwoordde Bata vroo-
ljjkWaarom zou ik dat niet kunnen?
Geen een Tsjetsjenze brengt hem zoo z»
op weg ais ik. Een 3nder zou u al het m«
lijke heioven ,maar niets uit voeren. Ik breng
hem echter vast en stellig naar de Russen.
Goed, zei Chadsji Moerat voor je
moeite krijg je drie zilveren roebels, liet
hjj er op volgen en hield hem drie vingers
voor de oogen. Bata knikte, ten teeken, dat
hjj hem begrepen had- Toch voegde hjj erbjj,
hij deed het niet om het geld, hjj zou het
enkel ter wille van de eer doen, Chadsji
Moerat te dienen. Men kende Chadsji Moerat
zeer goed in de bergen en mist, hoe dapper
hjj op de Russische zwijnen had ingehakt.
Het is goed, zeide Chadsji Moerat
een goede atrik is lang, een goed gesprek
echter kort. v
Nu, ik ben al stil, ten Bata.
Weet je de plaats waar de Argoën te
genover desteile helling een bocht beschrijft
Daar ligt een boschweide, waarop twee Looi -
adjudant, de kommandant der marechaussee
F. Piekema, de commissaris van politie, en
een macht van marechaussee en politie. Dooi'
de vorstelijke wachtkamer ging de stoet naar
de hoot.
Heden werd to V1 i s s i n g e n door den
kapitein Berkeljon op de gebruikelijke wijze
de bronzen medaille voor twaalf jaren trou
wen dienst uitgereikt aan den sergeant le kl
C. Daane van het 4e bat. 3e reg. inf alhier
Woensdagmiddag zijn hier aan de Dokkad»
aangekomen de torpedobooten „G 3", „Wa
jang" en „Rindjani" Zij zouden heden weer
vertrekken.
Uit Walcheren.
Woensdagavond is door de stakers IcDom-
buxg lief voorstel der patroons met groote
meerderheid aangenomen (2 cent per uur ver
hooging, doch verminderd met het half uur
koffiedrinken). Toch zullen nog niet allen aan
t. werk kunnen gaan, daar enkele patroons
zich van ander werkvolk voorzien hebben
Uit Zuid-Beveland.
Bij de gister', Woensdag, te Goes, gehou
den stemming vpor een lid van den gemeen
teraad vacature-Van de Ven waren uit
gebracht 861 stemmen, van onwaarde 22
Daarvan werden uitgebracht pp den heer
A F. de Paauw (R. K 443 stemmen en op
den heer L. Ruyssenaars (Vrijz 396 stemmen
Zoodat gekozen is de heer De Paauw.
De heer C. van 't Westeinde te Borssele
heeft bedankt als gemeenteraadslid zoodat in
die gemeente spoedig een verkiezing zal plaats
hebben
l'erwjjl de boerenknecht J. V Woensdag!
pan de kade te Borssele, met een voer
Vlas van de weegbrug den opril afreed, duwde
één der paarden hef andere aanhoudend ter
zjj de, zoodat de toeschouwers meenden, dat
de heete zaak in de haven zou tuimelen. De
knecht sprong dan ook van rij51 hooge zit
plaats in de haven, Gelukkig voor hem, dat
het hoog water was. Hjj wist een touw van een
schip te grijpen en zoo zichzelf te redden
Waarschijnlijk geschrokken van het klotsen
van 't water, sprongen de paarden naar den
dijkkant terug en holden met het onderstel van
den wagen de helling op. Spoedig worden ze
door eenige dijkwerkers tot staan gebracht.
Het vlas lag, als ware het er opzettelijk opge
stapeld tusschen het sluishoofd en de dijk
helling. Voerman noch paarden bekwamen let
sel. Het harnas en de wogen zijn ten deele
vernield.
Te Heinkenszand .brachten de 100
Emmahloempjes die ten verkoop slechts aan
wezig waren 20 gulden op
Uit Schouwen - D uiTelnnd.
De burgemeester van Noordgouwe jhr.
C. A. van Citters, die aanvankelijk voornemens
was zjjn ontslag aan te vragen tegen 1 Sep
tember heeft dat nu reeds, naar men aan de
,Z N." meldt, tegen 1 Juli a s. aangevraagd.
Uit Z.- Vlaanderen O. D.
Naai" de „T. Crt," verneemt was de aan
melding van werklieden bjj de firma Little
Johnston te Terne,uzen, die de laatste
gen steeds was toegenomen, van dien aard, dat
mijlen staan.
Ja, die plaats weet ik.
Daar Wachten drie van mijn bereden
manschappen op mij, zei Chadsji Moerat.
Ajja, zei Bata en knikte.
Vraag maar naar Chan Mahoma. Chan
Mahoma weet, wat er gezegd en gedaan moet
worden. Hem moet n naar vorst Voronzow,
den Russischen bevelhebber, leiden. Kunt u
dat?
Ja, ik zal hem er heen brengen.
Erheen, brengen en ook weer terug, kont
gij dat?
Ja, dat kan ik.
Gij voert hem terug en komt met hem
weer naar de boschwei. Daar zat ik zorgen,
dan tegenwoordig te - zijn.
Dat alles zal'ik doen, antwoordde Bata,
stond pp, kruiste de armen over de borst en
ging heen.
Nu moet ik ook nog een inan paar
Tsjechi zenden, zei Chadsji Moerat tot den
eigenaar van de hut, toen Bata weg was.
In Tsjechi taoet hot volgende gedaan war
den voer hjj voort, terwijl hjj met een
van zjjn aan de ts jerkeska bevestifedo pa-,
tronen begon te spelen.
Hjj liet de hand echter dadelijk weer zin
ken en zweeg, toen hjj twee vrouwen zag, die
het aantal voor de gewone ploegen noodige
werklieden weid overschreden
Verder is door het bestuur der vereemgmg
„Recht en Plicht" aan den burgemeester 1e
kennen gegeven dat naai' haar meening bel
conflict m een stadium gekomen was om
dit te beëindigen en zjjn tusscheokomst ingo-
roepen om van de firma Little Johnston te
vernemen of deze geneigd was tot een schik-
Lelijke beëindiging mede te werken
Do burgemeester had reeds een conferentie
met do firma, terwjji er op zjjn initiatief trog
een nader onderhoud zal plaats hebben mei de
firma en een commissie uit de burgerij
Woensdagnamiddag brak door onbekende oor
zaak brand uit in de schuur van den land
bouwer D v. d. V. te Koewacht. Hat
perceel brandde in korten tijd tot den grond
af, eenige landbouwmaterialen, wat hout en
stioo verbrandden mede. Alles was tegen
brandschade 1
Volgens opgaven aan den Cenlralen Gezond
heidsraad weiden in de week van 17 tot en
met 23 April in Zeeland geconstateerd 5
gevallen van besmettelijk» ziekte en wel van
roodvonk 1 geval te Goes, Kxabbendijke, Schoon-
dijk» en 2 gevallen te Sluis.
Hoewel wij gewoonljjk geen melding ma
ken van |de tooneelvoarete 11 ifagen van „De
Kunstclub" alhier, Jneenon wij toch een
uitzondering te moeten maken voor de fee-s t-
voorstelling, die Woensdagavond plaats had
Ier gelegenheid van het 10-jarig bestaan der
voreeniging. Deze avond mag ook hier wel
met een enkel woord herdacht worden, èn om
het feit van dat jubileum, èn wegens' de zeer
verdienstelijke opvoering van „Jonkvroiuve de
Ia Seiglière".
Het pntbrak dezen avond met aan hulde
betuigingen. Het bestuur van do „Kunstclub'
kwam den persoon huldigen, die nu de hoofd
trol vervulde pp even uitmuntende wjjze als
hij reeds zooveel andere hoofdrollen vervuld
heeften daarna had het bestuur zelf een
huldiging in ontvangst te nemen van een
commissie uit de kunstlievende leden en dona
teurs. De ^aanwezigen stemden door luid ap
plaus Imet deze waardeering van verdiensten in
Door de Vexcemguig „Het Nederlandsche
Zeewezen" is een prijsvraag uitgeschreven
voor een verzameling liederen, verzen en rij
men, thans of bij menschengeheugeni6 gezon
gen door, of in gebruik bjj, schepelingen
der Nederlandsche porlogs-, koopvaardij - en
visschersvloot, zooveel doenljjk met de mg
lodiëen en opgave van plaats en jaar waar
en wanneer de gedichten in pmloop waren.
.Voor de antwoorden, die het best voldoen,
worden uitgeloofd een eerste prjjs van f 10Ó
benevens een [plaquette der Vereeniging in
Zilver, en een tweede prjjs van f 50, benevens
oen plaquette in brons.
De jury zal zijn samengesteld nit de heeexen
prof. dr G. Kalff, Leiden, dr. G. J. Boeken-
pogen, Leiden, en dr. D. F. Scheurleer, 's Gm-
venhage, die het recht hebben zich mede
leden toe te voegen.
De uitspraak der jury zal plaats hebben
uiterlqk in de maand Juni 1913.
Te Arnhem is een vergadering ge
houden van belangstellenden in de oprichting
vbb een open-lucht museum.
de hut binnentraden De eene was Sado's
vrouw, dezelfde magere, niet meer jonge
vrouw, die tevoren, de kussens had opgesta
peld. De andere was een nog heel jong meisje
in. een wjjde, jpode broek en groene bcsj-
roet, met een sieraad van zilveren munten,
dat de gebeele borst bedekte. Aan het einde
van haar niet zeer lange, dikke, zwarte vlecht,
die tusschen. de schouders op den smallen
rug afhing, was een zilveren roebel bevestigd.
Zij had dezelfde, vroolijk blinkende, zwarte
kersenoogen als haar vader en haar broer,
maar ze trachtte haar jeugdig gezichtje een
Btrenge uitdrukking te geven Zjj keek de
gasten niet aan, doch men zag dadelijk, dat
zij hun tegenwoordigheid voelde.
Saldo's vrouw bracht een kleine, lage, ronde
tafel, waarop thee, honing, kaas, maïskoeken,
zoet brood m boter stonden. Het jonge meisje
droeg een kom, een metalen kan en een hand
doek.
Sado en Chadsji Moerat zwegen, terwijl de
ouwen, op hun roode, zachte schoenen on
hoorbaar op cn neer loopend, de tafel voor de
gasten in gereedheid brachten.
fW.DEdt vervolgd.)
