HI1)DËLBUBGSCHE COERAKT.
80 1 S3' Jaargang. 1912
Woensdag
i met uitzondering van Zon- en Peeitdagen.
D«* conrast ror»chynt d agel ij k«» mei
p*r W.rU.1, a°o..l voor Middelburg .1. voor elle pla.t.e» u Nederland fr.nno pp. f2.
Afzonderlijke nummer» koiten 5 cent.
A dTo r '-e n Tï önln^aboluieiiieot °P ▼°ordeelil?e voorwaarden.
Protpectnuen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
A4v«famtfr> voor het eerstvolgende nummer moeten de. middag, vóór eer
aan het bureau bezorgd zijn.
3 April.
Adverteatiftn a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager, Oeboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Pankbetuigingen van 17 regel, f 1.50 elke rego! meer
20 -rent. Reclame. 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaat», dio zi' innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclame», niet af kom.tig nit Zeeland, betredende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Aluenseen Advertemtifr-Bissr an
A. DE LA HAB Ac.. N.Z. Taorbirgwai »«o, AmsterdnM,
I tm «pwutt bohoo't «n büTOWwl
Middelburg 2 April.
NA VEERTIG JAREN.
1 April 1872 verscheen het eerste nummer
van de „Standaard", en mei dankbaarheid
herdenkt men in anti-vovolufionnaire kringen
dit jubileum van een blad dat zoo'n krachtige
factor is geweest m do» strijd der partij.
Maai' sterker dan in eenig ander ons be
kend couranten-jubileum is dit feest een per
soonlijk jubileum van dr A. Kuyper. Do
„Standaard" is zijn geesteskind, en we wil
len bij deze gelegenheid alle partij-kwesties
en persoonlijke grieven opzij zetten, om onze
bewondering uit te spreken voor den jour
nalist dr. Kuyper
Niet een journalist in den zin van „redac
teur". van een man die lederen dag een cou
rant in-een zat ,Daar zijn andere menschen
voor aan de „Standaard" Maar dr. Kuyper
is mor dat. blad de man van „igio idéé
par jour". Zelfs heeft hg gewoonlijk meer
dan één idee per dag Er komt geen nummer
van dc „Standaard" uil, of er staan een of
meer driestarren in, en dan vaak ook nog een
hoofdartikel En bijna alles interessant. Heel
vaak zullen anders-denkenden het er niet mee
eens Zijn, maar niemand zal kunnen ontken
nen dat die „Standaard"-stukjes telkens een
nieuwe zijide van do behandelde kwestie be
lichten
Dr. Kuyper is de 70 gepasseerd, maar nog
altijd blijft zijn „Standaard"-werk bewonde
renswaardig friscb. En op de vraag of hij
spoedig van zjjp geesteskindeken denkt te
scheiden, antwoordt hij in een persoonlijk
herdenkingsartikel in het nummei van Maan
dagavond „Als 't moet ja, maar- eer niet
Een leven zonder althans nu en dan een drie
star zou mij te ongezellig lijken, en heel
uitgepraat ben ik niet
Maandag is het jubileum slechts op huise
lijke wijze herdacht. Vele geestverwanten ga
ven door het zenden van telegrammen, brie
ven, kaartjes en bloemen aan het bureau in
de Warmoesstraat bljjk van hun belangstelling.
De eigenlijke feestviering heeft plaats op den
2en Paaschdag Dan zal in een te Utrecht
te houden bijeenkomst door het Comité voor
het huktebljjk aan de directie en redactie een
som gelds worden aangeboden, met de uitge
sproken bedoeling, dit. geld aan het blad zelf
ten goede te doen komen.
DE INVALIDITEITSWET.
Naar „Het Volk" verneemt heeft Schaper
als lid der Komerkommissie van voorberei
ding voor do Invaliditeitswet den griffier der
Kamer medegedeeld, dat hjj de vergaderingen
dier kommissie op gisterenen volgende dagen
■iet zal bijwonen. Hjj heeft terstond den voor
zitter fir. Nolena, zelf door zijn reis naar
Romo verhinderd, medegedeeld, dat deze ver
gadertijd hem zeer slecht zou passen. Een
der redenen tot zijn vorhindering is o. a. dat
hij do wet niet nader heeft kunnen bestudee-
ren, daar hij zich moest gereedhouden voor
de behandeling der Bakkerswet en de amende
menten daarop moest bewerken. Ook heeft hjj
in deze week met zijn Kamerklub de amen
dementen voor de na het Paaschreces dor
Kamer to behandelen Ziektewet te bespreken.
Inderdaad was de vergadering der kommissie
op een later tjjd bepaald. Zonder de leden
Patjpr en Schaper mede daarover te laten be
slissen, heeft men daarop een anderen verga
dertijd vastgesteld en dat hoewel bekend was
dat do geheele kommissie bereid was ertoe
mede te werken, dat de Invaliditeitswet nog
vóór September in de kommissie gereed zou
komen.
In zijn schrijven aan den griffier heeft Scha
per niet verheeld, datij van den voorzitter
dr. Nolens den indruk"kreeg, dat door pressie
van boven do vergadering zooveel vervroegd
is. Waar hem na echter deze tjjd zeer onge
legen komt en de voorzitter zelf niet eens
de vergadering kan bijwonen, gevoelt. Schaper
onder deze omstandigheden geen roeping alles
op zijde te zetten om te trachten de verga
dering toch nog bij te wonen
Dit de Staatscourant.
Bjj kon besluit
t9 voor den tijd van 1 janr benoemd tot
adspirant-ingenieur voor het stoomwezen, de
heer F. C. W. J. P. Soeters, werktuigkundig
ingenieur bij de gemeentelijke drinkwater
leiding te Rotterdam
is bij de Staatsmijnen itt Limburg be
noemd tot hootdopzichter, de opzichter G.
Reiber
zijn bij den dien9t der Rijkslandbouwproef
stations bevorderd tot afdeelingscbef, J. A.
Ezendam, boofdassist-nt en tot hoofdassistent
G. B. van Kampen en M. J. van 't Kruys,
beiden assistent
ip benoemd tot scheikundige aan het Rijks-
zuivelstation te Leiden, P. C. den Herder,
thans tijdelijk assistent;
is aan den le luitenant J. J. S. Brandsma,
van den staf der genie, op verzoek eervol
ontslag uit den militairen dienst verleend
De gewone audiënties van de Ministers
van Buitenlandsche Zaken, van Koloniën en
van Marine zullen Vrijdag 5 April a.s. niet
plaats hebben.
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
In het t weede gedeelte van het artikel over
„Het gevaar der bioscoop" is een kleine, docb
hindorhjko fout geslopen In de tweede kolom,
vijfde regel van beneden staat dat een der
kinderen riep om „een stukje". Dit bcteekent
op zich zelf niets, maar wanneer we zeggen
Idat hot knaapje om „een leuk stukjo" vroeg
is deze zin begrijpelijk geworden
Voor de opvoering van „De Rechte Ljjn"
in den Schouwburg alhier door hot Rotter-
damsoh tooncelgezelschap, directie den heer
Van Eijsden, zijn morgen (Woensdag) avond
op den eersten rang nog slechts Zeer en
kele plaatsen open.
Op de andere rangen zgn nog meerdere
onbezet
Zondagavond zijn door de beide inspecteurs
van politie alhier, eenige personen aange
houden, verdacht van in verschillende wonin
gen ruiten te hebben ingeslagen. Het gelukte
do politiemannen slechts met veel moeite do
daders in handen te krijgen. Ze bekenden
de vernieling gepleegd te hebben.
Door de politie alhier as proces-ver
baal opgemaakt tegen een drietal jongens,
die zich schuldig maakten aan diefstal van
eendeneieren op de landgoederen hier in den
omtrek.
In do laatste dagen bemerkte men ver
scheidene koeren dat eieren geroofd waren
de politie houdt streng toezicht.
In een café op dc Markt ontstond Maan
dagavond kwestie tusSchen K. S. en D. S.
't Ging om een gulden. De personen in kwes
tie besloten de zaak buiten, midden op de
Markt, uit te maken. Er werd dus even ge
vochten, |niet lang, maar lang genoeg, dat
D. S. even later aan do politiepost verscheen
met een snede midden over de palm van de
hand. K S verklaarde, dat hjj niet gesneden
had, maar dat de gewonde zichzelf die bles
sure had toegebracht. De wonde werd behan
deld door dr. WejjI.
Uit Vlissingen.
Naar de „VI. Crt." meedeelt, heeft de heer
G. C. Berckmans, directeur van de electri-
scho tram V l i s s i n g e n—M iddelburg,
met ingang van 1 April eervol ontslag als
zoodanig aangevraagd.
Tot voorloopig opvolger is benoemd do heer
W. Sabelin, ingenieur bij de etectrische tram
wegmaatscliappg.
Aan het slot van een nieuwe beschrijving
van het postkantoor aldaar, meldt dc „VI.
Crt." dat met het in gebruik nemen van het
"telegraafkantoor nog eenigen tijd gewacht wordt
Het Deensch atoomschip „Uffe" van Bilbao
naar Antwerpen, is heden morgen bij lichtboei
no. 3 indoSardgngeul aan den grond
gevaren, doch later zonder assistentie weer
vlolgekomen en naar Antwerpen opgevaren.
- Maandagmorgen is het Rijn9chip
„Avonturen 1", komende van Vlissingen
met 1600 ton kolen, voor de vaargeul van
Zeebrugge gezonken.
Nader meldt men ons hieromtrent:
De bemanning van het loods transport
vaartuig „CWtzen" uit Vlissingen, 'dat in
de buurt van den gezonken loodsschoener
wae, verleende hulp en haalde de schip
persvrouw en drie kinderen van boord.
De schipper en knecht bleven aan boord.
Het schip is gebroken.
Bjj kon besluit van 12 Maart 1912 is toege
laten als voroeniging, uitsluitend in het be
lang van verbetering der volkshuisvesting
werkzaam, de woningbouwvereeniging „Ge
meenschappelijk Belang", gevestigd tc Vlissin
gen, waarvan de statuten zijn opgenomen in
bijvoegsel tot de „Ncdcrlandschc Staatscou
rant" van 9 December 1911, no '289. onder
no I669
Uil Zuid-Beveland.
Maandagnamiddug vergaderde de Raad
der gemeente H e i n k e n s z a n d, in tegen
woordigheid van alle leden.
Ingewilligd werd ten le een verzoek van
de Esperanto-vereeniging om ingebruikname
van het schoollokaal rot het houden harer
vergaderingen en ten 2e een verhoogde
subsidie-aanvrage door Eug. Huyghebaert
te Assebrouck, voor den aanleg van tram
wegen op Zuid-Bevelnnd. Na vaststelling
van hot primitief kohier van den H. 0. voor
1912, werd de vergadering gesloten.
Te W 11 h e 1 m i n a d o r p was het heden
feest. Hendrik de Bad en Jannetje Kosten
vierden liun 60-jarig huwelijksfeest De inge
zetenen wenschtendien dag niet ongemerkt
voorbg te laten gaan en gaven door het uit
steken der vlag en het plaatsen van een eere
poort voor de woning van hot echtpaar blijk
van belangstelling. Hel muziekgezelschap de
„Echo" hoopt heden avond cene serenade to
brengen Van do .ingezetenen ontvingen de
oudjes een enveloppe met inhoud.
In de Maandagmiddag gehouden raadszitting
van Schore ging hot er somwijlen zeer
stormachtig too. Of het stormweer in
vloed had pp hel -gemoed onzer vroede va
deren is niet mot zekerheid te zeggen, doch
een feit is het, dat de kalmte hij sommige
hecren zeker yer Ayas te zoeken. Het ging
o.a. over oen bezwaarschrift dat door het
raadslid J Verliaage was ingediend naar aan
leiding van eeh genomen raadsbesluit op 4
Maart j.l. waarbij de gewijzigde begrooting
van 1911 mot 6 tegen 1 stem (die van den
heer Verliaage) was goedgekeurd, en waarin
hij aan Ged. Staten o a. had medegedeeld dat
B. en W. het college van Ged Staten opzette
lijk hadden misleid- B en W. deelden naar
aanleiding van dit sclirgveo aan Ged. Sla-
ten mede dat van misleiding natuurlek geen
sprake was, en beweerden dat dit een insi
nuatie van den heer Verhaage was, welk
schrijven eveneens werd voorgelezen. Het
spreekt vanzelf dat naar aanleiding Yan een
en ander do gemoederen soms heftig in be
weging waren
De heer Verhaage hield een lange redene
ring, verlangde onderzoek van rekeningen enz.
om to bewijzen dat hij gelijk had. Na ge
houden onderzoek bleek slechts dat een ver
gissing door den secretaris was begaan, door
dat deze in plaats van op te lezen f 200,
f 150 had voorgelezen, althans dit beweerde
deze ook en B. en W. De heer Verhaage was
en bleef van meening dat die cijfers eigen
machtig door B en W. waren gewjjzigd ge
worden. Althans zooiets hebben wg uit de
zoor verwarde discussion kunnen opmaken.
Ook verweet de heer Verhaage den voorzit
ter openlijk valsehheid in geschrifte te heb
ben gepleegd, en het speet hem, zeido hij,
dat die uitdrukking hier niet strafbaar was
Erg duideljjk waren zoomin de ophelderin
gen als de lange rede van den heer Verhaage.
Ten slotte had nog een incident plaats De
voorzitter deelde mameljjk op een opmerking
daaromtrent door den heer Verhaage mede,
dat alles wat door B. en VV werd geschreven
op waarheid berustte. Daarop barstte de heer
Verhaage uit in een sarkastischen lach met
den uitroep„nu moet ik» toch lachen,
waarheid bjj burgemeester en wethouders van
Schore 1"
De voorzitter roept den heer Verhaage voor
die uitdrukking tot de ordo, wijl hg niet
wenschte beleedigd te worden, terwijl ook
de wethouder Rijn in heftige woorden zijn ver
ontwaardiging te kennen gaf over een der
gelijke aantijging.
Het zakelijke dat verder werd be
handeld betrof o.a. de mededeel ing dat het
kohier Hoofdelijken Omslag, dat de vorige
vergadering met 3 tjejjon 3 stemmen was aan
gehouden, thans werd vastgesteld op een be
drag van f 2516.38 met 167 aanslagen, en
do gemeentebegrooting over 1912 eenigszins
werd gewjjzigd, zoodat deze thans is vastge
steld tot een bedrag van f 33.853.26 in ont
vang en uitgaaf met een post van onvoorzien
van f 57.41.
Uit Noord -Be ve 1 and.
Op de kiezerslijsten te Colijnsplaat
komen voor 324 kiezers voor den gemeen
teraad, 379 voor de provinciale staten en
380 voor de Tweede Kamer.
Uit Schon wen - D uir elan d.
In de Maandag voortgezette raadsvergade
ring van Zierikzee werd na geheime zit
ting het oude artikel op hot Burg Armbestuur
weer hersteld imet een kleine wijziging, en
naar aanleiding daarvan verklaarde de bur
gomecster zich weer bereid tot aanvaarding
van het voorzitterschap van het Burg Armbe
stuur
Met het oog op de mededeeling van den
voorzitter, "bij het begin der zitting gedaan,
dat de schoolopziener, op grond van de
Lagor-Onderwijswet, de benoeming van een
tijdelijke leerkracht aan school B niet kon toe
laten, stelt bij do rondvraag de heer Crane
voor te hesluiten tot de benoeming van
een vasten onderwijzer aan school B.
Na discussie werd het voorstel verworpen
met 6 [flegen 5 stemmen
Het kohier van den hoofdelijken omslag werd
vastgesteld op f 30.302 24
Bjj het bestuur der visschergen op do
Zeeuwsche Sroomen, zijn met ingang van
1 April bevorderd tot schipper 3de klasse
J. Vermaat, standplaats Zierikzee; L
Stoel, standplaats T hol en, en J. Wijsman,
standplaats Willemstad allen thans knecht
lste klasse
Uit Tholen.
In de Maandagavond te Stavenisse
gehouden vergadering van „Schuttevaer"
waarvan hel verslag tot ons leedwezen, vooral
voor onzen ijverigen correspondent, tot een
volgend nummer moet blijven liggen kwam
o.a ter sprake de wensch van een vluchtha-
vcn tusschen Willemsdorp en Wemeldinge, ep
hield de heer Hoek, als vertegenwoordiger van
het hoofdbestuur een rede over ontstaan, wer
king en doel van „Schuttevaer
Kerknieuws
Ned. H e r v. Kerk.
Bedankt: voor Nieuwkoop G. van
Hoeren te Oude- en Nieuwe Wetering.
Gereformeerde Kerken.
Beroepen: te Schoondijke G. B. Kuy
per, prop. te Hilversum.
Bedankt: voor Nieuw-Dordrecht ds.
J. H. Lammertsma te Axelvoor Donker
broek ds. J. D. Speelman te Velzenvoor
Bunschoten J. C. Brussaard te Tienhoven.
Kunst en Wetenschappen.
Tot onzen spijt is er een drukfout ge*
komen in het bericht van het concer
alhier te gevan door den heer Dick
Lysen en mej. M. Fentsch. Dit zal niet
plaats hebben Dinsdag 10, maar Dinsdag
16 April.
In Chemnitz werd een muziek-drama
in 4 bedrijven »Witichis" door het publiek
vriendelijk ontvangen. De toonzetter Frei-
herr van der Goltz, is behalve een hoog
geplaatst militair een componist van be
kwaamheid, afgezien vin enkele gebreken
in zijn technische vaardigheid.
Door de internationale radium-com-
missie, de vorige week te Parijs vergaderd,
zijn 22 milligram radium, door mevrouw
Curie bereid, volgens twee verschillende
methoden vergeleken met dezelfde stof, in
gewichten van 10, 31 en 40 milligr. door
een Weenscb geleerde samengesteld. De
uitkomst van de proef was, dat beide hoe
veelheden in aard geheel overeenstemden.
Het radium van mevrouw Curie zal, aldus
werd besloten, als internationale standaard
gebruikt worden, waaraan de andere hoe
veelheden dier stof getoetst moeten worden.
Het zal in het internationaal bureau vau
maten en gewichten te Sevres in de meest
mogelijke veiligheid worden bewaard. De
31 milligr. vaD den Weenschen professor
zullen in gelijke omstandigheden als hulp-
standaard te Weenen worden opgeborgen.
Scott heeft zijn bericht aan de «Terra
Nova», waarin stond, dat hij nog een winter
in het Poolgebied blyft om zijn werk te
voltooien, 3 Januari 1.1. afgezonden. Den
14en tot den 16en December daaraan vooraf-
gaanden heeft Amundsen het gewichtige
punt bereikt. De afstand wnarop de Britsohe
kapitein zich op dat oogenblik van de Pool
bevond, is een weinig grooter dan die was
tusschen het uiterste, door Shaekleton ba-
reikte punt en de Zuidpool.
Onderwijs.
Maandag herdacht mejuffrouw Geor-
gine Vorsterman van Oyen den dag, waarop
zij voor 25 jaar aangesteld werd tot onder
wijzeres aan de openbare gemeenteschool
te Aardenburg.
Bij het aangaan der school werd zij ver
welkomd door burgemeester, wethouders en
secretaris die haar namens den raad com
plimenteerden en haar tot aandenken aan
dezen dag een fraai geschenk oveihandig-
den, bestaande in een reis-nécessaire. De
leerlingen harer klasse boden haar een
prachtigen ruiker aan en ook de ouders
der leerlingen en vele vrienden en beken
den gaven schriftelijke en mondelinge be
wijzen van algemeene deelneming in haar
jwbiló.
De Belgische minister van staat,
Beeinaert, heeft aan de universiteit van
Leuven een fonds van een half millioen ten
geschenke gegeven.
Landbouw.
Maandagavond had in de school le O o s l-
kerke het emd-examen plaats van de» 2
jarigen landbouw wintercursus. De le klasse
werd gevolgd door 6 leerlingen en 1 toehoor
der. die allen tot de 2e klasse werden be
vorderd.
Do 2e klasse werd gevolgd dooi 7 leerliu
gen, aan wie het einddiploma kon worden
uitgereikt.
Bij het eind-examen waren tegenwoordig de
heeren Kakeboeke, rijkslandbouwleeraar voor
Zeeland, de Commissie van toezicht en eenige
belangstellenden
Een der leerlingen bood namens zijn mede
leerlinge11 den heer Van der Slikko, hun onder
wijzer, een souvenir aan, dat met dank door
hem werd aanvaard
Door den heer J G Hazeloop, rgkstuin
bouwleeraar te Alkmaar, zullen aan de rgks-
hoogoro land-, tuin en boschbouwschool te
Wageiungen op Donderdag 18 en 25 Apnl,
des avonds te 6i/a uur, voordrachten owiden
gehouden over het veilingswezen in den tuin
bouw. Voor bijzonderheden zie „St. Crt "no. 78
Coöperatieve suikerfabriek in
Z Beveland
De heer J. A van Heel te Goes bespreekt
m een ingezonden stuk in eenige plaatselijke
bladen de vraag of een coöperatieve suiker
fabriek in Z. Beveland mogelijk is.
Nu door de waterleiding het gebrek aan
goed fvater zal worden overwonnen, en er
giooto kans is binnen berekenbaren tijd een
Zuid-Bevelandscho tram te hebben, acht hg
den tijd gekomen om bovenstaande vraag te
overwegen.
„Er is zooveel te méér reden om zulks bu
zonder uitstel te dooi, waar aan u, heeren
landbouwers m Zuid-Beveland en Zeeland,
thans -samenwerking wordt verzocht voor de
oprichting eener fabriek in Zevenbergen
Het is ontegenzeggelijk waar, dat een fabriek
in Zuid-Beveland zelve voor u een groote be
sparing van transportkosten zou geven; een.
geschikt terrein aan water, spoor en tram
is toch wol te vinden, en heb ik niet den
minsten twijfel, dat ook in Zuid-Beveland een
Comité gaarne zal bereid gevonden worden
om allo voorbereidende onderzoekingen te doen,
en plannen te maken. Blijkt aan dat Comité,
dat bet niet uitvoerbaar is, welnu, sluit u dan
aan bij de Noord-Brabantsche vakgenootcn
voor Zevenbergen of elders, maar doet zulks
niet voor do fabriek in Zuid-Beveland onmo
gelijk blgkt.
Ik ga verder: ik durf aan de directie der
Coöperatieve Suikerfabriek tc Dmteloord vrn
gen om haar medewerking, haar voorlichting
en haar grooten practischen steun, en ben
overtuigd, dat zij u die niot onthouden zal.
Misschien blijkt het zelfs mogelijk, om de Din-
toloordsche met de Zuid-Bevelandsche te doen.
samenwerken en de leden om te wisselen, zoo
dat de Noord-Brabandsche landbouwers naar
het madcrbijgelegen Dinteloord kunnen leve
ren, e» daartegen leden in Zuid-Beveland naar
do dan dichterbij gelegen Zuid-Bevelandsche
fabriek overgaan.
Ik stel mij gaarne ter uwer beschikking,
als blijkt dat mijn vraag ingang vindt, om met
u oen bespreking te houden. Wilt mg daartoe
oen briefkaart zenden, met bericht, dat gg
mijn plan wenscht te ondersteunen, met aan
gifte van het gemiddelde aantal hectaren bie
ten, dat jaarlijks door u wordt verbouwd, ei)
of gij levert aan water of spoor of aan do
tram als doze zal zjjn aangelegd.
Waar do tramlijn do breedte zal krijgen
voor gewone goederenwagons, daar kunnen
van en naar oRe stations aan den Zeeuwscb t