MIDDELRERGSCHE C01JRAÏT.
28 Maart.
Kerknieuws.
Landbouw
r '78.
1SS' J
1912.
Donderda
Ur
Dm cwut ,er.chij.t d g 1 ij k m.t mtoBdermg Zo.- Fmtfegu.
fri). p.r kwutul, zoowel .oor Middelburg .1. voor die pleulw» in Nederleud fnruco pp. f 2
Afzonderlijke nummert kosten 5 cent.
A d v e r t e ntTöV'bij^bónnëment op Toordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Atvsztemtiëm voor bet eerstvolgende nummer moeten dei middag, vóór ééa aur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 20 oeat per regel. By abonnemeit veel lager. Geboorte-, dood- sa
alle andere familieberichte! en Dankbetuigingen van 17 regelt f 1.50elke regel *«r
20 «ent. Beelamei 40 cent per regel. Öroote lettert naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Hijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeaeei Advertentie-Bare an
A. DE LA MAR As., H.Z. Voorburgwal £66, Amsterdam.
aj om courant bohoort een bpvoogsel
dag.
Zy, die zich thans op ons blad
abonneeren ontvangen d© nnm
mers tot 1 April gratis.
Middelburg 27 Maart.
DE SPELLINGKWESTIE.
Hel verslag is verschenen, van de Staats
commissie, belast met een onderzoek naai
de vraag welke de gedragslijn der regecring
behoort te zijn ten opzichte van de schrijf
wijze der Nederl. taal. Wc komen in een vol
gend nummer terug op de door haar vastge
stelde conclusies, maar vermelden nu reeds
«lat de commissie daarin geen keuze doet
van een of andere spelling, en in de laatste
conclusie het gewenscht verklaart dat de re-
geering haar gedragslijn in zake de schrijf
wijze der taal Vasts telle en zoo noodig pu
bliek maakt.
Dit de Pers.
De H. B. S. te
Terneuzen.
De H&agscho correspondent van het „Hand.
heeft naar aanleiding van de driestar in de
„Standaard" een beschouwing over de zaak
gegeven, die geheel overeen komt met de onze.
Ook hi) komt tot de slotsom, dat achter het
lad res van protesteerdere niets anders zit dan
spijtigheid van de drijvers naar een bijzondere
school.
En dan besluit hg
De zaak staat, ontdaan van alle kuipe
rijen, eenvoudig zóó. Daar ligt in het zuiden
des lands een streek met een bevolking van.
80.000 zielen, met spoorwegverbindingen
naar België, waarvan hot slechts door een
onzichtbare grens is gescheiden, zonder
eenige spoorwegverbinding met Nederland,
waarvan het door een breed water is ge
scheiden. In heel die streek, die door Ne
derland tot nu toe vrijwel als een stief
kind is [behandeld, bestaat geen inrichting
•van M. O. Nu is er eindelijk een kans om
aa» dit deel van Nederland althans op dit
Stuk eenig recht te doen en daarmede dus
ttevews te handelen in 't ttaliomal belang
en nu heet „De Standaard", het or
gaan van de calvinisten, die o.a. do kloos
terscholen deden .subsidieeren met een sub
sidie, dat (nooit den onderwijzers ten goede
kan komen, zulk een bevorderen van ge
westelijk recht en nationaal belang „mor-
fcen roet 's lands geld".
Men verbaze zich niet over dezevrij
moedigheid. In partijzaken staat dr. Kuy-
per's orgaan voor niets.
Maar men kan hieruit weer eens zien tot
welk eén verregaande verblindheid voor waar
lijk nationale belangen de felle partyzucht
van Ide janti-revolutïonnairen leiden kan.
Antó-revolutionnair beduidt hier anti-na-
tiodflftl.
A. R. A. N.
KAMEROVERZICHT.
Zitting van Dinsdag.
Een, paar beslissingen inzake de vogelwet,
leen vliegensvlugge afhandeling van een be
krachtiging der suikerconventie, en het eerste
deel van de bespreking der moties inzake
de onderwijzerssalarissen aldus het resul
taat van Ideze zitting.
Bij de vogelwet ging het allereerst om de
lusters. {Zo zullen gelukkig ook tot de be-
ëdutnnde vogels behooren, maar moeten op
flie bescherming nog vijf jaar wachten. Binnen
dat tijdsverloop zullen, de ljstonnioorden op
groote schaal nog worden toegelaten, althans
ur enkele gemeenten en op een tijd, beiden
fitf algemeenen maatregel van bestaan aan to
■wijzen.
Het zijn de stoffelijke belangen ran de
bewoners van sommige deelen van ons land
geweest idie tot deze toegevendheid geleid
'hebben. Men had daarbij speciaal het oog op
Texel en Gaas ter land, en de heer Sroeenge
wees nog pp Drente waar bijv. in Norg een
vierde van de bevolking zich in October bezig
houdt toet de Ijjstervangst.
Het is ook wol begrijpelijk dat men die
toienschen niet dadelijk het brood uit den
mond Wil (nemen. Maar men kan geen sterker
knatief vóór do vogel nescherming aangeven dan
'juist het bestaan van die vogelmoordcn. En
bet was o.i. juist gezien van den minister dat
bij het amendement van do commissie van
rapporteurs afwees, om gedurende 5 jaar de
lystervangst (algemeen toe te laten in be
paalde tijden van het jaar. Dat amendement
werd toen ingetrokken en met 35 tegen
stemmen werd het amendement Van Veen
aangenomen dat de plaatsen wil doen aanwij
zen bij algemeenen maatregel van bestuur
De strijd tusschen jagers en niet-jagers
barstte nog even weer los bjj een amendement
Van den lieer Teenstra, om nietig te verklaren
elk beding waarbij de gebruiker van gronden
pf Water afstand doet van zijn bevoegdheid
leen vergunning tpt het schieten van schadelijke
vjogcls aan te vragen of te gebruiken.
De heer Tydeman in 't bijzonder verklaarde
zich ertpgen, maar de minister die eerst zich
onverschillig betoonde, achtte vooral na
(bestrijding de „aanneming gewenscht, en met 31
tegen 24 stemmen kreeg de heer Teenstra
zyn zin.
De suiker-conventie lokte geen bespreking
uit. Alleen gaf de minister van buitenlandsche
zaken nog een korte toelichting. Met zijn ge
wone hoffelijkheid dankte hij de Kamer voor
haar prompte medewerking waardoor het trac-
taat nog Zaterdag zal kunnen worden gerati
ficeerd. Voorts verzekerde hij dat Engeland
bij de conventie blijft aangesloten. Gevraagd
waarom Engeland het protocol van 19 De
cember niet heeft bekrachtigd. Engeland heelt
echter het protocol van 1907 in 1908 bekrach-
;d, zg het ook onder reserve.
En toen kwamen de moties mzake de on-
derwijssalarissen Er waren er twee, een van
het katholieke lid den heer Arts die zich
bepaalde tot de verklaring dat het wettelijk
minimum van f 500 te laag moet worden
acht, en dat naast huishuur ook het aantal
kinderen in (aanmerking moet komen voor een
toelage en een van den sociaal-democraat den
heer Ter Laan, den wensch uitsprekend dat.
hot minimum zoo spoedig mogelijk op f 600
zal worden gebracht
Minister Heemskerk noemde de moties slechts
een (verzuchting, wat wel zoo uitgelegd
zal moeten worden, dal hy aan die wensch 6n
niet zal voldoen. Hij wilde aannemen dat 5n
vele gevallen de bestaande minima te laag zijn,
r daaruit volgt, zea hij, nog geenszins
dat de wet gewijzigd moet worden. Want de
salarissen, kunnen verhoogd worden zonder wij
ziging der minima, als gevolg van de aanne
ming van het amendement-Ketelaar, waar-
«loor om de 10 jaar de salarissen m de ge
meenteraden dienen to worden herzien met
inachtneming van de plaatselijke gesteldheid
Wanneer de nieuwe uitgaven in de millioe-
nen loopen, moet echter «ie overheid maat
houden, en de Minister verzekerde dat de
kosten van de motie-Ter Laan f 1.922.000
zouden bedragen, terwijl de vervulling der wen-
schen van het comité voor salaris-actie op
14i/2 millioen zou komen te staan.
Bjj den tegenwoordigen stand der schatkist
doet men volgens den minister verstandig al
leen verbetering aan te brengen waai- dit het
meest noodig is en eens te onderzoeken hoe
het staat met de onderwijzers met twee of
meer kinderen Daartoe verklaarde de minister
zich (volkomen bereid.
Nog zij aangestipt dat de minister betuigde tot
op zekere hoogte achting te hebben voor de
in Den Haag gehouden onderwgzersmeetin g,
maar tevens de heftigheid-en overdrijving van
don heer Baron afkeurde. Die strekken hij hem
niet tot aanbeveling.
Het debat zal heden worden voortgezet door
den heer Ketelaar.
(Door verhindering
ziejitjsclhryver is dit
hand,)
i gewonen over-
niet van zijn
Dit de Staatsconrant.
Bij kon. besluit
is ^ajr jour. C. H. B. Boot, op verzcjelc,
eervol pfllslag verleend uit zijn betrekking van
pff. van; just, bij de oir.-rechtbank te Rotter
dam, onder dankbetuiging en is benoemd
als zoodanig (mr. J K. H. Enderlcin, thans
(off. van. just bij de arr.-rechtbank te Leeu
warden
zyn benoemd tot rijksarchivaris in Noord-
Brabant, dr. M. Schoengen, thans Rijksarchi
varis in Overijssel en tot Rijksarchivaris in
Overijssel, pix. C. C. D. Ebell', thans Rijks
archivaris in Nooidbrabant
is bij het departement Van marine aan den
(referendaris |W,. F. L. Pont, pp verzoek,
eervol ontslag uit 's lands dienst verleend,
onder dankbetuiging en zijn bevorderdtot
rendaris, jdc hoofdcommiezen A. W. Car
rière en K. H. A. Wplffensperger en tot com
mies de adj.-commies A. C. H. L. Scheilf-
hout en is benoemd tot adj.-cototoies, de
eerste klerk M. C. Hofman.
Bjj [beschikking van den Minister van marine
zjjn dia hoeren C. Leeflang, D. Legen csr
(J. Meerons benoemd tot klerk by 's rgkë wer
ven en resp. geplaatst by 'srg'ks werf te
JfelloYoetsluis, Amsterdam en Willemsoord.
Bij resolutie van den Minister van financiën
is bij bet dep. van financiën bevorderd tot
feeistc-klerk, Th. G J. Simonis, thans tweede
klerk.
Dit Stad en Provincie.
Dit V li sein gen.
De manschappen van het algemeen depót
van dsicipline, aan de strengere krijgstucht
onderworpen, zijn allen, wegens vee! ver
beterd gedrag, naar hun korpsen terugge
zonden. Do officieren en het kader vertrek
ken op 30 Maart a s. naar hun resp. korpsen
Kapitein Goldenberg, commandant van het
algemeen depót van discipline, wordt naar
de „Vliss. Crt." meldt, bij de opheffing over
geplaatst bij het 4de bataljon te Vlissingen
en Jrelasl met het bevel over de te comp-.
De luitenants J. A Maas en B van den Berg
worden ingedeeld resp. Inj de lc en 4e comp
Dit Walcheren.
Een span paarden van dm vrachtrijder J. S.
te Serooskerke verschrokken Dinsdag zoo
danig van een aankomend rijtuig, dat beide
paarden in een diepe sloot terecht kwamen,
den geladen wagen meetrekkend. Gelukki^brak
de disselboom, zoodat «Ie wagen nog op den
kant bleef Met eenige moeite werden de paar
den op het droge gebracht Met wat materieele
schade liep het ongeluk dus betrekkelijk
goed af
Dit Zuid-Bevelatid.
Op do op 22 Maart j.l. voorloopig vastge
stelde kiezerslijst 1912'13 der gemeente
Goes, komen voor 1256 kiezers voor de
Kamer, gelijk aan het- vorig jaar, 1240 voor
do Prov Staten, tegen 1243 ten vorigen jare
en 1186 voor den Gemeenteraad, waarvoor het
verloopen jaar 1177 kiezers gerechtigd waren
Tol directeur der zangvereemiging ..Excei-
ar" te Ni s se is benoemd de lieer Johs.
Hart hoorn te 's-Heer Arendskerke.
Het aantal kiezers voor Kamer en Prov.
Staten bedraagt te N i s s e 135, dat. voor den
Gemeenteraad 121
Als bewjjs, dal de Nutsbibliotheek te Wol-
phaartsdijk in een ware behoefte heeft
voorzien, kan dienen, dat gedurende 6 winter
maanden. telkens om de 14 dagen, zijn uit
gegeven totaal 1270 boeken, waarvan ruim
1000 aan particulieren en de rest. aan leden
van het departement.
De werklieden in dienst bjj de N. V. water
leiding Mij „Zuid-Beveland", bezig met bef
leggen van huizen nabij het station te Ril
land, hebben Dinsdagmiddag het werk ge
staakt. Als loon eischten zjj f0.20 per uur.
Do werkgever wilde evenwel niet aan het ver
langen der stakers tegemoet komen, waarop
het werk weder werd hervat
Op Maandag 25 Maart heeft het work aan
den (opnieuw te bedijken polder aan den
Scheldedam een aanvang genomen Men is
begonnen met dwars door den ondergeloopen
polder een z.g. „Voskade" te leggen. Onge
veer 60 man zijn aan den arbeid.
Uit Schonwea-Dairelscd.
Te Brouwershaven had Maandagavond
j. 1 in het Hotel Kloet vanwege de afdeeling
Zeeland der Nederlandsche Vereeniging tot Be
scherming van Dieren een lezing plaats die,
waarschijnlijk door het feit, dat zij drie dagen
vroeger werd gehouden dan aanvankelijk was
aangekondigd, slechts matig bezocht was.
Als spreekster trad op jonkvrouw E. des
Tombe uit Middelburg. Op onderhoudende
wijze zette spreekster het doel der vereerd ging
uiteen en toonde zij aan, dat het streven om
verbetering in het lot van het «lier te verkrij
gen geenszins overbodig ban genoemd worden.
Veelvuldig zijn de gevallen, waarin dieren,
uit onnadenkendheid, onverschilligheid of
wreedheid worden mishandeld, hetgeen de toe-
hoorders door lichtbeelden werd aangetoond
Met eene aansporing om in den geest der
vereeniging to bandelen en als lid of contri
buant toe te treden eindigde spreekster haar
interessante rede.
Dit Sint Philipsland.
In de vergadering van ingelanden van den
Anna Jacobapolder, gehouden dj)Maan
dag 25 dezer in [het polderhuis aldaar, is o.a.
besloten in 1912 de volgende buitengewone
wierken pit te voeren:
le, aanlog van Oen bui ten berm tusschen
dyfcp&Iën 18 en 27
2e. idem van 4500 M* bazaltglooiïng aan
den schorrerand tusschen de dykpalen 23 en 27
3e hot be grinten van den Zuid weg over
een lengte van 1000 M.
Voor deze werken is een bedrag van f 34.500
op de begrooting gebracht, terwijl het dijk-
goschot is vastgesteld op f 17>/j per H A.
Voor «ie voordracht van gezworene worden
aanbevolen de heeren Abr van Strien, H.
D Mol en Abr Elenbaas
Op denzelfden dag had ook de voorjaars
vergadering van ingelanden van. den polder
Willem, grenzende aan don Anna Jacoba
polder, plaats
Hierin werd besloten tol verhooging van
den buitenberm met aanleg van steenglooiïng
over een lengte van 1200 M., hetgeen een uit
gave vergt van f19.500 Ook voor dezen pol
der werd het dijkgescliot op f 17V? per H A
Uit Z.-Vlaanderen W. D.
Men schrijft ons uit Breskens:
Eexi schip kwam in 't zicht. Alle jonge kaa
gasten, welke dien avond den gezelligen kout
van „de Beurs" gezocht hadden, richtten de
blikken naar het punt, waar de tjalk te voor
schijn [kwam. „Hij kan het met dezen wind niet
binnenzeilen jongens, trekken" en bijna de
heeie bende gaat naar het uiteinde van den
glibberigen berm, om de schuit tegen den
Zuiden wind in de lange haven binnen te
trekken. Tot verleden jaar deden dat de groote
„kaaaloppers", maar of het soms een verschijn
sel van den modernen tijd was of wat ook, de
jonge snuiters kregen 111 de gaten, dat ze,
aJs ze wilden, die „ouwe" te glad af waren
en sedert "werd menige gulden onder de bende
verdeeld, soms na veel krakeelen of ook wei
nadat een schaterend gelach den voorbijganger
vaak had doen stilstaan, al naarmate de eer
lijklieid of den aanleg tol humor van den ver-
deeler.
Schippertje bracht «enigszins aarzelend de
lijn uit, waarop de schuit met een tamelijk
gangetje naar binnen kwam. Nauwelijks tegen
de zaat, of de kwieks ten zaten aan boord om
,den gulden". Schippertje was arm, dat liet
het heele boeltje zien. De vrouw ziek, tegen
wind, reeds acht weken onderweg vain Woer
den hierheen. Er kon niet meer op overschie
ten dan 42i/o cent voor de trekkers. Een
oogenblik stilte. Zou liet een standje worden?
Nieuwsgierige blikken van den wal. Einde
lijk„Dat beetje moeten we ook niet heb
ben schipper, hou dan alles maar," Dochtertje
zooeven in de roef verdwenen, komt voor
den dag. Ze had nog een kwartje gevonden in
haar spaarpotje en wou het geven. De twee
rechtmatige ei schors keken elkander aan. Een
stem van den wal „Kom maar Jan, anders
houwen die ïnenschen niks over om van te
TTDe heele bende af, zonder één twist
woord. Het was de eerste schipper, die er
zonder [betalen lafkwam. Ruwe klantjes, en
toch
- In het kerkgebouw der Vrijzinnig Her
vormden in de St. Pieterstraat alhier hield
prof. H. IJ. Groene we gen uit Leiden Dinsdag
avond voor do afdeeling van den Protestanten
Bond oen rede over „Godsdienst en Zedelijk
heid". Na het in ons vorig nummer opgeno
men verslag van de rede door dezen spreker
over hetzelfde onderwerp te Goes gehouden,
enen we nu ons tot een korte vermelding
kunnen bepalen. De bijeenkomst was goed
bezocht, en de indrukwekkende rede werd
met diepe belangstelling aangehoord
In verband met de oprichting te Mid
delburg van een vereeniging die evenredige
vertegenwoordiging in de Hervormde gemeente
beoogt, en waaraan deelgenomen wordt door
modernen, elhischen en confessioneelen, schrijft
dr. Schókking in de ..Gereformeerde Kerk'
„Dit begrijpen wg niet. Indien de naam
„confessioneel" iets uitdrukt, dan is het dit,
üa"t er naar gestreefd wordt dat de Kerk als
geheel den Naam des Heeren belijden zal.
Evenredige vertegenwoordiging, die naar de
namen der richtingen en partijen vraagt, dezo
naar voren brengt, «a met de grootste nauw
gezetheid jer voor waken mioet, dat iedeïe
haam! zjjn gerechte portie ontvangt, is daar
mee ten cenenmalo in strijd. De confessionee
len, die zich als een afzonderlijke partij naast
andere bij evenredige vertegenwoordiging zou
den laten indeelen, zouden daarmee afstand
doen van wal hen juist van anderen onder
scheidt. Wij vermoeden dan ook, dat het be
doelde bericht zjjn oorsprong dankt aan een
berichtgever, die gehoord hebbende van de
oprichting van een kicsvereeniging voor even
redige vertegenwoordiging, daaraan zelf na-
toen heeft toegevoegd van de richtingen, die
gewoonlijk op kerkdijk gebied worden gehoord
In elk govaJ, confessioneeien, die weten wal
in den naam Egt, waarmee zij worden ge
noemd, kunnen het niet zijn, die aan het stel
sel van evenredige vertegenwoordiging hun
sanctie geven."
Ned. H e r v. Kerk.
Beroepen: te Kolhorn P. G. Dijkema,
cand. te Beertate Krewerd ds. J. Munter
te Heveskes.
Aangenomen: naar Dorkwerd ds. G.
A. Bruins te Sebaldeburen.
Gereformeerde Kerken.
Bedankt: voor Haastreoht S. Doornbos
te Doetinchem voor Scboondijke en voor-
Monnikendam ds. W. E. van Duin te Oud
dorp voor Pieterburen ds. Schaatsma te
Emmercompascuum.
Onderwijs.
De voordracht ter benoeming van een.
onderwijzer aan de O. L. School I te Bres
kens bestaat uit de heeren .T. de Groote bi
Zuidzande, G. van Kreeke te Wolphaartsdrjk,
en J. Hack te Nieuw-Lekkerland
Volgens ambtelijke mededeelingei zijn
er in België niet minder dan 6788 geeste
lijke orde-broeders en nonnen, die op de
volksscholen onderwijs geven. Van het ge-
heele leeraare-personeel uit de kloosters
hebben 3893 de door den staat vereisebte
proeven van bekwaamheid afgelegd, terwijl
2446, meer dan het derde dus niet de minste
bevoegdheid tot les geven hebben. Cijfers,
die spreken
De beteekenis van het Jodendom
voor de andere Semitische
volken van Voor-Azrë.
In het Groot-Auditorium van het Academie
gebouw te Leiden aanvaardde hedennamid-
dag dr A J. Wansinck liet hoogleeraarsambt
ui de Hebneeuwsche (aal en letterkunde en
de Israelietische oudheden, opvolger van wy-
len prof dr G Wildeboer, niet een rede over
het in «ien hoofde dezes vermeld onderwerp.
De Semitische philologie, aldus spr, brengt
haar beoefenaren ui aanraking met vraag
stukken van den meest verschillenden aard.
Naast taalkundige vindt men historische, naast
historische geografische problemen.
Tot de belangrijkste terreinen van onderzoek
behoort zonder twjjfel «iat van de beschavings
geschiedenis. Hier staan wij op een bodem,
waarin de wortels van onze eigen denkbeelden
gedeeltelijk zijn vastgegroeid en hier komen
wjj in aanraking met een deel onzer geeste-
lyk© voorouders Den grootsten invloed hebben
onder de Semitische volken de Israëlieten op
«mis uitgeoefend, zooals algemeen bekend is.
Minder bekend is de invloed, welken de stam
van do Israëlieten in engeren zin, de Joden
op hun rasgenooten in Voor-Azië heeft uit-
De leerlingen van den cursus in paar
denkennis te Serooskerke ontvingen Dins
dag onder leiding van den heer H J van
Nederveen, rrjksveearts te Middelburg, hun
laatste practische les op de hofstede van den
landbouwer Nieuweohuize te Nieuw en St
Joosland.
Hiermede waren de cursuslessen (practische
en theoretische) afgeloopen. De 14 Leerlingen
vereenigden zich «iaama te Middelburg ineen
gezellig samcnzgii, waarbij aan den heer Van
Nederveen een souvenir werd aangeboden
Dinsdagavond had te 's-Heer Arends
kerke in tegenwoordigheid van den heer M.
B. Smits, leeraar aan de landbouwwmter-
school te Goes en twee leden van de com
missie van toezicht de slui tin gales plaats van
het eerste winterhalfjaar van den landbouw-
win tercursus, De zes leerlingen werden allen
tot de tweede klasse van den cursus toege-
Maandag is te H u 1 s t de jaarvergadering
van den „Kath. Boerenbond" gebonden, waar
na afhandeling der vereenigingszafcen door den
heer M. Bonants een voordracht gehouden werd
over de onderlinge ongevallenverzekering van
En vervolgens hield de heer F Hombach
een voordracht over de suikerbietencultuur.
Verschillende Berichten
Een 5-jarige knaap te Rotterdam zat
met een anderen jongen op de treeplank vam
den eersten wagsn achter de locomotief van
een goederentrein, die over den Breeden
fiilledjjk reed. Onder het rijden sprong hij
af, maar viel, met het gevolg, dat een
