liilhiipk Curat
bijvoegsel
FEUILLETON.
De Bruid van de Glomme.
Dit de Pers.
Uit de Staatscourant.
va» 01
VAN
Dinsdag 19 Haart 1912, on. 67.
Middelburg 18 Maart.
WAT HET BOUWWETJE BRENGT
Br is veel over hot bouw wetje gesproken
en geschreven Maai' we vermoeden dat de
meeste lezers er weinig meer van weten dan
het eindcijfer van 41/2 ton
Het wetje moet nog door de Eerste Kamer
worden goedgekeurd, maar dat zal wel gebeu
ren. We willen daarom m '1 kort aangeven
wat de veranderingen zijn door deze wet ge
bracht
Het groote verschil met de thans bestaande
regeling is de/»: Thans wordt voor den bouw
van bijzondere scholen aan da besturen daar
van een subsidie gegeven, m overeenstemming
met het aantal leerlingen waarvoor de school
bestemd ïb, maar gelijk voot alle gemeenten,
De nieuwe wei mfiakt voor deze bijdrage
onderscheid tusschen de verschillende gemeen -
len naar de grootte en geeft een grootere jaar
lijkscbe bijdrage naar gelang de gemeente groo-
ter is, omdat hoe grooter de 'gemeente is, hoe
gyooter ook de bouwkosten zjjïi
De wel splitst daartoe de gemeenten in drie ca
tegorieën een verdeeling die reeds in de
Lager Onderwijswet voorkomt bij de subsidie
rooi het hoofrl eenet school en neemt voor
die splitsing als grondslag de label der perso
neels belasting
Onder de eerste categorie vallen de kleinste
gemeenten .behoonaide tot de 6de, 7de, 8ste
en 9de klasse der personeele belasting), onder
de tweede categorie de gemeenten van ge
middelde grootte (bahoorende lot de 3de, 4de
en 3de klasse der personeele belasting), onder
de derde categorie de grootste gemeenten (be-
hoorende tolde 1ste 2de klasse).
We laten hier nu volgen een staatje, waar
van de eerste kolom aangeeft liet aantal leer
lingen. de tweede de thans gegeven subsidie
de derde, vierde en vijfde kolom de subsidies
die zullen worden geschonken in de gemeen
ten. der drie oategoriën, met verwaarloozing
der onderdeden van guldens
Leerlingen
Titans
le Cat
2e Cat 3e Cat.
tot 40
f 46
f 80
120 f
160
90
75
131
195
262
145
135
'235
352
470
200
197
344
516
688
255
261
454
681
908
310
324
564
846
1128
365
387
674
1011
1348
420
450
784
1176
1568
475
514
894
1341
1788
530
577
1004
1506
2008
daarboven
640
1114
1671
2228
Hel oorspronkelijk
regeeringsvoorslel
had
zooals men
weet die bedragen veel lager ge
steld. Maar het amendement Van Wijnbergen-
■Van der Molen, door den Minister overge
nomen bracht ;se op deze hoogte.
Wel is de terugwerkende kracht voor 1911
aan de wet ontnomen. De subsidie volgens
de jaieuwe regeling wordt voot het eerst
uitgekeerd fwer 1912.
Ter tooliditing diene nog, wat onze pro
vincie betreft Jhet volgende
Onder de derde categorie der subsidie-rege
ling valt in ons gewest geen enkele gemeente.
Onder de tweede categorie vallen Vlissin-
gen .en Middelburg.
Onder de derde categorie alle andere ge
meenten.
Ter vergelijking van de subsidiëering der
bijzondere len openbare scholen, zooals die
thans nog is, gaf de minister op verzoek der
commissie van rapporteurs een vergelijkenden
staat Daarvan nemen we de cijfers van het
laatste opgegeven jaar, nl. 1909 De subsidie
voor de openbare scholen is het bedrag, na
aftrek van het bedrag ingevolge art. 9bis der
Naar het Noorach
18. van
JAKOB B. BULL.
Thore zag hem aan, verhit in het gezicht.
Zijn 00gen waren blauw en scherp, tusschen
de /wenkbrauwen lag een plooi. Ze was
tóch een volwassen meisje, ging hjj door
D» neemt toch, wien zij wil
De dommé zette de bril op. Vlug stapte
hg één maal de kamer op en neer en ging
weer zitten Hoe is dat dan alles in zijn
werk gegaan?, vroeg hg met een bevelende
stem. Hij kruiste de armen over de borst
en zat daar in zijn volle ambtswaardigheid.
Dat wilde ik u juist vertellen, zei Thore Braa-
ten. En toen kwam het in afgebroken zinnen
met lange pauzes en veel, verlegen uitweidin
gen en omwegen, hoe die twee samen waren
opgegroeid en elkander van kindsbeen of graag
hadden mogen lijden.
Wij moesten samenkomen, wij beiden,
werd gezegd De 00gen van don jongen man
schitterden. ,De dominé knikte krachtig.
Ja,* zei hjj en hg kuchte
uitkeermgswet van 1897 Do eerste cijfers zijn
hel aantal dei* leerkrachten on der leerlingen
Leerkr Leerl Rijksbglr
Bgz Sch. 8473 320.418 f 6300 811
Opeaib Sch. 16.184 563.438 f7 617.355
Een eenvoudig deelsoinmetje geeft tot uit
slag dat per leerling aan de bijzondere scho
len door het njk wordt bijgedragen f 19.66 en
voor de openbare scholen f 13.52 Dat ver
schil zal nu tengevolge der Bouwwet nog groo-
ter worden Men dient hierbij echter in 'toog
te houden dat uit een andere openbare kas,
nl die der gesnoenten, ook aan het openbaar
onderwijs wordt betaald, en niet aan liet bij
zonder ouderwijs
De ffcnsch der ouders
en de schoolopziener
Onlangs hebben we melding gemaakt van de
Gendtsche (schoolkwestie, die tot voor den
Hoogen Raad werd opgevoerd. Dit college heeft
de ouders, die wegens het door verzuimen der
school van hun kinderen terecht stonden vrij
gesproken
Dit vonnis gaf liet „Handaanleiding tot
een betuiging van ingenomenheid
Hot openbaar ministerie vervolgde den vader,
omdat die „zonder verklaring van den school
opziener" zijn kind de school liet verzuimen
En voor den rechter verklaarde toen deze
autoriteit zijn leltcrknechtigo handelwijze een
voudig hiermede, „dal hij den beklaagde niet
wilde gunnen den termjpi, oni bij den districts
schoolopziener 111 appèl te komenHij kon
uiet goedvinden, dat wegens den persoon eens
onderwijzers bezwaar werd gemaakt, en
wie niet sterk is, moet slim zijn Ook het open
baar ministerie beweeide nu. dat de vader dan
maar een „aanvTage om ojvderteekening had
moeten opstellen conclusie schuld bewezen
veroordeeling
Neen, gelukkig niet Gelukkig sprak reeds
de kantonrechter te Eist den vader vrij, over
wegende, dal de schoolopziener verplicht was
geweest, den beklaagde van zijn weigering om
te beteekenen m kennis te stellen, en had
moeten begrijpen, wat de ander met zijn in
zending bedoelde En de Hooge Raad beves
tigde dat
Dit zal ieder verheugen, die meent dat géén
wet door tlloyale toepassing winnen kan, en
dat de rechten der burgerij er niet zijn om te
worden beschicaneerd (Het. geval te Trendt stond
niet op zichzelf, 30 a 40 ouders uit dat dorpje
hadden precies pp gelijke wijze gehandeld
En zij hadden recht op respect voor hunne
bezwaren, hadden reclit op een billjjke behan
deling en beoordeeling daarvan Hoe zou 'tnu
ooit goed kunnen zijn, zulke lieden, zonder hun
hun volle recht te gunnen, nog wel voor den
strafrechter te brengen, en te beboeten''
Wij hopen dan ook, dat deze gang van zaken
voor overijverige schoolopzieners een waar
schuwing zal zjjn, dat met de wenschen der
ouders van schoolkinderen rekening moet wor
den gehouden en dat heden als de Gendtsche
vaders, nimmer door Jetterknechtcrij en bureau
cratische dwangmiddelen tot eerbied voor do
vrijzinnige gedachten der Leerplichtwet zul
len worden opgevoed.
Bij kon. besluit:
is aan den commies der postergen 1ste
klasse D H van de Werk, op zijn verzoek,
als zoodanig eervol ontslag verleend
is aan den kapitein-magazjjnmeester der
art te Amsterdam, J W. F. Bothof, ter
zake van lichaamsgebrekenonder toekenning
van pensioen, eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend
De gewone jaudientie van den Min. van
Land Nijv, en Handel zal op Woensdag 20
Maart 1912 niet plaats hebben.
DE HEER REIJNE OVER DE TARIËFWET-
K0LKMAN.
Zaterdagavond trad te G 0 e s het gewezen
kamerlid de heer K. Reijne op in de plaats
van den heer W. de Jong, die wegens
electorale aangelegenheden elderB verhinderd
was geworden zijn toegezegde spreekbeurt
te komen vervullen -als spreker over bo
vengenoemd onderwerp in een openbare ver-
Daarna werd verder verteld, toen met over
leg, waarbjj There's oogen gestaag die van den
herder zochten; hoe Ola. Glomhof met macht
en geweld Berit had willen dwingen, Gjermund
Haugset te huwen en dat zjj dat ge
weigerd had.
En toen verder, hoe Ola, op eigen houtje,
zooder dat zjj daar iets van vermoedde, haar
naam onder de geboden geplaatst en den dag
voor het huwelijk bepaald had. Dat ging
nu net zoo, alsof zij een stuk vee was, zei
Thore; zijn oogen keken in heftigen toom naar
den predikant. Dezo knikte weer. Ja, zei
hij- Toen s chraapte hij weer heftig den keel.
Thore Braaien'vertelde verder: hoe hij vele
jaren achtereen gewerkt had, om een beetje een
behoorlijke kerel te worden, op dat zij van
hem gediend zou kunnen zijn en dat liij nu een
eigen hoeve bezat. Hob jjj een hoeve? De
dpfiiinó sprong op. Ja, die heb ik, ant
woordde Thore gelaten, De herder ging weer
zitten en schraapte zich herhaaldelijk de keel.
Toen liet hij de beide duimen om en om draai
en, terwijl hij daar zat, de handen over den
buik (gevouwen en luisterde. Maar, hoe
droog zich dan de geschiedenis toe, op dien
dag Hm.
Hij tuurde met zijn bijziend knipperende
oogen bijna lustig naar Thore Deze lachte
en vertelde vervolgens omslachtig en met kleu
ren en geuren, hoe de twee het daarover eens
waren geworden, Ola Glomhof te (pakken te ne
men, hoe de vlucht van stapel was geloopen
en hoe Ola hen niet had kunnen bereiken
gaderiug van de vrijzinnige kiesvereeniging
Vooruitgang"
Aan de uitnoodiging aan leden eu niet-
leden dier kiesvereeniging tot bijwoning van
deze vergadering was door ongeveer '200
belangstellenden, w. 0. ook dames, gevolg
gegeven.
Na ingeleid te zijn door een bestuurslid
der kiesvereeniging, den heer A. C. Boluyt,
daar de voorzitter verhinderd was aanwezig
te zijn, ving de heer Reijne zijn rede aan,
met de opmerking, dat hij hier niet een po
litiek vraagstuk in egeren zin had te behan
delen, maar een vraagstuk van zuiver staat
huishoudkundigen aard.
Wijlen dr. Schaepman, een onverdacht
Katholiek staatsman, heeft indertijd dan ook
verklaard, een beslist tegenstander der pro
tectie te zijn, terwyl dr. Knijper, de leider
der anti-revolutionairen in het Program dier
partij de protectie niet vermeldt onder de
zaken, waarvoor zij het moet opnemen.
Eerst sedert den laatsten tijd is de pro-
treclie als een der kostelijke goederen der
anti-revolutionaire- en der Roomsch-Katho-
lieke staatspartij aangewezen, terwijl niet
minder merkwaardig is, dat groote indus-
trieelen, behoorende tot de rechtsche partijen
en politieken zin, deel nemen aan een krach
tig ageeren tegen de voorgestelde Tariefwet
en zitting hebben in het in het leven ge
roepen anti-tariefwetcomitè.
Alsqu komende tot de vraag Of herzie
ning van de uit 1845 dateerende en in 1862
in 1894 gewijzigd» tariefwet, noodig is,
beantwoordde spr. deze vraag bevestigend
wat betreft, de techniek, maar dan in elk
geval en vooral zonder verhooging van
net tarief, zooals door het wetsontwerp-
Kolkman beoogd wordt.
Als proeve van verbeterde techniek der
bestaande tariefwet, is dit wetsontwerp-
Kolkman nu een absolute mislukking te
noemen en wanneer dit tot wet mocht wor
den, zal een voor smokkelaar te organisee-
ren cursu9 de leemten dier wet wel aan het
licht brengen om deze te kunnen benut
tigen voor hun bedriji.
De taak, die zich Minister Kolkman bij
het samenstellen van zijn wetsontwerp heeft
voorgesteld, is tweeledigle het brengen
van meer geld in de schatkist nl. in plaats
van 13 millioen 23 millioen gulden en 2e
heeft het een zuiver protectionistische be
doeling.
Een groote, ernstige fout in dit wetsont
werp is de heffing van het tarief naar het
brutogewicht zoodat van de verpakkings
artikelen bijna hetzelfde invoerrecht als van
de goederen zelve zal worden gehevener
mag slecht 4 °Z, van het brutogewicht af
getrokken worden, wat b. v. voor artikelen,
die in flessehen met stroohulzen in manden
gepakt, moeten verzonden worden een groot
nadeel en groote onbillijkheid is.
Dan is een andere, niet minder groote on
billijkheid begaan door het heffen van een
zelfde invoerrecht op visch, onverschillig of
het bokking ot wel zalm is en op paarden,
of het een slacht-, of wel een renpaard i«,
terwijl het classificeeren van of afge
werkt labrikaafc tot groote moeilijkheden
zal leiden, b.v. bij het artikel leer en ijzer.
En wat in strijd is met elk begrip van
rechtvaardigheidhet heffen van 12 ton
voor weeldeartikelen en daarentegen van
88 ton van artikelen van algemeen gebruik.
De voorstanders van de tariefwet-Kolk-
man bewezen nu wel, zeide spr., dat de
belasting op de verbruiksartikelen niet zoo
erg is en dat dit geen prijsverhooging zal
geven, maar dat de buitenlander het invoer
recht zal betalen, doch waarom heelt dan
de minister het artikel lijnkoeken dus
veevoeder van belasting vrij gelaten en
de voedingsmiddelen voor de menschen wel
belast
Neen, de invoerrechten zullen en moeten
de prijzen der artikelen verhoogen, ook van
die, welke in het binnenland vervaardigd
worden.
Zoo wijst de graanbeurs te Berlijn, dus
in eenland waar de protectie bloeit, 5
Mark 90 pf. aan, en de graanbeurzen te
Londen en Amsterdam, waar geen invoer
rechten op granen zijn gekomen, note eren
5 Mark 5 pf.
Niet met 10 millioen op te brengen bij
de nieuwe tariefwet zal men er af zijn,
men heeft hier nog bij te voegen wat in
den schoot van den beschermden voortbren-
Hjj had geen boot, ziet u, zei Thore Braaien,
Zijn verhaal besluitend.
Nee De predikant stond verbaasd. Hij
had geen boot, herhaalde hjj met, zijn radde,
scherpe stem. Toen brak hij opeens in een
schallenden lach uit. Hij lachte ,dal hem de
tranen lapgs de wangen biggelden en zijn
buik schudde. Daarop werd hij even onver
wacht Weer ernstig. En dan later?, vroeg
hjj Hij drukte de bril dichter tegen de oogen
Thore werd toen ook ernstig. Hij vertelde van
Ola Gloïnhof'8 bezoek op Braaten en diens
bedreigingen. Die hadden bijlen by zich
begrijpt u, verduidelijkte hij. De oogen
van den herder verdonkerden achter debril-
leglazen. Bijlen, brak hg uit' en jjj?
Tliore zag hem aan. Ze deden me niks,
antwoordde: ik had mijn geweer
De dotminee (wreef zich in de handen.
Zoo?, zei hij. jjj had een geweer?
Hjj stond op. Dan kun je eens zien.
donderde hij Hjj begon op en neer te stappen,
de kussentjeshanden op den rug. Het lijkt
wel, of dat alles in oude, heidenscfae tjjden
is gebeurd.
Hjj stapte nog vlug de kamer door Bleef
toen voor het venster staan en zag naar
buiten in den tuin.
Toen Wendde hij zich om naar Thore.
Wat nu vroeg hij. Thore keek vóór zich
ja, nu moeten we trouwen, zei hij De
herder kromp ineen. Daar heb je het al,
riep hjjdat is het gevolg
Toen trad hjj recht op Thore toe
get wordt geworpen, die wel niet zul
achterblijven een toeslag op zijn prijzen te
leggen.
Een andere beweegreden, die geleid heeft
tot deze tariefwet is de protectie der binnen-
landsche nijverheid, en de bevordering van
den nationalen arbeid, doeh ook dit motief
is onjuist.
Onze nijverheid heeft nl. bewezen, dat
zij geen protectie noodig heeft, wat de
statistiek der uaamlooze vennootschappen
7,00 duidelijk aantoont, waar de/,» van 5.5
tot 24 °/j winst maakten in 1910.
De vernooging der tarieven is wel recht
sche politiek maai allerminst rechtvaardige
politiek.
En Minister Taln.a zelf heeft in 1909 ter
gelegenheid van de Wereldtentoonstelling
te Brussel den bloei der nijverheid in ons
land zwart op wit verkondigd in een daar
toe opzettelijk samengestelde statistiek naar
officieele gegevens uit zijn departement af
komstig, dus van alleszins betrouwbaren
aard.
Dat de arbeider door de beschermende
rechten hooger loon en meer werk zal be
komen is een uitspraak, die door spreker
niet kan geaccepteerd worden, omdat het
loon bij de verhooging van den prijs der
verbruiksartikelen niet dezelfde waarde als
thans als ruilmiddel vertegenwoordigt.
De diamantindustrie b.v., die onbeschermd
is, brengt hooge en de tabaksindustrie, die
wel beschermd is, lage loonen.
Dat de hoofden der nijverheidsonderne-
mingen evenmin heil zien in de bescher
ming, wat duidelijk blijkt uit hun ageeren
tegen de aanhangige tariefwet, is een besliste
veroordeeling van de goede bedoelingen van
minister Kolkman.
Zoo werd als een sprekend voorbeeld van
den invloed van beschermende rechten ge
noemd, de hooge vlucht, die de Nederland-
sche ijzeren scheepsbouw heeft genomen,
dank zij de beschermende rechten in
Duitschland, zoodat than6 op de Hollandsche
werven Rijnaken, voor Duitschers bestemd,
worden gebouwd en de prijs hiervan 15 °/0
lager is dan in Duitschland, dat het ijzer
uitvoert.
Een ander gevaar, dat de beschermende
rechten, opleveren, is het vormen van trusts-
en kartels, zooals die in Amerika en in
Duitschland zijn, en die welke ongeveer 10
maal het bedrag van de betaalde invoerrech
ten als toeslag nemen in de verhooging der
prijzen op de artikelen.
Verder werd door spr. het onzedelijke,
gelegen in de Tariefwet, aangetoond en in
de protectie, die eigen energie dooft, die
een kloek volk tot een slapend maakt en
het geloof in de toekomst, in den vooruit
gang ondermijnt.
Ten slotte werd door den heer Reijne
een schitterende peroratie voor den vrij
handel gehouden, die van geen scheidsmuren
van tarieven tusschen de naties weten wil,
doch die medewerkt tot ontplooiing van de
nationale kracht en tot ontwikkeling en
versterking van het voortbrengingsvermogen
der bedrijven van elk volk afzonderlijk en
van alle volken samen. Dan kan bewaar
heid worden wat in een steen aan de Koop
mansbeurs is gegrift
»D'aard wordt straks één,
De volken xijn als groepen
Van éénen bond."
Hierop volgde een pauze gedurende welke
gelegenheid werd gegeven om zich op te
geven voor debat met of voor het 6tellen
van vragen aan den spreker naar aanleiding
van deze rede.
Hoewel aan de besturen der rechtsche
kiesvereenigingen alhier een speciale uit
noodiging was gedaan voor het afvaardigen
van een debater, was niemand als zoodanig
verschenen, en toch de rondtrekkende, vu
rige pleiter voor Kolkman's tariefwet, mr
J. A. de Wilde van 's-Gravenhage, ver
toefde Zaterdagmorgen nog te Goes.
Na de pauze werden eenige door de
heeren Siemelink en Maijs gestelde vragen
uitvoerig beantwoord, waarbij spr. allereerst
de tarieven voor de verbruiksartikelen
uiteenzette. Als merkwaardige contradictie
werd gememoreerd, dat de directeur van het
Roomsch-Katbolieke dagblad >de Tijd",
welk blad gestadig artikelen ten gunste van
de Tariefwet bevat, een adres tegen het
Dat was ïiiet goed, riep hjj uit. Dat was
zonde. Thore blikte den herder verwonderd
aan ik dacht, dat dat juist goed was, ja,
dat (dacht ik, antwoordde hij onderworpen.
De dominee breidde de armen uit. Toen be
gon hij weer heftig te stappen Daarna maakte
hij met een ruk weder halt. Je had tevoren
bij Ime moeten komen, Thore, zeide bij, ter-
Wijl de oogen hem door de brilleglazen tegen-
knipporden. Thore stond deemoedig voor hem
en zijn oogen staarden zonder zien- Wij
waren niet vroeger klaar, antwoordde hij.
Klaar I
De predikant balde de kleine, dikke handen.
Ik zou zoo denken, dat jullie nu meer
dan dat zijn. Als jullie toch samenwoont.
Thore bloosde Langzaam. Nee, dat doen
Wij niet, (antwoordde hjj. De ander trad daarop
een schrede terug, de gebalde vuisten open
den zich allengs Hjj bleef staan en staarde
haar Thore.
Moeder wou hel niet, kwam het verkla
rend uit diens mond. Toen glansde het gelaat
van den predikant weer op. Hij zette zich ten
bleef (zitten, terwijl zgn hand het tafelblad
beklopte. Kjjk, kijk, zei hij kijk, kjj"k.
Moeder wilde het niet Hjj stond weer op,
liep recht naar Thore en klopte hem ver
schillende malen op den schouder Het
is soms nuttig, een moeder te hebben, Thore,
zeide hij. Ja, antwoordde Thore: maar
nu wil ik trouwen Ja, natuurlijk Do her
der knikte in gedachten met het hoofd Plot
seling keerde hg zich weep naar Thore. -
heffen van invoerrecht op courantenpapier
aan minister Kolkman heeft onderteekend I
De beantwoording der andere vragen gaven
aanleiding tot de verklaring van het ver
schijnsel, dat Nederlandsche fabrieksarbeiders
uit Twente te Gronan in Duitschland gaan
werken, waarvan de oorzaak alleen gelegen
is, zeide spr. in de omstandigheid, dat zij
goedkooper kunnen leven in ons land dan
over de grtns en daarom hun gezinneu in
Nederland laten wonen.
Dat Duitschland zich mag verheugen in
een bloeiende nijverheid dank zij de be
schermende rechten is een dwaze bewering
wat bv. bewijst de hooge disconto-rente, de
steeds stijgende beleeningen en de toeneming
der staatsschuld in Duitschland
Wel de electrotechniek, de chemische fa
brieken en de machinebouw der Duitschers
verkeeren in bloeienden staat doch de reden
hiervan is uiet. de protectie muar louter het
uitnemend vakonderwijs voor deze takken
vam nijverheid in Duitschland, welk onder
wijs hier te lande tot vóór enkele jaren ge
heel verwaarloosd werd. Nog werd in ver
band met de protectie opgemerkt, dat juist
de landen, waar de protectie is ingevoerd,
't meest op koloniale avonturen uitgaat om
afzetgebied te krijgen, zooals Italic en
Duitschland en dat de emigratie uit de
landen mede groot is.
Hiermede waren de vragen naar genoegeu
der stellers beantwoord.
Na een woord van dank aan den spreker
voor zijn bereidwilligheid om een spreek
beurt alhier te komen vervullen en voor
zijn heldere en hoogst bevattelijke uiteen
zetting van het TariefontwerpKolkman,
waarmede de vergadering onder warme toe
juichingen instemde, werd de bijeenkomst
gesloten.
ALGEMEEN NED. VERBOND.
In het Concertgebouw te V 1 i 8 8 i n g e n
vergaderde Zaterdagavond de afdeeling
Walcheren van het Algemeen Nederlandseh
Verbond. Als spreker trad daarbij op de
heer H. Meert, leeraar van het Athenaeum
te Gent met bet onderwerp Doel en wer
ken van het A. N. V.
De spreker werd ingeleid door den secr. der
afdeeling, dr. A. G. van Hamel, die er aan her
innerde dat de afdeeling Walcheren eerst
verleden jaar werd opgericht.
Hoofdzakelijk werd gewerkt in Middel
burg; in Vlissingen waren nog slechts een
15-tal leden, maar spr. hoopte dat deze
vergadering voor velen aanleiding zou zijn
om zich eveneens aan te sluiten.
De heer Meert vervolgens aan het woord
komend, noemde het een groot voorrecht
in deze vergadering den groet te mogen
overbrengen van de Vlaamsche broeders,
die thans strijden voor het behoud van de
Nederlandsche taal in het Belgenland. Over
de gemeenschappelijke moedertaal der Vla
mingen en Nederlanders zal hij spreken.
De eigen taal is voor een land van het
grootste belang. De taal is het eerste pro
duct van menscbelijk vernuft, ze is het
middel ter uitdrukking van iedere gedachte.
En waar elk volk bijna een eigen taal heeft,
is het geworden de ziel van de natie zelve.
Ontrooft men Nederland haar taal, dan
ondermijnt men haar onafhankelijkheid.
Daarom moeten de Nederlanders strijden
voor het behoud van hun taal.
Nu is de hoofdgedachte van het A. N. V.
het behoud en zooveel mogelijk de verbrei
ding var de Nederlandsche taal. Hoe men
tot de oprichting ervan kwam
Het bezoek van een Afrikaan Dutoit,
die in 1889 in Nederland en ook in België
sprak, deed spr. destijds met vreugde hooren
dat de Nederlandsche taal ook buiten
Europa gesproken is zelfs heel veel gespro
ken werd. In bijna heel Zuid-Afrika toch
was zij de meest gangbare taal. De heer
Meert zag tosn het belang daarvan in en
toen hij later een artikel las over de toe
komst van de Nederlandsche taal, gevoelde
hij zich gedrongen daarover eveneens te
schrijven en de oprichting van een Neder
landseh Verbond aan te bevelen.
Zulk een bond, die de taal in stand houdt
en tracht te verbreiden is van groot belang.
In Frankrijk kent men ze reeds vele jaren
in de Alliance Franijaise. Deze bond is in
Nederland zelve totaal onschuldig en d.aagt
het karakter meer van een verzameling men
Is er baast bjj?, vroeg hg. Liefst wel
Thore beantwoordde zijn blik.
Toen trad een korte stilte in, terwijl da
geestelijke stond na te 'denken. Toen keek
Thore fcnet zijn blauwe oogen getroost den
predikant aan U moest eens met Ola
praten, zei hg De dominé zag verbaasd op
Ja, zei hg: dot zal ik zeker eens doen
Dat doe ik zeker eens. Vaarwel.
Hg reikte Thore vlug de hand. Thore greep
die. De dominé is wel bedankt, antwoordde
hjj. Daarop wendde hjj zich om en liep lang
zaam naar de deur.
Toen de dominé weer alleen was, bteaf
hjj even staan en luisterde hoe Thore de
trap (afging- Toen nam hjj de bril af en
poetste de glazen blank. Schandeljjk, rei
hjj". Toen stampte hij meer dan eens op don
vloer. Een van do dienstmeiden kwam naar
boven. Ach, vraag Knoet, of hij het paard
Wil zadelen, zoi de dominé en zette grimmig
de bril Weer op Vandaag moet ik oog
naar Ola Glomhof
(Wordt vervolgd)
