MIDDELBEMIE COERAIT. Dinsdag 19 Maart. 867. 155' Jaargang. 1912. D,„ *er*üiiunt d. gelijk., mot «itamdoriig ra Zo.- Po..td^o.. i-r-, por torutul, zoovol »oor Middelburg .1. tooo .11. plaot.oo m Nodorlmzd fruioo pp. f2 Afeonderlijke mummer» kosten 5 cent A TtVn tTëT^by abonnement op roordeelige voorwaarden, profpecfcnwen daarvan zijn aan het bnreau te bekomen. Advertentiëa voor het eerstvolgende nummer moeten de« middag, vóór één ur aan het bureau bezorgd zijn. AdvertentiSn 4 20 eent per regel. By abonnemeat veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regelt f 1.50elke regel meer 20 cent- Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot do plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertemtic-SlBvt an A. DE IjA BAB Ac., N.Z. VoorbHrgwal *6tt, Amsterdam. Bij deze courant behoort een bijvoegsel. Zijdie zich thans op ons blad ahonneeren ontvangen de nam mers tot 1 April gratis. Middelburg 18 Maart. te Mi II. En blijft dus nu aan .personen die tijd gelegenheid voor geschiedkundig onderzoek hebben, de beantwoording der vraag over Hoe komt het dat die Portugeesche Joden hier geheel verdwenen zijn 'i Z\jn ze ver dwenen met de vermindering van Middel- bnrg'e bloei Zijn ze, zoo als sommige onder nemende Zeeuwen uit dien tijd, naar Engeland overgestoken waar ze hielpen den handel te ontwikkelen Of hebben ze zich aange trokken gevoeld tot de groote gemeenten van Portugeesche Joden in de groote steden van Holland En eindelijk, wat nog interessanter zou wezenzyn er ook nog sporen te vinden vaD hun werkzaamheid voor den bloei en welvaart van Middelburg in de zeventiende eeuw Met opzet hebben we ook zoo even de betrekkingen met Engeland genoemd. Het is bekend dat er hier in Middelburg juist in de tweede helft der 17e eeuw veel relatiön bestonden met Engeland. Sommige lezers zullen zich nog wel herinneren wat we eenigen tijd geleden in ons blad meedeelden over Courten, den Engelschen koopman van Nederlan8che afkomst, die, met behulp van zijn familie in Middelburg, door zijn kolo niale ondernemingen vooral in West-Indië zoo'n groot aandeel heeft gehad in de juist toen begonnen groote ontwikkeling van den Engelschen handel, zelfs zóó, dat hij inden Engel6chen adelstand werd verheven. Zelfs wordt het vermoeden uitgesproken dat William Courten op aanwijzingen van zijn broeder Peter te Middelburg op het denkbeeld kwam van zijn beroemde expeditie naar Barbados. En als men zich dan herinnert wat de heer De Leeuw aanstipt over de hier geko men Portugeesche Joden uit Brazilië, en over het naar de West-Indische eilanden verhuizen van de andere uit Brazilië verdreven Joden, dan opent zich daar weer een uitzicht, datkans geeft op het ontdekken van alleriei nieuwe verklaringen van de verplaatsing vanhet centrum der groote handelsbeweging. Dat de Portugeesche Jodin hier in nauwe betrekking stonden met die in Engeland, bleek reeds uit het gebeurde met Menasseh Ben Israël en zijn zoon Samuël. We bedoelen natuurlijk niet dat de over komst dier Zeeuwen en Israëlieten den oor sprong van die handelsverplaatsing was. We weten maar al te goed dat er ook andere, economische redenen voor waren. Wellicht hebben de meesten den zich ver plaateenden stroom gevolgd. Maar toch is bijv. de invloed van de in het begin van den 80-jarigen oorlog naar Noord Nederland overgekomen Zuid Nederlanders te overbe kend, dan dat we ook 'niet in dit geval een dergelijken invloed mogen aannemen. En nu nog iets over de opschriften op de steenen in de Jodengang. Ze zijn bijna alle gelijk van aard. Ze beginnen allen met S\, bij enkelen voluit. Sepultura, d. i. graf. Dan volgt de naam, sommige voorafgegaan door een woord van lof: >virtuoza« (deugzanm) of »bemaven- tnrado (gelukzalige zouden wij zeggen), of »honestac (eerzame). Achter den naam volgt vaak de familiebetrekking, bijv. »Mulber de (moeder van) of »filho de« (zoon van). Daarna komt »FaleBcen« (overleden) met den datum. Als algemeen voorbeeld diene het volgende S« Do bemavènturado Abraham Lopez de Castro Pale8cen Em 15 de Nissan Anno 5469 B. A. G. C. Die laatste letters zijn een verkorting van Sua Alma Goze da Gloria, dat op andere steenen voluit staat. We laten nu hier volgen de namen met het jaartal. Die jwelke wij in het Neder- landsch geven, staan op den steen in het Hebreeuwsch. Van welwillende zijde werd ons daarvan een vertaling gegeven. Voor hen die er nader belang in stellen, zullen we gaarne inlichtingen geven voor het adres waar zij de lijst m'ét de volledige opschriften kannen krijgen. 1. Debora Gomes 5473. 2. Abrahim Lopez de Castro 5469. 3. Benjamin Aboab. 4. Benjamin Dias Da Costa 5426. 5. Rachel Lea Barna 5424. 6. Emcurtado Mordohay Hizkijav Karkaconi 5424 7> Abigiail Pereira 5424. 8. Jacob Abrahanel da Serra 5424. 9. Joseph Abravanel Daveica 5423. 10. Esther Gustiel 5424. 11. Sara Montisinos 5422. 12. Raquel Pimentel 5422. 13. Monrado Joseph de Lagazoa 5417 14. Ester da Costa 5420. 15. Sara Fa ab Levi Bondia 5434. 16. Judique Habbila 5416. 17. David Filho de Daurob Lobo 5422. 18. Ten deele verdwenen, naam onleesbaar. 19. Rachel Haim Esposa P.-Coronel 5434. 20. Raqnel Dias de Lucena 5431. 21. Ester de Lucena 5430. 22. Izaque Scruno de Liorne 5431. 23. Gozan Selraoh Gisquiav Royz 5430. 24. Ilaham Yahacob Franquo 5427. 9(Sara Montezinos (Levi Bondia Seado Cbaimado 5425. 26. Semuel Menasseh Ben Israel 5418. 27. Abraham Mendez da Costa 5450. 28. Ester Neta 5417. 29. Ribka de Oliveira 5429. 30. Ribku Lorenso 5442. 31. Samnel Lorenco 5441. 32. Rachel Crespa 5441. 33. Rachel viuva de Rephael Levi Bondia 5438. 34. Leonora Iliya D. Joseph Spinosa Henriques 5441. 35. Siraeha dochter van Isaac Gomes van Suza 5443. 36. Isaac Gomes van Suza 5444. 37. Rachel Montezinos 5438. 38. Rachel Coronel 5437. 39. Abraham Isr. Baraza 5439. 40. Reina Baraza 5441. 41. Rachel F' D. Gar Montezinos 42. Samuel Pantoja 5443. 43. David Gonzales 5444. 44. Hana Muiher de Samuel Pantoja 5445. 45. Rachel Nunez 5445. 46. Zilosa Chacham Ishac Levi Tnbini 5447. 47. Sapa Vaz Aboab 5448. 48. Esther Del Cano Mugerque Fue de Josua del Cano 5449. 49. Isaac zoon van David Tabeli 5449. 50. Jacob Cahen 5445. 51. Mansebo Yshak Israel 5445. 52. Ribca Aboab 5453. 53. David Haim Israel Dias 5453. 54. Simon Bar Jenda 5452. 55. Ribca de Almeyda 545? 56. Abraham Dias Vaz 5451. 57. Esther de Almeyda (E Sossa) 5450. 58. Ribca Lobo de Lima 5449. 59. Daniel Hezkiay de Morales. 60. Brandele de vrouw van Jacob Cahen 5449. 61. Rachel Aboab 5456. 62. Raquel Pinta 5456. 63. Sara Dorta 5452. 64. Binjamin Gomes 5455. 65. Jeudit Muiher de Eliau Velosinos 5454. 66. Sarah Da Cunha 5455. 67. Joseph Semah Ferro 5454. 68. Jaacob de Arredondo 5453. 69. Abigail de Luzena 5454. 70. Mosseh del Rio Alias Manuel de Cardozo 5481. 71. Sara del Cano 5461. 72. Jzaque Gomez Dias 5476. 73. Abraham Gomez Dias 5474. 74. David Alvares De Luna 5460. 75. Sara Alvares De Luna 5460. 76. Jehosua Eliau del Canho 5459. 77. Abraham de Gastro 5466. 78. Jacob Aboab 5458. 79. Mo8se Montesinos. 80. Jahacob Nunes Miranda 5470. 81. Abigail Lopez de Alrayda 5470. 82. Rybca Fylha de Bynjamin Dionis de öaceres 5473. 83. Abraham Pereyra Continho 5473. 84. Jaccob de Cordona 5472. 85. Abraham Gomez da Silva "5471. 86. Hanna Soliz 5461. 87. Rachel MoDtesinos 5460. 88. Ester Aboab 5460. 89. Jaacob Gastiel 5460. 90. Ischac de Fonceca 5460. 91. Yschac Montezinos 5461. 92. Juda Jozef Nathan, zoon van Aser Cahen 5481. De stee* van dr. Samuel (of Semuel) is j 3. 26 van de lijst. Deze steen onderscheidt zich van alle andere, doordat hij veel hooger ligt, op een gemetselden rand. De persoon die zoo welwillend was ons een vertaling der Hebreeuwsche opschriften te geven, voegde er als verklaring van die uitzonderingen bij, dat dit waarschijnlijk orthodoxe families waren. Hij werd in die meening versterkt door het voorkomen van den naam Cahen in juist die opschriften. Het geslacht der Cahen's was nl. een priester geslacht. Het opschrift van den laatsten steen, toe vallig naar den datum ook de laatste van het kerkhof, is ook in het Hebreeuwsch en uitvoeriger dan alle andere. Het luidt »Het woord van den Heere was tot Nathan zeggende: Hier rnst een mnn die in zijn leven groot in dade* was, in al zijn handelingen was hij steeds eerlijk en vroom, in handel en wandel jegens de gansche wereld muntte hij nit in braafheid. Juda Josef Nathan, de zoon van Aser Cahen is overleden Donderdag avond en is begraven Vrijdag den eersten Adar het jaar 5481." Ten slotte dient nog een naam genoemd van iemand die zich hier te Middelburg veel moeite heeft gegeven voor de restauratie van het kerkhof, nl. de heer I. F. Davis. De gelden voor de restauratie zijn bijeen gebracht door een inschrijving, geopend dooi de Jewish Chronicle." Oil Stad en Provincie. Dit Middelburg. Do Vereeniging „Nehalcnnia" heeft tot den Raad dezer gemeente een adres gericht met verzoek art. 59 der Bouwverordening aldus te wqzigen dat het verbod vnn het vernieuwen van alle uitstekken slechts worde toepasselijk verklaard op enkèTó ïnet name in do verorde ning te noemen straten, waarin naar het oor deel van den Raad de handhaving van het verbod absoluut wemscheljjk wordt geacht, zoo als ook door het Dag. Best. van „Heemschut" aan den Raad m overweging werd gegeven. Plaatsgebrek belet ons in dit nummer het adres |uitvoerig te vermelden Heden herdacht de bode bij de arrondisse- ments-rechtbank P. Verver den dag, waarop hij 80 jaar 'werd. Dat deze dag voor den ouden, krassen man niet onopgemerkt voorbij zou gaan, was te voorzien. Ieder ambtenaar of be ambte aan het gerechtsgebouw kende Verver en ieder waardeerde den ouden bode. Op 14-jarigen leeftijd trad hij in dienst bij de artillerie, na z'n militaire loopbaan kwam hij bij de rijksveldwacht, om deze functie, nu 38 jaar geleden, te verwisselen met die van bode bij de rechtbank Hedenmorgen werd hij ontvangen door den president en de leden der re cl» thank, waar i een envelop met inhoud werd overhan digd. Daarna werd hij in de practicijnskamer toegesproken door den deken, die hem 3a- mens de balie een stok met zilveren knop met inscriptie vereerde. De lagere beambten bjj de rechtbank gaven ook blijk van hun waardeering voor den jubi laris, door hem een sigarenstander, met zilver gemonteerd, aan te bieden. Verver gaat thans z'n bodeambt vaarwel iggen om in Fijnaart zijn. verdere levensjaren in rust door te brengen. Zaterdagavond gaf Alex Benners bioscoop 'het Schuttershof de eorste van do drie voorstellingen die do Middelburgers konden, en kunnen bijwonen. Dat ze 't voorrecht sterk apprecieerden kan niet worden gezegd, 't Was dunnetjes bezet in de groote zaal en dit was natuurlijk van grooten invloed op de gezellig heid. 't Programma dat gegeven werd, was zeer afwisselend. De „draken" ontbraken hier oven- min als in iedere andere bioscoop. In den beginne waren de beelden niet al te vast, doch langzamerhand herstelde zich dit. Toch zouden we in overweging willen geven het woord „wereldsladsprograinma" niet al te erg te misbruiken. Housch, men mag 't den Mid delburgers niet euvel duulen dat ze zich een wereldstad gaan voorstellen als eene van ge- ringen omvang en van weinig beteekenis. Onder de gegeven nummers waren er heel ■odeom de humoristische is hartelijk gelachen i het specialiteiten trio mocht zich verheugen in herhaalde toejuichingen bij „open doek". Hedenavond wordt de laatste voorstelling ge- Donderdag ging de echtgenooto van den timmerman F. W. alhier een bezoek bren- bij haar schoonmoeder, die hoogst ernstig ziok lag, zoodat deze Vrjjdag overleed. In het hui3 van de schoonouders is de vrouw van den timmerman van de trap gevallen. Zo was bewusteloos, doch kwam later weer bij. De val was echter zoo hevig geweest dat ze Zater dagmiddag aan de gevolgen overleed. Bij do jongstleden gehouden examens voor een hoogeren rang zijn van het 2e bataljon 3o regt. inf. te Middelburg geslaagdvoor sergeant-majoor-administrateur de sergeant le kl J Vader, en voor sergeant de korporaals J W. Bol en P J. Srnke In een zitting van Donderdag heeft de ge meenteraad van Bazel besloten het be drijf van bookmaker in die stad te verbieden en tevens om met ingang van 1 Mei a.s. dit besluit van kracht te doen zijn. Aan de hou ders der kantoren is van deze beslissing reeds fraededeeluig gedaan. Uit Vlissingeo. Als eene bjzonderheid kunnen wij vermelden, dat het Maandag 25 Maart, zestig jaar zal ge leden zijn, dat het echtpaar J H. Michaelsen, wonende Waalsche Kerkstraat 3 V lis sin gen in het huwelijksbootje stapte. Zij vieren dus hunne diamanten bruiloft, Beiden genie ten nog eene goede gezondheid en missen nog geen hunner zintuigen. o Uit Walcheren. Zondagmiddag is door den veldwachter op den openharen weg onder de gemeente Kou- do kerke een zekere S, werkzaam te Vlis- singen, op heeterdaad betrapt op zeer onzede lijke handelingen. Dit individu stelde zich aankomst van meisjes of vrouwen in zeer onzedelijke houding op en trachtte door fluiten de aandacht van deze tot zich te trekken Uit Zuid- Be veland. Benoemd tot hoofdman bij de reddingsbri gade der brandweer te Goes de heer J de Graaff met. ingang van 18 Maart en tot tijdelijk bodo bjj spuit III de heer A. van Sabben P.Jz met ingang van 1 April. Do gemeente N i s s e heeft een gevoelig ver lies geleden door het vertrek van den heer M. van Liere, die in verschillende betrekkin gen nuttig werkzaam was, sedert Mei 1900 als kerkvoogd, sedert Sopt 1902 als raadslid, se dert Nov. 1910 als wethouder en voorts ais dijkgraaf van de Buitenpolders van Nisse, als zotter en als voorzitter van een plaatselijke Landbouwvereeniging. Als onafhankelijk man kon hij meer doen dan vele anderen. Hij was de vrijzinnige beginselen toegedaan. Gisteren (Zaterdag)avond hield de heer W. J. C. van Santen uit Goes te Schore een rede over de noodzakelijkheid van Staatspen- sionneering. Door den heer J. Verhaage werden eenige vragen gesteld, die door spreker af doend werden beantwoord. Het gevolg was dat zich 22 personen bereid hebben verklaard hier een afdeeling van den bond van S taatspen- sionneering op te richten. Uit Noord-Beveland. In |de Vrijdag gehouden raadsvergadering van Wissekerke was van Burg. en Weth. van Cortgene ingekomen de opgave van het aan deel in het tekort in de kosten van het post-* en telegraafkantoor aldaar, voor zoover dit ten laste der gemeente Wissekerke komt n.l. f 40.99. Verder bleken er voor Ged Staten geen termen to bestaan voor tusschenkomst in zake de reeds vroeger vermelde adressen van mej. C. J. Sweone en den heer W. P. de Priester. Daarna stelden Burg- en Weth. voor een verhooging der begrooting voor 1911 met teen bedrag van f 750. Deze verhooging was ver oorzaakt door 't herleggen van den keiweg te Camperland en dien naar do begraafplaats, als mede door een beschoeiing aan de waterput te Geersdijk. Do voorzitter merkte op, dat dergelijke na werken de begrooting in de war stu- Het lid van Hee was van oordeel, dat Burg, en Weth. dit konden voorkomen door jj 't opmaken der begrooting na te gaan, Df dergelijke werken noodig waren. De voorzitter meende, dat het op den weg der raadsleden lag do aandacht van Burg en Weth op der- zaken te vestigen. Verder meende do voorzitter er op te moeten wijzen, dat de havens en kaaien, in strijd met de meening van 't groote publiek, eer een nadeel dan. oen voordeel voor de gemeente waren. Zonder verdere discussie werd de voorgestelde wijzi ging goedgekeurd Aan mej. E. A. Lansen werd wegens haar benoeming te Nisse tegen 1 Mei a. s. eervol ontslag verleend als onderwijzeres te Camper- land. de omvraag informeert het lid Van Hee naar hetgeen door Burg. en Weth. gedaan is ter verbetering der voetpaden langs de hoofd- verkoerswegen, in do vorige vergadering reeds besproken Dat ze thans bruikbaar zijn, is geen reden om niet to zorgen, dat zo ook goed zullen zijn in den kritieken tijd. Of werd door het college gewacht op een adres der inge- zo ten? De wethouder V. d. Maas en liet lid Rottier meenden, dat er aan de rijwegen minder ver boterd werd dan aan de voetpaden. De voor zitter iwilde bij nieuwe klachten overwegen, wat er gedaan kan worden. Daarop ging de vergadering over in geheime zitting ter behandeling van het kohier van den. Hoofd, omslag voor 1912. Uit Tholen. L.l. Vrgdagavond (rad to Stavenisse op initiatief van de afd. „Oosterland" vau den Bond van Staatspensioneermg als spreker op do heer Schuitema van Rotterdam. In een wel- doorwiochto rede betoogde de spreker dat het dringend noodzakelijk, ja gebiedend is, dat er van overheidswege voor „den ouden dag" ge zorgd wordt. Hij prees ten zeerste aan Staats- pensioneermg en geen. Staatsverzekering. Van do gelegenheid tot debat werd door een paar bezoekers gebruik gemaakt Daarna werd door eenige dames en heeren van Oosterland op meesterlijke wijze opgevoerd „Genadebrood' wat Lij velen een traan ontlokte. Na afloop van een en ander traden eenige dames en lieeren als lid toe, zoodat er besloten werd tot de oprichting der afdeeling „Stavenisse" van ge noemden Bond Uit Z. - Vlaanderen W. D. Zaterdagavond had te S c h o o n d ij k e, naar men ons van daar meldt, bjj J. J van Roosevelt een uitvoering plaats door do Sym phonic van Zuidzande, een gezelschap dat er zijn mag. Hoogst jammer was het, dat het aantal be zoekers zoo gering was. Immers, de nummers, dio de Zuidzandenaars ten best© geven liggen, meer in do bevatting dan die van den Brug- schen (kunstkring, al zijn die ook nog zoo mooi Zoo óóit, dan hadden nu do afwezigen, on gelijk. Het was dan ook naar het hart gespro- kon der aanwezigen toon do burgemeester aan het eind eenige waardeerende woorden sprak over hot ten gehoore gebrachte en daarbij den wensch .uitsprak, dat het gezelschap spoe dig in de gelegenheid zou zijn om voor ©en talrijk publiek wederom op te treden. Na afloop van het officieel© gedeelte werd nog geruime tijd in besloten kring aangenaam doorgebracht. SPORT. VOETBAL. Engeland—Nederland 4—0. Zaterdag hebben w© reeds hier en daar in de stad bekend kunnen maken dat ons natio naal elftal in Huil door de Engelschen is go- klopt met 4—0. De stand mot rust was 3—0. 't Was wel te verwachten dat do onzen het onderspit zouden moeten delven. Maar w© had den toch van do voorhoede wel een tegen- puntje verwacht. De voorhoede heeft evenwel slecht gespeeld, het telkens de bal weer los. De achterhoede kreeg dan al heel veel werk en 'tis aan haar, vooral aan Feith ei> Göbel, t© danken dat Holland niet grooter nederlaag leed. Göbel heeft zich weer schitterend ge- woerd. Een menigte prachtige ballen heeft hjj gehouden en de vier die doorgegaan zijn, waren voor hem onhoudbaar. Het Engelsche pubhek heeft den Hollandschen doelman een ovatie gebraeht. Heymng, Fortgens en De Kor- ver spoelden ook goed. De heelo voorhoed© was slecht. Reeds 7 minuten na 't begin maakte Wood- ward, de bekende Engelsche middenvoor, 'teer ste puntje. De Hollandsche voorhoede bracht eenige koeren goed op, echter zonder re sul taat Do tweede goal komt na 39 minuten door Bailv. Even voor rust werd de 3e goal ge maakt. Na de rust behielden de Engelschen voort durend hun overwicht, en de Nederlandse he voorhoede kreeg weinig kansen. De Engelschen braken telkens door, maar stuitten op de ach- terkoedo of op Göbel, die prachtig werk leverde. Vlak vóór het eind© volgens den Holland schen grensrechter reeds ni het einde werd nog de vierde punt gemaakt. Zevenmaal heeft hel Nederlandscho elftal te gen Engeland gespeeld en telkens is verloren. In 't geheel maakten de Engelschen 42 doel punten en do Hollanders 4 Zeeuwsche voetbalbond. Voor de Zoeuwsche competitie speelden hier Zondag M V. V. O II en Goes. Deze wed strijd leverde weinig moois. De Olympianen speelden met als gewoonlijk; alle samenspel ontbrak en er werd saai en zonder vuur ge- speeld De pauze ging in mot 0—0. Na de rust kwamen do Goesenaren steeds meer op- zotten en maakten de eerste goal. De Olympi anen wisten gelijk te maken. Toen maakten

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1912 | | pagina 1