MIDBELBMGSCBE COURAST.
jj. go 133' Jaargang. 1912
Maandag
11 Maart.
Middelburg 9 Maart.
Partij of Arbeiderspartij
KAMEROVERZICHT.
Dit de Staatsconrant.
Dm oo«r»»t n,«hü»t dagslot., met »itzo»d»ri»g va» Zo», en Pe,atdage».
frfi, p.t kwartaal, zoowel voor Uiddelburg al. voor alle plaatse» i» Nederland franco pp. f2
Afzonderlijke nummert kotten 5 cent
A d v e r 't e zTtïTn~b^pabonnement op voordeelige voorwaarden.
Pro»pectn»«en daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
AdTtrtentiön voor het eerstvolgende nummer moeten des middag, vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiün 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- au
allo andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mee
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentidn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend-.
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertende-IBi!?cst!
A. DE LA HAK Ac., N.Z. Toorbirgwal £66, Amsterdam.
Dit nommer bestaat uit twee bladen met
een Kinderblad.
EERSTE BEAD.
Zij, die zich thans op ons blad
nbnaneeren ontvangen de nnm<
mors tot 1 April gratis.
Men ia het gewoon dat de Sociaal-
Denocratische Arbeiderspartij zich de
reputatie aanmatigt van de eenige party
te aijn, die strijdt voor de ware belangen
der arbeiders. Alle andere partyen worden
minachtend op zy geschoven als niet-
oprecht in hetgeen ze voor de arbeiders
zeggen te willen doen.
Nu behoeven die andere partyen zich
danr niet veel van aan te trekken. Mis
schien ergeren sommigen zich wel eens
aaa de verwatenheid waarmee die aan
matiging wordt uitgesproken, maar daar
weat men wel aan, en het behoeft nie
mand te beletten voort te gaan met bet
bepleiten van dingen die hij nuttig acht.
Xn niet alleen als ae nuttig zijn voor de
arbeiders. Want het is nn eenmaal zoo,
dat er behalve arbeiders ook nog andere
menschen op den aardbol wonen, wier
belangen de aandacht waard zijn.
Maar ómdat die S. D. A. P. zoo prat
gaat op haar karakter van arbeiders
party" mag er wel op gewezen worden,
wanneer men in en buiten die S. D. A. P.
een strooming waarneemt, uitgaand van
arbeiders, en zich richtend tegen het
party-bestuur. Het verschijnsel heeft zich
al heel vaak voorgedaan. Maar het is
nu weer zoo sterk, dat „Het Volk" eu
andere bladen er vol van zijn, en dat er
al een krachtig gerommel te hooren is
als Toorbode van een dreigend onweer
op 't a. s. Paaachcongres.
De aanleiding tot deze nieuwe uit
barsting is de houding door het Party-
bestuur aangenomen bij en na de zee
liedenstaking te Amsterdam van het
vorig jaar. Die houding was ook zeker
merkwaardig voor het bestuur van een
arbeiderspartij. Want niet alleen heeft
het zich en daardoor ook de party
onthouden, van bet verleenen van directen
stoffelyken steun, maar bovendien heeft
„Het Volk", en ook Troelstra persoonlijk,
zich zeer scherp veroordeelend uitgelaten
over de houding en de daden der stakers,
zoo scherp zelfs, dat aau Troelstra werd
verweten dat hij de arbeiders in den mg
aangevallen en op hen gespnwd had.
Er is voorts een brochure over dit
oiderwerp verschenen van H. Snee
vliet, met een felle voorrede van H.
Roland Holst, die zelfs zei dat «de konse-
kwente sociaal-democraten» te beslissen
zullen hebben of bnn plaats niet is in
de S. D. P. in plaats van in de S. D.
A. P. de verachtelijkste kettery die
voor een volbloed S. D. A. P.-er denkbaar
is. Voorts verschenen er in den laatsten
tyd «Nabetrachtingen» in «Het Volk»,
persoonlijke verdedigings-artikelen van
Troelstra, wysgeerige beschouwingen
van Van der Goes in het «Weekblad».
En leBt best, staan er op 'de agenda too
het Paaschcongres verscheidene voorstellen
van afdeelingen betreffende «partij en
vakbeweging».
We zullen ons uiet verdiepen in de
vraag wie er gelijk heeft, in wiens daden
nu wel het zuiverst het socialisme tot
uiting komt. Dat gaat ons niet aan. Dat
moeten de partijgenooten maar onder
elkaar uitmaken. Maar we kunnen daar
om toch wel met belangstelling dien
twist aanhooren, waut men leert dan
merkwaardige dingen over de verhouding
waarin die arbeiderspartij" tot de arbei
derswereld in ons land staat.
Waarom liet de S. D. A. P. die zee
liedenstakers in [de kou, en waarom wordt
nu in Het Volk" wel opgewekt tot
delijke steuning van de stakende elec-
triciens te Amsterdam
Het antwoord is voor een buitenstaan
der verwarrendomdat de electriciens
behooren tot een vakvereeniging (den
Alg. Ned. Metaalbew. Bond) die aange
sloten is by het Nederl. Verbond van
VakvereenigingeD, en die zeelieden niet.
Het klasse-bewustzijn der S. D. A. P-ers
gaat nl. niet zoo ver dat het zijn sym
pathie uitstrekt tot klassegenooten die
geen volgelingen zijn van de S. D. A. P.-
taktiek.
De verklaring van die eigenaardige
verhoudiug is ten deele te vinden in de
ingewikkelde arbeiderstoestanden in A
sterdam, ten deele in de betrekking die
er bestaat tnsschen het Ned. Verb, van
Vakv. en de S. D. A. P. De eerste kwestie
is al oud, de tweede nieuw.
De eerste is nog een nawerking van
Domela Nieuwenhuis' geest. Tegenover
diens anarchistische theoriën van econo
mische actie, d. w. z. van staking alleen
en geen parlementair gedoe, beeft de S. D.
A. P. een verwoeden strijd gestreden van
haar oprichting in 1894 af. En ze
scheen de baas te zijn geworden. Maar
toen in 1902 de groote spoorwegstaking
uitbrak, bleek Domela Nieuwenhuis weer
.chtiger dau de S. D. A. P. Eu het
is zijn leer die zich ook weer uitte in
de taktiek by de zeeliedenstaking.
De tweede oorzaak is, zooals we reeds
sehreven, van jonger datum en groeide
uit de S. D. A. P. zelf. Bij de heftige
twisten die vooral een jaar of zes geleden
de partij beroerden, en welke eindigden
met de uitwerping van de lastige critische
elementen, die later de 8. D. P. stichtten,
de verhouding der party tot de vak
beweging een van de groote beginsel-
Troelstra had steeds het denkbeeld
bepleit om tegenover de neutrale''
g der anarchisten, die geen
politieken invloed bij economische actie
toelieten, over te gaan tot het stichten
van een vakorganisatie, die wel zelfstan
dig naast de S. D. A. P. werkzaam zou
zyn, maar in die Party baar natuurlijke
rer zon zien.
De consequentie daarvan was, dat de
arbeiders die de S. D. A. P. niet als hnn
leidsvrouw erkenden, van haar voogdij
werden uitgesloten, en een dergelijke uit
sluiting van mede-proletariers was voor
een deel der sociaal-democraten te kras.
Men verweet Troelstra dat hy louter
sociaal-democratische vakvereenigingen
wilde. Troelstra overwon echter. De party
ging met hem mee.
Datzelfde kwaad heeft zich nn weer
gewroken. En er is nog iets anders bijge
komen.
Die door Troelstra gewenschte vak
organisatie, welke het anarchistische Ned.
Arbeiders Secretariaat concurrentie zou
aandoen, bestaat. Het is het Nederl.
Verbond van Vakvereenigingen, onder
leiding van Oudegeest, oorspronkelijk
met een uitgesprokon S. D. A. P.-karakter.
Oorspronkelijk, wel te verstaan. Want
wat is er gebenrd.
Dat N. V. V. is gegroeid, zeer sterk
gegroeid. Het telt by de 50.000 leden.
Maar dat zijn niet allen S. D. A. P.-ers.
Want het aantal leden dier party haalt
de vijftien duizend nog niet. Bij gevolg
begint het rood van dat Vakverbond erg
te verbleeken.
En tóch dat is bij verscheidene
stakingen gebleken is de invloed van
N. V. V. op het partij-bestuur zeer groot,
zelfs zoo groot, dat sommigen spreken
van de „overwoekering" van de partij
door de vakvereeniging. M. a. w. de
pupil schryft de wet voor aan den voogd,
tot ergernis van veel party-genooten.
Dat moest ook wel het gevolg zyn. Een
vakvereeniging redeneert heel zuiver wan
neer zij zegtaan stakers die niet bij
mij georganiseerd zyn, verleen ik mijn
steun niet. Dat is toch een grondslag van
haar bestaan. Maar het gevolg is geweest,
dat 't N. V. V. tegen haar voogd zei
Nu moet jy ook niet de mcnscben hel
pen, die ik niet helpen wil. En de S.
D. A. P. heeft dat gedaan Ze heeft
sympathie-stakingen, besmettingstheoriën
en ondersteuningen van niet- of elders
georganiseerden nit den booze verklaard,
natuurlijk met gevolgen, die lijnrecht
ingingen tegen de leer van „solidariteit
van alle proletariërs".
En zoo zyn ook de zeelieden niet
door de S. D. A. P. ondersteund
zijn hnn handelingen scherp bekritiseerd
door Troelstra en „Het Volk". In dat
laatste hadden ze o. i. groot gelijk, maar
daar gaat het nu n;et om.
Uit die heele geschiedenis bljjkt dat
de S. D, Arbeiderspartij haar hand heeft
afgetrokken van een groot deel der ar
beiders, waarvan zij zich als de bescherm
vrouwe aankoudigt. En voorts dat zij dat
niet deed op grond van de socialistische
beginselen maar louter gedwongen door de
toestanden, geschapen door haar eigen
taktiek om, zij 't ook indirect, meester te
worden over allen, ook zonder dat die
anderen ervan gediend zyn.
Er is nu een gemengde commissie uit
de besturen van party en Vakverbond
bezig de grondslagen voor beider samen
werking nader te onderzoeken. Wel een
bewijs, dat men zich op onveilig terrein
voelde. En we voorzien dat ook die com
missie de consequentie van de zelf ge
schapen omstandigheden niet zal kunnen
voorkomen.
Och, zal men van die zijde zeggen,
maak je maar niet blij met een doode
musch Bij de verkiezingen stemmen al
de arbeiders toch op onze mannen.
't Is mogelijk, hoewel niet zeker. En
in ieder geval is de parlementaire actie
slechts een deel, zelfs, naar Troelstra
s in „Het Volk" erkende, een
deel van inkrimpend belang voor »de
beweging". Bovendien hebben de socia
listische Kamerleden by de interpellatie
over de Kattenburg-relletjes het pijnlijk
ondervonden, hoe verlamd hnn parlemen
taire actie wordt, wanneer zij niet de
arbeiders-massa achter zich hebben, zooale
dat in hnn terminologie heet.
Er is onlangs een statistiek gepnbliS
ceerd, die het karakter der S. D. A. P.
als arbeidersparty in een eigenaardig
licht stelde. Dnt was een statistiek van
de beroepen der leden in Amsterdam,
en er bleek uit, dat de eigenlyke arbei
ders de minderheid vormden. De meer
derheid waren personen, »wier maat
schappelijke positie," om de woorden van
Van der Goes te gebruiken, „die van
den kleinen middenstand nadert, althans
tot een bevoorrechte minderheid onder
de arbeiders behooren", zooals: onder
wijzers, ambtenaren, sdvokateu, journa
listen, diamantbewerkers, kantoorbedien
den, winkeliers, e. d. De «niyere prole
tarische rakken bleken slechts schamel
vertegenwoordigd.
Van de 2658 leden in Amsterdam,
rangschikt v. d. Goes er 1457 onder de
bovengenoemde groepen. En daar moeten
dan nog bijgevoegd worden de als „zonder
beroep" aangegeven vrouwen dier partij
genooten.
Er is op gewezen, dat de verhou
ding in andere plaatsen bijna overal
gunstiger zal zijn dan in Amsterdam,
Dat zal wel zoo wezen, want nergens
is de afkeer onder de arbeiders jegens
de S. D. A. P. sterker, dan onder die
in Amsterdam. De geest van Domela
Nieuwenhuis
Maar als we zoo eens nagaan wat we
in andere plaatseu dan Amsterdam waar
namen, dau kan toch ook daar gelden,
dat de S. D. Arbeidersparty daar ver
scheidene leden telt, en zelfs vaak be-
heerscht wordt door personen, die zeker
niet tot het »zniver proletariaat" gere
kend kunnen worden.
Dat doet natuurlijk niets af aan de
oprechtheid dier leden. Maar het doet
veel af aan het karakter der party.
Haar revolutionnair karakter heeft de
S. D. A. P. al lang verloren,
halve nu en dan in een speech voor een
volksvergadering. Het arbeiderskarakter
begint ze nu gaandeweg ook al te ver
liezen.
De betaling der Indische vloot.
Dezer dagen werd in een driestar in de
„Standaard" het denkbeeld geopperd om de
peperdure Indische vloot te laten betalen
door „de industrieelen en kooplieden die uit
Indil' de milJioenen halen."
Van de inlanders mag het niet ge
nomen worden, meent het blad. Wie
een volk overheert, moet zelf voor zijn
gezag opkomen. Het uit de gewone
Landskas te nemen, gaat bezwaarlijk,
nu er zoo tal van andere nooden om
hulp roepen en de bodem van de kas
te zien komt. Er blijft dus wel niet
anders over, of er zal iets op gevonden
moeten worden, om de ondernemingen,
die van en uit Indiö het groote voor
deel trekkeD, het hoofdaandeel te laten
betalen in de kosten van een vloot, aan
wier bescherming zij immers het wel
slagen van hun onderneming danken.
Dat dit zou kunnen, betwijfelt nie
mand. Dat gegadigden er zich met
hand en tand tegen zullen verzetten,
spreekt van zelf. Maar ten slotte zullen
we toch voor het dilemma staan Op
die wijs de kas stijven, of anders de
vlootwacht in Insulinde opgeven.
De „N. Gt." maakte de spottende opmer
king dat het denkbeeld voor ruimere toe
passing vatbaar isDe verbetering van bet
Noordzeekanaal laten betalen door Amster
dam. Het bijzonder onderwijs door de
abonnés van „De Standaard". Enzoovoorts.
Bet denkbeeld verdient o. i. ook niet
meer dan ironie. Want bet is toch moeilijk
vol te honden dat alleen die industrieelen
en kooplieden belang hebben bij het behoud
van Indie.
Van de zijde dier Indiërs zal men zelfs
de tegenwerping moeten verwachten, dat
voor hun zaken er weinig belang
bij hebben onder welke vlag hun plantage
of mijn staat. Nederland veel meer.
Bovendien is nog heelemaal niet uitge
maakt dat de vloot van pantserschepen
alleen voor Inditi bestemd is. Vooralsnog
zullen die schepen telkens repatrieeren en
dan ook ons land helpen beschermen.
Is soms die aanbeveling in de „Standaard"
een inleiding voor een politieken zet, die bij
de b.8. behandeling van het aangevraagde
pantserschip minister en schip moet redden
Tweede Kamer.
Zitting van Vrydag.
Het was vandaag compleet stilte na den
storm. Geen booze gezichten meer, geen ver
ontwaardigde uitroepen, geen pathos en geen waarn. distr.-insp.
ren kalm co zakelijk, en wij besprakai de
beste wijze 0111 voorgoed vrede te brengen in
bet rumoerige Gooiland, waai- jaren achten;»
de bekende gemeene rechten op de heiden
weiden tot zooveel f wasten aanleiding fiebbea
gegeven.
Dat men vanuit Gooiland zelf deze beraad-
slagingen mol belangstelling volgt, men kom
het bespeuren aan het gezelschap op de gere
serveerd e tribune en waaronder men elkander
den heer Floris Vos, den liekcnden voorman
der nieuwe partij, aanwees
Veel belangrijks leverde de discussie niet op.
althans niet voor diegenen, die bmtcn Gooiland
staan. Bij artikel 37 der wet verdedigde de
hoer De Wijkorslooth een tweetal amende
menten, waarvan liet eene ten doel bad le
voorkomen, dat voor de gemeenten bij ontbin
ding een belangrijk deel der waarde van de
CTonden door den verkoop verloren gaal eu
net tweede op hel oog had de bijzondere rech
ten. welke men aan Naarden wil toekennen
De Minister en de regeenngs-commissaris, ook
de heer Schaper hadden een groot bezwaar tegen
dit amendement, dat dan ook met meerderheid
werd verworpen, anders ging het daarentegen
met een amendement van den heer Rutgers
dal ten doel had te bevorderen, dal de nieuwe
regeling van den aanvang af zal kunnen too-
non waartoe zij leidt, zonder te worden belom
merd door aandrang tot ontbinding De Minister
had wel ooren naar dit amendementde beer
Rutgers was reeds verheugd over zijn eerste
parlementaire succes, dat m dienst van fiot
zwaar bezochte district werd behaald, en de
heer Duys riep reedsveni vidi vici! Maar
,,ik heb het nog niet overgenomen" gromde
de Minister den afgevaardigde van Zaandam
toe. en inderdaad toen namens de commissie
van rapporteurs de heer Druckor bezwaren
maakte, nam hij het niet over De stemming
gaf hem echter ongelijk en werd toch een suc
ces voor den lieer -Rutgers, die het amende
ment met, 31 logen 23 stemmen /ng «ange
nomen
Toon gingen wij beraadslagen over een ander
stukje klein goed, de zoogenaamde pensioe
nen voor zijdelingsche diensten, eene regeling
welke een eind wil maken aan de reeds jaren
bestaande feitelijke onbillijkheid, dat personen,
die in dienst zijn van rqksamblcnaren zon
der zelf echter rijksambtenaar te worden ge
rekend, geen recht op pensioen genieten. De
heer De Meester zette in den breede zijn sym -
patbie voor dit ontwerp uiteenals Minister
was het hem niet gegeven geweest, deze rege
ling tot stand te brengen, maar hij zou Iiaar
thans gaarne ondersteunenal achtte hij den
■pzet ook ui /ooverr' verk. -rd, dat er e»n
criterium voor hel begrip van zijdelingBche
diensten in do wet ontbreekt En daarna kwam
de heer Holsdingen opname van nog enkele ca
tegories in dit ontwerp vragen, en zijn ver
langlijstje werd zoo groot, dat de heer Thom-
'zich niet langer kon inhouden uit te
roepen: ,je doet waarachtig alsof je Van der
Molen bent!" „Ja", repliceerde de spreker,
,maar ik ben zooveel minder duur I" En
een koor van stemmen van links viel lachend
in: ,,en de financieele toestand is immers zoo
veel gunstiger I"
Dat was het eenige meer vrooljjko moment
van den dag. De Rotterdamsche afgevaardigde
Heemskerk, die op het gebied der rijks-fman
cicn specialiteit is, kwam den opzet van het
ontwerp verdedigende heer Ankerman kwam
spreken tegen de terugwerkende kracht van
dit ontwerp, de heer Treub kwam van de go-
logonhcid gebruik maken om een woordje te
plaatsen voor do pensioneoring van gemeente
ambtenaren, die op een enkele uilzondering na
bijna allen zijdelingsche diensten voor den
staat verrichtenen de heer Smeer ge tenslotte
kwam zijn voldoening betuigen, maar kon ook
zijnerzijds niet nalaten om nog een verlang
lijstje van vergeten calegoriën voor te dragen,
en dat verlanglijstje ging zelfs terug tot de
ambtenaren van do „Amsterdamseho Kanaal
Mij.", die in de jaren 1883 en 1884 in vasten
dienst van den staat zijn getreden.
In de volgeodo week, naar men meent op
Donderdag, zal d© Kamer definitief stemmen
over do armenwet. Dio stemming zal niet twij
felachtig wezen! V. d. M
enthousiasme voor miskende rechten; wij wa- 1 April, bij den Raad
Bjj kon. besluit:
ia benoemd buiten bezwaar van 's rijks
schatkist, tot vertegenwoordiger van do Neder-
landsche xegoering op hot in April 1912 te
Romo to houden 4do internationaal congres
voor lichamelijke opvoeding, E. Deen,, te
'a-Gravonhago, lid van hot hoofdbestuur van
den Nedorlandschen Bond voor lichamelijke
opvoeding;
is benoemd lot distr.-insp. der spoorwegdien-
ien, L. W. Capel c. i., thans adj.-ing. bij den
Raad van Toezicht op de Spoorwegd., teven»
J met ingang van
Töezicht op de
