HIDDELBUBGSCHE COFBAST.
ifl isse Jaargang. 1912
Maandag
26 Februari.
Middelburg 24 Febrnari.
Hervorming der Armenzorg.
Dit Stad en Provineie.
D... oonr.nt „r.ohijat dagelgk., ».t mWd.ru-g «I Zon- MV
p„ k„rt»l, zoowel eooz lliddelberg .1. «or elle pleet.ee m Nederland tr^c» pp. f2.
Afzonderlijke nommere koiten 6jent.
A dTTrU iTuïiTTSSoe160' °P *»ordM"B» voorwaarden.
Pro.peetnl.en doarven zjjn aan het bnreen te bekomen,
iirertentidn veer het eentvolgendo nnmmer moeten de. middag, vóór één nnr
nikn het bureau bezorgd zijn.
Advertaatiün A 20 cent per regel. By abonnememt, veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50elke regel mm
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaat», die zij ianeme*.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclame», niet afkomstig uit Zeeland, betreffende-
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentfe-Bureaii
A. DE LA BLAK An., N.Z. Voorbnrgwnl £66, Amsterdam.
Dit nommer b..ta.t nit twee bladen met
oen Kinderblad.
eebste blad.
Aan hen die zich thans abonneeren op
dit bl«d, zal van het eerste kwartaal alleen
de maand Maart in rekening worden ge
bracht.
n.
Eu nu het tweede, uiet minder belang
rijke puntde bevordering van samenwer
king tnsschen de verschillende instellingen
van weldadigheid.
Thans is die samenwerking zeer ge
brekkig. Vooral de armenzorg-instellingen
van Icerkelijken aard hebben er bijna
alle ernstig bezwaar tegen om aan anderen
mee te dealen wie door hen bedeeld
worden.
In hoever daarbij factoren meewerken,
die minder met armenzorg te maken heb
ben dan met kerkgezag, znllen we thans
laten rusten. Want er is werkelijk in de
armenzorg een element van geheimhou
ding, dat geëerbiedigd dient te worden.
De druk van armlastigheid moet, als 't
niet noodig is, niet verzwaard worden
-door de schande van de openbaarheid.
Wettelijk zijn thans de instellingen van
weldadigheid slechts verplicht tot het
doen van een jaarlijksene opgave aan
het gemeentebestuur van het aantal door
ben ondersteunden of verpleegden, het
beloop hunner uitgaven, enz., en voorts
dienen ze aan het burgerlijk armbestuur
desgevraagd mee te deelen, of een arme,
die zich bij een burgerlijk bestuur heeft
aangemeld, van hen al dan niet onder-
atand kan erlangen.
Dit is dus nog iets anders dan de
meedeeling of die arme reeds onderstand
erlangt, hoewel het in de praktijk meestal
•op hetzelfde zal neerkomen.
Maar tot inlichtingen aan zusterin
stellingen zijn zij niet verplicht. En jnist
daaruit komt het kwaad voort van meer
voudige bedeeling, en van het bedriegen
der instellingen door weinig gewetens
volle personen.
Dat zal nu echter veranderd worden.
En dat kan ook, zonder dat de geheim
houding noodeloos geschonden wordt,
voor diè gevallen waarin een ondersteunde
arme zelf by een andere instelling onder
stand vraagt, en daardoor zelf openbaar
heid aan zijn hulpbehoevendheid geeft.
In die richting is de oplossing in dit
wetsontwerp gezocht. Maar er is tevens
voor gezorgd, dat men werkelijk die in
lichtingen krijgt. Als men dat geheel had
overgelaten aan de weldadigheidsinstel
lingen onderling, bestond er groot gevaar,
dat er in veel gevallen toch niets van
kwam.
De wet tracht dit te voorkomen door
de oprichting in een gemeente, of deel
daarvan of in eenige gemeenten samen,
van een centraal lichaam, een »armen-
raad", bestaande nit vertegenwoordigers
der liefdadige instellingen binnen het
gebied van den raad gevestigd. En in
gemeenten waar geen armenraad is, komt
oen beheerder van een register vai
inlichtingen.
Die armenraad of register-beheerder
wordt de algemeene vraagbaak. Komt
®T een arme bij een instelling onder
steuning vragen, en bet bestuur ver
trouwt de zaak niet, dan kan het zich
wenden tot den armenraad. En die legt
dan aan de besturen van instellingen
>van welke redelijkerwijze vermoed kan
worden dat de arme haar steun heeft
kunnen verzoeken", de vraag voor of
aan dien arme door die besttfVëu onder
steuning is gegeven, en zoo ja, in welken
vorm en tot welk bedrag. Binnen een
week moet op die vraag schriftelijk ge
antwoord worden.
Hoeveel goeds die regeling ook heefti
zal zij toch velen uiet ver genoeg gaan.
Het wetsontwerp van 1901 tastte krach
tiger door. Het bepaalde, dat de armbe
sturen verplicht zouden zijn aan de be
heerders van het register van inlich
tingen opgave te doen omtrent a 11
door hen ondersteunden echter met
de zekerheid dat deze opgaven zouden
worden opgenomen in een geheim
register, en dat ze alleen dan zouden
worden overgebracht naar een open
baar register wanneer den beheerder
zou blijken, dat een arme van meer dan
een zijde onderstenning geniet, of van meer
dan één armbestuur ondersteuning heeft
In de commissie van voorbereiding
zijn stemmen opgegaan om die gedachte
ook in de nieuwe wet uit te spreken.
Maar de meerderheid wilde daarvan
evenmin iets weten als de Minister, en
dat was, gegeven de houding, door de
kerkelijke instellingen tot nn toe aan
genomen, ook te verwachten. Veel kans
op een verandering in dien geest bij de
openbare behandeling bestaat er om
dezelfde reden niet.
Wel heeft de Minister toegegeven aan
eën wensch van kerkelijke zijde uitge
sproken in eenige adressen. Oorspron
kelijk was door hem een regeling getrof
fen die de mogelijkheid opende tot
het verstrekken van inlichtingen door
kerkelijke en bijzondere armbesturen
ook aan anderen dan aan speciaal door
de wet daartoe aangewezen instellingen.
Men achtte dat ongewenscht en in over
leg met de commissie werd toen de
hierboven uiteengezette regeling getroffen,
waarbij alle inlichtingen worden gevraagd
en verstrekt door bemiddeling van den
armenraad.
Het ligt voor de hand, dat het voor
nemen om zulke armenraden op te rich
ten van zelf leidde tot de gedachte om
deze lichamen dan tevens voor andere
doeleinden te gebruiken. Door dien in
lichtingsdienst en door het inschrijven
dier inlichtingen in een register worden
de armenraden van zelf wat men nn
Earners van Navraag noemt, waar met
veel doeltreffender bevoegdheid.
Maar bovendien is het noodig dat ze
ook nit eigen beweging actief kunnen
optreden. De wet geeft daartoe gelegen
heid. De raden zullen zich op de hoogte
moeten stellen en honden van het arm
wezen in de gemeenten; ze znllen aan
autoriteiten en aan instellingen van wel
dadigheid van raad kunnen dienen, zoo
wel op verzoek als uit eigen beweging;
ze zullen gemeenschappelijke belangen be
spreken en maatregelen beramen tot be
vordering van goede armenverzorging.
Aan hen wordt ook opgedragen de ver
deeling van gelden, welke geschonken
zijn ten behoeve van alle noodlijdenden
in een gemeente, zonder onderscheid van
godsdienst.
Zal echter zoo'n armenraad werkelijk
de gewichtige plaats innemen, die men
haar toe denkt, dan dient de samenstel
ling zóó te zijn, dat het publiek ver
trouwen in dat lichaam heeft. Het is ook
al weer aan het overleg tusschen de
commissie van voorbereiding en den mini
ster te danken, dat er voor die samen
stelling eene regeling is getroffen, welke
is dan die, eerst door den
minister voorgesteld.
Het oorspronkelijk wetsontwerp wilde
aan iedere instelling, buiten de gestichten,
een vertegenwoordiger in den armenraad
geven. Maar terécht werd er op gewezen
dat men dan in groote gemeenten het
aantal leden zon zien stijgen tot 50 of
zelfs tot 100. Eq dan liep men ernstig
gevaar dat de gewenschte samenwerking
niet verkregen kon worden, omdat dan
van zelf aan het dagelijksch bestuur de
zaken zouden moeten worden overgelaten.
En bovendien zou dan de meerderheid
bestaan uit vertegenwoordigers van kleine
instellingen, wat weer niet billijk is
tegenover de groote.
Om aan die bezwaren tegemoet te
komen heeft men er het volgende op
gevondenDe samenstelling van de
armenraden blijft zooals ze was voorge
steld, nl. één vertegenwoordiger voor
iedere instelling. Maar zoo'n armenraad
kiest een bestnur, waarvan het aantal
leden door de regeering voor iederen
raad afzonderlijk wordt bepaald. En by
de verkiezing dier bestuursleden brengt
iedere vertegenwoordiger een aantal
stemmen uit, in overeenstemming met
het bedrag der recht9treeksche uitgaven
der instelling die hij vertegenwoordigt.
Evenwel krjjgen de instellingen wier be
drag van uitgaven een zekere verhouding
tot het aantal bestuursleden heeft bereikt,
d. z. dus de groote instellingen, het recht
een of meer bestuursleden aan te wijzen.
Dit althans meenen we als de hoofd
bedoeling te mogen distilleeren nit de
zeer ingewikkelde regeling die de wet
voorstelt. Maar we erkenneu dat de
lezing der artikels er ons geen klare
voorstelling van heeft gegeven. Inge
wikkelde wetsbepalingen wekken altijd
tegenzin, ten nadeele van de wet. Het
zon daarom te hopen rijn, dat de open
bare behandeling een eenvoudiger stelsel
doet vinden.
De gestichten blijven buiten den armeu-
raad. De minister betoogde dat de be
hoefte aan een armenraad zich, zoo al
niet uitsluitend, dan toch voornamelijk
doet gevoelen bij armenzorg bniten ge
stichten. En bovendien is bet aantal
gestichten zóó groot, dat dan het aantal
leden nog meer zou stijgen.
In plaatsen waar geen armenraad is,
znllen Burg. en Wefch. de taak vervullen
die elders dat lichaam verricht.
Het ontwerp-armenwet omvat nog meer
dan hetgeen door ons is uiteengezet. Maar
we meenen ons tot deze dingen te kunnen
bepalen, omdat zij de nieuwigheden zijn,
die door de wet znllen worden ingevoerd.
Alleen zij aangestipt dat ook nu,
evenals in de oude wet, wordt vastge
houden aan het beginsel, dat slechts in
zeer bijzondere gevallen subsidies uit de
gemeentefondsen mogen worden verstrekt
aan andere dan burgerlijke instellingen
van weldadigheid.
Eb dan eindelijk zij nog gemeld dat
er gelukkig! weerstand is geboden aan
den aandrang van enkele leden der com
missie om voorschriften te geven voor
oprichting van werkhuizen. Nooit heeft
eenig werkhuis den toets knnaen door
staan wat verheffing der armen betreft,
zoo werd daartegen aangevoerd. Men be
hoeft ook werkelijk slechts aan Engeland
en aan Ierland te denken om overtuigd
te zijn, dat in die richting weinig goeds
en veel verstompende vernedering te
wachten is.
Het voordeel van het geven van onder
stenning in den vorm van loon voor
arbeid is in de wet echter niet nit het
oog verloren. En de minister heeft aan
de commissie toezegging gedaan welwil
lend te znllen overwegen of er Rijksstenn
kan worden gegeven aan particuliere
plannen voor z.g. landkolonies.
We hebben van dit wetsvoorstel veel
goeds kunnen vertellen. We gelooven dat
de aanneming ervan in veel opzichten
gelukkige gevolgen zal hebben, al blijven
er ook nog wenschen over.
Maar wat in de geschiedenis ervan
wel het meest treft, is het gelukkige
resultaat van het overleg van de com
missie van voorbereiding met den minister.
Telkens en telkens kan men in het rap
port der commissie lezen dat de minister
haar opmerkingen als juist erkent, en er
aan tegemoet komt. Wat een verschil
met de meer of min vijandige debatten
in de openbare zitting
Men kan slechts wenschen dat het
instituut der commissie van voorbereiding
in onze Tweede Kamer nog meer uit
breiding zal krijgen dan het nn al heeft.
Uit Middelbarg.
Bij besluit van den Minister van Justitie
is aan P. Verver, met ingang van 1 April
op zijn verzoek eervol ontslag verleend
als bode bij de arrondissements-reehtbank
te "Middelburg.
Aan het bestuur van de Vereeniging
tMiddelburg Vooruit" zijn nog medailles
voor het a.s. muziekfeest geschonken door
den heer Chr. Holthuijzen, alhier, de bier
brouwerij »de Gekroonde Valk" en den heer
A. Hubregtse.
Vanmorgen zou bij den stalhouder W. A.
de Rijcke in de Vlissingsche straat alhier,
een groote wagen met hooi, komende van
Van Èasse te Kleverskerke, afgeladen worden.
Nog voor men daar mee begonnen was,
gingen opeens, op een onbewaakt oogenblik
schijnbaar, de beide paarden op hol. In
groote vaart renden ze de straat uit, de
Varkensmarkt over en de Gravenstraat in,
de volgeladen wagen meesleurend, 't Moet
een angstig gezicht zijn geweest dat ren
nende gevaarte te zien, daar de wagen van
den eenen kant der straat naar den anderen
slingerde, nu en dan zelfs over de stoepji
vlak langs de huizen rijdend.
Bij de Zusterstaat gekomen gleed de
wagen opeens naar rechts uit, 't bovendeel
viel aan de rechterzijde der straat waar al
't hooi tegen de bakkerswinkel op de hoek
der, Zusterstraat aanviel en een straatlan
taarn verboog. Van den winkel werd
weinig of niets beschadigd. Daar de deur
openstond kregen de bewoners een vrachtje
hooi in huis. Het onderstel van den wagen
dat naar links was geschoven, versperde
de Gravenstraat aan die zijde.
De paarden waren gevallen toen de wagen
omsloeg. Ze stonden dadelijk weer overeind,
lukten zich los en renden verder. Eenige
huizen verder, bij 't cafe van Minderhond,
werden ze door de eigenaar daarvan opge
vangen. Ze bleken geen letsel te hebben.
Vanuit de Zusterstraat werd het hooi
opgeruimd. De schade bleek niet erg groot
te zijn.
Naar de „Baanbreker", meedeelt betreffen
de de staking aan de ijzergieterij der firma
Boddaert alhier zal waarschijnlijk door den
Bond een regeling worden getroffen dat
staking, evenals die der elecfcriciens, komt
voor rekening van het N. V V.
Twee der stakende werklieden zijn echter
reeds naar elders vertrokken, zoodat het niet
oamogeljjk is dat deze staking bij lang duren
verloopt en het H. B. ook de anderen zich laat
verplaatsen.
Dit Vlissingen.
TeVlissingen zal op 19, 20 en 21
Maart a. s. een Bazar gehouden worden ten
voordeele van den Diaconessen arbeid.
Het Dames-Comité dat zich gevormd heeft
om dezen Bazar te organiseeren en dat het
verzoek doet om toezending van handwer
ken, gemaakte kleederen, voorwerpen van
kunst en smaak enz., bestaat nit 33 dames
met mevrouw van Doorn van Koudekerks
als eere-presidente, mevr. Voorhoeve als
presidente, mevr. A. van Roalte-Van Raalte
als penDingmeesteresse en mevr. Witteveen
als secretaresse.
De van een Vlissingsche loodsschoe-
ner vermiste jol, is terecht. Aan de »V1.
Crt." bleek bij onderzoek, dat een jol,
tengevolge van den mist, was afgedwaald
van den schoener, maar na opklaring va»
den mist, aan boord is genomen van het
lichtschip »Schouweubank».
Uit Walcheren.
Het fanfare-muziekgezelschap «Voor
waarts" te Koudekerke gafVrijdagavond
hare openbare uitvoering, ditmaal de veer
tiende. Het was, zoo schrijft men ons, voor
de vele aanwezigen weer een aangename
avond; de muziek was goed, dat zijn wo
nu eenmaal gewoon van ons dapper corpsje,
ditmaal verleende zelf geen enkele geleende
kracht hare hulp om het verkregen succes
te behalen.
't Was vreemd dat we ditmaal niet in da
openbare school samen waren door de ver-
lofwet bemoeielijkt, moest die verwisseld
worden voor het voor de uitvoering zich
wel zoo goed leenend Verenigingslokaal",
al was het maar alleen daarom, dat de be
zoekers nu ten minste fatsoenlijk op stoelen
konden zitten, waar vroeger zulks geschiedde
boven op de toch in de school aanwezig
zijnde schoolbankjes.
Aan 't slot der uitvoering sprak de voor
zitter den reeds meermalen geuite wensch
uit, dat meerdere leden zich moeten aan
sluiten te meer waar hoogstwaarschijnlijk
dit jaar twee der beste krachten de vereeni
ging zullen moeten verlaten.
De Chr. zangvereniging «Hosanna" te
V rouwepolder gat Vrijdagavond bare
vijfde openbare uitvoering, welke niettegen
staande het ongunstige weer, door een zeer
talrijk publiek bijgewoond werd. Het rijk
voorziene programma werd goed ten gehoore
gebracht. De nummers na de pauze voldedeu
beter dan die vóór do pauze. Er was van
te voren aan het publiek verzocht niet te
applaudisseeren. In de pauze hield de direc
teur een voordracht in dichtmaat, getiteld
„De lach en de traan" Nadat de heer Wolf
de vereeniging bedankt had voor hetgeen
zij ten gehoore gebracht had spraken nog
een tweetal afgevaardigden van andere zang-
vereen igingen. De samenkomst met gemeen
schappelijk gezang en met gebed geopend,
werd op gelijke wijze gesloten.
De zangvereeniging «Eendracht maakt
Macht" te Oostkapelle gaf Vrijdag
haar jaarlijksche uitvoering in de openbare
school. Het programma telde 17 nommers
waaronder twee duetten voor vrouwenstem
men. Over 't geheel gaf de uitvoering
blijk van ijverige oefening. Na afloop werd
den directeur, den heer G. van Schagen,
als blijk van erkentelijkheid voor zijn be-
langloozen ijver en bewezen diensten aan de
vereeniging een klok aangeboden. Een tal
rijk publiek gaf meermalen blijk van inge
nomenheid met het gehoorde.
In de heden morgen gehouden raadszit
ting van Domburg werd behandeld een
voorstel van den heer Bosselnar om in te
trekken een besluit der vorige vergadering
inzake afstand in erfpacht van grond
ten behoeve van de vereeniging „Het Groene
Kruis" tot bouwen van een magazijn. Be
sloten werd met 4 tegen 2 stemmen die
grond af te staan op de zoogenaamde kanon-
weide in plaats van bij de openbare school.
Benoemd werd tot assistent-keurmeester vau
slachtvee en vleesch J. Wisse Pz. Nog be
sloot men een pensioenregeling in het leven
te roepen voor den gemeente-secretaris.
Dit Z&id-Beveland.
De Minister van Justitie heeft goedge
vonden aan W. E. Duym, inspecteur der
registratie en domeinen vroeger te Goes,
thans te 's Gravenhage, op verzoek eervol
ontslug te verleenen uit zijne betrekking
van plaatsvervangend lid dor kamer van
toezicht over de notarissen en candidaat-
notarissen, gevestigd te Middelburg en te
benoemen als zoodanig D. Veenman, inspec
teur der registratie en domeinen te Goes.
In de Vrijdag gehouden gemeenteraads
zitting te Borsaele, stelde de raad het
kohier van den hoofdelijken omslag vast op
een bedrag van f 3500 en dat van de hon
denbelasting op f 106.
Er werd besloten de oesterperceelen op
nieuw te verpachten.
Daarna kwam „verbetering in den toe
stand van den opril Molenwegzeedijk"
aan de orde. Sommige leden waren voor het
gebruik van macadam, andere wenschten
bekeiïng. Een keibe9trating achtten de eer
sten gevaarlijk bij 't afrijden met zware
vrachten. De meerderheid bleek echter bii
Bt9mming voor bekeiïng.
