MIDDELRIRGSCHE COERANT.
Woensdag
7 Februari.
a*. 32.
iss* Jaargang.
1912.
Om courant renohijst i a g 81 jj k uiteondering van Zon- en Fwntdngo».
ïrljj p.r kw«rt«al, roo-cl voor Middelburg «I« voor «U» plaatsan ia Nederland franco pp. t2
Afiooderlijke nummer» kotten 5 cent
A.dvertentiöo by abonnement op roordeelige voorwaardon.
Pro»pectu»sen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Adverteatita voor bet eerstvolgende nummer moeten de» middag, vóór «ié* uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- u
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50olke regel m««i
20 cent. Reclame» 40 cent per regel. Groote letter» naar de plaat», die zij innemen.
Tot de plaatcing van advertentiön en reclame», niet afkomitig uit Zeeland, betreffendi
Handel, Nijverheid en Geldwezen, i» gerechtigd het Algmeeu AdvertesÜe*B«K7>T<
A. DE LA HAK Ar.., N.Z. Vtorbircwal *64, Anurterdam.
5^ <j«ze courant behoort een bijvoegsel.
Middelburg 6 Februari.
Een adressen-vloed.
Bg het nazoeken van iets in de»Han
delingen" van de Tweede Kamer viel
onze aandacht op een opsomming van
ingekomen adressen inzake de tariefwet.
We zijn toen eens aan het tellen gegaan
hoeveel van die adressen genoemd college
bereikten, en kwamen tot een resnltaati
dat, zelfs na de vele berichten over de
toezending van adressen, verrassend is.
Het wetsontwerp werd bij de Tweede
Kamer ingediend in begin April. Eind
Mei kwamen de eerste adressen, en de
stroom nam gestadig aan toe, tot de
aomervacantie. Bij Eet sluiten der zitting
in Juli waren er 126 gezegelde en 30
ongezegelde adressen ingekomen.
Want ook dit is een verrassing, dat
nog zoovelen een adres aan de Kamer
ongezegeld opstnren, met het gevolg
natuurlijk dat het geen nitwerking heeft,
daar het terzjjde wordt gelegd. Maar
voor ons doel, n.l. het tellen van de
»stemmen", die in adresvorm uit het
publiek opgingen, mogen ze worden mee
gerekend.
Na de zomervacantie lag er een nieuwe
Btapei van 111 gezegelde en 7 ongeze
gelde adreBsen te wachten, lu de maanden
October. November en December kwamen
er bijna iedere zitting nog enkele by.
Sn de stroom is nog niet ten einde.
We kwamen tot een getal van 284
totaal dus 323 adressen. Eu dan
xyn er misschien nog eenige betnigingen
van adbaeeie door ons overgeslagen.
In de e opsomming staat er niet bij
vermeld, welke strekking die adressen
hebben. M ar we herinneren ons wel
keel veel berichten over adressen aan de
Tweede Kamer tegen de tariefwe't, en
Blechts een heel enkel bericht van een
adressant die er vóór was. We gelooven
dan ook te mogen aannemen dat de
overgroot© meerderheid dier adressen be
zwaren bevat tegen het tarief-wets-
bntwerp.
Op zichzelf is echter het getal 323
reeds merkwaardig. We meenen dat het
iets buitengewoons i», dat over één enkel
wetsnutwerp znlk een vloed van adressen
de Kamer bereikt, zonder en dit
maakt het te merkwaardiger dat er
een georganiseerde adresbeweging op tonw j
ia gezet.
Het is waar dat er sommige, bedrijven
zijn, waarin veel firma'R ieder afzonderlyk
zich tot de Kamer wendden. Zoo b. v.
de koekbakkers en de bloembollen-
kweekers.
Maar daartegenover staat dat er tal
van adressen onder zjjn, uitgaand van
groote organisaties, sprekend voor een
geheel bedrjjf dot duizenden beoefenaars
telt, zoo bijv. wiukeliersvereentaingen,de
Middenstaudflhond, land bouw vereenigin-
gen, de veTeeuiging van den Boekhandel,
de nitgeversvereenigiug. Bonden vun ma-
nnfacturiers, van wa-fabrikanten, van
kleermakerspatroons, van broodbakker
patroons, van scbilderspafroons, van
tabaksfabrikanten, van boekbinders, van
schoenmakers, van geheel-onthouders,
van fotografen, van lederbewerkers, van
kantoorbedienden, gasfabrikant- n, goud
smeden, drogisten, scheepsbouwers, reede-
rjjen, euz.
Dan zonden we nog een opsomming
kunnen laten volgen van allerlei fabri
kanten, die ieder voor hun eigen bedrijf
Zonder dat er by staat wat
er in die adressen gevraagd wordt, heeft
zoo'n opsomming echter weinig betee-
kenis.
Maar dan lest best de adressen van
de Kamers van Koophandel, die de zaak
meer uit algemeen oogpunt bekeken.
Eu hnu adressen zjjn werkelijk niet de
minst beteekeneudeAdressen als die vau
de Kamers van Koophandel van Am
sterdam en Rotterdam zijn boekdeelen
En van deze adressanten weten we, dat
ze bijna alle tegen de wet zijn.
Die honderden adressen zjjn, voor zoover
ze gezegeld waren, in handen gesteld van
de commissie van voorbereiding voor de
tariefwet, en die commissie, is zooals men
weet, druk bezig met het hooren van
vertegenwoordigers van verschillende be
drijven. En dan later zal namens die
commissie een rapport worden uitgebracht
dat echter wel door de groote hoeveel
heid der adressen lijden zal in zijn vol
ledigheid.
Veel van al de wetenswaardig
de van studie of van practische ervaring
getuigende opmerkingen in deze adressen
zullen wel nooit publiek eigendom worden.
Maar toch meenen we dat het voren
staand tel-resultaat speciale vermelding
verdient, omdat er zoo duidelijk uit
blijkt, hoe diep ingrjjpend de tariefwet
is, en hoe weinig de naast betrokkenen
zelf tevreden zijn over de hun in die
wet toegezegde bescherming.
We hebben reeds hier en daar kunnen
lezen, dat personen, die oorspronkelijk
niet geheel afwijzend tegenover het wets
ontwerp stonden, zijn gaan aarzelen toen
ze dien ontzagwekkenden adressenvloed
zagen.
We verwachten niet dat de Kamer
leden al die adressen zullen lezen. Maar
wel hopen we, dat het »getuigen" van het
volk in zulk een ongewoon groote massa
op de aarzelende leden der meerderheid
indruk zal maken.
En zoo kwam in ons de hoopvolle
vraag opzon het werkeljjk bunnen ge
beuren, dat dit koor van proteststemmen
uit de bevolking den politieken toover-
ban verbreekt, die nu nog altjjd de
meerderheid scbjjut te bebeerschen? Zou
er werkelijk nog kans op zjjn, dat de Kamer
meerderheid haar overwegingen betreffende
bet bandhaven van coalitie en ministerie
zal laten verdringen door overwegingen
betreffende de praktjjb van het dageljjbach
bedrjjf van velen, zooals die in de meeste
dier adressen wordt gekenschetst? Die
adressanten zijn geen politici. Ze komen
op voor hun eigen belangen. Maar wat
voor hen »eigen beladgen" zijn, vormt
gezamenlijk door de hoeveelheid een
landsbelang voor handel ea njjverheid.
Sedis van 1869, waarbij de wetgevers en
blieke personen met deeclfdo straf worden
bedreigd;
dat door deze Pauselijke aanschrijvingen,
waarbij wordt uitgegaan van een bijzonder recht
(privilegium fori) voor den Roomsch-Katho
lieken geestelijke, de Roomsche Kerk zich
plaatst buiten en boven do wetten van den
Slaat;
dat de bedenkelijke betoekenis daarvan
ook al tracht men ten onrechte de mealing
te doen ingang vindon, dat deze aanschrijvin
gen voor ons land niet gelden niet kan wor
den ontkend;
dat immers de Roomsche Kerk in casu van
haar leden, onder bedreiging met straffen, die
voor hen van den meest ernstigen aard en van
do meest ernstig© gevolgen zijn, eischt, dat zij,
niet terzijdestelling van hotgeen in het Konink
rijk der Nederlanden als wet en recht geldende
is, gehoorzamen zullen aan bepalingen, door
haar [uitdrukkelijk gemaakt, in tegenste"
met en tegenover die, welke voor ieder staats
burger in do wetten des Rijks zijn neergelegd;
dat genoemd Kerkgenootschap zich derhalve
niet houdt binnen do palen van gehoorzaam
heid aan de wetten van don Stoat, zooals die
uitdrukkelijk in art. 172 van de Grondwet voor
het Koninkrijk der Nederlanden wordt geëischt
dat, van personen, die, als behoorende tot
bovengenoemd Kerkgenootschap, zich aan
renbedoeld kerkrecht onderwerpen, de strikte
handhaving van de wetten van den Slaat niet
ten allen tijde kan worden verwacht;
dat dezulken derhalve niet kunnen worden
geacht te voldoen aan den eisch.die onaf
wijsbaar moet worden gesteld aan hen, die in
eenig staatsambt of in eenige bediening tot
het ten allen tijde strikte handhaven dier
wetten zijn geroepen;
spreekt als haar diepe overtuiging uit, dat
het voor de Volksvertegenwoordiging plicht is
lo. onomwonden uiting te geven aan bot
hiervoor uitgesproken gevoelen, en
2o. duidelijk te doen blijken van den eisch,
dat door de Regeering, bij het doen van be
ien en voordrachten, ernstig met het
geen in deze motie is neergelegd, rekening
zal worden gehouden
noodigt het hoofdbestuur der kiesvereeni-
ging uit, om:
van deze zienswijze kennis te geven aan
het hoofdbestuur der Liberale Unie, met ver
zoek om die stappen te doen, welke het ter
zake raadzaam zal oordeelen;
b. deze motie mede ter kennis te brengen
van de overige kicsvereenigjngen, bij do Li
berale Unie aangesloten.
HET MOTU PROPRIO.
Ia een druk bezochte buitengewone verga
dering van de Nieuwe Vrijzinnige Kiesvereeni-
gmg „'a-Gravenhage", geleid door den Voor
zitter, mr. R. J. H. Patijn, is do volgende
motie zonder hoofdelijke stemming aange
nomen:
De Nieuwe Vrijzinnige Kiesvereeniging
,,'s-Gravenhage", overwegend:
dat Paus Pius X te Rome den 9en October
1911 door het „Molu Proprio": „Quantavis
Diligentia", waarin gehandeld wordt over het
privilegium fori, hoeft beschikt en bepaald,
„dat ook ieder privaat-persoon, hij moge tot
den geestelijken stand behooren, van bet man
nelijk of bot vrouwelijk geslacht zijn, die zon
der, toestemming der geestelijke overheid, wel
ken geestelijken persoon ook, hetzij in een
civiele, hetzij in een strafzaak, voor het we
reldlijk gerecht brengt of het er heen leidt,
dat hij daar moet verschijnen, vervalt in de
excommunicato latae sentenüae, welke (te
ontbinden) bepaaldelijk den Paus is voorbe
houden", en dat hetgeen hiermede verordend
ie, volle geldigheid moot hebben, zonder dat
beslissingen in tegengestelden zin, van welken
aard zij ook mogen zijm, in den weg Btaan;
dat dit „Motu Proprio" een uitbreiding is
van de bepalingen der Constitutie Apostolioae
DE ZAAK-VAN DER BREGGEN.
In de Memorie van Antwoord op het Eind
verslag van de Eerste Kamer over Hoofdst.
VIII (Oorlog) zegt de Minister naar aanleiding
van de zaak-Van der Breggen toe, dat in den
vervolge voor een betere regeling van den
geneeskundigen dienst zal worden gezorgd in
dien zin, dat er splitsing wordt gemaakt, meer
nn, tusschen de uitoefening van dien
dienst bij den uitrukkenden. troep en dien. ia
bet kamp zelf.
.1
Sommigen waren zoo verstandig als zij worden, dat de terugtocht zou kannen pl&até
er beslist uitmoesten, om sokken over de hebben. De heer Wiskerke deelde aan de
schoenen aan te doenanderen bonden vergaderden mede, dat deze teleurstelling
zakdoeken om de schoenen, nog anderen geen aanleiding zou mogen geven om bin-
kozen een gevaarlijker reddingsmiddel en nenkort weer terug te keeren, om den spre-
trokken de schoenen uit. ker over dit belangrijke onderwerp te hooren
Inzonderheid bij 't uitgaun van de gene- 0
rale repetitie der zangvereeniging ,.T. O.
en UJ- speelden zich in de Singel.trnnt en B,t Sa.....-D»».U.i
Molstraat de allerpotsierlijkste tooneeltjes af. De 25-jarige dienstbode te Zierikzee
Vandaag is de gladheid verdwenen. Den die op 14 Januari 1.1. bij het verrichten van
heelen nacht heeft het gedooid en geregendeenige werkzaamheden, door het vlamvatten
de straten zijn bedekt met een viezige harer kleereu hevige brandwonden verkreeg,
moddermassa.
't Lijkt er naar of nu de winter voorbij
is. Maar we kunnen er zoo slecht op aan
tegenwoordig.
Door den heer Commissaris der Koningin
is Zondag na een vreese'ijk lijden in het
ziekenhuis te Noordgouwe overleden.
(Z. N.)
In een Zaterdag gehouden raadsvergadering
van Brouwershaven werd het voor-
is een zilveren medaille beschikbaar gesteld stel tot het oprichten van «en gasfabriek
de Vereeniging „Middelburg Vooruit"
voor haar op 27 Mei a. s. te houden muziek
feest.
Den 26sten Februari a.s. zal in het
„Schuttershof" alhier een groote samen
komst van het Leger des Hei Is worden ge
leid door den grijzen commandant vau het
Leger, generaal Booth.
Maandagmorgen was de timmerman L.,
werkzaam op den steiger bij het perceel in
aldaar, verworpen met zes tegen éóa stem
Vóór 6temde de heer Van Schelven.
Ook vele ingezetenen waren tegen de
oprichting van de fabriek, omdat de gemeente
daardoor een aanzienlijke uitgave zou moeten
doen, en de gemeente te weinig inwoners
bezit, die zich zonden aansluiten. (Z. N.)
Uit Z.-Vlaandoren O. D.
In de Zaterdag te Hontenisse ge-
w bonden vergadering van den Kruispolder
de Lange Noordstraat alhier, waarin de werd basl0tea verschillende werken tot
winkel van den heer Geeusen zal worden oeververdediging uit te voeren en daarvoor
gevestigd. Eensklaps brak de stelling met een i0ening van i 35.000 aan te gaan.
het noodlottig gevolg dat de timmerman I (Tern. Ct.)
omlaag stortte en z'n voet bij den enkel I
brak. Per rijtuig werd hij naar huis ge-| Bij Koninklijk besluit is erkend en
bracht, doch heden morgen werd hij naar toegelaten al6 vice-consul van Duitschlond
't gasthuis vervoerd voor een onderzoek te Neuzen M. G. A. Blankers.
met X-stralen. L. beeft gedurende den nacht
veel pijn moeten doorstaan.
Uit Z. -Vlaanderen W. D.
Zaterdagmiddag trof den scheepsjager Uit Ca d zand wordt aan de „N. X.
P. A. alhier, het ongeluk dat een zijner Crt" pemeld dat o en dezer dagen beginnen z»i
paarden door de gladheid zoodanig kwam met den aanleg der tramlijn Oostburg—
te vallen, dit het inwendig gekwetst werd Cadïand. De aanbesteding voor het maken
en tengevolge biervan Zondag is gestorven, der aardebaan, het leveren van den ballast
Maandag werd het door de keurmeesters bet leggen van sporen en wissels zal
afgekeu.d, en onder toezicht der politie op ig Februari plaats hebben. De tram zal
begraven. -
Voorts verloor de stadsreiniger De P.
een paard door den dood, dat ook als zijnde
ODgescbikt voor de consumptie onder toe
zicht der politie is begraven.
Men ineidt ons uit V1 i s s i n g e n
By Kon. besluit is ingetrokken de be- Maandagavond trad voor de leerlingen c*
noeming van den belastingontvanger J. D. gonoodigden der Zeevaartschool op de heer
de Lnssanet de la Sab onière te Twello Gallé, die, voor een klein maas aandachtig
tot ontvanger te Sneek en is benoemd tot luisterend gehoor zijn onderworp, Poolonder-
ontvanger teMiddelburg.
denkelijk met Juli rijden.
P00L0NDERZ0EK.
Uit Walcheren.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelbarg.
't Dooit alweer. Maandagmorgen nog
een temperatuur van 20 graden vorst en
Maandagavond een stuk of 6 graden dooi.
Dat is al de tweede keer dat we zoo'n
bijzonder plotselinge weersotnsiag hebben.
Tegen ongeveer half acht ging 't Maun-
■g regenen. Eerst maar heel zachtjes aan,
du en dan een dropje. Maar al heel gauw
begon 't vlugger. 'tWas toen nog koud en
de grondvo.6t begon te werken. In een
minimum van tijd waren de straten ijzing
wekkend glad.
Gedurende den geheelen avond is Mid
delburg een plaats geweest waar alle men-
scben leken le zijn óf gekken óf koorddan-
rs.
Iedereen had al zijn kracht en behen
digheid noodig om zijn evenwicht te be
waren en menige volleerde danser op 't
slappe koord zou ons onze evoluties van
gisteravond benijd hebben zoo hij zegezien
had.
Hier zwaaide iemand met krampachtig
gebaar zijn parapluie of «fok in de hoogte,
terwijl hij zelf een aehterwaartscbe bewe
ging maakte om na een sprong zijwaarts
zittend op de 8traat9teenen neer te komen
daar gleed een gezet heer heel gemoedelijk
vaD de beenen en zakte ztichtkens-voerend
op het ijskorstje, om met een onderdrukten
vloek weer op te krabteleD, ginds trachtte
een beer zijn gezellin te bewegen om verder
te looppa om bij een poging om baar t° i
beipen met de dume samen neer te ploffen.
Zoo zwaaide en zw'erde en worstelde j
allee tegen de iwaartekrucht. f
zoek, behandelde. Rij begon met op te merken
dat voor de noord- en zuidpool-expeditiea
drie verschillende redenen waren, lo wetens
commerciëele, politieke en wetenschappelijk©,
Heden werd op de algemeene vergadering die elkaar gedeeltelijk weer dekten. Hjj zeide.
der vennootcn van de naamloeze ennoot- dat de oorspronkelijke tochten slechte onder
schap »Stoomtram Walcheren",te Koude- zoekingstochten waren geweest, terwijl de laat-
kerke gehouden, in de plaats van wijlen Bte meer aanspraak maakten op wetenschap-
den heer J. G. Ermerins tot commissaris peijjk karakter. Hoewel, voegde spreker er aan
benoemd met algemeens stemmen de beer toe, bij de latere tochten de bereikte resultaten
W H. Martin, hoofdingenieur van de Maat- bijv. het ontdekken van de Noordpool, zeer.
schappij »de Schelde" te Vlissingen.
zeer, moeilijk te verifieexen waren, neemt dit
niet weg, dat men voor do ondernemers, die
aan hoog© zedelijke en lichamelijke eischoo
moesten voldoen, groote bewondering moet
Uit Zui d Be veland.
Bij Koninklijk besluit is, op verzoek, koesteren,
eervol ontslag verleend aan M. B. Smits Na doze inleiding begon spr. allereerst over
als leeraar der Rijkslandbouwwinterschool <Je NoordpooJtochten 't een on ander roods
te G o e s. J to deeten. De oorsten, die zich op dat gebied
tv- l 1.-UV a waagden, waren de Noren, die zich naar 't
Bij beschikking m den Minister van w dc z,ch 0
Waterstaat i. bepaald dat de ingcnian™ I d d was d
den Rijkswaterstaat der 2de kla.se 11. 0. E. nen Ulsr dede„ „t alldeK E Meod,„
Bongaeits, thans dienst doende «1. arron-omda, hol hMl ,1
di9sements-ingenieur in het 4de arrondis-a Q
MmMii der M« «n Sda direct,t.r .t„„d. f™ ''"L" S0'™1 10
ken, die Langs Spanje en Portugal hop.
Deze tochten dagteekenen uit de tweede
ement der 2de en 3de direction ter stand
plaats Dordrecht, wordt gesteld onder de
bevelen van den boofdiDgenieur-directeur in
de 11de directie, ten einde dienst te doen
als arrondissements-ingenienr in het arron
dissement Goes van die directie ter stand-
helft der 16do eeuw. De eerste was natuurlijk
een Engelschman, die in 1553 met drie schepen,
uitvoer langs de Siberischen kust. Twee er
van vergingen met man en muis, maar da
vau vergui
pl at. <3° os an dat de ing.rar van den bom„„ins ya„ het dcrdo do or in Ar.
Rijkswaterstaat der 3de klasa» J. A. Riagera, chan bMeita v„, succe3 hadden ze
■hans dienst doende onder de bevelen van du3 „iel gchad hun ma„ iols
hootdmgenieui-directeur in de 11de directie de„ waa lot van Mo, de„ HnMi.
ter standplaats Goes, wordt verplaatst naar
Hansweert.
Uit Tholen.
Te Oud-Vo88emeer was Maandag-
mi rgen door ijsgang de overtocht over het
veer bij vloed onmogelijklater bij het in
vallen der ebbe, geschiedde bet overvaren
zonder moeite, om bij vloed betzelfde spel
weer te zien aanvangen.
Moanlugavond waren een 70-tal belang
stellenden ten huize van den heer M. J.
Ampt vergaderd, om Jhr. De Muralt v»d
Zierikzee te booren spreken over Staats-
pensionDeering. Het ijs Bpeelde evenwel
parten de spreker hoewel aan de Nieuw'
schen keizer word een verdrag gesloten waar
bij een Moscovische Handelsmaatschappij werd
opgericht.
Na dien lijd komt Barendszen, dio op Nova,
Zembla overwinterde en van zijne overwinte
ring gebruik maakte om dit land in kaart te
brongen. En dat hij hierin niet overtroffen is,
blijkt wel hieruit dat Nansen, dio alles afkeurtj,
wat van een ander komt, dit werk uitstekend
vindt. Was het doel aan dien tocht gesteld*
niet bereikt, iets anders was er moe verkre
gen. Men ging sedert dien tgd op de walviscb-
vangst. Daar dit veel opleverde, begon Enge
land zjjn invloedsfeer uit te breiden, met
't gevolg, dat Nova Zembla vordeeld werd;
"t Zuidelijk deel zou aan Engeland, het Noor-
doljjk deel aan Holland komen. Om te bcwjjzen
Vossemeerecbe zijde gearriveerd kon niet dat de opbrengst van die walvischvaart nog
over, omdat geen zekerheid kon gegevenzo© min niet was, deelde spreker mee, dat er
