MIDDELBURGSCHECOERAKT.
Donderdag
11 Januari.
r 9
iss« J-argang.
1912
Due .oirent „mbijnt iegelijk., mtoadering Zee- Pe..M»ge.
>?rij» per kwartaal, zoowel Toor Middelburg
als voor alle plaatsen in Noderland franco pp. f2.
i kosten 5 cent.
Afzonderlijke nummers i
A drêrU~tÏÏe7=b?»tWmer.t op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan
bet bureau te bekomen.
Aév.rtentien voor het oeretrolgende oiunmer moeta de. mid,
aan het bureau bezorgd zijn.
.vóór óón uur
AdvertentiPn A 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- e»
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemea.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentle-BireeaK
A. DE LA HAK Az., N.Z. Voorburgwal Amsterdam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den spoordienst komt in
dit Kommer voor op de gebruikelijke plaats.
Mïddelbnrg 10 Januari.
üit üe Pers.
Obstructie.
het jongste nummer van „De Vaderlan
der'', hot orgaan van de liberale Unio, komt
onder dit opschrift de volgende beschouwing
voor
De heer Troolstra heeft in zijn Kerstrede
dit jaar gezegd, „dat er maar weinig fee-
temmeTing van 't vrije woord noodig zal we-
een, om by de behandeling der Taxiefwet
weer obstructie te doen ontstaan."
Wij houden zeker niet van obstructie we
beschouwen die en zullen die steeds be
schouwen als het ultimatum remodium, dat
slechts dan gerechtvaardigd toegepast wordt,
als het een minderheid moet dienen om hare
onvervreemdbare rechten te beschermen.
Maar als door obstructie die Tarief ramp
iiog van het Nederlandsche volk kon afgewend
worden, in dien zin, dat de kiezers in de
gelegenheid zullen gesteld worden in 1913 te
beslissen of zy waarlijk de invoering van het
verhoogde Tarief wenschen, dan zou ze bijna
plicht worden
Wij vertrouwen echter, dat de Rechter
zijde ©r geon aanleiding toe zal geven. Zij
heeft nn herhaaldelijk getoond, dat ze van het
Lohman-doorjas-systeem niet gediend isen
zy zat zelve wel moeten erkennen, dat, waar
de verhoogde Taricfwet van alle kanten zoo
groot verzet ontmoet, een verzet, dat buiten
alle politiek omgaat, daar het komt van man
nen van allerlei kleur, het niet aangaat het
ontwerp tot jvet te verheffen, zonder de
kiezers nog eens gehoord te hebben Billijke
eisch is dus, dat, al wordt do openbare be
handeling van het ontwerp door deze Kamer
geheel ton einde gebracht, dat de eindstem
ming daarover aan do Kamer, die uil de ver
kiezingen van 1913 zal voortkomen, zal wor
den overgelaten Laten wy hopen, dat de rech
terzijde dit zal inzien. Zij zal dan niet anders
bandelen dan meer en meer in Engeland de
gewoonte wordt ,waar de Regceringatncerder-
heid zich niet verantwoord vindt wetsont
werpen ,die de natie zeer in beroering bren-/
gen, tot wet te verheffen, zonder de kie
zers daarover uitspraak te hebben laten doen.
Dr Groene we gen aan
m r. S. v a-n Houten.
Door mr S. van Houten was in zijn staat
kundigen brief" van 18 November j.l'. den
nadruk gelegd op het volgena hern verblij
dend feit, dat, blijkens d© registers der volks
telling, het aantal van de niet bij eeiug kerk
genootschap aangeslotenen gestadig toeneemt.
Dr Groenewegen, hoogleeraar aan het Semi
narie deT Rem Broederschap, schrijft nu in
bet tijdschrift „Uil de Rem. Broederschap"
leen brief, waarin hij tegen die verklaring op
komt.
Dr. Groenewegen geeft toe, dat het aantal
van de niet bjj eenig kerkgenootschap aan
geslotenen toeneemt, maar hij meent, dat mr.
v. Houten do diepere oorzaken van dit ver
schijnsel niet aangeeft. Die diepere oorzaken
rijn. de intellectualistische eenzijdigheid van
het onderwijsstelsel, het mode-agnosticism©, de
gepopulariseerde, materialistische dogmata, de
Jan Rap-philosophic, het misbruik van kunst
als surrogaat van religie, .het afsterven van
hoogero denk- en gemoedsbehoeften onder den
druk van het leven enz
Dr. Groenewogen wil daar ook niet nader op
ingaan, doch zich bepalen tot de telkens her
haalde gnef van mr. v. Houten, dat „geen
enkel kerkgenootschap nog in plaats van ge-
loofseenheid, geloofsvrijheid tot grondslag
aanneemt", alsmede tot diens bewering, dat
„slechts in één kerkgenootschap, het Doops
gezinde, predikanten en besturen niet bevoegd
zijn tot voogdy over de denkbeelden der leden,"
ofschoon men ook daar „een soort christel ijk -
doopsgezinde belijdenis als voorwaarde van op
neming vordert". Eindelijk haalt dr. G. nog
aan mr. v. H.'s verklaring, dat deze bij zijn
zm voor historische ontwikkoling liever gezien
had „dat deze beweging een -kerkgenootschap-
pelyke ware gebleven, wat mogelijk zou zijn
geweest als één daarvan, dat historisch zich
daartoe leende, den grondslag der getoofscen-
heid had laten varen en enkele geestverwant-
schap met geloofsvrijheid daarvoor in do plaats
had gesteld."
Over deze beweringen van een, geëerden
woordvoerder, die een halve eeuw lang zijn
aandacht schonk aan kerkelyke
boden, heeft dr. Groenewegen zich uitermate
verbaasd, en hij vraagt, of aan mr. Van Houten
het Remonstrantsch Kerkgenootschap dermate
onbekend is, dat het hem nimmer in de ge
dachte kwam in die halve êeïïw eens te on
derzoeken ,wat men daar eigenlijk was en
wilde.
Het Remonstrantisme heeft als godsdienstige
richting en als kerkelijke organisatie nooit
anders beoogd dan Christelijk gemeenschaps
leven door geloofsvrijheid en verdraagzaam
heid. Daarom bestreed het met alle kracht
het dogmatisme, het confessionalisme en het
clericalisme, dat door het in ons vaderland
ingedrongen Calvinisme tot beginsel van reli
gie en theologie, van kerkelijke en kerkelijk-
staatkundige politiek werd gemaakt
Voorts heeft de Remonstrantsche Broeder
schap in haar bijna SOOjang bestaan noch
haar beginselen noch haar doel verloochend.
Zelfs de slechts eenmaal, in 1623, als apologie
opgestelde belijdenis is nooit meer dan een
tijdelijke en persoonlijke verklaring geweest,
zonder eenig bindend gezag voor het geloof
of voor de wetenschap, voor het individu o£
voor de gemeente, en zonder daartoe ooit dog
matisch, confessionalistisch of cloricalistisch
te zijn taisbruikt.
Een derde heeft de tegenwoordige Re-
monslrantscbe Broederschap zich, blijkens
haar reglementen, ter wille van haar doel,
de bevordering van Christelijk godsdienstig
leven georganiseerd zondeT eenig voorbehoud
naar den eisch dor oude historische beginse
len van vrjjheid en verdraagzaamheid.
EEN VERDEDIGING.
De heer N. Oosterbaan, schoolopziener in
het arrondissement Doesburg, verdedigt zich
in de „Doesb. Crt." tegen de beschuldiging
van slecht uitvoeren der leerplichtwet.
Hij geeft het aantal van de in zijn arron
dissement opgemaakte proces-verbalen, en wyst
>p dat de ambtenaren van het O M. en
do kantonrechter soms dne maanden noodig
hebben, vóór de zaak haar beslag kan krijgen.
De zaak staat derhalve zoo, dat in den
regel een kind de school kan verzuimen ge
durende een kleine drie maanden (dit hangt
ook af van de commissio tot wering van school
verzuim) zonder dat de verzorgers gesLraft
kunnen, worden. Hebben, ze echter de aan
zegging van den schoolopziener door middel
van den gemeenteveldwachter thuis gekregen,
dan wordt het oppassen. Velen zijn wel zoo
slim, do kinderen dan weer te zenden. Hou
den ze zich verder een half jaar goe<l, dan
kan de vervolging opnieuw beginnen geheel
van voren af aan. Ze kunnen weer een klein©
drie maand nemen en als er landbouwverlof
aan voorafgaat, wel vier maand. Zoo is het
mogelijk, dat bijv. te Didam het hoofd op
pl. m. 4000 verzuimen in één jaar kan komen
op ongeveer 330 leerlingen. Het verzuim had
tien keer zoo groot kunnen zijn en dan was
het zelfs nog mogelijk, dat geen enkel proces
verbaal den ambtenaar van het Openbaar Mi
nisterie had bereikt.
M Sïaö en Freviacie.
Uit Middelburg.
In de Dinsdagavond gehouden vergade
ring van »Hande sbelang" alhier, die
gepresideerd werd door den nieuwen voor
zitter, den heer Hoegen van Hoogelande, werd
als candidaat gesteld voor de op 16 dezer
te houden verkiezing van een lid van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken (vaca
ture ontstaan door het overlieden van den
heer J. P. Fokker), de heer W. Bosman,
lid der firma Bosman Van Goozen alhier.
Dinsdag is aan Burg. en Wetli een
adres verzonden door de heeren C. Polder
man en J. Flipse, onderteekend door een
honderdtal marktventers en Middelburgsche
winkeliers naar aanleiding van het udres
van de sigarenwinkeliers inzake de markt-
kwestie. In dit adres wi
Uit Vlissingen.
Het Duitsche stoomschip „Atlas" van
Antwerpen bestemd naar Bremen, is Dinsdag
avond rond 11 uur vastgevaren op bet hoofd
den „Leugenaer", doch heden morgen
ra 4 -uur zonder assistentie weer vlot
tege,
geko
Ook op het station aldaar zijn door de
„Vereeniging tot bevordering van het vreem
delingenverkeer" eenige banken geplaatst.
Uit Zuid-Beveland.
De telefoon geldt in den hedendaagschen
tijd meer en meer voor een onmisbaar artikel.
Dit ook heeft de Raad der gemeente Goes
goed gezien, toen hij besloot om het Raad-
buis o. a. aan te sluiten.
Als een bewijs, hoever het moderne begrip
omtrent het gebruik van dit toestel, zich
wel uitstrekt, diene vermeld, dat dezer dagen
het stadhuis werd opgebeld voor een
aangifte tot inschrijving voor de militie,
lichting 1913.
Hoewel kort geleden gewijzigd, heeft men
bij de behandeling van de Militiewet aan
deze mogelijkheid in onzen modernen tijd
toch zeker niet gedacht 1
Tot lid voor de commissie van classifica
tie van schoolkinderen te Goes, (vacature
L. A. KDitel) worden aanbevolen de heeren
J. van Asperen Vervonne en W. Kakebeeke,
aldaar.
•Op verzoek is eervol ontslagen als inge
nieur bij den rijkswaterstaat 3o klasse A E.
Kcmpees te Goes.
In de raadsvergadering van Heinkens-
z a n d werd aan den heer A. d. Ende
op verzoek eervol ontslag verleend als onder
wijzer aan de O. L. school wegens zijne
benoeming naar Vetrtflu verband met de
derde storting aan de N. V. Waterl. M.
Zuid-Beveland en de verschuldigde rente
aan de Rijkspostspaarbank wegens geldlee-
ning ten behoeve dier vennootschap werden
de begrootingen voor den dienst 1912 en
1911 gewijzigd. Doordat de beer P. Moelker
op diens verzoek eervol ontslagen is als
grafdelver wordt in zijn plaats benoemd de
heer B. Paauwe.
De voorzitter deelde aan het slot der
vergadering mee dat het bevolkingcijfer op
1 Jan. 1912 bedroeg 1745, dat is 37 minder
dan op 1 Jan. 1911.
ordt gevraagd,
it verzoek der
geen
renwinkeliers betreffende het verhuren i
plaatsruimte op de markt.
Door den Minister van Justitie is aan
den heer J. Meeuwse, met ingang van 1
Maart a.s. eervol ontslag verleend als
concierge van het gerechtsgebouw alhier.
ïn het huis van bewaring alhier is
wegens gepleegden diefstal binnengebracht
H. v. R-, handelsagent te Antwerpen.
De heer B. I. van Milaan alhier, is
benoemd tot opzichter bij het bouw- on
woningtoezicht te Utrecht.
Uit het jaarverslag der afdeeling Volks-
weerheid teHeinkenszand uitgebracht
op de jaarvergadering, bleek ontvam
f 52.53, uitgegeven f 45.62, alzoo een g
slot van f 6.0 L. De schietvereeniging
in dit opzicht minder gelukkig. Door haar
was ontvangen f 178.09 s en uitgegeven
f 192.85 alzoo een nadeelig slot van f 14.75.
De heer E. Ch. Cappon bedankte als secre
taris der vereeniging.
Herkozen werden de bestuursleden C.
Snijder en G. Heijboer en gekozen de heeren:
M. Heijboer, P. v. d. Dries, C. Kloet en
J. Paauwe. Een secretaris zal later uit en
door het bestuur worden benoemd.
Uit Tholen.
Te St. M a a r t e n s d ij k werd Dinsdag
avond de jaarlijkscbe nlgemeene vergadering
gehouden van de vereeniging „Het Groene
Kruis". Na een inleidend woord van den
burgemeester als voorzitter werd door den
heer J. Tazelaar als secretaris het jaarver
slag ui'gebracht. Het aantal leden bleek
geklommen te zijn van 379 tot 397- Het
bestuur was van meening, dat die toename
grooter bad kunnen zijn, en drukte de leden
op 't hart zooveel mogelijk niet-leden op
te wekken ziek bij de vereeniging aan te
sluiten.
Door den heer Meulenberg werd nog ge
constateerd, dat naar zijne meening ook de
rioleering in de gemeente uit een hygiëuisch
oogpunt ligt binnen het veld der vereeni
ging. De voorzitter echter was van mee
ning dat bier de gezondheidscommissie meer
het bevoegde lichaam was.
Uit het verslag van den penningmeester,
den heer L. van Rooijen, bleek, dat de
ontvangsten in het afgoloopen jaar hadden
bedragen f' 288.83, de uitgaven f 252.23s,
saldo derhalve f 36.59s. A*n contribution
was geïnd f 206.50. De begrooting voor
het dienstjaar 1912 werd in ontvang en uit
gaaf vastgesteld op f 250. Het loon van den
bode-magazijnmeester werd niet f 10 ver
hoogd en alzoo gebracht van f 40 op 1 50.
i De aan de beurt van aftreding zijnde
bestuursleden n.l. de heeren N. Polderman,
P. Kodde en W. M. Rijnberg werden met
overgroote meerderheid van stemmen her
waren, e% deze door den voorzitter en den
penningmeester waren beantwoord, werd de
vergadering met een toepasselijk woord door
den voorzitter gesloten. Staande de verga
dering traden nog 6 personen als lid toe,
zoodat het ledental op 't oogenblik 403
bedraagt.
In de j). Dinsdag te St. A n n a 1 a n d ge
houden vergadering van ingelanden van
den polder Moggershil, werd met algemeene
stemmen besloten den zeewerenden dijk tus-
schen dijkpaol 1016 over 570 meter lengte
te verzwaren en te verhoogen tot 4.25 M.
boven gewoon hoogwater. De tegenwoordige
hoogte varieert van 3.45 M. tot 3.87 M.
Ter bestrijding van het restant der kosten
van de herstelling der op 30 September jl.
ontstane stormschade, werd verder besloten
aan Ged. Staten machtiging aan te vragen
tot het doen eener geldleening groot f 1500.
Tevens werd met algemeene stemmen
„jedgevonden calamiteusverklaring van de
zen polder aan te vragen, omdat een goed
onderhoud der zeewering de financieele
draagkracht der grondbezitters te boven gaat.
Uit Z.-Vlaanderen
Zondag werd te Koewacbtop w
huis de eerste vergadering gehouden van
de onlangs opgerichte »St. Elizabethver-
eeniging." Mej. E. Dierick leidde de ver
gadering en deelde mede, dat zich nog
enkele werkende leden en vele eereleden
hadden aangemeld. Besloten werd, dat de
vereeniging zich voornamelijk zal bezig
houden met ondersteuning van oude en ge
brekkige menBchen en hulp te verleenen
aan kraamvrouwen, terwijl de „St. Vincen-
tiusvereeniging" zich meer zal bepalen tot
het bezoeken en helpen van gezinnen met
vele kinderen. Voorts zal de »St. Elizibeths-
vereeniging de kleodingstukke.i maken,
welke door de >St. Vincentiusvereeniging"
zullen worden uitgereikt. Tot magazijn-
öesteres werd benoemd mej. J. Bonte.
(.M-")
Dat sommige menschen er pleizier in
kunnen vinden hun medemenscben last en
schade te veroorzaken, zegt >Zelandia" bleek
Zondagmorgen bij den winkelier J. B. te
Lamswaar de. Daar toch had men
's nachts den arduinen deksteen van den wel
put verwijderd en het metselwerk tot den
grond toe afgebroken.
Letteren en Kunst.
steeds controleeren of de winkelier bedrieger
is, door zooals dhr. B. beweert ongemerkt
10 a 15°/0 bij te voegen op rekening, wan
neer zij niet contant wenschen te betalen.
Hebt u iets te zeggen heer B., wacht u
om leugens te vertellen of bewijst ze.
Vraagt volg-briefjes en betaalt dan direct,
u doet u zelf voordeel, maakt het een win
kelier aangenaam en behoeft u niet- kwaad
te maken of te gaan cijferen. Geelt u uw
medeburgers toch een raad, raadt ze dan
om alles wat maar eenigszins mogelijk is
in de stad te koopeu. Ik geloof dat het
conservatisme bij de winkeliers gauw xou
wijken en bleven er minder met fijne arti
kelen zitten, die nu dubbel betaald van
buitenaf betrokken worden of op vendu's
worden gekocht.
U dankend voor de plaatsruimte.
Een winkelier.
M i d d e lib u r g, 10 Jan. 1912.
(Wij ontvingen nog een antwoord, van
gelijke strekking als dit en het vorige,
maar meenen het bierbij te moeten laten.
Red.)
Een verdediging der Mormonen.
Geachte Redactie.
Naar aanleiding van een nieuwsberichtje
voorkomende in »Midd. Courant» van Vrij
dag 5 Januari, sta mij toe enkele regelen
in uw geëerd dagblad te plaatsen.
Bedoeld berichtje dan sprak over een
New-Yorksck dames-comité, contra de Mor
monen en de bij hen veronderstelde veel
wijverij.
In betrekking nu tot deze secte, gevestigd
in Noord-Amerika, zooals zonder twijfel bij
de meesten uwer lezers bekend zal zijn, is
reeds zóóveel nadeeligs gezegd, dat men zich
verwonderd af zou moeten vragen, hoe het
mogelijk kan zijn dat wanneer deze gods-
dionstigo aooto inderdaad nog bogiucolon
van veelwijverij huldigt, dat hun land
de staat Utah, dan een deel uit kan maken
van het voortreffelijk geconstitueerde rijk
der Vereenigde Staten.
Men bedenke, dat door de christelijke
partijen ten zeerste wordt geijverd tegen
deze secte, en in hunne uitdrukkingen is
men gewoonlijk niet heel voorzichtig en
der waarheid niet getrouw.
Naar aanleiding nu dezer bijzondere be
schuldiging, aangaande polygamie is door
de burgers van Utah, waarender niet
Mormonen de som van 5000 guides
uitgeloofd voor ieder die aan zou kunne*
toonen, dat na 1890 éon meervoudig huwe
lijk meer is gesloten.
Dat werkelijk meervoudige huwelijken
(geen polygamie of veelwijverij) door de
eigenaardige omstandigheden waaronder de
Mormonen veikeerd m toen ze in 1847 in
Utah aankwamen voor een tijdlang is be
oefend gewordeD, geen enkele Mormoonsch
zendeling zal dat ontkennen noch verbergen.
Om de aanleiding daartoe, en de ont-
Onze vroegere stadgenoot, de beer H.
Cleuver, thans te Keulen, is benoemd tot 1
zangleernar aan het conservatoir te Mttnchen-
Gladb&ch.
De vorige week is hij daar ter stede op
getreden op een Sinfonie-concert van het
stedelijk orkest, met de aria van »Norman"
uit het »Feuerkreuz", en een aantal lie-1 wikkeling daarvan tebegrijpen, dient echter
deren. De »Gladbacber Ztg." zoowel als de een nauwgezette studie t.e worden gemaakt
>Wesldeutscbe Landes Ztg" zijn vol lof,Tan de omstandigheden waaronder de ver
vooral wat de liederen betrett. Eerstge- drukte en van alle zijden vervolgde secte
noeind blad prijst ziju welluidend, bijzonder w s genoodzaakt te leven toen ze zich in
sympathiek materiaal", zijn natuurlijke toenmalig onherbergzame oord vestigde,
wijze van zingen; en het tweede blad roemt ^'e ^ier moer wenscht te weten
den grooten omvang, de gemakkelijke hoogte wende zich tot de Mormonen-zendelingen
en sympatieken klank, en de echte muzikale, z£,'v0> twee jeugdige Amerikanen te Mid-
diepgevoelde voordracht der liederen.
INGEZONDEN STUKKEN.
{j^ErxuodeactakkeavranlcaiogeeaeecatteuegcscQda!
Rekeningen betalen.
delburg werkzaam.
Genoeg zij het, hier op te merken, dat
niemand het minste recht heeft om het voor
reeds meer dan twintig jaar afgeschafte
stelsel van het meervoudig huwelijk, met
eenig onzedelijk oogmerk in verband te
brengen. Men zoude evengoed en met het
zelfde recht de in den Bijbel omschreven
verhoudingen der aartsvaders tot hunne
vrouwen zoodanig kunnen kenmerken.
Dat door de Mormoousche zendelingen
noch van hier, noch van Engeland, noch
Mijnbeer de Redacteur.
Naar aanleiding van het stukje in uw
blad van 9 Jan. uit de hanl van dhr. B., f
verzoek ik U mij eene kleine plaatsruimte van waar ter wereld ook, jonge meisjes
af te staan, om den heer B. van repliek te naar Utah worden gel. kt enz. kan door
dienen. iedere emigratielijn waarmede Mormoonsche
Wat het eerste gedeelte van zijn betoog emigranten worden verscheept uit hunne
betreft, kan hem niets anders dan gelijk journalen worden bewezen.
kozen. Nadat nog door een paar leden op-
I merkingeu gemaakt en inlichtingei
gegeven worden en had hij deze gelegen
heid niet waargenomen om een laffe insi
nuatie de wereld in te zenden, onnoodig
zou het geweest zijn, wit zwart te noemen,
door te gaan beweren dat vele winkeliers
aan den eersten oproep om de rekening
direct te zenden, steeds voldoen.
Dhr. B. vlug-betaler, en naar men uit z'-in
schrijven zou kunnen opnnken, iemand die
van alles wat of van niets wat af weet,
zou toch zeker moeten weten dat bij alle
winkeliers voor contante betaling eene zekere
Voor meerdere inlichtingen wende men
zicb adres Heerenstraat H 150.
B. TIEMERSMA.
Nederlandsch burger.
Rotterdam, 8 Januari.
BUITENLAND.
VAL VAN DE SELVES.
0 Wat verwacht werd, is geschied, vroeger
billijke korting wordt toegestaan, en zelf dan men misschien verwachtte,
winkelier zijnde doen mijn cliënten als volgtTengevolge van een incident, dat plaat»
Zij vragen den prijs, kunnen dezen steeds greep in de zitting van de senaatscommissie
desgewenscht op een volgbriefje schriftelijk voor het Fransch Doitsche Marokkoverdrag en
opkrijgen. Willen zij nu betalen wordt dit waarbij bleek, dat meeningsverschil bestond
aan hun beleefdheid overgelaten. Doormid- lusschen deo ministerpresident Caillaur en.
gen gerraagd del van de hun verstrekte opgaaf kunnen ze den minister van baitenlandflcho zaken Dei