MÏDDELBURGSCHE COURANT. N\ 307. 134' Jaargang. 1911 Zaterdag 30 December. Landarbeiderswet. I' i v KAMEROVERZICHT. Benoemingen. Rechtszaken. Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Psqi per kwartaal, zoowel voor Middelburg ale voor alle plaatsen in Nederland franoe pp. f2 Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Advertentiöu bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten dee middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- ea alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 «ent. Reclames 40 cent per regel. Groote letten naar de plaats, die zy innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend» Handel, Nijverheid en {Geldwezen, Jis gerechtigd het Algemeen A. DE LA MAJEt Az., 3S.Z. Voorbnrgwal «tfó, Amsterdam. Middelburg 29 December. {Slot). Naast deze losse perceeltjes stelt de wet opea het verkrijgen in eigendom van land met woning, zoogenaamde arbeidersplaatsjes. len dergelijk plaatsje rapet voldoen aan de volgende eischen a. het ma^f, inet inbegrip van de eerste noodige verbeteringen aan bestaande ge bouwen en land, niet meer dan f 2500 kosten b. bet mag niet te duur zijn c. de woning moet doelmatig zijn d. het land moet voor bebouwing geschikt zijn of zonder belangrijke kosten daarvoor geschikt kunnen worden gemaakt e; het moet gunstig gelegen zijn en in eens streek waar voldoende gelegenheid be staat om landarbeid en loondienst te ver richten. Hierbij is dus door de Regeering in plaats van de pacht als rechtsvorm de eigendom gekozen. Ze doet dat op voet spoor van de Staatscommissie en grondt hare meening dienaangaande op het vol gende Vooreerst, zegt de Minister, is zoo'i arbeidersplaatsje, een woning met wat grond, feitelijk één ondeelbaar geheel. Het i9 de zetel van den landarbeider met zije gezin Daarbij heeft de ingestelde enquête aange toond, dat onze landelijke bevolking hoogen prijs op eenig eigendom stelt, ja, dat haar als het begeerlijkst einddoel voor oogen staat. Het bezit van een eigen bedrijfje prikkelt den landarbeider tot grootere energie, weerhoudt hem, lichtvaardig weg te trekken en bevor dert de stabiliteit der landbouwende bevol king, waaraan door iederen Staat zooveel waarde moet worden gehecht. Om echter te voorkomen, dat in deze plaatsjes a. h. w. handel zal worden gedreven is 't noodza kelijk de vervreemding niet onvoorwaardelijk toe te staan. Tegen dien eigendom, zoo betoogt de Minister verder, worden wel ver schillende bezwaren aangevoerd, b. v. „te afhankelijk van de marktprijzen", „te groot risico in teruggaande tijden", maar de Minister acht deze niet groot. Hij zegt: het lapje grond is zoo juist ongeveer voldoende om uit de opbrengst daarvan den arbeider met zijn gezin te kannen voeden en daarom kan deze van lage marktprijzen en terug gaande tijden weinig afhankelijk zijn. Het wil ons voorkomen, dat over de be zwaren, die volgens onze meening inderdaad aan den eigendom verbonden zijn, te lichtelijk is heengestapt, doch wij willen hierop thans niet verder iDgaan, omdat wij ons voorstel len spoedig hierop terug te komen, en dan meer in onderdeden zullen afdalen. 't Spreekt van zelf, dat de Regeering aan de landarbeiders, die door middel dezer wet aan eenig grondbezit wenschen te komen, e i s h e n moet stellen. Deze worden in artikel 3 der wet omschreven, van welke wij noemen, dat hij moet zijn bekwaam voor zijn werk, van goed zedelijk gedrag, den leeftijd van 25 jaar hebben be vei kt en zoo hij een plaatsje wenscht te krijgen, niet ouder zijn dan 50 jaar. Daarbij moet hij, wanneer hij een plaatsje wenscht te krijgen, voldoende gegoed zijn om ten minste een tiende van de kosten te betalen. Met nadruk wijst de Regeering op dien leeftijd van 25 jaar. De arbeider is daardoor in de gelegen heid wat langer te sparen en misschien zal hij daardoor nu wat minder vroeg en min der onberaden in 't huwelijk treden. Over het bij te dragen tiende gedeelte der kosten, die niet hooger dus kunnen zijn dan 1 250, spreekt de Minister ook heel gemoedelijk. Het sparen in de jeugd zal bevorderd worden, de arbeider zal, wanneer hij een plaatsje wil betrekken, natuurlijk trouwen; zijne aanstaande brengt dan ook een spaarpotje mede en zoo komen zij ge makkelijk aan dat bedragWij willen hierop graag amen zeggen, maar of dit zoo vlot zal gaan, wagen wij vooralsnog te be twijfelen. Er moet naast de koopsom 'nu nog voldoende bedrijfskapitaal aanwezig zijn, zonder nog van huiseJijken inventaris enz. te spreken. Als het gezin, waaruit de jonge man voortkomt, het gelag maar niet betalen moet! Wy hebbea nu reeds meermalen gesproken van privaat-rechtelijke vereenigiDgen en «tichtingen, van welke de Minister veel ver wacht tot singing van zijn Wet. Dergelijke vereenigingen nu, meeDt de Minister, zullen heel dikwijl» voorlichting behoeven van ver trouwde, d»«kundige mannen. In meerdere mate nog zal dit h»t geval zijn bij den land arbeider, die doorgaans onvoldoende op de hoogte is van de wettelijke bepalingen en de formaliteiten van administratieven aard, welke aan de uitvoering daarvan zijn ver bonden. Doch ook reeds vóór dat hij eene aanvraag heeft gedaan behoort de land arbeider zich tot iemand te kunnen wenden, die hem raad kan en wil verschaffen. Ter bevordering van een en ander worden door de Wet „Landarbeiders-commissiën" in het leven geroepen. Deze commissies kunnen bemiddelend optreden tusschen de vereeni gingen en den. landarbeider, doch hebben slechts eene adviseerende stem en beslis sen dus niets. Daarom, zoo meent Minister, zullen ze meer het vertrouwen der landarbeiders genieten en vaker door hen worden geraadpleegd, dan wanneer zij ten slotte de zaak zouden moeten beslissen. Ook zijn de commissies belast met het toezicht op het gebruik van hot onroerend goed. De benoeming geschiedt door Gedeputeerde Staten, die daarvoor wel landbouw-ver»eni- gingen zullen raadplegen, terwijl voorts de bepaling, dat tenminste één hunner land arbeider moet zijn, maakt dat in de commissie vertegenwoordigd is die categorie van per sonen wier belangen het hier geldt. Achter dat alles hebben wij vooralsnog niet meer dan een vraagteaken. De Regeering vertrouwt, dat de werk zaamheden dezer Commissies belangrijk tot het welslagen van de wet zullen bijdragen. 't Spreekt vanzelf, dat aan de uitvoering dezer wet nog verschillende formaliteiten verbonden zijn. Wij laten deze rusten, omdat zij toch gauw vergeten zijn en ons doel slechts was een algemeen overzicht te geven van den inhoud en strekking der wet. Wij hopen erin te zijn geslaagd de belangstel ling voor dezen belangrijken maatregel bij belanghebbenden te heboen opgewekt. Meer malen waren wij in de gelegenheid zoowel mondeling als schriftelijk onze meening over deze materie bekend te maken en daarvoor te propagandeeren. Voldoening geeft het eenigszins te weten dat deze ide», ofschoon op onderdeelen af wijkend, in wettelijken vorm is gegoten. De Minister besluit zijne toelichting met deze woorden »De Regeering stelt zich niet voor, dat onmiddellijk na de invoering der wet een ommekeer, althans eene belangrijke wijziging zal worden gebracht in den eeonomisehen toestand onzer landarbeiders, die trouwens ook plaatselijk zoo zeer verschillend is. Doch zij vertrouwt, dat van de wet in booge mate opvoedende kracht zal uitgaan en onder hare werking geleidelijk tot stand zal komen eene organisatie, welke ten zeerste bevorderlijk zal zijn voor de oeconomische ontwikkeling van deze breede laag der bevolking, die daaraan aoo dringend behoefte heeft." Wij beamen deze bewoordingen ten volle en voegen er aan toeDie ommekeer is ook niet noodig, misschien zelfs niet ge- wenscht, als het slechts gaat in de richting onzer wenschen. Hervormingen behoeven niet altijd in 't groot te geschieden, «ie hier den minuutwijzer verzet, doet ook den uurwijzer medegaan 1 Toch zal er nog wel eenig water door de Schelde loopen eer deze wet in het Staatsblad staat. Belanghebbende kringen dienen nu reeds zich op te maken om in deze richting steun te verleenen. Vooral op ons, vrijzinnig-democraten, rust hiertoe dubbele plicht. Immers in onze beginsel- verklaring eischen wij, dat door middel van I eene kraebtige sociale wetgeving moet wor den aangestuurd op het wegnemen van de maatschappelijke oorzaken, welke tusschen de leden van het volk ongelijkheid acheppen of versterken, ten aanzien van hun ont- wikkelingsvoorwaardea. Waar nu een groote, breede laag van ons volk, de landarbeiders, tracht door grondgebruik hare positie te verbeteren, doch dit niet kan, omdat ver schillende maatschappelijke omstandigheden haar dat verhinderen, zou 't dan niet bij uitstek vrijzinnig-democratisch zijn, deze beletselen weg te ruimen Mogen alle geestverwanten dit ernstig gevoelen en be denken en daarom allen hun schou ders zetten onder dit sympa thieke wetsontwerp, zonder te vragen wiens naam daaronder geschreven staat! K. J. W. I Zitting van Donderdag. Er is toch wel een groot verschil tusschen de Eerste en de Tweede Kamer. Dat viel ons op in het korte zittinkje van gisterenavond, toen ons half honderdtal senatoren in do ge wone zitting aan hot einde van het jaar bij een kwam, en slechts te luisteren had naar da welgekozen woorden, waaxm de president het overlijden van jhr. rar. J P. van Swin- deren herdacht en naar het opnoemen van de diverse, voor behandeling gereed zijndo wets ontwerpen; dat ramerkten we ook weer he den, toen liet eigenlijk debat over de Indische begrooting aanving. Zeker, ook in het Lager huis werd eerbied, betoond, diepe eerbied zelfs tegenover de woorden, gewijd aan den afge storvenen Oioogsteh dienaar van den Staat, maar liet was zoo'n andere eerbied, zoomin der voornaam dan die van thans in den Senaat. In do Tweede Kamer was het 't haastend© en jachtende leven, even stilstaand, gefrap peerd ondanks zich zelf; in de Eerste Kamer scheen het meer liet rustige leven van vroe ger, in bedaarde overpeinzing geheel opgaand in dit geval der naaste omgeving. Een klein verschil, maar naar het ons ook nu weer voorkwam, een teckcnend verschil' En evenzoo bij de debattenDe Eerste Kamer heeft in de laatste jaren zelfs o, foei interrupties gekend, maar dat was alleen, wan neer de golven dei politiek heel hoog gingen Vandaag was het Snaar" de Indische begroo ting, die behandeld werd, en waarbij de eenige (specialiteit -van beteekenis, die voor het eerst aan dezé zijde van liet Binnenhof die behandeling medemaakt, de heer Van De. venter, nog niet aan het woord kwam. De heer Van Wassenacr heeft ons verteld, dat hot zoo goed zal zijn, dat de Marine in Indië onafhankelijk blijft van het koloniaal gezag, en niet als het leger, rechtstreeks daar onder zal gaan ressorteerenzeker om de eenheid te bevorderen! De heer Van den Berg heeft daarna een lange maidenspeech afgestoken over do veel besproken artikelen. 75 en 109 van het Rcgee ringsreglement, en daarin doen uitkomen hoe verkeerd de tegenwoordige Minister van Kolo niën in zijn houding tegenover doze artikelen handelt, en hoe goed hij, de spreker, Indië en van Indische toestanden op de hoogte is. Do wjjze waarop hij echter schetste hoe men er toe schijnt te willen komen om den inlander te begiftigen met een recht, dat noch inlandsck, noch Europeesch is, een soort van „ambtonaarsrecht", was niet onverdienstelijk, belang ontbloot was evenmin zijn betoog over het onjuiste, dat artikel 109 in direct zou moeten tegengaan, dat de zending zich ook wijdt aan de bekeering van hen, die onder den Islam staan. Zeker, tot nu toe bad de zending meer resultaat gehad m de ongeordende streken, bij do wilden, maar dat zat juist in artikel 109. Fanatiek wilde de heer Van den Berg in geen enkel opzicht zijn, maar intusschen houdt hij liever geen rekening met de praktijk, die ook een anti-revolutionnair koloniaal beheerder tegenover den Islam wel moet betrachtenge lukkig! en de lieer Waller deed hem dit na door naar het voorbeeld van dr. Kuypcr, maar in zachter toonaard, gelijk dit in deze Kamer en bij dezen spreker paste, meerdere subsi dies voor de Christelijke- en Zendingsscholen to bepleiten. V. D. M. Bij kou. besluit: zijn bevorderd tot officier in de orde van Oranje-Nassau, P H van der Ley, directeur der Rijkskweekschool voor onderwijzers te Haarlem, en L. Leopold, directeur der Rijks kweekschool voor onderwijzers te Groningen is taan A. Michel vergunning verleend de geneeskunst uit te oefenen op Nederlandsche zeeschepen, met uilzondering van oorlogsvaar tuigen, onder voorwaarde, dat hij de wettelijke bepalingen om 1 rent do uitoefening der genees kunst in Nederland stiptelijk nakome. „St, Crt." 304 bevat een kon. besluit van 18 Dec. 1911 met bepaling, dat de wet van 14 Juli 1910 tot aanvulling van de wet tot voorziening tegen besmettelijke ziekten, 1 April 1912 in werking treedt. Tevens bevat dit blad een besluit van den Minister van Landbouw, om, met intrekking der „instructie", vastgesteld bij beschikking van den toenmaligen Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel van 15 November 1906, met ingang Van 1 -Januari 1912, vast te Stellen een nieuwe Instructie voor de com mission van deskundigen voor do Rijnvaart, ^üit Stad es Provincie. De sergeant le klasse P. de Kat van het II bataljon 3 regt. inf. te Middel burg, is bevorderd tot sergeantmajoor- instructeur bij het I bataljon te Bergen op Zoom. Door de keurmeesters van vee vleesch alhier is afgekeurd een geslacht zwaar vet kalf, dat lijdende was geweest aan buikviiesontstebing. Het vleesch is on der politietoezicht begraven. Dit Tliseingun. Do heer A. Luitwieler, le klerk bij den Dienst van Tractie en Materieel by dc Staats spoorwegen, is tegen 1 Januari a.s. bevor derd tol. adjunct-comimcs. Te Westkapello werden de leer lingen der zosde klasse, die bun onderwijzer den heer J. J. v. Elslicker, hoofd der open bare school bij zijn heengaan een fraaien barometer ter gedachtenis hebben aange boden, Donderdagmiddag door hem ruim onthaald. Allergenoeglijkst, brachten zij de uren van dit laatste samenzijn met hun onderwijzer door. Was te Hoede kenskerke tal van jaren het visschen op scharren met vaststaande netten voor de ingezetenen niet meer loonend, zoodat het bedrijf tijden aaneen gestaakt i6 geweest, thans ver toont die visch zich wederom in die mate op de Wester-Schelcie, dat door verschillende personen reeds netton zijn geplaatst, voor- loopig met bevredigend resultaat. TeOud-Vossemeer is door het rederijkersgezelschap opgevoerde dramatische schets „Uitgediend", een Btukje geschikt voor reclame voor staatspensionneering. Het blijspel „Het duistere punt", zeer goed uit gevoerd, gaf het publiek, iu zeer grooten getale aanwezig, heel wat stof tot pret. Een geanimeerd tal besloot deze eerste bijeenkomst. Aan den gemeente-veldwachter J. Snijders aldaar is wegens 20 jarigen dienst namens den Politiebond uitgereikt een diploma en zilveren medaille. - Li de Donderdag te Neuzen gehou den raadsvergadering werd, op verzoek, eer vol ontslag verleend aan mej dc wed. De Deckere Hufkens, als gemeente-verloskundige, mot ingang van 1 Febr. a.s. en besloten voor- loopig geen nieuwe oproeping te doen. De benoeming van eon onderwijzer aan school B in d© vacature-Ridderikhoff, werd op voorstel van een der -leden aangehouden de voordracht aan Burg. en Weth. terug gezonden. Te kennen werd gegeven dat de Raad den eenigen sollicitant niet geschikt achtte om in deze vacature te worden benoemd, ■doch dit wel in een andere vacature zou willen doen- Naar aanleiding van het adres van 82 in gezetenen, waarin den raad verzocht wordt te gaan tot het oprichten eener H. B. S., werd door den heer Drost een voorstel ge daan, om met intrekking van het raadsbesluit can 11 Maart 1911 te besluiten tot oprichting van een H. B. S. met 3-jarigen cursus; aan Burg. en Weth. op te dragen met den meesten spoed het noodige te doen om deze schooi met 1 Sept a.s. te kunnen openen, en de in te dienen bouwplannen zoodanig te doen op maken, dat de te bouwen school gelegenheid biede tot het geven van onderwijs in 6 klassen, indien en voor zooverre zulks nuttig of noodig zal worden geoordeeld. Dit voorstel werd met 8 tegen 3 stemmen aangenomen. In do Donderdag te Axel gehouden raadszitting, waarbij alle leden tegenwoordig waren, werd ingewilligd een verzoek van den heer D do Blaay Sr., om aan hem een stukje grond van do gemeente, ter lengte van on geveer 49 M- en. ter breedte van 1.72 M koop afte staan. Bij de vaststelling van bet reglement van orde voor de vergaderingen van den raad werd een voorstel van den heer Oggel, ook namens zijn medeleden Smies, De Feyter en Dregmans, om die vergaderingen met gebed, te openen met 7 tegen 4 stemmen verworpen. Vóór stemden de heeren J. de Feyter, P. Dregmans, J. M Oggel en J. Smiestegen de heeren W. Dieleman, F. Dekker, P. Dekker, F. van Driel, A. E. C Kruysse. L. Lamaitro en M. Wolfert. Besloten werd den post van f75 voor het herstellen van den muziektent te verhoogen tot f 125. Te Aardenburg gaf Donderdag avond het muziekgezelschap »Aardenburg- sche fanfaren" zijne eerste winteruitvoeriDg in de zaal der sociëteit Spoor tot Vriend schap". De verschillende nummers werden verdienstelijk gespeeld en de komische voordraebteu vielen zeer in den smaak van het ^'oed opgekomen publiek. „NEHALENNIA" Donderdagavond hield die Vercenigmg in een der localen van de sociëteit „St. Joris" al hier eene al gem eene vergadering. Door den voorzitter werd het volgende me 1. dat hot adres aan do R. K. autoriteiten inzake de verbouwing van de kapel te Veere in zooverre succes hooft gehad, dat een nieuwe teekening ten Raadhuizo is ingediend, welke boter is dan de vorige Deze nieuwe teekocmg vertoont althans een dok, terwijl het torentje, dat do oude kaj>el sierde, behouden is. 2. dat do eigenaar eener schuur op doa Noordweg, op verzoek van „Nelialennia" onmid dellijk heeft doen verwijderen een reclamebord voor „Delftscli© Veekoek", hetwelk deze schuur ontsierde. 5. dal v*ui „Eigen Hulp" een schrijven ie ingekomen, houdende niedcdcclinir, dat de heer K.dhfleisch te Vlissmgen poguigcn in hel were zou stellen, dal het Rijk dc oude Beurs zou koopen in allen gevalle wordt deze voor- loopig dus met afgebroken. 4 dat dc circulaire aan de Walcherschj dorpstuuinerheden in deskundige kringen veel belangstelling en waardeering mocht ondervin den Do redactie van „De Bouwwereld" e* van liet „Bouwkundig Weekblad" maakte» er mol zeer veel sympathie melding van, vroegen do clichés ter reproductie. 5- dat het bestuur van den Middclburg- Vecxschen Rijweg aan het verzoek van „Ne lialeniua" heeft voldaan om nogmaals proeve» te nemen met aanplanten van hoornen langs genoemden weg; eenige dozijnen jonge exem plaren zijn bereids gepoot 6. dat de wachthuisjes van de stoomtram „Walcheren" het volgend jaar in Walchersche kleuren zullen worden geschilderd, namelyk groen en wit Tegenover al deze gunstige mededeelingen stond, dat het bestuur der „Vercenigmg tot Instandhouding van Oude Gehouwen" heeft verklaard niet bereid te zijn tot het op hare kosten of met haar subsidie doen wegnemen van fdo /verflaag pp [het (merkwaardige 15e eeuw- sche poortje der Gasthuiskerk, tenzij op dit poortje oen servituut werd gevestigd, waartoe op haar beurt het bestuur dei- voornoemde kerk niet bereid is. Voorts was ingekomen een schrijven van Z.E. den Minister van Justitie in verband inet het voornemen van het bestuur tot aanvragen van (rechtspersoonlijkheid, waartoe deze alg. vergadering was belegd- Naar aanleiding hier van ondergingen de statuten een kleme wijzi ging, en werd voorts niet algemeen© stemmen besloten de Koninklijke bewilliging te verzoe ken Van de gelegenheid om voorstellen in te die nen werd door geen der leden gebruik ge maakt, waarna do algemeene vergadering werd gesloten. In de daarop volgende bestuursvergadering* werd voorts besloten te trachten een comité to vormen, ten einde de noodige gelden by elkander te krijgen voor hel aanleggen ©ener proefbeplanting met dennen in de Walchersche duinen. De Heide-Maatschappij zal zich even tueel belasten met de uitvoering dezer proef beplanting. De Walchersche duinen leenen zich, naar mededeeling van den hoofdopzichter voor noemd, zeer goed tot bebossching, mits deze op oordeelkundige wijze worde uitgevoerd De neer J Koel, hoofdopzichter voor de duin bebossching hij de Ned Heidc-Mij., zal iu het komend voorjaar te Vlissmgen een lezing met lichtbeelden houden over boschcultuur. Voorts was ingekomen een voorstel om po gingen in het werk te stellen om artikel 59 b der bouwverordening voor Middelburg door den Raad aldus te doen wijzigen, dat het daar- vervat verbod tot het geheel of gedeelte lijk vernieuwen van arduinen palen, ijzeren hekken, stoepen, banken, kelderin gangen, kortom van alle uitstekken (welke ten zeerste bijdragen tot de eigenaardige schoonheid en het karakter eener oude stad), slechts toepas selijk zou worden verklaard op enkele me* name in de verordening te noemen straten, r de eischen van het verkeer handhaving van dit verbod absoluut noodzakelijk maken. Besloten werd omtrent dit punt in overleg te treden met Burg. en Weth. Ten slotte werd besloten het volgend jaar een rijk geïllustreerde circulaire te doen ver schijnen, ter ruime verspreiding onder de plattelandsbevolking, waann o. a propaganda zal worden gemaakt voor het behoud der Walchersche kleederdracht, terwijl de «esthe tische waarde van boomen in het landschap tevens zal worden besproken, een en ander aan de hand van sprekende photo's. Arronditaencnts-Rechibank te Middelburg. Bij bevelschrift dier rechtbank is J. D„ 63 jaar, zonder beroep, geb. en wonende i» Goes, en to Middelburg gedetineerd, ter zake van bedelarij verwezen naar de terechtzitting, en is tegen W I., 42 jaar, arbeider, geb te Aardenburg, zonder vaste woonplaats, gedeti neerd te Middelburg, ter zake van diefstal en bedelarij rechtsingang verleend met bevel tot gevangenhouding en verwijzing naar de te zitting Do Haagsche rechtbank heeft de; slagen commies by het hoofdbe-'

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1911 | | pagina 1