MIDDELBEMSCHE COURANT. Maandag 18 December. Onderwijs. r. 298. 1S4' Jaargang. 1911 Be ze courant verschijnt* dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal, zoowel voor. Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2. Afzonderlijke nummers kosten 5 sent. Advertentiön by abonnement op voordeelige voorwaarden. Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. AivertentiSn voer het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiön 4 20 sent per regel. Bij abonnement veel lager, •eboorte-, dood- oa alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer 20 tent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiön en reolames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bare»» A. DE LA HAB Ae., Ji.Z. Voorburgwal ~6tt, Amsterdam. Dit nommer bestaat uit twee bladen. EERSTE BLAD. Middelburg 16 December. KAMEROVERZICHT. Zitting van Vrgdag. Waren vandaag, overdag althans, Aan bet J»(0(l!dstuk van Binnenlandsche Zaken en Ëun do pifdeeling Onderwijs, Men wildo eerst (rmw elk der drie deelen van dit onderwijs Afzonderlijke, algemeene [beschouwingen hou den, maar de voorzitter, die zich even krach- Itig loonde, heeft dit weten te verhinderen, en heeft plthans iets van de spraakzaamheid der heoreni weten te beperken. Zoodoende hebben wij heden beschouwingen over alle de öeeleci van het onderwijs dooreen gekregen, maar het hooger onderwijs genoot daarvan wel hot leeuwendeel, omdat daarbij het nog feteeds brandende vraagstuk en nu van eene hieuw» jinatractie dienaangaande wordt ge- Bproken, nog brandender der groenenkwes- Ke te Leiden aan de orde kwam. De beer Van Hoogstraten was de eerste diö zich oaii dit punt waagdehij stoot zich pan. bij wat door den heer De Visser dienaan gaande was opgemerkt geworden, maar hjj verdedigde Diet diens conclusie om, de zaak tra verder te laten rusten, en deze spreker die zich zelden doet hooren, was zeer geluk kig met zijne juiste conclusie, dat het niet hanging, dal hetzelfde Parlement, hetwelk pas ©en zedcEjkheidswet aannam, zou toestaan, dat de allereerste beginselen van zedelijkheid aan een Rijksinrichting met de voeten werden ge- De heer Roodhuijzen, later ook de heeren ifolens en de Savornin Lohman deden don heer Do Visser ook een en ander hooren javer d'^vis (opvatting, dat de justitie zich buiten de zaak nu zou moeten houden„be- rarloeding van de rechtspraak" noemde de heer Roodhuijzen dit, wel een beetje over dreven. Maar deze spreker was niet minder scherp tegen prof. De Groot, die zooals men Waarschijnlijk weet, in een dusgenoemde „ge- Bloten. (brief" Zich tot alle leden der beide Kamers heeft gericht, en aan deze niet alleen fcjju mooning heeft doen kennen, maar tegelij kertijd ©en (afschrift heeft verschaft van -het fcoozeor besproken libretto van het Leidsche tekstboekjedo afgevaardigde meende, dat hij met een. enkel exemplaar had kunnen vol- Btaan en vond onder protesten van links, dat het een daad van groote lafheid was geweest, Üe verspreiding van deze brochure. Waarom hier van lafheid wordt gesproken, valt niet te begrijpen, prof. De Groot heeft lal tijd voldoende in het openhaar durven doem blijken zijn meening over den. groentijd de be treurenswaardige voorvallen van den laats ten tijd, die zooveel opzien hebben verwekt, zijn naar zijne meening niet onverwacht gekomen, maar zijn voor hem slechts een reeks jaren achtereen gevreesd uitvloeisel van den groen tijd. Ware het mogelijk geweest, dan is zeker aan te nemen, dat prof. De Groot in het open baar zijne meening zou hebben gezegd en zich niet tot (de leden van het parlement zou hebben bekommerdiedereen weet waarom dit onmo gelijk was in dit geval. De heer Roodhuijzen meende dat andere zedelijkheidsmisdrijvea niet in het openbaar worden beslecht en zonder overigenB op deze zeer manke vergelijking te; willen ingaan, zouden wij ons slechts willen afvragen, of het do schuld van den schrijver van den brief is dat deze buiten het Parlement bekend is geworden? Alleen wanneer waar is, wat wij niet in het Parlement vernamen, dat prof. Do Groot het libretto slechts zou hebben fcannon weergeven door over te schrijven het aan dien senaat als zoodanig verstrekte exem plaar, zou dezen ©enigen blaam treffenmaar die blaam is dan aan den Senaat uit te deelen, en niet aan de Kamer, nog minder aan een enkel Kamorlid. De heer Tydeman dan ook, die zich nu niet een zoo heel erg tegenstander toonde van den groentijd, die misschien de zaak tot hare meest juiste proporties terugbracht, door liet te betreuren, dat er zoo weinig geest moer onder de studenten scheen te schuilen; de heer Van Wijnbergen, die het eveneens af keurde, dat do heer De Visser had aangedron gen op geen strafvervolging meer, en die wees op den weinig berouwvollen geest, die er onder het studentencorps in het algemeen heerschte; en, tenslotte de heer De Savornin Lohman, die zich wol tegen de strafvervolging keerde, omdat zij enkelen zou treffen, doch die overi gens wettelijke maatregelen aanprees, waar door het niet meer naar buiten zou kunnen lijken alsof het bestuur der studentenwereld m i was van enkelen, die het noodig sche le blijven achten om dwaasheden te Ter- langen voor den toegang tot deze wereld zij allo drie mochten in waardeering voor prof Do Groot verschillen, geen hunner viel hem aan gelijk de heer Roodhuijzen deed. De heer Tydeman was nobel bestraffend tegenover |de studenten, en wilde de zaak niet opblazen; de heer Van Wijnbergen was hard en fel, en wilde do schuldigen niet vrij doen [uitgaan(ie heer De |Savomin Lobman toonde aan, dat men de particuliere aange legenheden der studentenwereld nimmer zal kunnen regelen, en dat men in onzen tijd fceer zeker verkeerd doet, de corpsen met de studenten te verwarren. Minister Heemskerk is gedwongen geworden nu pok over de kwestie een en ander te zeggen. Hij verdedigde prof. De Groot, die als rector magnificus bedankte, omdat hij niet in relatie wilde slaan met het corps; hg ging echter op het denkbeeld van den heer De Savornin Lohman niet zoo heel bijzon der in, want hij vreesde, dat ook daardoor een scheiding zou ontstaan, waartegen weinig te doen zon zijn, De Minister zoekt de fout in den algemeenen toestand der studenten wereld; het groen wezen kan tot excessen leiden, maar was de toestand goed, dan zou den zaken, idie nu zijn geschied, niet heb ben kunnen voorkomen. De heer Heemskerk, en hij kan er over oordeolen, heeft den groen- tijd van Leiden van vroeger en nu vergeleken hij heeft gesproken van een gebrek aan idea lisme, dal zich bij do vertooningen, die men de groenen van tegenwoordig laat doen, in zoo sterke mate uit, en dat in do laatste (ge beurtenissen wel zijn hoogtepunt heeft gevon den. Do Munster vond hel al een begin van lichamelijke dwingelandij, wanneer men bij een groen optreedt met mihmeteren en andere dol zinnigheden; de gedwongen kennismaking vindt men overal, gelijk ook de heer Tydeman had opgemerkt, waar jonge mensdien. elkander voor het eerst in een bepaalden kring ontmoeten, die dwingelandij moet er blijven een van zedelijkon aard, en moet ook staan onder de auspiciën van een zedelijke meer derheid der ouderen. De heer Heemskerk heeft in zijn antwoord geheel het onderwijs besproken, en zich dien aangaande ten zeerste verzet tegen een afzon derlijk departement van onderwijs, en ook te gen. eene regeling met den directeur-generaal of een raad van Onderwijs. Men had dr. Kuy- per geëerd van links eerst na zijn aftreden, zeido do Minister onder hartelijk gelach, omdat hij het onderwijs had aangepakt, en men verweet hem dat hij dit niet deed. De Minister kon echter mcdedeelen, dat reeds viertal wetsontwerpen in voorbereiding warendat een wet op het voorbereidend on derwijs urgent begint te worden, en dat er hij de regeling van het vakonderwijs spoed zal worden betracht. Het was hierbij en bij do kleine belangCD van het onderwijs ook weer veel kleingoed, dat de Minister als kleingoed afdeedeen vaste lijn vond men ook nu niet gemakkelijk en het gebrek van die vaste lijn is juist datgene wat men van dezen Minister het meeste vraagt. Vermelden wij nog, dat de heer Roodhuijzen aan dr Kuyper ten opzichte van diens bereke ningen over het nieuw te slichten departement van onderwijs heel fijntjes verweet, dat hij te veel in bovenaardsche dingen verkeerde financiën veel te kunnen afweten dat de heer Loeff en later ook de heer Trool- Btra den heer Lohman kwamen verwijten, dat deze aan zijn „gelijk recht voor allen" tegen over de Leidsche studenten ontrouw was ge worden, en deze daarbij een „afschuwelijk misverstand" uit den weg te ruimen had, dan kuruien wij volstaan met de mcdedceling, dat de ook aan Binnenlandsche zaken gewijde avondzitting lang en vervelend was en weinig gezichtspunten opende van eenig belang. V. D. M. En tevens op de advertentie in dit num mer van het „Natuurkundig Gezelschap" meldende dat prof. Straub, do spreker van Maandagavond, stereoscoopplaatjes wil ver- toonen en het voor den aanwezigen wen- schelijk zal zijn, als er een groot aantal 8ter«oscopen aanwezig is. Het Provinciaal Watersnood Comité in Zeeland ontving nog, naar aanleiding Tan de stormramp, van Collecte Bergum f 82.10, opbiengst Tijd- preek ds Emmen te Den Bommel f 230 en opbrengst concert te Bandoeng f 1203.20, te Zamen met de vorige opgaven f 47.604.03 Dit Stad en Provincie. De Nieuwjaarscommissie alhier verzoekt ons een goed woordje te doen bij het publiek voor een ruime bijdrage, Maan dag a.s. te geven bij de dan te houden collecte. Het is alles zoo duur. Nu willen wij dit verzoek wel overbren gen, maar wij voegen daarbij de opmerking dat velen, bij wie men aanklopt, ook die duurte gevoelen. Wij weten echter raad. Eeu ieder ga met zijn eigen middelen te rade. Er zijn onder de gevers nog genoeg bemiddelden, die wel iets meer kuDnen geven. Zij tasten wat dieper iu de beurs. Dan komt er allicht meer. En wie dit niet mogslijk is geve naar zijn krachten I Wij vestigen de aandacht van het daarbij belang hebbende publiek op de be kendmaking van Burg. en Weth alhier betreffende de goedkoope kaarten verkrijg baar voor de generale repetitie der „Ver- eeniging voor Instrumentale Muziek" Bij de beden alhier door rechtigde deelhebbers in de „Nederlandsche Handelsmaatschappij" gehouden stemming voor een Commissaris dier Maatschappij te Middelburg is met 20 stemmen gekozen de heer mr F. J. Sprenger. Op de internationale pluimvee-tentoon stelling te Utrecht behaalde de heer J. W. Schuurman alhier met eene inzending van vier vogels 3 eerste en 2 eere-prijzen en eene zeer eervolle vermelding. Aan den sergeant-majoor-administra teur P. Beekman van bet lie bataljon 3e reg. inf. te Middelburg is een pensioen toegekend op zijn verzoek ten bedragt van f' 480 's jaars. De kapitein H. J. Doorman van het 3c regiment veldartillerie te Bergen op Zoom hield beden alhier voor de officieren ook voor die uit Vlissingen een voordracht over het snelvuurgeschut. De politie alhier heeft gearresteerd den 13-jarigen kantoorbediende J. S. uit Voor burg, die zich, na door zijn patroon ter incasseering van kwitanties te zijn uitge zonden, met het opgehaalde geld uit de voeten had gemaakt. Op hem werd f 30 gevonden. Hij is naar Voorburg overgebracht en ter beschikking der politie aldaar gesteld. In de Vrijdagmiddag te Borsselen gehouden raadszitting werd op verzoek van Gedeputeerde Staten eenige wijziging ge bracht in de regeling van de hondenbe lasting. Aan de onderwijzeres, mej. Bakker, werd opnieuw verlof verleend voor zes maanden, wegens ziekte, terwijl een verzoek van de muziek- en zangveree iging om toestemming tot het plaatsen van eene muziektent op het dorpsplein werd ingewilligd. V rijdagavond gaf te 'sfleer Arends- kerke de zangvereeniging „Harmonie" een uitvoer ng, die door een talrijk publiek ook van elders werd bijgewoonden te K r u i- n i n g e n gaven het fanfaregezelschap „E. M. M.", het strijkorkest Apollo" en de zangvereeniging „Crescendo" een concertje beiden afgewisseld door tooneelspel en voordrachten. Ze slaagden zeer goed cn waren druk bezocht. De heer A. E. Kempees, ingenieur 3e klasse bij de Rijkswaterstaat te Goes, zal volgens de „G. Crt." in Indischen dienst overgaan en reeds spoedig derwaarts ver trekken Naar men on9 uit Hansweert meldt heeft Vrijdag de veelbesproken goe derenboot »Rotterdam" lekkage bekomen. De lading wordt overgeladen in het schip •Persuasio". Pom pers trachten het schip boven water te houden. Denzelfden dag kwam aldaar binnen de stoomboot »Champion" met defecten ketel. Van 816 December werden van T e r s e k e 1.200.000 leverbare oesters ver zonden, dus 150.000 minder dan de vorige week. De prijzen houden zich steeds staande Imperialen 95 K.G. f 52.,1e soort 7072 K.G f 40, 2e soort 56—58 K.G. f 24.—, soort 45 K.G. f 15. In de Donderdag door .het water schapsbestuur van „Schouwen" gehoud3n vergadering werd aan H. Foudse een pen sioen van f 100 's jaars verleend en kwam ter tafel een voorstel van het dagelijksch bestuur I. tot het uitvoeren van verschillende werken aan alle districten, behalve Koude kerks, in betonglooiing en betonmuur; IT. ter vooiziening in de kosten van noodzakelijke werkeD, als gevolg der storm schade op 30 September 1911, te heffen een buitengewonen omslag, met dien verstande, dat voor het jaar 1911 een extra-omslag ten titel van buitengewoon dijkgeschot zal worden geheven in den polder Schouwen van al de gronden op den polderlegger voorkomende in dien polder gelegen, die niet geheel onvruchtbaar zijn van f 5 per H.A. In de memorie van toelichting werd her innerd, dat de schade, door den storm van 30 September ontstaan, ongeveer f 17.080 bedroeg. Het cijfer moet echter beschouwd worden als slechts een raming voor het herstel, zonder dat daarmede de bestaande toestand verbeterd wordt. Beide voorstellen werden met algemeen© stemmen aangenomen. Te Hulst is een katholieke leeszaal opgericht. Alleen mannelijke Katholieken, minstens 21 jaar oud, kunnen lid der Vereeniging zijn en inwonende zoons van leden tusscheD den leeftijd van 1821 jaar mogen kosteloos gebroik maken van de leestafel en jonge lingen tusschen 1821 jaa< worden teger de helft der contributie, die op f 5 werd bepaald, toegelaten. Het bestuur zal ter zijde worden gestaan door een moderator, door Z. D. H. den Bisschop te benoemen. Katholieke couranten zullen, nadat ze twee dagen ter beschikking der leden zijn ge weest, in een ander locaal geheel kosteloos ter lezing liggen voor den werkenden stand De heer J. Seijdlitz alhier, onder voorzitter der Afdeeling Hulst van de Maat schappij van Landbouw, heeft als zoodanig ontslag genomen. Do directeur-generaal van den Landbouw brengt ter kennis dat in de maand Januari a.s. op nader te bepalen dagen, aan 's Rijks Veeartsenrjschool te Utrecht, gelegenheid zal worden gegeven tot hot afleggen van het toe latingsexamen tot den cursus ter opleiding van onderwijzers in practiscli hoefbeslag. Voor nadere bijzonderheden zie men „St. Crt." no 295 De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt ter algemeene kennis, dat, behoudens onvoorziene omstandigheden, hel mondeling ge deelte van het examen tot het verkrijgen van ©ene akte van bekwaamheid tot het geven van middelbaar onderwijs in de Franscho taal en letterkunde (akte B), voor zoover dat examen het openbaar zal worden gehouden, zal worden afgenomen te Groningen in het Academiegebouw, op 16, 18, 19, 21, 22, 23 27, 29 en 30 December. BUITENLAND. uitgestrekte rijk waren niiuwsgierigen ge komen, den bonte mengeling van russen, typen, kleedijen George V en de keizerin hebben te midden dier menigte de oude traditie van de Mon- goolsche vorsten doen herleven. In hun statiegewaden van den vorigen dag, de kroon op 't hoofd, met hun mantels van purper en hermelijn, ondersteund door dezelfde gebronsde pages, hebben zij zich vertoond. Eerst zijn zij op den achtkantigen toren verschenen, zooals de vroegere Moham- medaansche keizers deden. Daarna hebben ze op troonzetels plaats genomen, en is een eindelooze stoet van inboorlingen langs hen heen getrokken. BRITSCH-INDISCHE KWESTIES. We hebben in ons nummer van Vrijdag de verlegging der hoofdstad in één adem genoemd met de hereeniging van de pro vincie Bengalen. De zaak is aldus. In tegenstelling met de gouverneurs van Bombay en Madras, die door den koning worden aangesteld, werd die van Bengalen door den onderkoning benoemd. Hij stond dns met zijn ambtgenooten niet op gelijke lijn. Voor een deel spruiten uit dit feit de moeilijkheden voort die in de laatste jaren tot de splitsing van de groote provincie in West- en Oost-Bengalen hebben geleid, welke toen beide onder half onafhankelijke onder gouverneurs stonden. De Hindoebevolking kwam in de regeering tot groote kracht, des te meer, naar mate zij een glimp van de Westersche beschaving overnam. De Moham medanen verzetten zich daartegen en vandaar een scheiding, waarvan lord Curzon als onderkoning gebruik maakte om die twee volksdeelen tegen elkaar uit te spelen, ten einde de positie der regeering te versterken. De Mohammedanen kregen het ovei wicht in Oost-Bengalen, wat natuurlijk weer onte vredenheid bij de Hindoo's verwekte, die zich gemakkelijker bij de Europeescbe ont wikkeling en politiek aanpassen. Bij de nieuwen bestuursmaatregel blijkt nu echter meer gelet te zijn op de belangen en wen- schen van de Hindoo's dan op die van de Muzelmannen, die zich heel wat rustiger en loyaler jegens de regeering betoonen dan de eerstgenoemden. Bij de plechtigheid der eerste steenleg- ginh van de nieuwe hoofdstad kondigde de onderkoning aan, dat de Maharadjah van Gwalior een standbeeld van den keizer koning aan de nieuwe stad Delhi ten ge schenke aanbood. Voorts wordt gemeld dat zoodra in bet komende voorjaar de regeeringszetel naar Delhi verplaatst zal zijn, priDS Arthur van Connaugbt, als gouverneur-generaal lord Hardinge zal opvolgen. De koning hoopt, I dat in 't vervolg steeds een lid van het koninklijk hui9 onderkoning van Indiö zal worden. Dod dag na de durbar is het in Delhi weer fee9t geweest. Uit alle oorden van het MAROKKO EN DE CONGO Vrijdag is het debat in de Franscho Kamer over bovenstaande zaak voortgezet Het eerst was de socialist Vaillaat aan het woord, die ons als „braaf, maar buitenge woon onpraktisch" geschilderd wordt. Zijn para helium." Anders oordeelde Abel Ferry, van de radi cale linkerzijde. Hij predikte het „si vis pacem paxa (belluin." Do heftige De la Hayo van de rechterzijde ging verder en verweet de regeering, dat z% zich tegenover Duilschjand te meegaande heeft betoond Daarna hield Millerand een zeer toege juichte, zeer vaderlandslievende rede „Ten opzichte van de buitonlandsche politiek", aldus Millerand, '„mogen er in do Kamer noch in 't land partijen hes taant" Hij bepleitte de goedkeuring van het verdrag, maar wilde toch de duistere punten, die daar in zijn gebleven, opgehelderd hebben Voor vrees omtrent de toekomst van Belgisch Congo of de moge lijkheid dat Duitscliland in Marokko voorrech ten zal eischen, bestaat z. i geen reden. Met Spanje en Engeland moet Frankrijk op goe den voet blijven, zonder zich zelf of haar vrienden echter te kort te doen. Ten slotte wees hij op de vredelievende bedoelingen, van Frankrijk, zooals die blijken uil do invoe ging van het artikel betreffende de onder werping van eventueel© geschillen aan het oordeel van het Haagsche Arbitrage-Hof. Do tot nu toe verschenen bladen beoordee- len de boven behandelde debatten natuurlijk verschillend, al naar gelang hunner richting of partij Ook tegenstanders als „Le Radical" e« „l'Humanitê" prijzen d© meesterlijke welspre kendheid van den rechtscben afgevaardigde De Mun. De socialistische „Petite Républiquc" en „Radical" erkennen zelf, dat zijjn rode voering beantwoordde aan het algemeen gevoelen der Kamer. Natuurlijk zijn de rechlsche bladen nog warmer gestemd. Zij moenen, dat slechts de heer De Mun echt Franscho woorden heeft gesproken en vergelijken hem met den heer De Selves, die naar hun meening een slechten indruk [maakte. Dit laatste gevoelen trouwens deelen ook andore bladen, zooals Jaurès' blad „rilumanité". In dit blad schrijft de socialistische leiier dal hiermede do meerderheid der Kamer haar afkeer van geheime verdragen en van de ge heime diplomatie heeft uitgesproken. We lezen verder, dat dit weder de eerste, groote rede was, die de hoer De Mun in do Kamer gehouden heeft, na een rust van tien jaar gedurende welken tijd hem door de doc toren het zwijgen was opgelegd. „l'Aurore" prijst voornamelijk de nauwkeu rige gegevens, door den heer Lebrun, minister van koloniën, vertrekt omtrent de afgestane gebieden. In verreweg de meeste beschouwingen klinkt een hoopvolle toon, wat de toekomst betreft. KORTE OORLOGSBERICHTEN. Men herinnert zich de verontwaardiging, bij het begin van den Boereu-oorlog ge wekt door de tijding, dat de Eugelschen dum-dumkogels, die vreeselijke projectie len, welke het lichaam van den get offene verscheuren, bezigden. Nu komt hetzrifde bericht omtrent de Italianen in den Ma- rok ko-oorlog. De Turlcsche minister van oorlog meldt het. Als bewijsstuk heeft hij kisten met dergelijke kogels van den Turkselnn com mandant nit Bengazi toegezonden gekregen. Zooals men weet heeft de Haagsche Con ventie het gebruik verboden. Van den Italiaanschen k nt daarentegen verspreidt men het bericht, dat hun soldaten bij de bezetting van Tatsjoera verschillende lijken van kameradon vonden, die gekruisigd waren ot waarvan de handen waren afge houwen. De Turken krijgen voortdurend verster kingen aan troepen en ammunitie uit Egypte.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1911 | | pagina 1