MIISDBLBURGSCH1 CRURA ST.
V
Jaargang.
Yrijda
»3«5,
8 December.
Middelburg 7 December.
OPNIEÜW TER STEMBUS.
KAMEROVERZICHT.
Dit Stati en Province.
Kerknieuws.
Landbouw.
N* 290.
1911
'8"
Daze courant teracWjut dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Pry» per kwartaal, zoowel voor Middolburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f2,
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentdön voor het eerstvolgende nummer moeten de9 middago vóór één nnr
aan bet bureau bezorgd zijn.
Advertentiön A 20 cent per regel. Bij abonnement ve$l lager. Gehcorte-, dood- ea
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel mee»
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zy innemea.
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredendi
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buren».
A. DE LA HAK As., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij deze courant behoort een bijvoegsel.
De opgaaf van den spoordiaust (co -t in
dit numnior voor op de d o r <1 e bladzijde.
»De koii is niet van de lucht", kun
nen wij wel, ora een volksuitdrukking
te bezigen, zeggen met het oog op de
stemming, die Dinsdag a. in het derde
district te Middelburg moet plaats
hebben.
Nog tot in het laatst van het jaar
worden de kiezers daar geroepen hun
plicht te vervullen.
Het vertrek van den heer mr G. W
Sannea dringt hen daartoe.
En waar nu van vrg liberale en vrij
zinnig-democratische zijde geen candi-
daat werd gesteld, is de keuze nu beperkt
tot een sociaal-democraat en een anti-
revolutionnair.
Om verschillende redenen, reeds vroe
ger opgegeven toen de kiezers voor
een zelfde keuze stonden, is het voor
ons ook thaus niet moeilijk de vrijzin
nige kiezers van voorlichting te dienen.
Nn de plaats in den raad bezet was
door een sociaal-democraat ligt het voor
de hand om daarvoor weer een aanhanger
van dezelfde Partij aan te wijzen.
Niets is billijker dan dit.
Ook de S. D. A. partij heeft rechtop
een stem in den raad.
Wij beweerden dit herhaaldelijk.
Waarom zon men die partij niet de
gelegenheid geven de arbeidersbelangen
vu haar standpunt te verdedigen en
haar dus niet in staat stellen een woord
voerder te doen kiezen Maar bovendien
Men zal toch niet ontkennen dat in den
raad mr. Sannes een goeden invloed heeft
uitgeoefend.
Hjj toch liet vaak een ander licht val
len op zaken' die verbetering eischten.
En ook niet zelden met sncces.
Zelfs zij, die, evenals wij, menigmaal
het niet met hem eens waren, mogen
dit feit niet loochenen.
En nog andere redenen pleiten voor
znlk een kenze redenen waarop wij ook
meer dan eens wezen.
De anfci-revolntionnaire partij is in
den raad voldoende vertegenwoordigd,
iedere vermeerdering daarvan is beden
kelijk voor de gemeente, wier belangen
in menig opzicht, o. a. wat bet openbaar
onderwijs en de Zondagsrust betreft,
door de toepassing der beginselen aan
die zijde kunnen worden benadeeld.
Daarom geven wij boven haar candi-
daat de voorkeur aan den heer
li. ONDERDIJK.
Eenvoudig man als hij is, kan bij
niet op één lijn gesteld worden met mr.
Sannes, wat kennis betreft, maar bij
heeft op dezen voor dat hij zelf uit eigen i
ervaring het arbeidersleven en de arbeiders
beweging kent. In elk geval is bij
iemand van practischen zin, met een
gezond oordeel en goede ontwikkeling, die
goed zijn woord kan doen en zich wel
zal inwerken in de zaken, die aan de
orde komen. Hij zal in anderen vorm I
dan zijn voorganger, ongekunsteld maar
daarom niet minder met ijver opkomen
voor de belangen, die hij voorstaat.
Zal ook in Vlisaiugen een stem
ming moeten plaats hebben
Wij willen hopen van niet.
En dit is mogelijk als men 29 Decem
ber de caadidatunr-Liuileijer onbestreden
laat.
Wij behoeven niet meer in herinnering
te brengen, wat er in dezen is geschied
de weigering om hem als lid van den
raad toe te laten berust op' een uitleg der
wet, waaromtrent ook verschil vau mee
ning bestaat. En al beamen wij dien
uitleg niet, 'hij is de tot nu toe eenig
geldende.
De heer Lindeijer nn weer te bestre
den zou geen loyale politiek zij», en wij
drongen reeds vroeger er op aan tegen
over hem geen candidaat te stelleu.
En dit te minder nu hij iudertijd met
overgroote meerderheid werd gekozen.
Zitting van Woensdag.
Dat de heer Troelstra uit politiek oogpunt
een uitnemenden en handigen zet deed al
zij allerminst beweerd dat bij het uitsluitend
daarom deed toen bij Dinsdag ten bate
van de ouderdomsverzekeritig een. direct prac-
tisch hulpmiddel aan de hand gaf, niemand
zal het ontkennen. Maai als hij gedacht had,
dat men hem van rechts onverdeeld de eer
V3ii deze trouvaille zou gunnen, dan bad
hij hui ten den waard, hier dr. Kuyper ge
rekend. Deze heeft den handschoen opgeno
men, en zooals te verwachten was, met groot©
virtuositeit het uitdagend gebaar beantwoord.
Het was een rede in grooten stijl, dien do
afgevaardigde van Ommoa i>a<ic« Wold„oüo
waar zijn wij er in de laatste maanden aan
gewend geraakt, dat hij méér en meer in
het licht treedt van af den eenzamen post,
waarop hij zich niet geheel en al gewillig
had ppgeborgen, doch een zoozeer overheer-
schende plaats in de debatten had hij zich
in lange, men kan bijna zeggen na zijn
Ministerschap, piet meer aangematigd. Bijna
de geheelo red© door was dr. Kuyper niet
de spreker namens de bevriende partijen
der Regeering, maar was hij veel meer de
censor, die beurtelings goedkeuring en af
keuring uitdeelde, en met een zeker welge
vallen te kennen gaf wat iet kabinet heeft
te doen en wat het heeft te laten, om zijn
steun verder te genieten een houding, die
van ieder ander belachelijk zou zijn geweest,
doch hier nog immer bitteren ernst oproept.
In vele zaken heeft dr. Kuyper het ministerie
beschermend de hand boven het hoofd ge
houden, dit ten opzichte van de opening
der Kamer, van de onderwjjs-kwestie en van
de sociale politiek, die tegen staatssocialis
me ingaat.
Maar mocht hij in tegenstelling met den
heer Do Waal Malefijt, den Minister van Ko
loniën, die den reeds lang verwachten poli-
tieken snauw van den machtigen man te
verduwen kreeg, omdat hij onlangs zoo krach
tig durfde ingaan tegen diens overdreven en
gevaarlek overdreven wenschen voor de
kerstening in Indië den Minister Talma
uitbundig prijzen, hem roemen als democra
tisch en ijverigde sociale politiek van deze
regeering kreeg een stevigen aanval te ver
duren. Prachtig was dat weer gevonden; in lo
gische volgorde moest de Ziektewet voorgaan,
dat was spreker met den Minister eens; maar
aan een theoretisch belang mocht men niet
de belangen van duizenden arbeiders opof
feren. Wel merkwaardig, ten opzichte van de
moreele goederen als met de Zondagswet en
de afschaffing van den vaccinedwang zijn ge
moeid, wilde do spreker transigeeren, maar
de invaliditeitswet zal vóór 1913 worden be
handeld, en anders onttrekt spreker zich met
zijn partij aan de andere verzekeringswetten.
Meer nog, als niet vast blijft staan, dat onvoor
waardelijk do meerdere opbrengst van het
tarief, welke men uit de wyziging daarvan wil
halen, voor de ouderdoms cn de invaliditeits
verzekering is, onttrekt d© partij van dezen
spreker zich ook aan dat spel. De heereu van
bet Kabinet konden hel zich voor gezegd
houden, en de heer Troelstra had een ant
woord dat klonk als een klok. Maar als een,
die danig van slag is!
Do heer Notens, feitelijk de leider der ka
tholieken, heelt dan ook onmiddellijk te ken
nen gegeven dat zijn partij een eisch als die
van dr. Kuyper niet steldezoozeer legde hij
den nadruk op do bedoeling, die hij bij dezen
onderstelde, dat van links reeds ironisch
werd geroepen„een misverstand 1" en dat
hot niet al te zeer verwonderen moei, wan-
wanneer men van rechts het fijn politieke
spel van don afgevaardigde uit Ommen niet
naar waarde weet te schatten
Overigens trad de boer Nolens, die kort
wilde zijn, on ook kort was, meer in een©
verdediging van de eigen party en in een
weerlegging van de aanvallen der sociaalde
mocraten op de bekende Utrechtsche vergade
ring waarin jvel een motie tegen de
conservatieven was aangenomen, maar niet
tegen conservatiever elementen in de Katho
liek© partij (die zijn er immers niet, werd er
geroepen) dan in een verdediging van bet
Kabinet
De heer De Savormn Lohman was hem
in deze houding voorgegaan een volgend jaar
eerst meende hij, was de rekening van djt
Kabinet volledig pp te maken, en zoo wei
nig was er toch niet afgedaan. De afgevaar
digde uit Goes trok scherp van leer tegen
de al te triomphanlelijke woorden die i
zijn oordeel de heer Drucker over den voor
uitgang der vrijzinnigheid had geuitzoo
mooi was het daarmede niet gesteld. Waarom
hy dan wel tot groole voorzichtigheid maande
cn een schrikbeeld van uitspatting van al
te groote vrijheid schilderde was niet logisch
en niet duidelijk ook.
Er waren meer belangrijke redevoeringen
vandaag, een van den heer Van der Voort
van Zijp over de staking te Amsterdam, voor
welke hij in do grieven der zeelieden wel een
geldige reden vond, maar in welke hij het
terrorisme scherp afkeurde, en. een van den
heer Vliegen over hetzelfde onderwerp, die
echter,.na hetgeen de heer Troelstra hier ter
plaatse en de spreker zelf in den Amsterdam
schen Raad reeds daaromtrent had gezegd,
weinig nieuws meer kon brengen en ook met
bracht. Ran eon korte rede van den heer
Kooien op economisch terrein, die met al te
fleurig gestemd was, en een vrij dwaze op
somming van den heer Van Vlijmen, voor
welke vooruitstrevende wetten hij toch wel
gestemd had en hoe democratisch hij zich
daardoor toch wel getoond had. Toen hy
aan het einde mededeelde, dat hij van rechts
als rood was geschilderd, kon hij een da
verend lachsucces con slateeren.
Succes to constateeren bad ook de Minis
ter van Justitie, die na de pauze den onlangs
zoo hefitg aangevallen post ad f3000 voor
kosteloozen rechtsbijstand met groote meer
derheid aangenomen, en daarna geheel zijn
begrooling zonder stemming goedgekeurd zag.
In de avondzitting werd verder gewerkt
aan de begrooting van Buitenlandsche Zaken,
werd het grootste, althans het voornaamste
deel van den tijd door den Minister zelf in
beslag genomen Vrijwel niets dan lof had de
Minister mogen ontvangen; lof, waarvoor de
Minister zich allerminst ongevoelig toonde, en
zeker niet, zooals bij, naar onzen smaak wat
al te nadrukkelijk zeide, wanneer deze kwam
van den heer Hugenholtz en de zijnen In
het bijzonder verdedigde de Minister uitvoerig
zijn beleid in zake de onderhandelingen met
de Portugeesche regeering aangaande Timor
terwijl hij evenzeer ten opzichte van arbitrage
Venezolaanscho aangelegenheden het ant
woord niet schuldig bleef. Ten opzichte van
zyn juist inzicht in dit laatste geval, bleek
hij echter den heer Hugenholtz en dezen
niet alleen, niet geheel overtuigd te hebben.
Wij hopen van harte, dat wij ons mogen
irgissen, maar na een dag als heden hebben
wij er meer dan ooit ©en zwaar hoofd in,
hoe of de Kamer op redelijke wijze met den
begrootingsarbeid tijdig zal kunnen klaar
komen. V. d. M.
Daar wij onder „Buitenland" meerma
len uitvoerig melding maakten van de Portu
geesche lezing van het bekende incident, laten
we hier nog eenige aanhalingen volgen uit
do rede van onzen Minister van Buitenland
sche zaken
Op 27 Juli verzocht de Portugeesche zaak
gelastigde een onderhoud, dat dienzelfden mid
dag plaats had. Den zaakgelastigde beval spre
ker toen de meest degelijke afdoening van
de nota, don vorigen dag overgelegd, aan.
Bij die gelegenheid heeft spreker tot den zaak
gelastigde gezegd„Maak u niet ongerust,
de zaak is in orde Ik heb hier een nota
van den minister van koloniën, waaruit blijkt,
dat de gouverneur-generaal van Ned.-Indië
reods uit eigen beweging zjjn leedwezen heeft
betuigd over hot feit, dat er bloed is gevloeid
op Timor De zaakgelastigde vertrok toen
en tot medio Augustus heeft spreker van
hem niets meer gehoord. Dit zijn dc feiten, en
elke lezing, die daarvan afwijkt, is onjuist.
Voorts verklaarde de Minister dat het op
treden van den gouverneur-generaal, die be
vreesd was voor nadeel aan de onderhande
lingen, getuigt van wijs beleid I Het telegram
van den gouverneur-generaal (dat spreker
voorleest) is voorgesteld als een knio-buiging
Portugal. Dit. is absoluut onjuist. Wat do
heer Idenburg gedaan heeft, is een courtoisie
van goed allooi. De Portugeesche regeering
heeft aan deze tegemoetkomende houding een
niet-geheel juiste uitlegging gegeven. Sprekei
heeft tegen die uitlegging niet door onzen
gezant doen protesteeren. Hij heeft dat niet
noodig geacht, omdat hij die onjuiste uitleg
ging beschouwde pis een kwestie van tempera
ment. (Beweging), waarop de meer kalme
Hollander, die geen Zuidelijk bloed in de
aderen heeft, niet behoefte te reageeren, en
bovendien zou op zulk een protest zeer goed
een verklaring gevolgd kunnen zijn, die spre
ker niets vorder bracht. Wol heeft de Minister
den Portugeeschen zaakgelastigde zijn ver
bazing over do uitlegging der Portugeesche
regeering betuigd, hom opgemerkt, (lat hjj
(do zaakgelastigde) blijkbaar een onjuiste
dedeeling had gedaan, pf, dat zijn regeering
hem verkeerd begrepen had, en voorla gezegd,
dat spreker zich thans ontslagen rekende
van den plicht om aan het gebeurde geen
kenbaarheid te geven
Spreker hoopt inlusschen de onderhande
lingen voort te zetten, en ©erlang tot een
goed eind© over de toepassing van het trac-
taat te Jtomen.
Voor de provinciale geldleening groot
1 185.000 is, behalve voor de in ons vorig
Dommer vermelde bedragen, ingeschreven ter
Provinciale griffie, voor de navolgende be
dragen tegen onderstaande koersen door de
Kasvereeniging ingeschreven f 85.000 A
99.63, f 50.000 A 99.76f 229.000 A 100,
f 50.000 A 100.01, f 50.000 A 100.13, f5000
A 100.25, f 5000 A 100 9/32 en f 50.000
A 100.88
In de Woensdagavond alhier gehou
den vergadering van het Zeeuwsch Genoot
schap dor Wetenschappen hield de heerCbar
les Le Coma een zeer toegejuicht© voordracht
over den Vicomte Melchior de Vogüé.
Ter tafel waren een aantal kindermeubel-
Ijos, welke indertijd deel hebben uitgemaakt
van de huiskamer, den winkel en den zolder
van een zoogenaamd poppenhuis. Zij zijn
streeks 1780 vervaardigd en thans aan hot
Genootschap geschonken, door mej. E. S.
Fokker alhier
•i*
De bioscoop op de Markt alhier
biedt dezer dagen een programma, dat weer
als gewoonlijk volle zalen zal trekken. Zeer
afwisselend en interessante opnamen, 't Is
weer voor elk wat wils. Een paar leuke
humoristische opnamen, die de aanwezigen
doen schudden van den lach, een paar beel
den uit het leven gegrepen, die een diepen
indruk maken op de toeschouwers, en verder
de bioscoop-courant met kijkjes over ver
schillende onderwerpen.
Te W o 1 f a a r t s d ij k trad Woens
dagavond in de zaal van den heer Berre-
voet voor bet „Nuts"departenient als spre
ker op de heer Joh. W. Broedelet van
's Gravenhage.
Deze voordracht-avond, die ook voor 't
publiek tegen betaling van entree toegan
kelijk was en die bestond in bet voordragen
van deels ernstige, deels kluchtige bijdragen
lean als een waar sncces beschouwd worden,
zoowel voor 't departement als voor den
spreker.
Het talrijke publiek juichte hem luide
toe en zijn voordracht'. Ik ben altijd kalm"
was zoo ingeslagen bij zijn hoorders, dat
ze ltalm bleven wachten op een uastukje.
dat dan ook werd gegeven.
Tot bibliothecaris en secretaris der Biblio
theek-commissie werd in de vacatnre-Kake-
beeke gekozen de heer J. Sandee, onderwijzer
alhier.
De gemeenteraad van N i s s e heeft
herbenoemd tot lid vftu het Burgerlijk Arm
bestuur den heer Joh. Kloosterman en
wegens een ontstane vacature benoemd tot
lid van de Commissie tot wering van
schoolverzuim de heer A. van der Poest
Clement.
Zooals nog werd meegedi
vond in de stad M i cï-
het bij
voegsel, Woensdag avond in de stad M i d-
d e 1 b u r g verspreid, werden dien middag
door den raad aldaar nog de volgende be
sluiten genomen.
De wijzigingen, door de commissie voor
de strafverordeningen in de politic-verorde
ning voorgesteld, werden met een wijziging
Op voorstel van den heer Snonck Hur-
gronje is bepaald dat aangespannen trek
honden niet behoeven gemuilband te worden.
De verzoeken van de afdeeling van Ver
gunning" en dat van de slagerspatroons-
vereeniging werden afgewezen.
Het ontwerp-contract voor electriciteits-
levering met de Vlissingsche Centrale werd
aangehouden.
De motie-Sannes in zake zuigelingensterfte
werd van de agenda afgevoerd.
Het verzoek van de kantoorbedienden
der gasfabriek werd afgewezen.
En de brochures inzake zuigelingen ver
zorging zullen worden verspreid,indien wordt
voldaan aan de door Burg. en Wetb. go-
stelde voorwaarden.
Wij ontvingen uit eenige gemeenten in
on2© provincie de mededeeling dat fjjnt Ni-
colaasfeesten. voor schoolkinderen uitmuntend
geslaagd zijn. Dit als algemeen bencht.
Uit V li s sin gen.
Woensdag 20 December zal van de werf der
Koninklijke Maatschappij „De Schelde" te wa
ter worden gelaten de Torpedoboot jager
„Bulhond", in aanbouw voor hot Departe
ment van Marine.
Door een poetser der
hier Dinsdagavond in eeD der avondtreinen
eene portemonnaie met een groot bedrag
aan geld en geldswaarden gevonden, Zij
werd bij den stationschef gedeponeerd.
»V1. CL"
Door de stoomtram „Walcheren" werden
in het afgeloopen seizoen vervoerd 555 wag
gons met 6.037.098 K.G. suikerbieten, tegen
534 waggons en 4.814.413 KG in 1910.
Te Oud -Vossemeer werd Woens
dagavond in de jaarvergadering van de
„Groene Kruis"vereenigin(r besloten zich at
te scheiden van de Provinciale Vereeniging
wijl men algemeen van het nut der aan
sluiting niet overtuigd is. Ter vervanging
van wijlen den beer G. J. de Graaff werd
gekozen de heer M. den Engelsman.
Pr waren 54 leden met het bestuur tor
vergadering. Er is in 1911 een lighal aan
geschaft ad f 120, waardoor een klein kwaad
slot ten laste van het volgende dienstjaar
komt.
Toen de 76-jarige C. v. A. te
Scherpenisse terugkwam van den har
bier, zeeg bij onderweg plotseling ineen
en overleed eenige oogenblikken daarna
Qe inmiddels geroepen geneesheer dr Veen-
stra constateerde hartverlamming. „De Z.'
In de week van 29 November tot en
met 5 December zijn in de provincie Zee
land 14 gevallen van besmettelijke ziekten
geconstateerd nl. roodvonk te Colijnsplaat
1, te Sluis 3, te Zuidzande 6 gevallen en
diphteritis te Brouwershaven 2, te St. Jan-
-l--n en Wissekerke ieder één geval?
VOETBAL.
Zondagmiddag 10 December zal op het
terrein achter de Meelfabriek een voetbal
wedstrijd gespeeld worden voor de Zuidelijke
klasse A van den N. "V. B. tusscben„M.
V. V. O. I" van hier en .,E. M. M. I" uit
Vlissingen.
Aanvang 2 uur. Ingang dijk.
Woensdagavond vulde een groote sehare
de Noorderkerk. Ds. A. Markelijn, die eerst
daags als missionair-predikant der Zeeuwsche
kerken naar Midden-Java vertrekt, bield een
afscheidsrede over Coll. IV 3 en 4. Toe-
iken, welke van hartelijke belangstelling
getuigden, volgden. Namens de drie kerken
van Middelburg sprak ds. Bonma, namens
de Zeeuwsche kerken ds. Kerfhof van Sou
burg en namens de Generale Deputaten ds.
Mulder van Klundert.
taande zong de vergadering aan het
einde ds. en mevrouw Markelijn Ps. 1214
toe.
- De j.I. Woensdag te Oostburg, ondel
voorzitterschap van den heer J C. Stem,
gehouden vergadering van de afdeeling Oost
burg der Zeeuwsche Landbonwmaatschappij
werd bijgewoond door 7 bestuursleden en 28
won© leden
De voorzitter deelde mede dat zich voor
m te honden cursus in paardenkennis had
den aangegeven 51 liefhebbers n l 29 te. Bier
vliet en 22 uit andere gemeenten Behalve te
Oostburg zou nu nog een tweede cursus kun
nen gegeven worden en wel te Biervliet of te
IJzendijke Het bestuur was van oordeel, dat
IJzendijk© do aangewezen plaats is, wijl aldaar
woonachtig is de daarvoor aan te wijzen on
derwijzer, de heer Louter. Ook do heer Louter
was deze zienswijze toegedaande serieus©
aangevers zouden even goed naar IJzendijke
komen. Hoewel slechts voor éen cursus op
Rijksbijdrage gerekend is, vertrouwde' heL be
stuur dat pok in den cursus te IJzendijke
door het Rijk zal worden tegemoet gekomen.
Ten aanzien van de tonrondt© van den
provincialen keiweg van Oostburg naar Zuid-
zonde zijn vooral in den afgeloopen zomer
tal van klachten ingekomen pver het vallen
