MIBDkLBI RbSdE COURANT.
Dinsdag
21 November.
Middelburg 20 November.
KAMEROVERZICHT.
Benoemingen.
Dit Stad en Provincie.
Letteren en Knnst.
N\ 275.
154* Jaargang.
I9H.
Due eourant Terschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Fry» per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. f 2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middago vóór één uur
aan het bureau
W
Advertentiën A 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- on
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meei
20 «ent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
zijn.
Tot de plaatsing ven advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, I
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Harems
A. DE LA MAR Aje., N.Z. Voorburgwal ItCB. Amsterdam.
Zitting van Vrijdag.
Het debat over de Indische begrooting,
waarmede heden een aanvang werd gemaakt
was ditmaal al zeer onbeduidend.
In hoofdzaak ging het over den finantieelen
toestand en de zending.
Wat den finantieelen toestand betreft,
maanden alle sprekers aan tot voor
zichtigheid.
«Voorzichtigheid" bepleitte de heer De
Meester; voorzichtigheid" ried de heer De
Kanter nanwéest voorzichtig" met de
dubbeltjes, vertelde de staatsman" Bogaardt,
past op voor de scbadepostjes, zeide de heer
Van Lennep.
Allen zongen hetzelfde liedje.
Waarom deze heeren nu allen hetzelfde
herhaalden Waarschijnlijk, omdat zij in
het Nederlandsche parlement zitting hebben,
waar het gewoonte is, dat de een den ander
napraat.
Wat drommelIndien de heer De Meester
«en finantieele speech over Indië houdt, zou
dan z'n «collega" Bogaardt niet precies
hetzelfde mogen zeggen en nó hem «collega"
Van Lennep en vervolgens van het rijtji
af De Kanter en «tutti quanti."
Daarvoor dient toch de «vrijheid van het
woord
Curieusal deze heeren hadden ontdekt
dat de ambtenaren in Indië te veel geld
kregen. Dat maakt de Indische huishouding
te duur.
Hoe is bet mogelijk?
Over den Islam en de zending werden
zeer gevaarlijke theoriën verkondigd.
Zoo beweerde de heer Bogaardt, de
«staatsman", dat men den Javaan moet be
letten naar Mekka te gaan.
De Javaan is geen Mohammedaan
Met dergelijke zonderlinge praatjes
aen ander woord is er niet voor te vinden
hield hij de Kamer een uur lang bezig.
Met een pompeus woord noemt men dat
»de Islampolitiek" van den heer Bogaardt.
De heer Scheurer, de zendeling-arts, maakte
het even mooi, zoo niet mooier.
Hij wilde maar liefst vrije prediking van
het Mvangelie in den geheelen Archipel.
Tot dusver is daarvoor een vergunning
der regeering toe noodig.
Dat moet afgeschaft worden.
Ook de heer Van Hoogstraten, oud-caval-
leri8t, was het met den heer Scheurer eens.
Het spreekt van zelf, dat de Minister
van Koloniën, die verantwoordelijk is voor
de inst en den vrede in onze koloniën, moeilijk
gevolg kan geven aan de verlangens van
deze drijvers.
Maandag voortzetting.
TWEEDE KAMER
Naar aanleiding van het ongeval met het
4e stoomloodsvaartuig, werd bij de behan
deling der Marinebegrooting in de secties
de vraag gesteld of deze vaartuigen order
hebben om onder alle weeromstandigheden
in zee te blijvent. Voorts sprak men den
wensch uit dat de minister nauwkeurig den
flnancieelen toestand der nagelaten betrek
kingen van de slachtoffers zal doen nagaan,
en, naar noodig, tot een gratificatie bereid
zal worden bevonden. Hiervoor zoo werd
opgemerkt, zal te meer reden zijn, wijl er
onder hen, die bij de ramp het leven lieten,
mannen waren, wier namen sinds het gebeurde
met de „Berlin" met eere worden genoemd.
Met klem werd aangedrongen op her
ziening van de bezoldiging van het perso
neel der verliehting ea betonning bij de Mari-
newerken aan de noordkust van Schouwen.
Verscheidene leden kwamen met klem op
tegen de handelswijze van den minister
tegenover het waterschap Schouwen, inzake
het onderhoud van door het Departement
van Marine aangelegde werken.
De Regeering herhaalt in haar Memorie
van Antwoord op Hoofdstuk II der Staats-
begrooting dat haar geen redenen bekend
sijn, waarom de Koningin de Staten Gene
raal niet in persoon heeft geopend.
Het zoude, gelijk immer, het Kabinet
hebben verheugd, indien dit wel was ge
schied. Er zijn aan het Kabinet geen rede
nen bekend, waarin het aanleiding zoude
hebben kunnen vinden aan H.M. in tegen-
overgestelden zin te adviseeren. Zoodanig
advies is dan ook niet gegeven en de in
verband met eenige geopperde gissingen te
dezer plaatse gestelde vragen worden zonder
voorbehoud ontkennend beantwoord.
De Regeering heeft o.a. geantwoord oP
de Algemeene beschouwingen der Kamer
over de Staatsbegrooting. Wat de daarin
geuite klacht betreft over het beleid der
Regeering in zake den wetgevenden arbeid
merkt zij op dat, waar twee organen samen
werken aan de vervulling van een zoo ge
wichtige taak, het vanzelf spreekt, dat, bij
niet gansekelijk bevredigend resultaat, elk
van beide geneigd is, de verantwoordelijk
heid aan de andere toe te schuiven. De Re
geering harerzijds meent verantwoord te
zijn. Dit geldt al aanstonds de kustverde
diging en de militie. Het voorloopig ver
slag over het wetsontwerp inzake de kust
verdediging behelst zóóvele vragen en op
merkingen van staatkundigen en strategi-
schen aard, dat de beantwoording uiterst
tijdroovend is, terwijl het ontwerp-militie-
wet, naast lof voor haar technisehen opzet
zelfs het verwijt heeft uitgelokt, al te voort
varend van Regeeringswege te zijn voor
bereid. Aangenomen derhalve dat hier
schraalheid van wetgevenden oogst valt te
constateeren, daar is de schuld toch stellig
niet aan de zijde der Regeering.
De klacht over het beleid in zake de
sociale verzekering, gaat vooreerst over den
vorm van het wetsontwerp betreffende de
ouderdoms- en invaliditeitsverzekering. Dit
is teleurstellend, omdat juist naar aanlei
ding van de vele klachten over den vorm
der vorige desbetreffende ontwerpen door
den Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel aan een bekwaam jurist buiten het
Departement was opgedragen inzonderheid
ook aan den vorm van het ontwerp alle aan
dacht te geven en dit is inderdaad geschied.
Intusschen zal van de zijde der Regeering,
waar mogelijk, gaarne tot verduidelijking
en vereenvoudiging bij de behandeling van
het ontwerp worden medegewerkt.
Dat aan voorziening tegen de gevolgen
van ouderdom veel meer behoefte bestaat
dan aan voorziening tegen de gevolgen van
ziekte, kan alleen in zooverre worden toe
gegeven, dat die behoefte meer algemeen
Het ontwerp tot verzekering van arbei
ders tegen de gevolgen van beroepsziekten
beeft den Raad van State bereikt.
Bij de behandeling van het ontwerp-bak-
kerswet is niet gebleken dat het ontwerp
zonder voldoende kennis van zaken was in
gediend. Het wetsontwerp tot regeling der
gemeentefinanciën was in hoofdzaak de
vrucht van don arbeid eener bij uitstek
deskundige Staatscommissie. Yoor de ge
ringe eenstemmigheid op dit gebied tus-
schen de verschillende specialiteiten kan
men toch kwalijk de Regeering aansprake
lijk stellen.
Volgens de Regeering biedt de behandeling in
den Ministerraad aan welke iedere wetsvoor-
dracht is onderworpen, voldoende waarborg,
dat de hierbij genoemde belangen zullen
worden behartigd. Zelfs de gedachten aan
eenigen wedloop tusschen de leden van het j
minderheden, waarin afwijkende meeningen
zijn neergelegd.
De comissie, waarvan de tegenwoordige
Minister van Landbouw, Nijverheid en
Handel aanvankelijk ook deel uitmaakte,
bestond na eenige mutaties uit de volgende
heeren Mr H. L. Drucker, voorzitter. Prof.
Mr. E. M. Meyers, lid-secretaris. Mr. Ph.
Falkenburg. W. Havers, J. H. ran Hoek,
D. de Klerk, Jhr. Mr. O. F. A. M. van
Nispen tot Sevenaer, J. H. Schaper en
Ds. J. C. Sikkel en de leden der Vereeni-
ging Jos. de Sterke, J. van Waardhuizen
en Mr. Dr. J. H. van Zanten.
teit te Amsterdam is ter beschikking ge
steld van dien Gouv.-Gen. ten einde tijdelijk
te worden belast met bacteriologischen ar
beid ter bestrijding van den pest daar te
lande.
KORTE MEDEDEELINGEN UIT
VERGADERINGEN.
Onder voorzitterschap van den heer E.
van Dien heeft te Amsterdam de Neder
landsche Accountants-Vereeoiging vergaderd.
In zijn openingsrede sprak de heer Van
Dien over de onvoldoende wijze, waarop de
wettelijke bepalingen op het gebied van
koopmansboeken den koopman beschermen,
waarbij hij in den breede besprak een von
nis van de Rotterdamsche rechtbank dat tot
deze stelling aanleiding gaf.
Het Tweede Kamerlid mr. J. Limburg
leidde de besprekingen in over>Het ont
werp van wet op de naamlooze vennoot
schappen
De heer Limburg kwam tot de conclusie,
dat het wetsontwerp door een goede ge
dachte is ingegeven, doch het bevat ver
schillende bepalingen, die, wil men er wat.
aan hebben, moeten worden veranderd. Hij
acht het verstandig niet alle Naaml. Venn,
over een kam te scheren, maar onderscheid
te maken tusschen vennootschappen, die zich
wél en die zich niet tot het publiek wenden.
Prof. J. G. Ch. Volmer, buitengewoon
hoogleeraar aan de Technische Hoogeschool,
trad als inleider op over het onderwerp
Hetwetsontwerp tot regeling van de
egrootingen en rekeningen van staatsbe
drijven".
Niettegenstaande de verschillende bezwa
ren, die spr. opnoemde, was hij er van over
tuigd, dat het wetsontwerp is een stap op
den weg tot verbetering der comptabiliteit
van <ïen staat en bij betreurde het daarom,
dat die stap zoo aarzelend wordt gedaan,
verdedigd is met eenals het niet gaat,
kunt ge altijd nog terug.
Bij kon. besluit:
zijn benoemd tot afgevaardigden van Ne
derland en zijne koloniën op de in de maand
December a. s. te 's Gravenhage te houden
internationale opium-conferentie, de heeren:
J. T. Cremer, president van de Nederland-
sehe Handelmaatschappij, oud-Minister van
Koloniën, eerste gedelegeerdemr C. Th.
Kabinet onderling om voorstellen aanhangig I™ D!,<m'er' de Bf"'e
te maken, is uitgesloten. Aan de afdoening 1 ,A' A' toofdmspec-
vonde wetsontwerpen betreffende het ta.iet d?" d,e°B' der
van invoerrechten, de kustverdediging, de N,ed'"IA: dr J' Scheurer, lid van de
ziekteverzekering en de daarmede®..»»- Kamerb m.W' G. van Wettam,
- - inspecteur van de opium-regie m Ned.-l.
is bij de zeemacht bevorderd tot officier
validiteitsv'erzekeringbestaatnaarde meening ™n administratie der 2e kl„ de adjnnct-
der Regeering behoefte. Harerzijds zal het ïd°T V'T 5 J*'
mogelijk» gedaan worden ter bespoediging I dat deZ6 d» ™ngl.,St van de offl-
K eieren van zijn korps plaats zal nementu9-
der aidoemng van laatstgenoemd ontwerp. je offiJier8n ^/sdministratj6 der 2e
De Minister van financiën is verwonderd
over de aanmerkingen op zijn beleid. Hij
ontkent dat de financieele toestand van ons
land gunstig, althans gunstiger dan die
v. n andere landen zou zijn.
Reorganisatie der Kamers
Tan Arbeid.
Het rapport 'betreffende de werking van
kl. C. J. Wit en S. N. van den Berg;
is benoemd tot boekhonder van het ka
daster J. H. Marring, thans adsp.-landnieter
van het kadaster, ter standplaats Appinge-
dam
zijn benoemd bij den octrooiraad tot in
genieur G. Doorman, werktuigkundig elee-
troteehnisch ingenieur te 's Gravenhage, H.
C. van Oordt, electrotecbnisch-iDgenieur te
Leiden, dr A J. C. de Waal, ieeraar aan
de R. H. B. S. te Steenwijk, H. W. Snij-
Onder de tegenstemmers van het
Zuid-Bevelandsehe tramplan noemden wt
ook den heer Van Dalsum. Dit Statenlid be
hoorde echter onder de voorstemmers, het
imd trampian
tegen genoec
heer Heijse.
vijfde lid, dat zich
verklaarde, was de heer Heijse.
Mevrouw Hioolen-Mac Leod heeft de
benoeming tot bestuurslid van de Vereeni-
ging «Kindervoeding" alhier, die open
gevallen was door het bedanken van mevrouw
Eversen-Hoogenboom, aangenomen.
Vanwege de afd. Middelburg
van den Volksbond tegen Drankmisbruik zal
de heer De Vletter Vrijdag een voordracht
houden met lichtbeelden voor de leerlingen
der hoogste klassen der Openbare en bijzon
dere scholen op Vrijdag 24 November in
het Schuttershof. Aanvang 7 uur.
Het programma van het bioscoop-1
theater alhier is, zooals gewoonlijk,
zeer aantrtkkelijk. Boeiende dramatische
nummers wisselen af met buitengewoon
komische; en behalve deze bevat het pro
gramma nog de «Electro Bioscope-Courant'
en een reis aan boord van het bestuurbare
luchtschip «Astra" boven Pau en omgeving.
Een luid applaus na de gegeven nummers
bewijst voldoende dat ook ditmaal de toe
schouwers weer hoogst tevreden zijn over
het vertoonde.
slissing te brengen. De heer Van Hee wilde
daar 't beste van hopen, maar liet de ver
antwoordelijkheid nn aan Burg. en Wetb.
Aan den heer Rottier, die meer ruinate
voor peeën op de kaai wenschte, werd op
ruiming van de grondbergplaats in uitzicht
gesteld.
De raad van Wissekerke hield
Vrijdag een zitting, waarin w rden mede
gedeeld eenige berichten van Ged. Staten,
houdende goedkeuring van de gemeente
rekening over 1910, 't suppletoir kohier van
den H. O. over 1911 en opgave van rijks-
vergoeding voor schoolbouw.
Verder twee brieven van dat college naar
aanleiding van reclames tegen de beschik
king van den raad op de adressen van het
hoofd der school te Geersdijk en de onder
wijzers op het dorp. Gedeputeerde Staten
gaven in overweging aan de bezwaren, in
die adressen vermeld, tegemoet te komen.
Burg. en Weth. stelden voor, zich aan dien
wenk niet te storen en de vroeger genomen
afwijzende beschikking te handhaven. De
raad besloot alzoo.
Vervolgens werd de heer Waverijn, in
overleg met het hoofd der school, aange-'
wezen als onderwijzer bij het herhalings-
onderwijs in de kom.
Bij de omvraag ontspon zich een heftige
woordenwisseling tusscnen burger en boer,
wandelaar en rijtoigbezitter, fiets en peeën-
wagen, m. a w. tusschen het raadslid Van
Hee en den wethonder Van der Maas. De
aanleiding was dezeDe hoofdweg Cam-
perland WissekerkeGeersdijk is slechts
gedeeltelijk met een rij paaltjes bezet ter
afschutting van een voetpad. Waar de af
zetting ontbrak, is sinds eenigen tijd het
voetpad in een slijkerige wagenspoor, be
zaaid met bonken klei, veranderd.
De opzichter over de wegen was daarom
begonnen de afzetting te voltooien doch
de heer Van Hee had opgemerkt, dat dit
nuttige werk in den steek was gebleven.
Nu vroeg hij de redenen daarvan.
De voorzitter antwoordde dat er eerstens
verzuimd was, aan Ged. Staten vergunning
tot die afpaling te vragen en verder dat in
't college van Burg. en Weth. de eenstem
migheid ontbrak. Of de meerderheid van
dat drieledige college vóór of tegen de
- Bij de eerstvolgende voorstelling vanwege
de afdeeling Middelburg van het „Neder-
landsch Tooneelverbond", op Dinsdag 12
December, zal Janmart's Nederlandsch Ope
rotte-ensemble opvoeren „Het Poppenmeisje",
muziek van Leo Fall. Het moet een zeer
geestige en, wat vooral veel zegt, een der
onschuldigste operettes zijn.
Hetzelfde ensemble gaf Zaterdagavond in
Den Haag de honderdste opvoering van „De
Kuischo Suzanna."
Onlangs is melding gemaakt van het
aanspoelen van reddinggordels van het as.
„Olaf Wijk", aan het strand te Neuzen.
Nader is gebleken dat dit geen reden tot
ongerustheid moet baren. Het stoomschip is
behouden te Gothenburg aangekomen, doch
had zwaar weer te verduren gehad, waar
door reddingbooten en -gordels verloren
gingen.
In de afgeloopen week, van 13 tot
19 Nov., werden aan de haven van Philip
pine 1520 balen mosselen u 90 K.G. ver
zonden. Hiervan gingen naar geregelde af-
lers in België en Frankrijk 1310 balen
tegen 4 5fr. per baal. Door Hol-
landsche en Belgische venters werden 310 ton
k 60 K.G. aan de haven gekocht tegen 2 a
3 fr. per ton. Wegens het ruwe weder der
laatste week werd weinig mosselzaad vaa
Zeeuwsche hoofden gehaald. Slechts
75 ton A 100 k.G., die verkocht werden tegen
f 1.20 f 1.30 per ton.
Er werden 72 manden garnalen a 20 K.G.
verkocht tegen f 2,40 A f 2.50 per mand.
Ten bewijze, dat de mosselhandelaars al
daar moeite noch kosten ontzien om hunne
mosselperceelen weer onder goed zaad te
krijgen, kan, naar men ons van daar schrijft,
dienen, dat de heer G. Voerman onderhands
het recht geeft gepacht om het mosselzaad
van de hoofden te Callantsoog te halen.
Als men nu weet, dat deze hoofden niet
door onze vaartuigen te bereiken zijn en
deze in bet Noord-Hollandsch Kanaal moe
ten -ankeren en alle zaad daarheen per as
moet vervoerd worden, dan is het duidelijk
dat dit alles met groote kosten gepaard gaat.
- Het jongste nommer van „De Wereld
kroniek" bevat een mooie photo van het
Vredespaleis-
- Door het bestuur van het Multatuli-
Museum te Amsterdam is aangekocht do
hoogst merkwaardige Multatuli-verzameling
van den beer Hartkamp, waarvan een ge
deelte op de in 1910 gehouden Multatuli-
tentoonstelling aanwezig was en daar zeer
de aandacht trok.
In de buurt van Palermo woont een too-
neelspeler, die 110 jaar is. Vóór honderd
jaar trad Ennco Pinelli voor het eerst op
in een vertoomng van Schiller's „Teil." De
opvoering van dit „revolutionnaire" stuk kostte
Pinelli's vader, den schouwburgdirecteur, een
jaar gevangenisstraf. De jonge Pinelli sloot
zich brj een ander gezelschap aan en speelde
tot izijn 90ste jaar
rr„.„ - y," paaltjes was, werd niet meegedeeld. De heer
-- wet op de Kamer? van Arbeid bevat, na ders> werktuigkundig en elektrotechnisch yan Hee meende dat men den landbouwer
een overzicht van de werking der bestaande lnge?ieur te. s Gravenhage, W. P. Smit, moest laten wat des landbouwers was, maar
wet op de Kamers van Arbeid en een uit- scheikun ïg ingenieur te Tilburg en S. P. voor den burger moest eischen, wat des
voerig overzicht van de buitenlandsche A; va" Hoogstraten, werktuigkundig burgers is. En dat zijn eischeen zesde
wetgeving op het gebied, waarover de werk- ingenieur te Haarlem, en tot adj.-ingenienr de0j van de w6gbreedte voor den voetgi
zaamheden dier colleges zich uitstrekken, E; Hijmans, werktuigkundig en electrotech-gerj niet overdreven was, toonde hij uit
een volledig ontwerp voor een geheel nieuwe «sch mgenieur te s Gravenhage; deD Hoofdelijken omslag met cijfers aan.
«wet op de Kamets van Arbeid en de1 19 benoemd tot adj.-directeur bij denUit de levendige replieken en duplieken
Arbeidsraden" (volgens dit ontwerp zullen dienst der posterijen G. van Wieringhen die nu V0]gdeD, en die met de pen alleen
n.l. de Kamers van Arbeid, die voor alle i Borski, thans hoofdcommies der posterijen; en bezwaarlijk zijn weer te geven, kan gevoege-
vakken moeten worden opgericht, in <le 1 18 aaa de" commies der telegraphic.le kl. fok geconstateerd worden: de wetbouder-
ongeveer twintig te vormen districten samen T; J-Geraets, uit hoofde van langdurige bjke vrees voor ongelukkon met die paaltjes
een «arbeidsraad" vormen met een voor- afwezigheid wegens ziekte, als zoodanig en de overtuiging van zijn tegenstander,
zitter, die noch patroon noch werkman is, i eervol ontslag verleend. dat het toch niet te veel van den landbouw
en een bezoldigd secretaris uit een bureau) gevergd is, als men hem vraagt 1 meter
en een ontwerp van wet op een «Oppersten A. H. de Haas, F. H. Hoogers en E. J. wegbreedte ter beschikking te laten van
Arbeidsraad" voor het geheele lande, beide Nijveldt zyn ter beschikking gesteld van alle ingezetenen.
met uitvoerige toelichtingvoorts de grond- deu Gouv.-Gen. van Ned.-I., ten einde te De voorzitter verklaarde, met den wet-
slagen voor een wettelijke regeling omtrent worden benoemd tot klerk bij den post-, houder van oordeel te zijn, dat de beslissing
het bindend verklaren van d collectieve telegraaf- en telephoondienst daar te lande in deze paaltjeszaak niet aan den raad toe-
arbeidsovereenkomst ook voor hen, die kwam aan moties doet man hier nog
buiten de partijen staan, welke haar hebben Dr N. H. Swellengrebel, privaat docent niet maar hoopte het college tot een
gaslotenen eindelijk eenige nota's van in de hygiëne aan de Gemeentelijke Unireisi- «voor mensch en dier" bevredigende be-
Onderwijs.
Zaterdag j.l. hield de heer J Drabbe,
schoolopziener n het arriondissement Mid
delburg, in „SL Joris" alhier, voor taj
van onderwijzers (essen), zoowel bij het open
baar als het bjjzonder onderwijs werkzaam,
een lezing over„De Persoonlijkheid". In
de eerste plaats behandelde hij de persoonlijk
heid m de geschiedenis, daarbij wijzende op
enkele grootsche figuren op godsdienstig en
politiek gebied. In de tweede plaats besprak
hij de vormende waarde van tucht-, zelf-werk-
zaamheid en het inconscicnte of onbewuste
op practisch en geestelijk gebied, waarbij hg
vooral deed uitkomen, hoe door zelf-zoeken,
zelf-vinden, krachtige persoonlijkheden wor
den gevormd mannen met oordeel, van initia
tief en energie.
Met aandacht werd, zoo schrijft men ons,
deze van veel studie en belezenheid getui
gende voordracht aangehoord. Een daverend
applaus viel den geachten spreker ten deel'.
Ten slotte had deze nog een inlichting te
geven en een verzoek te doen aan do dames
en heeren van het bijzonder onderwijs. Hjj
wees op het bestaan van het Onderwijzers-
Gezelschap in het arrondissement Middelburg
en hij verzocht hun, va» wie niet één lid is.