MIDDELBFRGSCHE CO VI AIT.
v
154" Jaargang.
1911.
Zaterdag
18 November.
Middelburg 17 November.
KAMEROVERZICHT.
FEUILLETON.
Aan eigen adres
Benoemingen.
Uit Stad en Provincie.
Letteren en Knnst.
Onderwijs.
VersGbillende Berichten.
r. 273.
Deze eourant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
?r\r« per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaateen in Nederland frnneo pp. f2.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten des middago vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiën 4 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- e*
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bareas
A. DE LA BAR A«., M. Voorbmrgwal 266, Amsterdam.
Dit nota me r bestaat uit twee bladen.
EERSTE BLAD.
Zitting van Donderdag.
Het kiesrechtdeb&l is heden geëindigd met
de verwerping èn van het adres-voorstel Troel
stra, èn van de motie-Borgesius.
Hef. voorstel-Troelstra kreeg 7 stemmen vóór
'die der socialisten) en 72 stemmen tegen.
Na de discussies van gisteren en eergiste
ren was dit Tesultaat te voorzien.
Een adres tot de Koningin te richten om
▼oor 1913 algemeen kiesrecht in te voeren,
bad inderdaad geen zin
Anders stond het met de motie-Borgesius.
De heer Troelstra had van morgen n l ge
weigerd om zijn kiesrechtadresvoorstel in te
trekken en daarvoor een motie in de plaats
te stellen, waarin op de invoering van al
gemeen kiesrecht en partiëele grondwetsherzie
ning wordt aangedrongen.
Mr. Troelstra vond een dergelijke motie te
vaag
Wat mr. Tydeman onder „algemeen kies
recht" verstaat, is niet het zelfde als wat
de leider der sociaal-democraten daaronder
verstaat
Daarom handhaafde hij zijn adres-voorstel.
Het spreekt van zelf, dat mr Borgesius
daarna de motie zelfstandig indiende.
Een klein intermezzo volgde.
De voorzitter wilde de motie dadelijk be-
De heer Lohman was daartegen.
De motie en het adros-voorstel waren niet
bet zelfde. Beter ware het de motie te be
handelen, wanneer de voorstellen der Staafs-
voor de grondwetsherziening bekend
l zijn
Dit voorstel dreigde de poppen weder aan
het dansen to brengen.
Gelukkig bleek de heer Nolens het niet met
den heer Lobman eens te zijn, en met 62
tegen 12 stemmen werd het voorste! van den
voorzitter aangenomen.
Daarmede was de opkomende storm weder
bedaard
Mr. Heemskerk kwam nu verklaren dat noch
de aanneming van het adres-voorstel TroelstTa,
noch die van de motie-Borgesius verandering
in de houding der regeering zou brengen.
Mee kan toch niet verlangen dat 11. M. de
Koningin de grondwetscommissie in haar op-
draeht izou beperken 1
Ook mr. Tydeman verklaarde zich tegen de
motie-Borgesius
Hij vond de motie te „vaag" alle moties
zyn „vaag" indien men er niet van gediend
is en bovendien wilde hij niet aan den
leiband van mr Troelstra loopen, aan wien
de knotie eigenlijk „opgedragen" was.
Vooral dat laatste werd „opgedragen" is
niet kwaad verzonnen
Mr. Borgesius, die aan mr Troelstra een
„kiesrechtmotie" opdraagt 1
In het Donderdag door ons ontvangen
telegram stond een vergissing. Red.
't Was m den goeden ouden tijd, toen nog
bijna, niemand schrijven kon. En wanneer
iemand een brief wilde verzenden, dan ging
hij naar vader Martin, die een brief schreef
over het gewenschte onderwerp en op die
manier een aardig duitje verdiende.
Vader Martin was zeer geacht in het dorp.
Men verweet hem alleen, dat hij een beetje
gierig was, omdat hij reeds betaling eischte,
vóór by aan het epistel begon. Maar vader
Martin was niet gierig. Hij nam die voorzorg
alleen, om aan z'n dochter Jacqueline een be
hoorlijke som na te laten, wanneer hij stierf.
Bovendien wenschte hij z'n mooie dochter,
die spoedig 18 jaar zou worden, slechts uit te
huwen aan iemand, die minstens honderd
©>uden tientjes meebracht.
Hij wilde voorkomen, dat zijn dochter in
zorgen fcou geraken.
Op zekeren dag, dat haar vader afwezig was,
trad een jongeling, een schrijnwerker, die in
de buurt woonde, binnen.
Hij wenschte een brief te verzenden naar
(woonde.
Toen Pierre Vannink, zoo heette de schrjjn-
iwérker, het jonge meisje zag, bloosde hy,
De heer De Geer deed nog moeite om de
Kamer over het algemeen kiesrecht een uit
spraak te laton doen.
Hij gaf daarom den heer Borgesius in-over-
weging zijn motie in tweeën te splitsen, n.l.
de partiëele grondwetsherziening los te maken
van de wenschen tot invoering van het al
gemeen kiesrecht.
De heer Borgesius voldeed aan dezen
wensch, maar zonder succes.
Het eerste deel der motie (invoering al
gemeen kiesrecht) werd met 42 tegen 37
stemmen verworpen. De oud-liberale hoeren
Do Beaufort, Van Karnebeck |en Tydeman stem
den tegen. Van rechts stemde de heer De
Geer vóór
Zonder het tegen stemmen van deze drie
twijfelachtige vrienden der linkerzijde was de
motie aangenomen.
Zou het niet tijd worden, dat do heer Tyde
man en zijn partijgenooten zich maar vier
kant onder de leiding stellen van den heer
Het tweede gedeelte der motie-Borgesiua
(partiëele grondwetsherziening) werd met 5
tegen 29 stemmen verworpen.
Hiermede is het kiesrechtdebal geëindigd,
dat slechts dit praktisch resultaat heeft ge
had, dat men de „neuzen heeft kunnen tellen".
De kiezers weten nu precies wie vóór of
tegen algemeen kiesrecht zijn-
Morgen Indische begrooting.
Bij kon. besluit:
is O. Rohte, lid der firma Rohte en Jiscoot,
te Amsterdam, benoemd tot ridder in de
orde van »Oranje-Nassau";
zijn benoemd: tot ontr. der dir. bel. en
ace. te Hilversum O. Verhagen, te Rotter
dam (Oud-Delfshaven); te Sneek J. A. de
Lnssanet de la Sablonióre, id. te Twello tot
id. te Baarle-Nassau P. Oómen, ontv. dir.
bel. en acc. te Zwaluwetot ontv. dir. bel.
te Schiedam T. G. Versfeit, te Vlaardingen;
is P. «J. Keulen, verific. der invoerr. en
acc. te Maasstricbt, voor den tijd van éèn
jaar belast met de waarn. der betr. van
ontv. dir. bel. invoerr. en acc. te Weert
is de kapitein bij het korps mariniers A.
J. Paeblig bevorderd tot luit.-kol., en hem
op verzoek, eervol ontslag uit den milit.
dienst verleend onder toekenning van een
pensioen
is bij bet korp mariniers bevorderd tot
luit.-kol. de kapitein G. A. Linckers.
De le-luitenant H. J. van Limbeek
van bet Ete bataljon 3e reg. inf. te Mid
delburg, wordt met ingang van 1 De
cember a. s. en op zijn verzoek overgeplaatst
bij het 8e regiment infanterie.
- To Kort gene gaf Woensdagavond het
fanfaregezelschap „Eendracht maakt Macht"
zijn eerste concert in dit seizoen, en wel
met rijk programma, bestaande in muziek ten
tooneelspel. Het muzikale gedeelte werd keurig
afgewerkt en onder leiding van haar bekwa-
cn Jacqueline bloosde ook, zonder dat ze
wist waarom.
Daar hij sinds kort in het dorp woonde, had
hij het meisje nooit gezien, en werd getroffen
door haar schoonheid.
„Wat wenscht u?" vroeg de dochter van
dein publieken 6chrijver op zachten loon.
„Ik had uw vader willen spreken,"
stotterde hij.
„Vader is vanmorgen vroeg reeds ver
trokken. Maar misschien kan ik hem ver
vangen?"
„Ja.... Neen Ik weet 't niet," zei hy,
ïneer en meer verward."
„Aan wie wou u senrrjven?" vroeg he*
toeisje, dat niet anders verwachtte, of de
jongeling wou een briefje zenden naar do uit
verkorene van z'n hart.
„Aan ïn'n moeder," antwoordde de werk
man, die op z'n gemak gesteld werd door do
zachte 6 tem van Jacqueline.
„Aan uw moeder? Dat zijn de gemakke
lijkste brieven. Zeg mij, wat u haar wil laten
weten, dan zal ik 't opschrijven."
Zy ging aan een klein tafeltje zitten, en half
naar hem toegekeerd, wachtte zij opletfend
ten ernstig tot hij ging beginnen.
Toen hij geëindigd had, las Jacqueline den
brief voor. De schrijnwerker luisterde en
knikte. Ja, dat had hij allemaal gezegd, maar
hoeveel fraaier was de vorm, waarin zij het
had gekleed. Hoe lief had zij in dien brief
uitgedrukt, hoe hy z'n moeder liefhad. Hoe
harteljjk werd geïnformeerd naar baar welzijn,
men directeur handhaafde het gezelschap haar
goeden naam.
Opgevoerd werden „Het verloren document,
of de twee visscherskinderen", toonoelspel in
4 bedrijven van P K do Vries, en „Ja, zoo
zijn zo", kluchtspel in één bedrijf.
Beide werden zeer verdienstelijk gespeeld;
het laatste door vyf jonge dames.
Een hartelijk applaus beloonde de mede
werkenden
Een bal besloot dit druk bezochte en ge
noeglijk samenzijn.
I
„Onafhankelijk," door Elise Soer
Leiden, A W. Sijthoff's Uit
geversmaatschappij.
Het verhaal van dit boek speelt zich af,
zooals men dat uitdrukt, in Middelburg. Daar
mee hebben we alles opgenoemd wat het aan
trekkelijk kan maken voor onze lezers of
lezeressen En we waarschuwen erbij dat die
Middelburgsclie elementen heel weinig betee-
konen. Interessante opmerkingen worden er
niet over onze stad gemaakt; hoogstens kan
men de voldoening hebben, een enkele maal
bij een persoonsbeschrijving te zeggen „O,
dat is die 1"
Maar overigens moeten we bekennen dat
wij na do eerste hoofdstukken alle lust om het
boek nauwkeurig tot het eind te lezen, had
den verloren. En bij het verder doorbladeren
vonden we ons geen oogenblik getroffen door
iets dat tot nadere kennismaking noopte.
„Onafhankelijk" is het verhaal van de erva
ringen, opgedaan door een leerares aan een
meisjesschool, een jonge dame die pas van
huis komt, en heel knap is, blijkens de op
somming van haar geleerde boeken over al
lerlei vakken; die zich heelemaal niet thuis
voelt in haar onafhankelijk kamerleven, veel
met de meid praat, en op visites waanwijze
gesprekken over sociale en andere vraagstuk
ken houdt, nu en dan de natuur buiten be
wondert, en dan thuis soms aan het dichten
gaat, maar aldaar erg zwaarmoedig blijft, tot
dat ze aan het slot zich engageert met een
heer, dien we in het begin even hebben zien
opduiken als den kop van een bruinvisch
boven de golven van alledaagscliheden, welke
zoetjes door do bladzijden vloeien.
Iets belangwekkends gebeurt er niet, en de
beschrijving van dat saaie leven en ook die
van de belangrijkere dingen welke aan de per
sonen uit haar omgeving overkomen, zijn niet
boeiend genoeg -ora de aandacht bezig te
Te Oud Vossemeer is legen 1 Jan.
tot hoofd der Katholieke School benoemd de
heer J. R. Kuijpers te Haarlem.
BIJBETREKKINGEN ONDERWIJZERS O.L.O.
Met vernietiging van het bestreden besluit
van Ged. Staten van Friesland, waarbij af
wijzend werd beschikt op het verzoek van R.
Viersen, onderwijzer aan een openbare lagere
school te iJoure, om als agent voor ver
zekeringsmaatschappijen te mogen optreden,
is bij kon. besluit beschikkende op het door
dien onderwijzer ingesteld beroep, aan ap
pellant vrijstelling verleend van liet verbod
van art. 38, 1ste lid, der wel tot regeling j
van het lager onderwijs, voor zoover betreft
zijn (Optreden vertegenwoordiger te Joure
van verschillende verzekeringsmaatschappijen,
of aan onderwijzers bij het openbaar lager on
derwijs kan worden toegestaan als agenten.
of vertegenwoordigers van verzekeringsmaat
schappijen op te treden, rekening moet wor
den gehouden met het bezwaar, dat zij hier
door in een valschc verhouding lot de ouders
hunner leerlingen kunnen komen te staan
dat echter mede naar het oordeel van
Burg. en Weth. van Haskerland in dit ge
val het ontstaan eener minder gewenschte
verhouding tusschen de ouders der kinderen
en den onderwijzer te verwachten is
dat de aard en de omvang der werkzaam
heden, aan deze bijbelrekkingen verbonden
welke werkzaamheden buiten de schooluren
kunnen worden verricht en weinig tijdroovend
zijn mede naar het oordeel van het school
toezicht, geen groiid opleveren om de vrees
le wettigen, dat de belangen van het onderwijs
schade [zullen lijden, indien aan appellant
die zyn taak als onderwijzer nauwgezet
verricht de gevraagde vrijstelling wordt
verleend, en
dat voorts de vrijstelling voor intrekking
vatbaar is, wanneer blijkt, da» de belangen
van. hel; jonderwijs dat vorderen.
Tot hooftverpleegster in het Wilhel-
minagasthuis te Amsterdam is benoemd
zuster H. Keg, aldaar.
Trekhonden. Volgens de inspec
teurs der Sophia-Vereeniging tot bescher
ming van dieren te Amsterdam, neemt het
aantal als trekdieren gebezigde honden
schrikbarend toe.
De nieuwe wet heeft tevens weder een
nieuwe marteling in het leven geroepen,
daar velen er thans een beroep van schij
nen te maken om honden als trekdieren af
te richten, waarbij zich zeer ruwe tooneelen
afspelen.
Gaat dit zoo voort, dan heeft men met
de nieuwe Trekhondenwet het tegenover
gestelde bereikt van wat men er mede be
oogde en worden nieuwe, nauwkeuriger
omschreven maatregelen van bestuur een
dringende vereischte.
Er zijn f 500 uitgeloofd voor hem of haar
die de noodige aanwijzingen geeft of geven
welke leiden tot veroordeeling van de
daders van den op 17 October 1911 in den
avond omstreeks negen uur gepleegden dief
stal van een postzak, inhoudend f 4412.05 '/s
aan contanten en andere stukken van waarde,
aan het bijkantoor der posterijen aan het
Stadhoudersplein te 's-Gravenhage.
Een inwoner van Katwoude (N.-H.)
miste in een hotel te Volendam, opeens
f 3500, die bij bij zich had gehad.
Den volgenden dag werd hij in de Pas
torie ontooden, en kreeg de geheele som
terug.
- To Bameveld heeft een boer de boter -
fabriek voor een groot bedrag opgelicht Hij
bracht zelf de melk naai1 dc fabriek en le
verde telken morgen zijn, zoo 't heette, ge
heel met melk gevulde bussen af, terwijl deze
in werkelijkheid slechts 'voor de helft of nog
minder gevuld waren. Deze bedriegerij loopt
over eenigo jaren en dc schade, die de fabnek
hierdoor lijdt, is dan ook aanzienlijk
In de nabijheid van Tilburg heeft
een wildstrooper, R. genaamd, geschoten op
twee surveilleerende jachtopzieners zonder
hen te treffen. R. is gearresteerd
Dc ontrouwe bediende die ten nadeele
van zijn patroon te Beda een aanztrenlyk
bedrag aan geld heeft verduisterd, is te Ant
werpen gepakt en zal naar Nederland worden
overgebracht.
Men vermoedt dat het Duitscbe stoom
schip „Carara", te Hamburg thuis Lehoo-
rende, groot 3000 ton, en met 26 man aan
boord in den nacht van 6 op 7 Nov. bij
Texel vergaan is.
ONGELUKKEN.
Op de Noordblaak te Rotterdam reed een
schooljongen met een handwagen, waarop een
reclamebord was geplaatst Een rukwind deed
den wagen omslaan, de jongen kwam eronder
en brak een beenVerder zou een losse werk
man op de Wijnhaven N z. een hollend paard
grijpen. ,Hij viel, brak hel linkerbeen en is
naar het Ziekenhuis gebracht. Nog is de
vrouw van een schipper, wiens rijnschip
„Goed Vertrouwen" aan de Wilhelminakade
lag, aan boord met het linkerheen in een
staaldraad verward geraakt en overboord ge
slagen Een machinist van een sleepboot zag
het ongeval en redde de vrouw De voet was
boven den enkel afgeknepen. De ongelukkige
is naar het Ziekenhuis gebracht. Het 6-jarig
dochtertje van een met zyn vaartuig te Achlum
liggenden venter is aldaar in een sloot ge
raakt en verdronken
BRANDEN.
Te Rotterdam heeft men op den Scliie-
damschendijk van een uit Australië gekomen
en aldaar afgemonslerden stoker f200 ont
vreemd. In diezelfde stad heeft de politie
twee vrouwen uit de Zandstraat aangehouden,
die verdacht worden van een ie Amsterdam af-
gemonsterden Noorschen matroos een bedrag
van f500 te hebben gestolen.
Tengevolge van het omvallen van een petro
leumlamp is een kruidenierswinkel te Resto
ren totaal afgebrand. Op het Ham, onder
Vechel, Ln de provincie Noord-Brabant, is een
boordenj afgebrand Het vee werd gered
Verbrand zyn nog- te Amerongen een groote
tabaksschuur, eigendom van graaf Bemtmcfc;
te Oldemarkt en te Vries elk twee woningen
en hot verlangen uitgedrukt om haar spoedig
weer te kien.
Hij voelde zich klein by dat jonge meisje,
dat (zooveel talent had, en zoovee! gevoel
loonde te bezitten.
Verlegen bedankte hij haar, en wilde beta
len, maar Jacqueline wou geen geld aannemen.
„Die paar stuivers moet u maar aan
mm. vaaer geven," zei ze, een weinig verlegen
om geld voor zoo iets aan te nemen.
Hij drong niet verder aan Hij begreep
wat in haar omging. Hij beschouwde haar
een seconde. Zij wisselden een vluchtigen
blikZij beminden elkaar.
De schrijnwerker keerde terug naar vader
Martin, om z'n schuld te voldoen. Hij keerde
terug lom nieuwe brieven aan zijn moeder te
schrijven en om een paar woorden te wisselen
met Jacqueline.
Hij was ingelicht. Hij wist, dat hij z'n aan
gebedene niet kon huwen, vóór hij honderd
gouden tientjes bij elkaar had, Hij was geen
slecht werkman, en met geestdrift wierp hij zich
pp den. arbeidna twee of drie jaar hoopt©
hij die som bij elkaar le hebben.
Zou Jacqueline zoo lang willen wachten?
Op zekeren dag had hy den moed, haar dat
te vragen, toen zrj alleen waren
„Ja," zei ze, „ik wil wachten. Maar ik
heb je om een gunst te verzoeken."
„En dat is?"
„Dat je hier niet moer komi, wanneer
rader niet thuis is."
„Maar hoe kan ik jè dan voortaan mijn
liefde betuigen."
Zij begon le lachen.
„Liefde maakt vindingrijk. Indien je me
waarlijk liefhebt, dan zul je een middel kunnen
vinden, pm je liefde uit te drukken."
Den volgenden dag trad de schrijnwerker
de kamer binnen van den publieken schrijver.
„Weer een brief voor je Moeder?"
vroeg vader Martin, die den werkman als een
goeden klant beschouwde, vriendschappelijk
„Neen, moeder is pas in het dorp komen
wonen."
„Ah, ik begrijp 't: een liefje."
„Neen, geen liefje 1 maar iemand, die ik
zeer ernstig liefheb."
„Voor twee weken misschien."
„Eeuwig."
„Die jonge mannen! Zij zeggen allen 't
zelfde, en ten slotte
„Ik ben niet als andere jongelieden."
Vader Martin zette z'n bril op en begon
te schrijven. Hij had al zooveel van dergelijke
briefjes geschreven, dat hy de zinnen, wel van
buiten kende
J Intusschen trad Pierre op Jacqueline toe,
en vertelde haar, welken list hij bedacht had
om haar in tegenwoordigheid van haar vader
zijn gezindheid te doen blijken.
Zy begreep, dat Pierre eiken dag zou terug
komen, en dat de brieven, die haren vader
gedicteerd werden, voor haar waren bestemd,
j Toen vader Martin den brief af had, las hij
hem Toer Hy was zeer verbaasd, dat hy niet
Dinsdag morgen is 't parket van
Antwerpen opnieuw te Broechem afgestapt
om het onderzoek voort te zetten over de
geheimzinnige verdwijning vaD den bosch
wachter De Haes. Het parket had een
speurhond bij zich. Ditmaal deed men op
zoekingen in al de pachthoeven van Emble-
hem. De gendarmen dregden al de grachten
en putten af, en men liet den speurhond
alle hoeken en kanten afzoeken doch alles
bleef vruchteloos.
dc gewone betuigingen van tevredenheid ont
ving De schrijnwerker had wel is waar het
voorlezen tnet aandacht gevolgd, maar had
geen enkel toeken van instemming gegeven.
„Hel is niet kwaad," zei Pierre. „Maar
het is niet zooals ik het hebben wil."
„Wat?"
„Ik wensch een briefje aan een ui tere t
fatsoenlijk meisje, en u laat me spreken als
een matroos tot z'n eerste liefje."
„Dan moet je maar zeggen, hoe je 't
hebben wilt," zeide de vergramde oude
En het epistel verscheurend, voegde hy er
op knorrigen toon bij
„Ik zit. Ik ben tot je orders. Ik zal
schrijven wat je me voorzegt. Spreek. Dan
zullen we zien, wal je cr van terecht brengt."
Pierre was geheel onthutst Hy wist niet,
dat vader Martin zoo prikkelbaar was. Doch
een blik op Jacqueline gaf hem z'n moed
qterug.
De vader stelde hem in de gelegenheid om
zelf woorden te kiezen, om z'n liefde uit te
I drukken, terwijl vóór hem het geliefde meisje
stond, dat er in toe had gestemd, door hem1
bemind tc worden.
Pierre begon te spreken van de menigte ge-
1 voelens, die ontwaakt waren in zijn hart.
Hij wist duidelyke, vriendelijke woorden te
vinden, die een groote vreugde deden ontstaan
in het gemoed van haar, die ernstig en stil
zwijgend alles aanhoorde.
Hy sprak een taal zóó innig en zóó vol van.
